View Full Version : Dhuna ne Familje Psikologji e gabuar,apo ????
Femijet nuk duhen rrahur, por duhet bisedosh me to. Nuk eshte e thene qe cdo bisede mund te ecen sic e mendon ti. Edhe perse femija mund te jete i vogel, ka deshirat dhe mendimet e veta.
Ka llastime te teperta. Eshte dashuria e prinderve nga nje here shueme gabuar qe per deshire te tyre te rrine te qete, mbase nuk i rrahin por i blejne cdo gje ne se jane kushtet.
Ka te tjere qe nervozizmin e tyre e hedhin mbi femijet.
S'duhen rrahur, por duhet biseduar me to shume. Ka edhe raste qe mbase dikujt do i duket keq, por duhen rrahur. Jo ti rrahesh ne menyre te forte dhe egoiste, por shume here e meritojne.
Femija merr shume nga familja dhe rrethi ku jeton. Por kur eshte jashte dhe ne kontakt me femij te tjere merr edhe veset e tyre.
Te ju japesh gjithcka , edhe ne se jane mudesite eshte shume e gabuar, sepse vete jeta te thote qe s'ke asgje gati. Gjithcka fitohet me pune.
Cdo prinder mundohet te dhuroje femise se vet, cdo te mira edhe me teper sec din vete.
Bejne shume sakrifiza per to, por sic eshte fjala vete jane femij dhe kuptojne , por jo aq sa nje i rritur.
Mos te Flasim per gart se as qe duhet te mendohet per dhun ndaj tyre duke u nisur nga fakti se ato jan apo do te jen nenat e femive tan andaj se gje me te vlefshme ne ket Bot
Mendimi i im duke e rrespektuar gjithmon edhe mendimin e bashkantarve te mi
Sinqerisht nga
Stili/Beni
Pershendetje
dhuna ne Familje Psikologji e gabuar!!!!
kete duhet me dit se pari se cfar dhune shtrohet ne familje dhe cka ndodh sepse psikologjia e nje familje nvaret nga prindrit po te ken prindrit mosmarveshje femijeve nuk do iva ndij per familje. Fatkeqsishte me ka ra rasti qe te shof femij qe nuk duan te jetojn bash me familje dhe ate e kam menduar PSE??? sepse faji i prinderve pra si i ke rrenjet e familjes do jet ashtu jeta e pasardhsit.
E sa i perket grave qe i rrahin kete nuk e gjej te arsyeshme hiq se bukur mir e that ju Stili qe grat jan nena te cilat kujdesen per femijet me shum se burrat dhe po ti shtroj dhun nje burr gruas qe ka femij me te pastaj as gruaja nuk ka vullnet ta rris femijun e atij burri.
Me respekt Vera
Pershendetje
Me vjen mir per pergjigjne e juaj por me thuaj ju se qfar Psikologjie nuk eshte e gabuar ne rapor me Familjen apo me mir te htem s eqfar Psikologjie do te kishi perdor ju
Sinqerisht nga Stili
Pershendetje Stili
Une se pari jam shum e re dhe nuk mendoj per familje timen hiq perveq qe jam tash me prinder por duke i par prindrit e mi se si sillen ndaj mua dhe vellaut do kisha vepruar ashtu. Por une veq mund te jap nje mendim...
Une se pari femijet pse ti rrahim e te mos iu folim sepse nje femij merr vesh me shum se nje i madh se eshte ma gjeni te them keshtu keshtuqe prej qe eshte i vogel femiju po ta mesojsh me nje verzion te them do jetoj me te pa e ndryshuar shum dhe ajo nvaret krejt nga prindrit te cilet edhe ngatrrohen para syve te femijes e pastaj femija e merr ate shum seriozisht dhe nuk eshte edhe aq i afert me me prind dhe kjo mendoj qe e prishe edhe psiqiken e femijut.
Kurse per femrat se perse ti te thash edhe me hert dhe ketu nuk ka fjal qe mund ta pershkruaj se pse i rrahin burrat grat e tyre sepse edhe gjinia femrore eshte nje gjini qe i perket njerzimit
Me kenaqsi Vera
Ju pershendes!
Mendoj se perdorimi i dhunes si arsye per edukimin e femijeve eshte shume e paarsyeshme.Pse te shkohet ne extrem(rrahje)derisa njehere te mos bisedojme me femijen duke marre parasysh se akoma eshte ne moshe te njome dhe nuk mund te dije dhe vleresoje gjerat sikur nje i rritur?!
Me ka rene rasti te shoh disa prinder qe nese s'kane mundesi t'u blejne nje loder femijes se tyre dhe atehere femija inatoset dhe fillon te qaje,menjehere disa prinder nuk hezitojne te perdorin dhunen per te "mashtruar"femijen per "ia larguar"vemendjen!Nese perdoret kjo metode,atehere kjo do te jete shume e pasuksesshme.
Nese nje prind nuk di te sillet ne kesi lloj rastesh,eshte mire qe t'u
drejtohet enteve perkatese qe merren me trajtimin e ketyre rasteve dhe te marre keshilla te domosdoshme!
