Morali Islam

[Dilaver]

”Morali Islam përmban lidhjet ndërmjet njeriut dhe Zotit. Ai paraqet marëdhëniet shpiertërore ndërmjet njerëzve, ndërmjet njeriut dhe krijesave të tjera të planetit tonë, ndërmjet njeriut dhe gjëndjes së tij shpiertërore. Besimtari islam ka për detyrë të ruaj të gjitha këto këto marrëdhënje, ta kontrolloj sjelljen e vet të jashtme dhe ta zgejdh mënyrën më të mirë për kryerjen e veprave të mira, të mendojë mirë para se të flas, t’i ketë nën kontroll ndjenjat e tij.”

[uliksi31]

Islamizmi eshte ai qe i ngriti muslimanet, jo e kunderta. Andaj duhet te njohim mire kete religjion para se te flasim paushall.

[Dilaver]

"Njeriu përbëhet nga trupi dhe shpirti. Trupi dhe shpirti e përbëjnë një terësi, pasi qe¨me bashkimin e pjesës lëndore me atë shpirtëore manifestohet jeta.
Për t’u emërtuar njeriu me emrin njeri duhet të bashkohen pjesa lëndore dhe shpirtërore. Ana shpirtërore të morali islam është primare dhe besimtari është i obliguar të kujdeset rreth saj. Shpirti duhet të jetë gjithherë i pastër e i pajisur me virtyte të larta të moralit islam. Shkallën më të lartë të pastrimit shpirtëror njeriu do ta arrij duke kryer vepra të mira, gjithnjë duke u larguar nga veprat e kqija. Njeriu këtë detyrë nuk guxon ta harrojë e të largojë nga mendja asnjëhere, sepse kujdesja rreth pastrimit shpirtëror është detyrë e shënjtë.
Trupi i njeriut pastrohet me uj, ndërsa shpirti me vepra të mira. Sikurse uji që largon ndytësinë edhe veprat e mira e pastrojnë shpirtin.. Besimtari për të arritur këte duhet të ketë mbikqyrje të vazhdueshme ndaj vetës dhe sjelljeve të tij.
Duke ruajtur trupin dhe shpirtin , duhet ruajtur edhe gjymtyrët e trupit.
-Duart, duhet ruajtur që mos të përlyhen me vepra të kqijadhe të ndaluara siq janë: vrasja, vjedhja, përvetsim,i i të gjitha atyre që islami i ka ndlaura.
-Këmbët, duhet ruajtur ato mos të shkojnë në ato vende të ndaluara.
- Goja, Duhet pas kujdes gjithmon mos të flitet pa kontroll, të mos flitet ajo që islami e ndalon, p. sh. gënjeshtra, sharja, fyerja, brutaliteti e të gjitha ato që janë të ndaluara.
-veshët, duhte pas kujdes, nëse në vende ku përdoren fjalët e pamoralshme e që nuk sjellin dobi, të mos i degjojmë ato. "

[Dilaver]

Njeriu pa edukatë mud të bjerë në kategorinë e shtazës, në anën tjetër, me edukatë ngritet në kategorinë e engjujve. Arroganca dhe vrazhdësia nuk duhet të gjejnë vend te njeriu, ato janë të papranueshme për Zotin. Muslimani duhet të tregojë përzemërsi ndaj të afërmit, kujdes ndaj fqiut, RESPEKT ndaj të moshuarëve, të ndihmojë të varfërit, të ketë tolerancë ndja injorantëve, dhe te mos pajtohet kurrë me të keqën.

[GURI SYLAJ]

Nje falenderim per hapjen e kesaj teme me kete permbajteje qe na obligon gjithesecilin te jemi me afer njeri tjetrit .
Morali( ne kete rast nuk po e veqoj asnje) eshte sikur nje bime e cila mbine por se si do te zhvillohet mvaret nga shume faktore.
Vendi ku ajo ka mbi,kujdesi qe tregohet ndaj saj ,rrezikshmeria qe i kanoset nga rrethi dhe sasia e "Ujit" dhe e "Diellit" qe kjo "Bime" mund te marr per veten e saj!!
Kjo BIME jemi ne dhe detyre e jona eshte qe te mundohemi te sigurojme te gjitha keto parakushte per te pas nje zhvillim te mire -nje MORAL te mire!
Megjitheate MORALI eshte dicka qe ndryshon edhe ne kohe edhe ne vend . Ne momentin qe neve kerkojm nje MORAL uniform ,ne te vertete kemi tregu ose AMORALITETIN tone ose mosnjohjen e Moralit si kategori qe percakton vendin te cilin e zene nje njeri ,nje entitet apo edhe nje bashkesi me e gjere ne shoqerine njerezore!!
Eshte thene shume mire me lart se lidheshmeria e njeriut me Zotin eshte shpirtrore e jo fizike dhe mjafton ky konstatim qe neve te kuptojm se morali eshte pjese e shpirtit dhe jo pjese e dukjes fizike.
Dhe ,nuk don mende , nje shpirt me nje moral te lart do te reflektoj te gjitha tiparet me te mira dhe me te pranueshme dhe do te jete shembull per mesin dhe kohen ne te cilen jeton .Kurse keto dya ,VENDI dhe KOHA ME VET DESHIREN E ZOTIT AS NUK KAN QENE E AS NUK DO TE JENE TE NJEJTA :SE PAKU JO NE KETE BOTEN TONE FIZIKE !!!

[Dilaver]

“Çdo lloj shoqërie, e çfarëdolloj feje qoftë ajo, duhet ta kuptojë se me rënien dhe vdekjen e një morali bie dhe vdes një pjesë e saj, shkëputet një lidhje që e mbante atë në këmbë, e kështu njëra pas tjetrës derisa të rrëzohet gjithçka”.


Kombet do të jenë sa morali i tyre ekziston.
Kur ai rrënohet mos pyet pse kombi mbaron.

[~AnnA~]

Kushti thelbesore per te qene nje musliman i perkryer eshte morali i forte.Pra, vlera e muslimanit matet me bukurine e moralit te tij...

[Artisti]

A duhet praktikuar njeriu vetëm Religjionin Islam për të pasur Moral?

A është njeriu afër Zotit nëse thotë " Mua nuk më intereson Feja por më inetreson Morali"?

A nuk ngritet njeriu ( me Moral, Karakter të fortë) në fazën e engjujve poqese nuk besoi në Islam?

E shumë e shumë pyetje tjera.

Duhet të mësohemi që Morali figuron njeriun, a praktikon ky njeri Islamin apo Krishterizmin, Protestantët apo Jahudit, kjo nuk është me rëndësi.

Prandaj edhe tema ka një titull që për mendjen time do të duhej të ishte;

" Morali i njeriut"

Të gjithë ata që nuk kanë Moral, vetëm duken si njerëz!!!!!



.

[valiii]

A duhet praktikuar njeriu vetëm Religjionin Islam për të pasur Moral?

A është njeriu afër Zotit nëse thotë " Mua nuk më intereson Feja por më inetreson Morali"?

