PDA

View Full Version : Shpjegimi i disa termave arabe


Senada
27-11-05, 02:31
as'habe: cdo kush qe e takoi te Derguarin Muhammed gjate jetes se tij, i besoi dhe vdic besimtar. Ata jane shoket besnik te Muhammedit a.s. te cilet, nder te tjera, kane luajtur rol te posacem ne ruajtjen dhe ne percjelljen e haditheve. Perdoret edhe varianti tjeter SAHABE.

Ahiret: jeta tjeter, bota tjeter (pas vdekjes), pertejvarri.

ajet: perdoret me disa kuptime: "argument, shenje,simbol", "mrekulli", e kur eshte fjala per perberjen e Kur'anit, ajet do te thote: "fjali a tog fjalish ne Kur'an."

Bejtul-Makdis (ose El-Mesxhidul-Aksa): xhamia ne Jerusalem.

Berzah: vendbanimi i shpirterave nga vdekja gjer ne ringjallje (jeta pas vdekjes).

bint: vajza e bija.

daif: i dobet (shembull kur japin mendime te ndryshme dijetaret dhe bien ndesh me hadithe autentike, themi se qenka hadith daif-i dobet).

dua: cdo lutje qe i drejtohet Allahut.

duha namaz: namazi i padetyrueshem, qe falet pas lindjes se diellit deri ne kohen para namazit te drekes.

Ehlul-Kitab (ehli-kitabet): hebrenjte dhe te krishteret qe besojne ne Librat e shpallura para Kur'anit (ne Teurat dhe ne Inxhil).

Ehlus-sunneh vel-xhema'ah: pasuesit e Sunnetit dhe bashkesise se muslimaneve, grupi me i drejte dhe me i madh i muslimaneve.

ensaret: banore vendas te Medines. Keta i kane bere pritje te jashtezakonshme Muhammedit a.s. dhe muslimaneve te tjere qe u shperngulen nga Meka ne Medine.

ezan: njoftim, thirrje per namaz.

farz: detyrim, detyre e dores se pare.

gajb: fshehtesi, qe nuk mund ta konceptoje arsyeja e njeriut.

garib: i jashtezakonshem, i paqarte.

hadith: theniet gojore e veprimet e Muhammedit a.s. si dhe miratimi i veprave te bera ne pranine e tij.

halife: mekembes, sundimtar me autorizim te vecante. ( shembull, sic ishte sundimtare dhe me autorizim te vecante Ebu Beker pas vdekjes se te Derguarit Muhammedit, sundimtare dhe prires i muslimaneve ate kohe).

havarijjun: nxenesit, apostujt e Isait a.s.

haxh: Vizita e Kab'es (qabes) ne Meke, e cila behet ne dhjete ditet e para te muajit te fundit sipas kalendarit musliman- te hixhretit.

hixhra ose hixhreti: shperngulja e Muhammedit a.s. prej Meke ne Medine, me 16.07.622 te e.r. (dmth, hixhret eshte shperngulje (emigrim).

hutbe: ligjerate, keshille, qe mbahet diten e xhuma dhe diteve te bajramit nga minberi. Ligjerate specifike.

ibadet: lutje, perkushtim, nenshtrim deshires se Allahut te Lartesuar. Cdo veper islame qe kryhet ne emer te Allahut te Lartesuar eshte ibadet. ( ibadet-adhurim).

Iblis: djalli, shejtani.

ihram: veshje e detyrueshme per haxhinjte meshkuj gjate kryerjes se haxhit dhe te umres, qe perbehet prej dy carcafesh.

ikindi-a: namazi i detyrueshem, qe behet me intervalin mes drekes dhe akshamit.

imam: personi qe udheheq kryerjen e perbashket te namazit ne xhami etj., ose titulli i larte i udheheqjes ne fene islame.

iman: besimi ne Allahun e Madherishem, feja, besimi i shpjeguar nga Muhammedi (paqja dhe shpetimi i Allahut qofshin mbi te!).

Islam: sinonim i imanit. (Paqe).

