GJERGJ FISHTA

[MaLoK_Presheva]

Gjergj Fishta:
Gjergj Fishta lindi me 23 tetor 1871 ne qytetin e Lezhes.
Ne famulli u regjistrua me emrin Zef. Me 1886 ai vazhdon
studimet per filozofi dhe teologji ne Bosnje.Sipas rregullave
franceskane ai e nderron emrin ne Gjergj, emer te cilin ai e
mbajti deri ne fund te jetes se tij.Fishta njihet ne historine
shqiptare edhe si letrar edhe si politikan.Ne vitin 1902 ai u
be drejtor i te gjitha shkollave franceskane ne Shkoder ku aty
eshte i pari qe fut gjuhen shqipe si gjuhe mesimit.Por Gjergj
Fishten e shikojme edhe si nenkryetar parlamenti dhe si deputet
te Prefektures se Shkodres.Ai merr pjese ne delegacionin shqiptar
ne konferencen eParisit me 1919 nga ku mban edhe nje fjalim mbi
Shqiptaret dhe te drejtat e tyre.Merr pjese ne komisionin e kongresit
te Manastirit nga ku caktohet edhe alfabeti shqiptar i gjuhes shqipe.
Eshte graduar dhe dekoruar nga shume shtete te Evropes, dhe ka marre
pjese ne shume konferenca te ndryshme politiko-shoqerore.Veprimtaria
e tij letrare eshte shume e gjere, duke renditur ketu: satiren,
liriken, dramen, lirika, dhe perkthime .Vdiq me 30 dhjetor 1940.
Disa nga shkrimet me te njohurat jane:
1.Lahuta e Malcis
2.Mrizi i Zanave
3.Vallja e Parrizit
4.Anzat e Parnasit
5.Pika e Voeset
6.Gomari i Babatasit
7.Taraqollja e Ballkanit etj .


Populli eshte ai qe te ngrit lart, populli eshte ai qe te peshtyen"
"Atyre qe nuk i kujtohet e kaluara, ata jan te denuar te e perjetojn edhe njehere ate" (SANTANYA)

[MaLoK_Presheva]

Shqypnia


Edhè hâna do t' a dije,
Edhè dielli do t' két pá,
Se per qark ksaj rrokullije,
Si Shqypnija 'i vend nuk ká !
Fusha t' gjâna e kodra t' blera,
Zijes s' mnershme larg kû âsht droja,
Me gaz t' vet ktû i veshë Prendvera,
Si t' Parrizit t' larmet shtroja.
Nen nji qiellë perherë t' kullueme,
N' rreze e n' dritë pershkue unjí,
Bjeshkë e male të blerueme

Si vigâj shtiellen n' ajrí.
Ke ato bjeshkë e ke ato male
Kroje t' kjarta e t' cemta gurra,
Tue rrëmbye nper mriza hale,
Gurgullojn nper rrâjë e curra.
Mbi ato male e bjeshkë kreshnike
Léjn mande' ata djelm si Zâna,
Armët e t' cillvet, p'rherë besnike,
Janë permendë nder fise t' tana.
Atje léjn, po Toskë e Gegë,
Si dý rreze n' flakë t' nji dielli:
Si dý rrfé, qi shkojn tue djegë,
Kúr shkrepë rêja nalt prej qielli.
Si dý rrfé, qi shkojn tue djegë,
Kúr shkrepë rêja nalt prej qielli.
Oh! Po, e din i prûjtë anmiku,
Se âsht rrfé zogu i Shqyptarit,
Rijtun gjakut kah çeliku
N' dorë t' ktij shndritë per vend t' të Parit.
Ato male të madhnueshme,
Ato, po, kanë mûjtë me pá
Se sa forca e pafrigueshme
N' turr t' Shqyptarit pît ka rá.
Dridhet toka e gjimon deti,
Ndezen malet flakë e shkndija,
Ka' i frigueshëm, si termeti,
Atje rrmben kû e thrret Lirija.
Lume e shé para atij ngelin,
I a lshojn udhen dete e male;
Mbretent fjalen s' mund t' i a shkelin,
Turrin ferri s' mund t' i a ndale.
Shkundu pluhnit, prá, Shqypní,
Ngrehe ballin si mbretneshë,
Pse me djelm, qi ngrofë ti n' gjí,
Nuk mund t' quhesh, jo, robneshë.
Burrë Shqyptár kushdo i thotë vetit,
Qi zanát ka besë e fé,
Per Lirí, per fron të Mbretit
Me dhânë jeten ka bâ bé.
Sy per sy, po, kqyr anmikun;
Perse djemt, qi ti ke ushqyue,
S' i ka pá, jo, kush tue hikun:
Friga e dekës kurr s' i ka thye,
Kaq të bukur, kaq të hieshme
Perendija t' fali i Amshueshem,
Sá 'dhe deka âsht per tý e shieshme:
N' gjí t' and vorri âsht i lakmueshem.
Po, edhè hâna do t' a dije,
Edhè dielli do t' két pá,
Se per qark ksaj rrokullije,
Si Shqypnija 'i vend nuk ká !
Rrnosh e kjosh, prá moj Shqypní,
Rrnosh e kjosh gjithmonë si vera,
E me dije e me Lirí
Per jetë t' jetës të rrnoftë tý ndera.



Degjo shtate a tete dhe me ne fund be si di vete!!! Dje nje mos te harroj====>Te Jesh Shqipëtar Është Një Nder, Ta Mbajmë këte Nder,Është Obligim:

[Honesty^uk.]

http://www.beepworld.de/memberdateien/members33/ajetsahiti/gjergj_fishta.jpg
GJERGJ FISHTA (1871-1940)

GJUHA SHQIPE ...



Porsi kanga e zogut t'verës,
qi vallzon n'blerim të prillit;
porsi i ambli flladi i erës,
qi lmon gjit e drandofillit;
porsi vala e bregut t'detit,
porsi gjâma e rrfès zhgjetare,
porsi ushtima e nji tërmetit,
ngjashtu â' gjuha e jonë shqyptare.
Ah! po; â' e ambël fjala e sajë,
porsi gjumi m'nji kërthi,
porsi drita plot uzdajë,
porsi gazi i pamashtri;
edhè ndihet tue kumbue;
porsi fleta e Kerubinit,
ka'i bien qiellvet tue flutrue
n't'zjarrtat valle t'amëshimit.
Pra, mallkue njai bir Shqyptari,
qi këtë gjuhë të Perëndis',
trashigim, që na la i Pari,
trashigim s'ia len ai fmis;
edhe atij iu thaftë, po, goja,
që përbuzë këtë gjuhë hyjnore;
qi n'gjuhë t'huej, kur s'asht nevoja,
flet e t'veten e lèn mbas dore.
Në gjuhë shqype nanat tona
qi prej djepit na kanë thânun,
se asht një Zot, qi do ta dona;
njatë, qi jetën na ka dhânun;
edhe shqyp na thanë se Zoti
për shqyptarë Shqypninë e fali,
se sa t'enden stina e moti,
do ta gzojn kta djalë mbas djali.
Shqyp na vete, po pik' mâ para,
n'agim t'jetës kur kemi shkue,
tue ndjekë flutra nëpër ara,
shqyp mâ s'pari kemi kndue:
kemi kndue, po armët besnike,
qi flakue kanë n'dorë t'shqyptarëvet,
kah kanë dekë kta për dhè të't'Parvet.
Në këtë gjuhë edhe njai Leka,
qi'i rruzllim mbretnin s'i a, xûni,
në këtë gjuhë edhe Kastriota
u pat folë njatyne ushtrive,
qi sa t'drisë e diellit rrota,
kanë me kênë ndera e trimnive.
Pra, shqyptarë çdo fès qi t'jini,
gegë e toskë, malci e qyteta,
gjuhën t'uej kurr mos ta lini,
mos ta lini sa t'jetë jeta,
por për tê gjithmonë punoni;
pse, sa t'mbani gjuhën t'uej,
fisi juej, vendi e zakoni
kanë me u mbajtë larg kambës s'huej,
Nper gjuhë shqype bota mbarë
ka me ju njohtë se ç'fis ju kini,
ka me ju njohtë për shqyptarë;
trimi n'za, sikurse jini.
Prandaj, pra, n'e doni fisin,
mali, bregu edhe Malcija
prej njaj goje sod t'brohrisim:
Me gjuhë t'veten rrnoftë Shqypnia!

[lirik]

Si ky Gjergj Fishta I MMADH MAHDESHTOR nuk lind nana shqiptar pwrmbi dhe mjeshter i fjales dhe
talentit intepret i rrallë i fjales artistike europa e cilsoj si bilbil e mjeshter brilant i artitt e fjales por nuk i a dha qmimin nobel gabim ky i shekullor ne shekuj t e shekujve
me bukurine fjales fishta ia kalon homerit logjika dhe renditja e fjales dhe vedosja e saj
me nji kuptim aq mahnits mjeshtror me nji lartsi fuqije qe fisnikron me nji shprehje aq qiellore dhe aq te lartsueme fishta nderoj dhe lartsoj neppeidestal vlerat tona kombin dhe paraqiti aq artistikisht realitetin e malsorit dhe qenjen shqiptare ashtu sikur nji arzist i i pa konkurenc qe paraqet pikturen gjeniale dhe qe njeriut i duket qe me at piktur flet si nji diqka e gjallë ashtu i madhi gjergj fishta ne secilen fjal ta sjel shqiptarin thue s eje ne betej dhe thue s e me te gjitha vyrtytet dhe perberjen e shqiptarit flet dhe lartsojhesh s ebashku me qehre dhe vvetit vyrtyttet psikologjin strukturen vleren tiparet aq shum i origjinalizon sa qe nuk ka mjeshtrie fjales q ekaq bukur g´dhend fjalen dhe paraqitjen te gjitha ato qe ngjajn dhe ndodhin si ne beteja si ne sjelljet ma te thjeshta tamam si kur meqen ne mesin e malsorve por edhe praqitjet tjera zbulojn nji mal me shpirt ku ne at mal thues e jan duke vlue sa esa tipare dukuri perberje adetesh shpirta qehre shqiptare vlera paraqitje zakone dhe origjinalitete thue se te gjitha te gjalal jan dhe shihen veprojn para lexuesitt e bejn te hysh ne nji parafytyrim thues e sheh diqka aq afer sa qe mendon se u perfshive ne menyr shpirtrore me t egjitha aq shum artisitikisht pervetsoon dhe paraqet shqiptarizmen dhe ngjarjet i madhi artist dhje mejshtter poet kombtar at gjergj fishta .
At gjergj fishta pa dyshim esht ma i madhi ne eeurop e ndoshta ne botë per kah mjeshtria efjales dhe arti secila fjal e tij esht nji fuqi perveq s eka fuqi ka art teshprehur duhi tur fuisnikri brum burrnor dhe motiv mbrehtesi joshje e gjithqka artistike qdo element edhe a i vogli ku perbehet fhajala
grimcatesaj te shtyjn drejt fuqis dhe te rembejn ne art ne mahni pikrisht ketu qendron madheshtorja e at GJERGJ FISHTES I CILI PA KRAHASUESHEM ME MADHESHTIN E FJALES EHST PANTEONI
dhe i pa arritshmi homer botrror pse europa nuk ia dha qmimin nobel ehst vetem per shkka te gjelozis
europa nuk edon zotsin eshqiptarve nuke ka dahst kurr europa pau talentin vital teksa rrace dhe eshtypi pa meshir edhe sot vepron po keshtuepabesueshme por e verttet europa ka shum borgje ndaj shqiptarve por neshpirtine eeuropes akoma ´rrijn te fshehura qellime antishqiptare te cilat synojn prapambeturin shqiptare shqiptarit europa nuk ja don perparim,in as famen kjo u vertteua gjat shekujve
prandaj qdo qmim apo zotesi te shqiptarve ajo e emsheh gjergj fishta jo vetem qe meritoj qmimin nobel por artist i till i fjales nuk mud te lind ma ne europ ndoshta a sn e botë europa ia dha qmimin nen terezes por kjo ishte nji politik tjeter qellimi ishte q ete ngrias fen e vet katolike dhe nuk kihte aspak asgje kombtare te bej ktu europa dontetengriste prestigjin efes s e vet ktu ndersa te gjergj fishta qeshtja qendronte diku tjeter nga nji komb i vogel nji lahutar te till te fjales mjehste r artist
kombtarisht qe paraqiste kombin europa nuk donte nji gja te till per shkka te percaktimit rracial ndaj shqiptarve europa si etni dhe si rracc ndaj nesh nuk do te ishte e gzueme nes e ne do t ekishim
vend te lart ne europ esht kjo nji bindje qorre e europes meshekuj semundjee saj paragjykuese ndaj shqiptarve per ket shkkak iúa la duarte lira sllaveve q ete shkatrroj dhe te shnderoj eteshnjerzoj etnin ë tonëshqiptare duke leshuar mbi ne bishat e stepave per te perflliqur ne forma te dhunshme
etninë tonë nji dhunti madheshtore sidomos malsort qe kan pamje kereshnike e grat sy zanash
rraca yne fisnike mud te ishte nji rac puntore dhe ebukur me zotei e talent prandaj qarqet rraciste nuk duanq ekjo rac te ket suksese gjithmon narijn gati per te na poshtruarpor jo per te na ndihmuar..

