Maca
06-02-05, 18:35
http://www.mjellma.net/mjellma1/images/love0124bv.jpg
Dita e shėn Valentinit...
Nė Romė pėrderisa krishterizmi ishte religjion plotėsisht i ri, jetonte prifti me emrin Valentin. Mbreti i atėhershėm Claudie I, urdhėron qė asnjė nga ushtarėt e tij nuk guxon as rastėsisht tė martohet apo tė fejohet, ngase konsideronte se ushtarėt si meshkuj tė martuar apo tė fejuar, nuk do tė dėshironin tė luftonin nė luftėrat e tij, por do tė mbeten nė shtėpi me familjet e tyre...
Tė dashuruarit e gjithė botės, mesveti dhurojnė duke festuar dhe uruar, tregtarėt tė kėnaqur I fėrkojnė duart ndėrsa prodhuesit e ėmbėlsirave vendosin rekorde tė reja nė shitjen e ēokoladave.
A mendoni se Dita e Shėn Valentinit ėshtė product i shoqėrisė sė re shpenzimtare. A e dini se kur ka filluar dhe prej ku rrjedh kjo traditė? Tė shikojmė pak nėpėr histori
Me siguri nuk do tė mbeteni gojėhapur nėse u them se ktijuesit e "Ditės sė tė dashuruarve" janė tė papėrmėrsueshmit, Italianėt romantik. Edhepse ekzistojnė disa komentme se prej ku rrjedh kjo festė, njė gjė ėshtė e vėrtetė, emėrtimin e ka marr nė bazė tė priftit romak Valentinit.
Sipas disa rrėfimeve tjera, kjo festė i ka rrėnjėt qė nga festa e perėndisė Luperus, e cila u mbajtė nė Romė: Nė ditėt e para tė Mbretėrisė romake, ujqit e egėr endeshin nėpėr pyje tė afėrta, dhe populli e ftonė njėrin nga perėnditė e vet, Lupercusin, qė ujqit t'i mbaj sa mė largė prej njerėzve dhe ta mbroj bagėtinė e tyre. Duke iu falėnderuar njė ndodhie tė tillė, populli me 15 shkurtė fillon ta mbajė festivalin pėr nder tė kėtij mbrojtėsi tė bagėtisė nga ujqit, dhe nė tė njėjtėn kohė ajo ditė u bė edhe festim pėr arrdhjen e pranverės (sepse sipas kalendarit tė atėhershėm vėrtet nė fillim tė shkurtit fillonte stina e pranverės).
Gjatė asaj feste zhvillohet njė ceremoni simpatike. Shkruheshin emrat e vajzave nė copėza tė letrės dhe paloheshin ato letra dhe vendoseshin nė njė enė tė thellė, mėpastaj pėr t'i tėrhjekur meshkujt e rinjė ato letra. Ajo vajzė, emrin e tė cilit e kishte tėrhjekur ndonjė djalosh, duhej tė bėhej e dashura e tij. Kjo traditė qė konsiderohet se ėshtė burim origjinal i ditės sė Shėn Valentinit, mė vonė e ka marr emrin nė bazė tė njė ndodhie tjetėr. Ja tregimi.
Nė Romė pėrderisa krishterizmi ishte religjion plotėsisht i ri, jetonte prifti me emrin Valentin. Mbreti i atėhershėm Claudie I, urdhėron qė asnjė nga ushtarėt e tij nuk guxon as rastėsisht tė martohet apo tė fejohet, ngase konsideronte se ushtarėt si meshkuj tė martuar apo tė fejuar, nuk do tė dėshironin tė luftonin nė luftėrat e tij, por do tė mbeten nė shtėpi me familjet e tyre.
Tė gjithė priftėrinjtė vendosin qė ta rrespektojnė kėtė vendim tė mbretit tė tyre dhe as qė dėshironin mė qė vet ata ta kryenin ritin e martesės. Tė gjithė pėrveq njėrit. Priftit Valentin, i cili mbet i shurdhėr ndaj urdhėrae tė mbretit dhe filloi fshehurazi tė mbaj ceremonitė e martesės sė ēifteve tė rinj qė kėtė e dėshironin. Ai vazhdoi pėrderisa nuk e zunė njė ditė dhe e hudhėn nė burgė. Ajo ditė ishte 14 shkurti ( nata para festės pranverore tė romakėve pėr perėndinė Luperkalie). Priftit Valentin ia prenė kokėn. Njė kohė tė shkurtėr pas vdekjes sė tij, populli e shpall atė tė shenjtė dhe kur u fortėsua krishterizmi nė Romė, kėshilli i priftėrinjėve vendosi ta bashkoj festėn e Lupercusit dhe vdekjen e Shėn Valentinit nė njė ditė tė vetme. Ata pėrcaktuan qė festa e re do tė festohet mė 14 shkurt ndėrsa emri i festės do tė jetė pėr nder tė priftit tė shenjtė Valentin.
Natyrisht se ekzistojnė edhe teori tjera lidhur me prejardhjen e kėsaj feste, dhe jepen disa teza se rrjedh nga disa rituale pagane, pėrdesisa tė tjerėt flasin se si nė kohėn e mesjetės besohej se zogjėt fillojnė tė shumohen pikėrisht mė 14 shkurt, dhe nga kjo rrjedh edhe festimi i ditės sė Shėn Valentinit.
Sidoqoftė nuk duhet tė harroni se 14 Shkurti ėshtė Dita e tė gjithė tė dashuruarve dhe duhet festuar me dashuri nė zemėr. Ata qė e kanė dashurinė nė zemrat e tyre, nuk do tė bėjnė pyetje tė llojit, ku, kur, si apo me kėnd
Dita e shėn Valentinit...