Ka'be (qabeja): tempulli i shenjte, Bejtullah- Shtepia e Allahut, te cilen jane te detyruar ta vizitojne muslimanet e pasur, se paku nje here ne jete.

kafir: ai qe nuk beson ne fe, femohuesi.

kiamet: dita e shkaterrimit- mbarimi, fundi i kesaj bote.

kible: te kthyerit e muslimaneve kah Kab'ja, Meka, gjate faljes se namazit.

kurban: flijimi qe behet ne emer te Zotit, duke therur kafshe, etj.

muhaxhir: i shperngulur, emigrant (prej Mekes ne Medine).

mursel: hadith i transmetuar me zinxhir te pashkeputur deri tek tab'ini, pra ne te cilin mungon transmetuesi nga sahabet.

Musned: koleksion i hadithit, ne te cilin hadithet jane te radhitura sipas transmetuesit.

Mustedrek: titull i librit.

Muvetta' : titull i librit. Veper e Imam Malik b. Enesit.

mesxhid: xhami, falltore, vend per te bere sexhde.

medh'heb: shkolle juridike islame; drejtim.

meukuf: transmetimi i cili lidhet per ndonjerin nga as'habet.

minber: vend i ngritur ne disa shkalle ne xhami, qe sherben per te mbajtur ligjerata mbi te.

muezin: personi qe e therret ezanin.

mufessir: komentues i Kur'anit.

muhaddith: ai qe merret me shkencen e hadithit, qe ka njohuri te thella per hadith, njohes i mire i hadithefe, transmetues i haditheve.

munafik: dyfytyresh, hipokrit.

munkati': hadith senedi i te cilit nuk eshte teresisht i lidhur.

murted: ai qe e leshon fene islame, pasi e ka pranuar ate, tradhtar, renegat.

mushrik: idhujtar, politeist, qe beson ne shume zota, qe i ben shoke Allahut.

mu'xhize: veper apo dukuri e jashtezakonshme, me te cilen Pejgamberet e deshmonin pejgamberine e tyre nga Allahu i Lartesuar.

Pejgamber: lajmetar i fese; i Derguar i Allahut, ai qe e kumton shpalljen e Allahut. Fjale me burim persian. I pergjigjet fjales arabe Nebijj.

Resul: I Derguari i Allahut me dispozita te posacme.

Resulullah: I Derguari i Allahut.

sadaka: lemoshe.

sahih: autentik.

selam: pershendetje islame, shpetim, paqe. ( Es-selamu alejkum do te thote- Shpetimi(paqja) i Allahut qofte mbi ju).

sened: vargu, zinxhiri i transmetimeve te hadithit.

sexhde: pjese perberese e namazit, qe kryhet duke vene ne toke ballin, hunden, gjunjet, shuplakat e duarve dhe majat e gishterinjve te kembes.

Suhuf: Shpalljet me te vogla Pejgambereve.

Sunnen: nje llok i koleksioneve te haditheve ku hadithet jane renditur sipas temave qe kane te bejne me dispozitat.

Sunet: puna, veprimi i Muhammedit a.s. ose pelqimi i tij.

sure: secila nga te njeqind e katermbedhjete kapitujt e Kur'anit.

shef'at: angazhimi, ndermjetesimi per dike ne Ahiret.

Sheriat: ligji islamik i bazuar ne Kur'an dhe ne Sunnet; dispozite fetare.

shirk: paganizem, besimi ne shume zota, te pershkruarit shok Allahut te Lartesuar.

tefsir: komentimi i Kur'anit.

umre: vizite e Kab'es qe mund te behet gjate tere vitit (pervec kater ditet e Bajramit te Kurbanit).

tavaf: te sjellurit rreth Kab'es.

telbijje: dhiker lidhur me haxhin dhe umren.

umet: te gjithe pasuesit e ndonje Pejgamberi.

xhihad: lufta, perpjekja ne rrugen e Allahut te Lartesuar.

Xhehenem: sketerre, ferr, venddenim i tmerrshem per mekataret-mohuesit (ne Allahun).

Xhenet: parajse, kopshte e pallate per besimtaret.

