PDA

View Full Version : Mendime nga Ramiz Bojaj...


natyra
30-07-11, 03:09
Mendime nga Ramiz Bojaj

A ka qenė e gatshme policia e Kosovės ta ndalojė Tadiqin?


Do ta “arrestonim” nėse nuk do t’u bindej urdhrave tanė!


“Nė rast se Tadiq, do tė tentonte tė futej me eskortėn e vet tė armatosur, Policia e Kosovės do ta kryente punėn e vet” thotė pėr “Bota sot” drejtori i Policisė sė Kosovės Sheremet Ahmeti.

Ramiz Bojaj

Hyrja e Tadiqit nė Kosovė dhe transportimi i tij me helikopter nėn masa tė rrepta sigurie, dėshmon se liderėt e tillė jo vetėm qe janė tė padėshirueshėm nė vendin tonė, por i duhet njė ushtri e tėrė pėr t’i realizuar njė vizitė me konotacion privat dhe fetar. Pavarėsisht qėndrimeve kontroverse rreth “ardhjes” sė kėtij lideri nė Kosovė, autoritetet e larta tė sigurisė nė Kosovė, vlerėsojnė se policia ka qenė e pėrgatitur pėr ēfarėdo eventualiteti tė mundshėm qė do tė mund tė “sillte peshqesh” Tadiqi nė kufirin e shtetit tė Kosovės. Me kėtė rast drejtori gjeneral i PK-sė, gjeneral Sheremet Ahmeti, theksoi se Policia e Kosovės ėshtė gjithmonė e gatshme qė t’i pėrgjigjet detyrave tė saja nė pėrputhje me ligjet kushtetuese tė Republikės sė Kosovės. “Policia e Kosovė ka qenė e gatshme, por edhe e pėrgatitur pėr ēdo eventualitet tė mundshėm, lidhur vizitėn e djeshme tė Tadiqit nė Kosovė. Nė rast se presidenti Tadiq nuk do t’u bindje urdhrave tė Policisė sė Kosovės, policia do tė kishte vepruar. Gjithashtu nė rast se Tadiq, do tė tentonte tė futej me eskortėn e vet tė armatosur, pėrsėri Policia e Kosovės do ta kryente punėn e vet”, vlerėsoi Ahmeti, duke shtuar se nė rast tė mosbindjes edhe mund tė arrestohej edhe vet Tadiqi. Ai shtoi se Policia e Kosovės e kishte nė posedim edhe agjendėn e vizitės sė tij, nė kontekst tė tė cilit janė marrė masat pėrgatitore tė Policisė sė Kosovės pėr tė ruajtur sigurinė e vendit dhe tė qytetarėve.
Njė ditė para vizitės edhe ministri Zenun Pajaziti ka deklaruar se Policia e Kosovės nuk do tė lejojė tė hyjnė delegacionet zyrtare tė cilat nuk do tė marrin leje adekuate nga institucionet tona.


Kush e shoqėronte presidentin serb nė Kosovė?

Por ajo qė ėshtė mė shqetėsuesja dhe enigma e kėsaj vizite ėshtė nėse Boris Tadiq nė Kosovė ka qenė i shoqėruar nga truprojat e tij personale apo ai ėshtė shoqėruar nga pjesėtarė tė KFOR-it? Sipas Behar Selimit, ndihmės drejtor i policisė kufitare, Policia e Kosovės nuk ka pasur qasje, rreth sigurimit tė afėrt tė presidentit tė Serbisė, Boris Tadiq. Selimi thotė se ēėshtja e sigurimit tė vizitės sė presidentit serb, duke pėrfshirė kėtu edhe sigurimin e afėrt personal e ka bėrė KFOR-i. “Ushtarėt e KFOR-it siē dihet e kanė marrė presidentit serb nga Leposaviqi me helikopter, prandaj policia jonė nuk ka pasur qasje fizike me pa se mė kė ėshtė shoqėruar presidenti Tadiq” thotė Selimi. Por sipas Selimit “disa fytyra” qė janė parė nė mjetet e informimit, nė televizione jep tė kuptojmė se dy roje tė afėrta qė i kanė qėndruar presidentit serb kanė qenė serbė. Behar Selimi thotė, mund tė dyshohet se ata truproje tė afėrt kanė qenė tė armatosur por KFOR-i e kanė marrė pėrsipėr sigurinė e tij dhe sigurisht se u ka lejuar edhe hyrjen nė atė mėnyrė. Edhe zėdhėnėsi Arbėr Beka thotė se Policia e Kosovės nuk ka qenė pėrgjegjėse pėr ofrimin e sigurisė nė rastin e vizitės private tė presidentit Boris Tadiq nė Kosovė, pėrgjegjėsin pėr sigurimin e tij e ka pasur KFOR-i.


Heshtin pas deklaratės sė Tadiqit

Udhėheqėsit e lartė tė Kosovės ende nuk kanė dhėnė ndonjė vlerėsim se i ka shkelur ose jo Tadiqi, kriteret e marrėveshjes pėr faktin se ekzekutivi do tė analizojnė tėrė vizitėn dhe deklaratėn, nė kontekst tė tė cilit do tė merren edhe qėndrime tė cilat mund tė ndikojnė nė vizita qė mund tė bėhen nė tė ardhmen. Edhe nėnkryetari i partisė sė koalicionit qeverisės LDK, Eqrem Kryeziu thekson se Qeveria ėshtė treguar e drejtė dhe humane duke i lejuar njė vizitė tė karakterit privat dhe religjioz. “Nėse Tadiq ka shpėrdoruar marrėveshjen, kjo tė rregullohet me ndonjė notė, apo diēka tė ngjashme”, vlerėson Kryeziu duke shtuar se nė imazhin politik Kosova ka bėrė shumė mirė qe ka lejuar vizitėn e Tadiqit, pėr faktin se nė tė kundėrtėn do tė reagonin shtetet anti Kosovė dhe do ta quanin kėtė si persekutim tė fjalės sė lirė. Ndėrkaq, sa i pėrket ndėrhyrjes sė EULEX-it nė kėtė proces ėshtė vlerėsuar se BE-ja ėshtė ndihmėse e institucioneve vendore, por i pėrket vetėm institucioneve tė Kosovės qė tė vendosin ose jo tė japin leje pėr vizita tė tilla. EULEX-i nuk i lėshoi vizita Tadiqit, por Feith i ėshtė drejtuar Qeverisė sė Kosovės pėr njė gjė tė tillė, ēka edhe nė tė vėrtetė ka ndodhur. “Qeveria e Kosovės ka kompetenca tė plota pėr ta aprovuar ose jo kėrkesėn e Tadiqit”, citon Feith, duk dėshmuar se Kosova ka Zot shtėpie. Qeveria e Kosovės paraprakisht ka ndaluar disa herė zyrtarėt serbė qė tė hyjnė nė Kosovė, meqė ata kėrkonin leje nga UNMIK-u dhe jo nga autoritetet e Kosovės

Kosova dhe Haga


Drejtėsia e “gozhduar” nė GJND

Ramiz Bojaj


Republika e Kosovės mė shumė se njė vit qė nga shpallja e pavarėsisė sė saj, ka hyrė nė njė front tė ri me ish-okupatorin serb, tashmė nė “ringun” e diplomacisė ndėrkombėtare pėr drejtėsi. Dinakėria serbe e aplikuar nė Gjykatėn Ndėrkombėtare tė Drejtėsisė, ka hyrė nė “fuqi” pikėrisht nė kohėn kur lidershipi politik i Kosovės kishte hartuar traktatin shumėfaqėsh tė fqinjėsisė sė mirė. Nė fakt nė vend se Kosova ta kishte paditur dhjetėra herė Serbinė(nė instanca ndėrkombėtare tė drejtėsisė) pėr krime, gjenocid, spastrim etnik dhe terror, kėtė e bėri Serbia duke e “gozhduar” edhe njėherė shtetin tonė nė GJND. Pra nė kėtė rast akuzon mėkatari, dhe pikėrisht nė ato verdikte tė cilat i kishte shkelė aq brutalisht; Ligjin e drejtėsisė ndėrkombėtare.

Serbia nė GJND, mbron Serbinė e madhe jo parimet e drejtėsisė

Beteja pėr mbrojtjen e drejtėsisė nė GJND,(e drejta ndėrkombėtare) sipas tė gjitha parametrave ėshtė nė anėn e Kosovės, e cila do tė triumfojė edhe nė kėtė betejė, por edhe e “drejta” e Serbisė ėshtė orientuar nė kėtė version, natyrisht hipotetik, tė kamufluar dhe tė pavėrtetė. Realisht, Serbia hyri nė lojėn e GJND-sė, jo pėr ta dėnuar bashkėsinė ndėrkombėtare, luftėn e NATO-s(tashmė kėto janė akte historike), apo ndaljen e pavarėsisė sė Kosovės (pavarėsia element i pakthyeshėm), por ka pėr qėllim tė prolongojė procesin e njohjeve pėr tė aplikuar njė ndarje tė mėvonshme tė Kosovės, pėr ti zhvatur hiq mė pak se 30 % tė territorit tė vendit tonė. Forcimi i strukturave paralele, delegimi i spiunėve nė kuadėr tė MUP-it(rebelimi i strukturave serbe), e mandej edhe invazioni ekonomik ilegal (krimi ekonomik nė veri), kanė pėr qėllim krijimin e njė realiteti tė pashmangshėm tė mos dėgjueshmėrisė ndaj institucioneve shtetėrore dhe legjitime tė Republikės sė Kosovės. Dhe me gjasė njė veprim i tillė do tė jetė i pranishėm pėr aq kohė sa do tė tolerohen sė vepruari strukturat ilegale nė veri tė Mitrovicės dhe enklava tjera serbe brenda shtetit tė Kosovės. GJND-ja nuk ėshtė i vetmi poligon ku Serbia me “miqtė” e vet tradicional (shumica shtete me probleme tė brendshme), vazhdojnė tė mbėshtesin pėr muri Kosovėn, duke e akuzuar nga format mė tė ndryshme. Kosova ende vuan plagėt e pėrgjakjes nga Serbia ish-okupatore, Kosova ende vuan nėn ethet e tė pagjeturve. Dhe nė fakt asnjė aktpadi e ngritur kundėr Serbisė nė autoritetet e drejtėsisė ndėrkombėtare, vėrtet ėshtė njė “plasje” nė diplomacinė e vendit tonė e cila ėshtė treguar tepėr e “butė”, kulminacioni i sė cilės ėshtė pėrmbyllur me “Traktatin e fqinjėsisė sė mirė”. Serbia dhjetė vjet mė parė u pėrzu nga Kosova pėr faktin se ishte fqinj i keq, prandaj raportet me ish-okupatorin duhet tė jenė gjithnjė tė matura dhe tė studiuara hollėsisht, veēanėrisht deri sa ky vend tė distancohet nga orekset millosheviqiane tė Serbisė sė madhe. Kjo tregon se Serbia nuk do tė ndalohet asnjėherė nė vazhdimin e “amanetit” tė ēubrilloviqėve, pavarėsisht betejave tė humbura me Kosovėn, por ajo do tė vazhdojė edhe pėr disa kohė me avazin e vjetėr.

