Gabimet e Mediave Shqiptare !!!

[Kodra]

**********
**********
**********




Pamja e ditës
http://www.rtklive.com/site/files/fotooftheday/20060429.gif (http://www.rtklive.com/site/files/fotooftheday/20060429.gif)Çeku negocion heqjen e vizave për në Bullgarinë29/04/2006



Mediat në Kosovë janë burimi më i rëndësishëm ,që të flitet gjuha e pastër dhe pa gabime.Them burimi më i rëndësishëm sepse shkrimet ,raportet e tyre i lexojmë të gjithë.

Ky shembull i lartëkuqëzuar tregon,që me të vërtet duhet të punohet ende, në përgjegjësin se cili duhet të shkruaj tekstet.

T`i sjellim gabimet e mediave Kosovare në këtë temë!!!.


Kodra

[Gentiani]

Është e vërtetë që në mediat e informimit ndodhin shumë gabime, qoftë ng ato të shkrimit e deri tek ato të shtrembërimeve të ndryshme.

Pasi që bëhet fjalë për mediume të ndryshme informimi, duhet që të jenë më serioz dhe përgjegjës në shkrimet dhe raportet e tyre. Së fundit ai që e publikon atë shkrim, informatë etj, duhet ta kontrolloj, redaktoj para se ta publikoj, sepse nuk është duke e shkruar në ndonjë forum, ku vjen moderatori dhe i korigjon shkrimin.

Në anën tjetër më duhet të cekë, që edhe mediat e shtetit shqiptarë ja kalojnë me gabime e stërgabime mediave kosovare në raportet, shkrimet e tyre.

Pasi që gjindet në arkivë, nuk mundem ta sjell atë shkrim, që e pata lexuar tek shekulli, përndryshe medium informativ i pasur është në përgjithësi.

Titulli i informatës ishte: arrestohet - dhunon kunatën! :eek: :eek: :confused:

një klik tek titulli dhe vijon teksti i plotë- pas një grindje rreth pronësisë mes kunatit dhe kunatës, kunati e rrah kunatën e tij dhe për këte arrestohet.

hajde gazetar hajde!

[Dijedoni]

**********
**********
**********




Pamja e ditës
http://www.rtklive.com/site/files/fotooftheday/20060429.gif (http://www.rtklive.com/site/files/fotooftheday/20060429.gif)Çeku negocion heqjen e vizave për në Bullgarinë29/04/2006



Mediat në Kosovë janë burimi më i rëndësishëm ,që të flitet gjuha e pastër dhe pa gabime.Them burimi më i rëndësishëm sepse shkrimet ,raportet e tyre i lexojmë të gjithë.

Ky shembull i lartëkuqëzuar tregon,që me të vërtet duhet të punohet ende, në përgjegjësin se cili duhet të shkruaj tekstet.

T`i sjellim gabimet e mediave Kosovare në këtë temë!!!.


Kodra
Pajtohem me juve,por është mirë t´i sjellim edhe gabimet e mediave Shqiptare,personalisht jam i shokuar me përdorimin e fjalëve të huaja,turke e sidomos italiane.Tung nga Gjilani.

[Kodra]

**********
**********
**********

Të nderuar Gentiani dhe Dijedoni,pajtohem me ju,për ndryshimin e titullit të temës !!.


Me respekt, ju përshëndet


Kodra

[Dijedoni]

**********
**********
**********

Të nderuar Gentiani dhe Dijedoni,pajtohem me ju,për ndryshimin e titullit të temës !!.


Me respekt, ju përshëndet


Kodra
Kodra,falemnderit që je i mirëkuptueshëm dhe zemërgjerë.Ta ngrisim të gjithë së bashku nivelin e gjuhës sonë më të bukur në botë.Së paku është për ne.I kisha lutë të gjithë shqiptarët të mos të përtojn dhe të japin kontribut për shqipen tonë.Përshendetje dhe suksese nga Bekimi.

[etniku]

dashta te kyqem ne ket teme pake edhe une ,gabimet ndodhin gjithkund por mos te behen gabime ne tekste shkollore ,e ne literatura ne ndryshme ku jane te dore te nxenesve brishtesin e tyre ,,qe te mos i kultivojne ato gabime apo kuptoni,,, por edhe ne media duhet me pase nje kujdes me te madhe ,te mundohemi te perdorim sa me shume gjuhen letrare edhe ne shtepit tona ... Eshte nje fenomen tek ne se edhe nese flet mire apo shkruan disi nuk ju pelqen rrethit .se nuk munde te jen pastaj te barrabarte ndihen me te ulet kaq kisha .vleresone ju tung..

[Kodra]

Kodra,falemnderit që je i mirëkuptueshëm dhe zemërgjerë.Ta ngrisim të gjithë së bashku nivelin e gjuhës sonë më të bukur në botë.Së paku është për ne.I kisha lutë të gjithë shqiptarët të mos të përtojn dhe të japin kontribut për shqipen tonë.Përshendetje dhe suksese nga Bekimi.


**********
**********
**********

I nderuari Dijedoni,
vetëm kjo që ke shkruar,e nënvizuar me të kuqe,duhet të qëndroj,për të vetmin fakt, se askushi nuk është i përkryer,por kjo arrihet me punën e përbashkët dhe asesi ndryshe.


Respektplotë

Kodra

[Kodra]

Kryetari Sejdiu thotë se prania e ardhshme nderkombetare nuk duhet të ketë fuqinë që e
ka UNMIK-u
http://www.rtklive.com/site/files/personalitetet/fatmir_sejdiu.gif (http://www.rtklive.com/site/files/personalitetet/fatmir_sejdiu.gif)



Aktuale


Ekipi negociator i Kosovës diskutoi sot me shefin e UNMIK-ut Soren Jesen Petersen lidhur me procesin e zbatimit të standardeve dhe formën e pranisë ndërkombëtare në Kosovë, pas vendimit për statusin. http://www.rtklive.com/site/themes/default/images/spacer_black.gifPetersen tha se në Kosovë do të ketë një prani të lehtë ndërkobmëtare, ndërsa angazhimet e saj do të përcaktohen në bashkëpunim me institucionet vendore. Sipas kryetarit të Kosovës Fatmir Sejdiu ndërkaq, në Kosovë edhe për një kohë duhet të ketë forca të NATO-s që do të garantonin sigurinë, kurse prania civile nuk duhet të ketë kompetencat e deritashme të UNMIK-ut.


http://www.rtklive.com/site/themes/default/images/spacer_black.gifRTK (http://www.rtklive.com/site/perne/webstaff.php)15/05/2006 (http://www.rtklive.com/site/search/search.php?searchtype=date&search=15/05/2006)16:33:43


**********
**********
**********


Mendoj se fjalia :

- Sipas kryetarit të Kosovës Fatmir Sejdiu ndërkaq .......

do të duhej të ishte :

- Ndërkaq, sipas kryetarit të Kosovës Fatmir Sejdiu, ......



Me shpresë se nuk kam gabuar


Kodra

[Dea IS]

Te një e përditshme kosovare shkruan çdo ditë; çmimi 20 centë, ndersa do të duhej të ishte cent pa ë.

[laliloli]

Mendoj se fjalia :

- Sipas kryetarit të Kosovës Fatmir Sejdiu ndërkaq .......

do të duhej të ishte :

- Ndërkaq, sipas kryetarit të Kosovës Fatmir Sejdiu, ......



Me shpresë se nuk kam gabuar


Kodra[/quote]

Kodra une kujtoj se edhe e para nuk eshte gabim,kohet e fundit shpesh e kam hasur kete forme

[Hattabi]

Sikur te ishte Fiks Fare emisioni ne TOP CHANEL besoj se do te ndryshonin mediat edhe gazatet per te mire .


Ne Shiqperi keta kan bere Revulucion aaa

[Kodra]

**********
**********
**********

Kodra une kujtoj se edhe e para nuk eshte gabim,kohet e fundit shpesh e kam hasur kete forme


**********
**********
**********

I nderuari lali,

pikërisht se, mediat janë njëri ndër burimet kryesore, të reflektimit të drejtë apo të gabuar të gjuhës,kam hapur këtë temë.
Them, pikërisht,sepse kur njeriu lexon shpesh të gabuarën, dikur mendon se ajo është e drejtë.Prandaj sa më shumë që kemi mundësi ti korigjojmë gabimet tona,është më lehtë,që pasardhësit tanë,ta mësojnë gjuhën drejtë.

Në shembullin e mësipërm,fjalia :

Sipas Kryetarit të Kosovës Fatmir Sejdiu ndërkaq, .....

nuk e ka kuptimin e duhur, të cilin duhet ta ketë një fjali e tillë.