A nuk ngritet njeriu ( me Moral, Karakter të fortë) në fazën e engjujve poqese nuk besoi në Islam?

E shumë e shumë pyetje tjera.

Duhet të mësohemi që Morali figuron njeriun, a praktikon ky njeri Islamin apo Krishterizmin, Protestantët apo Jahudit, kjo nuk është me rëndësi.

Prandaj edhe tema ka një titull që për mendjen time do të duhej të ishte;

" Morali i njeriut"

Të gjithë ata që nuk kanë Moral, vetëm duken si njerëz!!!!!



.

Religjioni eshte i vjeter po aq sa vet njeriu dhe eshte kuptimplote se morali prej aty e ka zanafillen. (nuk eshte e thanun se s'ka ateist moral) Ka ateiste moral, por s'ka ateizem moral. Ndermjet percaktimit formal, deklarativ dhe sjelljes reale ka mospajtime te njemendeta, dis'harmoni. Sa e sa njerez veten e konsiderojne religjioz, madje edhe e predikojne religjionin, kurse nga sjellja dhe morali jane materialist te perbetuar. Dhe anasjelltas, sa ka materialiste doktrinar qe ne jeten praktike jane tejete fisnik dhe luftetar per njerez. Mirpo edhe ky moralitet i njeriut joreligjioz e ka burimin te religjioni. Psh: po qe se dikush qe ne femijeri, ne familje, eshte edukuar te nderoje te moshuarit, te jete i beses, te mos i dalloje njerezit, t'i doje e t'i ndihmoje te afermit dhe te varferit, te flase te verteten, te urreje dyftyresine, te jete i thjeshte dhe krenar, eshte e sigurt se kjo do te mbetet tipar i personalitetit te tij, pa marre parasyshe percaktimin e mevonshem religjioz, politik ose filozofine apo ideologjine e perqafuar formalishte. Ky moral i tij, nese s'eshte i veti atehere eshte religjion i bartur ( sepse vetite e lartcekura jane parime qe cdo religjin, [edhe pse egziston vetem nje e tille e pa devijuar] therret ne to) .

[Lapsi]

Kushti thelbesore per te qene nje musliman i perkryer eshte morali i forte.Pra, vlera e muslimanit matet me bukurine e moralit te tij...dmth t'iu permbahet parimeve te Kuranit. Vete Kurani eshte morali yn

[Artisti]

Kushti thelbesore per te qene nje musliman i perkryer eshte morali i forte.Pra, vlera e muslimanit matet me bukurine e moralit te tij...


Gabim, kushti thelbësor për të qenë Njeri i përkryer është morali i fortë. Pra vlera e njeriut matet me bukurin e moralit të tij.



Përshëndetje të veçant për AnnA


Artisti

[Dilaver]

Një pjesë e atyre që pretendojnë se bëjnë diçka në emër të fesë, në të vërtetë mund ta kenë keqkuptuar atë fe dhe për pasojë ta kenë zbatuar atë në mënyrë të gabuar. Për këtë arsye, do të ishte e pasaktë që të krijohen ide rreth fesë, duke marrë si shembull veprat e këtyre njerëzve. Mënyra më e mirë për ta kuptuar një fe, është studimi i burimit të saj hyjnor.
Burimi hyjnor i Islamit është Kurani që mbështet konceptet e moralit, dashurisë, mëshirës, përkushtimit, sakrificës, tolerancës dhe paqes. Një musliman që i zbaton siç duhet këto parime në jetën e tij, është një njeri i sjellshëm, i thjeshtë, i drejtë, i besueshëm dhe me të cilin është e lehtë të krijohen marrëdhënie të mira. Ai përhap dashuri, respekt, harmoni dhe kënaqësi te të gjithë ata që jetojnë pranë tij.

Harun Jahja

[Artisti]

Një pjesë e atyre që pretendojnë se bëjnë diçka në emër të fesë, në të vërtetë mund ta kenë keqkuptuar atë fe dhe për pasojë ta kenë zbatuar atë në mënyrë të gabuar. Për këtë arsye, do të ishte e pasaktë që të krijohen ide rreth fesë, duke marrë si shembull veprat e këtyre njerëzve. Mënyra më e mirë për ta kuptuar një fe, është studimi i burimit të saj hyjnor.
Burimi hyjnor i Islamit është Kurani që mbështet konceptet e moralit, dashurisë, mëshirës, përkushtimit, sakrificës, tolerancës dhe paqes. Një musliman që i zbaton siç duhet këto parime në jetën e tij, është një njeri i sjellshëm, i thjeshtë, i drejtë, i besueshëm dhe me të cilin është e lehtë të krijohen marrëdhënie të mira. Ai përhap dashuri, respekt, harmoni dhe kënaqësi te të gjithë ata që jetojnë pranë tij.

Harun Jahja

Shumë i nderuari Dilaver, së pari me një përshëndetje të madhe e pastaj të dëshiroj një rikthim me shkrime më të shpeshta dhe të them të drejtën gëzohem dhe lexojë me ëndje të posaçme shkrimet tua.

Gabim trashanik, Kurani me fjalën sakrificë lë hapësirë që të keqkuptohet dhe keqinterpretohet.

Duke keqinterpretuar nga 99% e muslimanëve këtë "sakrificë" lindin probleme të mëdha dhe shkon edhe deri te kacafytja apo edhe deri te vrasja e atyre që flasin,kanë Moral dhe karakter njerëzor.

Duke keqinterpretuar këtë " Sakrificë" , 99% e muslimanëve mendojnë se po luftojnë për Zotin dhe me mbrojtjen e Kuranit pikë për pikë, mbrojnë Zotin!!

Për tu sakrifikuar do të thotë për të dhënë edhe jetën kundër atyre që flasin me Karakter dhe Moral njerëzor, do të thotë, nuk ka tjetër përveç Kuranit!!!!!!

Prandaj edhe Harun Jahja do të ishte dashur që këtë sakrifikim ta shtjellojë më hollësisht. Duke respektuar Moralin dhe Karakterin njerëzor, respekton Parimet e Zotit.



Artisti

[~AnnA~]

Gabim, kushti thelbësor për të qenë Njeri i përkryer është morali i fortë. Pra vlera e njeriut matet me bukurin e moralit të tij.



Përshëndetje të veçant për AnnA


Artisti


Shume e drejte Artisti! Por, meqe isha ne rubriken e fese, j'u permbajta asaj, se per te qene fetar, njehere duhet te jesh NJERI, kjo dmth: te qenit i ndershem, dinjitoz....te qenit subjekt i jetes personale, personalitet i plote, moral dhe etik.

Mirepo, edhe libri i shenjte- KUR'ANI(qe eshte burim i besimit dhe ibadeteve), moralin e pershkruan si sherim te shpirtit...

Lidhur me kete teme, Profeti yne Muhamedi a.s. ka thene: “Une jam derguar vetem per te persosur moralet e mira”.