me gjithat at gjergj fishta mbete mjeshtri ma i madh i fjales se te gjitha kohrave ne bot deri me sot
asksuh nuk ia ka gjet fuqin fjales dhe qelsin si at gjergj fishta dheas qe do t eket nji nejri tjeter ket mundesi kaq mahnitse si ai gjergj fishta ehst nj unikat i fjales tlent i gjetjes s e fhjales ne vendetkufuqia shtyn aq fort emocinetsa qe te duket vetja shendrrohehs neer qe hstyn kodrat fjala e at gjergj fishtes ne secilin varg esht fenomen mbi fenomene qe hstyn nxitjet dhe qon pesh nga disa amocione pernjiher te cilat te krijojn vrull te quditshem europa esht evetdiosjsme per ket vigan por qmimin nobel nuk do te ja jap asnjiher kti homeri shqiptar sepse nu edon krenarin tonë nuk eka dasht asnjiher dhe nhuk mudndet europa ta duroj krenarin tonë ajo don nenshtriminton dhe qe ne t jemi vetem lypsar dhe te koritun prandaj nuk na ofron kurr forma tjera te ngristes perveq neperkembje se dinjitetit
te jetish po por i neperkembur kjo esht ndjenja e europes per ne na duan te ndar te vegjel te varfer
gjergj fiishtaperveq se esht artist vertet i vertet i fjales q enuk ka shok as krahasim ehst edhepatriot
i adh qe aq fuqishem krahas fjales ngrit vleratepatriotizmit kombtarizmit fisnikris dashuris nga´daj kombit dhekrenarin fisnkirin qdo gja shqiptare gjergj fishta engrit aq lart sa q ete ben te ndjehesh krenar q e je shqiptar edhe sikur te jesh grui ai te benprej mishi e gjaku q ete nxehesh ne atdhedashuri ene shqiptarizem por edhete shtyn drejt fisnikris perveq se mjeshter i vargjeve dhe parqitjes ai esht edheedukator shtytts i fisnikrimit qka ja jep vleren ne majat me te larat nepiedestale
jo vetem kombtare por per kah perberjet fisnike dhe shtytjet tjera frmzuse edhe ne bot esht i pa krahasueushem si intepret i fjales si artist q evlerat aq shum i lartsion siaskush tjeter kush tjeter mund te prezentoj fjalen me kaq shtyje fyrmzuese artistike si at gjergj fishta

vlersim i shkruar nga xhelal ferizi nga mitrovica
xhelal ferizi autor i shum vargjeve shqiptare nji vlrsim per at gjerjg fishten

xhella ferizi jetoon jasht koosve jasht atdheut q eafro 30 vjet shkruan vargje shqiptare poezi e lirika

[Malsori-Makaveli]

Luftari dhe Paterioti me LAPS dituri dhe Menquri.

I Bani Shqiptart te njoftun dhe jau solli Gjuhen e ambel Shqiptare,se sod kishim shkru Arabisht Turkish a ku ta di un.

Duhet me qen Krenar se kemi pas Gjergj Fisht.




http://www.youtube.com/watch?v=hv478dOswyo

[Linka_pz]

28 NANDUER 1913 .. *******************************
Oj Zanë, t'këndojm... t'vajtojm, deshta me thanë;
Pse sot ditë kangët s'asht për mue e tye.
Po ç'gzim kjo ditë ne mundet me na dhanë,
Kur, qe; mbas nji motmoti q'iu pëlqye
Europës shqiptarin zot n'shpi t'vet me lanë
E kujt pose Hyut, n'këtë jetë mos me i shërbye,
Shqiptari i ndam' prap me vedvedi gjindet
E shk'asht ma zi, prej vedit edhe s'bindet...
.................................................. ..........................
Flamuri kombtar nuk ka ç'ka ban nder ne,
Po kje se dashtni nuk kem' për Atdhe!
E, drue dashtni për Atdhe nuk ka shqiptari;
Me gjasë, s'çan krye shqiptari për komb t'vet,
As për at gjuhë të ambël qi i la i Pari,
As pse Shqipnia n'vedi u ba sot shtet;
Pse e shoh se veç atje ku xhixhllon ari
Pa frymë e tue dihatë vrap ai nget,
Si Krishtin shiti Juda Iskarjot,
Drue Adheu ndër ne po shitet për një zallotë...
A thue mos fola keq?... Po lypi t'falun,
Përse ktu vetë me fue nuk due kërkëndin,
E pse asht mirë fjalën n'zemër t'fryt m'e ndalue,
Por ai, qi të liruem me e pasë s'don vendin,
A prej së tjerëve s'don me ia lshue rendin
A thue ai s'asht Judë? Po, kambë e krye Iskariota!,
E pra kso nipash ka edhe shum Kastriota...
E po për ata qi detyrë e nder harrue,
Qi marrë e turp kaherë flakërues mbas shpinet,
M'visar t'Atdheut me t'huej shkojn tue tregue
Kush ndyet mbas Frankut rrejtë, kush mbas stërlinet
Kush pse dinari tepër i ash lakmue.
E Atdheun' prej t'huejsh me e qitun duen bashtinët,
Thue edhe për ta ndokuj do t'i vijë çuda,
Kur them se nuk janë tjetër veçse Juda?...
Po, Juda janë e gjinde janë tradhtarë.
Mori
M'kamë kryekungujt prej si u vunë,
Duel padija n'krye të vendit;
Njerzt e kënuen u poshtnune,
Metën t'urtit jashtë kuvendit.
Duel me faqe t'bardhë trathtari,
Shpirt e fis qi ka kuletën;
U ndëshkue pa dhimë Shqyptari,
Qi për fis nep gjan e jetën.
Shqynis zani atbotë i humi,
T'huejt mi qafë i a vunë themrën,
E e mloj skami, terri e gjumi,
Djelmt e vet i a lnurën zemrën.
E Shqyptarët jo veç s'e nisen
Për kto punë përjashta Momin.
Por ma fort, medje, e konisen.
Msue gjithmonë me ndërue llomin...
E njikshtu, qitash, njaj i cilli
S'e la mrendë e detit vala,
S'e la ferri, toka e qilli,
N' Shqypni majet porsi njala.

[Linka_pz]

LAHUTA E MALËSISË ...
(Dëshmorëve)
O ata t'lumtë, qi dhanë jetën,
o ata t'lumtë, qi shkrinë vehten,
qi për Mbret e vend të Parëve,
qi për erz e nderë t'Shqiptarëve
derdhën gjakun tue luftue,
porsi t'Parët u pa'n punue!
Lehtë u kjoftë mbi vorr ledina,
but u kjofshin moti e stina,
ak'lli, bora e serotina:
e der' t' këndojë n'mal ndo' i Zanë,
e der' t' ketë n' detë ujë e ranë,
der' sa t'shndërisin diellë e hanë,
ata kurr mos u harrojshin,
n'kangë e n'valle por u këndojshin.
E njaj gjak, qi kanë dikue,
ban, o Zot, qi t'jesë tue velue
për m'ia xe zemrën Shqiptarit,
për kah vendi e gjuha e t'Parit!
LAHUTA E MALËSISË ...
(Çohi të dekun)
E n'kjoftë se lypet prej s'hyjnueshmes Mni,
Qi flije t'bahet ndo'i shqyptar m'therore,
Qe, mue tek m'kini, merrni e m'bani fli
Për shqyptari, me shue çdo mni mizore. -
Oh! edhe pa mue Shqypnija kjoftë e rroftë,
E nami i sajë përjetë u trashigoftë!
Po: rrnoftë Shqypnija! E porsi krypa n'Dri
E porsi krandja e that n'nji flakada,
U shoftë me arë, me farë me mal e vrri
Kushdo shqyptar, qi s'brohoritë me za,
Kushdo shqyptar, qi s'brohoritë me uzdajë:
Oh! Rrnoftë Shqypnija! Rrnoftë Flamuri i sajë!

[Linka_pz]

LAHUTA E MALËSISË ...
(Fragment) ****************************
N'mos i paça mendt mbi hatull,
Mali i Zi e ka i vorr n'shpatull.
Venu shej ti fjalve t'mija,
Pse do t'vijë po lum zotnija,
Koha n't'cilën Shqyptarija,
Zojë n'vetvehte ka me dalë,
Por m'fal faj'n ti për këtë fjalë:
Mal i Zi ma s'ka me pasë,
Serbi vëlla do ta humbasë,
Pa kqyre t'drejtë paa kryre arsye,
Serbin shqype ke mbi krye.
Ka me t'lanë ky i ditë pa sy,
Thellë n'rrashte, po t'ue t'i gërrye,
Se kshtu ecte në shekull lodra,
Ulu maje e çohu kodra...
LAHUTA E MALËSISË ...
(Kënga 12, MARASH UCI)
Amanet un'jam t'u lanë
Me ruejtë gjanë, me kqyrun sta'n,
Armët e mbushme mos me i dhanë,
Me shokë tuej kurr mos m'u xanë,
Mos m'u xanë, as mos m'u nga
Pse n'ditë t'gushtë këta u gjinden vlla
Si me pushkë ashtu me uha.
T'huejn me fjalë mos ta poshtroni;
Bukën para, por t'ia shtroni
N'Shqiptari si a kenë zakoni:
Me i besue, mos i besoni!
Edhe n'mend kinje nji fjalë:
Zemrës s'frytë me i lanun dalë;
Fjalët për pajë kurr mos me i dalë,
Ujit turbull mos me i ra,
Mos me dalun n'va t'pa va;
Me iu ruejtun shakës turbueme,
Me iu ruejtë, po, grues së lshueme;
Vendin tuaj m'e dashtë përore,
Me ruejtë besë, mos me çartë ndore.

[Linka_pz]

LAHUTA E MALËSISË ... (Fragment, Shqipnia e lirë)
***************************
Do t'valvitet m'Kaçanik
M'Kaçanik, po, do t'valvitet
Kuq e zi Flamuri i shqyptarëvet,
Përse toka, shqyp ku flitet,
Ajo vetë asht, qi prej t'Parvet
Trashigim na e kemi pasë:
Mbrendë i huej, jo, ma s'do t'shklasë,
Posë atëherë, kur vjen për mik.
Jo, po: na sod ktu sundojm;
Ktu s'hecë fjala e tjetër kuej;
Gjall Lirin' na nuk e lshojm,
S'njohim mbret as krajl të huej.
Zoti n'qiell e na mbi tokë:
Me gjithkënd vllazën e shokë,
Por se i cilli m'cak të vet.
Prande i huej, n'andërr m'e pa
Se vjen kurr e shklet ndër ne,
Drue se keq kishte me i ra;
Pse shqyptarët kanë ba nji bč
Bč të madhe ata kanë ba:
Për Shqypni në luftë me rra,
Me rra n'luftë me krajl e mbret,
E kur bjen në luftë shqyptari
Lidhë me besë ai ndërmjet veti,
E din hasmi se aty pari
Shungullon toka e gjimon deti:
Se bijn krenat fushës s'mejdanit.

[Linka_pz]

MRIZI I ZANAVE ...



Qitë dhambët përjashta, por si lata t'prehta
Zgavërr kërrçikët e plasarit shtanguem,
Kosën pështetun përmbi kocka t'ngrehta
T'cepit t'shpulpuem,
Atje n'moje t'mjerueme t'rruzullit,
Zymtë e me i hije t'trishtueme, t'përmnershme
Lshue krahëve' i havër t'zezë, si re thellimit,
Rrin Deka e tmerrshme.
Prej avisit t'humnerëve t'zgavrueme
Kthellët në rrashtë të thatë, plot mizori,
Të hapët tërthoren e natyrës s'krijueme
Kundron në mni,
E idhtë asa' i kërcënohet. Nji t'përqethët
Acar, at botë, natyrës i shkon, n'për tejza,
Amull të cilët mbrendë ia ngurron të njethët
E jetës ndër fejza.
Me u zbe nisë rrezja shi n'krue t'vet shkëlqyeshëm
Bres dryshku njeshet, n'atë shauret mbi rrota
Së moknes s'rrokullis e boshtit rryeshëm
I vjen rreth bota.
Felgruemun njerzit nën tjara struken;
Për nën kunora pshtimin ato lypin!
Depërtojnë retë e nalt kah qiella zhduken;
N'andrra t'dheut zdrypin.
Por kot. Mizore ajo kosë t'vet ka sjellë,
Shungllon thellimi për nën kupë t'Empirit;
Gjarpër rrufeja lvitet nëpër qiell
E nën kambë të nierit.
Kthellë shpërthe gjini i tokës. Tue bulurue
Gugson vullkani zhari, flakë e shkndija;
Tallaz m'tallaz nis deti me gjimue,
Ulëron stuhia.
E para dekës, atë herë, bijnë rob e mbreta;
Shkrehen mbretni, qytet kulm rroposen;
Shuhen krenija, po, dhe shkimet jeta
Ka' ajo sjell kosën.
T'poshtrat me t'eprat vise pshtiellen n'vaj,
E mnert kah kosa cepit t'dekës të shkulet;
Kah m'kërdhokla londit kërçiku i saj
Shekulli përlulet.
Vetëm s'përkulet para Dekës njai trimi,
N'zemër t'cilit nuk randojnë punë t'liga,
E që s'e ndalë ku atë ta lypë perlimi (detyra)
As paja as friga.
Për nën mburojë t'ndërgjegjes s'vet t'kullueme;
Atje n'kufi t'Atdheut ase n'truell
T'elterit shenjtë, pa u tutë, ai dekës s'shëmtueme
I rrin kundruell.
Përpara tijë shkon moti t'uj u endun:
Vjen fati i nierit tu u terrnue pa da;
Tash mreten n'burg, tash shkartha n'fron t'përmendun
Kanë për t'u pa.
Por, ngulë ai synin n'ideal t'naltueshëm,
Si' i kep, qi vala smundet n'det m'e e lkundun,
Sido qit t'dajë ndeshtrasha e dheut t'mjerueshëm,
Ngelë n'vend pa u tundun.
Jo po: as n'flakë t'armëve nuk veton ai sye,
As buzës humnerës nuk i dridhet themra:
Sheklli, po, mbarë me pasë për t'u shpërthye
S'i ban lak zemra.
Rekton mbarë jeta për nën fyell t'kërçik'e
Të dekës s'shëmtueme, s'përmnerëshme mizore:
Vetëm BURRNIJA - një BURRNI çelike
Asaj i rrshet dore.