Të përshëndet


Kodra

[Artisti]

Kryeministri Çeku nesër i pranishëm në mbledhjen e Këshillit të Sigrumit AktualeKryeministri i Kosovës, Agim Çeku, udhëton për në Nju Jork, ku të mërkurën, më 13 shtator, do të marrë pjesë në mbledhjen e Këshillit të Sigurimit të OKB-së për Kosovën. http://www.rtklive.com/site/themes/default/images/spacer_black.gifNë këtë takim do të marrë pjesë edhe shefi i UNMIK-ut, Joakim Ryker, i cili do të raportojë për zhvillimet e fundit në vendin tonë. Ky do të jetë raportimi i parë i Rykerit në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, prej se është emëruar në këtë post.




E po tash nganjeher gabojn te gjithe,po RTK po gabon si shpesh


jhahahahhahahahahahahahahahaha


.

[pokeri]

Aktuale


Ekipi negociator i Kosovës diskutoi sot me shefin e UNMIK-ut Soren Jesen Petersen lidhur me procesin e zbatimit të standardeve dhe formën e pranisë ndërkombëtare në Kosovë, pas vendimit për statusin. http://www.rtklive.com/site/themes/default/images/spacer_black.gifPetersen tha se në Kosovë do të ketë një prani të lehtë ndërkobmëtare, ndërsa angazhimet e saj do të përcaktohen në bashkëpunim me institucionet vendore. Sipas kryetarit të Kosovës Fatmir Sejdiu ndërkaq, në Kosovë edhe për një kohë duhet të ketë forca të NATO-s që do të garantonin sigurinë, kurse prania civile nuk duhet të ketë kompetencat e deritashme të UNMIK-ut.


http://www.rtklive.com/site/themes/default/images/spacer_black.gifRTK (http://www.rtklive.com/site/perne/webstaff.php)15/05/2006 (http://www.rtklive.com/site/search/search.php?searchtype=date&search=15/05/2006)16:33:43

Kodra

Teksti i mësipërm dëshmon se në RTK (median e vetme publike në Kosovë), nuk janë analfabetë vetëm shumica e gazatarëve por edhe pjesa dërmuese e redaktorëve.

Përveç njohurive të pakta të zejes së gazetarit, atyre u mungon edhe një nivel elementar i të shkruarit (folurit) të gjuhës shqipe. Fatkeqësisht!

Ky lajm përveç që është vërtetë me shumë gabime morfologjike, sintaksore, e logjike, në fund të fundit nuk arrin të jetë as lajm, sepse nuk plotëson kriteret e duhura. T’ia bëjmë një analizë të thjeshtë.

Ekipi negociator i Kosovës diskutoi sot me shefin e UNMIK-ut Soren Jesen Petersen lidhur me procesin e zbatimit të standardeve dhe formën e pranisë ndërkombëtare në Kosovë, pas vendimit për statusin.

… procesi i zbatimit të standardeve… Kjo fjali është tepër origjinale sepse në vete përmban shprehjen zbatim.

E në asnjë dokument relevant nuk mund ta gjeni këtë shprehje. Ka një vit e më shumë që flitet për plotësimin e standardeve, por asnjëherë për zbatimin e tyre. Gazetari-rja fut terminologji të reja. Eureka!!!
Gazetari-rja nuk e ka kompletuar lajmin, sepse ka harruar apo nuk ka ditur të përgjigjet në pyetjen KU?. Pra lajmi është gjysmak, në të vërtetë nuk është lajm fare.

[Artisti]

Qeveria e Serbisë vazhdon me fushatën kundër Ahtisarit Aktuale (http://www.rtklive.com/site/news/news_list.php?&cid=7)Deklarata e Grupit të Kontaktit dhe diskutimet në Këshillin e Sugrumit nuk e kanë ndalur qeverinë e Serbisë në fushatën e saj të ashpër politike e diplomatike, me vlerësimin se do të ishte "më e ndershme" që kryenegociatori ndërkombëtar për Kosovën, Marti Ahtisari të tërhiqet nga negociatat. RTK25/09/200610:11:34më gjërësisht (http://www.rtklive.com/site/news/news_view.php?id=34787)


Une nuk e di kush e qysh punon ne RTK,po shikone gabimi i njejte sikur para do ditesh,apo ndoshta eshte kjo fjale "SUGRUM" shqip e une se kam lexu deri tash ?


.

[sunshine]

Të nderuar,
Para disa minutash shikova në RTK shtojcen e lajmeve "Sport Plus", që u prezantua nga një gazetare që nuk e njoh me emër! Gjatë pesë minutave sa zgjatën këto lajme, nga kjo gazetare shkronja L u lexua çdo herë LL!
Unë pyes vetën, a është kjo gazetare me prejardhje serbe apo ku është problemi!? Për të gjithë ata që nuk e dinë shkronja L serbisht lexohet si LL!
Fatkeqësisht shtrembërimi i emrave dhe shkronjave është një dukuri e përhapur në televizionet shqipëtare, si në Kosovë ashtu edhe në Shqipëri apo Maqedoni!
Kjo gazetarja lexon p.sh. Michele Platini si Pllatini, Atletico Madrid si Atlletico Madrid, etj, etj.! Një gjë mund ta kuptoj që emërtimet e huaja ndoshta janë vështirë për tu shqiptuar, por për atë njerzit studijojnë e shkollohen për gazetari, që të dinë mirë të i shqiptojnë fjalët dhe shkronjat!
Unë jetoj në Gjermani dhe Bayer Leverkusen nuk lexohet kurrë LLeverkuzen, apo Bielefeld si Biellefeld!
E në televizionet nga Shqipëria shkohet aq larg saqë Formula Një e quajnë Formual Uno!!!

I marrin këta njerëz lajmet nga TANJUG apo kanë me të vërtetë prejardhje serbe?!

[rilinda]

Gabimet e Mediave shqiptare nuk kanë fund. Ato (gabimet) nuk qëndrojnë vetëm në shqiptimin e shkronjave, por edhe në forminim e fjalive.
Gjatë fushatës zgjedhore këtu në Kosovë, një nga televizionet tona (që nuk më kujtohet se cili ishte), derisa po e jepnin lajmnin se Behgjet Pacolli ishte në Krushë të Madhe, ku u takua me gratë e Krushës, moderatorja tha:
-"Behgjet Pacolli ishte në Krushë të Madhe dhe i mbështeti gratë."
A thua vallë se si i mbështeti ato?! :rolleyes:

Ka qenë më mirë të thuhej "i përkrahu" e jo "i mbështeti".

***
Veç sa e pash në RTK, gazetarin Milazim Krasniqi që po e bënte reklamë emisionin Pro et Kontra që do të transmetohet sonte, e tha:
-"Emisionin mund t'a ndiqni fill pas lajmeve Blic".
A mund të thoshte, dhe a do të ishte më mirë të thuhej "menjëherë pas lajmeve"!?!

[valiii]

Fiks Fare - Monitorime

______________________________________

http://youtube.com/watch?v=IzssZ9eml_M

[Guri i madh]

Gabimet e Mediave shqiptare nuk kanë fund. Ato (gabimet) nuk qëndrojnë vetëm në shqiptimin e shkronjave, por edhe në forminim e fjalive.
Gjatë fushatës zgjedhore këtu në Kosovë, një nga televizionet tona (që nuk më kujtohet se cili ishte), derisa po e jepnin lajmnin se Behgjet Pacolli ishte në Krushë të Madhe, ku u takua me gratë e Krushës, moderatorja tha:
-"Behgjet Pacolli ishte në Krushë të Madhe dhe i mbështeti gratë."
A thua vallë se si i mbështeti ato?! :rolleyes:

Ka qenë më mirë të thuhej "i përkrahu" e jo "i mbështeti".

***
Veç sa e pash në RTK, gazetarin Milazim Krasniqi që po e bënte reklamë emisionin Pro et Kontra që do të transmetohet sonte, e tha:
-"Emisionin mund t'a ndiqni fill pas lajmeve Blic".
A mund të thoshte, dhe a do të ishte më mirë të thuhej "menjëherë pas lajmeve"!?!


une e kam percjell ket emison vet pacolli ka then se se une ju mbeshteti ju perzin kabllat BEHGJETITIT nuk ësht gabim i mediave po kan pas mundsi në nji mnyr tjter me e interpretue

[4peace]

*

TË PËRDORIM FJALËN SHQIPE NË VEND TË FJALËS SË HUAJ

Frazeologjia "ndërroi jetë" dhe "solli në jetë"