Gėnjeshtra e fundit e Jeremiqit, pėr parimet e drejtėsisė nė Hagė, pikėrisht duke nėnvizuar definicionin hipotetik se “gjykata do tė vendosė duke u bazuar mbi ligjet ndėrkombėtare”, tregon se “ligji” ndėrkombėtar pėr Serbinė ėshtė aprovimi i politikės gjenocidale (etnocid) tė kriminelit Millosheviq, i cili la tė vrarė mė shumė se 350 mijė njerėz tė pafajshėm nė hapėsirėn ballkanike. Dhe nė fakt teoria e “millosheviqizmit” ende mbrohet nga lidershipi politik nė Serbi, (memorandumet Serbisė sė madhe) mbi bazat e tė cilės ėshtė ngrituar edhe aktpadia e fundit kundėr Kosovės nė GJND.

natyra
30-07-11, 03:13
Duke shprehur pikėpamjet proMillosheviqiane, Jeremiq, jo vetėm qe i bie ‘trumbetės’ demode (demaskimi i politikės serbe ndaj Kosovės), por vazhdon tė lansojė gėnjeshtra bajate njėra pas tjetrės, tė cilave jo vetėm qė askush nė botė nuk iu beson, por tashmė janė bėrė tė papėrfillshme nga ‘tė vetėt’ qė dikur i duartrokitnin edhe vet kriminelit Millosheviq.

Me sa duket, gėnjeshtrat qė nuk pinė ujė askund mbahen pėr vete. Nė kėtė kontekst, Jeremiq e ka tė qartė se ēka ėshtė Kosova pėr tė dhe pėr vet Serbinė(Republika e Kosovės-shtet i pavarur dhe sovran). Ēfarė i duhet tjetėr qė Jeremiq dhe tė tjerėt si ai, ta kuptojnė realitetin me Kosovėn. A mjafton fakti se sa herė qė ky(Jeremiq)dhe liderė tė ngjashėm tentojnė tė futėn nė Kosovė, paraprakisht duhet pajisur me pasaportė dhe njė “izė” nga institucionet shtetėrore tė Republikės sė Kosovės. Dhe krejt varet nėse institucionet legjitime tė shtetit tė Kosovės, dėshirojnė ose jo ti lejojnė tė hyjnė (natyrisht si vizitorė) nė territorin e shtetit tonė tė pavarur. Njė fjalė e urtė thotė: Nėse s’ka kaēik duhet tė pallė. Dhe Jeremiq “me shokė” flet pėr Kosovėn nga Beogradi,(kryeqytet i njė shteti fqinj). Ai(Vuka), kėrkon nga bashkėqytetarėt e tij qė ti binden “tė vėrtetės” serbe pėr Kosovėn. Nė fjalėn e tij drejtuar bashkėkombėsve tė tij(natyrisht tek ata qė dėshirojnė tė vetėmashtrohen) me fjalėt: “Edhe njėherė ‘i bind’ qytetarėt e Serbisė se tė gjitha pėrpjekjet e diplomacisė serbe janė tė orientuara kundėr njohjes sė Pavarėsisė sė Kosovės, me qėllim qė tė arrijė tė sigurojė negociata tė reja”. Thuajse Serbia dhe Jeremiqi, janė vetėm kundėr njohjeve pėr pavarėsinė e shtetit mė tė ri. Pothuajse Serbia nuk ishte kundėr popullatės sė tėrė civile shqiptare, hiq me larg se dhjetė vjet, kur kjo Serbi e “jeremiqeve”, tmerroi botėn me masakrat mė makabre dhe mė ēnjerėzore qė njeh ndonjėherė njerėzimi. Dhe nė fakt tė heshtėsh ndaj krimit ėshtė pajtueshmėri, mirėpo nėse bėn pėrpjekje pėr ta mbrojtur atė ėshtė dy herė krim, bile ndėr edhe mė ordinerėt(kjo nuk do mė shumė koment). Realisht Jeremiq nuk mbron asnjė parim drejtėsie nė Kosovė (historiko-topografike), por mbron krimin dhe terrorin(teoria e millosheviqizmit), e sė fundi edhe mafinė dhe trafikimin(pėrkrahja e zonės sė trazuar nė veri). Duke hapur njė ‘poligon’ tė ri beteje(hipotetike) lidhur me pengimin e pavarėsisė sė Kosovės, ‘millosheviqizmi’ vazhdon tė servojė gėnjeshtra(pėr tė vetėt), se do tė pengojnė njohjet pėr shtetin mė tė ri.

Me kėtė rast, i ashtuquajtur ‘lideri’ Jeremiq, paraprakisht paralajmėron se shtetin e Kosovės do ta shoqėrojnė edhe njė valė e madhe njohjesh.

Dhe nė fakt sa herė qė “qohen” peshė “liderė” tė tillė, diēka e mirė sinjalizohet pėr shtetin tonė. Kjo ėshtė dėshmuar edhe nė tė kaluarėn, kur dhuna e shfrenuar serbe kundėr popullatės civile shqiptare nė Kosovė, ndodhi nė fazėn e kapitullimit ushtarak tė policisė dhe ushtrisė kriminale serbe, atėherė ku Serbisė sė Jeremiqit, (alias Millosheviqit) iu ndalua njėherė e pėrgjithmonė tė shkelė nė tokėn e huaj, (Kosovės). Nė fakt “liderėt” e natyrės sė Jeremiqit, Tadiqit etj., duke gėnjyer popullin e vet, tė cilėt tashmė kanė hyrė nė njė garė krejtėsisht tė demoduar(tė kohės sė tejkaluar), thjeshtė pėr njė vetėkėnaqėsi nė letėr duke vijėzuar hartėn e Serbisė sė madhe sipas amanetit tė kryekriminelit tė Ballkanit, Sllobodan Millosheviqit. Nė qėndrimin e Tadiqit se “Prishtina e ka mbėshtetjen e disa vendeve mė tė fuqishme nė botė dhe ato me pėrkushtim po punojnė nė favor tė saj por ne jemi kundėr tė gjithėve”, ky far “lideri” ose ėshtė sėmurė nga logjika hipotetike e Serbisė pėrrallore, ose vazhdon tė hipnotizojė kokat e atyre njerėzve qė dėshirojnė ti besojnė gėnjeshtrave (pothuajse shekullore), se Republika e pavarur e Kosovės mund tė kthehet mbrapa me tė gjitha shtetet qė e kanė njohur realitetin e ri. Kosova ėshtė argument i vetėm (shtetėsia) e ndėrtuar falė miqėsisė dhe aleancės demokratike nė botė. Koalicion ky qė do tė qėndrojė i pėrjetshėm.


vijon...

natyra
30-07-11, 03:16
“Mirėpo ne ua kthejmė, mbetemi kėmbėngulės dhe ēdo kund tė pranishėm", thotė Jeremiq, i cili i bėri fushatė Kosovės edhe nė disa vende arabe, tė cilat tashmė e kanė njohur pavarėsinė e Kosovės, duke pėrfshirė edhe vet Arabinė Saudite. Dhe nė fakt vizitat e shpeshta tė kėtyre “papagajve” nė Izrael kanė bėrė qe ky shtet tė paralajmėrojė njohjen e pavarėsinė e Kosovės nė njė periudhė tė ardhshme kohore. Ndėrkaq, duke folur pėr GJND, (parimet e drejtėsisė), edhe vet ‘liderėt’ serbė nė mėnyrė indirekte tregojnė shumė qartė se drejtėsia do tė vendosė nė adresė tė pavarėsisė sė Kosovės-(realitet ekzistencial). Nė fakt nė tė gjitha shtetet e botės (pėrpos aleancės me Rusinė) ‘aventurierėve’ tė tillė vazhdojnė tu tkurren qendrat pėr tė gėnjyer. Ku sė fundmi Serbia edhe vet do ta njohė shtetin e pavarur tė Kosovės.

Sihariqet e “vizitorėve” serbė pėr “tokėn e zemrės” duke organizuar transportet e tyre (qoftė edhe pėr njė vizitė private)me helikopterė ushtarakė shoqėruar nėn masa tė rrepta sigurie, dėshmon se Kosova ėshtė tokė e huaj pėr ta dhe pėr vet Serbinė. Ndėrkaq duke kėrkuar njė fazė tė re “dialogu”, Jeremiq duhet tė kuptojė se askush nuk i ha mė “foret” e tij tė mbushura pėrplot tė pavėrteta, gėnjeshtra dhe shpifje. Nė fakt asnjė takim mes Kosovės dhe Serbisė, nė kėto dhjetė vjetėt e fundit, nuk mbahet mend pėr ndonjė marrėveshje rreth ndonjė ēėshtjeje tė caktuar. Ky sikur edhe bashkėmendimtarėt e tij, duhet tė kuptojnė se drejtėsia nuk ėshtė dėshirė, por parim unik universal, mbi tė cilat bien tė gjitha kontekstet e drejtėsisė. Nė fund po pėrmendim njė fjalė tė presidentit tonė, z. Fatmir Sejdiut, se “po pyetej Serbia tė gjithė shqiptarėt do tė burgoseshin dhe dėnoheshin”. Dhe nė fakt ‘dėnimin dhe burgun’ e kėrkojnė ata tė cilėt ende i mbajnė duart e pėrgjakura nga krimi dhe mizoria. Ata tė cilėt nė bazė tė parimit tė drejtėsisė juridike e njerėzore duhet tė ndėshkohen dhe dėnohen(kriminelėt e pandėshkuar serbė).