[Linka_pz]

GOMARI I BABATASIT (Fragment, METAMORFOZA)
**************************
Ju rrugaca sallahana
vagabonda shakllabana
rricna t'ndyet, mikrobe të kqi
qi të mjerës moj Shqipni
kthelltë hi i keni në mushkni
pa dhimbë gjakun tuj ia pi,
por der kur, bre batakçi!
Bre coftina, kalbe mbi dhč
der kur ju, tu tallë npër ne,
do t'na qelbi fis e atdhč?
Ah! Bre ju..nuk dij shka u kjoftë,
se tash ma jemi tue u njoftë,
se kush jini e shka jini
se kah shkoni e se kah vini
plang e shpi se kah i kini
e sa pare u ban gjaku:
se për ju, po, duhet laku,
për me u vjerrë o kund m'do i shpat!
Deri dje, pa kmishë mbi shtat,
me 'i gjysmë setre t'pa astar,
lshuemum krahve kalavar
e me 'i komçë t'njtitme nën grykë:
pantallonat me "gjyslykë"
kto edhe lidhun me nji spagë:
shtatit rreshke e ba saragë,
t'tanë gordec e berbalec
pa ndo 'i msim, pa ndonji dije,
me 'i fillore a nji iptadije,
erz e shpirt qitun nën themër:
turq a sllave a grek me zemër,
falun barkut veç Shqipnisë,
si ajo marrja e t'gjith njerzisë...
tuj u shite ju për gjithë treg,
sod na mbahi "Skandërbeg",
e ngërdhucë, goditë, limue,
rrue, qethë, pipirique,
tash n'"smoking", tash në "bon-jour"
ju, qi dje s'kishit as ushkuer
me lidhë brekët me nder me thanë
m'sahan t'huej gjithmonë me ngranë,
rrugën krejt na e keni zanë,
ke na shkoni pash e m'pash,
edhe besa me "gulash"
me "afishe" e me "sultjash",
me "kjumshtuer" e me "ashurč",
"kosha gjelash" si kubure,
"tarator", "pilaf me kos",
"mish me qepe" e "majdanos"
"shish qebap", "brizholla viçi",
"kunguj t'mbushum", "kuzuici",
"kabuni"- e "mualebi".
Barku sod ju rri ju kodër,
kargatisë e bamun lodër:
der sa ata burrat e dheut,
qi për jetë e nderë t'Atdheut
kane ra n'luftë si shqipe t'leta,
kanë shkri gja e shpija t'veta,
kanë tuj dekë rrugave unit,
me iu dhimbë gurit e drunit.
Përse, po, kta matrahulla,
kta shqiptarë, shqiptarë kah ksula,
n'vend qi ju me u vu n'konop,
a se brinjt m'jau zbru me shkop,
a, mos tjetër, me u ngushtue
me xjerrë zhuri kund m'ndo 'i prrue
për me shtrue ndo 'i rrugë të shtetit
a me dlirë ndo 'i skelë detit,
lavjerre buzësh, harru si viça
kqyrin m'ju si t'ishi ogiça,
për me u pri udhës s'qytetnisë
e me i sjellë t'marën Shqipnisë.
Ani kush, pra, me i pri kombit:
ju, do pyka bijtë prej llomit
qi "shqiptarë" vedit i thoni,
jo pse ju Shqipninë e doni,
jo pse ju ndo 'i send kuptoni
shka asht Atdheu e shka asht Liria,
shka asht Vllaznija a Parasija,
Përparimi e Qytetnia,
por veç pse ende der më sot
nji tyran s'po e gjeni dot,
nën kambë t'cillit ju me u shtrue,
se un ma tash ma jam regjë me jue,
e jau njof shpirtin der m'palc,
pleh i ndytë me u bartun n'shalce me u qitë jashta Shqipnije.

[rilinda]

Vepra e Gjergj Fishtës e rizbuluar (http://www.benisblog.com/2007/07/04/vepra-e-gjergj-fishtes-e-rizbuluar/)

"Lahuta e malcis" e Gjergj Fishtës, e përbërë nga 15612 vargje, të organizuara në tridhjetë njësi të veçanta, të cilat autori i quan kangë, përshkohet tejembanë nga rima si element i qartë dhe i theksueshëm i strukurës artistike të saj. Vështrimi i funksionit të rimës ndaras nga ritmi, nga intonacioni dhe nga eufonia e vargut, sikundër veprohet kësaj radhe në këtë kumtesë, mund të bëhet vetëm kushtimisht, sepse këto elemente të strukturës artistike të tekstit poetik janë gjithnjë të mpleksura, duke futur në trupin e njësisë ritmike vazhdimisht skemat e ndryshme të përsëritshmërive, kundërshtitë dhe plotësimet e tyre, të cilat janë fijet e semantikës poetike dhe të përjetimit estetik të tekstit. Në veprën Lahuta e malcis, rima është një element më fort i identifikueshëm dhe më veprues në konstruksionin artistik dhe semantik të saj, prandaj, kujtojmë se funksioni i saj mund të bëhet objekt analize dhe vlerësimi, pa cënuar integritetin e elementeve të tjerë artistikë.
Aplikimi i rimës në këtë vepër poetike kaq voluminoze, e ka të deshifrueshëm fillim e mbarim synimin e autorit që ta bëjë sa më funksional monumentalitetin artistik të kryeveprës së vet. Monumentalitetit të Lahutës së malcis në planin e tematikës, në planin e ideve, në planin e ndërtimit dhe të funksionimit estetik, i përgjigjet edhe përfundimi kumbues i vargut dhe koncentrimi jashtëzakonisht i madh i kuptimeve poetike në vargjet e rimuara.
Ndoshta nuk duhet përkujtuar se rima përveç funksionit tingullor, ka funksion semantik, i cili është edhe funksioni parësor i saj, sepse sikundër na e pohon Lotman, në artin, i cili e përdor gjuhën si material, është e pamundur të ndahet tingulli nga kuptimi*. Po ky autor thotë se tingullimi muzikal i rimës është prodhim jo vetëm i fonetikës por edhe i semantikës së fjalës, punë që shihet qartë në rastet e rimave homonimike dhe të rimave tautologjike, ku këto të dytat karakterizohen edhe nga varfëria tingullore në krahasim me të parat.
Gjergj Fishta e krijoi Lahutën e malcis me aspiratën krijuese që t’u dhuronte bashkëkombasve të tij një vepër që do të ishte burim i pashterrshëm i atdhedashurisë dhe i mbrojtjes së identitetit kombëtar, të integritetit kulturor e moral dhe të lirisë kombëtare si shkalla supreme e realizimit të jetës së kombit.
Përderisa në planin qytetar e njerëzor ai u udhëhoq nga dashuria e madhe për atdheun, për gjuhën dhe për kombin, në planin krijues ai u udhëhoq nga frymëzimi i fuqishëm, çka shqiptohet qartë në vargjet:
” se pa ty, besa, moj Zanë,/vështirë se’ i fjalë un mujë m’e thanë”* .
E frymëzuar nga provinienca e zanws sw malit, vepra s’ka si të mos e synojë plotninë dhe përsosmërinë. Shqiptimi sa më i fortë i ideve atdhetare dhe modelimi sa më i bukur artistik i tyre, janë dy koordinatat ku shpaloset dhe ku rrezaton aspirata krijuese e Fishtës, e shqiptuar përjetësisht në veprën Lahuta e malcis.
Funksioni i rimës si element i strukturës tërësore artistike, në këtë kontekst, fiton legjitimitetin konceptual dhe estetik. Rima në veprën Lahuta e malcis është përdorur në kombinime të ndryshme dhe kjo është bërë për të rritur larminë tingullore e semantike dhe për të evituar rrezikun e automatizmit. Nga vështrimi tërësor i kombinimeve të saj, shihet se dominon rima e puthur. Ky kombinim aplikohet në vargjet ku zhvillohet naracioni poetik, pra, ku spikat më shumë paraqitja e aksioneve, e veprimeve të heronjve të veprës. Rima e puthur jep mundësi më të madhe të zhvillohet ligjërimi poetik pa ndërhyrje dhe pa komente, të cilat vërehen më shumë aty ku aplikohet rima e alternuar. Në aplikimin e rimës së puthur, vërehen afri të vargut të Lahutës së malcis me modelin e këngës popullore historike, e cila kryesisht është e krijuar në tetërrokësh dhe kryesisht në rima të puthura. Vetë lënda që trajtohet në veprën Lahuta e malcis, (e marrë nga historia e re shqiptare për të cilën janë krijuar një numër i madh këngësh popullore historike) dhe synimi i autorit që vepra e tij të komunikojë e të ndikojë në sa më shumë recepientë (lexues e dëgjues), e ka kërkuar aplikimin e rimës së puthur në pjesën më të madhe të veprës. Edhe fillimi i saj është në këtë skemë:
Ndihmo, Zot, si m’ ke ndihmue!
Pesëqind vjet kishin kalue
çëse të buk’ rën ketë Shqipni
Turku e mbate në robni*
Fishta bën ndërrime të shpeshta të rimave femërore e mashkullore në rastet e rimave të puthura dhe ka një arsenal jashtëzakonisht të pasur leksikor që parakalon në pozicion fundor të vargjeve. Duke qenë bazamenti tematik i veprës gjakimi i lirisë kombëtare dhe flijimi për pavarësinë e atdheut në luftëra me armiqtë, është e qartë se shqiptohet përplasja e ashpër ndërmjet idealit të lirisë (flijimit për të) dhe realitetit të ashpër jetësor e historik. Këtë vijë të përgjithshme e shquan edhe rima. Fjalët e gjendura në pozicion rime, kur janë të tilla që si fenomene gjuhësore nuk kanë lidhje ndërmjet tyre, pra, semantikisht janë divergjente, ato në varg krijojnë rreze më të madhe semantike, sepse shpalosin hapësira të reja, herë jashtëtekstore, herë tekstore, po gjithnjë me mundësi më të mëdha të përjetimit estetik. Ja një shembull:
un Shqiptar ata janë Shkje:
ne na danë nji gjak e’ i fe;
n’mëni t’sho’shoqit kemi le:
kemë ndërmjet nji qiellë e’i dhe!…*

[rilinda]