Nė Romė pėrderisa krishterizmi ishte religjion plotėsisht i ri, jetonte prifti me emrin Valentin. Mbreti i atėhershėm Claudie I, urdhėron qė asnjė nga ushtarėt e tij nuk guxon as rastėsisht tė martohet apo tė fejohet, ngase konsideronte se ushtarėt si meshkuj tė martuar apo tė fejuar, nuk do tė dėshironin tė luftonin nė luftėrat e tij, por do tė mbeten nė shtėpi me familjet e tyre...
Tė dashuruarit e gjithė botės, mesveti dhurojnė duke festuar dhe uruar, tregtarėt tė kėnaqur I fėrkojnė duart ndėrsa prodhuesit e ėmbėlsirave vendosin rekorde tė reja nė shitjen e ēokoladave.
A mendoni se Dita e Shėn Valentinit ėshtė product i shoqėrisė sė re shpenzimtare. A e dini se kur ka filluar dhe prej ku rrjedh kjo traditė? Tė shikojmė pak nėpėr histori
Me siguri nuk do tė mbeteni gojėhapur nėse u them se ktijuesit e "Ditės sė tė dashuruarve" janė tė papėrmėrsueshmit, Italianėt romantik. Edhepse ekzistojnė disa komentme se prej ku rrjedh kjo festė, njė gjė ėshtė e vėrtetė, emėrtimin e ka marr nė bazė tė priftit romak Valentinit.
Sipas disa rrėfimeve tjera, kjo festė i ka rrėnjėt qė nga festa e perėndisė Luperus, e cila u mbajtė nė Romė: Nė ditėt e para tė Mbretėrisė romake, ujqit e egėr endeshin nėpėr pyje tė afėrta, dhe populli e ftonė njėrin nga perėnditė e vet, Lupercusin, qė ujqit t'i mbaj sa mė largė prej njerėzve dhe ta mbroj bagėtinė e tyre. Duke iu falėnderuar njė ndodhie tė tillė, populli me 15 shkurtė fillon ta mbajė festivalin pėr nder tė kėtij mbrojtėsi tė bagėtisė nga ujqit, dhe nė tė njėjtėn kohė ajo ditė u bė edhe festim pėr arrdhjen e pranverės (sepse sipas kalendarit tė atėhershėm vėrtet nė fillim tė shkurtit fillonte stina e pranverės).
Gjatė asaj feste zhvillohet njė ceremoni simpatike. Shkruheshin emrat e vajzave nė copėza tė letrės dhe paloheshin ato letra dhe vendoseshin nė njė enė tė thellė, mėpastaj pėr t'i tėrhjekur meshkujt e rinjė ato letra. Ajo vajzė, emrin e tė cilit e kishte tėrhjekur ndonjė djalosh, duhej tė bėhej e dashura e tij. Kjo traditė qė konsiderohet se ėshtė burim origjinal i ditės sė Shėn Valentinit, mė vonė e ka marr emrin nė bazė tė njė ndodhie tjetėr. Ja tregimi.
Nė Romė pėrderisa krishterizmi ishte religjion plotėsisht i ri, jetonte prifti me emrin Valentin. Mbreti i atėhershėm Claudie I, urdhėron qė asnjė nga ushtarėt e tij nuk guxon as rastėsisht tė martohet apo tė fejohet, ngase konsideronte se ushtarėt si meshkuj tė martuar apo tė fejuar, nuk do tė dėshironin tė luftonin nė luftėrat e tij, por do tė mbeten nė shtėpi me familjet e tyre.
Tė gjithė priftėrinjtė vendosin qė ta rrespektojnė kėtė vendim tė mbretit tė tyre dhe as qė dėshironin mė qė vet ata ta kryenin ritin e martesės. Tė gjithė pėrveq njėrit. Priftit Valentin, i cili mbet i shurdhėr ndaj urdhėrae tė mbretit dhe filloi fshehurazi tė mbaj ceremonitė e martesės sė ēifteve tė rinj qė kėtė e dėshironin. Ai vazhdoi pėrderisa nuk e zunė njė ditė dhe e hudhėn nė burgė. Ajo ditė ishte 14 shkurti ( nata para festės pranverore tė romakėve pėr perėndinė Luperkalie). Priftit Valentin ia prenė kokėn. Njė kohė tė shkurtėr pas vdekjes sė tij, populli e shpall atė tė shenjtė dhe kur u fortėsua krishterizmi nė Romė, kėshilli i priftėrinjėve vendosi ta bashkoj festėn e Lupercusit dhe vdekjen e Shėn Valentinit nė njė ditė tė vetme. Ata pėrcaktuan qė festa e re do tė festohet mė 14 shkurt ndėrsa emri i festės do tė jetė pėr nder tė priftit tė shenjtė Valentin.
Natyrisht se ekzistojnė edhe teori tjera lidhur me prejardhjen e kėsaj feste, dhe jepen disa teza se rrjedh nga disa rituale pagane, pėrdesisa tė tjerėt flasin se si nė kohėn e mesjetės besohej se zogjėt fillojnė tė shumohen pikėrisht mė 14 shkurt, dhe nga kjo rrjedh edhe festimi i ditės sė Shėn Valentinit.
Sidoqoftė nuk duhet tė harroni se 14 Shkurti ėshtė Dita e tė gjithė tė dashuruarve dhe duhet festuar me dashuri nė zemėr. Ata qė e kanė dashurinė nė zemrat e tyre, nuk do tė bėjnė pyetje tė llojit, ku, kur, si apo me kėnd