Maqedonia e don Kosovën, por jo edhe sovranitetin e saj

[K-man]

Deklarimet pomopoze politike të zyrtarëve të lartë maqedonas, të shprehura muaj më pare lidhur me klimën pozitive të bashkëpunimit në mes të Shkupit dhe Prishtinës, nuk korrespondojnë me situatën më të re që po e përshkon, sidomos, bashkëpunimin ekonomik e
doganor me Kosovën.
Kjo situatë mund të përshkruhet si ngërç, si hezitim, që si rezultantë ka dilemat e Shkupit zyrtar për të pranuar apo jo Qeverinë e Kosovës si palë e barabartë kontraktuese e dokumenteve për tregëti të lire dhe për fusha të tjera të rëndësishme.
Që nga përfundimi i luftës, Maqedonia fut në Kosovë mallra me doganë vetëm 1 për qind, duke shfrytëzuar marrëveshjen për tregti të lire, të lidhur mes saj dhe Serbisë në vitin 1995. Burime zyrtare nga Kosova kanë konfirmuar për gazetën tone se pala Maqedonase nuk dëshiron të nënshkruajë marrëveshje për tregti të lirë me Kosovën për shkak të humbjes së privilegjeve që ua
mundësonë marrëveshja e mëparshme me Sërbinë.
Ndërkohë pala maqedonase vazhdimisht ka bllokuar eksportet nga Kosova duke iu vënë dogana deri në 70 për qind. Për këtë arsye, që prej 5 vjetëve vazhdon konflikti mes qeverive të këtyre dy vendeve. Por kërcënimi më i madh për këtë çështje është bërë nga
kryeadministratori Soren Jesen Peteresen, i cili detyroi Maqedoninë që të niste negociatat.
Aryseja kryesore sipas negociatorëve kosovar që pala maqedonase nuk është e interesuar të nënshkrujë marrëveshje për tregti të lirë është shkaku se do të humb përgjithmonë tregun me derivate të naftës të cilin OKTA e Maqedonisë e importon në Kosovë.
Para se të fillohet me nënshkrimin e marëveshjes për tregti të lirë me Maqedoninë, delegacioni nga Kosova në këto bisedime ishte e interesuar që të mbrojë prodhimet bujqësore të Kosovës, sidomos në periudhën e sezonit, gjë të cilën pala maqedonase nuk e aprovon.
Ky problem po i vështirëson bisedimet mes dy palëve, për arsye se maqedonasit kërkojnë që 90 për qind të mallrave nga Maqedonia në Kosovë të hynë me doganë me 1 për qind.
Vendimi i fundit i Qverisë së Kosovës për vënien e doganës prej 25 për qind për prodhimet bujqësore, derivatet e naftës dhe prodhimet kimike nga Maqedonia që do të importohen në territorin e Kosovës, do të hyn në fuqi nga 1 qershori, informoi ministri i Pushtetit Lokal të Kosovës, Lutfi Haziri, gjatë një qëndrimi
pune në Maqedoni ditë më parë.
Ky vendim nuk u prit mirë nga prodhuesit vendor nga Maqedonia sepse me aplikimin e doganës nga ana e Qeverisë së Kosovës, do ta humbin tregun më të rendësishëm në rajon.
Problemi kryesor që prodhon ngërç në relacionin Shkup-Prishtinë, qëndron në mentalitetin e pareformuar të zyrtarëve të lartë maqedonas, të cilët Kosovën ende nuk e shohin si entitet shtetëror në formim e sipër, por si një pjesë integrale e Serbisë dhe Maqedonisë. Për pasojë kishim edhe deklarimin e Branko
Cërvenkovskit për aplikimin e vizave për Kosovën, ndonëse adminsitratorët e UNMIK-ut edhe gjatë vizitës së paradotishme në Shkup kishin mohuar kategorikisht se pala kosovare do të vendosë viza për qytetarët e Maqedonisë.
Maqedonia e don Kosovën, por jo edhe sovranitetin e saj. Që të tejkalohet kjo kurthë që po e ngrejnë vetë zyrtarët maqedoans, nevoitet një ndërhyrje më e madhe e partisë shqiptare në pushtet, BDI, por edhe e opinionit publik, të cilët bashkërisht do të bënin një presion më cilësor në drejtim të çbllokimit të proceseve të bashkëpunimit bilateral Maqedoni- Kosovë.
Shkupi zyrtar, sot ose nesër, nuk mund t'i ikë realitetit se Kosova në një të ardhme të afërt do të bëhet shtet i pavarur dhe për të bashkëpunuar me të nuk do të ketë nevojë të merret leje në Beograd.