Emërtimi i identiteve nacionale të veçanta, më tej evidencimi i dallimeve dhe konstatimi i papajtueshmnërisë supreme, fiksohen edhe në fjalët që rimohen:/Shkje; fe; le; dhe/, të cilat si fenomene gjuhësore janë divergjente por në këto vargje krijojnë një tërësi tingullore e semantike jashtëzakonisht të fuqishme.
Rimat si: vëllau/Shkjau, mizore/gratçore, Vranina/Cetina, Shqiptarit/Gospodarit, tagana/nana, rrfesë/kresë, rreziku/miku, Shqipni/Turki, t’zi/liri,etj, korelacionin semantik e krijojnë në ballafaqim të ndryshimeve kuptimore që kanë në sferën e gjuhës konvencionale fjalët që rimohen. Mirëpo, ligjërimi poetik që synon përshkrimet sa më të detajuara, s’ka si të evitojë edhe krijimin e rimave nga fjalë që semantikisht janë mjaft konvergjente si bie fjala: vetimë/bubullimë, Kosovë/Gjakovë, nama/gjama, robni/zi, vorrue/pushue, shkretë/mbetë, Xhemjetit/Mbretit, etj. Një balansim i këtyre rrymimeve është tipar i dallueshëm në të gjithë Lahutën e malcis.
Në raste më të rralla rima e puthur shndërrohet në rimë-kolonë ,duke unifikuar ritmin dhe kuptimin poetik, ndonjëherë deri në kufirin ku nxjerrë krye mundësia e parashikimit të zhvillimit të rimës. Për shembull:
Hej, moj Zanë,ty t’kjosha true,
si s’po t’bjen ndër mend për mue,
punë të hershme me m’kumtue,
kangë e valle me m’fillue;
por më rrin tue fluturue
mollë më mollë e ftue në ftue
me ato shoqe tue këndue,
me ato shoqe tue vallzue,
tue vallzue, moj, tue lodrue*
Rima e alternuar aplikohet më rrallë, por duke pasur parasysh vëllimin e Lahutës së malcis, ajo kap një numër shumë të madh vargjesh. Përveç në funksion të evitimit të automatizmit, rima e alternuar është esencialisht në funksion të nuancimit të ndjenjave, të ideve dhe të qëndrimit të subjektit krijues. Ja një shembull që është krejt emblematik në favor të këtij konstatimi:
Po a kujton, mori gabele,
se Shqiptarët kanë dalun fare,
qi me ardhë Knjazi, me’ i kalë zhele,
për t’sunduem mbi tokë shqiptare?*
Konflikti i shqiptarëve dhe i malazezve është përplasur edhe ndërmjet zanave. Zana shqiptare e Vizitorit e mund Zanën malazeze të Durmitorit (kjo na kujton përplasjen ndërmjet perëndive të Olimpit gjatë luftës ndërmjet akejve e trojanëve) dhe Fishta shqipton fjalët e Zanës shqiptare në atë konflikt me emocionet, me ironinë dhe me krenarinë e tij transparente.
Ia vlen të përmendet këtu se në vëllimin Mrizi i zanave, rima e alternuar ka aplikim shumë më të gjerë si në poezitë: Shqypnija, Gjuha shqype, Atdheut, 28 Nanduer 1913, Nji gjamë desprimit, Gurrave të Jordanit (ku përdoret strofa safike), etj.,çka edhe vërteton afinitetin e autorit për këtë skemë në rastet e theksimit të ndjenjave, ideve dhe qëndrimeve të tij.
Nga vështrimi tërësor (megjithëse jo statistikor) i rimarit të Lahutës së malcis, shohim se në pozicion të fjalëve të rimuara më me shumicë janë fjalët emra. Fishta është poet epik që e shtrin ligjërimin e vet në gjerësi dhe që di të theksojë emra heronjsh, toponime, dukuri, të cilat duke u vënë në pozicion ku krijojnë korelacione me fjalë të tjera, theksohen më shumë dhe bëhen qendra të theksimit të ideve e të kuptimeve poetike. Theksimi i emrave të heronjve dhe veprimeve të tyre me ndikesë në fatet njerëzore po edhe të natyrës, i jep kumbim dhe dramacitet vargut poetik. Për shembull:
pse me gjasë, ke dridhet suka,
asht tue ardhë tash Oso Kuka.*
Rimari i Lahutës së malcis është jashtëzakonisht i pasur dhe e shpalos individualitetin dhe origjinalitetin e veprës dhe të autorit. Ka çifte fjalësh që përsëriten në pozicionime rimash nga disa herë dhe në kontekste të ndryshme, duke na dhënë dorë të hetojmë veçantinë e gjuhës poetike të Fishtës në nivelin leksikor dhe figurativ. Fjalët dhe sintagmat si:zhari, vigma, çeta-çeta, rrfe mizore, lekët, re mizore, t’bardhën Fe, zogu i shkinës, si kokrrat n’shegë, etj., marrin funksionin e poetizmave, pra, të gjuhës poetike që e legjitimon ligjërimin poetik fishtian.
Sa i përket rimës dhe funksionit të saj të paramenduar e të realizuar tek Lahuta e malcis, do të ishte me interes të madh krahasimi i varianteve që ka krijuar autori, sepse aty do të shiheshin qortimet dhe motivet që i kanë nxitur ato, ku pa dyshim do të jetë marrë gjithmonë në konsideratë, krahas ritmit dhe skemës metrike, rima si element i konstruksionit artistik të veprës.
Të përkujtojmë këtu se në disa fragmente të njësive të ndryshme të Lahutës së malcis, Fishta e eliminon krejtësisht rimën, duke iu afruar në ato raste më shumë intonacionit dhe ritmit të këngëve tona kreshnike, për të cilat Gjergj Zheji me të drejtë ka konstatuar se janë në arealin e vargëzimit tonik. Në ato fragmente (letra e carit të Rusisë knjaz Nikollës, kënga e Kaçel Dodës, letra e krerëve shqiptarë të shtatë krajlave dhe mbretit të Stambollës, dyluftimi i Prelës me Vasilin,) vijnë e dalin në plan të parë intonacioni dhe ritmi, duke afirmuar ashtu rrezatime edhe më të mëdha estetike të veprës. Rikthimi i rimës pastaj, kombinimet e ndryshme të saj, pasuria leksikore e fjalëve të rimuara, tingullimi dhe rrezatimi semantik që prodhojnë, ia krijojnë rimës në këtë vepër statusin e kodit rregullues të vargut dhe të njërit nga elementët fundamentalë të strukturës artistike.
Shkruan : Profesor Dr. Milazim Krasniqi

[Psikologu]

Nga veprat e At Gjergj Fishtes ;

Reshat Arbana

http://www.youtube.com/watch?v=hv478dOswyo

Cun Lajqi:

http://www.youtube.com/watch?v=xpKKFqkHn2o&mode=related&search=

Kangë per Malsin e Madhe nga Lahuta e Malcis:

http://www.youtube.com/watch?v=EGTlcKL2eHQ&mode=related&search=

[rilinda]

Lahuta e Malcis (kanga e parë)




Ndihmò, Zot, si m'kè ndihmue!
Pesëqind vjet kishin kalue
Çëse të buk'rën ketë Shqipni
Turku e mbate në robnì,
krejt tu' e là t'mjerën në gjak, (5)

frymën tue ia xanun njak,
e as tu' e lanë, jo, dritë me pà:
kurr të keqen pa ia dà:
rrihe e mos e lèn me kjà:
me iu dhimbtë, po, minit n' murë, (10)

me iu dhimbtë gjarpnit nën gurë!
Veç si 'i dèm, vu n'lavër spari,
qi, ka' e vret zgjedha e kulari
kah nuk bàn m'e thekë strumb'llari,
s'ndigjon me tërhjekun m'pluer: (15)

e tue dhanë kryq e tërthuer,
tu' i dhanë bulkut shum mërzì,
me u vu s' ryset për hullì
e as me shoq ai pendë me shkue:
kështu Shqiptarët, të cilt mësue (20)

s'din' me ndejë rob nën zgjedhë t'huej,
pagë e t'dheta me i là kujë:
por të lirë me shkue ata motin,
veç mbi vedi tue njohtë Zotin,
e as kurrkujë n' këto troje t' veta (25)

mos me i bà kurr tungjatjeta,
n'braz me Turk kurr nuk kanë rà
e as kurr pushkën s' ia kanë dà;
por t'janë grì me tè e t'janë vrà,
si me kenë tu' u vrà me Shkjà (30)

E prandej si pat fillue
Turkut Ora m' iu ligështue,
e nisë pat m' iu thy' atij hovi,
m' qafë përditë tu' i mbetë Moskovi:
e ato fiset e Ballkanit, (35)

zunë me i dalë dore Sulltanit,
nisë Shqiptarët kanë me u mendue,
si Shqipninë me e skapullue
zgjedhet t' Turkut : qi si motit
n' ato kohët e Gjergj Kastriotit, (40)

krejtë e lirë kjo t'ishte, e askujë
n'daç t'jetë Krajl a Mbret i huej,
me i bà kurr mà tungjatjeta,
kurr me i là mà pagë e t'dheta:
edhe Flamuri i Shqipnisë, (45)

si fletë Engj'lli t'Perëndisë,
si ajo flaka e rr'fesë zhgjetare,
me u suvalë prap n'tokë shqiptare.
Kur qe ai Knjazi i Malit t'Zi,
Knjaz Nikolla, 'i gërxhelì: (50)

gërxhelì, por belaçì:
na dyndë top, na dyndë ushtrì
edhe del e bjen n'Shqipnì,
për me shtrue këto bjeshkë e vërrì,
shka merr Drinin për s'të gjatit (55)

der' n' Kalà të Rozafatit,
ku ai me ngulë do' "trobojnicën",
do' m' ia vu Shkodrës "kapicën":
me bà Shkodrën Karadak,
mbasi 'i herë ta kisht' là n'gjak! (60)

Ka ndejë Turku e këqyrë haru,
pika-pika lotët tu'i shkue,
kah s'ka Shkjaut si me i qindrue;
se Moskovi e ka rrethue:
ka Stambollën muhasere! (65)

Bàjnë shtatë Krajlat muzhavere
Shoq me shoq, tue shartue zì
-si ata e zeza m'i pastë mb'lue!-
për të buk'rën këtë Shqipnì,
si m'ia lëshue n'dorë Malit t’Zi. (70)

M'kambë Shqiptarët atëherë t'janë çue.
Sa mirë n'armë na janë shtërngue!
T'fortë kanë lidhë nji besë të Zotit,
si të Parët ua lidhshin motit
n'ato kohë t'Gjergj Kastriotit: (75)

me 'i kambë mbathë e tjetrën zbathë,
gjanë e gjallë pa grazhd mbyllë n'vathë,
diku ngranë, diku pa ngranë,
harrue grue, motër e nanë,
sy'n agzot, zemrën barot, (80)

e si ai plajmi me furì,
t'kanë rrà ndesh Malit të Zì,
për t'gjatë t'Cemit n'atë kufì,
ku edhe trimat t'janë përlà:
t'janë përlà Shqiptarë e Shkjà, (85)

ballë për ballë ata tu'u vrà,
fyt-a-fyt, ofshè! tu' u prè:
tue mbetë shakull përmbi dhè,
mish për shpez e kaçubeta,
gjithku kje ajo pika e djalit, (90)

gjithku kjenë sokola malit,
pa kjà m'ta as nanat e shkreta.
Veç se, po, me parzme t'veta
Aty Shkjaut sulmin kanë thye.
Mbasi Shkjaut sulmin kanë thye, (95)

bàjnë kuvend Shqiptarët n'mjet vetit
e 'i fjalë t'madhe çuekan Mbretit:
se jo veç qi Knjaz Nikollës
nuk i lajnë kurr pagë e t'dheta,
porsè as Mbretit të Stambollës (100)

s'duen me i bà mà tungjatjeta,
e se dore duen me i dalë:
se Shqipninë nuk po e kisht' falë
Perëndia për çerkez,
Turq, manovë, likurazez; (105)

por për do sokola mali,
qi "Shqiptarë" bota po i quete,
për ta gëzue këta djalë mbas djali,
der' qi jeta mos t'u shuete.
Turku fjalën e ka ndì': (110)

se ç'asht mbushë ai me mënì!
Se edhe lëshue ç'ka mbi Shqipnì,
gjallë Shqiptarët ai me i përpì!
Por Shqiptari gjallë s'përpihej,
e as me u shkelë, besà, s'po lihej, (115)

kur po i mbushej mendja e vet,
për Shqipnì me bà gajret,
n' dashtë ta mësyjnë Krajl edhe Mbret.
Edhe kështu t'janë kapërthye
grykë për grykë Turq e Shqiptarë, (120)

pa dhimbë krenash tue u thye
si me thye kunguj npër arë.
T'iu dha zjarm atëherë Ballkanit,
Shkjau: kah drote se Shqipnia
Nji herë shkëputë dore s' Sulltanit, (125)

mà s'do t'bite n'kthetra t'tija,
si atij hangër ia kisht' palla:
merr e mësynë m'Turk fulikare,
e si derrat me çakalla
t'janë mbërthye, t'janë kapërthye: (130)

haju, ngaju, çaju, vraju,
m' pushkë e m'top gjueju batare,
gjaku rrëmbè npër rrahe e qare,
e npër fusha e npër gajusha,
der'qi s'mbramit, n'p'r' atë zhumhùr, (135) zgjedhë s' Turkut pështoi Shqipnia
e duel m'veti si dikùr:
si premtue kisht' Perëndija;
por si dashtë, besà, lum vëllau,
s'do t'kisht' pasë as Turku, as Shkjau. (140)

Se s'ka dashtë Turku lirì,
ma merr mendja; veç un s'dij
Knjaz Nikollës kah gjith kjo zemër
ardhë i paska, qi nën themër
rob Shqiptarët po don me i shtrue, (145)

edhe atë tokë ai me pushtue,
për të cilën vetoi motit
shpata rr'fè e 'i Gjergj Kastriotit?
E qi s'paska dert aspak,
se Shqipnì dhe Karadak (150)

krejt me atë punë po i làte n'gjak?
Zemra i ardhka prej Moskovit!
N'Petrograd Cari i Moskovit
Nji bè t'madhe po e kisht' bà:
m' e ndie plak e kalamà: (155)

se ai natë t'madhe s'do t'kremtote,
se ai kumbarë as krushk s'do t'shkote:
gostë as darsëm nuk do t'ngrifte,
s'do t'u late as s'do t'u krifte,
as s'do t'dilte n'log t'kuvendit, (160)

për pa i hi Stambollës përmbrendit,
për pa këcye mbi post të Mbretit,
me u bà zot i tokës e i detit;
edhe Europës tregun m'ia prè,
mos m'e lanë me shitë, me blè, (165)

mos m'e lanë me çilë kund punë;
por me bà qi ajo përdhunë,
për me çue 'i grimë bukë te shpija,
rob të ngelte n'kthetrat t'tija,
n'ato kthetra me gjak zhye, (170)

mësue gjithmonë n'gjà t'huej me gërrye!
Por, pse ishte 'i skile e vjetër,
si për fjalë ashtu për letër,
mos m'iu gjetë kund nji shoq tjetër,
ai po e dite mirë e hollë, (175)

se isht' do punë me hi n'Stambollë:
se isht'do punë Turkun me e thye,
pa sharrue vetë mbrendë me krye.
Prandej xèn ai me trillue,
m'shpinë Shkjeninë Turkut m'ia lëshue: (180) m'ia lëshue m' shpinë Shkjetë e Ballkanit,
qi me i qitë këta punë Sulltanit;
me i qitë punë këta 'i herë mà para
me trazime e punë t'pambara,
e mandej vetë prej Rusiet, (185)

si harusha prej pusiet,
me i rà Turkut fulikare,
m'zhbì n'vend, m' e qitun fare;
për pa bà me mend pleqnì,
se me atë punë botën unjì (190)

mujte ndoshta, m' e pështjellë n'zì
Kur ketë punë e ka pleqnue,
ka marrë trimi e n'odë ka shkue,
ka ndejë n'tryezë e asht vu me shkrue,
me u shkrue miqve kah Serbia, (195)

kah Zagrebi e kah Sofia
me lidhë besën shkaf asht Shkjà,
mbi Budin, m'çanak-kalà,
edhe tok këta ndërmjet vetit
mos m'ia dà të keqen Mbretit; (200)