Pershendetje te sinqerta per Artistin

[panta_rhei]

Religjioni eshte i vjeter po aq sa vet njeriu dhe eshte kuptimplote se morali prej aty e ka zanafillen. (nuk eshte e thanun se s'ka ateist moral) Ka ateiste moral, por s'ka ateizem moral. Ndermjet percaktimit formal, deklarativ dhe sjelljes reale ka mospajtime te njemendeta, dis'harmoni. Sa e sa njerez veten e konsiderojne religjioz, madje edhe e predikojne religjionin, kurse nga sjellja dhe morali jane materialist te perbetuar. Dhe anasjelltas, sa ka materialiste doktrinar qe ne jeten praktike jane tejete fisnik dhe luftetar per njerez. Mirpo edhe ky moralitet i njeriut joreligjioz e ka burimin te religjioni. Psh: po qe se dikush qe ne femijeri, ne familje, eshte edukuar te nderoje te moshuarit, te jete i beses, te mos i dalloje njerezit, t'i doje e t'i ndihmoje te afermit dhe te varferit, te flase te verteten, te urreje dyftyresine, te jete i thjeshte dhe krenar, eshte e sigurt se kjo do te mbetet tipar i personalitetit te tij, pa marre parasyshe percaktimin e mevonshem religjioz, politik ose filozofine apo ideologjine e perqafuar formalishte. Ky moral i tij, nese s'eshte i veti atehere eshte religjion i bartur ( sepse vetite e lartcekura jane parime qe cdo religjin, [edhe pse egziston vetem nje e tille e pa devijuar] therret ne to) .
Qeni, që e ruan të zotin e vet, shtëpinë dhe familjen e të zotit të vet që e ushqen... Që është në gjendje me kalu qindra kilometra për me u kthy tek i zoti... A konsiderohet që ka moral?

Personalisht, një sjellje një mënyrë jetese, një veprim që bëhet pa asnjë interes material dhe pa qëllim përfitimi, e quaj moral.

100% e muslimanëve dhe të krishterëve sillen mirë sepse ia kanë frikën Zotit dhe flakës së ferrit. Ose duan të shijojnë të mirat e xhennetit.
Nga këndi njerëzor, unë këtë e quaj jomoralitet dhe josinqeritet primar, origjinal.

(E dij që është jashtë temës.)

Por,

shprehja musliman i moralshëm, thjeshtë nuk ka kuptim. Sipas mendimit tim.
Pse?
Sepse nëse ti e pranon se ka "musliman të moralshëm", atëherë automatikisht po e legjitimon edhe shprehje "musliman i pamoralshëm". Dmth paska mundësi me qenë edhe musliman edhe i pamoralshëm.
Apriori, mjafton veq me thanë "filani është musliman", kjo vetvetiu dmth "filani është i moralshëm ose i ndershëm". Ndërsa kur thua "filani është musliman i moralshëm", dmth që "një filan tjetër paska mundësi me qenë musliman i pamoralshëm". (Sipas kësaj, nëse i thua dikujt "jam musliman", nuk i ke thanë kurrgjo hiq, sepse nuk dihet a je musliman i moralshëm a i pamoralshëm.)
Këtë nuk e duron feja Islame. As logjika.

Unë mendoj se Morali ka mundsi me jetu vet. Pa i ndihmu feja, pa i ndihmu askush.
Mos me qenë morali inicial njerëzor, Kurani nuk do të kishte kurrfarë vlere.
Ka pasë njerëz tepër të urtë dhe të moralshëm në këtë botë, edhe mija vjet para se me u përplasë në tokë Kurani edhe Bibla.

[Guri i madh]

Shume e drejte Artisti! Por, meqe isha ne rubriken e fese, j'u permbajta asaj, se per te qene fetar, njehere duhet te jesh NJERI, kjo dmth: te qenit i ndershem, dinjitoz....te qenit subjekt i jetes personale, personalitet i plote, moral dhe etik.

Mirepo, edhe libri i shenjte- KUR'ANI(qe eshte burim i besimit dhe ibadeteve), moralin e pershkruan si sherim te shpirtit...

Lidhur me kete teme, Profeti yne Muhamedi a.s. ka thene: “Une jam derguar vetem per te persosur moralet e mira”.

Pershendetje te sinqerta per Artistin



pa keq kuptime nuk thuhet i yni po i fes islame se ktu esht fjala mbrenda forumit ku komunikojna ka edhe besime tjera fetare qe nuk e kan profet muhamedin

[valiii]

Qeni, që e ruan të zotin e vet, shtëpinë dhe familjen e të zotit të vet që e ushqen... Që është në gjendje me kalu qindra kilometra për me u kthy tek i zoti... A konsiderohet që ka moral?

Personalisht, një sjellje një mënyrë jetese, një veprim që bëhet pa asnjë interes material dhe pa qëllim përfitimi, e quaj moral.

100% e muslimanëve dhe të krishterëve sillen mirë sepse ia kanë frikën Zotit dhe flakës së ferrit. Ose duan të shijojnë të mirat e xhennetit.
Nga këndi njerëzor, unë këtë e quaj jomoralitet dhe josinqeritet primar, origjinal.

(E dij që është jashtë temës.)

Por,

shprehja musliman i moralshëm, thjeshtë nuk ka kuptim. Sipas mendimit tim.
Pse?
Sepse nëse ti e pranon se ka "musliman të moralshëm", atëherë automatikisht po e legjitimon edhe shprehje "musliman i pamoralshëm". Dmth paska mundësi me qenë edhe musliman edhe i pamoralshëm.
Apriori, mjafton veq me thanë "filani është musliman", kjo vetvetiu dmth "filani është i moralshëm ose i ndershëm". Ndërsa kur thua "filani është musliman i moralshëm", dmth që "një filan tjetër paska mundësi me qenë musliman i pamoralshëm". (Sipas kësaj, nëse i thua dikujt "jam musliman", nuk i ke thanë kurrgjo hiq, sepse nuk dihet a je musliman i moralshëm a i pamoralshëm.)
Këtë nuk e duron feja Islame. As logjika.