Peshendetje
Jam kunder rrahjes se femijeve
Femija ka nevoj per prindin ne cdo qaste edhe ne qastin kur prindi mendon se femija nuk e ndegjon
Ne psiqiken e femijes luan shum rol te madh sjellja e prindit
Me femijen duhet te jesh gjithmon i gateshem per ta ndegjuar, duhet ta perkrahesh dhe asnjer ta permbysesh mendimin e tij,por ne menyr diplomatike i jep opcione tjera
Dhuna eshte ne dy lloje ajo psiqike dhe ajo fizike
Shum e keqe eshte dhuna fizike por ne zvillimin e femijes dhe psiqikes se tij shum me keq ndikon dhuna psiqike
Andaj ai ose ajo qe deshiron te behet prind,duhet te ndegjoj edhe opinjonin e femijes se tij dhe duhet te spjegoj psh pse nuk mundet me i ble ate lodren qe u permnd me siper e jo ta rrah
Femija besoj se mua do te me kete perveq nenes edhe shoqe te mir dhe do te jem e gateshme te ndegjoj edhe ateher kur nuk thot asgje,sepse per te do me then shum
me repepkt qika_pr
me te vertete nuk duhet femijet ti rahim sepse vetem ata qe i ritin femije e din se qfare mundimi eshte te risish femije te shendoshe dhe te edukuar per shoqeri te jete i afte per jete etj. Dhunen nuk e preferoj aspak as ne femije as ne gruan , sepse njeriu kupton prej fjales nese din tia spjegosh e per ta spjeguar se pari vete duhet ta kuptosh e pastaj ta spjegosh ndersa kafsha rihet sepse nuk mendon dhe kupton si njeriu .
Paramendoni e keni femijen e shendoshe dhe te mire fale zotit e ne nje moment e rihni dhe e len sakat se dora nuk ka thojne karar apo kontroll ndonjehere dhe qka aritem ne ate moment ha pishman .
Engjellushja
04-07-04, 22:50
Peshendetje
Jam kunder rrahjes se femijeve
Femija ka nevoj per prindin ne cdo qaste edhe ne qastin kur prindi mendon se femija nuk e ndegjon
Ne psiqiken e femijes luan shum rol te madh sjellja e prindit
Me femijen duhet te jesh gjithmon i gateshem per ta ndegjuar, duhet ta perkrahesh dhe asnjer ta permbysesh mendimin e tij,por ne menyr diplomatike i jep opcione tjera
Dhuna eshte ne dy lloje ajo psiqike dhe ajo fizike
Shum e keqe eshte dhuna fizike por ne zvillimin e femijes dhe psiqikes se tij shum me keq ndikon dhuna psiqike
Andaj ai ose ajo qe deshiron te behet prind,duhet te ndegjoj edhe opinjonin e femijes se tij dhe duhet te spjegoj psh pse nuk mundet me i ble ate lodren qe u permnd me siper e jo ta rrah
Femija besoj se mua do te me kete perveq nenes edhe shoqe te mir dhe do te jem e gateshme te ndegjoj edhe ateher kur nuk thot asgje,sepse per te do me then shum
me repepkt qika_pr
kommpliment nga un qika_pr t gith t ardhur "Prinder" duhen t mendoj keshtu (esht perpari per ardhmeri)
Tung ju pershendes
Dhune kurresesi ne familje. Komunikimi o celesi kryesor si me femi , poashtu edhe me gru. Nashta se besoni po edhe ne USA cdo e 3 gru eshte rreh bile niher ne jete nga burri, poashtu 30 % e femive.
Pasojat: Femijte qe rrehen nga prinderit , 30 % e tyne kur te bohen prinder vet i rrehin femijet e vet. Masnej ka pasoja psiqike (perpos atyne fizike qe dihen kur rrehet dikush) si stres kronik, probleme koncentrimi ne shkolle etj etj.Poashtu edhe grate mesin me pasoja te ndryshme si izolim, terheqje nga rrethi socialo-shoqeror etj etj.
Nderimet e mija-STIL-.
Tema eshte shume e mire dhe gjithashtu e veshtire.Deshire per t'u pergjegjur ne teme dhe per te shkruar,ma pengojne mendimet rreth:fakteve,kushteve te vjetra dhe te reja se jeteses,mundesive dhe deshirave,planeve dhe aftesive te personave qe duhen m'i realizue ( prinderit dhe femijet ),idealeve te kaluara dhe dinamizimin e jetes dhe progresit te saj.
Pajtohem me fjalet e tua se: " tu japesh gjithēka edhe nese jane mundesite,eshte shume e gabuar se vete jeta te thote qe ska asgje gati ".
" Quteku ka dal prej xhenetit "- thojshin baballaret e tone.Pse? A nuk ka pas fjale ne ate kohe?A nuk ka pas ndergjegjje,edukim,respekt ??? Jo,ka pas,por nuk ka pas: elektronike,veturat,rruget e mira,kazinos,shoqeri te lige,dallavergji dhe interesgji. Ēdo gje ka qene - NATYRAL -. Normal eshte qe secili prind don te edukoje femiun e vet siq eshte me mire,por,por....Ketu duhet te mirremi me ca qeshtje me te cilat momentalish po balla faqohemi ne jeten e perditshme.Nga keni im,absolutikisht eshte veshtire te behet dallimi i edukimit te femijve ne Kosove dhe ne Evrope.Traditat,ku edukimi shtepiak eshte themelor dhe i pa zevendesueshem,bazament per ardhmerijen e femijut-dal ngadale po zbehen,zhduken dhe treten ne perditshmeri te krijuar pas lufte,modernizimin e jetes,kompjuterizimin e perditshmerijes dhe ashtu paaftesimin e shpejte dhe largimiti femive nga edukimi i duhur dhe nga BINARET e TRADITAVE STERGJYSHORE.Cili prind i deshiron femiut ardhmerine e keqe?Asnjeri,por si te edukohen femije ne kohen e veshtire kur askush nuk mendon per edukim-nenat qe jane ne poziten e pa lakmueshme sepse femijet dalin heret nga shtepia,ja ne shkolle,ja me fitue naj euro,derisa baba ka dalur para tij duke mos ditur as vet se ku e ka koken,ose fare nuk del nga shtepia- i zhytur ne mendimet e veta se si ta mbaje familjen, nen presion te skames dhe nevojes ditore qe te bijne ne qmendurine njerezore. SI ESHTE E MUNDUR TE EDUKOHET FEMIU- NORMAL, NE KUSHTET ABNORMALE,-ju lutem?Nga te gjitha keto larte permendura,prindi nuk ka kohe per - BISEDE - me femiun,ndonjihere as per rrahje.Ketu jane viktima,te gjithe,si prinderit si femijet.