[rilinda]

por m'e nxitë, por m'e mërzitë,
m'iu vardisë si 'i ditë për ditë,
herë për shtek, herë për kufì,
tash me peng tash me pleqnì,
por gjithmonë, po, pa kanu, (205) veç si t'mujnë n'teposhtë m'e vu.
Mbasandej, ky zogu i Shkinës,
merr e i shkruen Knjazit t'Cetinës,
merr e 'i letër, ia angllatisë,
me dredhì tue ia qindisë: (210)

Ti, qi jè qaj Knjaz Nikolla,
falmëshëndet Cari i Rusisë,
se zà t'madh për ty kam ndie
qi jè trim e gërxhelì,
qi jè burrë e kuvendtàr, (215)

me ta drashtë hijen anmiku,
por, me gjasë, kjo fjalë s'isht' gjà;
pse qe ti m'atë rrasë Cetine
më kè ndejë me 'i gjysmë opinge,
e jè bà, po, gazi i dheut, (220)

tue mërzitë miq e kumbarë,
veç e për bukë thatë në gojë.
Mje sa Turku, përbri tejet,
dredhun çallmën m'vetull t'synit,
derdhë shallvarët ai pala-pala, (225)

rrin e ban kokrrën e pallës,
e as m'e pà ti s'mund ta shofish
përmbas kodrës së pilafit
Po a thue, t'la ty kamba e dora,
ase ngjitë jè ndoshta n'rrogë, (230)

jo se hi kè bulk n' e huejën,
qi s'po ndihesh kund për s'gjalli?
Mo', bre burrë, se nuk ka hije
Urtë me ndejë Cubi i Cetinës,
edhe n'shpì me e shkuem ai motin, (235)

tue u ndeshë npër furka t'gravet!..
Po a s'ta mbushë synin Shqipnia,
me ato male të madhnueshme,
me ato fusha të blerueshme,
qi kurrkund s'jè kah orvate, (240)

me ia shkye 'i skundillë për veti?..
M' tè, krah-thatë, e mos rri fjetun!
Pse pa luejtë ti kambë e dorë,
s't' ndihmon Zot as i Shën Nikollë:
Por ti luej, nafaka luej, (245)

ka pasë thanë ai burri i huej;
sa për bukë e për fyshekë,
piqu n'mue, se t'i qes vetë;
edhe kësulën vène n'sy,
se të nget Mbreti i Stambollës: (250)

nuk ta là me t'prekë me pupël -
Letrën kështu Cari e ka shkrue,
edhe mirë e ka palue,
e e ka mbyllë me dyllë të zi;
ia ka dhanë kasnecit t'rì, (255)

me ia çue Knjazit n'Mal t'Zì.
Letrën n'gjì ka qitë kasneci,
ka thekë kambët ai sa mund heci:
ka lanë mbrapa fushë e zalle
kapërcye ka bjeshkë e male, (260)

edhe dalë ka lum e shè:
ka shtegtue për ujë e dhè,
der'qi'i ditë, tue marrun dielli,
në Cetinë ka behë ai filli:
shtjerrë opangat, grisun setrën; (265)

Knjazit n'dorë ku ka dhanë letrën,
me dyllë Cari si e kisht' mbshilë.
Ka marrë Knjazi edh' e ka çilë,
e ka çilë edh' e ka këndue,
tri herë rresht ai e ka këndue, (270)

tri dit rresht edh' e àsht mendue;
mbasandej ai fjalë ka çue
njatij Vulo Radoviçit,
kërkserdarit t'Vasoviçit,
qi me dalë me rà n'Cetinë, (275)

pa këqyrë shteg, pa këqyrun stinë:
me flut'rue si gjeraqinë,
për me u pjekë me "Gospodarin".
Njeky Vuloja Serdari
Kisht' pasë kenë nji trim i çartun: (280)

m'e pasë randë toka m'e bartun.
Pa tè prè kund s'ishte marrë,
pa fjalë t'tij ngarkue s'ishte marrë,
pague s'ishte varrë as gjak,
s'kishte vu nuse duvak, (285)

as s'isht' dà gjyqë a pleqnì.
Pse edhe Turku i Malit t'Zì
po e kisht' pasë shqipe mbi kry',
mos m'e lanë me pà me sy.
-Se edhe 'i punë, ky zogu i Shkinës, (290)

po e kisht' bà m'atë udhë t'Cetinës.
Paska marrë e shi në rrugë
Për tërthuer shtrika nji stugë,
edhe i çueka fjalë tërthores,
qi shka àsht Turk i Cernagores, (295)

mos me mujtë m'e shkapërcye,
për pa là 'i dukat për krye -
Bre! kish' kenë edhe 'i farë burri,
larg e larg me i dajtun turri.
Fëtyra e tij porsi duhia, (300)

syni i tij, tanë zjarm e shkëndia;
vet'llat trashë ngèrthye kulàr,
porsi lesh derrit bugàr;
vesh e m'vesh dega e mustakut,
si dy korba lidhë për lakut; (305)

edhe i mbrrijte kryet në trà:
burrë i atillë me sy me u pà.
Veshë e mbathë e m'armë shtërngue,
kishe thanë se àsht lè drangue.
Se këtè Knjazi fort e dote, (310)

fort e dote edhe e ndigjote;
pse edhe i urtë ai kishte ndodhë,
me ia prè mendja fort hollë.
Prandej Knjazi i çueka fjalë
Në Cetinë për ngut me dalë. (315)

Edhe Vulja bjen n'Cetinë,
pa këqyrë shteg, pa këqyrun stinë,
tue flut'rue si gjeraçinë.
N'atë Cetinë kur Vulja zbriti,
atè Knjazi mirë e priti, (320)

mirë e priti e n'odë e qiti,
i qiti duhan e kafe,
edhe nisi kështu t'bajë llafe: -
Ku jè, Vulo, eh kopilane!
Se ti ujk, po, né na u banè, (325)

ke s'po duke kah Cetina,
ku kè miq e probatina,
qi s'të ndërrojnë me sy të ballit?
Po, a kè mujtë? a kè farë hallit?
Si po t'shkon n'Vasoviq moti? (330)

Për jetë tande ! si do' Zoti,
merr e i thotë Vulo Serdari;
pse sivjet, lum "Gospodari",
nuk ka pasë toka valigë,
e ka ardhë nji kohë e ligë, (335)

sa nuk dij si ka m'iu bà,
për me pështue do rob e gjà,
pse edhe buka asht tue na lànë.
Hajt, eh qè'! Knjazi i ka thanë.
Se s'po gjenë cubi me ngranë. (340)

Se s'po gjenë skyfteri mish.
Se ti e nxjerrë korën dy fish!.
Mjaft t'i biesh ndo'i vendit prè,
se po e ban me lopë e qè,
sa me mbajtë njerztë e kujrisë, (345)

jo se mà gjindën e shpisë.
A din shka, Vulo Serdari,
ndiej shka t'thotë ty "Gospodari":
pështilli bashkë nja disa cuba:
t' idhtë si gjarpni ndër kaçuba, (350)

t'lehtë e t'shpejtë si gjeraçina:
edhe lëshoj ti kah Vranina,
për me vrà ata e për me prè,
për me djegun gur e dhè,
mbrendë tue vjedhë e tue plaçkitë, (355)

tue grabitë e tue robitë,
n'daç me natë e n'daç me ditë;
se un prandej të kam çue fjalë,
der' n'Cetinë nji herë me dalë,
pse dishka mue tash m'ka këcye, (360)

prap me Turk me u kapërthye:
prap me Turk, po, na me u vrà.
Pse edhe as hije, thom, nuk kà,
urtë ma ndejun Turk e Shkjà.
E kështu, tue ligjërue, (365)

krye më krye tue bisedue,
hollë e gjatë e ka qortue,
si me u sjellë e si me u mprue,
për m'e là Vraninën n'gjak.
E si vesht janë marrë me fjalë, (370)

Knjazi n'bukë atè e ka ndalë,
edhe falë i ka do pare;
e i ka falë nji "xheverdare",
krejt n'argjand kondakun ngrì,
mos m'e gjetë shoqja n'Mal t'Zi: (375)

m'e drashtë vjerrun në sërgjì,
jo mà n'krah të nji luftarit,
jo mà n'krah t'Vulo Serdarit,
qi isht' me brè hekur me dhambë!
Atëherë Vulja àsht çue në kambë: (380)

ka bà Knjazit "tungjatjeta",
edh' àsht nisë malit përpjeta,
udhës me mend ai tue përblue,
si Vraninën me shkretnue,
Knjazi ashtu si e kisht' qortue. (385)

[Zero Cool]

Gjergj Fishta u tërhoq vetë nga jeta parlamentare. Ai kishte qenë deputet i Shkodrës (krahu i opozitës), nënkryetar i parlamentit dhe kryetar i komisionit për arsimin dhe bilancin. Me kërkesën këmbëngulëse të Fishtës, vendin e tij e zuri Pater Ambroz Marlaskaj. Kur dikush e kishte pyetur për këtë veprim, Fishta i qe përgjigjur:
" Nuk mund t’i duroj dot këto parla-parla-parla të parlamentarëve tanë!.. "

[Makresh]

“Të gjithë shqiptarët mysliman duhet hedhur në det” - Gjerg Fishta

[panta_rhei]

“Të gjithë shqiptarët mysliman duhet hedhur në det” - Gjerg Fishta

Ani de, Maki, ne det tash e keni edhe bin ladenin qatje, keni mu knaq, a :biggrin:

[Makresh]

Ani de, Maki, ne det tash e keni edhe bin ladenin qatje, keni mu knaq, a :biggrin:




Fore kjo ? :rolleyes:

[panta_rhei]

Fore kjo ? :rolleyes:

O moj Maki moj moter muslimane (a e din oh detyren tane :tongue: ),
sot, musliman, hak musliman, nuk ki as ne arabi, e jo me ne Kosove e tu shqiptaret. S'ki cka gjuen n'det, gajle mos ki.
Boll mire paska thane Pater Gjergj Fishta, muslimanet, e jo shqiptaret.

[Makresh]

O moj Maki moj moter muslimane (a e din oh detyren tane :tongue: ),
sot, musliman, hak musliman, nuk ki as ne arabi, e jo me ne Kosove e tu shqiptaret. S'ki cka gjuen n'det, gajle mos ki.
Boll mire paska thane Pater Gjergj Fishta, muslimanet, e jo shqiptaret.

Pader Gjergj Fishta mir ka thon, mir ka thon edhe anton kçira, edhe irinej edhe sllobandan milloshevici. Shqiptaret musliman : Qitni fare !…

[elvio]

Të gjithë shqiptarët mysliman duhet hedhur në det.


Kete e ka thene per injorantet,por i eshte modifikuar shkrimi Fishtes:smile:

[Izraeliti]

Fishta, 140 pas lindjes

Në përvjetorin e 140 të lindjes së poetit kombëtar, At Gjergj Fishtës, pas më shumë se një gjysmëshekulli është ribotuar në Prishtinë libri përkujtimor ‘At Gjergj Fishta’, në të cilin janë përfshirë shkrimet e disa prej autorëve më të njohur të kohës së Fishtës.



Nga Alfred Beka më 11 maj 2011


Në 140-vjetorin e lindjes së poetit, është botuar nga shtëpia botuese ‘Nositi’, në Prishtinë, libri “At Gjergj Fishta”. Libri përfshin shkrime të ndryshme të autorëve dhe studiuesve më në zë të kohës kur jetoi Fishta. Shkrimet e përfshira në libër janë po ato që u botuan edhe në vitin 1943, nën kujdesin e At Benedikt Demës, i cili, pas vdekjes së Fishtës, kishte marrë për detyrë botimin e një numri përkujtimor për poetin e ‘Lahutës së Malësisë’.

Libri ka 544 faqe dhe është i ndarë në katër pjesë: At Fishta si njeri; At Fishta si letrar; At Fishta në vdekje dhe periudhën mbas saj dhe At Fishta në gjykimin e shkrimtarëve (vendas e të huaj).

Në këto katër pjesë, shkrimtarë, studiues, miq dhe bashkëkohës të autorit, në mesin e të cilëve Marin Sirdani, Anton Harapi, Kostaq Cipo, Mark Ndoja, Sterjo Spasse, Jolanda Kodra, etj., e vlerësojnë personalitetin e Fishtës si dhe krijimtarinë e tij letrare.

Abdullah Konushevci, drejtor i shtëpisë botuese ‘Nositi’, duke folur rreth botimit, gjegjësisht ribotimit të këtij libri, tregon se punës rreth ribotimit të librit “At Gjergj Fishta 1871 – 1940” i kishte hyrë, bashkë me Patër Ambroz Ukën, që në vitin 1996.