Frazeologjia "ndërroi jetë" në vend të foljes pësore vdiq ka vërshuar në të gjitha gazetat shqiptare, në radiotelevizion dhe në publicistikën e internetit. Me të drejtë parashtrohet pyetja: pse shtypi dhe radiotelevizioni shqiptar kanë frikë nga fjala „vdekje"? Fjala „vdekje" është e dhimbshme, por është fjalë poetike. Pa këtë fjalë të dhimbshme do të varfërohej Fjalori i Gjuhës së Sotme Shqipe, do të varfërohej tradita dhe folklori ynë kombëtar… Ka raste kur në faqet e shtypit dhe në internetin shqiptar për njeriun që vdes shkruhet me shprehjen „ndërroi jetë", „shkoi në atë botë", „shkoi në amshim", „i mbylli sytë", „ndahet nga jeta", "gjendet i pajetë", "i pushoi zemra", "shuhet në moshën…", "përcillet në banesën e fundit" etj. në vend të fjalës së vetme me kuptim të natyrshëm vdiq, vdes apo u gjet i vdekur. Si mund të jetë shprehja "shuhet" më e përshtatshme se fjala "vdiq" për njeriun si qenie e botës objektive?! Po "banesa e fundit" a nuk gjendet në varreza, ku varrosen të vdekurit, që me asnjë mjet figurativ nuk mund të thuhet dhe të shkruhet?! Kjo shprehje e vjetruar e stilit të lartë e ka vendin në letërsinë artistike, që i jep forcë dhe e zbukuron krijimtarinë letrare. Të gjitha shprehjet frazeologjike kanë kuptimin e përgjithshëm vdekje-a, që sipas FGJSSH do të thotë ndalim i veprimtarisë jetësore të organizmit të njeriut, ndërprerje përgjithnjë e shkëmbimit biologjik të lëndëve në organizëm a në një pjesë të tij; mbarimi a fundi i jetës së njeriut. Konkretisht, në Historinë e Letërsisë Shqiptare nuk shkruan se poeti i madh, Naim Frashëri, „ndërroi jetë", por vdiq në vitin 1900. Kurse në librin voluminoz „Historia e Popullit Shqiptar" shkruan se më 17 janar 1468, i mbuluar me një lavdi të përjetshme, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, vdiq në Lezhë.


Shqiptarët, pa dallime fetare, nuk duhet të vuajnë nga kompleksi i shprehjes së vjetruar me stil të lartë „ndërroi jetë". Konkretisht, gjuha angleze e ka të vetmen fjalë die (stop living) = vdes (pushoj së jetuari), që përdoret si për njerëzit, ashtu edhe për kafshët. Megjithatë gazetat angleze me rastin e vdekjes së personaliteteve nuk shkruajnë me stil të lartë „shkoi në amshim", apo "shkoi në qiell", ose me shprehje figurative "shuhet", por thjesht: vdiq. Padyshim se me anën e shpalljeve objektive në gazetat e Evropës Perëndimore tregohet kultura dhe emancipimi i popullit. Prandaj në dallim me gjuhën angleze gjuha shqipe ka një përparësi shumë më të madhe, meqë për njerëzit thuhet vdes, kurse për kafshët thuhet ngordh. Nëse një organ i trupit nuk funksionon, ne themi se ka vdekur: p.sh. dhëmbi i vdekur, dhe si përfundim duhet nxjerrë, prandaj nuk mund të thuhet ndryshe. Dukuri tjetër është edhe me rastin e lindjes së fëmijës, për të cilin në vend se shtypi të shkruaj me logjikë se nëna lindi një djalë apo vajzë, shtypi shqiptar shkruan me trope të panevojshme se "…solli në jetë vajzën e saj". Duhet të kemi parasysh për shënimet në bibliografinë elektronike rreth personave të vdekur: nëse në rubrikën "Kërko në web" shkruhet fjala e përshtatshme "vdiq…", lëndën që kërkojmë mund ta gjejmë më shpejt dhe më lehtë, se me frazeologjinë - me trope të ndryshme, që përmenda në fillim të shkrimit. Prandaj në bibliografinë e internetit shqiptar nuk shënohet "ndërroi jetë", por vdiq, me anën e së cilës rezultati bibliografik do të dalë më shpejt dhe më saktë, sepse fjalët "ndërroi" dhe " jetë" dhe të ngjashme kanë fushë më të gjerë shënimesh, kundrejt fjalës kuptimplote "vdiq" me fushë të përcaktuar. E njëjta gjë vlen edhe për tropin letrar "Nëna solli në jetë djalin apo vajzën", i cili në bibliografinë e internetit shqiptar krijon huti, kurse me anën e fjalës madhështore "lind" shënimet rreth vitlindjes dhe vendlindjes do të gjenden më shpejtë dhe më saktë se tropi "solli në jetë".

...

[4peace]

...


Përdorimi i fjalës së huaj në vend të fjalës shqipe

Me rastin e fatkeqësive në komunikacion, shtypi dhe interneti shqiptar shkruan se shoferi, apo udhëtari u vra. Sipas Fjalorit të Gjuhës së Sotme Shqipe folja kalimtare vras do të thotë: E bëj një njeri të vdes ose një kafshë të ngordhë, duke qëlluar me armë a me ndonjë mjet tjetër. Nëse me anën e lajmërimit gazetaresk rreth fatkeqësisë në komunikacionin rrugor shkruan se shoferi u vra, nënkuptohet sikur shoferi është lënduar në rrugë, ndonëse fjala është për vdekjen apo mbytjen e shoferit në fatkeqësinë rrugore. Dukuri e njëjtë është edhe me rastin e mbytjes së minatorëve në minierë, për të cilët televizioni dhe shtypi shqiptar shkruajnë se minatorët u vranë. Prandaj duhet të shkruhet: vdiq ose humbi jetën në fatkeqësi komunikacioni, apo në minierë. Është koha që dukuritë e shprehjeve primitive të fshihen nga të gjitha faqet informative, librat shkollore dhe bisedat shoqërore të njerëzve. Dukuri tjetër në vend të fjalës kuptimplotë është edhe lajmi me rastin e dënimit të fajtorëve, të cilët në vend se të deklarojnë se fajtori u dënua me një vit apo dy vjet burg, deklarojnë se fajtorët u dënuan me një apo dy vjet heqje lirie. Parashtrohet pyetja përse zyrtarët dhe gazetarët shprehen me tabu, që do të thotë se kanë frikë nga "bestytnia" shtetërore. Vallë, kaq e ndjeshme dhe prekëse qenka fjala dënim i fajtorit, saqë në vend të saj shprehen me sintagma të ndryshme zbutëse të panevojshme. Kjo do të thotë sikur në vend të fjalisë kuptimplote "diplomati gënjen", gazetari duhet të shprehet me butësi se "diplomati nuk e thotë të vërtetën". Shkelje të rregullave gjuhësore ndodhin edhe me shtrembërimin e emrave të përditshëm autobuz dhe guzhinë, në vend se të shqiptohen drejt autobus dhe kuzhinë. Siç dihet fjalët autobus dhe kuzhinë janë me prejardhje nga frëngjishtja autobus dhe cuisine, prandaj obligohen që qytetarët t’i shqiptojnë dhe t’i shkruajnë drejt. Kur ndonjë nënë lind binjak, shtypi shkruan se nëna lindi dy binjakë, që do të thotë se nëna ka lindur katër fëmijë. Duhet pasur kujdes se parashtesa latine bi do të thotë dyfish, prandaj vetë fjala binjak do të thotë dyfëmijë. Me parashtesën latine bi shkruhen edhe fjalët bilateral (dypalëshe), bigami (martesë me dy gra), bimester (dymujor), bicycle (biçikletë) që do të thotë dyçikletë prej dy rrathësh. Gjithashtu në vend të fjalës me burim neolatin dubloj duhet të shkruhet dyfishoj, kurse në vend të fjalës duplikat shkruhet dyfish.

Keqpërdorimit të gjuhës shqipe nuk i shpëtojnë edhe fjalët e huaja, të cilat pa ndonjë arsye futen në shkrimet shqiptare. Rastet janë të shpeshta, sidomos kur autorët nuk e dinë se fjalët janë sinonime: e para në gjuhën e huaj dhe e dyta në gjuhën shqipe. Një ndër fjalët më të shpeshta të gjuhës publicistike që përdoret është fjala e huaj "human", në vend të fjalës shqipe "njerëzor". Kurse fjalët trim dhe hero kanë një kuptim: e para është shqip, e dyta është neolatine. Dukuri e fjalëve me kuptim të njëjtë ndodh edhe me titujt e forumeve ndërkombëtare, psh. "Anëtar i Bordit Këshillimor" (shqip del Anëtar i Këshillit Këshillimor) në vend se të thuhet "Anëtar i Komisionit këshillimor". Këto sinonime përsëriten kështu: …ndaj humanizmit dhe njerëzimit, ose …kjo nuk është aspak humane dhe njerëzore, por edhe …fytyra jote plotë nuri dhe dritë, shpirtëror dhe psikologjik, në përfundim të kësaj mund të konkludoj (nga lat. concludere që do të thotë përfundoj)… etj. Unë habitem pse redaksitë shqiptare i durojnë këto gabime të skajshme, të cilat e mundojnë lexuesin shqiptar. Gjithashtu fjalia me fjalën e huazuar nga frëngjishtja toksik "Nxënësit u helmuan me helm toksik", duhet shkruar shqip: Nxënësit u helmuan me lëndë helmuese. Po të shkruhen shqip, fjalitë e sipërshënuara dalin qesharake: …kjo nuk është aspak njerëzore dhe njerëzore; …ndaj njerëzimit dhe njerëzimit; …plotë dritë dhe dritë, shpirtëror dhe shpirtëror, meqë psikologjia merret me studimin e shpirtit të njeriut, …u helmuan me helm helmues, në përfundim të kësaj mund të përfundoj… etj. E njëjta përsëritje ndodh edhe me fjalën konkrete vdiq. Derisa në fjalinë e parë të lajmit shkruan se personi ka ndërruar jetë, në fjalinë e dytë shkruan se personi vdiq. Kjo tregon pasigurinë e gazetarit, ndaj pa ndonjë arsye i thekson fjalët me kuptime të njëjta. Prandaj nëse gazetarët gabojnë në drejtshkrimin e gjuhës shqipe, janë kryeredaktorët dhe lektorët, të cilët duhet t’i evitojnë këto gabime të ndjeshme.