Nė Romėn e lashtė, gjykatėsi i ėshtė drejtuar prokurorit: "Daho mihi facta, dabo tebi ius", qė d.m.th. "M'i jep provat, ta ndaj drejtėsinė". Kjo formulė juridike vlen nė tė gjitha sistemet e mirėfillta juridike, nė tė gjitha rastet e drejtėsisė botėrore. Provat juridike, politike dhe ato historike janė nė anėn e Kosovės. Ėshtė e ēuditshme aventura e pandalshme serbe nė raport me Kosovėn.
Teoria e komploteve dhe politikat miope

vijon...

natyra
30-07-11, 03:17
Ramiz Bojaj

Pėr sa kohė qe Qeveria e Kosovės nuk mbėshtetet nė pėrdorimin e forcės nė zgjidhjen e problemit tė veriut, vetvetiu (ose nė formėn e heshtur) nėnkupton nėnshtrimin e plotė ndaj bandave tė armatosura dhe MUP-it serb nė kėtė pjesė tė shtetit tonė. Kosovės mė tepėr se kurrė i duhet hartimi i njė strategjie politike (nė planin e jashtėm dhe tė brendshėm) qė t’i imponojė Serbisė dhe BN-sė, politikėn e vet mbėshtetur nė interesat e saja nacionale. Pėrse, gjithmonė jemi tė dėnuar qė tė reagojmė pas veprimeve ose akuzave tė Serbisė.

Paaftėsia e ndėrtimit tė politikave ekzekutive (plani i brendshėm) si dhe mos efektiviteti nė diplomacinė e jashtme qeveritare, ka bėrė qe Serbia fqinje, jo vetėm tė mbrojė (planin e vet fashisoid), por vazhdon tė diktojė edhe pėrmbajtjen e gjertanishme tė spektrit europolitik tė vendit tonė (plani i jashtėm). Nė kėtė kontekst, Serbia rrezikon qė tė imponohet edhe si palė e tretė nė bisedimet pėr veriun e Kosovės, mbi bazat e tė cilės me automatizėm pjesėn veriore tė Mitrovicės do ta shndėrronte nė njė zonė neutrale nė mes tė Kosovės dhe Serbisė.

Para se tė ndodhė akti i kryer (pėrfshirja e Serbisė nė bisedime pėr veriun), institucionet shtetėrore tė Republikės sė Kosovės me urgjencė duhet tė zbatojnė strategjinė e demilitarizimit (shpartallimin e strukturave ilegale dhe kriminale tė menaxhuara nga Serbia), vend ky i pėrfshirė nė liberalizim vizash me gjithė tė palarat e saj.

Duke gjendur terren tė pėrshtatshėm (ngathtėsia diplomatike e Kosovės pėr tė akuzuar Serbinė pėr tė bėmat e saj kriminale dhe menaxhim tė elementeve kriminale nė veri), kjo e fundit vazhdon me komplotet e saja kundėr shtetit tė Kosovės nė arenėn ndėrkombėtare (nė OKB, BE GJND etj), ndėrsa nė raport ndėrshtetėror me vendin tonė, vazhdon tė kultivojė politikėn e terrorizmit ndėrkombėtar duke mbėshtetur strukturat paralele dhe kriminale serbe nė veriun e Mitrovicės.

Pėrse, gjithmonė tė vonuar?!

Ėshtė shansi i fundit qė tė paktėn nė rastin e Mitrovicės, institucionet shtetėrore tė Republikės sė Kosovės tė tregojnė fuqinė e tyre, legjitimitetin dhe autoritetin e vet si shtet i pavarur dhe sovran. Pėrparėsi e dorės sė parė pėr autoritetet tona shtetėrore ėshtė fakti se problemi ėshtė i pėrkufizuar brenda territorit tė vendit tonė (tė njohur edhe ndėrkombėtarisht).

Ekzistojnė tė gjitha elementet qė favorizojnė zbatimin e planit ekopolitik-shtetėror nė kėtė pjesė tė vendit, duke goditur fillimisht Serbinė (nė pikėn kufitare) pėr tė vazhduar me ndjekjen e kriminelėve qė veprojnė atje prej vitesh. Gjithashtu, autoritetet e Kosovės duhet tė mbajnė kontakte mė tė rregullta me institucionet e Kosovės Lindore (Preshevė, Medvexhė dhe Bujanovc) nė mėnyrė qė Serbia tė paktėn njėherė tė hidhet nė planin defansiv. Serbia duke vazhduar ofensivėn e saj agresive (realisht millosheviqiane) sa herė qė mbahen konferencat e OKB-sė, po e vė Kosovėn nė planin defansiv, gjithnjė duke u marrė me demantet dhe gėnjeshtrat e fabrikuara tė Serbisė kundėr autoktonisė dhe historisė sė Kosovės.

Nuk ėshtė gjithnjė e mjaftueshme qe ne vetėm tė mbrohemi. Ne nuk e akuzuam Serbinė as pėr krime e gjenocid, por kjo akuzoi Kosovėn nė GJND. E gjithė kjo shton njė shqetėsim tepėr real. Institucionet e zgjedhura tė Kosovės ose janė realisht tė pafuqishme pėr tė vepruar, ose ekziston njė servilizėm deri nė neveri ndaj bashkėsisė ndėrkombėtare, e cila jo vetėm qė nuk mbron asnjėrėn palė (mendoj BN-ja), por kjo e fundit anon kah kompromisi i planeve gjithėpėrfshirėse (pjesėmarrja e tė gjithėve nė bisedime: nėnshkrimi i protokollit EULEX-Serbi, tentimet e UNMIK-ut pėr dialog Prishtinė-Beograd etj).

vijon...

natyra
30-07-11, 03:18
Strategjia pėr veriun-utopi

Pėr sa kohė qe Qeveria e Kosovės, vazhdon tė hartojė plane “veprimi” vetėm nė letėr, (plotėsisht tė pazbatueshme nė teren), shton rrezikun e faktorizimit tė Serbisė nė veriun e Mitrovicės. Nė fakt Serbia vazhdon ta mbajė nėn kontroll kėtė pjesė tė territorit tė shtetit tonė (natyrisht nė formėn ilegale por gjithsesi faktike), duke penguar shtrirjen e autoritetit shtetėror legjitim (tė Republikės sė Kosovės) nė kėtė pjesė delikate.

Nė fakt Qeveria e Kosovės nuk duhet tė shtojė presion mbi EULEX-in qė tė angazhojė mekanizmat ndėrkombėtarė nė tė gjitha skajet e territorit verior, por duhet tė kėmbėngulė qe nė radhė tė parė tė dėrgojė mekanizmat vendase administrativo-policore, tė cilat do tė garantonin strategjinė tjetėr qė nėnkupton planin pėr investime dhe zhvillim.

Nėse kjo e dyt a(plani ekonomik) ndodhė tė hyjė nė funksion para se tė ndodhė demilitarizimi, kjo do tė thotė majmėri e strukturave ilegale dhe kriminale tė Serbisė, tė cilat mund ti marrin donacionet, por sėrish tė japin llogari tek autoritetet e shtetit fqinj serb. Nėse autoritetet e Kosovės janė sovrane nė funksionim dhe veprim, atėherė edhe pėrdorimi i forcės do tė ishte i justifikueshėm.

Nėse realisht nė Mitrovicėn veriore vazhdojnė tė mbeten tė ngrira ligjet kushtetuese tė sovrani t(shtetit tė Kosovės) atėherė ndarja funskionale e pushteteve ėshtė e pashmangshme: (forma juridike dhe kushtetuese nga qendra e Prishtinės me elemente kushtetuese unike-territoriale dhe ajo praktike e zbatuar nė terren nga strukturat ilegale-paralele qė mbėshteten nė juridiksionin e Serbisė).

Fondet pėr veriun, apo majmėri e strukturave ilegale dhe kriminale

Veriu vazhdon tė mbetet jashtė kontrollit tė institucioneve ndėrkombėtare dhe vendase pėr mė shumė se 10 vjet, dhe afėr dy vjet qė nga shpallja e pavarėsisė. Nė fakt Qeveria ka premtuar fond tė veēantė pėr veriun e Kosovės, nė mėnyrė qė tė zbatojė strategjinė pėr integrimin e kėsaj pjese. Nė parim kjo tingėllon bukur (bile diē po bėhet pėr veriun), por realisht ėshtė e paqartė se si do tė funksionojė sė zbatuari kjo strategji. Dhe ėshtė plotėsisht absurde qe krerėt institucionalė tė Republikės sė Kosovės tė kėrkojnė partneritet ndėrkombėtar nė kėtė aspekt pėr faktin se ndėrkombėtarėt do tė pėrfshinin edhe Serbinė nė njė partneritet tė gjerė bisedimesh, ani pse nė esencė do tė quheshin teknike.

Kjo do tė thotė legjitimitet i strukturave kriminale serbe atje, tė quajtura me njė fjalor mė tė butė diplomatik:struktura gjysmė ilegale apo gjysmė tė integruara. Kjo nė fakt hapė njė kapitull tė ri tė njė lufte tė ftohtė, nė mes tė BE-sė, Kosovės dhe Serbisė. Kjo do tė thotė se asnjė strategji e dorės sė butė nuk do tė kenė efekt nė veri, dhe kjo mosgjidhje do tė ndodhė pėr aq kohė sa Serbia tė pėrfshihet nė planin pėr strategjinė.