“Kisha një motiv të fuqishëm për të përgatitur këtë libër, një kopje e të cilit, sipas fjalëve të P. Ambroz Ukës, kishte shpëtuar nga shkatërrimi i plotë, sepse, me ta gjetur, e kishin zhdukur. E radhitëm librin, i bëmë korrekturat gati plot një vit, megjithëse librin nuk ia dolëm ta botojmë. Pastaj, plasi lufta dhe kjo punë sikur u harrua”, tregon Konushevci.

Për fat, pas luftës, Konushevci e kishte gjetur librin të radhitur dhe pjesën me të madhe të korrekturave të bëra në letër. E kishte lutur një botues që ta merrte përsipër botimin e tij, por, për çudi, siç tregon Konushevci, botuesi i kishte thënë se ai është një libër ‘i mallkuar’.

Ai sqaron se libri është ribotuar falë ndihmës së Ministrisë së Kulturës, ndërkaq meritat për një riprodhim sa më besnik ua lë françeskanëve të Gjakovës.

“Falë ndihmës së MKRS’së, i hyra korrekturës dhe faqosjes së re të librit dhe gati pesë muaj punova me ngulm, që ky të jetë një riprodhim sa më i saktë i origjinalit. Meritat kryesore për një riprodhim sa më besnik dhe pa gabime, megjithatë, u takojnë françeskanëve të Gjakovës me në krye Patër Ambroz Ukën”, tregon Konushevci, sipas të cilit, se ky libër mund të shërbejë si një bazë e mirë për themelimin e studimeve fishtologjike.

“Kujtoj se libri ‘Atë Gjergj Fishta 1871 – 1940’, që doli si numër përkujtimor i botuar nën kujdes të A. Benedikt Dema O.F.M., mund të jetë një bazë e mirë për themelimin e studimeve fishtologjike, të cilat shpresoj se një ditë do të zënë vend në fakultetet filologjike që i kemi. Këtë ia ka borxh, në mos ndonjë universitet tjetër, atëherë ai i Shkodrës. Tekefundit, sivjet kremtojmë 140-vjetorin e lindjes së Tirteut të Shqipërisë, Homerit të Ballkanit, Poetit Kombëtar, Burrit të Madh të Shqipërisë, viganit të letërsisë shqipe – Atë Gjergj Fishtës, nderimi i të cilit shkonte deri te krahasimi me Gjergj Kastriotin, ani pse një krahasim të tillë më vonë shkrimtarët tanë më të mëdhenj ia rezervuan vetëm Enver Hoxhës”, shprehet Konushevci. Ai mendon se ‘koha e Fishtës po vjen dhe më nuk mund t’i dalë kush para’.

[Domira]

Gjergj Fishta

Ke Tbanat e Curr Ules




.........................................

Asht turrë shtriga si shkerbé,

Per m' i a xjerrë taganin dore,

E me tê, po, me i a pré

Gjetos kryet, ajo korume,

Nám të zi Shqypnis me i lânë !

Edhe, besa, more kume:

Disi marre m' vjen me t' thanë;

Por at ditë e bija e shkinës

E pat pré Gjeton e shkue,

Edhè kryet Knjazit t' Cetinës

Dhanti ajo pat per t' m' i a çue;

E m' «bisht t' pelës »,manati i Zotit,

Me na vû, kukú ! Shkjau né;

Me kndue shkinat per t' giatë t' motit,

Jana Gjeton si e pat pré:

Si gjak hupcë s' shkoi Gjur Kokoti:

Si Milloshi s' mbet gjak falë !

Veç se Gjetos i a dha Zoti:

Mbasi vedit zot me i dalë

Ndryshe s' kisht' : edhè me krye

Sa kurr mûjt Janes i mbet

Mu m' tureçka, tue i a thye

Hunden cunge. N' at siklet

Jana mendesh, kercuna, u muer;

E mloj gjaku e mâ as me pá

S' mujt me sý. Dy fish u purë

Mbi Gjeté Gegen : veç me kja

Shtriga s' kjau. Jo, po, kisht' kênë,

Besa, or kume, nji trimneshë,

Me t' ardhë keq: e kam pa rrênë:

Se at ditë Ora e "coi me u ndeshë

M' atà krye, nji mâj qillue.

Ndersa dhimet shkina kmye

Zêmers s' frýt rrin t' i u pendue,

Doren m' hundë e kuk ngerthye,

T' ká flakrue Gjetë gega m' kamë.

E gjak sýnin prej mënije,

Tue kercnue idhshem me dhâmë,

T' a ká shkulë nji hû dullije

E t' ká nisë m' tê me sjellë m' shkina:

Bjeri Stanes, bjeri Janes:

Gjithsa u hate, perzet, shpina,

Per pa i mbajtun pejë kurrnjanes.

Nisin shkinat me piskatë:

Gjetja m' hû se ç' po u rri gati !

Shaju nanë e shaju tatë,

Dér sa u zhduken brijs s' njaj shpati.

Gjak tagani tue i kullue,

Dy kuburet rrasë n' sylah,

Turr Gjetë gega at herë â lshue

Me marrë «huten »mbeté mbi rrah,

Ndersa ndêj tue u kacafitë

Me dý shkinat. Kur m' «novicë»,

Qe, atý 'i shkjá e ká terezitë,

Tue e marrë is pak mbi kerthicë.


.................................................. ...

[jadore]

Si u shkruan 400 vargjet e “Lahutës...” në vapor
Kjo letër tregon gjithçka ka ndodhur gjatë udhëtimit që nga Shkodra drejt Nju Jorkut e Anasjelltas. Po e botojmë më poshtë letrën e që daton 11 Mars 1922, Nju Jork.


Në gazetën “Dielli” të 1984-ës zbulohet një letër e panjohur e At Gjegj Fishtës drejtuar Justin Rrotës. Kjo letër e Fishtës që përshkruan udhëtimin e tij në Amerikë, mbushur plot me histori intime me një seri “aventurash” udhëtimi të fratit të njohur në Nju Jork në mars të vitit 1922 i bënë edhe më besueshme rrëfimet gati legjendare të bashkëkohësve të tij shkodranë, kur flasin për karakterin me një humor të hollë të françeskanit besimtar e njëkohësit i çliruar nga formalizmi fetar. Duke i rrëfyer aventurat e udhëtimit të tij më Amerikë mikut më të ngushtë At Justin Rrotës, At Gjergj Fishta përshkruan plot fantazi letrare udhëtimin e tij drejt Amerikës.

Këto letra jo vetëm na hedhin shumë dritë për të njohur thellë karakterin e poetit kombëtar e misionarit françeskan, por edhe na njohin sesi ishte zhvilluar ekonomia dhe kultura e vendeve të tjera para një shekulli. Sidoqoftë në gjithë letrën e At Gjegj Fishtës dërguar At Justin Rrotës na befason shpalosja e personalitetit të tij në mënyrën më të prekshme, më të dhimbshme dhe njerëzore.

Historitë e udhëtimeve të Fishtës dhe trazimet që i bënin doganierët, kur u sillte familjarëve aksesorë ose bizhuteri sepse gratë e familjes që e porosisnin shpesh për dasma e fejesa, i tregojnë sot shkodranët në formën e barsoletave, por në këtë letër vërtetohet edhe prej gojës së At Gjergj Fishtës, i cili na rrëfen nga një anë aventurën plot rreziqe të udhëtimit dhe në anën tjetër gëzimet dhe kënaqësitë e jetës.

Kjo letër tregon gjithçka ka ndodhur gjatë udhëtimit që nga Shkodra drejt Nju Jorkut e Anasjelltas. Po e botojmë më poshtë letrën e që daton 11 Mars 1922, Nju Jork.

LETRA

“Fort i dashtun Justin!

Mbas 12 ditë udhëtimi dhe mbasi nëpër kujdes të mis Aleksandër, mujta me u shkapllue prej çapojve të policisë amerikane me 8 të k.m. në orës dy e gjysë mbasdite vuna kambën n’Amerikë, në Nju Jork edhe kam ra ndër do fretën italjanë.

Mundi i rrugës e rreziqet e kalueme:trazimet e çuditshme e të neveritshme të doganave e të policisë e sidomos mendimi se aq ujë edhe mue më dan prej jush, kaq fort m pat ligështue moralisht në të nesërmen-sidmos prej mallit tuej -më kanë shkue lotët rrëkajë, tue ndej vetun në ket odë.

Por për fat të bardhë ky mjerimi i shpirtit nuk më ngjati shumë. Kah 11 sahati pasdite erdhi mis Aleksandra me më marr, për me shkue me ngranë mjesditë bashkë me mis Uilliams. Në këtë rast ajo më dorëzoi, a e din shka? Letrën tande të 7 Marsit, që prej Londret m’a kish dërgue më adresë të sajë. S’e ke besë, sesa fort u ngushëllova kur e pava e lexova atë letër, sado që ish tepër e shkurtë. Të famem nderës me gjithë zemër, si dhe Provincinialit, për letrën që kishte kalue bashkë me t’anden. Çuditem fort që Vinçensi s’mi ka përgjegj njaj letre, q’i i kam pas shkrue prej Parisit.

Heshtimi i tij mundet me çart shumë punë, e mue më ka pasë qit në një kujdes tepër të madh. E dij se ka punë shum; port ë gjegjunit e tij më asht lypun domosdo. Por ndoshta më ka shkrue dhe ka hup letra rrugës.

Më 24 të Frorit, pra u nisa prej Londret në Liverpul. Në t’nesret hypa në vapor “Çameronia”. Na në Shqypni s’kemi as kuptimin se shka asht një translatik. Mendo që ky vapor asht aq i lartë në det sa me i mbrrijt kati i epër mbi buzë të pullazit të kishës sonë Gjuhadol, e i gjatë sa prej “Rrugës së madhe” deri në teatrin tonë. Mbrendë pasandej, ashtë më mirë se në çdo hotel të Vienës. E pra, ky vapor nuk asht si gjysma e do vaporrëvet tjera, qi bajnë udhëtimin e Amerikës. Më 6 mbadite u nismë prej Livepulit për në Nju Jork. Via Queenstown e Halifax. Queenstown është nga fundi i Irlandës, e Ali fax ashët në Kanada (Nuova Scozia). Deti kje me nam deri kah mjesnata. Si duelm në Knall të Iralndës, filloi era e filluan tallazet me iu turr vaporrit, i cili, si një kolos, përkundej mallnueshëm mbi to. Kah i çate me një forcë 16.50 milash në sahat. Kah mjesdita mrrijtëm në Queenstown, ku ndejmë nja tre sahat. Atëherë u nismë për në Amerikë. Ishte e Diellë. Udhëtarë mbrendë 911, e detarë 294 (equipaggio). Era frynte pa da e tallazia vinte tuj u shtue, sa më thellë që ju fujsha Antlantikut.

Orët e tmerrit në anije. Sulmi nga dallgët e Atlantikut

Në këtë letër të gjatë përshkruhet edhe një fakt tjetër. Anija ku udhëtonte At Gjegj Fishta është sulmuar nga dallgët. Tmerri që Ati i nderuar ka parë me sytë e tij, tashmë e ka humbur trajtën tragjike. Ai ia përshkruan këtë mikut të tij At Justin Rrotës me një humor të bukur përqeshës sesi e përjetoi frikën. Ai e komenton më së shumti me humor këtë ngjarje kaq të frikshme, ku me sytë e tij shihte prag-vdekjen.

“Më 26 deti ardh tuj, u aj, dhe ashtu turbull gjithë natën e ditën e nesret. (Më 28, kah mbasditja, deti u paque, e ashtu ndej fashë der në nesret mjesditë. Ishte e mërkurrë). Masditen prapë ia nis era, e deti u trëbue e gjithmoj se bani nata, me të shti mnerën (frikën-red). T’ejten nade u shkref një thellim i frigueshëm. Zoti na ruajt se shka kam pa me sy! Na në Shqypni s’mund të kemi as kuptimin e një thellimit m’det. Njëherë qiella u vra e erdh u mbërthye krejt me të zeza, si plumi. Era trefishoi furiën e vet aq, sa e përkuli vaporrin m’njanën brijë, e atëhere deti u aj (u fry-red) e u dyndën tallazet. Zoti na rujtë!. Me të shti mnerren, me i pa me syë. Tallaz për ne në Shqypni asht një fjalë, por m’Atlantik asht nji mal, nji mal, po si Kreshta, Mali i Rencit, Taraboshit, etj…

Prite Zot rrezikun se shka kam pa atë ditë. Ene më përqethet shtati sa herë më bjen ndërmend ajo duhië. ….(shkurtohen disa hollësira më tej-red). Kriste vaporri, krisnin makinat, rrapllojshin gota, shishe, ëinija, karrige, tavolina, a thua se po ishte daulla e Frano Ndojës tuj na përcjell në vorr…Prej friget paë hi krejt në vedi e vogëlue e ba sa grushti i dorës. Kah më ishte shkurtue qafa e më bahej se kolarini po ma za frymën krejt, e mbajshe sytë kokërrdhoe ashtu për hajrië, pa i ndal në kurrnjë pikë të ngultë, veç kanjiherë m’u vidhisshin për me kqyrë për një çast të vetëm e tërhtyer tallazet, që vlojshin, zijshin përreth vaporrit. Nuk lashçë as shejt, as shejtneshë pa mërzitë atë ditë; veçse kusht nuk bana asnjë, e jo s’e s’isha në terrezie edhe njëqind për nji herë, pop se për sherr nuk më hiqej mendsh puna e atij ulqinakut, qi tuj u pasë gjet edhe ai në hall, t’em, i paska pasë kushtue Shënkollit një qiri 20 okësh.
–Si more 20 okësh i thotë një shoq i veti.

