Lajme nga Ekonomia

[Llapjani_HH]

Kosova me 400 milionë borxhe

Kosova ka pranuar se ka mbi 400 milionë dollarë borxhe të jashtme. Serbia pretendon se borxhet e Kosovës kapin shumë prej 1.1 miliard dollarë.

Derisa Serbia pretendon se Kosova ka mbi 1 miliard e 100 milionë dollarë borxhe të jashtme, analizat e palës kosovare tregojnë se vendi ynë ka mbi 760 milionë dollarë borxhe të jashtme.

Nëse llogariten këstet që do të duhej të kthehen nga Serbia në vitet ‘90, atëherë Kosova mund t'i ketë aktualisht prej 400 deri në 500 milionë dollarë borxhe dhe thuhet se kjo shumë nuk paraqet ndonjë problem për buxhetin e Kosovës.

Ndonëse kanë kaluar një vit e gjysmë nga bërja e Kosovës shtet, një proces tejet i rëndësishëm për ndarjen e këtyre dy shteteve ende nuk ka filluar. Derisa Serbia pretendon që të bartë te Kosova borxhet e jashtme, pala kosovare kërkon një proces sukcesioni ndërmjet dy shteteve ku duhet të përfshihet edhe pasuria e përbashkët.

Muhamet Mustafa, drejtor i Institutit “Riinvest”, ka qenë pjesë e delegacionit të Kosovës për bisedime me palën serbe gjatë negociatave për statusin në vitet 2006-2007, kur është diskutuar për çështjen ekonomike dhe procesin e sukcesionit.

Ai tha për KosovaLive se pala kosovare ka pretenduar që në procesin e sukcesionit të përfshihen edhe shkatërrimi i sistemit buxhetor dhe financiar i Kosovës nga Serbia, dezinvestimi, humbjet e pagave të njerëzve të përjashtuar nga puna për shkak të përkatësisë kombëtare, shkatërrimi i sistemit pensional, plaçkitja e kursimeve devizore të kosovarëve, kompensimi i dëmeve të luftës në pronën private dhe publike, deri te zhdëmtimi i familjarëve të atyre që janë vrarë nga Serbia.

Ai tha se Serbia pretendon se Kosova ka mbi 1 miliard e 100 milionë dollarë borxhe të jashtme, mirëpo analizat tona tregojnë se Kosova ka mbi 760 milionë dollarë borxhe të jashtme, ndërsa nëse hiqen këstet e viteve ’90, borxhi arrin prej 400 deri 500 milionë dollarë.

Lidhur me çështjen e borxheve të jashtme, Bedri Hamza, zëvendësministër i Ekonomisë dhe Financave, tha për KosovaLive se edhe ngjatë negociatave që janë zhvilluar në Vjenë, delegacioni i Kosovës ka pas qëndrim se do t'i pranojë të gjitha përgjegjësitë e veta si shtet dhe të gjitha marrëveshjet ndërkombëtare të nënshkruara nga institucionet e Kosovës, me të drejtën që të ketë qasje në dokumentet burimore.

Hamza tha se Qeveria konsideron se Kosova ka qenë pjesë e asaj federate dhe përveç borxheve, njëkohësisht kërkon ndarjen e pasurisë së përbashkët, siç ka ndodhur me republikat e tjera të ish-Jugosllavisë. Lidhur me çështjen e sukcesionit është prononcuar edhe Zyra e Bankës Botërore në Prishtinë, nëpërmes zëdhënësit Lundrim Aliu.

Ai tha për KosovaLive se pas anëtarësimit të Kosovës në Bankën Botërore, Kosova ka marrë përsipër të gjitha obligimet e anëtarësimit në pajtim me praktikën e të gjithë anëtarëve të tjerë të rinj të institucionit. Drejtori i Institutit “Riinvest”, Muhamet Mustafa, thotë se baza juridike për sukcesionin e Kosovës dhe Serbisë duhet të gjendet në praktikat ndërkombëtare të krijimit të shteteve të pavarura.

Ai tha se Kosova pa të drejtë është lënë jashtë procesit të sukcesionit të njësive të ish-Jugosllavisë, i cili ka ndodhur në vitin 2001 në Vjenë dhe atje janë përqafuar disa parime, siç janë pjesëmarrja në ndarjen e aseteve dhe borxheve
Gazeta expres

Bllokohen n’mish

Opozita, tenderin për import të mishit e ka cilësuar si praktikë komuniste. E, propozimin e kryeministrit Hashim Thaçi për ndryshim të udhëzimit, e kanë konsideruar si mashtrim publik. Mishtarët po presin prej Qeverisë që ta anulojë tenderin, ndërsa Qeveria pret se çka do të sjellë java e ardhshme.

Ende s`është gjetur zgjidhja se kush do të importojë mish në Kosovë. Pavarësisht se kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, ka ndërruar mendje që ta ndryshojë pak udhëzimin, opozita dhe mishtarët janë të bindur se prapë do të fitojnë të përkëdhelurit e Qeverisë.

Prodhuesit dhe përpunuesit e mishit presin që deri të hënën, ashtu siç u ka premtuar kryeministri, të fillojë ndryshimi i Udhëzimit administrativ 07/2009. Megjithatë, për ta nuk do të jetë i pranueshëm asnjë ndryshim nëse nuk hiqet neni 7 dhe 8 i këtij udhëzimi, i cili autorizon vetëm kompanitë ndërkombëtare për import të mishit.

Opozita nuk mjaftohet vetëm me ndryshimet, të cilat i quan kozmetike, por kërkon të fillohen hetime ndaj sponsorizuesve të këtij udhëzimi, në këtë rast Agjencisë së Veterinës dhe Ushqimit të Kosovës. “Dje, kryeministri Hashim Thaçi pas protestave të fermerëve ka bërë disa modifikime kozmetike, me të cilat pretendon se janë evituar gabimet teknike dhe keqkuptimet e mundshme të Udhëzimit administrativ7/2009”, ka thënë Avni Arifi nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës.

Sipas tij, ky dokument nuk ka të bëjë me probleme teknike dhe as me keqkuptime, por përkundrazi është një dokument i keq me përmbajtje dhe qëllim tërësisht favorizues për individë të caktuar. Arifi deklaroi se ndryshimet e deklaruara nga Qeveria për ndryshim udhëzimi, janë tendencë për mashtrime publike. Prapëseprapë, tha ai, procedurat do të shkojnë në atë drejtim që të zgjidhet kompania paraprakisht e përcaktuar.

Si kërkesë e AAK-së është që Qeveria të anulojë tërësisht urdhëresën administrative dhe të vendosë menjëherë dialog të drejtpërdrejtë me kompanitë vendore në kushtet që ata i kanë kërkuar. Zëdhënësi i Qeverisë së Kosovës, Memli Krasniqi, ka thënë se gjatë javës së ardhshme do të dihen detajet për ndryshimet në udhëzim. Ai pohon se do të intervenohet në të gjitha ato pika të cilat janë kontestuar nga prodhuesit dhe përpunuesit e mishit.

“Aty ku teknikisht ka pasur probleme, si te neni 8, do të adresohen disa çështje që kanë nevojë të përmirësohen”, është shprehur Krasniqi. Për këtë çështje thotë se janë pajtuar me Odën Ekonomike të Kosovës dhe Aleancën Kosovare të Biznesit si përfaqësues të komunitetit të biznesit. Ai ka kërkuar nga bizneset që merren me këtë veprimtari, të mos bien pre e lojërave politike, duke aluduar në Aleancën për Ardhmërinë e Kosovës, të cilën e ka quajtur parti që nuk di të bëjë asgjë tjetër, pos të akuzojë.

Edhe kryetari i mishtarëve të Kosovës, Burim Piraj, pranon se pas protestës së të premtes, të gjithë prodhuesit dhe përpunuesit e mishit janë pajtuar që të diskutojnë me Qeverinë për ndryshime të neneve 7 dhe 8, ndërsa pjesën tjetër të udhëzimit thotë se e pranojnë në tërësi. “Vendim unanim është që ky udhëzim administrativ është i pranueshëm, pa nenin 7 dhe nenin 8”, thotë Piraj. Sipas tij, të gjithë mishtarët janë të pajtimit për ngritje të standardeve në import të mishit dhe për kushte më të mira higjieniko-sanitare.

Kundër Udhëzimit administrativ kanë dalë edhe zyrtarë të Partisë Reformiste ORA. Nënkryetari i kësaj partie, Besnik Krajku e ka quajtur skandaloz vendimin e Qeverisë, duke thënë se këto metoda nuk zbatohen më as në shtetet totalitare, ku pushtetmbajtësit i kanë shndërruar shtetet e tyre në prona private, e lëre më në shtetet e zhvilluara, për të cilat pretendohet të shpallet tender për eksport të produkteve në Kosovë. “Fali Zot se s’janë tu ditë se çka po bajnë”, ka thënë me ironi Krajku. ORA kërkon që ky udhëzim të tërhiqet menjëherë. Në javën tjetër pritet të merret vesh çdo gjë mbi këtë çështje.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Mes vendimeve të vështira

Në ditët në vijim, Qeveria e Kosovës pritet ta shpallë vendimin e saj më të rëndësishëm ekonomik dhe mjedisor për të ardhmen e vendit. Planet për termocentralin më të madh të linjitit kanë mbetur peng i betejës mes Bankës Botërore dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës, dhe nëngrupimeve të ndryshme të Qeverisë së Kosovës.

Kryeministri Hashim Thaçi dhe ministri i Ekonomisë dhe Financave, Ahmet Shala shkuan në Uashington këtë javë për të nënshkruar anëtarësimin në Bankën Botërore dhe Fondin Monetar Ndërkombëtar.

Pranimi i Kosovës në këto institucion gjerësisht u cilësua si një ngjarje e rëndësishme për zhvillimin ekonomik të vendit, por ndoshta edhe ngjarja më e rëndësishme që ndodhi gjatë kësaj vizite premtuese prapa dyerve të mbyllura.

Debatet e fundit u ngritën në mes të ministrave udhëheqës, Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Bankës Botërore, në raundin e fundit të garës që e ndau komunitetin ndërkombëtar dhe Qeverinë e Kosovës. Balkan Insight kuptoi se është marrë një vendim për rezervën më të rëndësishme natyrore për të ardhmen e Kosovës – linjiti- dhe të ardhmen e prodhimit të energjisë. Javën tjetër pritet lëshimi i një shpalljeje, e cila ka mundësi të sjellë fundin e debatit katërvjeçar.

Prej çlirimit të saj në vitin 1999, Kosova nuk ka qenë në gjendje të prodhojë energji elektrike të mjaftueshme për ta mbuluar kërkesën. Përkundër 800 milionë eurove që sektori i energjetikës i pranoi si ndihmë ndërkombëtare, KEK, Korporata publike Energjetike e Kosovës është dëmtuar nga termocentralet e vjetruara, në gjendje të pariparueshme dhe inkasimi i mjerueshëm – me vetëm gjysmën e energjisë së përdorur që paguhet.

Në të njëjtën kohë, Qeveria e Kosovës rregullisht duhet t’i nxjerrë 150 deri në 200 milionë euro çdo vit nga buxheti i saj, për ta mbajtur KEK-un në këmbë dhe Kosovën të ndriçuar. 700,000 banorë që jetojnë në rajonin përreth termocentraleve të linjitit në Kosovë, Kosova A dhe Kosova B, dhjetë kilometra larg nga Prishtina, janë dëshmitarë të 200 tonë pluhurit që lirohet në ajër për çdo ditë. Lirimi i dyoksidit të sulfurit, oksidit të azotit dhe dyoksidit të karbonit, i tejkalojnë kufizimet standarde të BE-së.

Në vitin 2006, Ministria për Energji e Kosovës zbuloi planet për zgjidhjen e krizës energjetike dhe mjerimit ekonomik në Kosovë me anë të një termocentral të linjitit me kapacitet prej 2100 MW. Nuk ishte çudi që Kosova po i eksploronte potencialet e saj energjetike dhe ekonomike me linjit. Për nga rezervat e linjitit, Kosova radhitet e pesta në botë, me një sasi që kap rreth 14 miliardë tonë.

Ky projekt, i njohur si Kosova C, u zhvillua në konsultime të ngushta me: Bearing Point, njëra ndër firmat më të mëdha për konsultime në menaxhment dhe teknologji, e angazhuar nga USAID-i për ta këshilluar Ministrinë e Energjetikës dhe atë të Ekonomisë së Kosovës për zhvillimin e saj ekonomik në një çmim prej 20 milionë dollarësh.

Banka Botërore po ashtu ka filluar të punojë në zhvillimin e këtij plani madhor, duke dërguar ekspertë dhe këshilltarë në vlerë prej 10 milionë dollarë. Me një investim gjigant prej 3.5 miliardë euro, kjo marrëveshje mund të jetë projekti më i madh i investimit privat që Kosova ka pasur ndonjëherë. Është lansuar si marrëveshje që do ta transformojë Kosovën prej një shteti të varfër në një vend që eksporton rrymë në Ballkan.

Fituesi i këtij tenderi të madh duhej të shpallej në fund të vitit 2007 dhe termocentrali i parë duhej të përfundohej deri në vitin 2012. Sidoqoftë, disa faktorë e ndaluan këtë projekt. Fillimisht, qytetarët dhe ambientalistët, në krye me organizatën kosovare, Forum 2015, filluan fushatën kundër këtij projekti, duke pyetur për aspektin mjedisor dhe atë afarist për Kosovën C.

Më vonë Banka Botërore gjithashtu i pa problemet, duke krijuar përçarje në mes të ndërkombëtarëve të përfshirë. Në fund, erdhi ajo që e prishi marrëveshjen në nëntor të vitit 2007, kur PDK-ja i fitoi zgjedhjet e përgjithshme parlamentare dhe e formoi qeverinë e re, duke u betuar për rivlerësimin e projektit Kosova C në tërësi.

Një vit e gjysmë më vonë, kryeministri Hashim Thaçi del se ka marrë një vendim për elementet kyçe të Kosovës së Re, ashtu si quhet tani oferta për termocentralin e ri. Këshilltarët e përkrahur nga USAID-i dhe Ambasada amerikane kanë lobuar për një plan të ngjashëm me propozimin origjinal. Në prill të vitit 2008, USAID-i pati një prezantim, në të cilin ata e ripërsëritën përkushtimin e tyre për opsionin Kosova C.

Banka Botërore ka debatuar për ndërtimin e një termocentrali më të vogël fillimisht, me mundësi të rritjes deri në 2100 MW me termocentrale të reja në të ardhmen, dhe një koncept të decentralizuar për investim dhe pronësi për sektorin e energjisë së Kosovës. Ministrja e Energjisë, Justina Shiroka Pula përkrah planin e Bankës Botërore, përderisa zëvendësministri i Ministrisë së Financave, Bedri Hamza përkrah propozimin amerikan.

Planet garuese

Një prej mosmarrëveshje kryesore në mes të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Bankës Botërore është në lidhje me madhësinë e termocentralit që do ta përfshijë kjo marrëveshje. Amerikanët fuqimisht këmbëngulin se termocentrali 2100 MW duhet të tenderohet dhe të ndërtohet, një termocentral me kapacitet 1000 MW për pesë vitet e ardhshme dhe një termocentral tjetër me kapacitet 1100 MW të ndërtohet për 10 vjet. Kjo, sipas tyre, do t’i zëvendësojë termocentralet ekzistuese të vjetra, Kosova A dhe Kosova B, të cilat kanë një kapacitet të përbashkët prej 1500 MW, por prodhojnë vetëm në mes të 645 dhe 710 MW dhe krijojnë kapacitet për ta eksportuar energjinë e tepërt, me ç’rast e stimulojnë ekonominë e Kosovës.

Banka Botërore, e shqetësuar për nevojën fillestare për një termocentral kaq të madh dhe aftësinë e Kosovës për t’i përmbushur standardet e BE-së për emisionin e dyoksidit të karbonit, propozon një marrëveshje të negociueshme për 1000 MW në ofertën e tanishme dhe jep më shumë kohë për vlerësimin e nevojës dhe ndikimit të një termocentrali tjetër të madh në të ardhmen.

Një fushë tjetër garuese është edhe përfshirja e termocentraleve ekzistuese, Kosova A dhe Kosova B, në ofertën ekzistuese. Pozita amerikane është që përfshirja e këtyre dy dinozaurëve në një marrëveshje ekzistuese është mënyra më e mirë për t’i hequr nga buxheti i Kosovës.

Banka Botërore, megjithatë insiston se përfshirja e këtyre termocentraleve në një marrëveshje do t’i komplikojë negociatat dhe përfundimisht kërcënon me fundosje të marrëveshjes në tërësi. Çdo interesim i shfaqur është e mundur që do të jetë gjithashtu edhe barrë për operatorin e rezervave të pahapura të linjitit në Sibovc, të cilat përkrahen edhe nga amerikanët edhe nga Banka Botërore.

Rezervat kapin një sasi prej 1 miliardë tonë të linjitit, që është gati e mjaftueshme për punën e një termocentrali me kapacitet 2100 MW për 40 vjet, që njëherësh është edhe kohëzgjatja e propozimit për marrëveshjen qe amerikanët duan ta nënshkruajnë.

Amerikanët dhe Banka Botërore dallojnë po ashtu edhe në atë se si do të negociohen pagesat e Kosovës, përderisa Banka Botërore propozon që marrëveshja të nënshkruhet në bazë të çmimit që operatori do ta paguajë shtetin për ton të linjitit të eksploatuar, amerikanët thonë se një aranzhim i tillë do të çojë në çmime më të larta të energjisë për konsumatorët dhe se marrëveshja duhet të bazohet në pagesat që i paguhen shtetit për kilovat të energjisë së prodhuar.

vazhdon-->

[Llapjani_HH]

vazhdimi -->

Përfitimet ekonomike

Forumi 2015 këmbëngul se oferta e tanishme e këshilltarëve ndërkombëtarë të Kosovës joproporcionalisht i shërben interesave të operatorit privat në vend se interesit të Kosovës. Luan Shllaku nga Forumi 2015 tha: “Me mënyrën se si marrëveshja duket në modelin e Kosovës C, për 40 vjet operim, Kosova do të fitojë afro 5 miliardë euro në pagesa dhe taksa, përderisa investitori privat, varësisht nga trendet afatgjate të tregut, do të fitojë 80 miliardë më shumë.”

Shllaku beson se Kosova duhet të jetë partner në investimet për ta ndarë fitimin afatgjatë, duke e përdorur minierën e Sibofcit si kapital. Por ideja është vënë poshtë nga disa ndërkombëtarë të përfshirë në marrëveshje, të cilët mendojnë se sektori i energjisë është një biznes kompleks, i cili më së miri duhet të lihet në duar të ekspertëve dhe se një marrëveshje e tillë nuk do të ishte po aq tërheqëse.

Ajo që është e qartë është se situata globale ekonomike ka pësuar ndryshime drastike prej se projekti për Kosova C është tërhequr. Eksperti i ekonomisë dhe njëherësh edhe drejtori i Institutit kosovar për Studime të Avancuara, GAP, Shpend Ahmeti është i brengosur nëse konzorciumi i interesuar në Kosovën C tani do ta ketë më të vështirë t’i mbledhë paratë për një projekt kaq të madh.

“Ata nuk kanë miliarda euro në duar. Për ta përmbushur këtë investim, investitorët duhet të shkojnë në banka, të cilat më nuk janë në gjendje të japin kredi shumë të mëdha,” tha ai. Anëtari i opozitës nga Parlamenti i Kosovës dhe njëherësh edhe ish-ministri i Energjetikës, Ethem Çeku, kampioni i projektit Kosova C, fajëson qeverinë e tanishme për dëmtim të zhvillimit ekonomik të Kosovës.
“Kur unë e shpalla shprehjen e interesit për planin Kosova C, ne kishim në dorë timonin,” reflekton Çeku. Ka opinione edhe për kontrollin dhe operimin e konsoliduar, të promotuara nga këshilltarët e USAID-it dhe nga vizioni më i decentralizuar i Bankës Botërore, që nënkupton ndarjen e sektorit të energjisë së Kosovës në garues të vegjël. Këshilltarët amerikanë e kundërshtojnë këtë model, duke thënë se Kosova është treg shumë i vogël për t’u ndarë.

Opsioni i SHBA-së përkrahet nga zëvendësministri i Ministrisë së Financave, Bedri Hamza. Ai i tregoi Balkan Insight-it se qasja ‘big bang’ do t’i heqë termocentralet Kosova A dhe Kosova B nga kontrolli i Qeverisë dhe do të lejojë fillimin e grumbullimit të fitimit nga shitja e shpejtë e energjisë, duke ndihmuar kështu në balancimin e bilancit tregtar të vendit.

Ndikimi mjedisor

Ndikimi mjedisor i një termocentrali të mundshëm të linjitit është po ashtu pjesë e një debati të mprehtë. Linjiti njihet si shkalla më e ulët e thëngjillit, shpesh i njohur si “Thëngjilli ngjyrë kafe” dhe forma e djegies që ndot më së shumti.

Anëtarët e Forumit 2015 lansuan një libër dhe një film dokumentar në vitin 2007, të quajtur Një përrallë moderne, e cila tregoi skenarin e një degradimi afatgjatë të mjedisit dhe problemet shëndetësore prej një termocentrali të thëngjillit me kapacitet 2100 MW, të ndërtuar shumë afër kryeqytetit të Kosovës.