Realisht Serbia ėshtė vet pjellė e problemit. Asnjė strategji nuk mund tė zbatohet nė bashkėpunim me Serbinė, pėr faktin se kjo e fundit nuk posedon interes qė tė ndodh integrimi i veriut nė sistemin juridik, kushtetues tė Kosovės. Paaftėsia e ndėrtimit tė politikave ekzekutive (plani i brendshėm) si dhe mos efektiviteti nė diplomacinė e jashtme tė qeverisė sonė, ka bėrė qe Serbia fqinje tė udhėheq programin politik, tė shtetit tė Kosovės (nė betejat e saja destruktive), jo vetėm duke mbrojtur (planin e vet fashisoid), por vazhdon tė diktojė pėrmbajtjen e gjertanishme tė spektrit europolitik tė vendit tonė (Akuzat dhe trillimet nė OKB, BE si dhe ato te paradokohshme nė GJND).
(Autori ėshtė publicist dhe drejtor pėr marrėdhėnie me publikun nė Institutin pėr Hulumtime dhe Analiza tė Politikave Ekonomike)
Dyvjetori i shtetėsisė pa veriun

vijon...

natyra
30-07-11, 03:19
Kosova vetėm duke qenė unike dhe tėrėsisht e ēliruar i jep kuptimin e plotė lirisė sė saj. Dyvjetori i pavarėsisė sė Kosovės shėnon hapin mė tė rėndėsishėm nė adresė tė kombit shqiptar, por edhe tė shoqėrisė moderne nė pėrgjithėsi

Shkruan: Ramiz BOJAJ

Nė dyvjetorin e shtetėsisė dhe nė prag tė 11-vjetorit tė dėbimit tė forcave pushtuese (kriminale dhe terroriste serbe) si dhe aterrimit tė NATO-s nė vendin tonė, shteti i Kosovės ende nuk ka arritur tė shtrijė autoritetin e vet legjitim nė pjesėn veriore, duke u pėrqendruar nė zbatimin e segmenteve juridiko-kushtetuese vetėm nė territoret me shumicė shqiptare. Akti parė i suksesit institucional mund tė nėnvizohet vetėm atėherė kur tė ndodh forcimi i autoritetit tė shtetit nė tėrė vendin, duke shėnuar edhe fundin e ekzistimit tė strukturave paralele dhe elementeve tjera mafioze e kriminale.

Shtetėsia, akti mė sublim

Dyvjetori i pavarėsisė sė Kosovės shėnon hapin mė tė rėndėsishėm nė adresė tė kombit tonė, por edhe tė shoqėrisė moderne nė pėrgjithėsi. Shoqėria e Globit Demokratik, vazhdon ta cilėsojė Kosovėn si tregues tė suksesit universal (faktor paqeje dhe stabiliteti), pėrderisa ‘Aleanca e ngėrēeve diplomatike’, (Rusi-Serbi), vazhdojnė tė vajtojnė me nostalgji diktatorin e fundit ballkanik, kasapin Millosheviq, i cili vuri kapakun e ēmendurisė nė faqet e historinė mė tė re tė njerėzimit. Krijimi i imazhit diversiv brenda shtetit tė ri (Republikės sė Kosovės), ėshtė krijuar nė saje tė turbulencave psikologjike (shpifjeve dhe trillimeve serbe), laryshi kjo e cila ėshtė dashur tė jetė e tejshkuar dhe e harruar qė nė ditėt e para tė pavarėsisė sė Kosovės. Pa dyshim 17 shkurti i vitit 2008, ndėrroi historinė e Kosovės, duke njėsuar kohėn si shtet i pavarur dhe sovran, mirėpo edhe dy vjet pas kėtij evenimenti krucial(tėrėsia territorial) mbetet e cenuar, ku nė pjesėn veriore akoma nuk ka arritur tė valojė flamuri i shtetit tonė. Fatkeqėsisht edhe kėtė vit aroma e ēlirimit do tė valojė kėndej Ibrit, ndėrkaq matanė, kriminelėt serbė (shumica me duart e pėrlyera me gjak) vazhdojnė tė kontrollojnė kėtė pjesė vitale tė shtetit tė Kosovės, (duke zėvendėsuar kolonėt millosheviqianė tė Serbisė ish agresore), elemente ilegale kėto tė pėrkujdesur nga sllavizmi serbo-rus.

Ndėrkombėtarėt na njohėn, ēfarė bėmė ne?

Pėr dy vjet tė shtetėsisė, Kosovėn e kanė njohur 65 shtete. Duke i shtuar edhe anėtarėsimin nė Bankėn Botėrore dhe FMN, tė gjitha kėto nėnvizojnė qartė mbėshtetjen shumėdimensionale nga prizmi ndėrkombėtar pėr tė ardhmen e shtetit tė Kosovės. SHBA-tė duke qenė ‘avokate’ diplomatike e Kosovės, mbetet besnike e pėrhershme e ruajtjes sė integritetit territorial dhe profilit shtetėror tė Kosovės sė re. Kėtė qėndrim e forcon edhe zv/ndihmės sekretari amerikan i Shtetit, Stuart Xhons, i cili citoi frazėn shumė herė tė pėrsėritur se: Shtetet e Bashkuara e kanė njohur pavarėsinė e Kosovės dhe janė tė angazhuara nė integritetin e saj territorial. ”Shtetet e Bashkuara tė Amerikės mbėshtesin integrimin e veriut nė institucionet e Kosovės”. Njė qėndrim i tillė i njė miku me peshė ėshtė sinjal pėr veprime konkrete rreth futjes nėn mbikėqyrje tė ēdo cepi tė territorit tė vendit tonė,por jo tė presim qe edhe kėsaj radhe NATO-ja tė shpartallojė kriminalitetin nė veri. Kohėn e fundit janė dhėnė sinjale se Kosova do tė reagojė nė veri, tashmė nė emėr tė shtetit duke paralajmėruar disa strategji, por pėr aq kohė sa nuk shohim veprim konkret e gjithė kjo mbetet teori hipotetike. Nėse nuk kemi arritur qe pėr dhjetė vjet tė krijojmė imazhin e unifikimit tė shtetit, atėherė pėr ēfarė suksesesh tjera mund tė flitet atėherė. Pėr ato qė tė tjerėt bėnė pėr ne! Apo, tė kėnaqemi me Deklaratėn e Pavarėsisė edhe ashtu tė koordinuar!. A duhet tė krenohemi me disa rrugė tė reja (asfalte jocilėsore), tė cilat mė shumė mund tė tingėllojnė si shpėrlaje parash sesa ndonjė investim qe mund tė cilėsohet si prioritet. Nė kontekstin kombėtar dhe shtetėror, sė pari duhet tė investojmė qe tė bėjmė shtetin tonė unik, t’i dėbojmė bandat nga veriu dhe t’i neutralizojmė ato nė zonat tjera (egocentrike ), pastaj vijnė rend e mbarė projekte tjera. Pa shtrirjen e autoritetit shtetėror(administrativo-juridik si dhe policor) nė tėrė vendin, Kosova-shtet i pavarur mund tė ekzistojė vetėm nėn kornizat e formalitetit, me njė gjysmė kontrolle nė zonat me pakicat serbe dhe pa kontroll fare nė veri. Ndėrkaq, koncepti i njohjeve tė shtetėsisė ėshtė element shumė i rėndėsishėm pėr Kosovėn, por kjo assesi nuk mund tė garantojė inkuadrimin e veriut nėn kornizat e shtetit ligjor dhe administrativ, nėse kėsaj nuk i shtohen mekanizmat tė cilat janė tė thirrura qė ta bėjnė njė gjė tė tillė. Pavarėsia e Kosovės e shpallur nė bazė tė planit gjithėpėrfshirės tė tė dėrguarit tė OKB-sė Martti Ahtisaari, dhe nė bazė tė vullnetit tė popullit shumicė, nuk ėshtė e tėra qė do t’i rrėnojė gjymtyrėt e zgjatura tė Serbisė nė atdheun tonė. Kėto duhet tė priten njėherė e mirė, qė nėnkupton fundin e ekzistimit tė destruktivitetit sllav. Gjithsesi, vullneti qytetar mbetet bazė demokratike si dhe element ekzistencial i njė populli pėr tė jetuar si sovran (autoktonia iliro-shqiptare) nė tokėn dhe atdheun e vet. Mirėpo, kjo e drejtė duhet tė mbrohet duke i thėnė njėherė e pėrgjithmonė stop aventurave ekspansioniste dhe militare serbe, jo vetėm nė veri, por edhe nė ēdo pjesė tė vendit. Nė dyvjetorin e shtetėsisė , zyrtarė tė Qeverisė sė Kosovės vazhdojnė tė vlerėsojnė se “dy vjet pas shpalljes sė pavarėsisė janė shėnuar ndryshime tė konsiderueshme nė tė gjitha fushat”, e nė fakt as vet nuk guxojnė tė realizojnė asnjė vizitė nė zonėn e thellė tė Mitrovicės veriore, tė cilėn e kontrollojnė hiq mė shumė se 250 banditė serbo-rus.
Fantazmogonia ose plani okult kundėr integrimit tė Shqipėrisė

vijon...

natyra
30-07-11, 03:37
Ramiz BOJAJ


A do tė ndodhė pėrsėri qe pranverėn shqiptare tė integrimit euroatlantik tė Shqipėrisė nė BE, ta "dimėrojnė" sėrish elementet e "revolucioneve tė vonuara demokratike"?!.

Integrimi Euroatkantik i Shqipėrisė ėshtė hapi i parė i integrimit brendashqiptar, fillimisht nė hapėsirėn etnike tė saj. Bojkoti socialist dhe tendencat pėr krijimin e ngėrēeve politike nė shtetin shqiptar vijnė si rrjedhojė e kompleksit pėr tė kaluarėn komuniste, por jo edhe pėrputhje me realitetin politik nė Shqipėri. Dialektika politike mbėshtetur nė klientelizėm sociokomunist tė udhėhequr nga Edi Rama, shkel ēdo parim etik nė demokraci (sabotimi minoren-opozitar ndaj mazhorancės integruese-euroatlantike), duke mbetur kėrcėnimi mė madh i Shqipėrisė Evropiane. Shqipėria nė kontekstin realpolitik vazhdon tė tregojė vlerat e veta nacionale e shtetėrore si vend tipik evropian (anėtarėsimi nė NATO, procesi i liberalizimit tė vizave si dhe rruga drejt BE-sė). Shqiptarėve me shumė se kurrė i duhet maturia politike, qėndrueshmėria ekonomike dhe pjekuria nacionale.