Unë mendoj se Morali ka mundsi me jetu vet. Pa i ndihmu feja, pa i ndihmu askush.
Mos me qenë morali inicial njerëzor, Kurani nuk do të kishte kurrfarë vlere.
Ka pasë njerëz tepër të urtë dhe të moralshëm në këtë botë, edhe mija vjet para se me u përplasë në tokë Kurani edhe Bibla.
Morali si moral mund te kete mbeshtetje te PERHERSHME vetem ne religjion, por morali dhe religjioni S'JANE NJE. Morali si parim nuk egziston pa religjion, kurse morali si praktike, si rast individual i sjelljes nuk varet drejtperdrejte nga religjioziteti. Ajo qe i lidhe eshte argumenti i perbashket : bota tjeter, me e larte. Meqe eshte "tjeter", ajo bote eshte religjioze: meqe eshte "me e larte" ajo eshte bote morale.
Ky raport deshmon edhe varesine e ndersjelle dhe pavarsine e ndersjelle te religjonit dhe moralit.
Morali eshte religjion i derdhur, i shprehur ne synime dhe regulla te sjelljes, perkatsishte sjellje e vullnetshme e njeriut ose mardhenie me te tjeret e harmonizuar me faktin se Zoti egziston. Se duhet te bej detyren time pa marr parasysh te gjitha veshtiresite dhe rreziqet te cilave u ekspozohem ( dhe kjo eshte ajo qe e quajme moralitet per ndryshim nga sjellja e motivuar prej interesit).
Pra pa religjion s'ka moral si parim, si ide : moralitet praktik ka. Mirpo ky moralitet praktik eshte gjithnje me i dobet , sa me shume largohet nga burimi qe i jep fuqine fillestare.
Kurse mbi ateizmin nuk mund te themelohet asnje sistem moral, mirpo ateizmi nuk e heq drejtperdrejte moralitetin. psh: vala e pornografise dhe e "moralit te ri" te lirise seksuale ne kufijte e vendeve socialiste ndalet me force, me cenzure, pra thjeshte me masa artificiale. Per te luftuar aidsin sistemet ateiste ne diten nderkombetare te sides shperndajne kontraceptive dhe te udhezojne si t'i perdoresh kurse religjioni e lufton perhere me moton mos be kurveri ( a eshte me e logjikshme dhe morale me u bazuar ne parimin 'mos be kurveri' [religjioni], apo, be kurveri sa te mundesh vetem perdore kondomin [ateizmi]). Eshte shume lehte qe njeriu t'i thote vetes : nese jetoje vetem sot dhe nese vdes neser dhe do te harohem, perse te mos jetoje sipas endjes dhe pa obligime. Por me e veshtire njekosishte me e moralshme eshte t'i thuhet vetit : nese jetoje vetem sot dhe do te vdes neser, perse te mos jetoje sipas udhezimeve te MORALIT (Kur'anit) dhe te dal faqe bardhe ate dite kur do te takohemi me Zotin e Madherishem.

[GURI SYLAJ]

Jo !
Nese religjoni kerkon qe neve te frigohemi dhe keshtu te jemi te moralshem atehere ky nuk eshte MORAL por FRIGE !
Morali dhe Religjioni as nuk jan te njejete dhe as nuk jan te mvarun nga njeri tjetri.
Secili ka rrugen e vet qe nuk do te thot se nuk kan edhe piketakime.
Thene shkurt .Ne Moral gjithecka eshte edhe ne parimet e besimit kurse ne Religjion , jo rralle , moraliteti eshte i dyshimt !?
Nese behet nje analize e piketakimeve te Moralit me Religjionin do te shohim se ndodhe qe Religjioni te mos arrije te thyej parimet MORALE te nje shoqerie te caktuar . Eshte tregues se edhe nese kan shumecka te perbashket megjithate nuk jan nje e njejta gje dhe jo rralle nuk gjejne gjuhe te perbashket!!

[4peace]

***

Sipas "fillozofeve" a la Dardania,

neve jemi popull me moralin me te larte nder te gjithe popujt.

Prandaj, meqe jemi shume te moralshem, kemi arritur aq lartg e lart, sa qe (te gjithe) popujt tjere kane nevoje per shekuj deri sa te na afrohen.


T'i kthehemi temes: "Morali Islam"
Feja, gjegjesisht religjioni Islam nuk mban monopol moralin, sa per te thene se morali i takon vetem Islamit e askujt tjeter.
Mirepo, nga ana tjeter, te (vete)quhesh musliman e te mos kesh moral nuk qendron, s'mund te qendroje...Sepse detyre primare e religjionit eshte ngritja e moralit te njeriut. S'mund te jesh assesi musliman i mire pa moral. Ngritja e vetedijes hyjnore (per cfare sherben religjioni) eshte ngritje morale.
Tjeter eshte ajo cfare keqkuptohet, keqinterpretohet... per kete mund te hapet teme e vecante.
Edhe frika mund te jet e gabueshme. Por, sic kam thene (e s'ma ka vare kush) ka ligje te perbotshme, te cilave duhet pasur friken: zjarrit/nxehtesise, te ftohtit... etj. etj. Nese s'ke frike nga zjarri, s'je gje pos idiot...e me ne fund digjesh. Se a quhet, sipas fjalorit religjioz, xhehenem, zjarr ferri/xhehenemi... s'luan rol. Kryesore duhet ditur cfare eshte e rrezikshme (qe duhet pasur friken) dhe cfare eshte e mire/dobishme, per t'u punuar ne ate drejtim... Kjo eshte e gjithe poenta e moralit me pak fjale.


***

[panta_rhei]

***

Sipas "fillozofeve" a la Dardania,

neve jemi popull me moralin me te larte nder te gjithe popujt.

Prandaj, meqe jemi shume te moralshem, kemi arritur aq lartg e lart, sa qe (te gjithe) popujt tjere kane nevoje per shekuj deri sa te na afrohen.


T'i kthehemi temes: "Morali Islam"
Feja, gjegjesisht religjioni Islam nuk mban monopol moralin, sa per te thene se morali i takon vetem Islamit e askujt tjeter.
Mirepo, nga ana tjeter, te (vete)quhesh musliman e te mos kesh moral nuk qendron, s'mund te qendroje...Sepse detyre primare e religjionit eshte ngritja e moralit te njeriut. S'mund te jesh assesi musliman i mire pa moral. Ngritja e vetedijes hyjnore (per cfare sherben religjioni) eshte ngritje morale.
Tjeter eshte ajo cfare keqkuptohet, keqinterpretohet... per kete mund te hapet teme e vecante.
Edhe frika mund te jet e gabueshme. Por, sic kam thene (e s'ma ka vare kush) ka ligje te perbotshme, te cilave duhet pasur friken: zjarrit/nxehtesise, te ftohtit... etj. etj. Nese s'ke frike nga zjarri, s'je gje pos idiot...e me ne fund digjesh. Se a quhet, sipas fjalorit religjioz, xhehenem, zjarr ferri/xhehenemi... s'luan rol. Kryesore duhet ditur cfare eshte e rrezikshme (qe duhet pasur friken) dhe cfare eshte e mire/dobishme, per t'u punuar ne ate drejtim... Kjo eshte e gjithe poenta e moralit me pak fjale.


***

Shoqja peace,

Njerëz me moral te forte njerezimi i konsideron ata qe per qellime dhe ideale shume te larta dhe fisnike, nuk i tuten plumbit te pushkes, zjarrit, ujit, vdekjes, denimit, persekutimit, ... ata qe e qesin vetveten ne rrezik per te miren e tjetrit, ka njerez qe rrijne pa hanger e pa pi me dite te tera... per arsye e ideale teper fisnike... e jo veq qe jane idiotë.

Ti qe nuk han e nuk pin, edhe kur ke teper nevoje, edhe kur je teper i etur e i uritur e lejon qe buzet e organet e trupit te te dehidrohen e tte shkrumohen, per hir te nje besimi e feje, a je idiot? A e konsideron vetveten idiot, apo besimtar te devotshem?