Brenga ishte ripërsëritur nga përfaqësuesi i Bankës Botërore në Kosovë, Ranjit Nayak, i cili në fillim të vitit 2008 kishte thënë se plani Kosova C ka ngritur “një sërë çështjesh mjedisore, të cilat duhet të adresohen, duke pasur parasysh rëndësinë e mjedisit në zhvillimin ekonomik dhe shoqëror.” Nayak shtoi: “Kosova duhet t’u bindet standardeve evropiane të mjedisit.”

Për të zbatuar standardet e BE-së, shtetet duhet ta ulin përdorimin e tanishëm të energjisë nga mbetjet fosile për 20 % deri në 2020, dhe ta zëvendësojnë me 20 % të energjisë alternative, të ripërtërishme. Përkrahësit e modelit të termocentralit Kosova C me kapacitet 2100 MW, besojnë se ndotësit e vërtetë janë termocentrali Kosova A dhe më pak termocentrali Kosova B.

Termocentrali i ri, për të cilin ata garantojnë se do ta ketë teknologjinë më të fundit të filtrimit të pluhurit dhe gazrave, do të mundësojë mbylljen e termocentraleve të vjetra dhe do ta përmirësojë mjedisin në Kosovë. Megjithatë, një gaz i cili nuk është filtruar me sukses ose që akoma nuk është përfshirë në një situatë më të madhe, është dyoksidi i karbonit, një prej gazrave të dëmshme për natyrë.

Dhjetorin e ardhshëm, shtete të botës do të takohen në Konferencën e Kopenhagës për Ndryshimet Klimatike për t’u pajtuar në rregullore për emisionin e dyoksid karbonit dhe taksave që duhet vënë në gazrat e emituara. Edhe nëse ulet ose jo Kosova në këtë tryezë, ajo sigurisht se do të obligohet ta adaptojë protokollin që del nga Kopenhaga, nëse ajo pretendon t’i bashkohet BE-së.

Një faktor tjetër mjedisor i shumëdebatuar për përcaktimin e madhësisë dhe kapacitetit të një termocentrali të ri termoelektrik, është furnizimi me ujë që nevojitet për ftohjen e termocentralit. Robert Muharremi, ish-përfaqësues i Qendrës për Energji dhe Zhvillim të Pasurive Natyrore, e tani ligjërues në Universitetin Amerikan në Kosovë, tha: “Banka Botërore ka përfunduar se do të ballafaqohemi me problem të furnizimit me ujë të një termocentrali [2100 MW] dhe minierën e Sibofcit.”

Ish-ministri i Energjisë, Ethem Çeku, më parë ministër i Mjedisit, thotë se janë bërë studimet për ndikimin mjedisor, të cilat qartazi tregojnë sa Kosova ka ujë të mjaftueshëm për ftohjen e një termocentrali me kapacitet 2100 MW dhe se të gjitha standardet e BE-së do të mund të zbatohen. Sipas hulumtimeve të bëra deri tani për energjinë alternative të mundshme në Kosovë, nuk ekziston asnjë burim i bollshëm i energjisë së ripërtërishme.

Kosova ka linjit dhe edhe ata që kërkojnë përdorim më të madh të energjisë së ripërtërishme, pajtohen se një termocentral i ri termoelektrik duhet të ndërtohet në afat të shkurtër. Komisioni i BE-së është kritikuar për mungesën e rolit udhëheqës në diskutim, duke pasur parasysh rëndësinë e vendimit për të ardhmen evropiane të Kosovës. Zyra ndërlidhëse e Komisionit Evropian në Kosovë, tha se nuk merr qëndrim për madhësinë e cilitdo termocentral të ri të planifikuar në vendet që kandidojnë për anëtarësim ose në vendet me potencial për të hyrë në BE.

Ajo shtoi: “Komisioni megjithatë insiston që Kosova – kur planifikon dhe ndërton termocentralin e ri – ta zbatojë legjislacionin e BE-së në sektorin e mjedisit, çështjeve sociale dhe prokurimit publik. “Sa u përket termocentraleve ekzistuese, Komisioni mirëpret vendimin e Qeverisë për ta dekomisionuar termocentralin Kosova A deri në 2017, kjo duke qenë obligim që del nga direktiva për Termocentralet e Mëdha Djegëse dhe Traktatin e Komunitetit për Energji.”

Mirëpo në komentet e mëparshme në një konferencë në vitin 2007, Komisioni Evropian theksoi se, “projekti do të jetë çështje e madhe politike, duke nënkuptuar privatizimin e pasurisë së vetme natyrore të Kosovë.”

Beteja praps skenës

E ndodhur në mes të këshillave kontradiktore nga të dy aleatët kyçë të Kosovës, sipas Shpend Ahmetit, Qeveria në masë të madhe e ka përkrahur debatin, duke pritur pajtimin e dy partnerëve të saj. Ai tha: “Pse kjo çështje nuk po debatohet në Parlamentin e Kosovës? Pse po vendoset në Uashington?”

Dy ministritë kyçe të përfshira në këtë marrëveshje – ajo e Energjisë dhe ajo e Financave – nuk po mund të pajtohen mbi këtë çështje. Justina Shiroka Pula, ministrja e Energjetikës, publikisht ka vendosur përkrahjen e saj për planin e Bankës Botërore. Por zëvendësministri i Financave, Bedri Hamza tha për Balkan Insight: “Çdo opsion i ka anët pozitive dhe negative, por unë e përkrah opsionin amerikan.”

Në mënyrë që tenderi të dalë në qarkullim, duhet ta nënshkruajnë edhe kryeministri edhe ministrja Pula. Nuk është e qartë nëse Pula do ta nënshkruajë propozimin amerikan. Thaçi nuk do t’i hidhërojë amerikanët, superfuqinë aleate të Kosovës, apo Bankën Botërore, e cila Kosovës sapo ia ka hapur dyert e kësaj organizate ndërkombëtare.

Është e paqartë në cilën rrugë ka shkuar kryeministri, por Shllaku nga Forumi 2015 tha: ”Ndodh që do të jemi dëshmitarë të një mrekullie politike – të cilën kryeministri 100 % do ta përmbyllë sa më afër qëndrimit të opozitës sesa të Ministrisë së tij të Energjetikës.”

Ofertuesit
Para se projekti Kosova C të kthehej përsëri, procesi i përzgjedhjes qe zvogëluar në katër ofertues:
1. Firma çeke CEZ dhe AES nga SHBA-ja
2. Grupi italian ENEL dhe Sencap, një konzorcium i Korporatës Publike të Energjisë në Greqi dhe U.S ContourGlobal.
3. RWE e Gjermanisë.
4. Shërbimi gjerman EnBW, bashkëpronë e EDF nga Franca dhe WGI të bazuar në Amerikë.
Bisedat joformale thonë se ofertuesit janë akoma të interesuar për të garuar për projektin Kosova e Re.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Thaçi premton heqjen e TVSH-së për prodhuesit e qumështit

Qeveria e Kosovës është në fazën përfundimtare të nxjerrjes së vendimit dhe konsultës për heqjen e TVSH-së për të gjithë prodhuesit e qumështit në Kosovë, ka thënë kryeministri i vendit, Hashim Thaçi.

Ai këtë deklaratë e ka bërë gjatë një vizite që i ka bërë komunës së Dragashit ku së bashku me kryetarin e komunës Salim Jonuzin kanë vizituar edhe qumështoren “Sharri” në fshatin Kuk.

Kryeministri ndër të tjera ka thënë se komuna e Dragashit është shembull i mirë për jetën tolerante dhe për shumë-etnicitetin.

Ndërsa kryetari i kësaj komune Salim Jonuzi ka thënë se do të investoj në çdo lokalitet që banorët të ndjejnë sa ma afër pushtetin.

Për sukseset e arritura në këtë komunë ai ka thënë se pa ndihmën e qeverisë nuk do të ishte e mundur ngase komuna nuk ka buxhet të mjaftueshëm.
KTV

[Llapjani_HH]

http://www.gazetaexpress.com/images/gexGallery/10785/cache/jetmir.idrizi_aeroport1-490x320.jpg


Rreth e rrotull, më lirë
Kosovarët nga diaspora po e shmangin fluturimin drejt Prishtinës, për shkak të çmimeve jashtëzakonisht të larta të biletave. Ata po i bien rreth e rrotull, për të zbritur në vendlindje. Për shembull, udhëtimi Zvicër-Turqi-Kosovë është 50 për qind më lirë sesa Zvicër-Kosovë.

E detyruar t`u ikë çmimeve astronomike, Hidajete Dermaku, për të ardhur për pushime në Kosovë, ka zgjedhur një rrugë jo fort të zakonshme. Përmes kompanisë Turkish Airlines, ajo ka udhëtuar me familjen e saj nga Cyrihu për në Stamboll. Ka fjetur me familje atë natë në Stamboll, për t`u nisur të nesërmen për Kosovë. Me të njëjtën kompani dhe biletë, ka arritur në Prishtinë. Gjithashtu, familja Dermaku, me të njëjtën rrugë dhe çmim është kthyer për në vendin ku ajo jeton në Zvicër. Krejt udhëtimi, për person, Hidajetes i ka kushtuar 400 franga. Përkthyer në para, asaj i bie që ka paguar 400 franga më pak, apo 50 për qind më pak sesa do të paguante në linjën direkte që mbajnë kompanitë operuese në Kosovë.

Me këtë çmim, thotë ajo, përveç udhëtimit i ka pasur të paguara edhe hotelin në Stamboll, për 1 natë. Edhe pse udhëtimi ka zgjatur 2 ditë, ajo pohon se është e kënaqur me tretmanin që i ka bërë kompania turke.

“Kur kemi arritur në Stamboll, kompania na ka siguruar bartjen deri në hotelin që kemi fjetur 1 natë. Pastaj të nesërmen na kanë marrë dhe na kanë dërguar në aeroport për të shkuar në Kosovë. Të gjitha këto shpenzime, me 400 franga të biletës kthyese që e kam ble nga kjo kompani”, shprehet Hidajetja.

Për t’iu ikur çmimeve të shtrenjta të biletave, ajo vitin e kaluar ka zgjedhur autobusin si mjet transporti për të ardhur për pushime në vendlindjen e saj. Sivjet, rrëfen Hidajetja, pasi kishte parë ofertën nga kjo kompani, ka vendosur të vijë në Kosovë me të, përkundër zgjatjes së udhëtimit për 2 ditë. Ajo i quan ironike vlerësimet e aviokompanive, të cilat mburren me çmime shumë të shtrenjta për pasagjerët.

“Ironia me e madhe është se këta të agjencive dalin e flasin për profesionalizëm, e këndej çmimet i kanë tepër të shtrenjta”, thotë ajo.

Madje, duke i krahasuar çmimet, Hidajetja tha se me 800 franga sa kushton bileta për Kosovë, ajo me familjen e saj me këtë çmim, përveç biletës, mund t’i kaloj edhe pushimet në Marok.

“Me 800 franga mundesh me shku në Marok për pushime, ndërsa, për në Kosovë kaq të kushton vetëm bileta”, tha ajo.

Ndryshe, kompanitë ajrore vendore, këto çmime i arsyetojnë me faktin së tregu i aviacionit në Kosovë është monopolizuar nga kompanitë e huaja. Këto të fundit e shfrytëzojnë sezonin veror për të sjellë udhëtarë nga vendet e ndryshme, duke ua imponuar çmimet e biletave kompanive vendore.

Remzi Ejupi, pronar i Eurokohës, thotë së kompanitë e huaja e kanë gjetur në Kosovë një treg të leverdishëm për ta dhe këto çmime janë të imponuara nga to.

“Problematika në aviacion është se në Kosovë nuk ka rregulla për me u mbrojtë tregu i Kosovës. Ne kompanitë vendore, edhe sikur të bëhemi të gjitha bashkë, nuk mund të barazohemi me Turkish Airlines”, tha ai.

Ejupi thotë se kompanitë e huaja qe 10 vjet nuk paguajnë tatime dhe kanë gjetur në Kosovë një treg “budalla”. Edhe pse Ministria e Transportit pati hartuar më herët disa rregulla për to, por ato nuk u zbatuan.

“E kuptoj që qytetarët janë të shqetësuar, por këto kompani që na e kanë marrë tregun, po imponojnë çmime të larta. Duhet dikush të caktojë kritere edhe për to”, shtoi Ejupi.

Nga kompanitë e huaja, Ejupi përmendi kompaninë Turkish Airlines, Adria Airways dhe Austria Airlines. Sipas tij, kompanitë vendore as që mund të krahasohen me ndonjërën prej tyre, edhe sikur të bashkoheshin dhe, shumë shpejt mund të ndodhë që të jemi shërbyes të tyre.

Në dijeni për këtë është edhe Ministria e Transportit, e cila së fundi e ka nxjerrë Ligjin për aviacionin civil, në bazë të të cilit është krijuar Autoriteti i Aviacionit Civil të Kosovës. Duke u bazuar në këtë ligj, ministri i Transportit dhe Post-Telekomunikacionit, Fatmir Limaj ka marrë një vendim me të cilin obligohen kompanitë e huaja të paguajnë një garanci bankare prej 500 mijë eurosh. Rregullorja vlen për ato kompani që funksionojnë si “tour operatorë”.

“Rregullorja për kompanitë e huaja, të cilat dëshirojnë me operu si “tour operatorë” përcakton një garanci bankare për kompaninë prej 500 mijë euro. Kjo për arsye se nëse kompania bën parregullsi, atëherë pasagjerët duhet të kompensohen”, tha Endrit Shala, këshilltar në MTPT.

Përveç kësaj, Kosova prej vitit 2006 është anëtare e Hapësirës së Përbashkët Evropiane të Aviacionit.
Gazeta expres

Ekspertët kundër Termocentralit


"Kjo nuk do të ishte në interesin e Kosovës dhe popullit të saj madje do të kishte pasoja të rënda për ekonominë e Kosovës në përgjithësi dhe do të reflektohej edhe në gjeneratat e ardhshme të Kosovës. Ata vlerësuan se Kosova i duhet vetëm edhe një central prej 200, 300 apo 500 MW dhe Kosova i ka mundësitë e realizimit të tij"

Që nga hapja e këtij debati, ekspertë të ndryshëm të Kosovës kanë shprehur shqetësimin e tyre për mënyrën dhe drejtimin që po merr kjo çështje si nga qeveria e kaluar (tani opozitë), ashtu edhe qeveria e tanishme.

Po për këtë arsye, në lokalet e Hotelit “Grand” një grup i ekspertëve të energjetikës mbajtën një tryezë në të cilën shprehen kundërshtimin e tyre me qeverinë dhe opozitën në lidhje me Termocentralin “C” apo “Kosova e Re”. Ekspertët deklaruan se Kosovës nuk i duhet një termocentral 2100 MW dhe gjithashtu shprehen kundërshtinë e tyre për dhënia e minierës së Sibofcit me koncesion për 40 vjet.

Lëvizja për Bashkim e mbështetë pa rezerva qëndrimin e ekspertëve të ndryshëm të shprehur në lidhje me këtë çështje dhe bashkohet me shqetësimet e tyre. Lëvizja për Bashkim deklaron se dhënia e minierës së Sibofcit me koncesion për dyzet vjet dhe shfrytëzimi i saj me kapacitet prej 2100 MW do të thotë praktikisht falje e pasurisë kombëtare nga ana e Qeverisë së Kosovë dhe shkatërrim i papërgjegjshëm i kësaj pasurie. Ky veprim do ta godas rënd dhe drejtpërdrejt sistemin energjetik të Kosovës, ndërsa anasjelltas do t’i japë grushte të rënda industrisë dhe bujqësisë edhe ashtu të pazhvilluara të Kosovës", thuhet në komunikatën e këtij subjekti.

Me këtë veprim sipas tyre është duke, duke u goditur për vdekje ekonomia e Kosovës, i jepet edhe grushti përfundimtar sovranitetit të Kosovës.

Lëvizja për Bashkim thërret qytetarët e Kosovës pa dallime politike e partiake që ta kenë vëmendjen e përqendruar rreth kësaj çështjeje dhe të përpiqen të gjejnë forma për ta penguar shpërdorimin e pasurisë kombëtare.
Telegrafi

[Llapjani_HH]

Kërkohet pengimi i dhënies me koncesion te Termocentralit “Kosova e re”


Një grup ekspertësh kosovarë iu kanë drejtuar sot me një letër të hapur drejtuesve të institucioneve të Kosovës, duke kundërshtuar vendimin që Termocentrali “Kosova e re” t’i jepet me koncesion investitorit të huaj. Përmes kësaj letre, ata kërkojnë nga udhëheqësit e vendit që të mos lejojnë ndërtimin e kapacitetit të paralajmëruar prej 2 mijë e 100 megavatesh.
Kosova ka nevojë për kapacitete të reja gjeneruese në energji, por ekspertët vendorë thonë se ndërtimi i termocentralit “Kosova e re” me kapacitetin e paralajmëruar prej 2 mijë e 100 megavatesh, nuk do të jetë në interes të vendit.

Për këtë arsye një grup ekspertësh të fushave të ndryshme iu kanë drejtuar sot udhëheqësve shtetërorë përmes një letre të hapur, duke ua tërhequr vërejtjen që të mendojnë mirë përpara se të marrin një vendim rreth tij. Kështu tha Naim Hoxha, inxhinier i elektroteknikës, në një konferencë për media.

“Mendojmë se një koncept me 2100 megavat është jorealist, nuk mbështetet mbi nevojat e Kosovës dhe ka para së gjithash në epiqendër interesin e investitorëve të huaj të cilët do të bëjnë në Kosovë një biznes të mirë”, tha Hoxha.

Hoxha u shpreh se personat vendim-marrës duhet të pengojnë dhënien me koncesion të minierës së Sibovcit për 40 vjet, për shkak se nuk është në dobi për Kosovën.

Ai këmbëngul se menaxhimin e projekteve sic është termocentrali i ri, duhet ta bëjnë kosovarët, për shkak se vetëm në atë mënyrë mund të arrihet zhvillimi ekonomik dhe hapja e vendeve të reja të punës.

Hoxha thekson për këtë çështje do të duhej të shpallej referendum, për shkak të rëndësisë së madhe të projektit dhe ndikimit të tij të madh për gjeneratat e ardhshme.

Ndërkaq për zgjidhjen e problemit aktual të furnizimit me energji, madje edhe për periudhën e ardhshme 15 vjeçare, do të mjaftonte një bllok i tretë i termocentralit Kosova B, prej 300 deri në 600 megavatesh, dhe hidrocentrali i Zhurit, shprehet inxhinieri i makinerisë, Avni Kurshumliu, këshilltar profesional për energji i KEK-ut.

“Zhuri edhe një B 3 do të ishte e mjaftueshme, ndërsa as mënyra e financimit nuk do të paraqiste problem, po të shikoheshin rezervat e Kosovës, nuk do të ishte problem ndërtimi i një 500 megavatëshi”.

Kurshumliu, potencon se në bllokun e Kosovës B, do të mund të punësoheshin edhe një pjesë e punëtorëve që do të mbesin pa punë pas mbylljes së Termocentralit Kosova A në vitin 2017.

Këtë letër, ekspertët ua kanë drejtuar krerëve të institucioneve, kryetarit Sejdiu, kryeministrit Thaçi, kryeparlamentarit Krasniqi dhe deputetëve, si dhe ministrit të ekonomisë, Ahmet Shala dhe asaj të energjisë, Justina Shiroka –Pula.
RTK

[Llapjani_HH]

http://www.gazetaexpress.com/images/gexGallery/10859/cache/01_petrit_rrahmani___mishtotre2-490x320.jpg


Mishtarët përsëri të pakënaqur


Pas ndryshimit të udhëzimit administrativ nga Qeveria e Kosovës në mbledhjen e djeshme, shoqata e prodhuesve dhe përpunuesve të mishit të Kosovë mban konferencë për gazetarë rreth ndryshmit të propozuar nga qeveria në urdhëresën administrative. Konferenca do të mbahet në Odën Ekonomike të Kosovës ku mishtarët pritet të dalin me qëndrimi ne tyre pas ndryshimit të udhëzimit.

Ndryshimet e papranueshme
Qeveria e Kosovës ka ndryshuar nenin 8 të Udhëzimit administrativ 07/2009, me të cilin rregullohet importi i mishit në Kosovë. Kryeministri Hashim Thaçi ka thënë se Qeveria ka nxjerrë përfundimin më të mirë të mundshëm, duke hequr nga udhëzimi fjalën ndërkombëtare dhe duke u dhënë të drejtë të gjithëve të konkurrojnë në tenderin për import të mishit.

Megjithatë, kjo nuk i ka kënaqur prodhuesit dhe përpunuesit kosovarë të mishit, të cilët kanë pritur se do të fshihen komplet nenet 7 dhe 8 të këtij udhëzimi. Ndërkaq, zëvendëskryeministri Hajredin Kuçi ka thënë se ndryshimi që është bërë në këtë udhëzim iu jep të gjithëve të drejta të barabarta me rastin e shpalljes së tenderit.

“Pas konsultave me përfaqësues të bizneseve është bërë një ndryshim në nenin 8, që ka qenë një lëshim. Tani ndryshimi u jep të drejta të barabarta të gjithëve”, është shprehur Kuçi. Ai ka shpjeguar se më herët në këtë nen ka qenë se autoriteti kompetent i Republikës së Kosovës, përmes tenderit ndërkombëtar, do të bëjë përzgjedhjen e kompanisë ndërkombëtare, kurse tani ky nen thotë se autoriteti kompetent përmes tenderit ndërkombëtar do të bëjë përzgjedhjen e kompanive për importimin e mishit.