...

[4peace]

...


Pastaj vijnë edhe fjalët e çoroditura nga ministrat dhe zyrtarët shtetëror, të cilët në vend të fjalës shqipe e përdorin fjalën e huaj. Prandaj Ministria Shqiptare, apo siç thotë populli ajka e shtetit, në vend se ta mbrojnë gjuhën shqipe, e dëmtojnë edhe më shumë. Ata në vend të fjalës shqipe shumicë-a e përdorin fjalën e huaj mazhorancë, që vjen prej gjermanishtes majoritet. Jo vetëm kaq, sepse kur në parlamentin shqiptar thuhet majoritet, e kërkon nevoja, që si kundërpërgjigje të thuhet edhe fjala e huaj minoritet, që do të thotë pakicë. Prandaj ministrat dhe gazetarët, pse jo edhe populli le të zgjedhin: ose të thonë gjermanisht dhe latinisht grupi i deputetëve mazhorancë - minoritet, ose të thonë shqip grupi i deputetëve shumicë - pakicë. E njëjta fatkeqësi ndodh edhe me fjalën mocion, që vjen prej fjalës frënge motion dhe do të thotë propozim (në kuvend), kështu shkruan në Fjalorin Frëngjisht - Shqip të Vedat Kokonës. Në vazhdim fjala librore konfidenciale, që shpesh përdoret në postën elektronike për ruajtjen e fshehtësisë, (frën. Confidetiel) do të thotë fshehtësi, e besueshme, mirëbesim ose midis nesh. Këtij ligjërimi libror nuk i shpëton edhe fjala prioritet që vjen prej frëngjishtes priorité dhe do të thotë përparësi, kurse në vend të fjalës shqipe mirëbesim, përdoret fjala konfidenc nga frëngjishtja confindent Ja se si shkruante në faqen elektronike "kosovapress" "të jenë prioritet i prioriteteve të KK të Klinës", për të cilin mendova se autori i shkrimit është nga diaspora, në vend se të shkruaj shqip: "përparësi e përparësive të KK të Klinës". Duket qartë që autori shprehet me fodullëk, kinse shprehet me stil zyrtar, dhe ky quhet turp me brirë. Kështu veprohet edhe me fjalën kauza, që vjen prej latinishtes causa, në vend të fjalës shqipe çështje, që tingëllon bukur. Prandaj nuk duhet shkruar me fodullëk "kauza kombëtare", "kauza shqiptare" etj. etj., por shqip çështje kombëtare, shqiptare, etj. Kur ndonjë shqiptar mendjemadh në vend të fjalëve shqipe cilësia dhe sasia përdorë fjalët e huaja "kualiteti" dhe "kuantiteti", duhet angazhuar përkthyes, sepse janë fjalë të panjohura në gjuhën shqipe. Në vazhdim vijon fjala e huaj e panevojshme, po aq edhe e pakuptueshme: injorim (nga lat. ignorare) në vend të fjalës shqipe mohoj dhe mohim. Edhe një furnizim tjetër i panevojshëm është fjala me burim latin adoleshent, që mund të thuhet shqip djalëria dhe vashëria, kurse për të dy gjinitë mund të thuhet rinosh: fjalë që do ta kuptonin edhe filloristët.



...

[4peace]

...



E njëjta gjë ndodh edhe me fjalën e huaj angleze dhe frënge Në vazhdim, fjala hezitim/hezitoj me burim nga gjuha latine haesitare (hesitera) në FGJSSH, nuk gjendet, përveç fjalës shqipe ngurrim dhe ngurroj që do të thotë qëndrim i pavendosur për të bërë diçka, mungesë vendosmërie, lëkundje. Pastaj vjen komplimenti i pakripë mbretëror "Ekselenca e Tij" me përshtatje nga frëngjishtja "Son Excellence" në vend të fjalës së bukur shqipe - Shkëlqesia e Tij. Kjo të kujton fjalën urtë, "pula e fqinjës është më e shijshme", që do të thotë se fjala e huaj bëhet më e dashur. Kështu veprohet edhe me fjalën shqipe nismë-a (nismëtar) me kuptim të bukur dhe aq popullor, dhe në vend të saj përdoret fjala frënge initiativ me burim latin initium - iniciativë-a, iniciator-i. Pikërisht emri i qytetit të vjetër ilir Naisus ka burimin e foljes shqipe nis. Prandaj nuk shkruhet iniciativa dhe iniciator, por nismë dhe nismëtar, jo Iniciativa Qytetare, por Nisma Qytetare. E njëjta gjë ndodh edhe me fjalën neolatine editor-edituar-editoj në vend të fjalës shqipe: botues-botuar-botoj. Por ka raste kur disa zyrtarë shkruajnë gabimisht të dy fjalët botues dhe editor që kanë një kuptim. Pastaj vjen fjala frënge prononcim-prononcoj që ka vërshuar në të gjitha shkrimet shqiptare në vend të fjalës së kuptueshme shqipe shqiptim-shqiptoj ose kumtim-kumtoj sipas Fjalorit Frëngjisht-shqipe të Vedat Kokonës. Vlen të shtoj se këto fjalë të huaja hyjnë pa nevojë në gjuhën shqipe, për të cilën lexuesi detyrohet të mësojë kuptimin e fjalës së huaj të gazetarit "unë prononcohem", në vend se të shkruajë "unë shqiptohem apo shprehem". Kurse në vend të fjalës neolatine perceptoj, perceptim, perceptues dhe perceptueshëm, sipas fjalorit "Për pastërtinë e gjuhës shqipe" mund të përdoret fjala shqipe përkap, përkapje, përkapës dhe përkapshëm. Gabimisht përdoret edhe folja kalimtare dhe vetvetore irritoj-irritohem, që është me prejardhje latine irritera; pastaj në vend se të shkruhet standard-et, shtypi shqiptar shkruan gabimisht standartet. Prandaj nuk thuhet (shkruhet) burri apo plaga irritohet, por shqip burri apo plaga acarohet - pezmatohet, të cilën mund ta kuptojnë të gjithë lexuesit shqiptarë. Po kështu, në vend të fjalës së përhapur me përmasa ndërkombëtare implementim, që vjen nga anglishtja implementation dhe do thotë zbatim, përmbushje mund të përdoret fjala e përshtatshme shqipe zbatim. Në vend të fjalës së huaj "konsensual" (lat. konsensus) mund të shkruhet pëlqim, pajtim ose bashkim, prandaj fjalia nga salla e Kuvendit Shqiptar "vetëm një kandidat konsensual" duhet të shkruhet shqip: vetëm një kandidat me pëlqim. Pastaj në vend të fjalës së përhapur shqipe treshi (kryesisht në mesin e fëmijëve dhe rinisë), në fjalorin e diplomacisë shqiptare përdoret fjala e panevojshme ruse trojka. Ngjashëm sikur fjala e huaj "trojka" në politikë, në gjuhën shqipe ka hyrë edhe fjala e huaj angleze (investigate-tion) = investigim dhe investigator në vend të fjalës së kuptueshme shqipe gjurmim dhe gjurmues ose hulumtim dhe hulumtues. Gjuha suedeze, ku unë jetoj, nuk e përdorë fjalën e huaj angleze 'investigate-tion', edhe pse për nga struktura gjuhësore është e afërt me gjuhën angleze. Gjithashtu nuk thuhet ombudsmani kombëtar sipas fjalës angleze apo Ombudspersoni (lat. persona), por shqip përfaqësuesi kombëtar. Ndërsa po të thuhet shqip Kryetari i Republikës së Shqiperisë, z. Alfred Moisiu, dhe jo presidenti (fjalë frënge), do ta kuptonin edhe fëmijët parashkollor. Prandaj sa më bukur që shkruhet shqipja, aq më madhështore do të jetë kultura kombëtare.


***

[4peace]

...