Xhibrili: engjelli nepermjet te cilit Muhammedit a.s. i ka ardhur Shpallja e Allahut te Lartesuar.

xhin: qenie e padukshme shpirterore-e mire ose e keqe.

xhizje: tatim, i cili, ne vendet islamike merret nga jobesimtaret.

xhybe: gune, berruc. (pallto).

zekat: detyrim islam, qe jepet per pasurine e cila ka arritur shkallen e caktuar (nisabin). Zekati eshte nje nga pese shtyllat e Islamit.

Me kaq e perfundoj, vetem desha te ju njof me termet arabe qe ne shume postime ketu ne forum i perdorim dhe kemi nga bashkebiseduesit qe nuk i kuptojne. Dhe ka mundesi se ju duhen ne nje te ardhme inshallah jo te larget. :)

Selam,

Kreshniku
27-06-06, 12:44
Ju falėnderoj shumė pėr kėto sqarime mė se tė nevojshme.

Psikologu
28-06-06, 09:36
A do tė ishte mė mirė qe keto thenje e shkrime tė jenė nė gjuhen shqipe , nė menyrė qė tė kuptojnė njerezit se cka thuhet , pasi qe edhe Kurani ėshtė ne gjuhen shqipe.

Pause_Print_Scroll
28-06-06, 23:56
Pershendetje...

I nderuari anetari Psikologu permendja e ketyre termeve drejtperdrejt ne gjuhen shqipe, ne disa raste eshte me vend e ne disa jo. Pse e them kėtė?

Gjuha arabe ėshtė njė gjuhė shumė e gjėrė. Si p.sh.: "Luani". Luani nė gjuhėn arabe ka shumė emra, si p.sh. kur t'a hape gojėn luani, nė gj. arabe ka emėr tė veēantė, kur tė vrapoje luani ka emėr tė veēantė etj. D.m.th. nėse pėrkthen kėto fjalė nė disa raste nuk kanė fjalė adekuate.

Si p.sh. ndoshta keni vėrejtur disa artikuj per Islam, nė fillim thonė: "Falenderimet i takojnė vetėm Allahut". Kjo fjalė nuk ėshtė e pėrkthyer mirė. Pse?. Sepse Pejgamberi [salAllahu alejhi ue selem] ka thėnė: "Ai qė nuk falėnderon njerėzit, Ai nuk e falėnderon as Allahun". Nga ky hadith vim nė pėrfundim se falenderimi i takon nė raste mirėnjohje pėr ndonjė tė mirė edhe njeriut. Ndėrsa kjo fjala qė nė gj. arabe ėshtė "Elhamdulilahi rabil alemin" nė gjuhėn shqipe duhet tė pėrkthet jo e plot si p.sh. "Hamdi i takon Allahut". Dikush mund tė thotė fjala hamd a ėshtė nė gjuhėn shqipe?. Pėrgjigjeja ėshtė: "Jo". Mirėpo kjo fjalė hamd nuk ka fjalė adekuate nė gjuhėn shqipe. Fjala hamd ka shumė kuptime qė janė tė ndėrlidhura reciprokisht si p.sh.: "Falėnderim, lavdėrim, adhurim, nėnshtrim, etj, etj,", mirėpo nė veēanti nuk e ka ndonjė kuptim nė gjuhėn shqipe. Nėse e pėrkthejmė falenderim atėherė ata qė e njohin gjuhėn arabe thonė: "Falėnderim nė gj. arabe thuhet esh-shukr". Prandaj mendoj qė disa terme duhet tė lihen ashtu si janė, mirėpo nėse pėrmenden nėpėr libra, patjetėr duhet bėrė njė sqarim nėpėr fusnota, pėr arsye sepse kėto shprehje kanė tė bėjnė me terme Islamike, dhe nuk i njeh ēdo njeri.

Ndėrsa disa herė mendoj se disa fjalė nuk duhet tė pėrkthehenn pėr arsye tė fjalėve tė shumta qė kur tė pėrkthehet nė gj. shqipe mund tė shkaktojnė monotonin. Si p.sh. shprehja e shpeshtė salAllahu alejhi ue selem apo alejhi selam qė nė gj. shqipe d.m.th. paqa dhe nderimet e Allahut qofshin mbi tė!. Tjetėr rast radijAllahu anhu qė nė gj. shqipe d.m.th. Allahu qoftė i kėnaqur prej Tij!... qė mendoj se tek lexuesi dhe ndėgjuesi shqiptar mund tė shkaktohet njė monotoni. Mirėpo nė gj. arabe nuk janė shumė tė gjata dhe janė shumė tė lezetshme (spaku ashtu unė mendoj).