Ne Evrope,femijet rriten ne menyre tjeter,ku shumicen e gjerave i kan dhe ku prindi ka mundesi t'i afroje shumedo sende,por,prej vogjlimit e meson femiun te behet i pamvarun, se jete nuk eshte NENA,dhe si duhet te krijuar - shprehi pune - ,duke edhe punuar edhe shkolluar vetveten,deri sa ne Kosove eshte tradita qe prindi ta shkolloje femiun,mos ta mundoje,ta martoje,tja blen nje veture te mire dhe te gjitha tjerat qe i dini dhe vet. JETA dhe EDUKIMI jane FUSHE BETEJAT TE CILAT STARTOJNE ME LINDJEN E FEMIJES, NE TE CILAT PRINDERIT MOMENTALISHT E KAN HUMBUR BETEJEN, POR, JO EDHE LUFTEN,TE CILEN NUK GUXOJNE TA HUMBASIN,PERNDRYSHE,NUK KAN BERE ASGJE NE JETE PERVEQ - DESHTIMIT -.
Kerkoj falje nese dikush eshte i prekur me fjalet e mija,te cilat jane vetem pasqyra e mendimeve te reflektuara nga perditshmeria e jone ne logjiken time ,e cila nuk don te thot se eshte simbas kritereve te lexuesve,por eshte e imja.
Ju pershendes. :wink:
Dhuna ne familje mund te them eshte nje aktivitet kryesishte mashkullore . Dhuna ne familje mund te perkufizohet si nje abuzim fizike i kryer nga nje pjestar i familjes kundrejt nje tjetri ose kundrejt te tjereve . Zakonishte viktima dhe pasojat qe bartin nga kjo dhune jane femijet . Shembull tipik i dhunes ne familje eshte dhuna e burrave kundrejt grave . Grindjet qe shperthejn brenda familjes mund te sjellin antagonizma te cilat mund te mos perjetohen ne te njejten menyre ne kontekste sociale nga kultura te ndryshme ..
Ai qe duket si incident i vogel mund te marre kahjen e nje grindje te madhe midis bashkeshorteve apo midis prinderve e femijeve .
Psh: nje burre qe eshte tolerant ndaj teprimeve ne sjelljen e grave te tjera , mund te inatoset keq nese gruaja e tij flet shume ne nje darke me miqte ose tregone intimitete qe ai kerkone te mbahen te fshehta..
Edhe pse shoqeria sanksionon dhunen ne familje prap se prap kjo dukuri socio-patologjike eshte shume e shprehur ne familjet shqiptare ...
Shpresoj qe ne te ardhmen e gjithe shoqeri do ta jep kontributin e vet per ruajtjen e familjes sepse siq konsideron edhe vet KONTI : Familja eshte qeliza e shoqerise ...
Do tė kishte qenė mirė qe kjo temė ne fillimin esa te merohej " Dhuna ne familje akti i gabuarė " jo Psikologji e gebuarė, sepse ne keto rrethana tė dhunes , qoftė ndaj femiut qe eshte cdo here viktima e parė , qoftė femres qe edhe kjo njė viktim peshbartese , keto raste nuk mund tė quhen siku Psikologji ose njohuri rrethė botes Psikologjike, shpirterore , shoqerore etj ..
Dalja ne sken e pėrsonave qe perdorin dhunė ne familje , mund tė analizohet me shumė dukuri tė ndryshme te cilat ehde m eheret i kam cekur ketu .
Njė nder dukurit bartese ose tė parat eshte edhe dukuria trasheguese e ketij burri qe eshte rritur tash dhe qe simbas bindjes dhe rrahjes se tij ne femijeri , eshte vetem dhuna ajo e cila zgjidhė problemin ne mesin e familjes , pra ne martesė, ne rolin si prind etj .
Ne dukurin e dytė, mund ta vendosim edhe aktin e xhelozis e cila lind dhe rritet cdo here tek njė individ , por kjo dukuri mundet tė jetė prezente edhe tek gjinija femrore jo vetem mashkullore.
Te tjerat kan tė bejnė me shumė me presionin shoqerorė, ku njeriu mendon se duhet tė jetė i pėrshtateshem ne rrethin se ku jeton dhe duhet tė deshmoj se ai eshte pjesė kryesore e komandes ne familje dhe se fjala e tij nuk don kundershtim.
Po ashtu sdo tė linim anesh aspak edhe ndikimet fetare ne shumė shoqeri tė ndryshme.