Shqipėri-Kosovė, refleks dhe imazh gjithėkombėtar

Shqipėria mbetet lokomotiva e parė pėr integrimin nacional tė shqiptarėve nė strukturat Euroatlantike. Duke qenė tempull i kultivimit tė demokracisė,(20 vjet demokraci) Shqipėria me reflekset e saja pasqyron edhe qėndrueshmėrinė e shtetit tė Kosovės (konteksti nacional). Realisht shqiptarėt (si etnikum unik) gjinden para sprovave tė mėdha, shteti i ri i Kosovės dhe ecuria europolitike e Shqipėrisė. Pikėrisht, duke vėshtruar pozicionin nė tė cilin gjendet kombi ynė, krijimi i situatave delikate (deformitet politike) janė krejtėsisht tė papranueshme dhe me prapavije tė caktuar antishqiptare. Kaosi politik nė Shqipėri (tendencat socialiste) do tė ndikonin qe ndėrkombėtarėt tė largojnė vėmendjen e tyre nė radhė tė parė nga vet integrimi i Shqipėrisė nė BE, por nė kėtė kontekst mund tė stagnonte edhe mė tutje procesi i njohjeve pėr pavarėsinė e Kosovės. Deri kur do tė harxhojmė kaq shumė energji me vetveten.

Ethet e sindromit tė 97-ės

Veprimet e fundit Edviniste realisht janė kundėr integrimit tė Shqipėrisė nė BE dhe lėvizjes sė lirė tė shqiptarėve. BE-ja jo vetėm qe ėshtė aspiratė, por njėherėsh mbetet edhe nevojė akute pėr kombin mė tė vjetėr nė Ballkan. Nė kėtė kontekst shqiptarėt (pavarėsisht sfidave dhe ēmimit) janė tė vendosur mė shumė se kurrė nė ecjen e tyre drejt BE-sė. Edi Rama, kryesocialisti shqiptar, mė veprime politikisht destruktive shpreh padurimin e tij pėr Shqipėrinė nė NATO, (dhe rrugėtimin drejt BE-sė). Duke vazhduar me rrugėn e bojkotit ndaj institucioneve demokratike, nė Shqipėri, mėtohet krijimi i njė frymimi mitik okult kundėr vet vullnetit politik tė shqiptarėve (shqiptarėt votuan pėr BE), kundėr kodit demokratik por edhe kundėr vet shprehjes sė lirė qytetare. Rama pėrmes pėrjashtimit tė shumicės qytetare tenton tė ndrydhė ndjenjėn "liri qytetare", ngase kėrkesat e socialistėve konsiderohen si parime kundėrshtuese me kushtetutėn dhe parimin e ndarjes sė pushtetit nė kėndin demokratik. "Bojkotet parlamentare nuk kanė vend nė politikėn demokratike dhe kjo ėshtė praktikė e vetme qė zbatohet nė Bashkimin Evropian", vlerėsuan njėzėri tė gjithė burrėshtetasit e BE-sė, tė cilėt shkelėn nė tokėn shqiptare duke kėrkuar tejkalimin e ngėrēit politik, edhe ashtu tė kamufluar. I pėrvuajtur nga sindroma i 97-tės, (degradimi i segmenteve demokratike dhe marrja me dhunė e pushtetit), Rama vetėkonfirmon se me kėtė "iniciativė"(dalja nė rrugė) do tė synohet rrėzimi i qeverisė dhe mbajtja e zgjedhjeve tė parakohshme. Realisht edhe vet Edi Rama ėshtė kundėr mbajtjes sė zgjedhjeve, tė cilat do tė rikonfirmomin humbjen e tij. Ajo qe realisht kėrkon opozita socialiste nė Shqipėri ėshtė krijimi i klimės sė kaosit nga e cila do tė pėrfitonin vetėm bandat dhe komplotistėt. Kėtė e kuptuan mė nė fund edhe vet eurodiplomatėt. Cili do tė ishte ai njeri i cili nuk do tė pranonte qė Parlamenti tė jetė vend politikėbėrės nė shoqėrinė moderne, thjeshtė odė edhe pėr zgjidhjen e tė gjitha problemeve, qoftė edhe tė kontesteve. Askush, pėrveē megalomanėve dhe narcisoidėve. Ēfarė do tė thotė "opsioni" i rrugės, (tė sindromit "kallashnikov"): Thjeshtė grabitje pushtetesh pėrmes dhunės dhe terrorit (metoda revolucionare tė diktaturave).

Rama, si protagonist i sindromit sociokomunist, edhe njėherė dėshmon se ėshtė i "gatshėm" tė krijojė turbulenca tė brendshme, dhe tė pengojė liberalizimin e vizave pėr shqiptarėt si dhe tė stagnojė hyrjen e Shqipėrisė nė BE. Por, jam shumė i bindur se nuk ka dorė shqiptari (as nga opozita socialiste) qė do ti pėrgjigjej kushtrimit tė kryesolialistit Rama (udhėheqės edhe ashtu i kontestuar), pėr tė rrokur armėt kundėr shtetit tė vet, kundėr zhvillimit, integrimit dhe lulėzimit tė Shqipėrisė moderne. Shqiptarėt u liruan njėherė e pėrgjithmonė nga e kaluara e dhimbshme diktatoriale, tash e 20 vjet mė parė. Nėse kėtė ende nuk e ka tė qartė Edi Rama dhe bashkėmendimtarėt e tij, kėtė e kanė dėshmuar tė gjithė shqiptarėt nė kontekstin tejpolitik dhe partiak.
Platforma kombėtare si shpėtim

vijon...

natyra
30-07-11, 03:38
Bisedimet Kosovė-Serbi, tė dėshtuara


Prapa perdes sė dialogut teknik, Serbia dinakėrisht fsheh aspirata hegjemoniste pėr shkėputjen e veriut tė Kosovės. Dialogu me kushte tė barabarta mes dy shtetesh tė pavarura, Kosovė-Serbi, mund tė fillojė vetėm atėherė kur kjo e fundit tė distancohet nga e kaluara e saj hegjemoniste-gjenocidale dhe tė njohė pavarėsinė e Kosovės.

Shkruan: Ramiz BOJAJ

Bisedimet aq shumė tė proklamuara nė mes tė Kosovės dhe Serbisė, ende pa u publikuar platforma pėrmbajtjesore e dialogut jep sinjalet e qarta pėr dėshtimin e tyre qė nė stadin e parė. E gjithė kjo do tė ndodh pėr faktin e qėndrimeve diametralishte kundėrthėnėse nga tė dyja palėt. Kosova nė parim mbron realitetin e ri (juridiksionin e saj kushtetues e shtetėror), pėrderisa Serbia vazhdon politikėn e vjetėr, duke e mbajtur shtetin e Kosovės, nė kushtetutėn e saj se pjesė tė vet territoriale. Realisht, prapa perdes sė dialogut teknik, Serbia dinakėrisht, fsheh aspirata hegjemoniste pėr shkėputjen e veriut tė Kosovės. Nė fakt, Serbia , pėrmes strukturave kriminale nė veri e ka shėndrruar kėtė rajon nė njė poligon tė hapur e konfliktuoz. Ajo ka zbarkuar nė terren, (nė pjesėn veriore) tri formacone kriminale: MUP-in, struktura nacinalisto-shoviniste dhe atė tė “shoqėrinė civile serbe”, duke i udhėhequr nė njė front shumėdimensional pėr sulme tė diktueshme kundėr shtetit tė Kosovės.

Tendencat pėr krijimin e territoreve monosllave

Aksionet e koordinuara tė strukturave paralele nė veri, kudėr joserbėve nė kėtė pjesė, mėtohet tė krijohet njė realitet i ri monosllav. Mbi kėtė nismė, Serbia e ka filluar edhe atakun medial antiKosovė, pėr ta mbajtur nė rend dite ēėshtjen serbe, gjithnjė pėr tė krijuar amulli dhe ngėrēe(qoftė edhe tė pėrkohshme), pėr shtetin e Kosovės. Nė kėtė kontekst, presioni i shtuar i komunitetit ndėrkombėtar, tek Beogradi dhe Prishtina, qė tė fillojnė dialogun e quajtur teknik, e qė ndėrlidhen me mirėqenie e kėsaj pjese tė Kosovės, jo vetėm se nuk mund tė ketė efekt, por mund tė jetė edhe i dėmshėm. Pėr faktin se Serbia me ngulm(edhe pėrmes bisedimeve) pėrpiqet t’i legalizojė strukturat e veta kriminale nė veri. Sulmet e bandave serbe kundėr tė rinjve shqiptar, mandje proklamimi i afisheve provokuese, serbo-ēetnike, nuk janė asgjė tjeter veēse sinjale zyrtare tė politikės sė Beogradit.

Nė kėtė kontekst, dėrgohen sinjalet pėr krijimin e njė realiteti tė ri autonom, prej nga do tasulmonte Kosovėn edhe nė brendinė e saj. Kėtė e dėshmojnė edhe “vizitorėt-klerikė”, tė cilėt nė raste ceremoniale fetare, shpallin zona tė “shenjta”, pėr tu pėrdorur mė vonė si justifikim pėr monomitikulte sllave nė territorin me shumicė shqiptare. Kjo mund tė fillojė nga njė pikė e vetme lėshimi nė rast se mund tė ndodh pėr veriun, qoftė edhe krijimin e njė minizone neutrale. Pas kėsaj ‘nisme’ Serbia mėton ta forcojė praninė e saj, duke nxitur strukturat ilegale pėr pavarėsi tė pjesės veriore tė Kosovės, e qė do tė hapte njė poligon real konflikti ndėretnik. Bashkėsia ndėrkombėtare duhet t’ia bėjė tė qartė Serbisė vijat ekuqe, mbi tė cilat nuk guxon tė shkelė ajo, e jo tė krijojė barazpeshė dialogu Serbi-Kosovė. Nė kėtė kontekst, jo vetėm se na ndajnė konceptet, por edhe vet realiteti i ri I krijuar, ku Kosova, tashmė, ėshtė shtet i pavarur dhe sovran. Bisedimet pėr mirėqenie ndėrqytetare nuk mund tė kenė efekt nėse, strukturat paralele dhe grupet mafioze serbe nė veri nuk lėvizin nga vendi. Thjeshtė, pėr tu arritur njė mirėqenie mė e mirė qytetare (siguri dhe lėvizshmėri), duhet tėrhequr elementet kriminale serbe nga veriu, ndryshe “mirėqenia” nėnkupton amnestim tė krimit 12-vjeēar nė veri. Ndėrkaq, kur janė nė pyetje pikat doganore, gjykatat dhe sundimi i ligjit atje, mjafton qė tė shtyhen sė vepruari institucionet shtetėrore tė Kosovės, tė cilat janė funksionale edhe nė pjesėn qendrore tė vendit, ndryshe krijimi i taskforcave dhe “protektorateve”, nėnkupton shmangie dinake nga unifikimi shtetėror i Kosovės. Kėtė dinakėri, edhe pse me maskė e nėnvizon edhe Oliver Ivanoviq, i zgjedhuri i qeverise serbe pėr Kosovėn. “Ėshtė mirė qė tė fillohet me atė qė po e sugjerojnė tė dyja palėt, ēėshtjen e tė zhdukurve dhe tė rrėmbyerve, ndėrsa pastaj do tė mund tė preken tema mė serioze politike, pėr tė cilat paraprakisht e dimė se nuk pajtohemi”, vlerėson Ivanoviq. Nėse analizojmė domėthėnien e kėtij koncpeti, del nė pah e tėrė dinakėria e Serbisė pėr eksterritore serbe nė Kosovė. Ndryshe, bazuar nė parime, Beogradi do tė jetė i shtrėnguar ta njohė realitetin e Republikės sė Kosovės shtet tė pavarur dhe sovran.