Mirėpo janė i pajtimit me Psikologun qė tė pėrkthehen disa fjalė si p.sh.: "dua (lutje), khalife (prijės), etj." Mirėpo e shoh tė vlefshme tė tregon nė kllapa apo menjėherė pas fjalės me pamje Italic ose nė fusnota pas fajalės nė gj. shqipe edhe nė gj. arabe, se si ndodhet nė terminologjin Islamike, pėr atė qė i intereson. Si p.sh.: "Akhireh (Bota e mėtejme- e pėrjetshme)" Shembull njė fjali sa pėr ilustrim: "O rob tė Allahut, mos u bėni tė koprracė, sepse nė botėn e mėtejme (akhireh) do tė keni njė denim tė madh".

Shpresoj tė keq qenė i qartė...

Paqa dhe mėshira e Allahut tė Lartėsuar qoftė mbi Ata qė e pasojnė dhe e shoqėrojnė tė vėrtetėn deri nė vdekje!...

Me rrespekt
P.P.S
Maqedoni
29.06.2006

Arb
30-06-06, 01:21
Haaj, mos i msofsha!

Pause_Print_Scroll
30-06-06, 15:44
Haaj, mos i msofsha!

Pershendetje i nderuari anėtarė Arb.

Nuk ka dėm tė mėsohen, aq mė shumė mėson njeriu aq mė shumė ka nevoj pėr dituri.
Kėto terme ca janė tė vėshtira mirėpo disa mund t'i mbajsh nė mendje.

Me rrespekt nga Asketi SmArTs_WAY [P.P.S]
Ebu Dawud AbdulMuhsin ibn Jahja el Albani el Darekutni

musl|m
30-06-06, 22:59
Haaj, mos i msofsha!

Na thoni emrin dhe mbiemrin qe te ju shenojme ne Histori, ta fshyjm Fishten e Nolin e ta vendosim emrin tend para keshilles tende, larg nga gjuhet e huaja...

Haaj medet per menēurin tende!

Zero Cool
01-07-06, 11:26
Njeriu sa ma shume te dije aq ma shume vlene, por drejt te ju them nuk di se per qfare do te mund ti perdorja keto terme harape ?

musl|m
01-07-06, 12:11
Njeriu sa ma shume te dije aq ma shume vlene, por drejt te ju them nuk di se per qfare do te mund ti perdorja keto terme harape ?

Kush din ndoshta ndonjeher te shpie rruga e jetes andej... Jetes nuk i dihet apo jo? Te jesh i bindur se njera apo disa nga ato terme do te nevojiten ne momentet me te rendesishme te jetes tende, gjat dhe pas vdekjes...

Arb
01-07-06, 13:20
O s'na duhet gja kjo gjuhe e gabeleve...

Pause_Print_Scroll
01-07-06, 14:20
O s'na duhet gja kjo gjuhe e gabeleve...

Thuaj: "Nuk me duhet kjo gjuha e "gabelave"... sepse ty ndoshta nuk te duhet por mua e dikujt tjeter i duhet... ndersa mos harro se Letersia Shqiptare eshte full me kesi terme (nėse je nga ata qė lexojnė)

Mbetesh i pershendetur
Asketi SmArTs_WAY
Ebu Dawud AbdulMuhsin ibn Jahja el Albani el Darekutni
Maqedoni, 01.07.2006

Psikologu
01-07-06, 16:57
Thuaj: "Nuk me duhet kjo gjuha e "gabelave"... sepse ty ndoshta nuk te duhet por mua e dikujt tjeter i duhet... ndersa mos harro se Letersia Shqiptare eshte full me kesi terme (nėse je nga ata qė lexojnė)

Mbetesh i pershendetur
Asketi SmArTs_WAY
Ebu Dawud AbdulMuhsin ibn Jahja el Albani el Darekutni
Maqedoni, 01.07.2006

Letersia shqiptare i nderuarė , nuk ėshtė aspak me terme tė tilla.
Se dij se pėr cilen letersi e keni fjalen , ketė tė unisuarė tė komunizmit , atė Fishtjane , ose cilen nga letersi e ndritur shqiptare.