Burim Piraj, kryetar i Shoqatës së mishtarëve, ka thënë se ky plotësimndryshim është i papranueshëm për ta dhe pa u fshirë këto nene, përsëri udhëzimi do të jetë i kundërligjshëm. “Kemi kërkuar me u fshi neni 7 dhe 8 dhe Qeveria pa asnjë konsultim me ne po i bën ndryshimet”, ka thënë Piraj.

Ai ka pohuar se do të vazhdojnë me reagimet e tyre dhe presionin ndaj Qeverisë, derisa çështja e importit të mishit të rregullohet dhe të respektohen praktikat e ekonomisë së lirë të tregut.
Gjatë ditës së hënë, mishtarët kanë zhvilluar takime edhe me zyrtarë të ICO-së dhe presin që gjatë javës ICO-ja të dalë me një qëndrim për këtë çështje.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Zvogëlohen të hyrat


Të hyrat vetjake të komunës së Skenderajt kanë pësuar një rënie prej 10 për qind në krahasim me gjashtëmujorin e parë të vitit të kaluar, ndërsa arsyet që kanë shënuar këtë rënie, deklarimet e Drejtorisë për Ekonomi, Financa dhe Zhvillim janë se heqja e granteve stimuluese si dhe mos realizimi i borxheve nga tatimi në biznes, tatimi në pronë dhe renta e tokës që në total kapin shifrën e 500 mijë eurove janë arsyet kryesore të mosinkasimit më të madh.

Drejtori i DEFZH`së Mehmet Berisha tha se në krahasim me gjashtëmujorin e parë të vitit të kaluar, ndryshimi më i madh negativ vërehet në tatimin në pronë, ku nga 53 mijë euro të realizuara në gjashtëmujorin e parë të vitit 2008, në këtë gjashtëmujor janë realizuar vetëm 31 mijë euro ose 60 për qind më pak, ndërsa në total inkasimi i të hyrave është 207 mijë euro kundrejt 237 mijë apo 10 për qind më pak se sa ishin në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Sipas Berishës, krijimi i komisionit të posaçëm për inkasimin e borxheve në muajin maj ka dhënë rezultatet e para vetëm pas një muaji.

"Kah fundi i muajit maj është formuar ky komision për inkasimin e të hyrave nga borxhet në biznes, pronë dhe rentë dhe vetëm pas një muaji vërehet një rritje drastike e të hyrave pasi që të hyrat e muajit qershor janë më shumë se 60 për qind në krahasim me muajin maj”, tha ai.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Prodhuesit e mishit do të protestojnë sërish nesër

Prodhuesit dhe përpunuesit e mishit do të protestojnë sërish nesër, kundër udhëzimit administrativ të qeverisë 07/2009 për importimin e mishit. Drejtuesit e shoqatës thanë në një konferencë për media se kësaj radhe protesta do të jetë e qetë dhe do të zhvillohet në tri qytete: në Prishtinë, Prizren dhe në Pejë. Kryetari i shoqatës, Burim Piraj, njoftoi se sot ia kanë drejtuar edhe një letër kryeministrit Thaçi, përmes së cilës kërkojnë nga ai analizim të këtij udhëzimi.

Të pakënaqur me trajtimin nga ana e qeverisë, mishtarët kosovarë do të protestojnë sërish kundër udhëzimit administrativ 07/2009, pasi e kanë konsideruar atë të paligjshëm dhe në kundërshtim me ekonominë e tregut. Kryetari i Shoqatës së Prodhuesve dhe Përpunuesve, Burim Piraj tha se protestën kësaj radhe do ta mbajnë në Prishtinë, Prizren dhe Pejë njëkohësisht.

”Kemi vendos që protesta të mbahet nesër, ditën e premte nga ora 11.00 deri në 12 e 30 minuta, kështu që në mënyrë të qetë, në mënyrë dinjitoze, pa pas qëllim me prish rendin ose gjëra që kanë të bëjnë me politikën. Do ta shprehim pakënaqësinë tonë në këtë formë demokratike, për shkak të prolongimit të çështjes. E dini që ka kohë po kërkojmë takime të drejtpërdrejta me qeverinë, ka kohë që po kërkojmë mënyra për me dal nga kjo situatë e krijuar, mirëpo pasi nuk po na jepet rasti po e ndjejmë si detyrim tonë në protesta të qeta,”tha Piraj.

Piraj tha se ia kanë drejtuar një letër kryeministrit të vendit, Hashim Thaçi, përmes së cilës kërkojnë që ai ta analizojë udhëzimin, pasi stafi i tij mund të ketë bërë ndonjë lëshim në të. Ndërkohë, ai informoi se në protestë do të marrin pjesë kompanitë me një parakalim të automjeteve, por edhe me këmbë, dhe vlerësoi se Kosova nuk ka nevojë për udhëzime administrative, sepse këtu është një ekonomi e tregut të lirë.

“Nuk ka pas nevojë për udhëzime administrativ, zakonisht në botë udhëzimet administrative nxirren për t’ua çelur rrugën parazitëve. Ne jemi për ekonomi të tregut, nuk jemi për monopol”, tha Piraj.

Drejtuesit e shoqatës ia kanë dërguar një kërkesë edhe Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik, për shqyrtimin e kësaj çështjeje dhe kanë marrë konfirmim se ka lëshime në tender. Nga ana tjetër, kryetari i BSPK-së, Haxhi Arifi tha se do të përkrahë kërkesat e mishtarëve dhe se Kosova tashmë është shtet, dhe duhet të funksionojmë me ligje e jo me udhëzime administrative.

”Brenga e sindikatës është se këtu janë të punësuar rreth 4 mijë punëtor dhe kjo është brengosëse se çfarë po ndodh. Andaj ne jemi partner edhe me qeverinë edhe me Odën Ekonomike të Kosovës dhe kemi biseduar me OEK-un që duhet të mbështesim çdo iniciativë që është në të mirën e këtij populli dhe në të mirën e këtyre punëtorëve në këtë lëmi, tha Arifi.

Ndryshe, kjo është protesta e dytë që do të mbahet nga Shoqata e Prodhuesve dhe Përpunuesve të Mishit për të kërkuar anulimin e Udhëzimit Administrativ 07/2009, dhe tenderit të Agjencisë së Veterinës dhe Ushqimit për importim të mishit në Kosovë.
RTK

[Shpati]

Prodhuesit e mishit do të protestojnë sërish nesër


Prodhuesit dhe përpunuesit e mishit do të protestojnë sërish nesër, kundër udhëzimit administrativ të qeverisë 07/2009 për importimin e mishit. Drejtuesit e shoqatës thanë në një konferencë për media se kësaj radhe protesta do të jetë e qetë dhe do të zhvillohet në tri qytete: në Prishtinë, Prizren dhe në Pejë. Kryetari i shoqatës, Burim Piraj, njoftoi se sot ia kanë drejtuar edhe një letër kryeministrit Thaçi, përmes së cilës kërkojnë nga ai analizim të këtij udhëzimi.

Të pakënaqur me trajtimin nga ana e qeverisë, mishtarët kosovarë do të protestojnë sërish kundër udhëzimit administrativ 07/2009, pasi e kanë konsideruar atë të paligjshëm dhe në kundërshtim me ekonominë e tregut. Kryetari i Shoqatës së Prodhuesve dhe Përpunuesve, Burim Piraj tha se protestën kësaj radhe do ta mbajnë në Prishtinë, Prizren dhe Pejë njëkohësisht.

”Kemi vendos që protesta të mbahet nesër, ditën e premte nga ora 11.00 deri në 12 e 30 minuta, kështu që në mënyrë të qetë, në mënyrë dinjitoze, pa pas qëllim me prish rendin ose gjëra që kanë të bëjnë me politikën. Do ta shprehim pakënaqësinë tonë në këtë formë demokratike, për shkak të prolongimit të çështjes. E dini që ka kohë po kërkojmë takime të drejtpërdrejta me qeverinë, ka kohë që po kërkojmë mënyra për me dal nga kjo situatë e krijuar, mirëpo pasi nuk po na jepet rasti po e ndjejmë si detyrim tonë në protesta të qeta,”tha Piraj.

Piraj tha se ia kanë drejtuar një letër kryeministrit të vendit, Hashim Thaçi, përmes së cilës kërkojnë që ai ta analizojë udhëzimin, pasi stafi i tij mund të ketë bërë ndonjë lëshim në të. Ndërkohë, ai informoi se në protestë do të marrin pjesë kompanitë me një parakalim të automjeteve, por edhe me këmbë, dhe vlerësoi se Kosova nuk ka nevojë për udhëzime administrative, sepse këtu është një ekonomi e tregut të lirë.

“Nuk ka pas nevojë për udhëzime administrativ, zakonisht në botë udhëzimet administrative nxirren për t’ua çelur rrugën parazitëve. Ne jemi për ekonomi të tregut, nuk jemi për monopol”, tha Piraj.

Drejtuesit e shoqatës ia kanë dërguar një kërkesë edhe Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik, për shqyrtimin e kësaj çështjeje dhe kanë marrë konfirmim se ka lëshime në tender. Nga ana tjetër, kryetari i BSPK-së, Haxhi Arifi tha se do të përkrahë kërkesat e mishtarëve dhe se Kosova tashmë është shtet, dhe duhet të funksionojmë me ligje e jo me udhëzime administrative.

”Brenga e sindikatës është se këtu janë të punësuar rreth 4 mijë punëtor dhe kjo është brengosëse se çfarë po ndodh. Andaj ne jemi partner edhe me qeverinë edhe me Odën Ekonomike të Kosovës dhe kemi biseduar me OEK-un që duhet të mbështesim çdo iniciativë që është në të mirën e këtij populli dhe në të mirën e këtyre punëtorëve në këtë lëmi, tha Arifi.

Ndryshe, kjo është protesta e dytë që do të mbahet nga Shoqata e Prodhuesve dhe Përpunuesve të Mishit për të kërkuar anulimin e Udhëzimit Administrativ 07/2009, dhe tenderit të Agjencisë së Veterinës dhe Ushqimit për importim të mishit në Kosovë.
RTK

Protesta esht e drejte e Kasapeve ,por te njetit dueht te din se Ligjet nuk i bjen Kasapet.
Do te ishte mir dikush te publikoj Vendimin Adminstativ ,te pakten te dim pse po Protestojn.

Un jam per ate qe Shqipatet te han me shpesh Mish dhe Sigjuka, e jo vetem per Bajram.

[Llapjani_HH]

Diskutohen propozim-vendimet e projektit të TC “Kosova e Re”

Kryesuesit e ministrive, zyrave të rregullatorëve, përfaqësues të institucioneve dhe donatorëve të cilët veprojnë në Kosovë, si dhe ekspertë vendorë e ndërkombëtarë të energjisë dhe minierave janë takuar dy herë gjatë kësaj jave për të diskutuar pikat kyçe dhe propozim-vendimet lidhur me procesin që do të sigurojnë investime në realizimin e projektit për ndërtimin e termocentralit “Kosova e Re”.

Bazuar në një njoftim zyrtar të MEM-it, propozim-vendimet të cilat janë aktualisht duke u diskutuar do të specifikojnë modalitetet lidhur me madhësinë dhe teknologjinë e blloqeve, kapacitetin e termocentralit, zhvillimin e minierës së re, pjesëmarrjen, kontratat dhe garancitë të cilat duhet specifikuar për implementimin e projektit përmes investitorit privat, i cili pritet të përzgjidhet përmes tenderit, nga lista e ngushtë e katër ofertuesve të para-kualifikuar.

“Anëtarëve të komitetit drejtues u janë prezantuar propozim-vendimet dhe rekomandimet për zgjedhjen më të mirë për ndërtimin e “Termocentralit Kosova e Re”. “

Propozim-vendimet sipas MEM-it, bazohen në studimet e teknike profesionale të përgatitura nga kompanitë prestigjioze, rezultatet e proceseve të konsultimit, si dhe analizave ligjore dhe financiare të përgatitura nga këshilltarët e projektit.

“Gjatë këtyre diskutimeve janë marr parasysh edhe propozimet dhe shqetësimet e shoqërisë Kosovare.

MEM ka njoftuar se në të dy takimet nuk ka pas vendime dhe se procesi i vendimmarrjes për zgjedhjen më të mirë rreth këtij projekti përfshinë disa hapa ku hapi aktual ka të bëjë me përgatitjen e vendimeve të cilat do të udhëzojnë këshilltarët e projektit në mënyrë që të finalizojnë draft dokumentacionit e tenderit”.

“Gjatë këtyre dy ditëve është bërë e qartë se termocentrali “Kosova e Re” do të ndërtohet në përputhshmëri të plotë me standardet mjedisore të BE-së si dhe do të udhëzohet nga politikat e Bankës Botërore për të trajtuar çështjet sociale”.

Takimet do të vazhdojnë edhe gjatë javës së tjetër kur pritet të finalizohen udhëzimet e Komitetit Drejtues të Projektit drejtuar këshilltarëve të projektit në mënyrë që draft dokumentacioni i tenderit te përgatitet sa më parë.
Telegrafi

OEK kërkon nga Kryeministri Thaçi anulimin e tenderit për import të mishit

Këshilli Drejtues i Odës Ekonomike të Kosovës ka mbajtur sot një takim në të cilin është diskutuar në detaje për çështjen e udhëzimit administrativ (UA) 07/ 2009, që rregullon importin e produkteve të mishit si dhe për procedurat e implementimit të këtij UA-së.

Bazuar në letrën e Këshillit Drejtues të OEK-së e cila i është dërguar edhe Kryeministrit të Republikës së Kosovës, Hashim Thaçit, në këtë diskutim kanë kontribuar edhe zyrtarët e lartë të AVUK-ut, të cilët kanë prezantuar qëllimet dhe specifikat e këtij Udhëzimi Administrativ.

Në konkludimin e këtyre diskutimeve janë miratuar qëndrimet dhe rekomandimet e OEK-ut për gjetjen e një zgjidhje që është në harmoni të plotë me kornizën ligjore.

Qëndrimet dhe rekomandimet e Këshillit Drejtues janë se OEK-ja përkrah politikat e Qeverisë që kanë për qëllim aplikimin e standardeve Evropiane që sigurojnë cilësi për produktet që importohen në tregun e Kosovës.

“Prandaj konsiderojmë që procesi i akreditimit të ndërmarrjeve që importojnë produktet e mishit në tregun e Kosovës, është legjitim dhe në harmoni me standardet Evropiane dhe praktikat e mira”.

OEK-ja po ashtu ka vlerësuar lartë gatishmërinë e Qeverisë së Kosovës për ndryshimin e neneve të kontestuara të këtij Udhëzimi Administrativ, përkatësisht neni 8, mirëpo pas reagimeve nga komuniteti i biznesit, partnerët ndërkombëtar dhe vlerësimeve nga KRPP-ja dhe AVUK, OEK-ja ka rekomanduar që të bëhet anulimi i tenderit ekzistues dhe procedura e akreditimit të bëhet në bazë të procedurave ligjore ekzistuese.
Telegrafi

Prapaskenat e mishit

Prodhuesit vendorë të mishit po organizojnë protesta kundër tenderit për import të mishit, e në anën tjetër fshehurazi po bëhen pjesë e konkurrencës në këtë tender. Express ka zbuluar se mbi 14 kompani kosovare kanë aplikuar në tender dhe shumë tjera kanë shkarkuar aplikacionin në mënyrë elektronike. Këtë e ka konfirmuar edhe Agjencioni i Veterinës dhe i Ushqimit të Kosovës.

Derisa Shoqata e Prodhuesve dhe e Përpunuesve të Mishit po e kundërshton me këmbëngulje tenderin e Qeverisë së Kosovës për import të mishit, 14 kompani prej tyre kanë konkurruar në këtë tender.

Express ka siguruar listën e kompanive që tashmë kanë marrë dosjet e tenderit në Agjensionin e Veterinës dhe të Ushqimit dhe pritet t`i dorëzojnë aplikacionet deri të martën, kur edhe përfundon afati për tenderim.

Në këtë listë figurojnë emra të njohur të kompanive kosovare dhe ndërkombëtare, të cilat do të hynë në garë për import të mishit me sistemin e ri të rregulluar me udhëzimin administrativ 07/2009.

Sa do që Shoqata e Mishtarëve e mohon pjesëmarrjen e kompanive në tender, këtë e ka konfirmuar edhe kryeshefi i AVUK`ut, Qaush Kabashi. Sipas Kabashit, 14 kompani përveç që i kanë marrë dosjet e tenderit në zyrat e këtij institucioni, një numër i madh i kompanive i ka shkarkuar edhe në mënyrë elektronike dosjet e tenderit.

“Mbi katërmbëdhjetë kompani i kanë marrë dosjet për të aplikuar në tenderin për import të mishit”, ka thënë Kabashi. Ai e vlerëson të pa vend reagimin e Shoqatës së Mishtarëve të Kosovës për anulim të udhëzimit administrativ dhe anulim të tenderit.

Sipas tij, ky udhëzim ka për qëllim rregullimin e tregut të mishit dhe produkteve të tij në Kosovë, dhe nuk ka për qëllim diskriminimin e kompanive vendëse.

Megjithatë, ai thotë se nuk do të ketë më kompani që merren me mish dhe që nuk i plotësojnë standardet.

“Nuk kemi me zgjedhë ma kompani çfarëdo, por serioze”, pohon Kabashi.

Por, për mishtarët vendimet e qeverisë për këtë çështje nuk janë aspak serioze dhe thonë se janë politizuar në atë masë sa që kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi po e ka të vështirë t’i bie pishman vendimeve për shkaqe politike.

Kreu i Shoqatës së Mishtarëve, Burim Piraj, ka mohuar të marrë pjesë ndonjë nga kompanitë që ai përfaqëson në tender.

“Nëse marrim pjesë në këtë tender, do të thotë se po i pranojmë vendimet që janë të kundërligjshme”, ka thënë Piraj.

Ata nuk janë mjaftuar as me ndryshimet e propozuara nga qeveria duke hequr nga udhëzimi fjalën ndërkombëtare dhe duke u dhënë të drejtë të gjithëve të konkurrojnë në tenderin për import të mishit. Piraj thotë se asnjë propozim i qeverisë nuk do të jetë i pranueshëm nëse nuk do të fshihen komplet neni 7 dhe 8 i këtij udhëzimi, të cilët sipas tyre, janë në kundërshtim me ligjet në fuqi. Përfaqësuesit e industrisë së mishit të enjten në një konferencë për media, kanë paraqitur një raport të Komisionin Rregullativ të Prokurimit Publik (KRRPP), ku ata thonë se edhe ky institucion ka gjetur lëshime të mëdha në tenderin për import të mishit.

Kryetari Piraj tha se ishte breng e tyre se ky tender ishte i paligjshëm, prandaj edhe ia kanë dërguar një kërkesë KRRPP-së për ta rishqyrtuar këtë tender.

“Tani ne kemi raportin e këtij institucioni dhe shihet qartë se edhe ata kanë vërejtur parregullsi dhe nga këtu mund të shohim se sa ka lëshime në tender”, ka deklaruar Piraj.
Ndërkaq, prodhuesit dhe përpunuesit kanë paralajmëruar se do të protestojnë sërish të premten nga ora 11 deri në 12 e gjysmë, kundër këtij udhëzimi.

Ndryshe nga hera e kaluar, protesta do të mbahet në tri qytete, Prishtinë, Pejë dhe Prizren. Ata njoftuan se ia kanë drejtuar një letër kryeministrit Thaçi, përmes së cilës kërkojnë anulim të tenderit dhe heqje të neneve 7 dhe 8 të udhëzimit.

Mishtarët kanë pohuar se do të vazhdojnë me reagimet e tyre dhe presionin ndaj qeverisë, derisa çështja e importit të mishit të rregullohet dhe të respektohen praktikat e ekonomisë së lirë të tregut.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

http://www.gazetaexpress.com/images/gexGallery/11103/cache/fisnik_dobreci-mishi-protesta0008-490x320.jpg

Të gjithë kundër tenderit

Mishtarët s’po ndalen së protestuari kundër tenderit te AVUK`ut për import të mishit. Protestat e tyre, përveç Prishtinës, të premten përfshinë edhe Prizrenin dhe Pejën. Pas Komisionit Evropian, atyre në krah u ka dalë edhe Oda Ekonomike Amerikane dhe Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik, i cili në raportin e tij thotë së tenderi është i kundërligjshëm.

Duke parë së Agjencia e Ushqimit dhe Veterinës s`e ka ndërmend ta kthejë prapa vendimin për shpalljen e tenderit për import të mishit, prodhuesit e përpunuesit vendorë të mishit kanë organizuar edhe një protestë. Tash edhe më të zgjeruar. Për dallim nga hera e kaluar, tash mishtarët përveç Prishtinës, zgjeruan protestën edhe në Prizren dhe Pejë.

Ata për një orë e gjysmë rresht parakaluan me qindra automjete nëpër qendrat e këtyre qyteteve, ku mijëra protestues mbanin në duar mbishkrime kundër udhëzimit administrativ të qeverisë. Mishtarët kërkuan edhe njëherë nga kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, që të rishqyrtojë udhëzimin administrativ dhe ta anulojë këtë tender.

“E lusim kryeministrin që ta rishqyrtojë vendimin e tij dhe të kuptojë shqetësimin e mijëra punëtorëve që dolën në rrugë”, tha kryetari i Shoqatës se Mishtarëve, Burim Piraj.