vijon..

natyra
30-07-11, 03:42
Partneriteti euro-amerikan

Roli i SHBA-sė ėshtė i pazėvendėsueshėm dhe esencial nė rezultatin e bisedimeve. Prania amerikane, jo vetėm se duhet tė jetė mbikqyrėse, por edhe garantuese e rezultateve tė arritura, nėse mund tė ketė pika pėrafrimi. Kjo vjen pėr faktin se Serbia mund tė lajthitė edhe nga qėndrimet e veta, ashtu siē ka ndodhur shumė herė nė tė kaluarėn. Edhe eksperti amerikan, Daniel Server, vlerėson se prania amerikane nė bisedimet Kosovė - Serbi ėshtė vendimtare, pavarėsisht nga lidershipi evropian. “Nė dialogun e ardhshėm, Kosova duhet tė kėrkojė njohjen e pavarėsisė nga Serbia ”, vlerėson Server. Ndėrkaq, duke folur pėr qėllimin e dinakėrisė serbe, z. Server thotė se: “Opsioni i ndarjes sė veriut ėshtė qėllim i Serbisė nė bisedime, por kjo ėshtė njė ide, sė cilės asnjėherė nuk do t’i vijė koha e realizimit”. Edhe ambasadori amerikan nė Kosovė, Kristofer Dell, thekson se bisedimet janė tė domosdoshme dhe se tėrėsia territoriale mbetet e paprekshme. “Veriu ėshtė dhe do tė mbetet pjesė e Kosovės. Le tė mos harrojmė se ky dialog nuk ka lidhje vetėm me zgjidhjen e ēėshtjeve tė mbetura mes Serbisė dhe Kosovės. Ai synon gjithashtu tė ndihmojė dy vendet tė ecin drejt perspektivės sė tyre evropiane”, ambasadori amerikan nė Kosovė, Kristofer Dell. Ndėrkaq, zyrtarė tė Bashkimit Evropian theksojnė se bisedimet duhet tė fillojnė me tema tė lehta por nė fazėn e dytė tė tyre mund tė hapen ēėshtje qė janė politikisht kundėrthėnėse.

Shmangia e ‘bisedimeve’ sa pėr tė biseduar

Prishtina, duhet tė udhėheq platformėn e bisedimeve, mbi tė cilat do tė kėrkohej, zbardhja e fatit tė personave tė zhdukur, tėrheqjen e strukturave militare serbe nga veriu dhe njohjen pa kusht tė shtetit tė pavarur tė Kosovės, nga ana e Serbisė. Pavarėsisht, epilogut tė bisedimeve, institucionet legjitime shtetėrore tė vendit tonė, duhet tė shtrijnė autoritetin e vet(me ēdo kusht), nė kėtė pjesė tė shtetit. Ndryshe, konflikti 12-vjeēar nuk mund tė mbahet pėrjetėsisht i izoluar. Jemi deshmitarė, se shpallja e Pavarėsisė sė Kosovės me 17 shkurt 2008, e as hartimi i aktit mė tė lartė juridik, Kushtetutes, nuk kanė ndryshuar gjendjen nė terren. Fytyrat e pėrgjakura tė tė rinjve shqiptarė, tė cilėt vijnė nga veriu, janė dėshmitarėt mė tė mirė tė gjendjes faktike nė terren. A ėshtė kjo shkelje e tė drejtave tė njeriut tė shqiptarėve, apo njė gjė e tillė hyn nė agjendėn politike e mediale, vetėm atėherė kur njė serbi, nuk i pėlqen shtėpia e tij nė jug, e ndėrtuar nga donacionet qeveritare, apo nga ato tė jashtme. Kosova duhet tė tregojė se tashmė ėshtė shtet i pavarur dhe sovran, dhe tė tregojė autorėsinė e vet nė kontekstin shumėshtresor dhe shumėdimensional. “Kosova ėshtė e angazhuar pėr fqinjėsi tė mirė, qoftė edhe me Serbisė, pėr ti dhėnė fund kapitullit konfliktuoz Kosovė-Serbi”, vlerėsojnė zyrtarė tė lartė tė Qeverisė sė Kosovės. Gjithashtu, zyrtarė qeveritarė vlerėsojnė se nuk do tė ketė levizje qėndrimi rreth ‘integritetit territorial tė vendit, dhe aspektit juridiko-kushtetues tė Republikės sė Kosovės’. Realiteti ballkanas me shtetin e pavarur tė Kosovės ėshtė shumė i ēartė, jo vetėm pėr Serbinė, mjafton tė shikohet e tė preket ky fakt. Dialogu me kushte tė barabarta mes dy shtetesh tė pavarura, Kosovė-Serbi, mund tė fillojė vetėm atėherė kur kjo e fundit( Serbia ) tė distancohet nga e kaluara e saj hegjemoniste-gjenocidale dhe tė njohė pavarėsinė e Kosovės.

(Autori ėshtė publicist, analist dhe drejtor pėr marrėdhėnie me publikun nė Institutin pėr

Hulumtime dhe Analiza tė Politikave Ekonomike).

vijon...

natyra
30-07-11, 03:44
Udhėkryqet e Kosovės

Qeveria e Republikės sė Kosovės nė strategjinė pėr bisedime me Serbinė, prioritet kryesor duhet ta ketė rimarrjen e veriut tė Kosovės. Koncepti ‘lehtėsues’ i rrugės sė integrimit evropian tė Kosovės, (pėrmes dialogut me Serbinė) ėshtė akti mė i pamatur dhe mė i papjekur i elitizmit politik. Ndryshe, Serbia do tė pėrpiqet gjithnjė ta mbajė tė tėnsionuar dhe jostabile situatėn nė Kosovė edhe pas bisedimeve.



Shkruan: Ramiz BOJAJ


Kosova pas 12-vjetorit tė ēlirimit dhe tre vjet tė shtetėsisė, gjendet nė njė situatė tejet delikate, jo vetėm me ēarjen e imazhit tė saj nė kontekstin ndėrkombėtar, por edhe pėr hartimin e njė strategjie efikase, e cila do t’i sherbente forcimit institucional e shtetėror tė vendit tonė. Shteti i Kosovės, duhetė tė tregojė maturi dhe pjekuri tė lartė para ēdo nisme pėr dialog me Serbinė. Kjo nėnkupton edhe qėndrimin e fortė, tashmė si njė shtet i pavarur dhe sovran duke i mbetur besnik parimit tė paluhatshmėrisė pėr ato tema qė mund tė cėnojnė autoritetin e sovranit. Shteti i Kosovės realisht gjendet nė njė situatė tė disfavorshme pėr shkak tė imazhit tė lenduar.Kėsaj i kanė ndihmuar (shpifjet dhe aventurat e Serbisė nė arenėn ndėrkombėtare), por edhe shkalla e papėrgjegjėsisė sė klientelizmit tonė nė planin e brendshėm. Kriza e vazhdueshme ekonomike (rritja e pandalshme e inflacionit), e rėndojnė edhe mė shumė pozicionin e Kosovės. Gjithashtu, ēarja deri nė kontest institucional, pozitė-opozitė, mund tė jenė oponentėt vendimtar tė jetėgjatėsisė sė autoritetit qeveritar. Kjo garė tregon se autoritetet politikėbėrėse tė vendit tonė janė nė ABC-nė e demokracisė dhe duhet kohė dhe ngritje mė tė madhe vetėdijėsimi pėr pėrgjegjėsinė e udhėheqjes sė detyrave shtetėrore.