Psikologjia nuk pėrkrah asnjė dhunė tė asnjė individ , pamvarsishtė ngjyres se lekures, bindjes , apo gjinisė.
Ne shoqerin tonė shqiptare , per fat tė kqe , akoama eshte dominante njė shprehi dhe veti e tillė, e cila , sigurishtė se kushtezohet nga ana e pjeses ekonomike , ku femra apo femiu , duhet tė qendrojnė nen ndikimin dhe maltretimin e tillė per shkak tė mosmundesisė tė egzistences sė pamvarur ekonomike , apo edhe tė " rujtjes se nderit familajr " cka kjo bindje e pokesaj femre , eshte total e gabuarė, sepse asnjė nderė, asnjė ndershmeri nuk ruhet nese e duron dhunen dhe vetit shtypese siq janė, ofendimi , maltretimi , nenqmimi etj etj -
Kuadrtot socio-psikologjike duhet tė jneė me shumė aktive ne shoqerin tonė qe me punen e tyre , tė ndikonnė me shumė ne heqjen e kesaj vetije tė shemtuarė e cila herė pas here ka qwenė e percjellurė edhe me vrasje makaber tė gjinis femrore .
Dhuna nuk eshte bindje Psikologjike por bindje primitive dhe e shemtuarė.
Mendoj se dukuria per te cilen debatohet nuk duhet trajtuar si nje ves i keq i shoqerise i cili na dalka aq i thjeshte sipas shumices qe qenkan shprehe me larte me perjashtim te Turistit .Nuk mjafton vetem te shprehet mllefi ndaj nje dukurie te tille e te mendojme se u krye puna dhe se prej ketij momenti ai qe lexon kete tekst do te turperohet dhe nuk do te perdore me dhune .Per te shpjeguar nje gje te tille duhet bere perpjekje per te hyre ne boten e ketyre njerezve .Kjo nuk eshte edhe aq e veshtire kur te kemi parasyshe se secili prej neve ne mos do ta ket perjetuar vete cka gjasat jane shume reale ,do ta ket pare perseafermi te te tjeret .Mos te paraqitemi se kjo dukuri eshte e panjohur per neve thuajse kemi jetuar ne ndonje planet tjeter .Sa e sa shprehje perdoren te ne ne forme shakaje qe e deshmojne se kjo shprehi (dukuri) eshte e misheruar me popullin dhe te perditshmen e tij .
Ik se po na nuku veshin.Ik se po ta skuqi prapanicen .Shuj se ta shkepa nje potpuri boksa .
Nuk dua ta banalizoj dhe t“i jap kahje te gabuar temes por me lejoni te bej nje krahasim me sjelljet e shumices se femijve ne kohen e sotme dhe sjelljet tona si femije (dikur) .Besoj se nuk jam i vetmi qe mendon se dikur kishim me teper respekt se sa qe kane femijet sot .Nuk dua ta justifikoj flakareshen por ne mungese te alternatives(aftesise intelektuale te prinderve per te edukuar femiun )femija nuk njehe kufi ,nuk njehe respekt ,eshte jashta kontrolle sa qe sot as shpullat nuk bejne pune .Kush jane keta prinde ?Jemi ne gjeneratat e reja qe po fluturojme nga bindjet tona se i dijme te gjitha sa qe cdo gje te kaluar e denojme si primitive pa pase alternative gjegjese .Ne sot i dijme te gjitha gabimet e prinderve tane ,ndersa nuk e shohim veten se jemi zhyte edhe me thelle duke mos qare koken per edukaten e femijve .Kryesorja te theksohet se dhuna eshte akt i denuar ne familje .Thuajse e zbuluam ndonje Komete te re qe po e rrezikon Token .
Familja nuk munde te funksionoj nese femija i bene rregullat ,familja nuk munde te funksionoj nese gruaja e padijshme i bene rregullat ,familja nuk munde te funksionoj nese burri i cmendur i bene rregullat .Mos harroni se nese nisemi sipas shemes - zero tolerance dhunes ne familje - ne kushte te sotit ne Kosove do te duhej diku rreth 80% te familjareve te burgosen .
As femiu , as fruaja e as askush nuk duhet tė i paguaj hallet e askuj .
Nese njė kryefamiljarė ka problem me egzistencen e tij ekonomike , me pamundesim e krijimit tė kushteve normale, ai arsenalin e hidherimit ose problemit tė tij nuk ka tė drejtė tėe zbrazė mbi askend , perkundrazi , ne kohen me tė veshtirė duhet tė jetė me i qetė dhe me i duruarė, me flexibel dhe me tejkalues.
E vertet se me heret ka dominuarė " stupci " si njė edukatė dhe njė obligim ndershmerie dhe respekti por a thua si ka qenė??
Dashuria dhe respekti nuk lindė nga dhuna kjo eshte fare mirė e kuptuarė, e se si tė edukohen sot femijet pa perdorimin e " stupcit " shuplakave " dhe sjelljeve tortururse dhe perdorimit tė dhunes , nuk eshte ndonjė jomundesi as ne Kosovė dhe askund ne botė por problemi qendron en kryeneqesin e prinderit i cili mendon se ai din cdo gjė ka arritur cdo gjė saqeØedhe shkencat socialo-psikologjike i ka tė perfunduara pa asnje ditė shkollė.