–Hajt ti, -i përgjegjet aj, -të pështojë njëherë prej këtij rreziku se mbasandaj sheh puna punën.

Kjo punë e atij ulqinakut më siellej nëpër mend sa herë ishem në kuditë me ba nodnjë kusht me gjithë atë hall. Më vinte me qesh prej vetvedit. Por mbas dy sahatesh tue pa se spo nodhte gja e se Inglizt rrijshin tue pië birrë e Wisky e tuj lujt letrash, megjithat që ishin zbeh në fytyrë si flaka e qiririt, më erdh zemra e shkova në kabinë e fillova me lexue… Molierin. Mbasditen u paqtue deti, por në mbramje u tërbue më fort se paradite. Atëherë fillova prapë me drashtë. A e di pse? Se një kamarier që flitte italisht më tha se një vapor norvegjez ishte mbytë në nadjet shi n’atë vend, ku na pat zënë dallka ne”.

RREFIMI I FISHTES: SI U SHKRUAN VARGJET E LAHUTES

Në vijimin e letrës së Fishtës dërguar At Justin Rrotës del edhe emri i një gruaje të panjohur, por mike e Fishtës. Ajo quhet Miss Alesandër. Duket se Fishta ka një marrëdhënie të fortë të një miqësie të vjetër, sepse në letrat dërguar mikut të tij, Miss Aleksandër është një emër shumë familjar për të dy. Pas makthit që përjetoi Fishta me dallgët në det, përmbysjen e anijes në brinjë dhe lajmit që morën për mbytjen e një anijeje norvegjeze në atë ditë e në atë vend, të cilat At Gjergj Fishta ia rrëfen me hollësi At Justin Rrotës, ai mbërrin më në fund në Nju Jork. Atje e pret mikesha e tij Miss Aleksandër të cilën e përmend gjthandej në letrën e tij. Pastaj tregon për argëtimet, muzikën, ushqimin dhe pijet në anije. Por Fishta kërkonte pak qetësi dhe falë respektit atij i dhanë një kabinë më të mirë, në të cilën u shkrua edhe një nga episodet më të bukura të lahutës “Dervish Pasha”. Ja si i shkruan Ata Gjergj Fishta mikut të Tij At Simon Rrotës:

“Në lyma të Nju Jorkut më kishte dalë përpara Miss Aleksandër, e cila nëpër miqtë të vet ia mbrriti me ba kapidanin me më thirr ndër 400 e ma udhëtarë të dy klasëve, edhe me më qit prej vaporrit e prej diganet njgjit pas qytesvet amerikanaj. A e din si më thirrshin inglizt në mes të udhëtarëve? “Mister Feshta, Mister Pi! Xha Fajshta!”
Mbasi u vrand moti, në vaporre kam kalue kohën me nam. Vaporri ishte për bukurij, me oda e me rrugina krejet si një kuvendi joni. Salonat, kabinat ishin për bukuri e e me gjithë konfort që mund të kenë hotelat ma të mirë. Masandje inglizt janë bujarë fort kah ushqimi. Në nadjet në silla në mjesditë e në darkë njeri mund me zgjedh çfarëdo e sa herë donte. Për gjithë hae kishte nga dhjetë pjatancë për gjithfarë pemësh për rrush, pjeshka, dardha.

E mbasi pej Zotit deti s’ma ka za kurrë edhe në dallgat më të rënda t’kam hangër që ç’ke me të. Pije nuk kish në sofër veç nalt në “bar” të vaporit. Po unë gjithë rrugës s’kam pi asnjë got se drojshe se çars zgrofin. Në vapor kishte koncerte, luhej ballo e kishte orkestër gati përditë. Të dielën dha urdhën kapidani me u ba ail servizio il divino (servisje verës-red) si për katolik, si për protestaj; pse do ta dijsh si inglizat si amerikanët janë njerz fejets, e për me të ma forcue më tepër këtë ket fjalë due me të kallzue një punë.

Në vapor në të dytë klasi ishte vetëm një prift protestant me të shoqen e vetëm unë meshtarë katolik. Prifti protestant ishte tepër i hallakatur, flitte tepër, pinte lotte, si çdo tjetër shekuallar. Unë domosdo rrijsha urtë, as pijshe, as lojshe, as s’u hallakatshe ashu pa njerëzi; po rrijsha në kabinë tuj këndue a tuj shkrue e tuj thanë uficensi nescis orare vad ad mare-të gjithë më nderojshin sado që unë isha katolik e nuk dijsha inglizçe. Të gjithë ma dijshin emnin Mister Fishta..e tue pa il maestro di caza, se unë në kabinë tuj kenë se ishim katër vetë mbrendë –nuk mund me e pasë qetësinë e nevojshme më lëshoi një zyrë fort të mirë të vaporrit, ku unë mujshe me punue në vapor. Kam mbarue një kangë të Lahutës “Dervish Pasha”, që ka ma se 400 vjersha. Kujtoj se më ka dalë mjaft e interesatshme. Atje në vapor kam fillue tjatër kang “Lugati”, e cila kujtoj se më ka dalë prej pikëpamje estetike –ndër ma të mirat e Lahutës. Se kështu nuk më mbet tjetër veçse një këngë për ta kryer Lahutën. Por këtu në Amerikë përnjëherë nuk kam mujt me e shkrue. Pse kam me pasë ndoshta shuëm punë, mos aspak. Ku thonë se ka dardha shumë, shporta do marr e vogël, ka thanë i moçmi.

En s’mund të thomë gjë pozitivisht. Si të orientohem pak më mirë kam e i shkrue. P.Palit, gjithë si asht puna, puna tash për tash asht se unë jam keq më kamb të errëmakët. Kur e bien shi hijeku fort keq me ec se m’dhemb në palcë. Më ka fillue ne Londër. Ka me kenë punë fort e intresantshme në u kthefsha në Shqypnie skëpt me njanën kambë.
Këtu në Nju jork kam nie tu i ra Violinit Arturin Kreiser, prej Vjenet, s’do mend më i madhi violinist i Botës. Kujtoj se i binte nja tetë herë më mirë se ai frati i Planit në vjetin 1918. Ta kishe Ndie. Por kurrkund s’kam ndie muzikë më të mirë kishtare se se në Kishë të Jezuitëve në Umblendon, nget Londret! Punë e madhe!

N’e pashë P.Genovizin kund, m’ju fal me shëndet prej anës s’eme. M’i thuje se më ka marë malli fort për të.

E Ambrozin si e kam? Gajret he gozhdë, se me uzdajë të Zotit e jona se e jona.

Ma merr n’grykë prej anës s’eme.

M’ju fal me shndet të gjithë fretërve me emën. Kështu edhe të gjithë mësuesvet. Falë i kjofshim Zotit që Klemendi e Zerafini qenkam kthye prej Shqypnie. U falem të dyvet.

Falë me shëndet dhe shpijës sate me gjithë zemër. N’i pashë gjindjen e u thuaji ndonjë fjalë të mirë për mue.

Po të marr në gryk e jes.

Gjithë i yti
P.G.Fishta”

Vargjet e shkruara në mes Atlantikut

Të dielën dha urdhën kapidani me u ba ail servizio il divino (servisje verës-red) si për katolik, si për protestaj; pse do ta dijsh si inglizat si amerikanët janë njerz fejets, e për me të ma forcue më tepër këtë ket fjalë due me të kallzue një punë. Në vapor në të dytë klasi ishte vetëm një prift protestant me të shoqen e vetëm unë meshtarë katolik. Prifti protestant ishte tepër i hallakatur, flitte tepër, pinte lotte, si çdo tjetër shekuallar. Unë domosdo rrijsha urtë, as pijshe, as lojshe, as s’u hallakatshe ashu pa njerëzi; po rrijsha në kabinë tuj këndue a tuj shkrue e tuj thanë uficensi nescis orare vad ad mare-të gjithë më nderojshin sado që unë isha katolik e nuk dijsha inglizçe. Të gjithë ma dijshin emnin Mister Fishta..e tue pa il maestro di caza, se unë në kabinë tuj kenë se ishim katër vetë mbrendë –nuk mund me e pasë qetësinë e nevojshme më lëshoi një zyrë fort të mirë të vaporrit, ku unë mujshe me punue në vapor. Kam mbarue një kangë të Lahutës “Dervish Pasha”, që ka ma se 400 vjersha. Kujtoj se më ka dalë mjaft e interesatshme. Atje në vapor kam fillue tjatër kang “Lugati”, e cila kujtoj se më ka dalë prej pikëpamje estetike –ndër ma të mirat e Lahutës.

[lirik]

fjala e gjergjit fjale tagane-
autori xhelal ferizi
fjale te vjetra iliriane
rrenje te forta gjuhe magjike
nga lashtesia ilirike
por si arma ajo kreshnike
me je hue ne bjeshke alpike

ku rrijne majat aq vigane
me ata lisa maja e stane
ua rrxoj fjalen krejt krajlisë
fjala e fmashme e shqipnise

bukurine qe e ka malsore
por si ylberat ne bregore

qe kan lidhe kah hjeshi
kur shpalose jan ne diell e shi

ashtu fjala e gjergjit tonë
edhe sot kah do jehon

si nder kombe e nder fe
dridhe sa globe gure e dhe
autori xhelal ferizi kushtuar vargje bukurise se fjales se gjer gj fishtes

[lirik]

I gjithe populli shqiptar kudo qe ndodhet neper bote dhe ne atdhe -ky popull antik dhe i qendrueshem neper shum lufta heroike -
luftoj per liri e dinjitet -per barazi e jete civile te drejte me kombe ne bote me deshiren me te madhe per miqsi e paqe e fqinjesi te mire dhe per jete te mire me dashuri vllazrore me popuj te shkoj siq thoshte i madhi naim frasheri -por tradhtia dhe armiqt e paten me te pa bese me dredhi e mizori ndaj shqiptarve -

shqiptarët nuk luftuan per te sjellur ne pushtet tradhetaret pushtuesit dhunuesit kanibalet barbaret
-
shqiptaret nuk luftuan per tu poshtruar torturuar
sabotuar
per tu zvarritur neperkembur varfruar mjeruar -mashtruar shkatrruar dhe perqare
me klane fe e grupe e poshtersi -
me u ble njerz nga agjenturat e huaja ne sherbime te kasapve aventruier-
djallezi emallkuar dinake e qendrave agjentureske teper te pa mshirshme e sadiste
e
qe rrijn e ku do gatii mshehur prapa maskave nderkombtare
me thika ne per bote gjithmone gati rrijne
per te kasapite e shkurtue krena te shqiptarve -
e per te kpute ushkure femrash me dhunime e poshtrime -

shqiptaret e pergjakur ne liri e te stervuajtur nuk luftuan qe te sjllein korrupsionist krahinarist bajraktar e familjarizme proffiter e te privilegjuar sabotues lahpera ne pushtet e dhe kriminelet vjedhes ordiner te kombit tij.
Po kjo qe po shkruaj po ndodhe dhe eshte shume e vertete
se tradhtia po ben kerdi e sabotimi
dhe partite klanore zvarranike qe jan kryekput ne sherbim te huajve
dhe keto jan dhe me fakte konkrete te argumentuara

. Nje qeveri qe eshte kriminale korruptive zvaritse sabotuse qe po na varfron
po na shkele po na anashkalon komplet potencialin shqiptar -
dhe nuk i perfill keshillat e vrejtjet qortimet e bashkombasve qe po shkruajne
neper qdo faqe e ku do per sjelljet e tyre te pa pranueshme
e ata vazhdojne me mendjemadhsi fodullizem feudalizem per te injoruar dhe shkele te drejtat e bahskombasve -per te zvogluar numrin eshqiptarve per te ndaluar votimet ne atdhe te mergimtarve -
ata ,ka frike nga populli shqiptar. Sepse jan sabotator dhe i kan borgj kombit shqiptar per shum mekate e dredhi
qe i kan bere ketij populli
- sa me shume krime dhe tradheti te bejne kriminelet , aq me shume shtojn rojet e tyre neveritse
dhe cdo dite dhe me shume shtojne armatimin mbrojtes dhe sigurine e tyre klanore
. Por ata nuk u shkon ndermen.mende ..de ,se sa me shume te shtojne klanet e dredhite
e rojet e sigurise tyre neveritse
,aq me shume urrehen nga populli dhe vendosen para rrezikut nga populli i tyre. Sepse ekan tepruar e tejkaluar qdo kufi tash



o populli shqipetar o ju tradhetar sabotues kriminel
dhe kriminel vrases element pro grek e ju te tjere janullatodsa e bollano
e degjenerik tjere qe buken e tokes shqiptare e hani e punen e armikut e beni edhe ju ata ne kosove qe po shkelni aq pa mshirshem mbi patriotet e deshmuar shqiptar

koha kur ua kemi thene me fjale te gjitha po kalon -
dhe po vijne kohe tjera kur nuk do te shtyhet ma keshtu

ju ju ,ka paguar dikush rrogetar per keto veprime sabotues e
dhe jeni klane ku do e rrjeta por edhe ne qeveerine e ku do po sabotoni -
me parat te shqiptarve, pagujet greku serbi etj
nje shtetas grek apo serb armik i betuar i shqiptarve paguhet nga paraja shqiptare
dhe mundi e djersa e kombit tone edhe atyre mbrenda por edhe pjeses s e merguar-mjaft ma poshtrime ndaj bashkombasve mjaft ma gjak lot padrejtesi mjaft ma shkleje perbuzje varfri mohime hundperpjete fodullizem feudalizem dhe shkelje me te dy kembet mbi demokracine -mjaft ma stalinizem vampirizem fashizem sundim pashallek orgji sulltanat porstitucion