Shqiptarėt nuk e duan geton

Diplomacia e Kosovės duhet tė hapė rrugė nė itinerarin e integrimeve ndėrkombėtare, qėndrueshmėrisė ekonomike e zhvillimore pėr tė hyrė nė garėn e madhe tė vlerave euroatlantike. Ndryshe, qėndrimi nė geto, jo vetėm se ėshtė i pameritueshėm pėr shqiptarėt, por edhe i rrezikshėm pėr tė ardhmen e rajonit dhe mė gjerė. Shqiptarėt janė dėshmuar si kombi mė proPerėndimor dhe proAmerikan nė botė. Gjithashtu, Kosova, prioritet tė vetin kryesor duhet ta proklamojė paprekshmėrinė e kufijve shtetėrorė, vendosjen e doganave nė pikat kufitare 1 dhe 31 si dhe largimin e elementeve pushtuese serbe nga veriu i Mitrovicės. Po ashtu, Qeveria e Kosovės nė strategjinė pėr bisedime prioritet kryesor duhet ta ketė rimarrjen e veriut tė Kosovės, tė faktorizojė ēėshtjen shqiptare tė Kosovės Lindore, e jo tė kėrkojė konsensus nga Serbia, qe kjo e fundit tė lejojė funksionimin e institucioneve tė Kosovės nė Mitrovicėn veriore. Serbia, vazhdon tė dėshmojė se nuk ėshtė e interesuar fare pėr qasje pragmatike ndaj Kosovės, jo vetėm pėr tė njohur realitetin e shtetit tė ri, por mbetet mbėshtetėse kryesore e elementeve destruktive pėr ta quar nė kaos Republikėn e Kosovės, duke pėrdorur pakicėn serbe si mjet fabrikimi e manipulimi. Po ashtu, Serbia, pėrpiqet tė pėrfitojė nė planin shumėdimensional nė bisedimet me Kosovėn: Tė lehtėsojė rrugėn e vet drejt BE-sė, si dhe tė legalizojė praninė e saj nė Kosovė. Kjo dėshmon se me Serbinė nuk ekzistojė probleme teknike, por politike. Ēfarėdo dialogu i proklamuar si teknik, (pavarėsisht pėrmajtjes pėr ēėshtje personash tė pagjetur, targa a dokumente indentifikimi), tė gjitha kėto elemente janė tė pandashme nga pėrmbajtja politike. Shembull shumė i thjeshtė: Si mund tė njihen targat RKS, nga njė shtet ‘inegzistent’ (rasti i Kosovės), ose dokumentet e qytetarėve tė njė shteti pa adresė( pa vendqendrim, shtetėsi etj.) Ndryshe, kontekstet teknike nuk mund tė pėrfundojnė si zgjidhje pėr kontestet politike (duke ėprfshirė edhe statusin), ngase niveli teknik ėshtė mekanizėm ad hoc, ndėrsa ai politik bazohet mbi parimet mė tė larta tė shteteve, (interesave bilaterale ). Institucionet shtetėrore tė vendit tonė, duhet ta kenė tė qartė se nėse Serbia heq dorė nga ndarja klasike e Kosovės, (pėr shkak tė presionit ndėrkombėtar dhe kthimit tė mundshėm domino), atėherė qeveria e Beogradit do tė kėrkojė formatizim kufijsh, pėr tė aneksuar dhjetėra kilometra katror territor tė Kosovės. Edhe pss kjo nuk do tė quhej ndarje, (por kompromis pėr njohjen e pavarėsisė sė Kosovės), njė gjė e tillė do tė qonte nė kundėrreagim tė menjėhershėm pėr shpalljen e pavarėsisė sė Luginės (Kosovės Lindore). Sinjalet e para tė lėkundjės se kufijve ekzistues tė Kosovės, kanė ndodhur paraprakisht me Maqedoninė, pėr tė vazhduar herėt a vonė edhe me Malin e zi, dhe me vet Serbinė. Kėtė mė se miri e dėshmon reagimi nga i
ashtuquajturi Kėshill Nacional Serb pėr veriun e Kosovės, qė nėkupton praninė ruse nė kėtė rang bisedimesh, qe nė pėrkthimin tonė do tė thotė dėshtim. “Vetėm pjesėmarrja aktive e OKB-sė dhe e Federatės Ruse mund tė pengojė planin anti-serb tė Uashingtonit, Brukselit dhe Prishtinės”. A nuk ngjanė kjo thirrje ngjajshėm me afishet ultranacionaliste tė kohės sė Millosheviqit!


Faktorizimi shqiptar


Ėshtė koha qė mos tė kėnaqėmi vetėm me gėllėnjkėn e shpalljes sė pavarėsisė, por tė angazhohemi me pėrgjegjėsi tė plotė, pėr njė Kosovė mė tė zhvilluar dhe mė prospoeruese. Rruga e integrimeve evropiane pėr shqiptarėt vazhdon tė shoqėrohet me rreziqet tejet reale pėr humbjen e territoreve tė tjera tė saj (edhe ashtu tė tkurrura). Ky rrezik permanent i hartuar nga mendėsia e sėmurė ballkanase (veēmas ajo serbo-sllave) ka shtuar zėshėm qėllimet ekspansioniste pėr zgjerim territoresh nė dėm tė shqiptarėve. Se sa janė tė pėrgatitur shqiptarėt pėr tu pėrballur me sfida tė tilla, dėshmojnė faktet nė terren. Pavarėsisht gjenocidit dhe terrorit serb kundėr Kosovės dhe shqiptarėve tė Kosovės Lindore, vendi ynė ėshtė ndalur nė planin defansiv, duke u marrė me jo-tė e shpifjeve serbe kunder shtetit mė tė ri. Asgjė mė shumė! –Qėndrimi tepėr pėrulės i elitizmit politik shqiptar nė shkallė nacionale, ka bėrė qe ēėshtja jonė kombėtare tė shėnojė rėnie tė rolit dhe faktorizimit tė vet nė rajon. Kjo nė masė tė dukshme ka ‘trimėruar’ tendencat sllave pėr zhvatje territoresh ndaj gjeografisė shqiptare. Serbia vazhdon tė mbajė nėn kontroll veriun e Mitrovicės, duke vazhduar me taktikėn e spastrimit etnik nė Preshevės, Medvegjės dhe Bujanocit. E gjithė kjo detyron kushtimisht tė dėgjohet edhe zėri Luginės, ( Kosovės Lindore). “Situata aktuale politike e sigurisė nė rajonin e Luginės sė Preshevės ėshtė e paqėndrueshme. Angazhimi direkt i pėrfaqėsuesve legjitim tė shqiptarėve tė kėtij rajoni nė negociatat, Kosovė-Serbi, do tė ndikonin pozitivisht nė zgjidhjen e problemeve me tė cilat ballafaqohen qytetarėt, tė cilėt jetojnė kėndej e matanė kufirit shtetėror me Kosovėn”, vlerėsojnė pėrfaqėsuesit e Kosovės Lindore. Serbia, edhe pse e renditur nė anėn e ngėrēeve politike nė kėndin global, vazhdon tė jetė mė e pėrafruar me vet BE-nė (liberalizimi i vizave), gjithashtu Maqedonia me qėndrim racist ndaj shqiptarėve (Enciklopedia famėkeqe dhe rasti i Kalasė sė Shkupit), ėshtė pėrfshirė nė liberalizim vizash, po ashtu Greqia, me tendenca pėr eksterritore ndaj shtetit shqiptar ėshtė anėtare e BE-sė, pėrderisa Shqipėria dhe Kosova, edhe pėr fajin se kultivojnė politikėn tepėr labile, vazhdojnė tė jenė tė shpėrfillshme nė kėtė drejtim.

Rikthimi i imazhit tė humbur


Kosova e dalė me qeveri gati minorene dhe me opozitė, shpeshherė kontraverse, mbetet nė piskun e ruajtjes sė stabilitetit ekopolitik e bashkė me kėtė edhe atė tė imazhin tė thyer nė kontekstin ndėrkombėtar. Edhe ambasadori i Shteteve tė Bashkuara tė Amerikės nė Kosovė, Christopher Dell, ka deklaruar se sfidat kryesore tė qeverisė sė Kosovės vazhdojnė tė jenė forcimi i shtetit ligjor dhe pėrmirėsimi i gjendjes ekonomike.
Ndėrkaq, kongresisti amerikan, Eliot Engel thekson se BE-ja duhet tė jetė e kujdesshme, rreth dialogut Kosovė-Serbi, pėr faktin se Serbia vazhdon ta pengojė Kosovėn nė planin ndėrkombėtar. Njė gjė e tillė duhet tė merr fund pėrgjithmonė. “Kosova duhet tė kėtė njė plan tė pėrcaktuar drejt Bashkimit Evropian dhe ėshtė shumė e rėndėsishme qė Kosova tė nisė procesin e anėtarėsimit sa mė shpejt qė tė jetė e mundur”. Kongresisti Engel citon faktin se Serbia ende ėshtė armiqėsore ndaj anėtarėsimit tė Kosovės nė OKB, duke u angazhuar si prag pengues sė bashku me Rusinė. Ėshtė paksa i quditshėm fakti se, pothuajse, nė tė gjitha nismat pėr dialog flitet pėr problemin serb ( kontesti politik Kosovė-Serbi, problemin serb nė Kosovė etj.), duke anashkaluar ēėshtjen shqiptare, jo vetėm nė Kosovė por edhe atė nė Luginė. Pavarėsisht kėsaj, Serbia pėrpiqet mė tė gjtha format ta mbajė tė tėnsionuar dhe jostabile situatėn nė Kosovė, e jo tė ndihmojė nė krijimin e imazhit tė qėndrueshėm. Ndėrkaq, analisti, James Pettifer, mendon se bisedimet e tilla, pėrveēse ia rrisin Serbisė legjitimitetin dhe imazhin nė komunitetin ndėrkombėtar, shoqėrohen edhe me rreziqe. “Qeveria e Kosovės nuk e ka sa duhet tė qartė pėr rreziqe tė tilla, sepse ėshtė lehtė tė fillosh tė bisedosh pėr kėto gjėra, por pastaj mund tė vihesh pėrpara trysnisė pėr tė biseduar pėr diēka tjetėr”. Kosova e ka autorėsinė pėr tė qėndruar, vepruar dhe funksionuar si shtet i pavarur dhe sovran, nė sistemin e vet shumėdimensional edhe pėr faktin se ėshtė njohur nga 75 vende pėrfshirė 22 vende tė BE-sė dhe vet SHBA-nė. Gjithsesi, shteti ekzistencial edhe pse i garantuar, duhet t’i mbrojė interesat e veta ekopolitike, juridike e kombėtare.

vijon..

natyra
30-07-11, 03:59
Analiza politike
Bisedimet Kosovė-Serbi, tė dėshtuara



Prapa perdes sė dialogut teknik, Serbia dinakėrisht fsheh aspirata hegjemoniste pėr shkėputjen e veriut tė Kosovės. Dialogu me kushte tė barabarta mes dy shtetesh tė pavarura, Kosovė-Serbi, mund tė fillojė vetėm atėherė kur kjo e fundit tė distancohet nga e kaluara e saj hegjemoniste-gjenocidale dhe tė njohė pavarėsinė e Kosovės.