[4peace]

Shoqja peace,

Njerëz me moral te forte njerezimi i konsideron ata qe per qellime dhe ideale shume te larta dhe fisnike, nuk i tuten plumbit te pushkes, zjarrit, ujit, vdekjes, denimit, persekutimit, ... ata qe e qesin vetveten ne rrezik per te miren e tjetrit, ka njerez qe rrijne pa hanger e pa pi me dite te tera... per arsye e ideale teper fisnike... e jo veq qe jane idiotë.

Ti qe nuk han e nuk pin, edhe kur ke teper nevoje, edhe kur je teper i etur e i uritur e lejon qe buzet e organet e trupit te te dehidrohen e tte shkrumohen, per hir te nje besimi e feje, a je idiot? A e konsideron vetveten idiot, apo besimtar te devotshem?

Shyqerije panta

E njejta thuhet edhe ne Kur'an, por ja qe disave s'iu pelqen formulimi:
"Te vdesesh ne rrugen e All-llahut", qellim dhe ideal me fisnik nuk ka ne (kete) bote.
Mvaret dhe eshte ceshtje krejt tjeter ajo se cfare (disa) nenkuptojne me "rrugen e All-llahut". Ketu mund ta kene gabim si "fetaret" ashtu edhe "fillozofet".


***

[panta_rhei]

Shyqerije panta

E njejta thuhet edhe ne Kur'an, por ja qe disave s'iu pelqen formulimi:
"Te vdesesh ne rrugen e All-llahut", qellim dhe ideal me fisnik nuk ka ne (kete) bote.
Mvaret dhe eshte ceshtje krejt tjeter ajo se cfare (disa) nenkuptojne me "rrugen e All-llahut". Ketu mund ta kene gabim si "fetaret" ashtu edhe "fillozofet".


***

Po jo moj shoqe, jo... pse ke turp nga ato qe vete ti i shkruan?

Ti po thu:
Citoj: "Nese s'ke frike nga zjarri, s'je gje pos idiot".

Ketu, pikerisht ketu, jemi ne zemer te debatit dhe te temës.

Nese hidhesh ne zjarr ose ne uje, rrezikon jeten tende per te shpetuar nje te pafuqishem, nje plak, te semure a femije... s'je gje pos idiot, a po???

Ah, se harrova, ju e konsideroni moral veq nese nuk kapesh duke bo dilingjillak. Nese kapesh je qyqan edhe duhet me u denu per qyqarllek, nese nuk kapesh je i moralshem.

[4peace]

Po jo moj shoqe, jo... pse ke turp nga ato qe vete ti i shkruan?

Ti po thu:
Citoj: "Nese s'ke frike nga zjarri, s'je gje pos idiot".

Ketu, pikerisht ketu, jemi ne zemer te debatit dhe te temës.

Nese hidhesh ne zjarr ose ne uje, rrezikon jeten tende per te shpetuar nje te pafuqishem, nje plak, te semure a femije... s'je gje pos idiot, a po???

Ah, se harrova, ju e konsideroni moral veq nese nuk kapesh duke bo dilingjillak. Nese kapesh je qyqan edhe duhet me u denu per qyqarllek, nese nuk kapesh je i moralshem.

Jo moj shoqja e dashtun pantelina

Tjeter gje eshte te hidhen ne zjarr/uje...

...per pike te qejfit (apo per inati timin)...
...e krejt tjeter te hidhesh per te shpetuar jete.

Ketu eshte pika qe nuk puqet me shoqen tande

***

[GURI SYLAJ]

E ,keshtu e ka kur tirret holle!
Qindra e mijra vjet ju dasht njeriut te heqe frigen nga zjarri dhe tash cdo mengjes t'a ndeze vet dhe dikush vjen ketu dhe ,ne emer te Moralit Islam, e quan IDIOT!!
Po ndoshta e ka fjalen per Zjarrin e Botes tjeter !!?
Te behesh i moralshem nga FRIGA don te thot se je nje FRIGACAK I PAMORALSHEM!!!

Dikush me lart tha se duhet pase frige nga ajo qe eshte e rrezikshme !!! E ARSYEJA qe duhet te Frigohemi nga ZOTI ????

[Lapsi]

Koncepti i moralit ne fene Islame perqendrohet ne disa parime:Te besuarit e Zotit, Ai eshte krijues dhe burim i te mires, vertetes, te bukures, se Atij i takon pushteti, Ai krijoi njeriun mekembes ne toke dhe qe nuk kerkon te pamunderen...
Nese pak ndalemi dhe mendojm, do te bindemi se dimensioni e moralit jane mjafte te kuptueshme qe ka te beje me lidhjet apo marredheniet ndermjet :
Njeriut dhe Zotit
Njeri – njeri
Njeri – dhe krijesave tjera.
Muslimani duhet ti kontrolloje sjelljet. Ai duhet te luftoje kunder se keqes, ti shmanget padrejtesive, te distancohet nga cdo veper e shemtuar dhe e turpshme. Te kete per qellim te verteten dhe virtytin. Te jete i perkulur urdherave te Zotit dhe te beje adhurimin me bindje...

[Djali Llapit]

Mbi te gjitha morali i njeriut eshte gjeja me kryesore qe duhet ta kete njeri sepse nga morali shihen atributet dhe vlerat me cilesore qe duhet ti kete njeriu.

[Marco]

pa keq kuptime nuk thuhet i yni po i fes islame se ktu esht fjala mbrenda forumit ku komunikojna ka edhe besime tjera fetare qe nuk e kan profet muhamedin

Fjala YNI tregon Veten Shumes dhe nuk tregon Infinitin e asaj demthenje, e sa i perket besimtarve te tjer, kjo po tregon edhe vet tema se si një mysliman duhet te ket kujdes gjitha aspektet ,( mos hym detale krejt)..

Nese prap i pengon dokujt me qellim, ateher shembull është ne shtetet krishtere shumice, pamarr parasyshe besimeve tjera qe i takojne, gjat festave krishtere thuhet urime festa edhe pse i takon besimit tjeter, por duke marr parasyshe shumicen krishtere , nuk i pengon asnjë besimtari te një besim tjeter, keshtu qe nese une Personalisht kundershtojn , kerkush nuk um shtin me nejt me zor ket shoqeri krishtere.. Respekt Guri i Madh

[premium]

Dëshira për të qenë i lumtur është një veçori e njeriut,i cili duke qenë i pajisur me aftësinë e të menduarit,zë vend më të lartë ndaj të gjitha krijesave tjera.Çdo njeri mundohet që të arrijë fatbardhësinë në jetë dhe mendon vazhdimisht për një të nesërme edhe më të lumtur.Njëkohësisht na mëson rrugën më të drejtë për të arritur lumturinë individuale si dhe lumturinë e mbarë shoqërisë.Islami i ka rregulluar të drejtat dhe obligimet e ndërsjella të njërzëve.Është feja e fundit dhe më e përkryera.Kur’ani Famëlartë është shpallje e fundit që Allahu i Lartësuar nëpërmjet Muhamedit (paqja dhe shpëtimi i Zotit qoftë mbi Të) e dërgoi si udhërrëfyes për mbarë njerzimin.