E njëjta gjë ndodh edhe me fjalën e huaj angleze dhe frënge Në vazhdim, fjala hezitim/hezitoj me burim nga gjuha latine haesitare (hesitera) në FGJSSH, nuk gjendet, përveç fjalës shqipe ngurrim dhe ngurroj që do të thotë qëndrim i pavendosur për të bërë diçka, mungesë vendosmërie, lëkundje. Pastaj vjen komplimenti i pakripë mbretëror "Ekselenca e Tij" me përshtatje nga frëngjishtja "Son Excellence" në vend të fjalës së bukur shqipe - Shkëlqesia e Tij. Kjo të kujton fjalën urtë, "pula e fqinjës është më e shijshme", që do të thotë se fjala e huaj bëhet më e dashur. Kështu veprohet edhe me fjalën shqipe nismë-a (nismëtar) me kuptim të bukur dhe aq popullor, dhe në vend të saj përdoret fjala frënge initiativ me burim latin initium - iniciativë-a, iniciator-i. Pikërisht emri i qytetit të vjetër ilir Naisus ka burimin e foljes shqipe nis. Prandaj nuk shkruhet iniciativa dhe iniciator, por nismë dhe nismëtar, jo Iniciativa Qytetare, por Nisma Qytetare. E njëjta gjë ndodh edhe me fjalën neolatine editor-edituar-editoj në vend të fjalës shqipe: botues-botuar-botoj. Por ka raste kur disa zyrtarë shkruajnë gabimisht të dy fjalët botues dhe editor që kanë një kuptim. Pastaj vjen fjala frënge prononcim-prononcoj që ka vërshuar në të gjitha shkrimet shqiptare në vend të fjalës së kuptueshme shqipe shqiptim-shqiptoj ose kumtim-kumtoj sipas Fjalorit Frëngjisht-shqipe të Vedat Kokonës. Vlen të shtoj se këto fjalë të huaja hyjnë pa nevojë në gjuhën shqipe, për të cilën lexuesi detyrohet të mësojë kuptimin e fjalës së huaj të gazetarit "unë prononcohem", në vend se të shkruajë "unë shqiptohem apo shprehem". Kurse në vend të fjalës neolatine perceptoj, perceptim, perceptues dhe perceptueshëm, sipas fjalorit "Për pastërtinë e gjuhës shqipe" mund të përdoret fjala shqipe përkap, përkapje, përkapës dhe përkapshëm. Gabimisht përdoret edhe folja kalimtare dhe vetvetore irritoj-irritohem, që është me prejardhje latine irritera; pastaj në vend se të shkruhet standard-et, shtypi shqiptar shkruan gabimisht standartet. Prandaj nuk thuhet (shkruhet) burri apo plaga irritohet, por shqip burri apo plaga acarohet - pezmatohet, të cilën mund ta kuptojnë të gjithë lexuesit shqiptarë. Po kështu, në vend të fjalës së përhapur me përmasa ndërkombëtare implementim, që vjen nga anglishtja implementation dhe do thotë zbatim, përmbushje mund të përdoret fjala e përshtatshme shqipe zbatim. Në vend të fjalës së huaj "konsensual" (lat. konsensus) mund të shkruhet pëlqim, pajtim ose bashkim, prandaj fjalia nga salla e Kuvendit Shqiptar "vetëm një kandidat konsensual" duhet të shkruhet shqip: vetëm një kandidat me pëlqim. Pastaj në vend të fjalës së përhapur shqipe treshi (kryesisht në mesin e fëmijëve dhe rinisë), në fjalorin e diplomacisë shqiptare përdoret fjala e panevojshme ruse trojka. Ngjashëm sikur fjala e huaj "trojka" në politikë, në gjuhën shqipe ka hyrë edhe fjala e huaj angleze (investigate-tion) = investigim dhe investigator në vend të fjalës së kuptueshme shqipe gjurmim dhe gjurmues ose hulumtim dhe hulumtues. Gjuha suedeze, ku unë jetoj, nuk e përdorë fjalën e huaj angleze 'investigate-tion', edhe pse për nga struktura gjuhësore është e afërt me gjuhën angleze. Gjithashtu nuk thuhet ombudsmani kombëtar sipas fjalës angleze apo Ombudspersoni (lat. persona), por shqip përfaqësuesi kombëtar. Ndërsa po të thuhet shqip Kryetari i Republikës së Shqiperisë, z. Alfred Moisiu, dhe jo presidenti (fjalë frënge), do ta kuptonin edhe fëmijët parashkollor. Prandaj sa më bukur që shkruhet shqipja, aq më madhështore do të jetë kultura kombëtare.


***

[Fshatari]

*

TË PËRDORIM FJALËN SHQIPE NË VEND TË FJALËS SË HUAJ

Frazeologjia "ndërroi jetë" dhe "solli në jetë"

Frazeologjia "ndërroi jetë" në vend të foljes pësore vdiq ka vërshuar në të gjitha gazetat shqiptare, në radiotelevizion dhe në publicistikën e internetit. Me të drejtë parashtrohet pyetja: pse shtypi dhe radiotelevizioni shqiptar kanë frikë nga fjala „vdekje"? Fjala „vdekje" është e dhimbshme, por është fjalë poetike. Pa këtë fjalë të dhimbshme do të varfërohej Fjalori i Gjuhës së Sotme Shqipe, do të varfërohej tradita dhe folklori ynë kombëtar… Ka raste kur në faqet e shtypit dhe në internetin shqiptar për njeriun që vdes shkruhet me shprehjen „ndërroi jetë", „shkoi në atë botë", „shkoi në amshim", „i mbylli sytë", „ndahet nga jeta", "gjendet i pajetë", "i pushoi zemra", "shuhet në moshën…", "përcillet në banesën e fundit" etj. në vend të fjalës së vetme me kuptim të natyrshëm vdiq, vdes apo u gjet i vdekur. Si mund të jetë shprehja "shuhet" më e përshtatshme se fjala "vdiq" për njeriun si qenie e botës objektive?! Po "banesa e fundit" a nuk gjendet në varreza, ku varrosen të vdekurit, që me asnjë mjet figurativ nuk mund të thuhet dhe të shkruhet?! Kjo shprehje e vjetruar e stilit të lartë e ka vendin në letërsinë artistike, që i jep forcë dhe e zbukuron krijimtarinë letrare. Të gjitha shprehjet frazeologjike kanë kuptimin e përgjithshëm vdekje-a, që sipas FGJSSH do të thotë ndalim i veprimtarisë jetësore të organizmit të njeriut, ndërprerje përgjithnjë e shkëmbimit biologjik të lëndëve në organizëm a në një pjesë të tij; mbarimi a fundi i jetës së njeriut. Konkretisht, në Historinë e Letërsisë Shqiptare nuk shkruan se poeti i madh, Naim Frashëri, „ndërroi jetë", por vdiq në vitin 1900. Kurse në librin voluminoz „Historia e Popullit Shqiptar" shkruan se më 17 janar 1468, i mbuluar me një lavdi të përjetshme, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, vdiq në Lezhë.


Shqiptarët, pa dallime fetare, nuk duhet të vuajnë nga kompleksi i shprehjes së vjetruar me stil të lartë „ndërroi jetë". Konkretisht, gjuha angleze e ka të vetmen fjalë die (stop living) = vdes (pushoj së jetuari), që përdoret si për njerëzit, ashtu edhe për kafshët. Megjithatë gazetat angleze me rastin e vdekjes së personaliteteve nuk shkruajnë me stil të lartë „shkoi në amshim", apo "shkoi në qiell", ose me shprehje figurative "shuhet", por thjesht: vdiq. Padyshim se me anën e shpalljeve objektive në gazetat e Evropës Perëndimore tregohet kultura dhe emancipimi i popullit. Prandaj në dallim me gjuhën angleze gjuha shqipe ka një përparësi shumë më të madhe, meqë për njerëzit thuhet vdes, kurse për kafshët thuhet ngordh. Nëse një organ i trupit nuk funksionon, ne themi se ka vdekur: p.sh. dhëmbi i vdekur, dhe si përfundim duhet nxjerrë, prandaj nuk mund të thuhet ndryshe. Dukuri tjetër është edhe me rastin e lindjes së fëmijës, për të cilin në vend se shtypi të shkruaj me logjikë se nëna lindi një djalë apo vajzë, shtypi shqiptar shkruan me trope të panevojshme se "…solli në jetë vajzën e saj". Duhet të kemi parasysh për shënimet në bibliografinë elektronike rreth personave të vdekur: nëse në rubrikën "Kërko në web" shkruhet fjala e përshtatshme "vdiq…", lëndën që kërkojmë mund ta gjejmë më shpejt dhe më lehtë, se me frazeologjinë - me trope të ndryshme, që përmenda në fillim të shkrimit. Prandaj në bibliografinë e internetit shqiptar nuk shënohet "ndërroi jetë", por vdiq, me anën e së cilës rezultati bibliografik do të dalë më shpejt dhe më saktë, sepse fjalët "ndërroi" dhe " jetë" dhe të ngjashme kanë fushë më të gjerë shënimesh, kundrejt fjalës kuptimplote "vdiq" me fushë të përcaktuar. E njëjta gjë vlen edhe për tropin letrar "Nëna solli në jetë djalin apo vajzën", i cili në bibliografinë e internetit shqiptar krijon huti, kurse me anën e fjalës madhështore "lind" shënimet rreth vitlindjes dhe vendlindjes do të gjenden më shpejtë dhe më saktë se tropi "solli në jetë".