Shoqata e Mishtarëve në pamundësi që të takohet direkt me kryeministrin e Kosovës, Hashim Thaqin, po gjen mënyra tjera për t’i treguar qeverisë së udhëzimi administrativ dhe tenderi i shpallur është i paligjshëm. Tash ata kanë marrë përkrahje edhe nga Komisioni Evropian, ambasada amerikane, ICO`ja dhe së fundi nga Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP). Në raportin e KRPP-së drejtuar Agjensionit të Ushqimit dhe Veterinës tregohen shumë shkelje të AVUK-ut me rastin e shpalljes së tenderit. Raporti tregon se si ka qenë shumë e vështirë të kuptohet se cila ka qenë lënda e tenderit, pastaj në tender nuk janë përcaktuar standardet evropiane apo standardet tjera që aplikohen për akreditimin e një furnizuesi. Madje KRPP e vë në dyshim se a duhet të shpallet tender për import të mishit.

“Është në pikëpyetje nëse ka nevojë për ndonjë tenderim, sepse nuk është e qartë nëse akreditimi do të realizohet nga nëpunësit e qeverisë si një shërbim i brendshëm apo nëse akreditimi do të kryhet nga një konsulent i jashtëm në emër të qeverisë”, thuhet në raport.
Me tej raporti shpjegon se precizimi në tender se vetëm ndërmarrjet jashtë Kosovë mund të marrin pjesë në tender dhe mund të akreditohen, është shkelje e parimeve themelore të prokurimit.

Ndërkaq, tenderi i shpallur nga AVUK mbyllet ditën e martë dhe pohimet e AVUK`ut së në tender kanë marrë pjesë edhe kompani vendore të mishit, i hodhi poshtë Shoqata e Mishtarëve, i cili kategorikisht e mohoi një gjë të tillë.
Ndërsa, kryeshefi ekzekutiv i AVUK-ut, Qaush Kabashi, deklaroi për Express se tenderi do të shkojë deri në fund, përkundër pakënaqësive të vendorëve.

“Mendoj që do të shkojë deri në fund, kur edhe është koha e mbylljes së tij”, tha Kabashi.
Kundër tenderit ka dalë edhe Oda Amerikane e Kosovës, e cila udhëzimin e qeverisë e quan diskriminues ndaj kompanive kosovare.

Publikimi i tenderit nga një agjenci qeveritare, sipas Odes Amerikane, paraqet tendencën për kontroll dhe monopolizim të tregut kur Kosova është në fazën e hershme të rregullimit të infrastrukturës për ekonominë e lirë të tregut.

“Kërkojmë nga Qeveria e Kosovës që përveç ndryshimit të nenit 8 të udhëzimit administrativ 07/2009, ta heqë kushtin për tender dhe në vend të tij të prezantojë rregulla të qarta për importin e mishit”, tha Mimoza Kusari Lila, drejtoreshë ekzekutive në Oden Ekonomike Amerikane. Edhe Oda Ekonomike e Kosovës përmes një letre publike drejtuar kryeministrit të Kosovës, Hashim Thaqi, ka rekomanduar anulimin e tenderit ekzistues dhe që procedura e akreditimit të bëhet në bazë të procedurave ligjore ekzistuese.

“Pas reagimeve nga komuniteti i biznesit, partnerët ndërkombëtarë dhe vlerësimeve nga KRPP-ja dhe AVUK-u, rekomandojmë që të bëhet anulimi i tenderit ekzistues”, thuhet në komunikatën e OEK.

Ndërsa për ekspertët, tenderi është konfuz dhe se shumë gjera duhen sqaruar opinionit. Shpend Ahmeti, drejtor i Institutit GAP, tha se nëse qëllimi i qeverisë me këtë udhëzim ka qenë për kualitet të mishit, atëherë ka ligje të cilat përcaktojnë kritere për këtë. Sipas tij, arsyeja e tenderit është e paqartë dhe duhet të sqarohet.

Ndryshe, nëse deri javën tjetër nuk ka ndonjë ndryshim, Shoqata e Mishtarëve paralajmëroi se do të vazhdojë me protesta deri në plotësimin e kërkesave të tyre.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

http://www.gazetaexpress.com/images/gexGallery/11160/cache/fisnik_dobreci-mishi-protesta0010-490x320.jpg
S`merren vesh

AVUK-ja, KRPP-ja e, edhe mishtarët japin informacione krejt të ndryshme në lidhje me anulimin apo jo të tenderit për import të mishit. Me rëndësi është se diçka ka lëvizur në këtë drejtim. Agjencia e Veterinës deklaron se KRPP-ja ka nisur procedurat për anulimin e këtij tenderi. KRPP-ja mohon se do ta anulojë, por thotë se ka kërkuar shpallje të një forme tjetër të tenderit. E, mishtarët thanë se tenderi është anuluar.

Pas shumë kritikave, akuzave dhe protestave, ka nisur të lëvizë diçka për anulimin, pezullimin apo rishpalljen e tenderit për import të mishit. AVUK-ja ka deklaruar se KRPP-ja ka filluar procedurat për anulimin e këtij tenderi. Në anën tjetër, KRPP-ja ka mohuar se është duke punuar në këtë drejtim, por konfirmon se ka kërkuar nga Qeveria që të shpallë një tender të një forme tjetër, e jo sipas ligjeve të prokurimit publik.

Ndërsa, prodhuesit e mishit me plot bindje thonë se tenderi është anuluar. Që tri ditë, krejt institucionet janë çuar peshë për këtë tender. Përfundimi i kësaj amullie, pritet të sqarohet në fillim të javës së ardhshme kur në Kosovë do të jetë edhe kryeministri Hashim Thaçi. Më herët, KRPP-ja ka hartuar një raport me të cilin u rekomandon bartësve të tenderit që ta shpallin atë tender përmes ligjeve të akreditimit, e jo të prokurimit publik.

Këtë e konfirmoi vetë shefi i KRPP-së, Ilaz Dula, i cili thotë se KRPP-ja vetëm bënë rekomandime dhe nuk anulon tenderë. “Ne vetëm e japim mendimin tonë se a është një tender i ligjshëm apo i paligjshëm. Është e vërtetë se i kemi rekomanduar AVUK-së që tenderi të anulohet dhe mos të shpallet në bazë të Ligjit për prokurim publik, pasi është shkelje e tij”, tha ai.

Sipas tij, tenderi nuk do të duhej të shpallej në bazë të Ligjit të prokurimit, por më mirë do të ishte që të shpallej në bazë të Ligjit për akreditim, pasi askush nuk mund të shpallë tenderë për kompanitë private, duke u thirrur në Ligjin e prokurimit.
Shkrimin e plotë mund ta lexoni në numrin e sotshëm të gazetës Express.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Fillimi autostradës - s’ka gjasa sivjet

Edhe pse qeveria ka deklaruar se ndërtimi i autostradës do të fillojë sivjet, ekspertët thonë se ka pak gjasa për t`u realizuar ky premtim. Sipas tyre, ende nuk është caktuar forma e financimit të projektit, shpronësimi s’ka nis dhe kompania që do t`i kryejë punët nuk është zgjedhur. Të gjitha këto marrin kohë deri në fillimin e punimeve.

Kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, ka deklaruar se ndërtimi i autostradës Vërmicë - Mërdare do të fillojë sivjet.

Tashmë janë ndarë paratë për shpronësimin e pronave andej kah do të kalojë traseja e autostradës dhe është hartuar projekti detal. Megjithatë, ekspertët e ekonomisë thonë se kanë mbetur ende shumë punë për t`u bërë para se buldozerët të fillojnë gërmimin.

Ende nuk është caktuar forma e financimit të projektit, shpronësimi s’ka filluar dhe kompania që do t’i kryejë punët nuk është zgjedhur. Të gjitha këto, sipas ekonomistëve, marrin kohë dhe gjasat për të filluar punimet këtë vit janë të vogla.

Në mbledhjen e fundit të qeverisë, kryeministri Thaçi ka thënë se janë në procesin e marrjes së vendimit për fillimin e punimeve për autostradën Vërmicë - Prizren – Prishtinë - Merdare.

“Ky projekt do të fillojë sivjet. Qeveria i ka mundësitë, i ka potencialet. Në këtë drejtim, për Qeverinë e Kosovë nuk do të ketë asnjë dilemë”, pati thënë Thaçi.

Për ekspertët krejt varet se çka nënkuptohet që projekti do të fillojë këtë vit, sepse edhe vetë blerja e tokave nënkupton fillimin e projektit për autostradën.

Drejtori i institutit për studime të avancuara GAP, Shpend Ahmeti, thotë se nuk është larg mendjes që projekti mund të fillojë sivjet, por vetëm me letra, ndërsa ndërtimi i çfarëdo pjese të autostradës, sipas tij, do të jetë shumë vështirë.

Edhe caktimi i vlerës së pronave ai thotë se do të marrë kohë, ashtu sikur edhe procedurat e tenderimit që në rastet më të mira nuk kryhen më shpejt se dy muaj. Mandej është edhe periudha e ankesave që duhet të respektohet.

“Ne përgjithësi ka edhe shumë punë të tjera para se të fillohet me ndërtimin e autostradës”, pohon Ahmeti.

Edhe drejtori i institutit për hulumtime zhvillimore, “Riinvest”, Muhamet Mustafa thotë se këtë vit mund të fillohen vetëm punimet përgatitore, eventualisht edhe punët e dheut në pjesën që deri në fund të vitit do të shpronësohet dhe që do të financohet me para të buxhetit.

“Mund të fillojë të punohet ajo pjesë që do të financohet nga buxheti i Kosovës”, thekson Mustafa, duke shtuar se financimi nga burime tjera merr kohë.

Financimi nga Banka Botërore dhe dhënia me koncesion janë dy opsionet që janë përfolur më së shumti nga qeveria, si mënyrë e realizimit të projektit për autostradën, por ende nuk është përcaktuar cila formë do të zgjidhet.

Ministri i Transportit dhe Postë Telekomunikacionit, Fatmir Limaj, ka pohuar ditë më parë se ndërtimi i autostradës Vërmicë-Merdare nuk mund të realizohet me para të buxhetit të Kosovës, prandaj po shikohen modalitetet tjera të financimit.

“Një gjë është e sigurt se buxheti i Kosovës nuk ka fuqi dhe mundësi që ta realizojë këtë projekt madhor, sepse është projekt tepër i madh për mundësitë buxhetore, por po besoj shumë se jemi në rrugë të drejtë për të gjetur forma të tjera të financimit”, ka thënë Limaj.

Por, ende nuk dihet sa do të jetë kostoja për ndërtimin e kësaj arterie që lidh Kosovën me Shqipërinë. Sipas një vlerësimi të vitit 2003, kostoja e ndërtimit të autostradës Morinë –Merdare ka qenë 649 milionë euro, mirëpo për zyrtarët e qeverisë kjo kosto tashmë mund të jetë edhe më e lartë.

Me anëtarësimin e Kosovës në Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe Bankën Botërore, shancat për financim të këtij projekti janë rritur. Këtë e pranon edhe kryetarja e Komisionit për Ekonomi, Tregti, Transport..., Myzejene Selmani, megjithëse thotë se deputetët ende nuk e dinë ka do t’i bie autostrada.

“Nuk munden me u ba qysh mendon kryeministri. Duhet të dihet së pari ka do të kalon autostrada, pasi nuk është rrugë lokale që po ndërtohen do si do”, thotë Selmani.

Sipas saj, vullneti i qeverisë dhe i gjithë qytetarëve të Kosovës është shumë i madh për këtë autostradë, por nuk mund të thuhet se ajo mund të fillojë të ndërtohet sivjet, pasi që procedurat marrin kohë.

Edhe pse në Ministrinë e Transportit dhe Postë Telekomunikacionit të Kosovës ekzistojnë dosje më skica, urat e tunelet e projektit, zyrtarë të kësaj ministrie ende nuk e dinë saktësisht nga do të kalojë
traseja e autostradës, pasi që ende ka nevojë për disa intervenime.

Sipas projektit të hartuar, ajo duhet të kalojë nëpër tetë komuna dhe 66 zona kadastrale, në gjatësi prej 118 kilometra dhe me asfalt do të mbulohen 1062 hektarë tokë.

Për segmentin prej Vërmicës deri në Prizren qeveria ka ndarë 13 milionë euro për shpronësim dhe po përgatiten listat me emrat e pronarëve që kanë toka në zonat që janë shpallur me interesit nacional.

Por, ende nuk është bërë asnjë hap për fillimin e punimeve.
Gazeta expres

Çdo vit më keq

Nga 71 mijë hektarë grurë dhe elb të mbjella këtë vit, vështirë se do të mbulohen as 70 për qind e nevojave të kosovarëve me miell të prodhuar në Kosovë. Reshjet e fundit të shiut, sipas ekspertëve të bujqësisë, kanë dëmtuar deri në 30 për qind rendimentet e grurit. Ata thonë se në total sivjet do të ketë rreth 10 për qind më pak grurë se vjet.

Sivjet, hambarët do të mbushen për mbi 10 për qind më pak se vjet me drithëra për shkak të motit të lig që ka mbretëruar gjatë pranverës. Nga 71 mijë hektarë grurë dhe elb të mbjella këtë vit, vështirë se do të mbulohen as 70 për qind e nevojave të kosovarëve me miell të prodhuar në Kosovë.

Megjithëse fushata e korrje-shirjeve tashmë ka filluar në Prizren, Pejë e Gjakovë, rendimentet e grurit nuk janë si një vit më parë, kur rendimente për një hektar kanë shkuar mbi 5000 kilogramë. Nga një hektar grurë këtë vit, në sipërfaqet që tashmë janë korrur, prodhohen rreth 4000 kilogramë. Ekspertët e bujqësisë thonë se reshjet e mëdha të shiut gjatë pranverës kanë qenë katastrofale për kulturat bujqësore në përgjithësi. Më së shumti, sipas tyre, e ka pësuar gruri, për shkak se të reshurat e kanë goditur në periudhën e pjekjes dhe e kanë dobësuar atë.

Profesor i lavërtarisë, Imer Rusinovci, thotë se reshjet në fazën e pjekurisë së grurit ndikojnë negativisht dhe shkalla e dëmit do të jetë nga 15-30 për qind në reduktim të prodhimit përfundimtar. Ai thotë se mungesa e sasive të mjaftueshme të drithërave do të shtojnë nevojën për të marrë nga vendet e tjera. Megjithatë, Qeveria e Kosovës mendon se edhe sivjet do të plotësohen 70 për qind e nevojave të tregut me prodhim vendës.

“Ky është një sezon shumë i mbarë, toka e Kosovës është mjaft e pëlleshme dhe ne po punojmë gjithnjë më shumë e më mirë që të kemi rendimente më të larta”, pati thënë kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, në hapjen e fushatës së korrje-shirjeve.

Me qëllim që çmimi i korrje-shirjeve të jetë më i lirë, Qeveria ka ndarë 500 mijë euro, të cilat do të ndahen për të mbuluar 30 për qind të shpenzimeve të naftës për autokombajna.

Por, Sylejman Deshishku, fermer, që në komunën e Gjilanit ka të mbjellë 350 hektarë grurë, thotë se sikur të gjitha tokat e Kosovës të mbillen me drithëra, nuk mund të mbulohen më shumë se 35 për qind të nevojave të tregut të Kosovës.
“Nëse diku bëhet gruri në beton, edhe në Kosovë do të bëhet”, thotë me ironi Deshishku, duke aluduar në atë se toka e punës është mbushur me ndërtime të vrazhda.

Gjithashtu, këtë vit ai thotë se korrja e grurit ka filluar me vonesë për shkak të motit jo të mirë dhe shirat e fundit do të ndikojnë negativisht në rendimente, megjithëse pret që mesatarja të jetë 4000 kilogramë për hektar.
“Është për t’u brengosur sepse mund të ndikojë në zbritjen në peshë të grurit”, thotë Deshishku. Kështu mendon edhe pronari i “Agro Kulturës” nga Klina, Tom Milici, i cili këtë vit ka mbjellë 120 hektarë grurë. Ai ende nuk ka filluar të korrë sipërfaqet e tij me grurë, pasi që moti nuk ka qenë i përshtatshëm.

“Për shkak të kushteve klimatike ende nuk kemi filluar korrje-shirjet. Rendimentet këtë vit duhet me qenë më të dobëta”, thekson Milici.
Ndërkaq, drejtori i Shoqatës së mullisëve të Kosovës, Muhamet Farizi, bën të ditur se edhe këtë vit, kosovarët nuk do të mund t’i shmangen importit.
“Tregu i Kosovës gjithnjë ka importuar deri në 200 mijë tonë grurë në vit”, thotë Farizi. Ndryshe nga dy vjet më parë, kur Kosova hyri në krizë të miellit, për shkak të shtrenjtimit të këtij produkti, ai premton se nuk do të ketë një krizë të tillë. Sipas Farizit, këtë vit, në tregun ndërkombëtar sasia e prodhuar e grurit është më e madhe se kërkesa dhe çmimet nuk do të jenë të larta. Mullinjtë e Kosovës tashmë kanë filluar grumbullimin e drithërave të reja, me çmim shumë më të ulët se vjet. Një kilogram grurë grumbullohet për 16 centë nga mullisët, derisa vitin e kaluar në fillim të sezonit është paguar 25 centë. Farizi tregon se pjesa më e madhe e fermerëve grurin e ruajnë për nevoja personale dhe për ushqim të kafshëve, që nuk mjafton për të nxjerrë në treg.

“Kosova ka sipërfaqe të vogël të mbjellë me grurë, megjithatë duhet të jemi të kënaqur me atë sasi që arrijmë ta prodhojmë”, thekson kreu i mullisëve të Kosovës.

Sipas të dhënave të Ministrisë së Bujqësisë, Kosova aktualisht disponon 0.18 hektar tokë për banor, që llogaritet të ketë 1.50 hektarë për fermer me një përqindje prej 50 për qind të popullatës që merren me bujqësi. Nëse krahasohet me vendet e tjera të botës, fermerët kosovarë janë të shumtë në numër, por kanë një sipërfaqe shumë të vogël toke bujqësore.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Qeveria do ta japë me koncension për 40 vjet minierën e Sibovcit, mëson KTV-ja

Nesër, përfundimisht pritet të merret vendimi për projektin më të madh në historinë e vendit dhe më të stërzgjaturin, atë të Termocentralit Kosova e Re. Lajmin ua ka kumtuar ministrave, i pari i qeverisë, Hashim Thaçi dhe atë në përfundim të mbledhjes së rregullt, pa dhënë më shumë detaje.

Gjatë tërë kohës asnjë nga zyrtarët e qeverisë nuk ka dhënë detaje, megjithëse gjatë javës që lamë pas është mbajtur takimi i Komitetit Drejtues të projektit, i cili ka diskutuar propozim-vendimet për TC “Kosova e Re”.

Burime brenda qeverisë i kanë thënë KTV-së në kushte anonimiteti se Termocentrali “Kosova e Re”, do të ndërtohet sipas modelit 1000+1000, që do të thotë se për fillim do të ndërtohet vetëm 1000 megavat për të vazhduar edhe me 1000 të tjerë më vonë.

Madje, ndaj këtij tenderi është treguar edhe me e butë qeveria, e cila sipas burimeve të lartpërmendura ka vendosur që kompanisë fituese të tenderit t’ia japë edhe minierën e Sibovcit me koncesion për 40 vjet, sa edhe parashihet jetëgjatësia e tij. Ideja e koncesionit 40-vjeçar dhe 2000 megavatët janë kritikuar vazhdimisht si të dëmshme për Kosovën nga shoqëria civile, parti opozitare dhe ekspertët në këtë lëmi.

Në anën tjetër, pak orë pas njoftimit të qeverisë nga gara është larguar kompania RWE-AG nga Gjermania. Në njoftimin e lëshuar për media thuhet: Procesi tenderues, i iniciuar në 2006 që ka për qëllim ndërtimin dhe operimin e termocentralit “Kosova e re”, përfshirë edhe minierën e Sibovcit, duke lejuar një prodhim më eficient të energjisë elektrike, është ballafaquar me zhvillim më të ngadalshëm se plani fillestar.

Ndërkohë, mundësi të reja të rritjes janë paraqitur për RWE-në. Grupi tash ka rishikuar involvimin e saj në projekt dhe ka vendosur të tërhiqet. Arsyet që kanë ndikuar në tërheqjen nga tenderi janë çështjet e kompleksitetit si dhe nivelit të pjekurisë së projektit. Ky vendim, sipas tyre, nuk nënkupton domosdo tërheqjen nga Kosova, por thjesht tërheqjen nga ky projekt specifik.

Tash, gara deri nesër mbetet mes tri kompanive: Konsorciumi ÇEZ and AES corporation nga Republika Çeke dhe SHBA-ja, konsorciumi EnBW and WGI nga Gjermania dhe SHBA-ja, konsorciumi Enel and Sencap nga Italia dhe Greqia.
KTV

Mish të akredituar

Tenderin për import të mishit, kryeministri Hashim Thaçi ka vendosur ta anulojë. Por, në një takim me Odën Ekonomike, ai ka treguar se Qeveria do t`i hyjë një rruge tjetër për mishtarët vendorë, asaj të akreditimit – që do të fillojë menjëherë pas anulimit të këtij tenderi

Menjëherë pasi u kthye nga Dubrovniku, kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, u takua me Shoqatën e mishtarëve dhe Odën Ekonomike për të gjetur një zgjidhje lidhur me tenderin për import të mishit. Burime të Expressit tregojnë se vendimi për anulimin e tenderit tashmë është marrë dhe vetëm pritet të diskutohen modalitetet e tjera se si do të importojnë mish vendorët.