[LOJETARI]

Më ra në sy kjo temë sepse kishte filluar me nje debat të mirëfillt .E pastrova nga nje sërë postimesh që s'kishin të bëjnë asgje me temën .Uroj që të vazhdoni debatin më tutje .

Atij që e prish temën i garantoj pushim 48 orësh të menjëhershëm .

[valiii]

Më ra në sy kjo temë sepse kishte filluar me nje debat të mirëfillt .E pastrova nga nje sërë postimesh që s'kishin të bëjnë asgje me temën .Uroj që të vazhdoni debatin më tutje .

Atij që e prish temën i garantoj pushim 48 orësh të menjëhershëm .

Per te vazhduar Lojen na vyne lojtart... Referi paska dhane disa katona t'kuq vetem ne kete faqe... marcos per nderhyrje me dy kembet mbrapa, Lapsit per proteste kunder gjyqtarit edhe si pasoje shikuesit leshuan tribinat lol (shaka pak, evitom prej 48 oreshit)...

Diçka per temen shkurt: Asnje e ndaluar ne fe qe ne zhargonin islam thiret "haram" ose "gjynah" nuk eshte bere per ngarkese te njeriut... Porse te gjitha ato te ndaluarat jane te demshme per njeriun dhe secila nga ato degzohet ku secila dege deri te degezat me te vogla te dergon ose ka lidhje me moralin.

[LOJETARI]

Kjo temë është e hapur në qershor të vitit 2008 , para tri vite e gjysmë .E rifreskova ne tetor të vitit të kaluar ,mbase m'u dukt shumë e arsyeshme të komunikohet në siç i ka hije një debatuesi të mirëfillt për këtë temë .
Gjykoni vet antarë të nderuar , pse nuk ka asnjë postim të ri ,ku është arsyeja ?Bash jam kurreshtar .

ps. Ai që tenton të prish temën ,ia garantoj 24 orë pushim .

faleminderit në mirëkuptim

[emine]

LOJTAR mos me kap pahiri nikun tim:biggrin:


Disave nuk do te ju pelqej padyshim ajo qka une them,po prap se prap une ndjej nevoje te them ashtu siq e mendoi

Gabimet qe bejn X njerz dhe sidomos SHqipetaret,se nderlidhin Islamin me vendet Arabe,aty ndoshta eshte zanafilla e Islamit,po ne ato vise ka ndiku kulltura dhe njerzit e eger qe ti japin Islamit nje Imazh te shemtuar
Muslimanet Shqiptare dallojne nga ato vise ,kan tjeter kulltur tjeter tradita,dhe pa dyshim qe duhemi te krenohemi si popull,spari per moralin dhe kulturen qe kemi,pse duhet te praktikohet Islami si ne viset Arabe qka na lidh me ato vende,pse duhen shume individ per qeshtje individuale te keqperdorin nje Fe ,besim i cilli sikure te praktikohet siq shkruhet ne librin e shejte(Kuranin) njerzit do afroheshin gjithmone dhe me shume ksaj feje ktyre njerzve ktij besimi
Ne kemi tjeter moral ,tjeter gjak,tjeter kulturene si popull nuk kemi te lejushme martesen me vajz axhe apo vajz teze,djal teze,pse duhet pelqy tradita e nje populli arab pse kemi nje besim te njejte,edhe tek feja krishtere behet ky krahasim,njerzit kan frymzim vatikanin,blla blla,dhe harrojne se me ata popuj ne vetem nje gje na lidh Besimi,dhe jo kulltura dhe traditat e tyre
Ne Kuran primare eshte morali,pse ateher njerzit e zhysisn ket fe ,japin kahje te ndryshme.......
pse nuk rreflektohet e verteta ,dhe pse njerzit e pamoralshem pandergjeshem keqperdorin nje fe per te manipulu njerzit tjere

Njerzit e pamoralshem ,nuk munden te pranojne asnje besim apo fe,thjeshte te jesh besimtar i denjte eshte detyrim Morali njerzor,fatkesisht ne ato qka lexohet ne forum,shofe shkalle te ulte morale,,,,,,,

[Makresh]

Njeriu sheh vetem ate qe don te shoh, nuk jan viset arabe ashtu sic i paramendoni ju. Nuk eshte Azia kontinent, si rrugicat e Chinatown ! Islami ngrit moralin shpirteror te individit duke proklamuar njerzimin vella te njeri tjetrit.

Islami ka vendosur nje numer te drejtash te paluhatshme, te vlefshme per gjithe njerzimin, dhe qe kerkon te respektohen ne çdo situat, me çdo kusht. Ne kete drejtim, Islami ofron jo vetem garancione juridike, por bashk me te, edhe nje sistem moral shume efikase ! Keshtu pra, per Islamin gjitheçka qe shkon ne te miren e individit dhe shoqeris, eshte moralisht e mirë, dhe gjithecka qe eshte e demshme qoft edhe per shendetin personal te njeriut sic eshte mishi i derrit, pirja e alkoholit dhe drogave te ndryshme,.. eshte e keqe ! Islami i kushton nje dashuri shume te rendesishme Zotit, dhe njeriut duke ia terhequr vemendjen kunder formalizimeve. Ne lexojm kete ne kur'an :


Nuk është tërë e mira (e kufizuar) të ktheni fytyrat tuaja kah lindja ose perëndimi, por mirësi e vërtetë është ajo e atij që i beson All-llahut, ditës së gjykimit, engjëjve, librit, lajmëtarëve dhe pasurinë që e do, ua jep të afërmve, bonjakëve, të vërfërve, udhëtarëve, lypësve dhe për lirimin e robërve, dhe ai që e fal namazin, e jep zeqatin, dhe ata që kur premtojnë e zbatojnë, dhe të durueshmit në skamje, në sëmundje dhe në flakën e luftës. Të tillët janë ata të sinqertit dhe të tillët janë ata të devotshmit. (2, 177)

Ketu shihet nje pershkrim i mir i besimtarit, i devotshem dhe i cili ka frigen e Zotit (frig e cila eshte mbrojtje kunder padrejtesive qe mund te ben, e si mos ta kete kete frig, ai nuk eshte besimtar, por eshte sharlatan i cili s'turperohet para Zotit), dhe i cili i praktikon keshillat per shpetimin perfundimtar por asnjehere duke mos u larguar nga dashuria per Zotin, dhe dashurin per krijesat e Tia,... qe eshte njerzimi.

[4peace]

*

Sa i perket temes, sic edhe mund ta shihni, kam shkruar atebote.

Tash do te them dicka "jashte teme".

Me bie shume shpesh (teper shpesh) te lexoj, kur flitet per dhe rreth Islamit, gjera si:
"Kjo eshte kulture arabe, prandaj s'kemi c'te merreme me te", "S'kemi nevoje per dicka qe eshte shpallur (Kur'ani) ne Arabi" e shume te ngjashme.

