11 nëntor 1944!

[AlbaSoft]

11 nëntor 1944!

Hamdi Nuhiju



Kumanova me 11 nëntor feston 65 vjetorin e ditës së çlirimit nga okupatori gjerman dhe futjen në periudhën e errët të sundimit komunist deri në ditët e sotshme. Një qytet i cili dikur ishte me shumicë shqiptare, sot po feston çlirimin e saj pa asnjë prezencë të shqiptarëve në këto evenimente. Edhe pse shqiptarët ishin pjesë të organizatës nacional-çlirimtare, prapë se prapë nga struktura politike e këtij qyteti këto elemente nuk vihen re.

Për lashtësinë e këtij qyteti flet fakti i themelimit të tij si qytet qysh më vitin 1519 nga ana fisit osman “Kuman”. Shumë shekuj me radhë ky qytet ka qenë me shumicë shqiptare, deri me vërshimin e sllavëve nga të katër anët e Ballkanit duke u vendosur në Kumanovë. Eksperimentet shoviniste sllave fillimisht janë realizuar në këtë qytet, e më pastaj janë bartur edhe në qytetet tjera shqiptare në ish-Jugosllavi.

Proceset asimiluese ndaj vendbanimeve shqiptare me shekuj i kanë realizuar vet sllavët duke ndërruar komplet strukturën gjeo-strategjike të këtyre vendeve. Kumanovarët njohin fshatrat Umindoll( Fusha e Eminit), Ljubidrag, Novo Sellë, e Reçicë të cilat sot janë të banuara me popullatë serbe, ndërsa dikur ishin të mbushura me shqiptar. Fati i zi i shqiptarëve të këtyre anëve deshi që të shpërngulen përgjithmonë në Turqi dhe këto pjesë të ngelin të sllavizuara dhe të jenë pjesë kyçe e veprimtarisë anti-shqiptare në luftën e 2001, por edhe gjatë gjithë periudhave historike. Politikat sllave gjithherë kanë qenë të tilla që ti ndajnë udhë kalimet ndërmjet shqiptarëve duke vendosur ndonjë fshat ose vendbanim sllav. Kjo gjë bëhej dhe ende po bëhet me qëllim që në raste krizash nacionale, strukturat udhëheqëse sllave ti mbyllin rrugët e kalimit dhe në këtë mënyrë ti maltretojnë shqiptarët si fizikisht ashtu edhe psiqikisht e moralisht. Këtë politikë sllavët e nisën në Nish, pastaj në Kumanovë, në Shkup, në Tetovë, në Prishtinë, në Gjilan dhe në të gjitha vendet shqiptare duke i ndarë ato përmes disa fshatrave sllavë. Shembull konkret kemi Bërvenicën si një fshat maqedonas, i cili ndan Tetovën me fshatin shqiptar Cellopek. Për Bërvenicën thuhet se ka qenë një vend i banuar me osmanllinjë, ndërsa argat të tyre kanë qenë sllavët. Më largimin e Osmanlinjve prej këtyre trojeve, ai vend i ngeli atyre argatëve sllav të cilët nga argat menjëherë u bënë “bejlerë”. Rruga që lidh Gjilanin me Prishtinën është e ndarë përmes një fshati serb ekstremist Graçanicë. Dhe në këtë mënyrë politikat sllave janë realizuar me mjaft përpikëri mbi ne duke na përçarë dhe duke na shndërruar në minoritet.

Edhe pse dikur shqiptarët e Kumanovës ishin shumicë, sot kanë probleme të mëdha si në shëndetësi, arsim, kulturë, artë e civilizim. Gati në të gjitha sferat e jetesës shqiptari i Kumanovës është i diskriminuar nga ana e strukturave sllave që udhëheqin me këtë vend. Sot Kumanova ka mbi 30 % shqiptar, ( por sipas regjistrave sllavë jemi më pak se 20 %), ndërsa e kemi të ndaluar flamurin shqiptar dhe përdorimin e gjuhës shqipe në institucionet komunale. Me vështirësi të mëdha kumanovarët arritën që të legalizojnë ndërtimin e xhamisë së dytë, e cila fillimisht detyroheshe që të paraqitej si një objekt fetar pa u specifikuar se po ndërtohet xhami. Gati 90 % e pronës së Muftinisë së Kumanovës është e uzurpuar nga po ato çlirimtar që me 11 nëntor e larguan fashistin gjerman për të shtrirë sundimin e tyre në këto anë. Në vend të objektit të xhamisë së dikurshme të Kumanovës, sot gjendet një kafene në të cilën lëshohet për çdo natë muzikë e gjallë serbe dhe në të cilin vend bëhen punët më të ndotura të mundshme që mund ti bëjë njeriu.

Para dhe pas luftës së 2001 e këndej shkollat e mesme shqipe kishin probleme të mëdha nga ana e strukturave sllave, nga shkollat maqedone, po edhe nga vet etniteti maqedonas në këtë qytet. Shqiptarët u detyruan që të largohen nga objektet e përbashkëta shkollore me bashkëqytetarët e tyre maqedonas. Pas largimit nga ato objekte, këto shkolla fillimisht u vendosën në dy shkollat e vetme fillore shqiptare në Kumanovë, “Bajram Shabani” dhe “Naim Frashri”. Pas një beteje të mundimshme të nxënësve, prindërve, profesorëve dhe përfaqësuesve tanë politikë, këto shqiptar më në fund arritën deri në disa objekte që ofronin kushte minimale për të vazhduar mësimin në gjuhën amtare. Edhe pse objektet ku gjenden këto shkolla i plotësojnë kushtet minimale për të vazhduar mësimin, prapë se prapë gjendja është më e mirë sesa në kohën e mësimit në objektet e përbashkëta me bashkëqytetarët maqedonas.

Kumanova tashmë u bë qendër universitare me dy fakultete të disperzuara nga ana e Universitetit Shtetëror të Tetovës. Me sjelljen e dy fakulteteve në Kumanovë, jeta ekonomike, sociale dhe kulturore e qytetarëve shqiptar të këtij qyteti shqiptar është përmirësuar dukshëm. Shohim gjallëri nga të gjitha anët, dhe shpresojmë se për një periudhë të shkurtër përsëri shqiptarët e Kumanovës të marrin rolin e tyre që e kishin vëllezërit e tyre themelues të këtij qyteti qysh në vitin 1519.

Gjeografikisht Kumanova është në zemër të Ballkanit. Prandaj edhe sllavët gjithherë kanë insistuar që ndikimin e tyre në trojet etnike shqiptare ta nisin nga Kumanova dhe ta përhapin në të katër anët e Ilirisë. Ekziston një thënie e Profetit Muhamed për zemrën: “ Në trupin e njeriut gjendet një copë mishi, nëqoftëse ajo copë mishi është në rregull, i tërë trupi është në rregull, ndërsa nëqoftëse ajo copë mishi lëngon nga sëmundja, i tërë trupi sëmuret. Ajo copë mishi është zemra.” Kumanova është zemra e Ilirisë, prandaj vëllezër kujdesuni më shumë për këtë qytet shqiptar që të mos ngelet gjithmonë në duart e strukturave sllave.