Shkruan: Ramiz BOJAJ



Bisedimet aq shumė tė proklamuara nė mes tė Kosovės dhe Serbisė, ende pa u publikuar platforma pėrmbajtjesore e dialogut jep sinjalet e qarta pėr dėshtimin e tyre qė nė stadin e parė. E gjithė kjo do tė ndodh pėr faktin e qėndrimeve diametralishte kundėrthėnėse nga tė dyja palėt. Kosova nė parim mbron realitetin e ri (juridiksionin e saj kushtetues e shtetėror), pėrderisa Serbia vazhdon politikėn e vjetėr, duke e mbajtur shtetin e Kosovės, nė kushtetutėn e saj se pjesė tė vet territoriale. Realisht, prapa perdes sė dialogut teknik, Serbia dinakėrisht, fsheh aspirata hegjemoniste pėr shkėputjen e veriut tė Kosovės. Nė fakt, Serbia , pėrmes strukturave kriminale nė veri e ka shėndrruar kėtė rajon nė njė poligon tė hapur e konfliktuoz. Ajo ka zbarkuar nė terren, (nė pjesėn veriore) tri formacone kriminale: MUP-in, struktura nacinalisto-shoviniste dhe atė tė “shoqėrinė civile serbe”, duke i udhėhequr nė njė front shumėdimensional pėr sulme tė diktueshme kundėr shtetit tė Kosovės.


Tendencat pėr krijimin e territoreve monosllave



Aksionet e koordinuara tė strukturave paralele nė veri, kudėr joserbėve nė kėtė pjesė, mėtohet tė krijohet njė realitet i ri monosllav. Mbi kėtė nismė, Serbia e ka filluar edhe atakun medial antiKosovė, pėr ta mbajtur nė rend dite ēėshtjen serbe, gjithnjė pėr tė krijuar amulli dhe ngėrēe(qoftė edhe tė pėrkohshme), pėr shtetin e Kosovės. Nė kėtė kontekst, presioni i shtuar i komunitetit ndėrkombėtar, tek Beogradi dhe Prishtina, qė tė fillojnė dialogun e quajtur teknik, e qė ndėrlidhen me mirėqenie e kėsaj pjese tė Kosovės, jo vetėm se nuk mund tė ketė efekt, por mund tė jetė edhe i dėmshėm. Pėr faktin se Serbia me ngulm(edhe pėrmes bisedimeve) pėrpiqet t’i legalizojė strukturat e veta kriminale nė veri. Sulmet e bandave serbe kundėr tė rinjve shqiptar, mandje proklamimi i afisheve provokuese, serbo-ēetnike, nuk janė asgjė tjeter veēse sinjale zyrtare tė politikės sė Beogradit.
Nė kėtė kontekst, dėrgohen sinjalet pėr krijimin e njė realiteti tė ri autonom, prej nga do tasulmonte Kosovėn edhe nė brendinė e saj. Kėtė e dėshmojnė edhe “vizitorėt-klerikė”, tė cilėt nė raste ceremoniale fetare, shpallin zona tė “shenjta”, pėr tu pėrdorur mė vonė si justifikim pėr monomitikulte sllave nė territorin me shumicė shqiptare. Kjo mund tė fillojė nga njė pikė e vetme lėshimi nė rast se mund tė ndodh pėr veriun, qoftė edhe krijimin e njė minizone neutrale. Pas kėsaj ‘nisme’ Serbia mėton ta forcojė praninė e saj, duke nxitur strukturat ilegale pėr pavarėsi tė pjesės veriore tė Kosovės, e qė do tė hapte njė poligon real konflikti ndėretnik. Bashkėsia ndėrkombėtare duhet t’ia bėjė tė qartė Serbisė vijat ekuqe, mbi tė cilat nuk guxon tė shkelė ajo, e jo tė krijojė barazpeshė dialogu Serbi-Kosovė. Nė kėtė kontekst, jo vetėm se na ndajnė konceptet, por edhe vet realiteti i ri I krijuar, ku Kosova, tashmė, ėshtė shtet i pavarur dhe sovran. Bisedimet pėr mirėqenie ndėrqytetare nuk mund tė kenė efekt nėse, strukturat paralele dhe grupet mafioze serbe nė veri nuk lėvizin nga vendi. Thjeshtė, pėr tu arritur njė mirėqenie mė e mirė qytetare (siguri dhe lėvizshmėri), duhet tėrhequr elementet kriminale serbe nga veriu, ndryshe “mirėqenia” nėnkupton amnestim tė krimit 12-vjeēar nė veri. Ndėrkaq, kur janė nė pyetje pikat doganore, gjykatat dhe sundimi i ligjit atje, mjafton qė tė shtyhen sė vepruari institucionet shtetėrore tė Kosovės, tė cilat janė funksionale edhe nė pjesėn qendrore tė vendit, ndryshe krijimi i taskforcave dhe “protektorateve”, nėnkupton shmangie dinake nga unifikimi shtetėror i Kosovės. Kėtė dinakėri, edhe pse me maskė e nėnvizon edhe Oliver Ivanoviq, i zgjedhuri i qeverise serbe pėr Kosovėn. “Ėshtė mirė qė tė fillohet me atė qė po e sugjerojnė tė dyja palėt, ēėshtjen e tė zhdukurve dhe tė rrėmbyerve, ndėrsa pastaj do tė mund tė preken tema mė serioze politike, pėr tė cilat paraprakisht e dimė se nuk pajtohemi”, vlerėson Ivanoviq. Nėse analizojmė domėthėnien e kėtij koncpeti, del nė pah e tėrė dinakėria e Serbisė pėr eksterritore serbe nė Kosovė. Ndryshe, bazuar nė parime, Beogradi do tė jetė i shtrėnguar ta njohė realitetin e Republikės sė Kosovės shtet tė pavarur dhe sovran.


Partneriteti euro-amerikan


Roli i SHBA-sė ėshtė i pazėvendėsueshėm dhe esencial nė rezultatin e bisedimeve. Prania amerikane, jo vetėm se duhet tė jetė mbikqyrėse, por edhe garantuese e rezultateve tė arritura, nėse mund tė ketė pika pėrafrimi. Kjo vjen pėr faktin se Serbia mund tė lajthitė edhe nga qėndrimet e veta, ashtu siē ka ndodhur shumė herė nė tė kaluarėn. Edhe eksperti amerikan, Daniel Server, vlerėson se prania amerikane nė bisedimet Kosovė - Serbi ėshtė vendimtare, pavarėsisht nga lidershipi evropian. “Nė dialogun e ardhshėm, Kosova duhet tė kėrkojė njohjen e pavarėsisė nga Serbia ”, vlerėson Server. Ndėrkaq, duke folur pėr qėllimin e dinakėrisė serbe, z. Server thotė se: “Opsioni i ndarjes sė veriut ėshtė qėllim i Serbisė nė bisedime, por kjo ėshtė njė ide, sė cilės asnjėherė nuk do t’i vijė koha e realizimit”. Edhe ambasadori amerikan nė Kosovė, Kristofer Dell, thekson se bisedimet janė tė domosdoshme dhe se tėrėsia territoriale mbetet e paprekshme. “Veriu ėshtė dhe do tė mbetet pjesė e Kosovės. Le tė mos harrojmė se ky dialog nuk ka lidhje vetėm me zgjidhjen e ēėshtjeve tė mbetura mes Serbisė dhe Kosovės. Ai synon gjithashtu tė ndihmojė dy vendet tė ecin drejt perspektivės sė tyre evropiane”, ambasadori amerikan nė Kosovė, Kristofer Dell. Ndėrkaq, zyrtarė tė Bashkimit Evropian theksojnė se bisedimet duhet tė fillojnė me tema tė lehta por nė fazėn e dytė tė tyre mund tė hapen ēėshtje qė janė politikisht kundėrthėnėse.


Shmangia e ‘bisedimeve’ sa pėr tė biseduar


Prishtina, duhet tė udhėheq platformėn e bisedimeve, mbi tė cilat do tė kėrkohej, zbardhja e fatit tė personave tė zhdukur, tėrheqjen e strukturave militare serbe nga veriu dhe njohjen pa kusht tė shtetit tė pavarur tė Kosovės, nga ana e Serbisė. Pavarėsisht, epilogut tė bisedimeve, institucionet legjitime shtetėrore tė vendit tonė, duhet tė shtrijnė autoritetin e vet(me ēdo kusht), nė kėtė pjesė tė shtetit. Ndryshe, konflikti 12-vjeēar nuk mund tė mbahet pėrjetėsisht i izoluar. Jemi deshmitarė, se shpallja e Pavarėsisė sė Kosovės me 17 shkurt 2008, e as hartimi i aktit mė tė lartė juridik, Kushtetutes, nuk kanė ndryshuar gjendjen nė terren. Fytyrat e pėrgjakura tė tė rinjve shqiptarė, tė cilėt vijnė nga veriu, janė dėshmitarėt mė tė mirė tė gjendjes faktike nė terren. A ėshtė kjo shkelje e tė drejtave tė njeriut tė shqiptarėve, apo njė gjė e tillė hyn nė agjendėn politike e mediale, vetėm atėherė kur njė serbi, nuk i pėlqen shtėpia e tij nė jug, e ndėrtuar nga donacionet qeveritare, apo nga ato tė jashtme. Kosova duhet tė tregojė se tashmė ėshtė shtet i pavarur dhe sovran, dhe tė tregojė autorėsinė e vet nė kontekstin shumėshtresor dhe shumėdimensional. “Kosova ėshtė e angazhuar pėr fqinjėsi tė mirė, qoftė edhe me Serbisė, pėr ti dhėnė fund kapitullit konfliktuoz Kosovė-Serbi”, vlerėsojnė zyrtarė tė lartė tė Qeverisė sė Kosovės. Gjithashtu, zyrtarė qeveritarė vlerėsojnė se nuk do tė ketė levizje qėndrimi rreth ‘integritetit territorial tė vendit, dhe aspektit juridiko-kushtetues tė Republikės sė Kosovės’. Realiteti ballkanas me shtetin e pavarur tė Kosovės ėshtė shumė i ēartė, jo vetėm pėr Serbinė, mjafton tė shikohet e tė preket ky fakt. Dialogu me kushte tė barabarta mes dy shtetesh tė pavarura, Kosovė-Serbi, mund tė fillojė vetėm atėherė kur kjo e fundit( Serbia ) tė distancohet nga e kaluara e saj hegjemoniste-gjenocidale dhe tė njohė pavarėsinė e Kosovės.

vijon...

natyra
30-07-11, 04:15
.......................