Eshte me se e vertete se ata qe kane jetuar/studjuar/qendruar neper ato vende kane rene nen ndikim, jane ndikuar/influencuar, kush me shume e kush me pak, nga ajo qe kane pare/degjuar atje.

Mirepo, perse na duhet t'i akuzojme neve (vetem) ata?

Perse nuk e pyesim veten "a jemi edhe ne te ndikuar nga kultura e atyre vendeve ku jetojme?"

Sa i perket ndikimit te ketille, ketu nuk ka perjashtime. Kush me shume e kush me pak eshte i ndikuar/infuencuar nga rrethi ku jeton, si ne aspektin pozitiv, ashtu edhe ate negativ.
A s'eshte kjo "i keshmi t'keshë" dhe perse nuk mund ta tejkalojme kete veshtiresi paragjykuese.

Cka do te thote se kemi veshtiresi me paragjykimet tona. Prandaj dhe s'kemi aftesi debatuese. Prandaj dhe cdo debat perfundon ne menyre te pahijshme. Prandaj dhe s'mund te debatohet. Pothuajse s'ka shanse te debatohet ketu per as nje teme te vetme serioze. Prandaj dhe s'meritojme te quhemi njerez qe bisedojne e debatojne si njerez (ne kuptimin e vertete te kesaj fjale).

Keshtuqe te mbetet te zgjedhesh mes ketyre dyjave:
Ose te shahesh me sejcilin ose te heshtesh.

P.S.
Ketu s'ben perjashtim askush:
anetaret e rendomte
moderatoret
supermoderatoret
administratoret
pronaret...



*

[Alima]

...

Morali dhe etika e Islamit e ka edhe nje faktore me rendesi , durimin e paskajshem ...dhe te hjeshem !

Durimi ( sabri ) edhte gjymsa e imanit !

....durimi mund te jete i pahjeshum , duke ankuar , share , ofendu ... pshty , rrahe etj etj

....durimi mund te jete i hjeshem , duke mos u ankuar , e qato tjerat ...


pra , sabrun xhemil , ja muslimun !


.

[almalik]

*MORALI* i nje besimtari te VERTETE musliman eshte per cdo Levdate------Gjithashtu I ndonje besimtari te "VERTETE* katolik(dmth nese i permbahet keshillave primare Biblore)

[Zero Cool]

Gjithashtu I ndonje besimtari te "VERTETE* katolik(dmth nese i permbahet keshillave primare Biblore)


Cilat jane ato keshilla primare Biblore ?

[GURI SYLAJ]

Duhet bere nje skjarim te vogel.
A, Moralin Islam apo Morali ne Islam !? Sepse; kur te debatohet ashtu sikur po kerkon i nderuari Lojtari, do te shohim se dallimi ne mes ketyre dy Moraleve eshte evident!!??
Ne rastin e pare kemi te bejme me nje Kategori qe lind zhvillohet dhe mbetet vetem brenda Islamit .Kurse ne rastin tjeter kemi te bejme me nje kategori universale dhe qe nuk kufizohet as ne nje vend e as ne nje besim te caktuar.
Mandej ceshtje ne vete eshte se cka kuptojme me MORAL perderisa e kemi veshtire te gjejme nje perkufizim te pranueshem per te gjithe!?

E perseris kerkesen e Lojtarit qe ,me aq sa dijm ,te jemi TE MORALSHEM ne kete debat.

[Makresh]

Në një mënyrë, për ta rezumuar sjelljën morale të një Muslimani, Muhamedi s.a.w.s. ka thënë :


"Zoti mi dha 9 komandmente (urdheresa) që te jem i vetëdijshëm për Të, qoft ne privat apo qoft ne publik ; Te flasesh me drejtësi, kur te jem i zemëruar apo i gëzuar ; te jem i moderuar si me te varferit ashtu edhe me te pasurit, të ripërtërij miqësin me ata të cilt jan larguar nga un ; ti jap, atij qe me refuzon ; qetesia ime te jet e mbushur me mendime ; syt e mi, të jen vetë këshilla ; dhe të urdhëroj vetëm për çka eshte e mira, e drejta".



E Allahu s.v.t. thotë :
49/3. O ju njerëz, vërtetë Ne ju krijuam ju prej një mashkulli dhe një femre, ju bëmë popuj e fise që të njiheni ndërmjet vete, e s’ka dyshim se te All-llahu më i ndershmi ndër ju është ai që më tepër është ruajtur (këqijat) e All-llahu është i dijshëm dhe hollësisht i njohur për çdo gjë.

Përulësia,, modestia, kontrolli e pasioneve dhe i dëshirave, e vërteta, integriteti dhe durimi, këmbëngulja dhe mbajtja e premtimeve janë vlera morale te theksuara dhe të nënvizuara vazhdimisht në Kur'an !

[Zero Cool]

Albert Ajnshtajn: "Përpjekja më e rëndësishme njerëzore është orvatja për moralitet në veprimet tona. Baraspesha jonë e brendshme, dhe madje, m'u qenësia jonë, varet nga kjo. Vetëm morali në veprimet tona mund t´i japë bukuri dhe dinjitet jetës".


Morali është një temë e gjerë për të cilën kanë diskutuar shumë lëmi shkencore, ndër to në veçanti, këtë dukuri e ka trajtuar Filozofia, duke mos munguar as në faqet e Letërsisë e gjithashtu edhe në fushën e Psikologjisë, në studimin e karaktereve dhe personalitetit, e në shumë e shumë lëmi të tjera. Mirëpo, moralit, fokusimin e të gjithë energjisë ia kanë kushtuar religjionet, që nga krijimi i njerëzimit e deri më sot, duke e ngritur atë në një ndër virtytet bazë që mund të posedojë personaliteti i një individi. Madje në shumë vende mund të gjejmë se në fushën e moralit ekzistojnë dy rryma kryesore: Rryma laike dhe Rryma fetare.

"Ata që kultivojnë rrëmujë morale për përfitim duhet të kuptojnë këtë: ne do t´i përmendim emrat e tyre dhe do t'i koritim ata siç e lypin të koriten". Bob Dole

Moralin (lat.: moralis – doket, zakonet, veset, apo në përkthimin latin moralis – mos ves), mund ta përkufizojmë si rregull, parim apo normë e sjelljes e paravendosur nga një shoqëri, bashkësi, dhe e pranuar nga një njeri për mënyrën e tij të sjelljes dhe e zbatueshme nga të gjithë njerëzit e arsyeshëm. Kështu mund të përshkruhet morali në një mënyrë... ka edhe shumë shprehje të tjera, mirëpo asnjëra nga ato nuk arrin të përfshije të plotë domethënien e këtij nocioni.