A thua qe nje njeri i tillė mundet tė jetė pjesė e edukates sė nje femiu ose tė mirėmbajtjes familjare qoftė me kushtet ekonomike ose ato pedagogjike ??
Kohrat ndryshojnė nga kohrat , sepse me heret , njė ka punuarė dhe 20 kan ngrenė, nje ka qenė jashta gjirit familjarė me muaj tė tera e besa edhe me vite ,e tjeteri ka pritur ne shtepi tė ardhurat e tij.
Qudi ?
Mos kjo mundet tė quhet respekt apo si mund tė quhet.
Me rendesi ka qenė me heret qe tė dilet jashte per tė fituarė te holla dhe ti mbajė 20 anetare shtepie sesa te shkoj ne shkollė.
Sikur tė kishte qenė ndonjė miresi e asaj edukate , nuk do tė imponohej hakmarrja edhe tek femiu , nuk do tė beheshin shumė obligime per femiu thuaj qe ai tė ishte i rriturdhe i perkryer , pra me keto rrethana , femiut i eshte marrur femijeria , e thupra nuk ka dalur prej xheneti , po ndoshta atje po , atje ku nuk dominon aspak mundesia e edukates pedagogjike ose njohuri e rolit si kryefamiljar dhe pergjegjes ne familje.
Perse njė frigė e tilė qe prindi nuk ka dominancė disiplinore ne femiun e vetė??!!
Nese del e shetitet edhe ne oret e mbremjes , pra simbas moshes nuk do tė tØhotė qe ai ose ajo nuk ndegjojnė prinderit aspak , por do tė thotė se ata kan tė drejtė tė shijimit tė botes rinore , cka te gjithė e kemi shijuar ne kushte dhe atmosfera tė ndryshme.
Qe nga vegjelia femiu mesohet me cdo llojė edukate dhe cdo femij ka deshirė qe prindi tė i tregon ndonjė perrallė tė e vendos ne gjumė tė ketė kohė tė lirė etj .
Edhe ketu ne perendim ku edhe ne jetojmė, lodhemi qoftė lodhja fizike ose psiqike , por gjejmė kohė , sepse e kemi obligim kohen , e edhe ne Kosovė ka kohė cdo kush .
Pse pra tė zbrazet arsenali ndja dikuj tė pafajshem neqoftė se prindi nuk i ka horizontet e hapura pėr punė, ose nuk e ka pregaditjen e duhur shkollore tė gjejė punė simbas vendeve tė lira.
Nuk ka asnjė arsyetim ne ketė drejtim qe e lejon dhunen tė dominoj ne mesin familjarė ketu ska arsyetim por siq e ceka me heret ;
Kur ska kah tė shkoj duhet edhe te duroj ...
Pershendetje.
Mnendoj qe tshme eshte e vertetuar shkenctarisht se dhuna ne familje eshte shume abuzive dhe hyn edhe si veper penale.
Mirpo,mendoj qe njerzit profesinonist edhe ketu ne forum(sikur psikologu)duhet te diskutojn ne gjenezen e ketij problemi,shkaqet,me fenomenologjin e dhunes familjare.
Kam pershtypjen se disa ketu ne forum jane te bindur se ne momentin kur vete lexojne dicka apo shohin nje popull tjeter si e kane te rregulluar sistemin shoqeror ,prej atij momenti kombi yne duhet te ndalet dhe te funksionoj sipas atij sistemi qe u sillet ne koke ketyre njerezve .Kur lexon shkrimet e tyre te mbushet mendja se ne familjet shqiptare tere diten nuk behet dicka tjeter veq rrahjeve masive edhe ate te njeanshme ku baba panderprere grushton apo shqelmon cka i del perpara .Familja na qenka aparat i dhunes !Nuk e di per cilin planet po flisni ,mirpo une kam pershtypjen se gjerat qendrojne ndryshe .Nisuni prej familjeve tuaja ,shikoni fqinjet ,te afermit ,familjet e miqve .Analizoni me vemendje dhe behuni real sa raste njihni qe munde te jene shembuj qe do ta justifikonin kete mllefe te disa parafolseve .
Organizimi i familjes te ne sa do primitiv te na duket se ka qene ,ai prape ka funksionuar konforme kushteve te jeteses ,cka nuk munde ta konfirmojne nje gje te tille edhe per kohen e sotit .Eshte e vertete se vuajtja ka qene ndoshta me e madhe ,eshte e vertete se shume gjera jane aprovuar edhe me dhune ,mirpo eshte edhe e vertete se ka pase nje sistem i cili ka qene efektiv .Cdo gje ka funksionuar sipas zakoneve shqiptare ,jane shtri kembet sa ka qene jorgani e jo sikur sot .Eshte jetuar me dembeli por edhe deshirat nuk kane qene me te medhaja ,ndersa sot kemi nje rritje te deshirave por jo edhe rritje te vullnetit per pune .Sot nuk ka "dhune " por ka kaos qe ne cdo moment munde te shenderrohet ne dhune .
Mos harroni te kujtoni kur flisni per gjera te tilla se qeshtja qo po diskutohet ka te beje me nje popull qe rralle dikush ne familje ka prinde te arsimuar e lere me per gjysher . Mos harroni se ky popull per dhjete vjete rreshte eshte shkeput nga sistemi shoqeror duke ju mohuar cdo te drejte ,mos haroni te kujtoni se edhe popujt tjere kane kaluar neper keto faza por para ndoshta njeqindvitesh ndersa ne sot ne kohen kur dynamika e te jetuarit ka tjeter shpejtesi .Teper mire jemi !
