LABI
01-07-07, 15:55
8/05/2004
Nė vorbullėn e shumė , dukurive , qė trajtohen nė lėndėn e sociologjisė, ėshtė edhe korrupcioni si participues objektiv i studimit tė socio-patologjisė. (Kėtė dukuri mė specifikisht e trajton sociologjia patologjike) .
Motivet tė cilat mė kanė shtyrė tė trajtoj kėtė temė , ndėr tė tjera janė :
Prezenca e theksuar e kėti fenomeni nė shoqėrinė tonė , nė Kosovė ;
Prezenca e korrupcionit si fenomen pėrgjatė tėrė historisė sė njerėzimit, e pėrcjellur diku mė pak apo mė shumė .Korrupsioni si dukuri mund tė pėrceptohet si kategori e shumė llojėt ( kategori morale, kategori psikologjike, kategori juridike/ penale, kategori ekonomike ..etj).
Kjo bėnė tė nėnkuptosh, qė korrupsioni si dukuri kriminale ėshtė objekt studimi i shumė shkencave ;megjithėatė ēasjen ndaj kėsaj dukurie do ta bėjė nga perspektiva saj si kategori shoqėrore (sociologjike).
Tė gjithė mendimtarėt e teorive sociologjike mbi kriminalitetin , shkaqet e kriminalitetit pėrpiqen ti gjejnė nė vetė shoqėrinė, nė mjedisin konkret shoqėror. Kėshtu , shpeshėherė,nė literaturėn kriminologjike, me arsye citohen disa konstatime tė tyre tė njohura si psh: "<<Vetė shoqėria i krijon dhe pėrgatit krimet e veta>> ose <<ėshtė i rrallė krimineli i lindur, po mos ta krijonte vetė shoqėria >>apo <<shoqėria mė me rregull e paguan taksėn e krimit , sesa vetė qytetari qė paguan tatimin ndaj shtetit>>"[1] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftn1)
Korrupsioni nė kuptimin etimologjik rrjedh nga fjala latine corrumpere, qė do tė thotė: rryshfet, blerje me para , e ngjashėm . Ky term deri diku ėshtė i ngjashėm me fjalėn latine corruptus i poshtėr.[2] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftn2)
Mirepo, nė essencė korrupsioni manifestohet me devijimin e qėllimit . Gjėrat pėr cfarė janė tė krijuara apo destinuar tė funksionojnė, devijojnė nga qėllimi . Dhe nė kėtė mėnyrė konsiderohet qė qėllimi i objektit apo subjektit ėshtė i korruptuar ( se kryen funksionin e dėshiruar).
Korrupsioni si dukuri ka qenė pėrcjellės i zhvillimit tė shoqėrisė dhe ka ekzistuar qė nga kohėrat antike duke u manifestuar nė forma tė ndryshme, deri te ato forma tė cilat kanė shkaktuar implikime institucionale, politike, sociale etj . Korrupsioni si dukuri futet mė thellė nė strukturat e aparatit shtetėror , i cili vepronte nėpėrmjet nėnpunėsve shtetėror Shkalla pranisė sė tij nė njė shoqėri ėshė pasqyrė e gjendjes politike-juridike dhe tė sigurisė sė ati shtetit .
Prandaj me zhvillimin e civilizimit, korrupsioni edhe mėshumė vepronte nė mėnyrė shkatėrruese nė tė gjitha sferat e jetės shoqėrore , kėshtu qė mund tthuhet qė sot nuk ekziston njė vend ku nuk ka thurr fole korrupsioni.
Pranimi i korrupsionit si sjellje deviante mund tė shpjegohet me shprehjet ne vazhdim, si: jep rryshfet mjekut qė tė ofron ndihmė mjekėsore, paguan gjykatėsin pėr tmos shqiptuar denimin , jep rryshfet qė ta regjistrosh fėmijėn nė shkollė, paguan qė tė sigurosh punė, paguan tatim mbledhėsit qė tmos paguash tatim..etj.
Edhe pse nuk ekziston njė definicon unik lidhur me korrupcionin, pėrshkak tė tipologjisė dhe formave tė shumė llojta tė shkallės sė korrupcionit , njė prej definimeve mė tė gjėra lidhur me korrupsionin e ka dhėnė Zyra Federale Kriminalistike e Gjermanis, tė cilėn e pėrbėjnė kėto kritere:[3] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftn3)
[1] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftnref1) R.Halili, vep e cit. Kriminologjia, fq.90
[2] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftnref2) R. Masllesha, vep e cit. Teoritė dhe Sistemet e Sigurisė , fq.284
[3] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftnref3) R.Masllesha, vep. Cit. Teoritė dhe Sistemet e Sigurisė, fq.286
[4] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftnref4) Ibid
Nė vorbullėn e shumė , dukurive , qė trajtohen nė lėndėn e sociologjisė, ėshtė edhe korrupcioni si participues objektiv i studimit tė socio-patologjisė. (Kėtė dukuri mė specifikisht e trajton sociologjia patologjike) .