"Shkëlqimi i moralit ndodh si pasojë e vesit. Ne bëhemi të drejtë duke bërë vepra të drejta, të përmbajtur duke bërë vepra të matura, trima duke bërë vepra guximtare". Aristoteli

Morali pra, është ajo energjia e brendshme pozitive e cila e shpie njeriun në parajsë, qoftë në këtë jetë qoftë në tjetrën. Mirëpo të jesh i moralshëm nuk është e vështir, por as e lehtë - thjesht duhet tu përmbahesh disa gjërave dhe t'i zbatosh ato. Çka, po të na thotë dikush se deri më tani kemi vepruar në mënyrë jo të mirë, ndërsa tani e tutje, duhet të bëhemi të moralshëm!.. dhe lind pyetja: si? Përgjigja më e mirë dhe më e drjetë, për këtë pyetje, është e përmbledhur në veprat religjioze (duke mos i mbikaluar ato), të cilat bartin në vete frymën Hyjnore dhe mesazhin e pastër të së mirës. Pra, në përgjithësi, që të gjitha besimet orientojnë njerëzimin që të anojë nga ajo e cila është e mirë për të gjithë, pa e dëmtuar asnjë njeri. Veprat (njerëzit) që anojnë nga e liga duhet ndëshkuar, ndërsa veprat (njerëzit) që anojnë nga e mira duhet lartësuar.

“Kur sheh një njeri se vepron një gjë të dëmshme, ndryshoje atë me fjalë. Nëse nuk ndryshohet, atëherë bëje atë me forcë, dhe nëse prapë s'ka ndryshim, atëherë ndryshoje me zemër”. Thënie Arabe

Edhe studimet psikologjike dhe sociologjike kanë dëshmuar se morali i pastër është një mbështetje e fuqishme në aspiratat njerëzore dhe në paqen ndërmjet tyre, e sidomos në paqen e brendshme të njeriut. Një njeri i cili posedon një moral të lartë, një ndërgjegje të pastër me qëllimin pozitiv në lidhje me një veprim apo punë të caktuar, ka për disa herë më shumë energji, që do të thotë, edhe mundësi për ta përfunduar në mënyrë të paraparë atë veprim, sesa një tjetër, të cilit i mungojnë këto veti të ndritura, pavarësisht mënyrave të tij të veprimit, për të arritur deri te qëllimi. Morali është armë e fuqishme në duart e njeriut i cili aspiron të mirën. I moralshëm do të thotë që të veprosh mirë dhe me dinjitet, por njëkohësisht, edhe të largohesh nga e keqja dhe e pamoralshmja.

“I moralshëm është ai që në vështirësi tregon besnikëri”. Mirsad Kuteli

Pra, të jesh i moralshëm nuk do të thotë të jesh qyqar dhe i dobët, por përkundrazi, njeri me zemër të fort e fisnike, që as stuhitë, nuk mund të të lëkundin nga qëndrimet e fjalëve tua. Unë aspak nuk pajtohem me thënien se “qëllimi arsyeton mjetin” sepse, për arritjen e një qëllimi të lig dhe dashakeqës, nuk është e logjikshme që të përdorim gjëra të lejuara, por edhe paraqitja si i moralshëm për arritjen e një qëllimi të mirë, nuk mund të jetë arsye për shkatërrime të tjera. Me një fjalë, thotë populli, nuk mund t'i shlyej, një e mirë, njëqind të këqija, por çdo gjë, sado e keqe qoftë, mund të ndryshoj me një veprim të mirë. Nuk e shoh të udhës që të thellohemi në mënyrë shkencore se si manifestohen veprimet e tilla në mendjen e njeriut, shpirtin e tij apo edhe në trupin e tij.... apo më mirë të themi, se si janë të koduara ato në ndërdije, më saktësisht - në shpirtin e njeriut. Mirëpo vlen të thuhet se e moralshmja dhe e drejta është fuqi madhështore, ka ndikim të pakontestueshëm, sipas psikologëve, në jetën psikike të njeriut, ndërsa sipas sociologëve, është bazament i fort për ndërtimin e një shoqërie të pastër. Në mënyrë të mrekullueshme e interpretojnë edhe teologët ndikimin e moralit në jetën shpirtërore të njeriut, ndonëse në mënyrë metaforike dhe të koduar, por mënyra më e përpiktë dhe reale e manifestimit të shpirtit të njeriut. Pra, një njeri i cili largohet nga çdo gjë e cila i sjellë dëm, qoftë vetvetes apo të tjerëve, dhe vepron gjëra në përputhje me ligjet e natyrës, në përputhje me interesin individual dhe kolektiv, gjithmonë duke pasur për qëllim më të mirën, si për vete, ashtu edhe për të tjerët, ai njeri bënë maksimumin për vetën e vet, për trupin dhe shpirtin e tij, ai njeri nxjerr vetën e tij nga kthetrat e degjenerimit dhe vulgarizimit në kopshtet e të bukurës dhe të mahnitshmes.

“Butësia është mburojë e fshehtë, ndërsa mendja – shpatë e mprehtë, andaj mbuloje karakterin tënd me butësi dhe luftoje pasionin tënd me mendje”, Ali ibn Ebi Talib r.a.

Kjo thënie pasqyron gjithë atë që mund të bëjë njeriu për vetën e tij: ta mbrojë personalitetin e tij me butësi e dashuri dhe tu kundërvihet vrullshëm epsheve dhe pasioneve të ndërdijes, duke i çrrënjos ato, dhe zëvendësuar me dashuri e me gjëra të bukura. Në ditët e sotme ka shumë mëdyshje në vëzhgimin dhe kujdesin ndaj instinkteve dhe epsheve duke u konsideruar edhe si shtyse apo edhe forcë për orientim në disa veprime. Mirëpo, nëse thellohemi në këtë lëmë, do të shohim se shumica e instinkteve të cilat i vijnë njeriut, qoftë nga ndërdija e tij, apo edhe të iniciuara nga ndonjë faktorë i jashtëm, nuk e shpijnë njeriun gjithmonë në gjëra të drejta e të moralshme! Po ashtu, edhe pangopshmëria e epshit të njeriut e dëshmon këtë. Qe të dyja këto e kanë origjinën, apo burimin, në shpirtin e njeriut dhe, në rastet më të shpeshta, janë derivate të gjendjes materiale. Mirëpo, duke iu referuar mendjes (atë mund ta marrim si udhërrëfyese kryesore në procesin tonë jetësor) e cila, në qoftë se është e pasuruar me njohuritë e nevojshme, ka forcë që t'i mposht edhe instinktet edhe epshet dhe të dominoj mbi to. Mendja është udhërrëfyesja më e sigurt, e cila me burimin e vet që e ka në shpirt, ka edhe forcë të analizojë efektet pozitive dhe negative të një veprimi dhe të vendosë në raport me efektet e pastajme të veprimit.

Përfundimisht, morali i skalitur në zemrën e njeriut është dhurata më e çmueshme që Zoti i ka dhënë njeriut pas mendjes, e kur të kombinohen këto të dyja, ndodhë mrekullia dhe paqja, dhe secilit i takon ajo që e meriton.

“Njeriu i cili posedon moralin dhe dijen, dhe i kombinon këto, nuk ka derë që nuk mund ta hap në këtë jetë dhe në jetën tjetër”.