Sot femija kthehet nga shkolla e i thote prindit une beje cka te dua e ti s“guxon me me preke ,sepse i njohe te drejtat e femijve .Prindi i shkrete pa asnje dite shkolle por me aq deshire qe femija i tij te shkollohet krijon bindjen se shkolla na qenka defekt.Si t“i mesoj ky prinde metodat e reja te edukimit kur nuk din as shkrim e as lexim .A duhet sipas jush ky prind te pushkatohet ?Apo te dergohet edhe ai ne shkolle e t“i mesoj edhe ai te drejtat e veta .Apo ?Kush eshte fajtor qe ky prind nuk eshte i shkolluar ?Prindi i tij ?!
Po nga vjen dhuna dhe perse ??
Cilet janė faktoret me kyq tė dhunes dhe atyre qe perdorin dhunen??!!
Dhuna ne forma tė ndryshme eshte njė fenomen njerzorė me tė cilin shumė njerez kan ra ne kontakt ne menyra tė ndryshme gjatė jetes se tyre.Dhuna siq dihet , shkakton vuajtje tė pasqaruarė dhe tė madhe pėr personat qe e kan perjetuarė ketė , dhe me shumė se kjo po ashtu ka edhe konsekvenca negative pėr atė qe e perdorė dhunen .
Pjesa me e madhe e dhunes vjen me se shumti nga mbrendesia e familjes e cila cdo here eshte e orjentuarė tek gjinia femrore, femijet , gjė qe edhe e veshtireson cdo here faktin , analizen dhe shkakun e kesaj dhune.
Do tė shkoj me poshtė duke analizuarė sa me hollsishtė shkaun e ketij fenomeni arsyen ose bindjen negative si njė imponim qoftė ai shoqerorė ose juridik.
Njė definim i dhunes ėshtė cdo here i fokusuarė nė menyren e dhunes tė cilet shpesh edhe e quajnė " dhuna pėr tė mire " ose " me qellime tė mira" dhe keto ne njė menyrė ose ne shumė raste janė tė perqendruara dhe tė orjentuara cdo here ndaj viktimes. Ne keto raste tė cilat shkaktojnė dhimbje lendime frigė ose nenqmim personal pėr viktimen dhe duke u mbeshtetur ne keto , viktima behet objekt dhunes ne menyra tė ndryshme siq janė ato fizike , psiqike ose materiale.Me dhunė parashifet njė arsenal i madhė ne menyra tė ndryshme ne mes tė njeriut.Por me krysorja dhe rrenja kryesore e dhunes ka tė bejė me se shumti me aktin e dominimit ndaj pales tjeter ,pushtetit, duke krijuarė vetbindjen se dhuna eshte e vetmja rrugė e cila dergon deri tek respekti dhe dominanca.
Dhuna ne mbrendesi tė vetė ka vetem tre aktorė :
Viktimen . Observatorin dhe Veperkryesin .
Qe tė tret mund tė e perjetojnė dhunen ne menyra tė ndryshme , por ajo cka eshte e perbashket ne keto raste , eshte se pėr keta te tre ardhja e tyre ne kontakt me dhunen ,me vonė e lind dhunen , sepse dhuna lind nga dhuna.
Viktima e perjeton dhunen me shumė sesa ai qe e kryen , kjo nuk ka diskutim , viktima eshte ajo qe e njef dhunen e perjeton dhunen , frigen cka me te gjitha keto krijohet njė ndjenjė qe e benė rritjen e sensitivitetit.Me tutje dhuna ka njė tendencė qe me shumė se cdo perjetim tjeter, ky akt mbetet i pa shlyer ne kujtesen e viktimes dhe ketu viktima ka njė potencial traumatik tė madhe qe e banė me vete ne tė ardhmen.Njė traumė eshte njė perjetim i fortė qe percillet cdo here me njė humbje tė kontrolles , humbje tė deshires pėr jetė , ku shpesh edhe prmbanė frigen qe do tė vdesė nga kjo .Kur dhuna perjetohet si njė traumė kjo rezulton nė njė reaksion tė perkufizuarė traumatik siq janė :
Ulja e nivelit funksional ,dhimbje muskulore , problem tė gjumit dhe konsentrimit dhe depresioni.Pervojat e dhunes nuk dergojnė ne ndonjė problem serioz psiqik , por sidoqoftė keto perjetime tek ata qe kan qenė viktim e dhunes janė me tė izoluarė nga te tjeret dhe me tė ndjeshem ne anen e kotrolles personale.
Po ashtu duhet cekur se, ehde personi qe ka qenė deshmi e njė dhune tė kryer ,e perjeton dhe ndjenė njejtė sikur viktima ne fjalė, tė marrim si shembullė kur femijet e kan pa rastin kur njeri nga prinderit ka rrahur ose maltretuarė tė tjetrin ose ka krijuarė dhunė tė natyrave tė ndryshme.Definicionet e lartė permendura tė dhunes janė njė perjetim i njerezve tė cilet kan qenė viktim e kesaj .Eshte edhe njė pikė me rendesi pėr tė perdorurė fjalen dhunė posaqerishtė per personat qe e kan perjetur ketė sepse duke e shqiptuarė fjalen " dhunė " me pak se njė perkufizim neutral ,ata mund tė e kuptojnė dhe tė e kurojnė me mirė dhe me lehtė perjetimin e tyre nga ndokush ,nga e kaluara, dhe ne keto raste, fjala " dhunė " nuk preferohet edhe aq ne diskutime dhe debate me persona te lartė cekur edhe pse njė arsye e tjeter eshte se shumė persona per shkak tė kesaj fjale " dhunė " nuk e qesin ne skenė dhunen e perjetuarė , bazuarė ne shkakun e fjales qe tingellon keq , pra fjala " dhunė " ne ketė drejtim kerkohen me definicione tė ndryshme pėr shqiptimin e kesaj fjale siq eshte ;maltretimi keqtrajtimi ,nenqmimi etj etj .