Motivet tė cilat mė kanė shtyrė tė trajtoj kėtė temė , ndėr tė tjera janė :
Prezenca e theksuar e kėti fenomeni nė shoqėrinė tonė , nė Kosovė ;
Prezenca e korrupcionit si fenomen pėrgjatė tėrė historisė sė njerėzimit, e pėrcjellur diku mė pak apo mė shumė .Korrupsioni si dukuri mund tė pėrceptohet si kategori e shumė llojėt ( kategori morale, kategori psikologjike, kategori juridike/ penale, kategori ekonomike ..etj).
Kjo bėnė tė nėnkuptosh, qė korrupsioni si dukuri kriminale ėshtė objekt studimi i shumė shkencave ;megjithėatė ēasjen ndaj kėsaj dukurie do ta bėjė nga perspektiva saj si kategori shoqėrore (sociologjike).
Tė gjithė mendimtarėt e teorive sociologjike mbi kriminalitetin , shkaqet e kriminalitetit pėrpiqen ti gjejnė nė vetė shoqėrinė, nė mjedisin konkret shoqėror. Kėshtu , shpeshėherė,nė literaturėn kriminologjike, me arsye citohen disa konstatime tė tyre tė njohura si psh: "<<Vetė shoqėria i krijon dhe pėrgatit krimet e veta>> ose <<ėshtė i rrallė krimineli i lindur, po mos ta krijonte vetė shoqėria >>apo <<shoqėria mė me rregull e paguan taksėn e krimit , sesa vetė qytetari qė paguan tatimin ndaj shtetit>>"[1] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftn1)
Korrupsioni nė kuptimin etimologjik rrjedh nga fjala latine corrumpere, qė do tė thotė: rryshfet, blerje me para , e ngjashėm . Ky term deri diku ėshtė i ngjashėm me fjalėn latine corruptus i poshtėr.[2] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftn2)
Mirepo, nė essencė korrupsioni manifestohet me devijimin e qėllimit . Gjėrat pėr cfarė janė tė krijuara apo destinuar tė funksionojnė, devijojnė nga qėllimi . Dhe nė kėtė mėnyrė konsiderohet qė qėllimi i objektit apo subjektit ėshtė i korruptuar ( se kryen funksionin e dėshiruar).
Korrupsioni si dukuri ka qenė pėrcjellės i zhvillimit tė shoqėrisė dhe ka ekzistuar qė nga kohėrat antike duke u manifestuar nė forma tė ndryshme, deri te ato forma tė cilat kanė shkaktuar implikime institucionale, politike, sociale etj . Korrupsioni si dukuri futet mė thellė nė strukturat e aparatit shtetėror , i cili vepronte nėpėrmjet nėnpunėsve shtetėror Shkalla pranisė sė tij nė njė shoqėri ėshė pasqyrė e gjendjes politike-juridike dhe tė sigurisė sė ati shtetit .
Prandaj me zhvillimin e civilizimit, korrupsioni edhe mėshumė vepronte nė mėnyrė shkatėrruese nė tė gjitha sferat e jetės shoqėrore , kėshtu qė mund tthuhet qė sot nuk ekziston njė vend ku nuk ka thurr fole korrupsioni.
Pranimi i korrupsionit si sjellje deviante mund tė shpjegohet me shprehjet ne vazhdim, si: jep rryshfet mjekut qė tė ofron ndihmė mjekėsore, paguan gjykatėsin pėr tmos shqiptuar denimin , jep rryshfet qė ta regjistrosh fėmijėn nė shkollė, paguan qė tė sigurosh punė, paguan tatim mbledhėsit qė tmos paguash tatim..etj.
Edhe pse nuk ekziston njė definicon unik lidhur me korrupcionin, pėrshkak tė tipologjisė dhe formave tė shumė llojta tė shkallės sė korrupcionit , njė prej definimeve mė tė gjėra lidhur me korrupsionin e ka dhėnė Zyra Federale Kriminalistike e Gjermanis, tė cilėn e pėrbėjnė kėto kritere:[3] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftn3)
[1] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftnref1) R.Halili, vep e cit. Kriminologjia, fq.90
[2] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftnref2) R. Masllesha, vep e cit. Teoritė dhe Sistemet e Sigurisė , fq.284
[3] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftnref3) R.Masllesha, vep. Cit. Teoritė dhe Sistemet e Sigurisė, fq.286
[4] (http://dardania.de/vb/upload/newthread.php?do=newthread&f=114#_ftnref4) Ibid