...

Eshtë vallë fjalë poetike fjala "vdekje" ?
Unë e perceptoj e ndiej si fjalë shumë neutrale, pa petk pitoresk as veshje poetike. Term administrativ e historik, i kuptueshëm për të gjithë, fjala "vdekje" shkëlqen për kuptimin neutral e prozaik krahasuar me sinonimet e qëlluara që ju citoni:
- "ndrroi jetë" nuk është shprehje neutrale. Eshtë më e butë se fjala vdekje që është vërtet brutale sepse në të figuron fjala "jetë"(e kundërta e vdekjes) dhe folja "ndërroi" që në këtë kontekst nënkupton u ndrrua diçka e pa peshë(psh ndërroi këmishën...!), e do të vazhdohet në një formë tjetër gadi si e para! Merita e kësaj shprehjeje qëndron në faktin se ana e perceptueshme e saj, po jo kuptimi natyrisht,harron vdekjen e flet vetëm për "jetën" me kuptimin e vdekjes(ironi me të cilën ngushllohemi i çikë...).

Vërejmë se të gjitha shprehjet e përbëra që citon 4peace shënjojnë vdekjen duke e anashkaluar fjalën tronditëse "vdekje" :ndërroi jetë", „shkoi në atë botë", „shkoi në amshim", „i mbylli sytë", „ndahet nga jeta", "gjendet i pajetë", "i pushoi zemra", "shuhet në moshën…", "përcillet në banesën e fundit".

Shtresim kuptimes(konotacione):
-„shkoi në atë botë" = vdes+besoj në botën e përtej varrit.
-„shkoi në amshim" = vdes + bota tjetër është e përmotshme; kjo këtu kalimtare.
-mbylli sytë, i pushoi zemra janë imazhe sinekdotike.
-shuhet : metaforë
Të gjitha këto imazhe poetike kanë për qëllim të zbehin e zbusin sadopak pikëllimin e rëndë që shkakton mortja.
Edhe vetë do t'isha i prirur të përdorja njërën nga këto shprehje ose do heshtja fare...!

[4peace]

*


Përshëndetje Fshatar
Falemnderit për komentin. Ky s’ishte punim por më shumë përpunim imi, të cilin e nxorra nga:
http://www.lajmet.com/cutenews/show_news.php?subaction=showfull&id=1200133206&archive=1200136327&template=tit-flash (http://www.lajmet.com/cutenews/show_news.php?subaction=showfull&id=1200133206&archive=1200136327&template=tit-flash)
e që nuk kishte autor. Unë vet as që di të shkruaj lidhje me këtë lëmi, meqenëse vërtet i kam harruar. Ajo që më ka mbetur nga rregullat e drejtshkrimit janë vetëm ato që jam mësuar t’i përdori praktikisht. Përndryshe, nuk jam në gjendje t’i shpjegoj.

Është shumë e mundur që vet autori ka mbetur anonim mu për këtë qëllim, sepse sidomos pjesa e parë ka disa gjëra me të cilat nuk pajtohem krejtësisht. Në disa raste pajtohem vetëm pjesërisht.
Me siguri që as unë s’jam i pajtimit që fjala vdekje të ket tingull poetik. Për shumicën ka madje tingull trishtues.
„Ndërroi jetë“ mua më duket si më e drejtë kur dikush vdes (sidomos në mënyrë të natyrshme), sepse jeta nuk merr fund me të ashtuquajturën vdekje, porse ajo vazhdon tutje në dimenzion a trajtë tjetër. Këto shprehje pra mvaren edhe nga vet individi se si e beson ai këtë…
Kurse, sa i përket shprehjeve me vra, me mbytë, me (u) përmbytë pajtohem plotësisht, mu sikurse edhe me pjesën e mëposhtme ku flitet për përdorimin e fjalëve të huaja, apo fjalët e huaja bashkarisht më ato shqipe me të njëjtin kuptim.

“E kishin vra Filanin! A ndive?”
“Kush e paska vra?”
“Këpucët” (ha ha ha)

Gjitha të mirat!

P.S.
Vërejtje:
Fjalët e shenjuara me të kuqe, i kam shenjuar ato që janë gabim, kurse me të kaltërtën janë të shenjuara fjalët e shkruara drejtë, si sipas autorit (anonim) ashtu edhe sipas mendjes sime.


***

[Dilaver]

Është shumë e mundur që vet autori ka mbetur anonim


Autor i shkrimit është Beqir Elshani.

[adidu]

*

TË PËRDORIM FJALËN SHQIPE NË VEND TË FJALËS SË HUAJ

Frazeologjia "ndërroi jetë" dhe "solli në jetë"

Frazeologjia "ndërroi jetë" në vend të foljes pësore vdiq ka vërshuar në të gjitha gazetat shqiptare, në radiotelevizion dhe në publicistikën e internetit. Me të drejtë parashtrohet pyetja: pse shtypi dhe radiotelevizioni shqiptar kanë frikë nga fjala „vdekje"? Fjala „vdekje" është e dhimbshme, por është fjalë poetike. Pa këtë fjalë të dhimbshme do të varfërohej Fjalori i Gjuhës së Sotme Shqipe, do të varfërohej tradita dhe folklori ynë kombëtar… Ka raste kur në faqet e shtypit dhe në internetin shqiptar për njeriun që vdes shkruhet me shprehjen „ndërroi jetë", „shkoi në atë botë", „shkoi në amshim", „i mbylli sytë", „ndahet nga jeta", "gjendet i pajetë", "i pushoi zemra", "shuhet në moshën…", "përcillet në banesën e fundit" etj. në vend të fjalës së vetme me kuptim të natyrshëm vdiq, vdes apo u gjet i vdekur. Si mund të jetë shprehja "shuhet" më e përshtatshme se fjala "vdiq" për njeriun si qenie e botës objektive?! Po "banesa e fundit" a nuk gjendet në varreza, ku varrosen të vdekurit, që me asnjë mjet figurativ nuk mund të thuhet dhe të shkruhet?! Kjo shprehje e vjetruar e stilit të lartë e ka vendin në letërsinë artistike, që i jep forcë dhe e zbukuron krijimtarinë letrare. Të gjitha shprehjet frazeologjike kanë kuptimin e përgjithshëm vdekje-a, që sipas FGJSSH do të thotë ndalim i veprimtarisë jetësore të organizmit të njeriut, ndërprerje përgjithnjë e shkëmbimit biologjik të lëndëve në organizëm a në një pjesë të tij; mbarimi a fundi i jetës së njeriut. Konkretisht, në Historinë e Letërsisë Shqiptare nuk shkruan se poeti i madh, Naim Frashëri, „ndërroi jetë", por vdiq në vitin 1900. Kurse në librin voluminoz „Historia e Popullit Shqiptar" shkruan se më 17 janar 1468, i mbuluar me një lavdi të përjetshme, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, vdiq në Lezhë.


Shqiptarët, pa dallime fetare, nuk duhet të vuajnë nga kompleksi i shprehjes së vjetruar me stil të lartë „ndërroi jetë". Konkretisht, gjuha angleze e ka të vetmen fjalë die (stop living) = vdes (pushoj së jetuari), që përdoret si për njerëzit, ashtu edhe për kafshët. Megjithatë gazetat angleze me rastin e vdekjes së personaliteteve nuk shkruajnë me stil të lartë „shkoi në amshim", apo "shkoi në qiell", ose me shprehje figurative "shuhet", por thjesht: vdiq. Padyshim se me anën e shpalljeve objektive në gazetat e Evropës Perëndimore tregohet kultura dhe emancipimi i popullit. Prandaj në dallim me gjuhën angleze gjuha shqipe ka një përparësi shumë më të madhe, meqë për njerëzit thuhet vdes, kurse për kafshët thuhet ngordh. Nëse një organ i trupit nuk funksionon, ne themi se ka vdekur: p.sh. dhëmbi i vdekur, dhe si përfundim duhet nxjerrë, prandaj nuk mund të thuhet ndryshe. Dukuri tjetër është edhe me rastin e lindjes së fëmijës, për të cilin në vend se shtypi të shkruaj me logjikë se nëna lindi një djalë apo vajzë, shtypi shqiptar shkruan me trope të panevojshme se "…solli në jetë vajzën e saj". Duhet të kemi parasysh për shënimet në bibliografinë elektronike rreth personave të vdekur: nëse në rubrikën "Kërko në web" shkruhet fjala e përshtatshme "vdiq…", lëndën që kërkojmë mund ta gjejmë më shpejt dhe më lehtë, se me frazeologjinë - me trope të ndryshme, që përmenda në fillim të shkrimit. Prandaj në bibliografinë e internetit shqiptar nuk shënohet "ndërroi jetë", por vdiq, me anën e së cilës rezultati bibliografik do të dalë më shpejt dhe më saktë, sepse fjalët "ndërroi" dhe " jetë" dhe të ngjashme kanë fushë më të gjerë shënimesh, kundrejt fjalës kuptimplote "vdiq" me fushë të përcaktuar. E njëjta gjë vlen edhe për tropin letrar "Nëna solli në jetë djalin apo vajzën", i cili në bibliografinë e internetit shqiptar krijon huti, kurse me anën e fjalës madhështore "lind" shënimet rreth vitlindjes dhe vendlindjes do të gjenden më shpejtë dhe më saktë se tropi "solli në jetë".