Njëra nga format e mundshme që është diskutuar në mbledhjen mes Qeverisë dhe mishtarëve, është ajo e akreditimit. Por mishtarët s’po pranojnë as akreditimin si formë, ngase atë e shohin si një proces taktik që do t`i eliminojë ata nga tregu.

“Pas anulimit të tenderit, do të fillojë procedura e akreditimit”, tha ky burim. Prodhuesit vendorë të mishit, me të dëgjuar këtë lajm, kanë reaguar, duke e konsideruar këtë si një taktikë të Qeverisë për t`i larguar ata nga tregu.

“Sa i përket akreditimit, ajo është veç një formë më e butë për eliminimin tonë nga tregu”, tha Ramiz Kelmendi, pronar i Elkosit. Sipas tij, s’ka nevojë për asnjë lloj akreditimi, pasi Kosova ka ligje me bollëk që rregullojnë çështjen e mishit.

Edhe pse më herët ishin të sigurt se do të anulohet, Shoqata e mishtarëve tash po pret kur edhe do të mbyllet afati për aplikim. Nëse deri atëherë nuk do të ketë ndonjë ndryshim, ata kërcënojnë sërish me protesta.

“E lusim Qeverinë që ta anulojë tenderin, pasi dita e mbylljes së tenderit është afruar dhe shihet një tension te njerëzit që po presin konfirmim zyrtar. Na mbetet të presim dhe nëse s’ka diçka konkrete, prapë do të protestojmë”, tha Burim Piraj, kryetar i Shoqatës së mishtarëve.

Tensionet e ngritura në radhët e mishtarëve po përpiqet t’i ftohë Oda Ekonomike e Kosovës, e cila është duke pritur një përgjigje nga kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, të cilit ditë më parë me një letër publike iu drejtua kryetari i OEK-së, Besim Beqaj. Ky i fundit, pas bisedave të vazhdueshme me AVUK-në dhe Qeverinë, la të kuptohet se shumë shpejt pritet të anulohet tenderi, por pa dhënë një datë të saktë. “Shpresoj se shumë shpejt do të dalim më një lajm se tenderi është anuluar”, tha Beqaj.

Në anën tjetër, Komisioni rregullativ i Prokurimit Publik përmes një raporti pati njoftuar më herët se tenderi i shpallur nga AVUK-ja është në kundërshtim me Ligjin e prokurimit, duke rekomanduar si zgjidhje akreditimin e importuesve vendorë. Shefi i KRPP-së, Ilaz Dula, tha se tenderi nuk do të duhej të shpallej në bazë të Ligjit të prokurimit, por më mirë do të ishte të bëhet akreditimi i vendorëve.

“Askush nuk mund të shpallë tender për kompanitë private duke u thirrur në Ligjin e prokurimit. Mendoj se herën tjetër duhet t’i iket Ligjit të prokurimit”, tha Dula.

Ndërkaq, nga Qeveria askush as s’e konfirmoi, e as nuk e mohoi se tenderi është anuluar. Zëdhënësi i saj, Memli Krasniqi deklaroi së bisedimet me biznesin kanë qenë të kënaqshme dhe shumë shpejt do të ketë edhe konfirmim zyrtar për këtë.

Megjithëkëtë, Shoqata e mishtarëve kërcënoi serish me protesta nëse nuk do të ketë ndonjë ndryshim deri të martën, kur edhe është mbyllja zyrtare e tenderit. Qeveria menjëherë pas kësaj procedure, do t`ia nisë asaj të akreditimit.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Termocentrali, kërkohet dorëheqja e Kryeministrit

Vendimi i marrë për projektin “Kosova C/e Re” nuk është një vendim që është marrë me nguti dhe që mund të rishikohet nga Qeveria e Kosovës apo nga Kryeministri Thaçi. Ai ka ardhur si një rezultat i një presioni shumëvjeçar ndaj Kosovës, presion të cilit nuk i rezistoi dot Qeveria e Kosovës, thuhet ne komunikatën e Lëvizjes për Bashkim.

Vendimi i fundit i Qeverisë së Kosovës – Kryeministrit Thaçi për projektin “Kosova C/e Re” është një vendim që i dëmton rëndë interesat ekonomike të së tashmes dhe së ardhmes së Kosovës. Pjesa më e hidhur, më e dëmshme dhe me efekte tepër negative edhe në zhvillimet e ardhshme politike të Kosovës dhe popullit të saj është pjesa e shitjes së pasurive nëntokësore të Kosovës. Shitja po kryet nën maskën e dhënies me koncesion. Dhënia me koncesion e minierës një miliardë tonëshe të thëngjillit për 40 vjet dhe shfrytëzimi i saj me kapacitet 2000 MW nuk është asgjë tjetër veçse shitje, thuhet tutje ne komunikate.

Sipas saj, pasuritë nëntokësore të një vendi janë pasuri kombëtare dhe ato nuk guxojnë t’iu shiten as pronarëve të huaj, as atyre vendorë. Ato duhet të mbeten pasuri kombëtare! Edhe shfrytëzimi i tyre duhet të bëhet me një politikë ekonomike racionale të bazuar në parimin e zhvillimit të qëndrueshëm që merr parasysh çështjet ekonomike, sociale, mjedisore dhe mosshterimin e mundësive për brezat e ardhshëm. Vendimi i djeshëm i qeverisë Thaçi është në kundërshtim të plotë me këtë parim dhe rrjedhimisht në kundërshtim të plotë me nevojat e zhvillimit të Kosovës.
Telegrafi

Kundërshtohet vendimi për TC “Kosova e Re” - “Vetëvendosja” dhe “Çohu” akuzojnë Thaçin për shitje të pasurisë së vendit

Në rrugët e Prishtinës, gjatë ditëve të ardhshme, mund të ketë protesta qytetare kundër vendimit të fundit të qeverisë për ndërtimin e termocentralit Kosova e Re. Disa organizata joqeveritare, të cilat e kanë kundërshtuar vazhdimisht procesin, nuk i përjashtojnë protestat nëse qeveria vazhdon me këtë avaz. Lëvizja Vetëvendosje dhe Organizata COHU kanë kundërshtuar vendimin e fundit të qeverisë, duke akuzuar kryeministrin Thaçi për shitjen e pasurisë së Kosovës.

Edhe eksperti i ekonomisë, Shpend Ahmeti, e ka vlerësuar të ngutshëm vendimin e qeverisë. Sipas tij, logjika e dhënies me koncesion për një afat të gjatë e pasurive kombëtare nuk është e preferueshme edhe në vendet me zhvillim të madh ekonomik.

Një kohë të gjatë shoqëria civile dhe ekspertë të ndryshëm nga kjo lëmi kanë dhënë rekomandime të tjera për ndërtimin e termocentralit të tretë në Kosovë, por qeveria ka vendosur pikërisht të kundërtën e këtyre sugjerimeve.

Gjatë ditës Qeveria e Kosovës i ka dhënë dritën e gjelbër vendimit për ndërtimin e termocentralit “Kosova e re” me kapacitet prej 2000 megavat. Mbi një orë kanë qëndruar të mbyllur të gjithë anëtarët e Komitetit drejtues të projektit për Termocentralin “Kosova e Re”, për të vendosur përfundimisht termat final të projektit.

Me një grumbull letrash në dorë, shefi i ekzekutivit ka mbledhur të gjithë ministrat e tij për t’ua kumtuar vendimet e marra, por kësaj radhe nuk ka preferuar që atë ta bëjë para kamerave. Gazetarët kanë mundur të përcjellin pastaj vetëm pjesën e hapur të mbledhjes ku Thaçi ka folur për atë që e ka quajtur “me rëndësi për projektin”, me terma përgjithësues dhe pa dhënë detaje konkrete.

I shoqëruar me disa nga zyrtarët e institucioneve ndërkombëtare të përfshira në projekt, Thaçi u është drejtuar mediave për t’i bërë publike disa nga detajet e vendimeve për projektin më të madh energjetik, me të cilin përfundimisht i gjithë sektori energjetik do të shkojë në duart e investitorëve privatë. Ai i ka ripërsëritur të gjitha detajet që dje Kohavisioni i ka bërë publike.

Megjithëse, nuk ka dhënë asnjë detaj se kur do të përzgjidhet njëra nga 3 kosorciumet që janë në garë për të ndërtuar kapacitetet e reja energjetike, ai ka bërë të ditur se ndërtimi do të bëhet pranë termocentralit Kosova-B. Për Termocentralin Kosova-A, është marrë vendimi që ai të mbyllet deri në vitin 2015, ndërkohë që deri në fillim të punës së termocentralit të ri, furnizimi me energji elektrike, sipas Thaçit, do të bëhet përmes importit e që atë shpreson ta realizojë me anë të ndihmës nga institucionet ndërkombëtare.

Vendime janë marrë edhe për furnizuesin kryesor të energjisë në vend termocentralin Kosova-B. Thaçi ka dhënë garanci se ndërtimi i tij do të bëhet me pajisjet e teknologjisë së fundit, si dhe do të respektohen të gjitha normat që parashihen nga Bashkimi Evropian, sa i përket ndotjes së ambientit. Për të gjitha vendimet e marra, i pari i qeverisë ka pohuar të ketë mbështetje nga zyrtarët e Bankës Botërore, FMN-së, Ambasadës Amerikane, Zyrës së Komisionit Evropian në Kosovë dhe ICO-së, por nuk ka folur për mbështetjen e ndonjë organizate kosovare.

Me anë të këtij vendimi, kompania fituese do të ketë përfitime jo edhe aq të vogla pasi që me 2000 megavatet që do t’i ndërtojë, mbi 60% të energjisë së prodhuar do ta eksportojë. Por, kjo nuk është e vetmja, pasi që asaj i është dhënë mundësia edhe për eksportim jashtë Kosove të linjitit nga minierat kosovare.
Telegrafi

Pas trysnive qeveria anuloj tenderin për import të produkteve të mishit

Ekzekutivi i vendit ndryshon qëndrimin e fuqishëm për mosndryshim të planit për përzgjedhjen e kompanive që do ta furnizojnë Kosovën me produkte të mishit. Vendimi i marrë është mbajtur larg kumtimit të zakonshëm për mediat, duke u bërë publik përmes shpalljeve në disa nga të përditshmet kosovare.

I shpallur në tri gjuhët zyrtare në Kosovë, anulimi i këtij tenderi sipas shpalljes në gazetë thuhet të jetë bërë për shkaqe teknike, ani pse kundër këtij vendimi u mbajtën protesta nga prodhuesit dhe përpunuesit vendor të mishit, si dhe dhanë sugjerime për anulim të tij disa institucione ndërkombëtare.

As qeveria e as Agjencia e Ushqimit dhe Veterinës nuk kanë dashur të japin detaje për arsyet e anulimit të tenderit. Nga ana tjetër, vendimi për anulim të tenderit është përshëndetur nga Oda Ekonomike e Kosovës dhe Shoqata e Prodhuesve dhe Përpunuesve të mishit. Përmes një komunikate për shtyp thuhet se OEK-u ka mirëpritur vendimin e Qeverisë mbi anulimin e tenderit për importin e mishit dhe prodhimeve të mishit.

“Këshilli Drejtues i OEK-ut duke përkrahur politikat e Qeverisë për aplikimin e standardeve evropiane që sigurojnë cilësi për produktet që importohen në tregun e Kosovës, i ka rekomanduar Qeverisë anulimin e tenderit dhe ka kërkuar që akreditimi i importuesve të mishit të bëhet në bazë të procedurave ekzistuese ligjore”, thuhet në komunikatë.

Ndërkohë, Burim Piraj nga Shoqata e Prodhuesve dhe Përpunuesve të mishit ka thënë se vendimi i qeverisë është një lajm i mirë për të gjithë sektorin privat të kësaj fushe. Ai ka thënë se pret nga qeveria që çdo vendim në të ardhmen ta marrë në bashkëpunim me prodhuesit e vendit. Vendimi i qeverisë për të angazhuar kompanitë përmes tenderit që të importojnë produkte të mishit në Kosovë, përveç që rrezikonte falimentimin e 100 kompanive të kësaj lëmi, ajo po ashtu mund të shkaktonte edhe largim nga vendet e punës të rreth 4000 punëtorëve.

Ndryshimi i udhëzimit administrativ dhe tenderi, gjithashtu, është bërë në kundërshtim me kushtetutën pasi që Kosova parashihet të jetë ekonomi e lirë e tregut e udhëzimi dhe tenderi mundësonin që në këtë sektor të mbizotëronte monopoli.
KTV

[Llapjani_HH]

http://www.gazetaexpress.com/images/gexGallery/11589/cache/01_visar_kryeziu_kek-u03-490x320.jpg

ORA: Kosova do të bëhet vendi më i ndotur

Dhënia me koncesion për 40 vjet e thëngjillit të Sibovcit do të bëjë që kosovarët të jetojnë në ambientin më të ndotur, madje kjo do të jetë pengesë që vendi t’i bashkohet Bashkimit Evropian, thanë zyrtarë të Partisë Reformiste Ora, sot në një konferencë me gazetarë.

“Pas 40 vjet eksploatimi do të mbetet hiri nga djegia e thëngjillit si trashëgimi për pasardhësit e tanë. Dhe për 40 vjet nuk do të mund të bashkohemi në BE pasi do te jemi ndotës në regjion, dhe do të paguajmë dënimet për ndotje të ambientit”, tha Luan Pallaska, anëtar i Kryesisë Qendrore dhe Kryetar i Komisionit për Energjetikë të Partisë Reformiste ORA.

Ai theksoi se Qeveria nuk duhet të marrë vendim të shpejtë as të lehtë, por të mençur lidhur me ndërtimin e termocentraleve të reja. “Ndërtimi i termocentralit të një kapaciteti sipas nevojave të vendit është gjithsesi i nevojshëm, por duhet të shikohet mundësia e ndërtimit të centraleve me energji alternative dhe më miqësore ndaj ambientit”.

“Ne si shoqëri kemi kapital thëngjillin dhe atë duhet të materializojmë në mënyrën më të mirë. Dhe pse pjesëmarrja kosovare në këto investime të mos jetë 51 %. Ndoshta një variant i mbledhjes së të mjeteve mund të jetë edhe huaja popullore, ku qytetarët do të kishin aksionet e tyre në Elektroekonomi”, shtoi ai.

“Dhënia e këtyre resurseve me koncesion për 40 vite do të thotë se do të eksploatohet tërësisht thëngjilli në basenin e Sibovcit, do të mbeten “fosilet” e makinave për eksploatimin e thëngjillit, se kosovarët do te vazhdojnë të jetojnë në ambientin më të ndotur, dhe do të vazhdojmë të thithim ajrin me të ndotur dhe të përballemi me sëmundjet nga pasojat e këtij ambienti të cilat i kemi evidente edhe sot nga ndotja e TC ekzistuese”, thanë zyrtarët e ORA-s.

Në konferencën që Pallaska dhe anëtari tjetër i Kryesisë së ORA-s, Gazmend Hoxha, mbajtën me gazetarë u tha se me vite të tëra ekspertët nga Elektroekonomia ia arritën të kundërvihen me sukses ndërtimit të kapaciteteve të reja energjetike të bazuara në linjitin e Kosovës.

“Ky projekt i cili filloi të qarkulloji si ide ne vitet tetëdhjeta, më vonë filloi të marrë edhe konturat e veta e të cilat edhe sot pak ndryshojnë nga projektet e bëra me 1985”.

Më tutje, zyrtarët e ORA-s thanë se në atë kohë projekti nuk kishte investitor dhe detyrë te saktë projektuese. “Por në te gjitha bisedat e Elektro-Ekonomisë së Jugosllavisë kryesisht flitej se për këtë do të vendosin strukturat shoqërore politike. Dhe aty përmendet fuqia e kapaciteteve energjetike prej 2.100 MW dhe shfrytëzimi i basenit të Sibovcit 30 vjet”. Brenga kryesore e referuesve, edhe atëherë, ka qenë ndotja e ambientit në regjion.

ORA konsideron se e gjithë politika e qeverive të deri tashme ka qenë që të zhvlerësohen ndërmarrjet publike dhe të privatizohen. “Jemi dëshmitarë se sa nga ndërmarrjet e privatizuara i kanë përmbushur obligimet e premtuara me rastin e privatizimit. Me privatizim vetëm së është rritur numri i të papunëve, dhe është thelluar edhe më shumë varfëria”, u tha në këtë konferencë.
Gazeta expres

Ora, qytetarët të jenë aksionarë të termocentralit

Ne si shoqëri kemi kapital thëngjillin dhe ate duhet të materiaizojmë në mënyrën më të mirë. Dhe pse pjesmarrja Kosovare në këto investime të mos jet 51 %. Ndoshta një variant i mbledhjes së të mjeteve mund të jet edhe huaja popullore, ku qytetarët do të kishin akcionet e tyre në Elektroekonmi, thuhet në komunikatën e partisë ORa

Sipas saj, me vite të tëra ekspertet nga Elektroekonomia ia aritën të kundërvihen me sukses ndërtimit të kapaciteteve të reja energjetike të bazuara në linjitin e Kosovës.

" Ky projekt i cili fillojë të qarkulloj si ide ne vitet tetdhjeta, më vonë filloj të merr edhe konturat e veta e të cilat edhe sot pak ndryshojnë nga projektet e bera me 1985. Në atë kohë projekti nuk kishte investitor dhe detyrë te saktë projektuese. Por në te gjitha bisedat e Elektro Ekonomisë së Jugosllavisë kryesishtë flitej se për këte do të vendosin strukturat shoqërore politike. Dhe aty përmrndet fuqia e kapcitetve energjetike prej 2.100 MW dhe shfrytëzimi i basenit të Sibovcit 30 vjet", potencon komunikata.

Tutje aty thuhet se ndërtimi i termocentralit të një kapaciteti sipas nevojave të vendit është gjithsesi i nevojshëm, por duhet shiku mundësia e ndërtimit të centarleve me energji alternative dhe me miqësore ndaj ambintit.

" Nëse në vende tjera kostoja e një vendi të punës është 10.000 €, atëhre ky projekt me vlere prej 3.5 miliard € i cili qarkullon në opinion sa punëtorë do të i punësojë? Ndoshta më mirë do të ishte që të gjinden projekte ku çmimi i kostos të vendit të punës të jet më i ulët".
Telegrafi

[Llapjani_HH]

Kosova, jashtë statistikave të Eurostat

Sipas të dhënave të Shërbimit të Statistikës të Komisionit Evropian “Eurostat”, krahasimi i çmimeve të mallrave për konsumim të gjerë dhe shërbime për vitin 2008, ka treguar se Shqipëria, Maqedonia, Bullgaria, Bosnja e Hercegovina dhe Serbia janë vendet më të lira në Evropë. Kosova nuk përmendet në asnjë statistikë.

Çmimet e mallrave të konsumit të përditshëm në Shqipëri janë më të lira se në vendet e tjera të Evropës. Sipas të dhënave më të fundit nga Eurostat, Shqipëria renditet ndër vendet që kanë indeksin e çmimit të jetesës më të ulët se vendet e tjera.

Të dhënat nga Eurosat bëjnë të ditur se mesatarja e indeksit të çmimit të jetesës për Shqipërinë arrin në 53%, në krahasim me mesataren e përgjithshme të Bashkimit Evropian.

Sipas të dhënave nga Eurostat, vendi më i shtrenjtë për jetesë është Danimarka e cila ndiqet më pas nga Norvegjia, Zvicra, Finlanda dhe Islanda. Mesatarja e indeksit në Danimarkë arrin në 141%, shumë më tepër në krahasim me mesataren e përgjithshme të BE-së.

Vendi më i lirë, pjesë e Unionit Evropian është Bullgaria me 51%, gati gjysmën e mesatares së përgjithshme. Nivelet e çmimeve për ushqim dhe pije jo-alkoolike në Shqipëri për vitin 2008 arrijnë në 74% të mesatares së përgjithshme të BE-së, kundrejt 82% të Serbisë dhe 75% të Malit të Zi.

Për pijet alkoolike dhe duhanin niveli i çmimeve varion nga 57% në Shqipëri, 54% në Serbi dhe 45% në Malin e Zi. Në 27 vendet e BE, çmimet janë më ulëta në Rumani 61% të mesatares dhe më e larta në Irlandë 184%. Sipas Eurostat, ky ndryshim i madh i çmimeve vjen si rezultat i dallimeve në taksimin e këtyre produkteve ndërmjet shteteve anëtare.

Për veshje, niveli i çmimeve në Shqipëri është më i ulëti ndërmjet vendeve të Ballkanit, konkretisht 90%, krahasuar me 113% në Malin e Zi dhe 104% në Serbi. Për kategorinë e pajisjeve elektronike, Shqipëria e kalon mesataren e përgjithshme duke shkuar në shifrat e 122%, ndërkohë që në vendet e tjera të Ballkanit nuk kalojnë 100%. Për restorantet dhe hotelet, variacionet e çmimeve nuk ndryshonin shumë ndërmjet Shqipërisë dhe vendeve fqinjë.
Telegrafi

PTK shet 10 mijë numra për një javë

Lansimi në treg i numeracionit të ri 045 si dhe ndërtimi i 45 shtëpive për raste sociale, dy ngjarje këto që ndodhën javën që lamë pas janë vlerësuar mjaft të suksesshme nga menaxhmenti i kompanisë më profitabile në vend.