Zero Cool
01-07-06, 16:57
Thuaj: "Nuk me duhet kjo gjuha e "gabelave"... sepse ty ndoshta nuk te duhet por mua e dikujt tjeter i duhet... ndersa mos harro se Letersia Shqiptare eshte full me kesi terme (nėse je nga ata qė lexojnė)

Mbetesh i pershendetur
Asketi SmArTs_WAY
Ebu Dawud AbdulMuhsin ibn Jahja el Albani el Darekutni
Maqedoni, 01.07.2006
hehehe met vy aq shum sa po thua shkon e vdesish si vllaznit e tu ne harabi e nuk rrin ne maqedoni e mu myt mes veti (Shqiptar me Shqiptar):rolleyes:

Pause_Print_Scroll
01-07-06, 23:20
Pershendetje...

I nderuari anėtarė Zero Cool mua mė nevoitet gjuha arabe. E sheh se sa nevoj ke ti pėr tė mėsuar pak arabisht, kur nuk je nė gjendje ta dish se a shkruet arab apo harab.


Pse mu mbyt????.... ska nevoj... unė kam vėllezėr edhe kėtu nė Maqedoni... ndėrsa sa i pėrket asaj qė thua me u mbyt mes veti ne shqiptarėt, kėtu e tregove at keqbėrėsinė tėnde ndaj shqiptarėve.

Po a e din ti se sa populli i mirė jemi... pse po na shty me u mbyt?????

Hajt kalo mir shqiptar,

Ju dhe qifti juve neve muslimaneve na akuzoni pėr jo dashuri ndaj atdheut, mirėpo pas ēdo postimi tim mund tė shohėsh se e shkruaj el Albani , qė nė gjuhėn shqipe d.m.th. Shqiptari. Kėtė e kam mėsim nga dijetari mė i madh nė Botė Islame i cili ishte shkodran qė tronditi orientin, i cili quhej Muhammed, mirėpo askush nuk e njohi kėshtu mirėpo si el Albani - Shqiptari.

Pėrshėndetje nga Shqiptari...
Asketi SmArTs_WAY, Ebu Dawud AbdulMuhsin ibn Jahja el Albani el Darekutni Maqedoni, 02.07.2006

Zero Cool
02-07-06, 00:11
Mua nuk me nevojitet ajo gjuhe e ty te boft mire. Sa i perket termave ata per mua jan harap mos te them "terri" i kesaj bote. Sa i perket dashuris se juaj ndaj atedheut po shihet bre kjo pune. Ti a shiqon TV apo degjon lajme, apo e ke fute koken ne ndonje te qare ne drrasa duke u fale nga 5 here ne dite edhe ske degju qe ju Shqiptaret e Maqedonis po vriteni mes veti ne garat parazgjedhore ?

Po a e din ti se sa populli i mirė jemi... pse po na shty me u mbyt?????

Vertete Shqiptaret jan popull i mire por jo edhe Shqiptaro-harapt.
Sa i perket elAbani mua shume ma bukur me tingellon pa at parashtesen harape ose thjesht Shqiptari.
Hajt tash shko ndrroje nickun e shkruj diqka kunder si qe ja keni zanat ju shqiptaro-harapt

Pause_Print_Scroll
02-07-06, 22:06
Pershendetje...

A be Zero Cool qka je duke dasht me than????!!!!

A be njeri, kush po mbytet ndermjet veti?????? Keta Shqiptaro-arabe sic i quan ti apo ata zagart e Arber Xhaverrrrit????

hec be shko e mso edhe ndjeki lajmet se sqenke kerka...

ndersa sa i perket asaj Al Albani mua po me fle me shume ne zemer, ndersa sa per ty, cim cimilim te daja selim... sma nin....

hajt pershendetje nga Asketi SmArTs_WAY
Ebu Dawud AbdulMuhsin ibn Jahja el Albani el Darekutni
Maqedoni, 03.07.2006