...

Mendoj se keto jane shprehje poliformeshe( me tendence letrarizimi) te percaktimit te vdekjes dhe te lindjes dhe jo aspekt gjykimi qe tejkalon masen deri ne ate te ashtuquajturin paragjykim. Kjo eshte veti e gjuheve te vjetra(nuk po i rendis per te mos krijuar ndonje paragjykim), tek te cilat hyn edhe shqipja.

[rilinda]

"Sipas një interviste që u bë me njerëz dhe qytetarë në këtë pjesë duhet të ndërtohet një urë."

Sapo u tha kjo fjali në lajmet e RTK-ës

[Kodra]

**********
**********
**********

Rreth rastit të Brodecit, Top Channel jep Titullin :

" Policia Maqedonase detyron shqiptarin të flasë me dhunë "

Po ta anallizojmë këtë fjali, ai shqiptar nuk është rrahur dhe maltretuar përkundrazi, ka folur, nxjerrur fjalë dhune nga goja e tij ndaj policëve maqedonas.


Drejtë do të ishte:

" Policia Maqedonase detyron me dhunë, shqiptarin të flasë "

Këtu po kuptohet se, pas dhunës që bëhet ndaj djaloshit, qoftë fizike apo mentale, ai detyrohet të flasë.


Kodra

[BE LK]

**********
**********
**********

Rreth rastit të Brodecit, Top Channel jep Titullin :

" Policia Maqedonase detyron shqiptarin të flasë me dhunë "

Po ta anallizojmë këtë fjali, ai shqiptar nuk është rrahur dhe maltretuar përkundrazi, ka folur, nxjerrur fjalë dhune nga goja e tij ndaj policëve maqedonas.


Drejtë do të ishte:

" Policia Maqedonase detyron me dhunë, shqiptarin të flasë "

Këtu po kuptohet se, pas dhunës që bëhet ndaj djaloshit, qoftë fizike apo mentale, ai detyrohet të flasë.


Kodra
Jo kodra, une nuk jam dakord me ty ketu.

Spse dy menyrat jane te sakta......

Problemi qendron tek toni qe i jepet bisedes, Pra tregon ngjrjen dhe psataj rrethanat, me qellim qe njerezit te qendrojne ne tension per kete lajm........!

Ka shume menyra per te thene dicka, kjo varet nga vendi dhe rrethanat....!

[BE LK]

*

TË PËRDORIM FJALËN SHQIPE NË VEND TË FJALËS SË HUAJ

Frazeologjia "ndërroi jetë" dhe "solli në jetë"

Frazeologjia "ndërroi jetë" në vend të foljes pësore vdiq ka vërshuar në të gjitha gazetat shqiptare, në radiotelevizion dhe në publicistikën e internetit. Me të drejtë parashtrohet pyetja: pse shtypi dhe radiotelevizioni shqiptar kanë frikë nga fjala „vdekje"? Fjala „vdekje" është e dhimbshme, por është fjalë poetike. Pa këtë fjalë të dhimbshme do të varfërohej Fjalori i Gjuhës së Sotme Shqipe, do të varfërohej tradita dhe folklori ynë kombëtar… Ka raste kur në faqet e shtypit dhe në internetin shqiptar për njeriun që vdes shkruhet me shprehjen „ndërroi jetë", „shkoi në atë botë", „shkoi në amshim", „i mbylli sytë", „ndahet nga jeta", "gjendet i pajetë", "i pushoi zemra", "shuhet në moshën…", "përcillet në banesën e fundit" etj. në vend të fjalës së vetme me kuptim të natyrshëm vdiq, vdes apo u gjet i vdekur. Si mund të jetë shprehja "shuhet" më e përshtatshme se fjala "vdiq" për njeriun si qenie e botës objektive?! Po "banesa e fundit" a nuk gjendet në varreza, ku varrosen të vdekurit, që me asnjë mjet figurativ nuk mund të thuhet dhe të shkruhet?! Kjo shprehje e vjetruar e stilit të lartë e ka vendin në letërsinë artistike, që i jep forcë dhe e zbukuron krijimtarinë letrare. Të gjitha shprehjet frazeologjike kanë kuptimin e përgjithshëm vdekje-a, që sipas FGJSSH do të thotë ndalim i veprimtarisë jetësore të organizmit të njeriut, ndërprerje përgjithnjë e shkëmbimit biologjik të lëndëve në organizëm a në një pjesë të tij; mbarimi a fundi i jetës së njeriut. Konkretisht, në Historinë e Letërsisë Shqiptare nuk shkruan se poeti i madh, Naim Frashëri, „ndërroi jetë", por vdiq në vitin 1900. Kurse në librin voluminoz „Historia e Popullit Shqiptar" shkruan se më 17 janar 1468, i mbuluar me një lavdi të përjetshme, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, vdiq në Lezhë.


Shqiptarët, pa dallime fetare, nuk duhet të vuajnë nga kompleksi i shprehjes së vjetruar me stil të lartë „ndërroi jetë". Konkretisht, gjuha angleze e ka të vetmen fjalë die (stop living) = vdes (pushoj së jetuari), që përdoret si për njerëzit, ashtu edhe për kafshët. Megjithatë gazetat angleze me rastin e vdekjes së personaliteteve nuk shkruajnë me stil të lartë „shkoi në amshim", apo "shkoi në qiell", ose me shprehje figurative "shuhet", por thjesht: vdiq. Padyshim se me anën e shpalljeve objektive në gazetat e Evropës Perëndimore tregohet kultura dhe emancipimi i popullit. Prandaj në dallim me gjuhën angleze gjuha shqipe ka një përparësi shumë më të madhe, meqë për njerëzit thuhet vdes, kurse për kafshët thuhet ngordh. Nëse një organ i trupit nuk funksionon, ne themi se ka vdekur: p.sh. dhëmbi i vdekur, dhe si përfundim duhet nxjerrë, prandaj nuk mund të thuhet ndryshe. Dukuri tjetër është edhe me rastin e lindjes së fëmijës, për të cilin në vend se shtypi të shkruaj me logjikë se nëna lindi një djalë apo vajzë, shtypi shqiptar shkruan me trope të panevojshme se "…solli në jetë vajzën e saj". Duhet të kemi parasysh për shënimet në bibliografinë elektronike rreth personave të vdekur: nëse në rubrikën "Kërko në web" shkruhet fjala e përshtatshme "vdiq…", lëndën që kërkojmë mund ta gjejmë më shpejt dhe më lehtë, se me frazeologjinë - me trope të ndryshme, që përmenda në fillim të shkrimit. Prandaj në bibliografinë e internetit shqiptar nuk shënohet "ndërroi jetë", por vdiq, me anën e së cilës rezultati bibliografik do të dalë më shpejt dhe më saktë, sepse fjalët "ndërroi" dhe " jetë" dhe të ngjashme kanë fushë më të gjerë shënimesh, kundrejt fjalës kuptimplote "vdiq" me fushë të përcaktuar. E njëjta gjë vlen edhe për tropin letrar "Nëna solli në jetë djalin apo vajzën", i cili në bibliografinë e internetit shqiptar krijon huti, kurse me anën e fjalës madhështore "lind" shënimet rreth vitlindjes dhe vendlindjes do të gjenden më shpejtë dhe më saktë se tropi "solli në jetë".

...
4peace........

Fjala vdiq, po mundohet te hiqet nga fjalori per arsye sepse me vdekje, nenkuptojme humbje dhe eleminim te plote te personit ne fjale.

Ndersa nderroi jete, tregon se ky njeri po jeton, por jo fizikisht, pra eshte larguar nga nje menyre jetese qe ne e shohim dhe e prekim.....

Jeta per ate vazhdon por ne nje menyre tjeter, se cfar menyre, e diskutojme......

Hajt me te mira...BE LK

[Fshatari]

Edhe i gabim i mediave shqiptare!


"Mitrovicasit kërkojnë heqjen e maunave me materie të rrezikshme nga qyteti i tyre"

Bëhet fjalë për Majmunat e pjesës veriore të Mitrovicës. Pse nuk e korrigjon dikush shtypin para se të publikohet po tallen me lexuesin?!