Bazuar në një njoftim zyrtar të kompanisë, ky sukses vlerësohet me faktin se pas një pune bukur të gjatë dhe negociatave të mundimshme me Monaco Telecomit, kodin e të cilët e shfrytëzon VALA, Kryeshefi Ekzekutiv i PTK-së, Shyqyri Haxha dhe ekipi i tij arritën që të lansojnë enumeracionin e ri 045.

Numeracioni i ri vjen edhe si rrjedhojë e arritjes në 900 mijë konsumatorë të operatorit Vala, me numeracionin 044, duke e shpenzuar atë.

“Kjo ka shtyrë menaxhmentin, që në bazë të kërkesave të konsumatorëve, të rrisim kapacitet tona edhe për 900 mijë numra të tjera, pra me një kapacitet prej 1.8 milionë konsumatorë”, ka deklaruar Haxha.

Ai tutje ka shtuar se me lansimin e numeracionit të ri 045 më baza mujore në buxhetin e PTK-së do të derdhen milion euro të tjera, që automatikisht nënkupton më shumë të hyra edhe për buxhetin e konsoliduar të Qeverisë së Republikës së Kosovës.

Në një njoftim zyrtar të PTK-së, thuhet se vetëm javën që lam pas janë shitur rreth 10.000 numra të ri me 045 çka definitivisht vërteton interesim të jashtëzakonshëm të konsumatorëve.

Në po të njëjtin njoftim thuhet se, po gjatë javës që lam pas PTK dhe Qeveria e Republikës së Kosovës, kanë nënshkruar një Memorandum mirëkuptimi për ndërtimin e 45 shtëpive për kategoritë me gjendje të rëndë sociale.

”Ky memorandum, i përkrahur me rreth gjysmë milioni euro nga PTK, u nënshkrua vetëm një ditë pas lansimit të numeracionit 045 dhe ka qenë ideja e Kryshefit Ekzekutiv që të ndërtohet 45 shtëpi si rrjedh e suksesit më rastin e lansimit të 045”.

45 shtëpi do të ndërtohen për invalidët dhe veteranët e luftës së UCK familjet e dëshmorëve, familjet në gjendje të rëndë sociale, familjet e viktimave të luftës.
Telegrafi

Anashkalohet Fondi

Qeveria e Kosovës ka anashkaluar FMN-në edhe në rishikimin e buxhetit për vitin 2009. Fondi ka porositur që nuk duhet lejuar asnjë rritje e shpenzimeve me rishikimin e buxhetit ndërsa Qeveria i ka rritur shpenzimet për 109 milionë euro

Rekomandimet e Fondit Monetar Ndërkombëtar nuk po merren parasysh nga anëtari më i ri i këtij institucioni financiar ndërkombëtar. Qeveria e Kosovës ka anashkaluar FMN-në edhe në rishikimin e buxhetit për vitin 2009, ashtu sikur nuk i kishte përfillur rekomandimet në hartimin e këtij buxheti, për rritjen e pagave për shërbyesit civil.

Në raportin e FMN-së për Kosovën, i cili është hartuar pas vizitës së stafit të Fondit gjatë muajit qershor, thuhet se nuk do të duhej lejuar asnjë rritje e shpenzimeve, pasi që do të vinin në dyshim politikën e gjithëmbarshme të shpenzimeve të Qeverisë dhe do të krijonin një precedent të rrezikshëm për përgatitjen e buxhetit 2010.

Ndërkaq, Qeveria e Kosovës ka miratuar projektligjin e rishikuar të buxhetit për vitin 2009, duke e ngritur nivelin e shpenzimeve për 109 milionë euro, nga të cilat mjete, 55 milionë euro do të shkojnë për investimin fillestar të ndërtimit të autostradës Morin-Merdar.

Kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, ka thënë se për të gjitha ndryshimet kanë qenë në kontakt të vazhdueshëm me institucionet ndërkombëtare, por vendimet e Qeverisë duket se nuk janë ndikuar nga këto këshillime.

Drejtori i Institutit për Studime të Avancuara (GAP), Shpend Ahmeti, pohon se deri më tani asnjë rekomandim i FMN-së nuk është marrë parasysh nga institucionet e Kosovës.

“Edhe nuk i marrin parasysh rekomandimet, edhe kërkojnë të fillojnë negociatat për të përfituar financiarisht nga institucionet ndërkombëtare”, thotë Ahmeti.

Fondi ka rekomanduar se prioritetet për shpenzimet duhet të rivlerësohen dhe shkurtime të konsiderueshme të shpenzimeve janë të nevojshme për të kthyer qëndrueshmërinë fiskale. “Bazuar në ekzekutimin e buxhetit deri në këtë moment të vitit, alokimet e shpenzimeve kapitale duhet të prioritizohen sërish për të identifikuar hapësirën për zvogëlim të mëtejmë të shpenzimeve. Shtrirja e këtyre shkurtimeve duhet të përcaktohet me qëllim të ruajtjes së një niveli të kënaqshëm të bilancit bankar që mbahet në Bankën Qendrore të Republikës së Kosovës”, thuhet në raport.

Më së shumti ky institucion e ka kritikuar vazhdimin e financimit të Korporatës Energjetike të Kosovës me para të buxhetit, pasi që ekziston rrezik potencial që këto para të mos kthehen me kohë nga KEK-u për shkak të gjendjes jo të mirë të kësaj ndërmarrjeje.

“Gjendja e gjysmërrënuar e KEK-ut mund të rezultojë në importe të kushtueshme shtesë të energjisë”, thuhet në raport.

Gjithashtu Fondi thotë se kostoja e financimit të projektit të autostradës drejt Shqipërisë, e konsideruar si pjesë e rishikimit të buxhetit në gjashtëmujor, nuk është vlerësuar si duhet dhe rrezikon që Qeveria të marrë përsipër obligime për shpenzime të konsiderueshme në të ardhmen.

Por, të dyja këto çështje janë anashkaluar nga vendimmarrësit kosovarë. KEK-ut i janë marrë 50 milionë euro nga kredia 150 milionë euro që i ishte aprovuar në fillim të vitit për të financuar fillimin e punimeve në autostradën Merdar-Morin.

Zëvendësministri i Ekonomisë dhe Financave, Bedri Hamza, nuk përjashton mundësinë se Kosova ka nevojë për rekomandime nga institucionet ndërkombëtare për të mbajtur sistemin fiskal në rregull. Por, ai thotë se Fondi nuk e ka kritikuar buxhetin ashtu siç po deklarohet në opinion.

“Megjithatë gjithnjë ka vend për përmirësime dhe ne po mundohemi që të punojmë në harmoni me rekomandimet e FMN-së”, thekson Hamza. Në anën tjetër, rekomandimet që i janë adresuar Bankës Qendrore, nga Fondi, për rrezikun që mund t’u kanoset bankave komerciale nga kriza ekonomike dhe mungesën e koordinimi me MEF-në për të rritur shkallën e likuiditetit, nga BQK-ja vlerësohen të arsyeshme.

“BQK-ja pajtohet me këto vlerësime-komente , të cilat si të tilla janë vërejtje që kanë për synim ruajtjen e qëndrueshmërisë financiare, asaj buxhetore, fiskale si dhe të likuiditetit në sferën e sistemit financiar në përgjithësi dhe atij bankar në veçanti”, thekson zëdhënësi i BQK-së, Besnik Kada.

Me legjislacionin aktual, sipas raportit të Fondit, BQK-ja nuk ka autoritetin për të siguruar likuiditet për sektorin bankar. Projektligji i hartuar me asistencën e FMN-së, siguron një autoritet të limituar për BQK-në në këtë drejtim.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Aeroporti shet xhipa të UNMIK-ut, institucionet tjera blejnë

Sipas gazetës Kosova Sot, aeroporti ka shitur 10 xhipa dhe pritet të shesë edhe 50 të tjerë për ti zëvendësuar me Peugot të rinj, për shkak të kostos të lartë të mirëmbajtjes, 5 mijë euro në vit, ndërkaq institucionet tjera janë duke i blerë tani. 10 xhipat e aeroportit janë shitur 50 mijë euro apo 5 mijë euro për copë.

Sipas gazetes, veturat e UNMIK-ut, përveç ANP-së, i kishte blerë edhe KEK-u dhe institucionet e tjera. Gazeta disponon një kontratë të Korporatës Energjetike të Kosovës, e cila në fillim të vitit kishte blerë xhipa të tillë në shumë prej 60 mijë eurove. Mirëpo, disa institucione tanimë janë bërë “pishman” për blerjen e tyre, për shkak të harxhimeve të mëdha.

Heqim qafe rrangallat

Zyrtarët e Aeroportit thonë se mezi po presin ardhjen e veturave të reja, për t’i hequr qafe rrangallat.

“I kemi nxjerrë në shitje 10 xhipa me një çmim fillestar prej 2.500 eurove përmes procedurës së ankandit publik. 10 xhipat janë shitur për një shumë prej 50 mijë eurove. Po presim ardhjen e veturave të reja këto ditë, për të nxjerrë në shitje edhe pjesën tjetër prej 50 xhipave. Presim që nga shitja e të gjithë flotës së xhipave t’i inkasojmë rreth 400 mijë euro”, tha koordinatori për marrëdhënie me jashtë i ANP-së, Altin Ahmeti.

Sipas tij, arsyeja e shitjes së xhipave është kostoja të cilën ai e quan “vrastare” të mirëmbajtjes vjetore të një xhipi të tillë.

“Blerja e xhipave të tillë nga ana e ish-menaxhmentit të kompanisë në vitin 2005 ka qenë një vendim jo i qëlluar, megjithëse janë blerë me çmime të lira. Nga analiza që është bërë vitin e kaluar kosto e mirëmbajtjes së një xhipi të tillë është rreth 5 mijë euro në vit. Në se kjo shumë llogaritet për 60 xhipa të tillë që disponon kompania, atëherë del që shpenzime vjetore vetëm për parkun e automjeteve janë mbi 300 mijë euro në vit”, tha Ahmeti për “Kosova Sot”.

Këta xhipa, të cilët tashmë klasifikohen si të vjetër, për shkak se shumica prej tyre janë prodhuar në vitet 1998-1999 , si pasojë e vozitjes abuzive dhe nga shumë duar, harxhojnë mesatarisht rreth 25 litra në 100 kilometra, por edhe prishjet dhe pjesët e tyre janë shumë të shpeshta dhe të shtrenjta.

“Aeroporti dhe Kosova në përgjithësi karakterizohen si një vend i rrafshët. Në këtë kuptim blerja e xhipave 4x4 dhe me peshë 3 mijë kubikë nga ish-menaxhmenti, pa llogaritur koston e mirëmbajtjes, duket i pakuptueshëm.
Duke parë këtë menaxhmenti dhe bordi i ri në ANP, në krye me Bekim Jasharin, i cili ka marrë detyrën më 15 qershor të vitit të kaluar, qysh në mbledhjen e dytë mori vendim për t’i heqë qafe këto rrangalla”, shtoi Ahmeti.

548 mijë për veturat

Menaxhmenti i ANP-së pret që këtë muaj të furnizohet me veturat e reja, 31 copë ‘Peugot’, të cilat kanë kushtuar 548 mijë euro. Tenderi është zhvilluar para 6 muajsh dhe aty kanë konkurruar 5 kompani.

“Veturat janë blerë përmes procedurës së tenderit të hapur, ku secila kompani ka pasur të drejtë të konkurrojë. Në fund ka fituar kompani ‘Peugot’, e cila ka plotësuar të gjitha kushtet e kërkuara sipas tenderit. Veturat e reja të cilat do të vinë janë vetura normale, vetura speciale për pistë dhe për natyrën specifike të punës në aeroport”, tha koordinatori Ahmeti.

Sipas tij, çmimet e blerjes së veturave nuk janë aspak të shtrenjta. “Vlera e 31 automjeteve të reja që ka blerë aeroporti është 430 mijë euro apo rreth 13-14 mijë euro për automjet. Kur kësaj shumë t’i shtohet edhe tatimi mbi vlerën e shtuar dhe dogana, atëherë vlera e tyre shkon në 548 mijë euro.

Është diçka më shumë sesa kemi parashikuar t’i inkasojmë nga shitja e xhipave”, tha Ahmeti. Ai ka theksuar që analiza e menaxhmenti ka treguar që vlera e automjeteve të reja kompensohet automatikisht nga dy vjet që shpenzohen për mirëmbajtjen e parkut të vjetër të veturave.

“Kur kësaj t’i shtojmë edhe siguracionin që kanë automjetet e reja dhe servisimin për 3 vitet e para që ka ofruar fituesi i tenderit, na del që automjetet e reja për vitet e para kanë një kosto afër zeros”, tha ai. /Kosovs Sot/
Telegrafi

S’lëshon pe KEK-u

Korporata Energjetike e Kosovës të hënën ka dhënë shpjegime për ndaljen e energjisë elektrike komunitetit të Shtërpcës. Në një komunikatë thuhet se konsumatorëve të këtij lokaliteti u është ofruar mundësia për të rregulluar njëherë e mirë çështjen e furnizimit me energji elektrike, por këtë e kanë refuzuar.

“Përfundimisht, furnizim me energji elektrike do të ketë vetëm për konsumatorët që pajtohen të paguajnë për produktin që e shfrytëzojnë dhe ata të cilët nuk e keqpërdorin atë”, thuhet në komunikatën e KEK-ut.

Sipas KEK-ut, ndërprerja e energjisë elektrike ka ardhur pasi komuniteti i Shtërpcës nuk e ka pranuar marrëveshjen që KEK-u ua ofroi të gjitha komunave me shumicë serbe për pagesën e energjisë elektrike.

“Ne u bëjmë thirrje konsumatorëve në Shtërpcë që të nënshkruajnë marrëveshjen e ofruar për rregullimin e shërbimit të energjisë elektrike dhe të ndihmojnë KEK-un që t’iu ofrojë atyre shërbim cilësor me energji elektrike”, thuhet ndër të tjera në komunikatë.

Në të kundërtën, KEK-u nuk ka ndërmend të ndryshojë qëndrim dhe do të mbajë të shkyçur nga rrjeti i vet të gjithë konsumatorët në këtë rajon që nuk paguajnë.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

As tender, as akreditim për mishin

Mishtarët dhe ekspertët e ekonomisë vlerësojnë të pavend akreditimin e importuesve të mishit. Ka mjaft ligje që e rregullojnë këtë treg. Mirëpo, pas anulimit të tenderit dhe korrigjimit të Udhëzimit administrativ, Qeveria nuk ka nxjerrë asnjë vendim të ri. Procedura e importit të mishit vazhdon pa asnjë ndryshim

Agjencia e Ushqimit dhe Veterinës (AVUK), pas anulimit të tenderit për import të mishit, nuk e ka të qartë se si do ta rregullojë këtë biznes. Mbi 100 kompani kosovare do të vazhdojnë të importojnë mish sipas procedurave të vjetra, derisa të ketë një vendim tjetër nga Qeveria e Kosovës.

Memli Krasniqi, zëdhënës i Qeverisë së Kosovës, ka thënë se deri tani për këtë problem nuk ka asgjë të re.

“Deri tani s’ka asnjë vendim, por nëse do të ketë, kjo do të jetë transparente. Çdo vendim i Qeverisë do të jetë në përputhje me ligjet ekzistuese”, tha ai.

Krasniqi, gjithashtu, tha se Udhëzimi administrativ është ndryshuar dhe është i plotfuqishëm. Pikërisht neni i këtij udhëzimi, i cili eliminonte nga konkurrenca kompanitë vendore, ishte shkas për revoltën e prodhuesve dhe përpunuesve të mishit.

Ndërsa, burime të Express nga komuniteti i biznesit, deklarojnë se Qeveria e Kosovës ka arritur qëllimin që kishte pasur me shpalljen e tenderit, e më pas anulimin tij.

“Qeveria ka pasur për qëllim të shpallë tenderin, në mënyrë që më vonë ta anulojë dhe të propozojë akreditimin e importuesve vendorë të produkteve shtazore”, tha ky burim.

Megjithatë, me anulimin e tenderit, gjithçka po shkon me të vjetrën. Tani të gjithë importuesit do të importojnë produkte shtazore duke u bazuar në Ligjin mbi veterinën dhe Udhëzimin administrativ të korrigjuar. Kryeshefi ekzekutiv i AVUK-së, Çaush Kabashi, thotë se deri tani nuk ka asnjë informatë nga Qeveria për procesin e akreditimit. Nëse ndodh akreditimi, sipas tij, do të përcaktoheshin rregulla të forta për importuesit, dhe kjo është arsyeja se pse kompanitë vendore frikohen t’i hyjnë këtij procesi.

“Zyrtarisht s’kemi asnjë informatë për akreditimin. Por, nëse aplikohet ky proces, do të kërkojmë standarde evropiane për importuesit”, tha Kabashi, duke shtuar se problem në vete paraqet edhe mosprania e Kosovës në mesin e vendeve anëtare të Bashkimit Evropian.
Në bazë të Udhëzimit të mëhershëm, AVUK-ja kishte obligim të shpallë tenderin dhe të drejtën ekskluzive për import të mishit t’ia japë një kompanie ndërkombëtare.

Mbetjen në fuqi të Udhëzimit e konfirmoi për Express vetë Çaush Kabashi.

“Udhëzimi administrativ është ende në fuqi, vetëm tenderi është anuluar”, ka thënë ai.

Sipas tij, Udhëzimi administrativi i plotësuar përcakton disa standarde për importuesit dhe deri në një vendim tjetër të Qeverisë, importuesit do të përballen me masa të rrepta.

“Të gjithë importuesit janë të obliguar që mallin ta sjellin prej fabrikës ku prodhohet e direkt për Kosovë”, tha Kabashi.

Megjithatë, mishtarët vendorë janë të bindur se është anuluar edhe Udhëzimi administrativ. Këtë ua kanë thënë edhe zyrtarët e Qeverisë.
“Nuk ka as tender, as udhëzim administrativ”, tha Burim Piraj, kryetar i Shoqatës së prodhuesve dhe të përpunuesve të mishit.

Mishtarët para anulimit të tenderit, e hodhën poshtë akreditimin si mundësi, duke e parë atë si një proces taktik për eliminimin e tyre nga tregu. Sipas tyre, Ligji mbi veterinën është i mjaftueshëm për ta rregulluar këtë treg.

Përveç kësaj, mishtarët këtë proces e shohin të tepërt për faktin se ata në janar janë licencuar nga AVUK-ja për importin e mishit. Tash, pas shtatë muajsh, përmendet akreditimi. Për ta, kjo formë nuk dallon shumë nga licencimi dhe se nuk ka nevojë për të.

Ndërkaq, edhe ekspertët vlerësojnë se nuk ka nevojë për akreditim, pasi që, Kosova ka infrastrukturë të mjaftueshme ligjore.

Drejtori i Institutit për Studime të Avancuara (GAP), Shpend Ahmeti, thotë se Qeveria tash duhet të përpilojë një listë të shteteve dhe kompanive nga të cilat mund të blihet mish.

“Që pesë vjet nuk ka pasur listë të shteteve dhe kompanive të autorizuara nga të cilat mundet të blihej mishi. Përmes një procesi të autorizimit, Qeveria duhet të përpilojë këtë listë, ndërsa autorizimin duhet ta fitojnë të gjitha kompanitë të cilat i përmbushin standardet e cilësisë së kërkuar”, tha Ahmeti.

Të gjitha këto janë të specifikuara në ligj, prandaj, sipas tij, nuk ka nevojë për procedura të reja, të cilat shkaktojnë probleme në konkurrencë, apo krijojnë bindjen se autorizimi do të jetë privilegj vetëm për disa kompani.

Sipas Ligjit mbi veterinën, Agjencia e Ushqimit dhe Veterinës duhet të përgatisë një listë të shteteve dhe të kompanive prej nga mund të importohet mishi, si edhe të kompanive të autorizuara që mund të sjellin këtë artikull në Kosovë.

Mish nga e tërë bota

Sipas të dhënave nga Doganat e Kosovës, mishi në vend arrin nga një numër i madh i vendeve dhe i prodhuesve. Në total, vjet dhe sivjet deri në muajin prill u importuan afër 110 milionë kilogramë mish dhe produkte të tij në një vlerë të përgjithshme rreth 103 milionë euro.

Gjatë kësaj periudhe janë importuar afër 39 milionë kilogramë mish dhe të brendshme të ngrënshme të shpezëve”. Importi më i madh i këtij artikulli është nga SHBA-ja - mbi 17 milionë kilogramë, pastaj nga Brazili - 13 milionë kilogramë, Kanadaja- 3,6 milionë kilogramë, Holanda- 1,8 milion kilogramë, etj.

Janë importuar edhe 4,2 milionë kilogramë mish i freskët i gjedhëve, ku prijnë Polonia me 2,4 milionë kilogramë dhe Holanda - 1,4 milion kilogramë.

Sasia më e madhe e mishit të ngrirë të gjedhit importohet nga Brazili. Në totalin prej 10 milionë kilogramëve, ky shtet latinoamerikan merr pjesë me mbi 80 për qind. Po ashtu nga ky vend janë importuar 1,5 milion kilogramë mish derri nga 1,9 milion kilogramë sa është i tërë importi.

Mishi i deleve dhe i dhive vjen nga Australia dhe Zelanda e Re, prej nga janë importuar 94 mijë kilogramë.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Askush s’i pyet

Fshatrat Palaj, Lajthishtë, Hamidi dhe Sibofc nga Kastrioti shuhen me hapjen e minierës së Sibofcit. Banorët atje janë të shqetësuar që s’po i pyet askush. Mirëpo, Qeveria tashmë ka vendosur për hapjen e minierës dhe ndërtimin e objektit të ri afër TC Kosova B dhe këto fshatra duhet të shpërngulen. Shpenzimet do t’i bartë investitori.