Perderisa dhuna trajtohet si njė ves problematik duhet ditur se ky eshte njė fenomen i qenjes njerzore , e bashkė me ketė janė shumė njerez tė gatshem qė tė kryejnė aktet e dhunes ne menyra te ndryshme , sidomos ne situaten dhe frigen nga humbja e dominances ose pushtetit.Njė person qe ka probleme tė perdorimit tė dhunes , ose qe i eshte berė shprehi , ndikon negativisht jo vetem ne personalitetin e tij/saj , por edhe ne rrethin qe e rrethon, siq janė familja e ngushtė , shoqeria puna etj etj por i kujdeseshem duhet tė jetė njeriu cdo here kur eshte ne pyetje dhuna serioze edhe nese kjo ndodhė vetem njehere dhe kerkon falje ne keto rrethana.
Dhuna eshte njė reaksion dhe njė tentim pėr kontrollimin e pushtetit personal , friga nga humbja e dominances ndaj dikuj ,friga pėr braktisjen e kontrolles mbi dikend , edhe pse menyra e friges per humbjen e kesaj force tė lartėcekur ndahet ne disa grada dhe mund tė sqarohet si me poshtė;
tentimi pėr tė bindurė dikend me dhunė
roli i mundesis pėr te ndikuarė mbi dikend
mbrojtja dhe mirqenja
hidherimi , tė kuptohet ose ndegjohet fjala e tij /saj
Aktrimi simbas urdherit te tij/saj
mundesia per te gjetur rrugdalje ose zgjidhje
mosgatishmeria seksuale dhe mosnjohuria e kesaj natyre
xhelozia dhe panika etj .
Bindeshmeria e dominances dhe pushetit dominues do tė thotė qe tė jetohet ne kushtet jetsore dhe tė gjindet nė njė situatė tė rendė she shqetesuese.Me tutje , ky princip i tillė mund tė jetė i lidhurė me mospjekurin njerzore , ose behet princip i dites sė perditeshme siq ėshtė uji , ushqimi , gjumi , nxemja etj .Principi i tillė percjelles ne ditet e personave tė tillė mundet tė jetė edhe njė perjetim i knaqeshmeris se tij/saj cka do tė thotė se ana dominante dhe pushtetare e ketyre personave kuptohet ne mnyra tė ndryshme si deshtues ne situata te ndryshme jetsore.Mirpo, diminanca emocionale eshte njė tipar i tjeter i humbjes se pushtetit qe ka tė bejė me ndjenjat e tij/saj dhe me ndjenjat e pales tjeter.Kjo ka te bejė edhe me atØse njeriu nuk din se si tė shprehet ashtu siq duhet , nuk din tė i shpreh ndjenjat e veta personale ose nuk mundet tė u qendroj ketyre impulsave tė lartėpermendurė , dhe mu per ketė shkak , te tillet reagojnė me anen e dhunes qe ti hjekin keto veti nga vetvetja e duke i hudhur mbi tė tjeterin .Ne studimet e pandalura deri me sot , eshte folur cdo here pėr dominancen seksuale qe ka tė bejė me problemin ne boten e seksit , nxemjes seksuale para aktit tė tillė si dhe problemit tė reaksionit ose orgazmit,dhe perfundimishtė , bindeshmeria e kesaj dominance mundet tė jetė edhe strukturale , me njė falė , personi ėshtė kunder edhe me shoqerin , mjedisin e jetes ,perkufizimet gjinore , etniciteti dhe konflikti etnik si dhe bota seksuale dhe trajtimi i kesaj natyre qe e ceka me heret.Friga ose frustacioni qe do ta permendi kogja shpesh , ėshtė njė permbajte e cila gjindet afer me pajtueshmerin e dominances dhe bindjes se tillė dhe kjo mund tė sqarohet si njė gjendje e cila rrjedhė nga ajo kur njeriu ėshtė i penguarė dhe ska forcė tė i zbatoj mendimet dhe planet e veta dhe ketu fillon lufta e tij se pari me veten e vetė.Frustacioni dhe bindeshmeri e dominances si dhe ndjenjat e tjera siq janė panika dhe hidherimi ,kan njė lidheshmeri tė perbashket dhe nga keto lind edhe argesiviteti qe ne raste te shumta dergon menjihere ne perdorimin e dhunes direkte.Ketu ėshtė me rendsi qe tė kihet parasysh qe agresioni dhe dhuna janė njė nga mundesit verbale tė reaksioneve tė bazuara nga ndjenja dhe duke u fokusuarė ketu rastet e tilla personat mundohen qe tė gjejnė cdo here menyra te ndryshme tė perdorimit tė dhunes si njė alternativ tė vetme.Nese paraqiten ndjenjat e emcionale per humbjen e dominances dhe pushtetit ne relacionet ndernjerzore , atehere gjinden dy alternativa te cilave duhet tė u iket ne menyrė qe tė mos kaplohet njeriu nga keto.Njėra nga alternativat e para eshte Terheqja qe do tė thotė -tė derzohesh, tė pajtohesh ma pamundesin dhe tė lejosh veten tė jesh nen reagimet e pamundesis , ndresa alternativa e tjeter ka tė bejė me atė qe ne ndonjė menyrė tØgjindet menyra e komunikimit nderpersonal duke mos harruarė se dhuna shkakton dhe lendon dikend edhe fizikisht , shpirterisht por edhe emocionalishtė.