[rilinda]

Edhe i gabim i mediave shqiptare!


"Mitrovicasit kërkojnë heqjen e maunave me materie të rrezikshme nga qyteti i tyre"

Bëhet fjalë për Majmunat e pjesës veriore të Mitrovicës. Pse nuk e korrigjon dikush shtypin para se të publikohet po tallen me lexuesin?!

Hahahhaha... sepse nuk janë serioz në punën e tyre. Bëjnë punë sa për sy e jo për veshë.

[Fshatari]

Gabime sintaksikore :


"...Republika Çeke nga janari deri në qershor të vitit 2009 do të kryesojë me BE-në dhe prioritetet i saj të do të jetë Ballkani Perëndimor...(QIK)"
Kam një pyetje për ekspert të sintaksës shqiptare :
A lejon sintaksa e gjuhës shqipe të thuhet : kryesoj me Kosovën ?
ose....................................... : drejtoj me ekipin ?
Unë mendoj se në të dyja rastet, pas foljeve sinonime kryesoj dhe drejtoj, nuk duhet të vihet parafjala me + kundrinori i drejtë.
Pra
-kryesoj Kosovën
-drejtoj ekipin, etj.

[Artisti]

Fule: KE-ja pret qё Kosova tё plotёsojё kushtet pёr tё negociuar MSA-nё
Komisioneri pёr Zgjerim i BE-sё, Stefan Fule nё njё intervistё eksluzive pёr RTK-nё ka hequr dyshimin e Kosova nuk mund t’i plotёsojё kushtet e Komisionit Evropian pёr tё negociuar Marrёveshjen ё Stabilizim Asociimit. “Nuk kam absolutisht kurrёfarё dyshimi se Kosova do jetё nё gjendje qё t’i plotёsojё kёto kushte nё afat relativisht tё shkurtёr. Kur ta bёn kёtё Kosova, atёherё ne do ia prezantojmё mandatin shteteve anёtare tё BE-sё. Vetёm kur shtete anёtare japin dritёn jeshile ne mund tё fillojmё me negociata”, ka theksuar Fule.POSTUAR 20:06 / 10.10.2012 Fule: KE-ja pret qё Kosova tё plotёsojё kushtet pёr tё negociuar MSA-nё
Komisioneri pёr Zgjerim i BE-sё, Stefan Fule nё njё intervistё eksluzive pёr RTK-nё ka hequr dyshimin e Kosova nuk mund t’i plotёsojё kushtet e Komisionit Evropian pёr tё negociuar Marrёveshjen ё Stabilizim Asociimit. “Nuk kam absolutisht kurrёfarё dyshimi se Kosova do jetё nё gjendje qё t’i plotёsojё kёto kushte nё afat relativisht tё shkurtёr. Kur ta bёn kёtё Kosova, atёherё ne do ia prezantojmё mandatin shteteve anёtare tё BE-sё. Vetёm kur shtete anёtare japin dritёn jeshile ne mund tё fillojmё me negociata”, ka theksuar Fule.POSTUAR 20:06 / 10.10.2012



Hmmmmm, nëse mendojnë për një afat të gjatë sepse në afat të shkrutër nuk mund ti plotësojë, atëherë ka një kuptim!

Por, mua dy fjalit e paraqitura me të kuqe po më duke kundërthënëse.



.

[Fshatari]

Fule: KE-ja pret qё Kosova tё plotёsojё kushtet pёr tё negociuar MSA-nё
Komisioneri pёr Zgjerim i BE-sё, Stefan Fule nё njё intervistё eksluzive pёr RTK-nё ka hequr dyshimin e Kosova nuk mund t’i plotёsojё kushtet e Komisionit Evropian pёr tё negociuar Marrёveshjen ё Stabilizim Asociimit. “Nuk kam absolutisht kurrёfarё dyshimi se Kosova do jetё nё gjendje qё t’i plotёsojё kёto kushte nё afat relativisht tё shkurtёr. Kur ta bёn kёtё Kosova, atёherё ne do ia prezantojmё mandatin shteteve anёtare tё BE-sё. Vetёm kur shtete anёtare japin dritёn jeshile ne mund tё fillojmё me negociata”, ka theksuar Fule.POSTUAR 20:06 / 10.10.2012 Fule: KE-ja pret qё Kosova tё plotёsojё kushtet pёr tё negociuar MSA-nё
Komisioneri pёr Zgjerim i BE-sё, Stefan Fule nё njё intervistё eksluzive pёr RTK-nё ka hequr dyshimin e Kosova nuk mund t’i plotёsojё kushtet e Komisionit Evropian pёr tё negociuar Marrёveshjen ё Stabilizim Asociimit. “Nuk kam absolutisht kurrёfarё dyshimi se Kosova do jetё nё gjendje qё t’i plotёsojё kёto kushte nё afat relativisht tё shkurtёr. Kur ta bёn kёtё Kosova, atёherё ne do ia prezantojmё mandatin shteteve anёtare tё BE-sё. Vetёm kur shtete anёtare japin dritёn jeshile ne mund tё fillojmё me negociata”, ka theksuar Fule.POSTUAR 20:06 / 10.10.2012



Hmmmmm, nëse mendojnë për një afat të gjatë sepse në afat të shkrutër nuk mund ti plotësojë, atëherë ka një kuptim!

Por, mua dy fjalit e paraqitura me të kuqe po më duke kundërthënëse.



.
Edhe mue qashtu po m'tingellojne. Ndoshta ndoj problem me perkthimin e deklarates se fyellit.
Ne rrafshin psikologjik : po me vjen mire qe fyelli nuk po vuajka me nga "dyshimi" qe kishte me pare. Besoj se kunderthenia logjike e ketyre dy fjalive eshte pasoje e drejteperdrejte e peshes se dyshimit qe rendonte me vite mbi "supet" e komisionerit te zgjeruar!

[Domira]

Gabimet e mediave shqiptare sa i peket gabimeve gjuhsore nuk me duken aq te medha ne krahasim me gabimet e politikave te tyre redaktuese.
Ne proceset shtetndertimit te Kosoves si ato te para luftes ashtu edhe ato te pasluftes, mediat kane rolin e tyre.
Roli i mediave eshte i shumenduarshem.
Kam pershtypjen qe edhe mediat e kane nje pjese te gjynahit te tyre ne raport me ngecjet e procesit te pavarsimit te Kosoves. Jane gjynahe te cilat i kane kushtuar shtrejte Kosoves dhe qytetareve te Kosoves.
Keto gabime apo gjynahe, jane be vetem per interesa grupore apo personale.
Disa media kane prodhuar ne vazhdimsi dezinformata dhe shtremberime te fakteve ne dem te partive ose me sakte te LDK, psh.
Jane prodhuar "politikane", e personalitete te organizatave joqeveritare te cilet kane kryer punen e donatoreve te tyre dhe ne asnje cast nuk kane punu ne ineteres te pergjithshem.
Keto pasoja jo vetem qe po ndihen sot e kesaj dite por ka tendenca te instalimit te totalitarizmit.
Vete fakti se nga njerez te penes te dalluar ne mediat e tyre, kane kaluar ne politike tregon se ne fakt mediat gjithnje i kane sherbyer bosseve te tyre te politikes dhe sigurisht edhe me qellim te marrjes se pushteteve, si atyre politke poashtu edhe atyre ekonomike.

[Shpati]

Gabimet e mediave shqiptare sa i peket gabimeve gjuhsore nuk me duken aq te medha ne krahasim me gabimet e politikave te tyre redaktuese.
Ne proceset shtetndertimit te Kosoves si ato te para luftes ashtu edhe ato te pasluftes, mediat kane rolin e tyre.
Roli i mediave eshte i shumenduarshem.
Kam pershtypjen qe edhe mediat e kane nje pjese te gjynahit te tyre ne raport me ngecjet e procesit te pavarsimit te Kosoves. Jane gjynahe te cilat i kane kushtuar shtrejte Kosoves dhe qytetareve te Kosoves.
Keto gabime apo gjynahe, jane be vetem per interesa grupore apo personale.
Disa media kane prodhuar ne vazhdimsi dezinformata dhe shtremberime te fakteve ne dem te partive ose me sakte te LDK, psh.
Jane prodhuar "politikane", e personalitete te organizatave joqeveritare te cilet kane kryer punen e donatoreve te tyre dhe ne asnje cast nuk kane punu ne ineteres te pergjithshem.
Keto pasoja jo vetem qe po ndihen sot e kesaj dite por ka tendenca te instalimit te totalitarizmit.
Vete fakti se nga njerez te penes te dalluar ne mediat e tyre, kane kaluar ne politike tregon se ne fakt mediat gjithnje i kane sherbyer bosseve te tyre te politikes dhe sigurisht edhe me qellim te marrjes se pushteteve, si atyre politke poashtu edhe atyre ekonomike.

Shkrim palidhje !