Vendimi i Qeverisë se Kosovës për hapjen e minierës së Sibofcit dhe ndërtimin e termocentralit “Kosova e Re” ka shqetësuar banorët e disa fshatrave të komunës se Kastriotit. Fshatrat Palaj, Lajthishtë, Hamidi dhe Sibovc do të ndajnë fatin e njëjtë me Haden, në këmbim të ndërtimit të kapaciteteve të reja energjetike.

Banorët atje frikohen se mos po përsëritet rasti i Hades, ku shumë familje ende nuk janë kompensuar dhe disa të tjera kanë mbetur brenda fshatit duke pritur shpronësimin. Ata akuzojnë Qeverinë se po i merr vendimet pa i pyetur fare ata që zhvillimin energjetikës do ta përjetojnë në lëkurën e vet.
Familja e Haki Dedincës, që nga viti 1800 jeton në fshatin Lajthishtë dhe shpërngulja për të do të jetë e dhimbshme. Fshati ka mbi një mijë banorë dhe shumë nga ta as që dinë se si cili do të jetë fati i tyre.

“Jemi të shqetësuar krejt banorët e fshatit. Nuk dihet ende ku do të na vendosin dhe çfarë kushtesh do të ofrojnë”, thotë Hakiu. Ai me nostalgji përshkruan jetën në fshat dhe frikën se do ta kenë shumë të vështirë të gjejnë rehatinë në një vend tjetër. Fatin e njëjtë do ta ketë edhe fshati Palaj, që gjendët në lokacionin ku do të jetë miniera dhe afër vendit ku do të jetë termocentrali i ri. Banorët e këtij fshati thonë se nëse kompensohen në mënyrë të drejtë, janë të gatshëm ta lënë vendin e lindjes, pasi janë lodhur nga pluhuri i termocentraleve ekzistuese.

“Jemi lodhë nga pluhuri. Nëse na kompensojnë, do ta lëmë fshatin tonë. S’na kanë lënë zgjidhje tjetër”, tha Nexhmedin Avdiu, banor i fshatit Palaj.
Avdiu shprehet skeptik lidhur me projektin, duke marrë shembull fshatin Hade, në të cilin shumë familje kanë mbetur duke pritur kompensimin e pronës së tyre.
Në vitin 2005, Qeveria kishte vendosur që banorët e fshatit Hade të shpërnguleshin gradualisht. Ishte thënë se po rrezikohen nga rrëshqitja e dheut,e në fakt këto sipërfaqe duheshin për të hapur shtresat e reja të qymyrit. Mirëpo, deri tash nuk është shpërngulur as çereku i banorëve dhe ka pasur shumë probleme rreth kompensimit, njoftojnë zyrtarë komunalë në Komunën e Kastriotit.

Drejtori i administratës në këtë komunë, Mustafe Rushiti, thotë se atje është shpallur zona e interesit nacional, prandaj Qeveria vendos pa i pyetur fshatarët. Me të dëgjuar lajmin për minierën dhe termocentralin, banorët e fshatrave vijnë çdo ditë në Komunë për të kërkuar sqarime. Ai thotë se fatin e Hades do ta ndajnë edhe 4 fshatra të tjera.

“Ndërtimi i termocentralit të ri përfshin dislokimin e fshatrave Lajthishtë, Hamidi, Palaj dhe Sibovc. Banorët e këtyre fshatrave janë në një situatë amullie dhe çdo ditë vijnë e ankohen”, tha Rushiti. Sipas tij, investitorit i konvenon që ndërtimi i termocentralit të bëhet në këtë zonë, sepse e ka të gatshme tërë infrastrukturën dhe burimet e qymyrit.

Menaxheri i projektit Kosova e Re, Lorik Haxhiu, thekson se tash Kosova e ka Ligjin për eksproprijimit dhe tërë procedura do të shkojë sipas këtij ligji.
“Baza për shpronësim dhe për të gjitha procedurat do të jetë ligji”, tha Haxhiu. Procedura për shpronësim do të shkojë gradualisht pas vlerësimeve të pasurive në këto fshatra. Sipas Haxhiut, e sigurt është se shpenzimet e shpronësimit do t’i bartë investitori.

Ndërkohë, Qeveria ka vendosur tashmë për hapjen e minierës në Sibofc, ndërtimin e termocentralit me fuqi prodhuese 1000 megavatë, plus 1000 të tjera më vonë, TC Kosova B do të shitet, ndërsa ai Kosova A do të shuhet deri në vitin 2015. Miniera e Sibofcit i jepet me koncesion për 40 vjet kompanisë që do ta fitojë tenderin.
Gazeta expres

Berisha në Kukës: Rruga e kombit për Ramën ishte rruga e asgjëkundit

‘Sot, unë erdha në Kukës nëpërmjet korridorit të kombit. Duke ardhur mu rikujtua teza famëzezë e humbësit Edi Rama. Pasi volli vrer, tonelata shpifjesh dhe trillimesh , pasi përdori bashkë me të tjerë në mënyrën më monstruoze institucionin e akuzës, duke e shndërruar atë në një turp ordiner, nxori tezën famëkeqe, se kjo është rruga e asgjëkundit. Dua ti them sot se Kosova është gjysma e kombit, kurse ti je faqja e zezë dhe turpi i tij. Dua ti them sot se qytetarët e Kukësit janë qytetarë të nderuar të këtij vendi” deklaroi Berisha.

“Të deklarosh se kjo është rruga e asgjëkundit do të thotë se ti je hiç i hiçeve, sepse sot në këtë rrugë qarkullojnë dhjetëra e mijëra shqiptarë, qarkullojnë mbi 12 mijë.

Unë ju garantoj ju se nuk do të jetë e largët dita, që në këtë korridor të qarkullojnë 20 apo 24 mijë automjete në ditë. Ky do të jetë korridori i shqiptarëve, korridori i Ballkanit, i cili do tu ofrojë distancën më të shkurtër dhe shërbimin më të mirë edhe kombeve fqinj. Por le të mos merremi me të, se shqiptarët e nxorën atë në banesën e harresës dhe humbjes, kurse ne së bashku le të vazhdojmë projektin e Shqipërisë evropiane, të Kukësit evropian” shtoi më tej Berisha.

Në vijim të vizitës së tij në qytetin e Kukësit, Kryeministri Berisha mori pjesë në inaugurimin e rrugës Kukës-Krumë me gjatësi 27 kilometra dhe vlerë 277 milion lekë. Kryeministri tha se rruga Kukës-Krumë, plotëson një nga segmentet më jetikë të unazës verilindore dhe juglindore të vendit, që nis nga Tropoja dhe përfundon në Delvinë, duke i dhënë një frymëmarrje më të gjerë të gjitha komunave të përfshira në këtë zonë.
Telegrafi

[Llapjani_HH]

Shteti pa arka

Vendosja e arkave fiskale është duke u zvarritur që prej vitit 2006. Mungesa e tyre favorizon ekonominë joformale dhe dëmton buxhetin e Kosovës. Bizneset e mëdha lobojnë që kjo gjendje të vazhdojë edhe për një kohë. Për të mirën e tyre, në dëm të Kosovës

Premtimi i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave se të gjitha bizneset në Kosovë nga mesi i këtij viti do të pajisen me arka fiskale - nuk po përmbushet. Sipas përfaqësuesve të komunitetit të biznesit, çdo vonesë e zbatimit të këtij projekti e favorizon ekonominë joformale.

Megjithatë, drejtori i ri i Administratës Tatimore të Kosovës, Behxhet Haliti, premton se do të angazhohet maksimalisht që deri në fund të vitit t’i vendosë qoftë edhe vetëm dhjetë arka fiskale nëpër biznese. Ai mohon se janë vonuar me këtë projekt, por thotë se përfshirja e të gjitha bizneseve në një sistem të ri të raportimit tatimor nuk do të jetë e lehtë.

“Ky projekt do të zgjasë për më shumë vite dhe do të zbatohet në faza. Nuk do të shkojë aq shpejt siç mendohet”, thekson Haliti.

Sipas tij, arkat fiskale janë mekanizmi më efikas për zvogëlimin e ekonomisë joformale dhe rritjen e të hyrave buxhetore nga burimet e brendshme.

Haliti pohon se që nga një gushti i këtij viti të gjitha bizneset do të pajisen me numër fiskal, i cili do t’ia lehtësojë administratës t’i identifikojë më lehtë tatimpaguesit. Në këtë mënyrë, edhe me arkat fiskale, të gjitha transaksionet e bizneseve do të regjistrohen në një bazë të pandryshueshme të të dhënave që monitorohet nga Administrata Tatimore e Kosovës.

ATK`ja bashkë me MEF`in, e kanë formuar grupin punues për hartimin e akteve ligjore, me të cilat detajohen edhe procedurat e zbatimit të këtyre arkave. Nga buxheti i Kosovës për këtë vit janë ndarë mbi një milion euro për përgatitjen e terrenit para fillimit të vendosjes së këtij mekanizimi fiskal.

Burime të Express tregojnë se bizneset e mëdha po lobojnë në Qeveri që kjo gjendje të vazhdojë edhe për një kohë.

Pronari i zinxhirit të supermarketeve “ETC”, Ramiz Kelmendi, e thotë të kundërtën. Sipas tij, sa më shpejt që të vendosen arkat fiskale në supermarketet e tij, aq më mirë do të jetë për të dhe për ekonominë e Kosovës. Ai thotë se për bizneset e mëdha kjo është e mirëseardhur, sepse e ndihmon zhvillimin e ekonomisë legale.

“Çdo vonim në zbatimin e arkave fiskale është dëm për buxhetin, pasi e favorizon ekonominë joformale”, thotë Kelmendi.

Edhe kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Besim Beqaj, vlerëson se për bizneset do të jetë e mirëseardhur vënia e kontrollit fiskal, pasi që përmes këtij veprimi do të ndihmohet eliminimi i ekonomisë joformale. Sipas Beqajt, i tërë projekti nuk do të mund të zbatohet përnjëherë, por ai do të ndahet pjesë-pjesë.

Në fillim të vitit, ATK-ja kishte filluar projektin provues që është zbatuar në dhjetë biznese, të cilat i kanë vendosur vullnetarisht arkat fiskale.

Ndërkaq, në mungesë të deklarimit të kënaqshëm të tatimeve të bizneseve në ATK, buxheti i Kosovës vazhdon të mbushet nga të hyrat që grumbullohen në Doganat e Kosovës. Administrata Tatimore, në periudhën tremujore të këtij viti ka realizuar 75.8 milionë euro të hyra.
Gazeta expres

Investitorët turq, mësyjnë Ballkanin

Pas Bullgarisë, Maqedonisë e Shqipërisë, synimi i radhës i investitorëve turq duket se do të jetë Serbia, bën të ditur në një analizë "Balkaninsight".

Më shumë se 10 mijë biznesmenë turq jetojnë dhe punojnë sot në Rumani, ndërkohë që turqit kanë nën pronësi operatorë telefonikë në Maqedoni dhe Shqipëri, si dhe aktivitete të industrisë së veshjeve dhe tekstileve në Bullgari.

Disa vite më parë, një kompani turke bleu dy birrari në Serbi për 30 milionë euro, ndërsa tani, sipas një diplomati turk në Beograd, do të ketë për objektiv kryesor Serbinë.

"Ne e kemi të qartë se në Serbi kemi investuar shumë më pak se në vende të tjera të rajonit, por tani ky vend është prioriteti ynë në të gjitha nivelet", thotë Mustala Uludag, përgjegjës për çështjet ekonomike në Ambasadën e Turqisë në Beograd.

Deri pak vite më parë, Turqia ishte konsideruar si një vend i prapambetur në listën e vendeve të botës së tretë. Por gjatë dy dekadave të fundit, vendi me 80 milionë banorë ka qenë në gjendje të rrisë konsumin e brendshëm dhe të akumulojë pasuri për të krijuar kompani të mëdha, të cilat tashmë po tregohen agresive në zgjerimin e aktivitetit të tyre në rajonet që dikur qenë pjesë e Perandorisë Osmane.

Turqia ka ekonominë të gjashtë më të madhe në Europë dhe të pesëmbëdhjetën në rang botëror. Baza e të ardhurave të saj në valutë janë 30 miliardë dollarë që gjenerohen nga sektori i turizmit, ndërkohë që Bashkimi Doganor me Bashkimin Europian kanë krijuar një treg të konsiderueshëm për prodhimet e lira bujqësore turke, të cilat depërtojnë në tregjet e Perëndimit përmes rrjetit të bollshëm të diasporës turke.

Interesi i investitorëve turq për Serbinë, e cila në shumë kuptime është një rrugë për Turqinë drejt Europës Qendrore dhe Perëndimore, po paraprihet nga një aktivitet i gjerë politik. Presidenti turk, Abdullah Gyl, pritet të vizitojë Beogradin në fund të këtij viti.

Turqit janë të interesuar për shitjet me pakicë, ndërtim dhe industri tekstilesh e veshjesh. Në shtator të vitit të kaluar, kompania turke "Ramstore" njoftoi se kishte në plan të hapte një supermarket në Nish, por planet u anuluan si pasojë e krizës. Rrjeti turk i supermarketeve "Migros" ka zgjeruar sakaq aktivitetin në Maqedoni dhe Bullgari.

Turqia filloi përgatitjet për ekspansion në rajon gjatë viteve ‘90, por planet e saj u ndalën kur kriza e vitit 2001 falimentoi pjesën dërrmuese të bankave të saj dhe vendi u zhyt në telashe me kreditorët e jashtëm.

Por kriza duket se e pastroi ekonominë e këtij vendi nga kompanitë jorentabël dhe i dha një nisje të re.

Reformat politike të viteve që vijuan i dhanë Turqisë një zhvillim të shpejtë dhe të gjithanshëm. Në Shqipëri, kompanitë turke kanë investuar në telekomunikacion, financa e industri çeliku. (TCH)
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Pak investime kapitale

Për pesë muaj, nga buxheti i Kosovës 105.3 milionë euro janë shpenzuar për paga dhe mëditje, 49.4 milionë euro për mallra dhe shërbime, kurse për investime kapitale vetëm 46.4 milionë euro

Pesë muajt e parë të këtij viti, buxheti i Kosovës ka arkëtuar 342.8 milionë euro, shumë e cila nuk dallon shumë nga gjendja që ishte para një viti. Janë
shpenzuar 307.3 milionë euro. Prej tyre, vetëm për paga kanë shkuar 105.3 milionë euro, derisa shpenzime kapitale - 46.4 milionë.

Duket se edhe sivjet do të vazhdojë praktika e vjetër- sa më shumë afrohet fundi i vitit, aq më shumë rriten shpenzimet për investime kapitale. Vjet, në fund të dhjetorit u tregua se për këtë kategori kanë shkuar 347.1 milionë euro, ose dhjetë herë më shumë se në fund të majit.

Sipas zëdhënësit të Qeverisë, Memli Krasniqi, kjo ndodh për shkak se projektet kapitale marrin kohë deri në realizim.

“Për shkak se disa nga projektet janë kontraktuar në gjysmën e këtij viti, tradicionalisht shpenzimet kapitale rriten në fund të vitit”, ka thënë ai.
Kryetarja e Komisionit parlamentar për tregti, industri, ekonomi... në Kuvendin e Kosovës, Myzejene Selmani, thotë se Qeveria më shumë ka shpenzime në rroga dhe mëditje sesa që jep para për investime.

“Statistikat janë për të keq. Kjo qeveri më shumë po shpenzon për rroga dhe mëditje”, pohoi Selmani.

Megjithatë, vërejtjet e fundit të FMN-së, për rritje të shpenzimeve nga Qeveria nuk e kanë shqetësuar fort ekzekutivin e vendit. Qeveria tashmë ka marrë dritën jeshile nga kuvendarët për rritje të shpenzimeve me miratimin e projektligjit për rishikimin e buxhetit për vitin 2009. Është bërë alokimi i 109 milionë eurove, prej të cilave 55 milionë euro do të shkojnë për autostradën Morin-Merdar.

Në raportin e FMN-së për Kosovën, thuhet se nuk do të duhej lejuar asnjë rritje e shpenzimeve, pasi do të vinin në dyshim politikën e gjithëmbarshme të shpenzimeve të Qeverisë dhe do të krijonin një precedent të rrezikshëm për përgatitjen e buxhetit 2010.

Në thumb të kritikave ka qenë Korporata Energjetike e Kosovës, e cila nëse vazhdon të financohet, sipas Fondit, ekziston rreziku potencial që këto para të mos kthehen me kohë nga furnizuesi i vetëm me energji në vend. Sipas Selmanit, Qeveria nuk po i merr seriozisht këto vërejtje.

“FMN-ja i bëri vërejtje se do të këtë probleme në këtë vit fiskal dhe në projektimin e buxhetit për vitin 2010. Të hyrat do të jenë më të vogla, prandaj s’di se çka është kah bën kjo qeveri me këto shpenzime”, shprehet ajo.

Sipas saj, dallimi mes vitit 2008 dhe 2009 në paga dhe mëditje, është i dukshëm, ndërkohë brutoprodhimi vendor është rritur vetëm 3.1 për qind.
Gazeta expres

Bllokim rutinor

Lajmërimin e ekspertëve të Ministrisë së Transportit se njëra prej urave të autostradës Fushë-Kosovë – Sllatinë nuk është cilësore, zëvendësministri Adem Grabovci e konsideron si një punë rutinore të laboratorit. Ai thotë se këto informata janë të zakonshme dhe të nevojshme për t`i ikur jocilësisë

Bllokimi disaditësh i punimeve në njërën prej urave të autostradës Fushë-Kosovë – Sllatinë, nga drejtuesit e Ministrisë së Transportit dhe Post–Telekomunikacionit, arsyetohet me sigurinë për cilësi.

Zëvendësministri Adem Grabovci deklaron se lajmërimi i laboratorit për mungesën e cilësisë së materialeve për njërën prej këtyre urave, ka ndikuar që të ndalen punimet derisa është vërtetuar si cila është gjendja reale në këtë kantier. Raporti i analizave të mostrave të dërguara në Kroaci treguan se cilësia në këtë urë është e mirë dhe punimet kanë vazhduar. Ai mohon se lajmërimet kishin të bëjnë për cilësinë e materialeve në tërë këtë autostradë. Gjithashtu mohoi se punimet janë bllokuar për një kohë të gjatë. Ai tha se ndërtimi është ndalur vetëm në këtë urën e dytë, derisa kanë ardhur analizat përfundimtare për cilësi.

Disa ditë më herët, ekspertët e kësaj ministrie kanë lajmëruar shefat e këtij institucioni se cilësia e punës dhe e materialeve në urën e dytë nuk është e pëlqyeshme dhe është jashtë standardeve. Për shkak të saj, edhe janë ndërprerë punimet deri në studimin dhe konstatimin përfundimtar.

Dyshimet, sipas Grabovcit, janë krijuar nga shkaku se mostrat janë marrë pa pritur përfundimin e betonimit të shtyllave të asaj ure.

“Pasi na janë kthyer analizat nga Kroacia dhe pas disa studime të tjera në Kosovë, kemi vërejtur se nuk ka probleme me cilësinë e materialit në këtë urë”, tha Grabovci.

Ai tregoi se natyra e punimeve në këtë rrugë është paksa komplekse dhe se ato po realizohen me standarde evropiane.

Raportimet nga laboratorët dhe ato të ekspertëve të Ministrisë së Transportit, ai tha se janë të përditshme dhe të përmbledhura në baza javore. Pas këtyre lajmërimeve, sipas tij, Ministria merret me çështje kryesore dhe merr masa.
“Në rastin e kësaj ure ne jemi lajmëruar, kemi ndalur punimet, analizuam si është gjendja. Tash gjithçka është në rregull”, tha Grabovci.

Zëvendësministri thotë se deri më tash nuk është paraqitur asnjë problem nëpër ura, apo segmente të tjera të autostradës. Cilësinë, deklaron se e kanë të garantuar nga kompanitë kontraktuese. Ndërsa, për urat tha se kanë një garanci prej 100 vjetësh.

Autostrada urbane Fushë-Kosovë – Sllatinë, shtoi zëvendësministri , është bërë sipas parashikimeve dhe projekteve. Shumë shpejt pritet të bëhet përurimi i saj. Qeveria ka njoftuar se autostrada gati është e përfunduar dhe tash po merren me detajet e projektit dhe më vonë asfaltimin.

Ky segment rrugor, i cili do të kushtojë mbi 35 milionë euro, është njëra ndër veprat më të rënda dhe më të komplikuara ndërtimore që bëhen në Kosovë. Ka katër ura të mëdha. Punëkryes në urën ku kishin dilema ekspertët e Ministrisë është “Ingra” nga Zagrebi, me të cilën kjo punë është kontraktuar për 3,5 milionë euro.