Eshtė shumė me rendesi qė tė ushtrohet se si tė shprehet njeriu , si tė ketė durimin tė ndegjoj ,te flasė hapur per ndjenjat e veta dhe tė ketė respekt pėr ndjenjat e tjeter kuj dhe tė jetė shumė i kujdseshem .
Por trajtimi i ketyre personave tė tillė nuk ėshtė i pamundurė edhe pse ne ketė drejtim duhet njė punė dhe kohė e gØjatė per hekjen e vetive bindese te cilat i ceka me heret.
Menyra e parė e trajtimit pėr persona qe perdorin dhunė dhe janė tė imponuarė nga dhuna ,ne boten e Psikologjisė quhet Emerge gjė e cila pėr herė tė parė u fillua tė analizua ne Boston ne vitin 1977.Si themelues i kesaj metode njifet David Adams i cili rendesi tė madhe i kushtoj fokusimit tė forces dhe prejardhjes se dhunes dhe tė aspekteve kontrolluese ne ketė drejtim .Trajtimi behet nė metoden Psikoedukative nga njė Psikolog .Fjala Psikoedukativ do tė thotė qe njeriu punon me ametodat Psikologjike duke zbutur, analizuarė , trajtuarė dhunen sikur njė alternativ tė shkembimit tė dituris , sepse dhuna tek keta individė, mund tė jetė e imponuarė nga ana e kultures dhe shoqeris dhe aspekteve tė ndryshme , gjė e cila ka mundesi tė arrij shkallen e heqjes se ketij fenomeni percjelles tek personat e bindurė ne ketė .
Persoanat me prirje pėr dhune mendojnė cdo here se dhuna ka anen pozitive tė saj ,duke menduarė se nga vetja e tyre kan nxjerrurė hidherimin janė zbrazurė nga fundi i sistemit nervorė , por a thua , a zbrazet njeriu duke biseduarė .Natyrishtė se po .Konflikti i komunikimit ka tė bejė shumė ne mesin mu aty ku perdoret dhuna e pėr tė arritur deri tek ky komunikim , njeriu duhet tė mesohet qe tė mos jetė pjesė pėrberese e ndjenjave .
Kjo dhuna na qenka fenomen interesant !.Ose e dijme ne shqiptaret se cka do te thote te perjetoshe dhunen ne te gjitha format dhe ngjyrat e saj ose nuk e din askush .Ne munde te flasim me dite te tera e edhe t “i thurim vargje dhunes dhe viktimave te saj per ta ndier veten me mire ,mirpo atje per ku tema synon te shpalos realitetin nuk ndryshon asgje .As shkopi magjik nuk sjelle mrekulli .Nuk eshte e lehte per gjeneratat e vjetera te ndryshojne ,te behen si te "TJERET ",Askush brenda nates nuk vetedijesohet ,askush brenda nates nuk tjetersohet ,kjo tendence do te krijonte neuroza ,psikoza,dhe paranoja te reja sepse gjeneratat e vjetra do te ndesheshin me ate qe edhe ne nje fare forme jane ndeshe .Krejte bota eshte kunder tyre ,edhe femijet e tyre ,secili flet per gabimet qe jane bere nga ata .Veq sa nuk kane filluar edhe te kerkojne demshperblim ne forme kapitali nga ata .A nuk eshte kjo forme e re e dhunes duke drejtuar permanent gishtin kunder prinderve .Jo zotni edhe ne Suedi edhe ne Gjermani dhe shtetet tjera perendimore eshte perdore dhuna ,por sot eshte e ndaluar me ligj .Ligji atje ka mekanizmat e vet qe perdore dhunen per te ndale dhunen.Mirpo te ne nje gje e tille nuk ekziston ,ligjet behen por nuk ka mekanizma ,sepse ligjet nuk jane edhe konforme vetedijes se shumices .Ata qe duhet zbatuar keto mekanizma rrjedhin nga ky popull qe veq sa ka dale nga lufta .Ata perdorin vete dhunen kur ju mungojne argumentet sepse keshtu jane te mesuar .Kjo nuk justifikohet por me u cmende nuk mundemi tash ,duhet te kaloj kohe per nje vetedijsim te pergjithshem .Ketu psikologat nga Suedia nuk munde te ndihmojne ,ata le t“i ndihmojne vetes.Ju qe shpejte hargjoni argumentet dhe filloni te fyeni ne menyren me banale antaret tjere ketu ne forum vetem se i perkasin nje feje tjeter nga ju ,jam i bindur se nese femija juaj nje dite do tju thote se eshte dashuruar ne nje te fese islame shpejte do t“ju harxhohen argumentet dhe do te perdorni shkopin magjik per t“i "IK"dhunes.
vBulletin v3.8.7, Copyright ©2000-2024, Jelsoft Enterprises Ltd.