[lirik]

Si Gjergj Fishta I MADH GJENIU I BUKURIS S E FJALES
MAHHDESHTOR I TE GJITHA MADHESHTIVE SA I PERKET MADHESTISE
SE FJALES TALENT AQ I MADH I FJALES
' nuk lindë nana shqiptar prmbi dhe; SI MJESHTER MAHNITES mjeshter i fjales
dhe VEQANERISHT I BUKURIS MAHNITSE TE FJALES

aRTIST I MADH I FJALES talentit i pa krahsueshem i fjales
intepret i rrallë i fjales artistike ne menyr aq magjepsese

Europa dhe bota e cilsoj si bilbil e mjeshter brilant i artit t e fjales ,

por nuk i a dha qmimin nobel ,
Europa e mjere antishqiptare ishte ky diskriminim gabim i pa falshem veprim antishqiptar
gabim bastard ky gabim ky i shekullor
i pa flashem ky gabim ne shekuj t e shekujve

Gjeniu i bukuris artit hjeshis se fjales i madhi Gjergj Fishta
intelegjent i veqant me bukurin e fjales fishta ia kalon homerit ,

Bukuria stilistika hjehsia famoze e fjales logjika dhe renditja e fjales
dhe vedosja e fjales ku do ne madheshtine e veqant me artin magjik te saj
me nji kuptim aq mahnits, me nje stil jashtzakonisht mjeshtror
me nji lartsi fuqije qe qe motivon emocionon madheshton gjithqka fisnikron
shpirterisht , Fjala ku do del mahni magjepsje heroine legjende shprtese fisnikkeri burreri art vlere me nji shprehje aq qiellore, te pa a rritshme ,
dhe aq te lartsueme,

I madhi Gjergj fisha
fishta nderoj dhe lartsoj kombin shqiptar deri ne peidestal,

lartesoj vlerat tona, kombin trim shqiptar fisnik heroik luftarak qednrestar trim bujar te drejte shpirte sakrifice heroizmi bujarie qendrese bese burrerie

dhe paraqiti aq artistikisht realitetin e malsorit e shqiptarit

si asnje talent tjeter i kesaj bote bsolut i pa konkurence
paraqiti dhe qenjen shqiptare, specifikat ashtu sikur nji artist i i pa konkurenc
qe paraqet pikturen gjeniale dhe qe njeriut i duket qe me at piktur flet si nji diqka e gjallë


dhe aq shpirterore si diqka e vlerave te veqanta ,vyrtyte si diqka legjendare heroike ashtu i madhi gjergj fishta, ne secilen fjalë aq bukur e intepretonte orgjinalen
ta sjel shqiptarin thue s e je aty afer aty ne betej,

dhe thue s e me te gjitha vyrtytet dhe perberjen e shqiptarit flet dhe lartsohesh s e bashku me qehre dhe me vetit vyrtyttet psikologjin strukturen vleren tiparet ,

aq shum i origjinalizon, paraqet ofron shpirtezon sa qe nuk ka mjeshtrie fjales q e kaq bukur gdhend fjalen aq te persosur e aq burrnore ,
dhe paraqitjen te gjitha ato qe ngjajn, dhe ndodhin si ne beteja si ne sjelljet ma te thjeshta tamam si kur me qen ne mesin e malsorve,
por edhe praqitjet tjera, zbulojn nji mal me shpirt veqori vyrtyte hjeshi e qendresas ngjarje heroike trimeri fisnikeri bujari tradit ku ne at mal thues e jan duke vlue sa e sa tipare ,

dukuri perberje adetesh shpirta qehre shqiptare vlera paraqitje zakone dhe origjinalitete ,

flak e pa shuar betejash t rimeri te pa numerta
, thue se te gjitha te gjalla jan dhe shihen,
veprojn para lexuesitt e bejn te hysh ne nji parafytyrim,
thue s e sheh diqka aq afer sa qe mendon se u perfshive ne menyr shpirtrore,
me t e gjitha aq shum artisitikisht pervetsoon dhe paraqet shqiptarizmen ,

heroizmen qendresen dhe ngjarjet,

Me i madhi i madhi artist dhje mejshtter poet kombtar at gjergj fishta .


At gjergj fishta pa dyshim esht ma i madhi ne eeurop e ndoshta ne botë per kah mjeshtria efjales dhe arti secila fjal e tij esht nji fuqi perveq s eka fuqi ka art teshprehur duhi tur fuisnikri brum burrnor dhe motiv mbrehtesi joshje e gjithqka artistike qdo element edhe a i vogli ku perbehet fajala
grimcatesaj te shtyjn drejt fuqis dhe te rembejn ne art ne mahni pikrisht ketu qendron madheshtorja e at

GJERGJ FISHTES I CILI PA KRAHASUESHEM ME MADHESHTIN E FJALES EHST PANTEONI
dhe i pa arritshmi homer botror,

Europa cinike antishqiptare pse europa nuk ia dha qmimin nobel
Gjergj fushtes sepse ne menyr rraciale europa i gjelozon shqiptaret
Europa esht proruse pro slaviane i don rracat slave
esht anti shqiptare ne forme rrace dhe esht rraciste
esht vetem per shkka te gjelozis raciale tradicvonale kunder shqiptarve

Europa antishqiptare e shitur te rraca panslave
nuk e don zotsin e shqiptarve, nuke ka dasht kurre ne asnje aspekt ,
Europa i ka dasht shqiptart te neperkembur te rorbruar te poshtruar
se ka dasht kurr as perparimin as progresin e shqiptarve as krenarin as stabilitetin as famen as progresin eshqiptarve per veq shuarjen coptimin
, Europa europa pau talentin vital te ksaj rrace me vyrtyte rrace vitale dhe ashtu si turqit romaket greket gdhe gjelozia e tyre shekullore urtrejtse e shtypi pa meshir edhe sot
rracen shqiptare ,
vepron po keshtu si antishqiptare edhe ne keto kohra
esht e e pabesueshme kjo urrejtje ne keto kohra moderne por por e verttet

europa ka shum borgje e mekate ndaj shqiptarve por ne shpirti t e europes akoma
´rrijn te fshehura qellime antishqiptare, proruse
te cilat synojn prapambeturin shqiptare
shkatrrimin coptimin e tokes shqiptare e te shqiptarit ,

Europa esht deri ne qelizen e fundit dinake antishqiptare dhe sekretet i ruan per shkatrrimin e shqiptarve ,
europa nuk ja don perparim,in as famen shqiptarve
kjo u vertteua gjat shekujve te historis fashiste te eurioes rraciste fashiste
proruse

prandaj qdo qmim apo zotesi te shqiptarve,
ajo e msheh ,

Artisti i pa krahasueshem i fjales gjergj fishta,
jo vetem qe meritoj qmimin nobel ,

por artist i till i fjales nuk mud te lind ma ne europ ,

ndoshta a sn e botë ,

Fashizmi tradicional i europes nga europa kan lind e dx lufta botrore

Qmimin nobel qe europa ia dha qmimin nen terezes shqiptare asaj ja dha bota dhe puna e saj botzrtore teper e famshme por ketu ka nje politike tjeter q e nuk ka te bej me vlerat naconale por me fe , fe te cilen europa donte ta afirmonte per vete si fe e saj
por kjo ishte nji politik tjeter, ishte politike fetare jo kombtare

qellimi i eruopes ishte q e te ngriste fene e vet te
ishte q ete ngrias fen e r vet katolike,krishterizmin


dhe nuk kihte aspak asgje kombtare te bej ktu,

europa donte tengriste prestigjin e fes s e vet ktu ,

ndersa te gjergj fishta qeshtja qendronte diku tjeter ,

Ketu ishin ne pyetje te gjitha tiparet vlerat kombtare shqiptare
qe europa i urrene ne fakt dhe don shkelje te nje kombi
dhe nuk pranon vyrtyte shqiptare as vlera nga nji komb i vogel

por antik heroik ,

Europa ka lartsue falcifikime te helenve dhe historine e tyre oushtuese me shum rrena e intriga
dhe ka mshefe fakte e vlera te pelasgve ilirve

Euri opa nuk e donte nje mjeshter aq te madh qe te mbetet ne piedestal
nji lahutar te till te fjales mjeshte r artist i pa asaritshem i fjales
talentit
sepse gjithqka lidhje me vleren e kombit tone qe ata duhej ti jepnin si merite

kombtarisht ,

qe paraqiste kombin madheshtor shqiptar

Europa proruse e pa drejte
europa nuk donte nji gja te till,
nuk mund te pajtohej me asnje merite te shqiptarve

per shkka te percaktimit rracial
urrejts ndaj shqiptarve ,

TrADICIONALISHT europa si etni dhe si rracc esht proruse
dhe ndaj nesh nuk do te ishte e gzueme nes e ne do t e kishim liri atdhe e vlera

ose vend te lart ne europ ,

esht kjo nji bindje qorre e europes me shekuj

semundje e saj paragjykuese ndaj shqiptarve ,

per ket shkkak iúa la duart e lira sllaveve q ete shkatrroj dhe te shnderoj e te shnjerzoj etnin ë tonë shqiptare ,
duke leshuar mbi ne bishat e stepave hordhite barbare kanibalo shkie qetnik vrases mizor
per te perflliqur ne forma te dhunshme rracen iliriane


etninë tonë,

nji dhunti madheshtore sidomos malsort qe kan pamje kereshnike e grat sy zanash
rraca yne fisnike mud te ishte nji rac puntore dhe ebukur me zotei e talent prandaj qarqet rraciste nuk duanq ekjo rac te ket suksese gjithmon narijn gati per te na poshtruarpor jo per te na ndihmuar..

pOR At Gjergj fishta mbete mjeshtri ma i madh i fjales se te gjitha kohrave ne bot deri me sot
askush nuk ia ka gjet fuqin fjales, dhe qelsin si at gjergj fishta

magjik dhe as qe do t e ket nji nejri tjeter ket mundesi kaq mahnitse,

si ai gjergj fishta, ehst nj unikat i fjales talent i gjetjes s e fjales ne vendet e rreshtimeve te nje vargu fuqi eveqant shpirtrore arti i pa papare
ku fuqia shtyn aq fort emocionet sa qe te duket vetja shendrrohesh ne nje veqanti
heroizmi e qe shtyn kodrat trimeria e arti bukuria e fjales madheshtia
e veqanta magjepsja fjala e at gjergj fishtes ,

Fjala e at gjergj fushtes esht ne secilin varg esht fenomen mbi fenomene,

qe shtyn nxitjet e veqanta shpirterore ,
dhe qon peshe me mija a e mocione pernjiher
te cilat te krijojn vrull te quditshem , emocion ideal mottiv
atdhedashuri bese qendrese vyrtyt


Europa CINIKE esht e vetdiJshme e per ket vigan,

te pa perseritshem por qmimin nobel nuk do te ja jap asnjiher kti homeri shqiptar ,


sepse nuk e don krenarin tonë as nivelin vlerat tona jo
nuk e ka dasht asnjiher dhe nhuk mun ndet europa ta duroj krenarin tonë ajo don nenshtriminton dhe qe ne t jemi vetem lypsar
dhe te koritun te poshtruar te neperkembur
te varfer te mjere prandaj nuk na ofron kurr forma tjera te ngritjes
perveq neperkembje se dinjitetit sabotimeve

Europa thot te jetosh po por i neperkembur
kjo esht ndjenja e europes per shqiptarin fud e krye rraciste

per ne na duan te ndar te vegjel te varfer

I madhi gjergj fiishta
perveq se esht artist vertet i vertet i fjales
q enuk ka shok as krahasim ehst edhepatriot
i adh qe aq fuqishem krahas fjales ngrit vleratepatriotizmit kombtarizmit fisnikris dashuris nga´daj kombit dhekrenarin fisnkirin qdo gja shqiptare gjergj fishta engrit aq lart sa q ete ben te ndjehesh krenar q e je shqiptar edhe sikur te jesh grui ai te benprej mishi e gjaku q ete nxehesh ne atdhedashuri ene shqiptarizem por edhete shtyn drejt fisnikris perveq se mjeshter i vargjeve dhe parqitjes ai esht edheedukator shtytts i fisnikrimit qka ja jep vleren ne majat me te larat nepiedestale
jo vetem kombtare por per kah perberjet fisnike dhe shtytjet tjera frmzuse edhe ne bot esht i pa krahasueushem si intepret i fjales si artist q evlerat aq shum i lartsion siaskush tjeter kush tjeter mund te prezentoj fjalen me kaq shtyje fyrmzuese artistike si at gjergj fishta

vlersim i shkruar nga xhelal ferizi nga mitrovica
xhelal ferizi autor i shum vargjeve shqiptare nji vlrsim per at gjerjg fishten

xhelal ferizi jeton jasht koosve jasht atdheut q eafro 30 vjet shkruan vargje shqiptare poezi e lirika
lirik