Punët në urën e parë i janë besuar konzorciumit kosovaro-kroat “Arda Rei – Dinarik”, e treta kompanisë “Famis” të Suharekës dhe e katërta, asaj “Trema Inginiering” nga Tirana.
I tërë projekti duhet të përfundojë për 180-200 ditë pune, por jo më larg se fundi i vitit 2009.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Fatmir Limaj hap rrugë

Brenda 10 ditësh nisin punimet për vazhdimin e autostradës për Pejë, nga Sllatina për në Gjurgjicë, 22 kilometra e gjatë. Paralelisht me të nis ajo nga Shkabaj për në Milloshevë ,drejt Vushtrrisë. Thotë se janë në fazën finale të projektimit të autostradave prej Klinës në Pejë dhe kësaj për Vushtrri e Mitrovicë. Autostradën, është i bindur se do ta nisin në vjeshtë. Ndërsa, tregon se në dhjetor për Aeroportin do ta nënshkruajnë kontratën me koncesionarin. Hekurudhat s`i ka harruar. Fatmir Limaj flet për Express.

Ministri i Transportit dhe Post-Telekomunikacionit - Fatmir Limaj, vazhdon të hapë fronte të reja. Pas zgjerimit të rrugës nga Prishtina për në Lipjan, asaj të Prishtinës për në Fushë-Kosovë dhe vazhdimit të saj deri në Sllatinë, ai, brenda dhjetë ditëve do të nisë projektin edhe më të madh – vazhdimin e autostradës Sllatinë – Gjurgjicë. Ai ka për synim që brenda dy apo tri vjetësh, të përfundojë autostradën Prishtinë - Pejë, aktualisht rruga më e frekuentuar në Kosovë.

Planin dinamik të zhvillimeve dhe projekteve sivjet i ka ndarë në dy periudha. Vazhdimin e projekteve nga viti i kaluar që ka marrë pjesën e parë të sezonit apo gjashtëmujorin e parë që pritet të përfundojnë deri në fund të sezonit. E, faza e dytë, është nisja e projekteve të përfunduara që ndërtimi i tyre kryhet në vjeshtën e vitit të ardhshëm. Projekti i parë dhe më i madh i vitit 2008 – 2009 është ky i autostradës Sllatinë – Gjurgjicë, e cila është e gjatë 22 kilometra. Dhe, do të kushtojë mbi 52 milionë euro. Rreth 44 milionë euro për rrugë, ndërsa mbi 8 milionë për ura.

Ministri Limaj, në një intervistë për Express, ka shpjeguar planet e tij që i ka nisur për Pejë dhe Mitrovicë në mënyrë frontale.

“Zgjerimi i rrugës Sllatinë – Gjurgjicë do të nisë brenda 10 ditësh dhe do të përfundojë në vjeshtën e vitit të ardhshëm”, tha Limaj. Tash, tregon ai, ka mbetur vetëm që kompanitë të përgatiten teknikisht.
Ai njoftoi se njëkohësisht do të nisë edhe pjesa tjetër për Shkabaj e deri në Milloshevë, e që më pas vazhdon prej Mitrovicës dhe Vushtrrisë.

“Projektimet janë në fazën finale edhe të zgjerimit të rrugëve prej Gjurgjice në Kjevë dhe asaj Klinë – Pejë”. Gjithashtu, në përfundim është projekti i rrugës që nis nga Millosheva për në Vushtrri dhe Mitrovicë.
“Këto projekte besoj deri në shtator do të përfundojnë krejt dhe janë në plan për fillim në vitin e ardhshëm”, tha ministri i Transportit.

Me këtë strategji mendon se kanë bërë punë të mëdha dhe konkrete duke përfunduar një punë dhe vazhduar menjëherë një tjetër. Me këtë planifikon që gjithmonë të kenë një front të madh të hapur. Rruga Sllatinë-Gjurgjicë do të kushtojë rreth 52 milionë euro. Do të thotë 44 milionë për rrugë, ndërsa 8 milionë për ura. Rreth 2 milionë kilometri. Ura do të ketë te Kryqi i Komaranit dhe te Kryqi i Arllatit. Kjo lidh edhe parkun industrial në Drenas që do të ndihmojë shumë atë pjesë. Rruga pritet të përfundojë deri në vjeshtë të vitit të ardhshëm.

“Paratë i kemi të planifikuara për këtë vit dhe për vitin e ardhshëm për shkak se këto janë projekte për vitin 2009 – 2010 plus me rishikim të buxhetit kemi marrë edhe 20 milionë, që edhe ato do t`i fusim në këto rrugë”. Limaj foli edhe për autostradën, e cila, sipas tij, është në fazën finale të fillimit të ndërtimit. Puna e vështirë në këtë projekt, sipas tij, ka përfunduar.

“Me autostradën jemi shumë afër. Te projektet e rrugës është një rregull – problemi është deri te shpallja e tenderit, përcaktuesi i kompanisë ndërtuese dhe në momentin kur ne e kemi nisur realizimin e projektit, mandej ajo konsiderohet si e kryer, se ato punë i bën mandej kompania”, shpjegoi ai. Ai beson se në shtator do të fillojnë me ofertat dhe deri në nëntor dihet se kush do t’i kryejë punët.
“Kjo mund të jetë edhe fillimi i autostradës”, tha ai.

Tashmë rruga dihet se kah do t`i bjerë. Sipas një projekti të vitit 2003 janë caktuar në vija të trasha se kah shkon rruga dhe kësaj do t`i përmbahet kjo ministri.

Ndërsa, për akuzat se cilësia e rrugëve është e dobët, Fatmir Limaj i mohon me çdo kusht. Ai thotë se është në gjendje të argumentojë pikë për pikë të kundërtën.

“Për cilësinë e dobët që po akuzohem, nuk është e vërtetë aspak. Për rrugët e Dushkajës vetë opozita që akuzon i ka nisur ato rrugë dhe projekti i Dushkajës ku ne kemi nisur, nuk ka përfunduar dhe ato kur t`i përfundojmë ne do të jenë rrugë me standarde evropiane”.

Gjithashtu tha se me standarde do të përfundojë edhe rruga e Carralevës për të cilën është akuzuar disa ditë më parë nga lideri i AAK-së, Ramush Haradinaj.
Edhe për rrugën Fushë-Kosovë – Sllatinë deklaron se nuk janë vonuar, por pranon se kanë mundur ta kryejnë më herët.

“Pranvera ka qenë e vonuar dhe pak shirat e verës dhe besoj se jemi brenda dinamikës së paraparë. Ne i njehim ditët e punës dhe jo ditët kalendarike”, tha ai.

Në fillim ministri pati premtuar se do të krijojë listën e zezë të kompanive që do të punojnë keq, apo nuk përmbushin kontratat. Atë e ka krijuar, por nuk e bën publike.

“Ka disa kompani me të cilat vitin e kaluar nuk kemi qenë të kënaqur dhe i kemi dënuar, e tash dalëngadalë po ndahen kompanitë që duhet të marrin projekte të mëdha, e cilat të vogla”.
Sipas tij, klasifikimi po imponohet dhe bëhet vetvetiu.

Sektorin e hekurudhave, i cili është konsideruar si i harruar nga Ministria që ai drejton, thotë se shpejt do të marrë dimension të ri. Për këtë ka menduar krijimin e Autoritetit Rregullativ për Hekurudha, i cili nuk ka ekzistuar më herët. Emrat e këtij autoriteti tregoi se i kanë dërguar në Kuvend dhe presin miratimin e saj.

E për Aeroportin thotë se i kanë kryer gati krejt punët dhe shumë më herët është punuar me to sesa me kompanitë e tjera. “Ne tash kemi edhe një analizë profesionale nga një kompani të caktuar. Dhe Qeveria tash ka vendosur që ta japë me koncesion aeroportin dhe kjo pritet të përfundojë në dhjetor” - thotë ministri. E për PTK-në, thotë se është përgjegjës më shumë Ministria e Ekonomisë dhe Financave. Ai nuk di ende se a do të privatizohet vetëm Vala apo krejt Posta dhe Telekomi. Për ministrin e Transportit dhe Post-Telekomunikacionit, Fatmir Limaj, autostrada Vërmicë – Mërdar, ajo Pejë-Prishtinë dhe kjo Prishtinë – Mitrovicë janë projekte të mëdha kapitale për Kosovën dhe mendon që do t`i përfundojë brenda mandatit të tij
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

Aeroporti iu ofron kontrata 4 mujore 120 punëtorëve sezonal

Vendimet strategjike të menaxhmentit si puna 24 orë, shtimi i numrit të fluturimeve për 17 përqind në gjashtëmujor, rritja e numrit të udhëtarëve dhe hapja e terminalit VIP, kanë shtuar jashtëzakonisht shumë punën ne aeroport, ndërkohë që numri i punëtorëve aktualisht është i njëjtë sikurse në vitin 2006 kur janë shërbyer vetëm 880 mijë udhëtarë. Tani, stafi i ANP-së shërben 400 mijë udhëtarë më shumë apo 1 milion e 250 mijë udhëtarë në vit, thuhet në komunikatën e kompanisë.

Aeroporti Ndërkombëtarë i Prishtinës ka vendosur që të iu ofrojë kontrata katërmujore rreth 120 punëtorëve sezonal, për shkak të rritjes enorme të volumit të punës në kompani, në të gjithë sektorët, me çëllim të mbajtjes së shërbimeve ndaj udhëtarëve dhe kompanive në nivelin e duhur.

Sipas komunikates rritja e volumit të punës,- e cila erdhi për shkak të vendimeve strategjike të menaxhmentit, puna 24 orë në aeroport, rritja e numrit të fluturimeve prej 17 përqind për shkak të miratimit të programit nxitës për aviokompanitë, rritja e numrit të udhëtarëve për 5 përqind, hapja e terminalit VIP etj, vuri në pozitë kritike shërbimet ndaj klientëve të kompanisë sidomos gjatë muajit qershor dhe korrik.

Numri i punëtorëve në Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës për momentin është 630, i njëjtë sikurse në vitin 2006, kur janë shërbyer 880 mijë udhëtarë, ndërsa tani numri i udhëtarëve ka kaluar shifrën prej 1 milion e 250 mijë udhëtarë.

“ Janë rreth 400 mijë udhëtarë më shumë se në vitin 2006 të cilët shërbehen nga stafi i kompanisë, ndërkohë që numri i punëtorëve ka mbetur i njëjtë. Është i pamundur vazhdimi i punës në aeroport me numër të njëjtë të punëtorëve. Shërbimet ndaj udhëtarëve dhe kompanive gjatë këtyre muajve, sidomos në qershor dhe korrik u vunë në pozita kritike, çka detyroi menaxhmentin të marrë një vendim të tillë për punësimin e punëtorëve sezonal” tha Koordinatori për Marëdhënie me Jashtë i ANP-së, Altin Ahmeti.

Sipas tij, që nga fillimi i punës edhe në ndërrimin e tretë, apo 24 orë punë, vendim që ka rezultuar shumë i suksesshëm për shkak se tani rregullisht në këtë orar fluturojnë 3 kompani ndërsa gjatë vikendeve ka nga 7 fluturime, lindi nevoja për punësimin e punëtorëve të rinj.

“ Prej muajit prill kur në aeroport filloi puna 24 orë, punëtorët ekzistues në operativë kanë punuar pa pushim gjatë vikendeve dhe duke tejkaluar orët zyrtare të punës, 172 orë të rregullta në muaj dhe 40 orë over-time me pagesë (orë shtesë me pagesë).

Në shumicën e rasteve shumë prej punëtorëve kanë arritur deri në 80 orë overrtime mirëpo kompania nuk ka mundur ti paguaj më shumë se 40 orë shtesë për shkak se është e ndaluar sipas ligjit. Ju jemi mirënjohës këtyre punëtorëve për punën e pakursyer dhe ndihmën e dhënë, ndërsa orët shtesë të punuara nga ata do të kompenzohen me ditë pushimi”, tha tutje koordinatori Ahmeti. Pranimi i punëtorë sezonal me kontrata katërmujore është bërë konform të gjitha rregullave dhe ligjeve të Republikës së Kosovës.

Gjatë muajit prill qe shpallur konkursi nga ana e kompanisë, konkurs në të cilin konkuruan rreth 4 mijë persona, ndërsa procesit të intervistimit i janë nënshtruar rreth 500 persona gjatë muajit Maj dhe Qershor.

120 punëtorët e pranuar në Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës do të punojnë në të gjitha sektorët, bagazh, sigurim, restorante, mirëmbajtje, stjuardesa etj.
Telegrafi

ANP, të hënën në tender

Të hënën shpallet shprehja e interesit për koncesionimin e Aeroportit të Prishtinës. Koncesionari duhet të investojë rreth 100 milionë euro, të ndërtojë një terminal me kapacitet prej 1.5 milionë pasagjerëve, hapësirën për parkingje, poligonin e taksive dhe një fabrikë për riciklimin e ujit, bashkë me disa kushte tjera.

Qeveria e Kosovës ka ndërmend të zbatojë pikë për pikë rekomandimet e kompanisë INOVA për dhënien me koncesion të Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës.

Kjo kompani, e caktuar para disa muajsh për të nxjerrë analizat për koncesionim, i ka rekomanduar qeverisë që sa më parë ta zbatojë këtë proces. Kështu edhe është duke u punuar. Saktësisht, Këshilli Ndërministror për Ndërmarrje Publike, kryetar i së cilës në rastin e ANP-së është ministri Fatmir Limaj, ka vendosur që shprehjen e interesit ta shpallë ditën e hënë të javës së ardhshme.

Rekomandimet e kompanisë INOVA kanë shtyrë qeverinë të caktojë një mori kërkesash dhe kushtesh për koncesionarin e ardhshëm të aeroportit. Ai fillimisht duhet të përgatitet që në një interval kohor prej 20 vjetësh të investojë rreth 100 milionë euro. Prej këtyre investimeve përfiton edhe qeveria.

“Nga dhënia e aeroportit në koncesion për njëzet vjet, buxheti i Kosovës arkëton mbi 400 milionë euro”, ka deklaruar ministri Limaj.

Ministri Fatmir Limaj deklaroi se kjo është rruga më e mirë për të zhvilluar aeroportin dhe ndihmuar me krejt këtë masë parash buxhetin e Kosovës.

“Ne kemi marrë një analizë shumë profesionale nga kompania konsultuese dhe rekomandimet e saj do t`i zbatojmë me përpikëri”, tha Limaj.

Ai tregoi edhe një mori kërkesash tjera që do t`i parashtrohen koncesionarit. Së pari, tha Limaj, ai duhet të investojë në një terminal të ri me kapacitet për 1.5 milionë pasagjerësh. Pos kësaj duhet edhe të investojë në parkingje dhe poligone për taksitë dhe autobusët.
Gjithashtu, sipas ministrit të Transportit, koncesionari duhet të ndërtojë edhe një fabrikë për riciklimin e ujit në atë hapësirë.

“Aeroporti do të zgjerohet edhe më shumë për një hapësirë të madhe. Me këto investime mendojmë se do të kemi një aeroport ndërkombëtar bashkëkohor”.

Ndër qëllimet kryesore të ministrit Limaj është edhe ai që kjo kompani të shndërrohet në një institucion identifikues për shtetin e ri të Kosovës. Kjo, pasi që aeroporti është pasqyra dhe institucioni i parë i këtij shteti që ballafaqohen gjithë ata që ia mësyjnë vendin tonë.

“Për shkak të gjitha këtyre argumenteve, qeveria ka vendosur që ta japë me koncesion dhe procesi pritet të përfundojë në dhjetor”, tha ai.

Gjithashtu ministri tregoi se kulla dhe shërbimi i kontrollorëve mbeten nën përkujdesjen e institucioneve shtetërore dhe nuk do të jepet në asnjë mënyrë me koncesion. Madje shumë shpejt ato do të ndahen nga ANP-ja.

“Kulla e kontrollorëve do të ndahet edhe fizikisht me aeroportin. Do të ndërtohet një objekt shumë i mirë për këtë shërbim shumë të rëndësishëm”.

Kompania INOVA ka rekomanduar gjithashtu që qeveria të krijojë kuadro të reja të kontrollorëve, pasi që ka mungesë të tyre. Ka rekomanduar edhe të shtojë numrin e punëtorëve në këtë njësi.

Limaj pajtohet me auditorin

Ministri Fatmir Limaj ka komentuar publikisht raportin e auditimit për vitin 2008 të lëshuar nga Auditori Gjeneral. Në një konferencë për media, ai është pajtuar me raportin dhe ka deklaruar se ka qenë një raport real. Limaj deklaroi se kanë marrë parasysh dhe shumë seriozisht rekomandimet e Auditorit Gjeneral të vitit 2007.

“Ne kemi marrë parasysh rekomandimet e vitit 2007 dhe jemi përpjekur që në maksimum t`i zbatojmë ato dhe siç është thënë edhe në raport, kemi arritur ta bëjmë”, tha ai. Sipas deklarimeve të drejtuesve të kësaj ministrie, raporti i fundit i auditorit për këtë ministri ka qenë më i miri që nga pas lufta.
Gazeta expres

KEK`u ngulfat bizneset

Reduktimet e energjisë elektrike po i godasin rëndë bizneset kosovare - kryesisht atyre në amvisëri. Rasti i fundit është ai i mishtores Eco Products nga Gjilani, e cila ka humbur 800 kilogramë mish nga ndërprerjet e rrymës vetëm në këto 4 ditët e fundit. AKB, e fajëson KEK`un për vështirësitë që po ua sjell bizneseve.

Pronarit të mishtores Eco Products, Enver Sahitit, reduktimet e fundit të energjisë elektrike i kanë shkaktuar dëme të konsiderueshme. Për pesë ditë ndërprerje të rrymës, atij i janë zhdukur 800 kilogramë mish. Kjo masë e mishit, përkthyer në para i bie rreth 1800 euro. Ai është i shqetësuar me ndërprerjet e rrymës, e cila, sipas tij, nëse vazhdon kështu mund ta mbyllë biznesin.

“Rreth 800 kilogramë mish janë prishur në procesin e fundit të pjekjes, si rezultat i reduktimeve të vazhdueshme’, ka thënë Sahiti. Gjatë procesit të pjekës se mishit, thotë ai, nëse nuk ka rrymë, atëherë i gjithë mishi duhet të asgjësohet. Ky mishtar nga Gjilani tash është duke menduar se a do ta vazhdojë biznesin e tij. Thotë se atëherë kur ka arritur një sukses në të ardhura, më këto ndërprerje ka ardhur në situatë të mendojë për mbylljen e mishtores.

Por, sikur ky i fundit janë edhe shumë prodhues të tjerë vendorë.
Ibrahim Abazi, pronar i mishtores “LGB”, thotë se kur ka ndërprerje të rrymës, i gjithë mishi që është nëpër furra, duhet të riciklohet ose të asgjësohet. Sipas tij, është e vështirë të punohet në kësi kushtesh, kur nuk ke qëndrueshmëri të energjisë elektrike.

Shkrimin e plotë mund ta lexoni në numrin e sotshëm të gazetës Express.
Gazeta expres

[Llapjani_HH]

PTK, drejtori Haxha nuk ka marrë asnjë cent bonus


Shyqyri Haxha si kryshef ekzekutiv i PTK nuk ka marrë as edhe një cent të vetëm bonus dhe këtë jemi në gjendje t’ua dëshmojmë organeve kompetente kurdo që ato kanë nevojë. Po ashtu e informojmë opinioni publik se PTK sh.a nuk shpenzon parat e taksa paguesve te Republikës se Kosovës, përkundrazi PTK sh.a si kompania me fitimprurëse e Kosovës i siguron buxhetit te Republikës se Kosovës taksa në miliona euro, si dhe divdent apo fitim neto ne miliona euro buxhetit te Republikës se Kosovës, tha në konferenën për media, zëdhënsi Menduh Abazi.

Posta dhe Telekomi i Kosovës permes nje konference per media ka reaguar ndaj asaj qe ajo e ka quajtur shpifje e radhës e gazetës “Koha Ditore” për shkrimin e botuar, dje me datë 02.08.2009, me titull “PTK, bonuse si në bahçe të babës”.

Sipas zëdhësit Menduh Abazi, ai ka ftuar të gjitha institucionet që të vijnë ta verifikojnë këtë fakt, duke filluar nga prokuroria e Kosovës.

" Me këto shpifje të radhës gazeta në fjalë po vazhdon përpjekjet e saj për shkatërrimin e pasurisë më të madhe të Kosovës, PTK duke penguar zhvillimin e kompanisë më shkrime intriguese dhe të porositura nga individë që bashkë me ta po tentojnë shkatërrimin e kompanisë. Në shkrimin e djeshëm gazeta në fjalë ka lëshuar shpifjen e radhës pa asnjë bazë të vetme, duke akuzuar kryeshefin ekzekutiv të PTK, dr.Shyqyri Haxha për dhënien bonos vetes me vlerë 10 mijë euro", tha Abazi.

Sipas tij, PTK do të vazhdojë të ndjekë rrugët ligjore përfshirë këtu edhe padi private penale, për shpifje te cilat tashme disa prej tyre e ka deponuar ne gjykatën kompetente për të demantuar dhe për t’i treguar opinionit kosovar veprimet tendencioze, shantazhuese, shpifëse , jo etike , jo profesionale dhe kundër ligjore.

" Tashmë kemi iniciuar 5 padi ndaj gazetës në fjalë dhe gazetarëve, te cilët përdorën për interesa personale dhe keqpërdoren nga pronarët dhe aksionarët e grupit koha , ndërsa me këtë njoftim duam ta njoftojmë opinion se qysh nesër në do të dërgojmë në organet kompetente padinë e radhës për shpifjet e djeshme" shtoi Abazi.

Ai ka paralajmruar se kryeshefi ekzekutiv i PTK Shyqyri Haxha do të ngritë padi ndaj gazetës në fjalë edhe jashtë vendit.
Telegrafi