PDA

View Full Version : Feja Islame !


Zero Cool
02-10-11, 15:17
Feja Islame (ar. : إسلام islām nėnshtrim ndaj Zotit; الإسلام al-islām Islami nė kuptimin feja e tė nėnshtruarve ndaj Zotit) me pėrafėrsisht 1,2 miliardė besimtarė, ėshtė feja e dytė me radhė sipas numrit tė besimtarėve, pas fesė krishtere (2,0 miliard). Besimtarėt e kėsaj feje thirren mysliman.
Islami ėshtė fe monoteiste, qė definohet nė bazė tė Kuranit, i cili pėr myslimanėt ėshtė fjala e pakorrigjueshme e Zotit. Burimi i dytė pėr myslimanėt janė fjalėt e Profetit Muhammed dhe praktika e tij (Sunneti).
Islami pretendon tė jetė praktikė jetėsore e njeriut dhe metodologji e tė menduarit tė tij. Islami ėshtė fe e cila pėrfshin nė pėrgjithėsi ēdo ēėshtje jetėsore. Me termin "Islam" nėnkuptojmė-nėnshtrim, dorėzim, ndėrsa me termin "mysliman" nėnkuptojmė atė qė i ėshtė nėnshtruar (dorėzuar) urdhrave tė Allahut dhe njėkohėsisht zbaton ligjet e Tij.



Zanafilla e Islamit

Kur'ani tė gjithė profetėt i konsideron myslimanė dhe Ademin (njeriun e parė tė krijuar) e konsideron besimtarin dhe profetin e parė. Muhammedi konsiderohet vetėm profeti i fundit i Zotit, pėrmes tė cilit Zoti njofton njerėzimin rreth devijimeve nė besim qė janė shkaktuar gjatė shekujve tė shumtė.

Kushtet kryesore tė Besimit nė Islam

Kushtet kryesore tė Besimit Islam janė :

Besimi nė Allahun, Zot Krijues i Qiejve dhe Tokave
Besimi nė Melekėt (Engjėjt) e Allahut, si krijesa tė Tij. Feja Islame tregon se Allahu nga drita, krijoi melekėt, qė kanė detyra tė caktuara.
Besimi nė Pejgamberėt e Allahut (profetėt). Mbi 124 mijė persona, Feja Islame thotė se Allahu i zgjodhi pėr ta pėrcjellur misionin e Tij tek popujt. Tė gjithė kėta ishin Pejgamberė, ndėr tė cilėt 5 mė kryesorėt ishin : Nuhi, Ibrahimi, Musa, Isa dhe Muhammedi.
Besimi nė Librat e Allahut. Islami mėson se janė 4 libra kryesorė tė Allahut, Tevrati qė iu zbrit Musait, Zeburi qė iu zbrit Davudit, Inxhili qė iu zbrit Isait dhe Kur'ani qė iu zbrit Muhammedit. Ndėrsa pėrmenden edhe disa fletushka qė iu janė zbritur Shitit (djali i Ademit, njeriut dhe Pejgamberit tė Parė), Ibrahimit dhe Musait.
Besimi nė Ditėn e Kijametit (ringjalljės). Islami tregon se pas shkatėrrimit tė botės, njerėzit do tė pyeten pėr veprat qė kanė bėrė gjatė jetės sė tyre nė Tokė, nė njė ditė tė gjatė qė quhet Dita e Kijametit (ringjalljes) ose e Gjykimit.
Besimi nė Caktimin e Allahut. Islami mėson se ēdo qė ndodh ėshtė nėn dijeninė dhe Caktimin e Allahut
.

Shtyllat e Fesė Islame


Deklarata Islame / Shehadeti
: "Esh-hedu en la ilahe il-lallah, ve esh-hedu enne Muhammeden abduhu ve resuluhu"
"Dėshmoj se nuk meriton kush adhurim pos Allahut dhe se nuk meriton kush pasim pos Muhammedit qė ėshtė rob dhe i dėrguar i Tij", e cila duhet tė shprehet me gojė nga njė person, por edhe tė besohet me zemėr.

Shtylla e dytė ėshtė Namazi, falja e pesė kohėve tė namazit nė ditė.


Agjėrimi nė muajin e Ramazanit.


Zekati,
qė ėshtė "detyrim" nga pasuria, tė cilin e japin vetėm ata qė kane njė shumė tė konsiderueshme tė tė ardhurave. Zekati jepet njėherė nė vit, nė njė sasi prej njė tė dyzetėn, ose 2,5 % tė pasurisė.

Kryerja e Haxhxhi
, pėr ata qė janė tė shėndetshėm dhe qė u mjaftojnė shpenzimet e udhėtimit deri nė Kabe dhe pėr kthim nė atdheun e tyre. Kėta persona Haxhxhin e kanė detyrė tė domosdoshme, kur shpenzimet e Haxhxhit nuk cenojne buxhetin e familjes.


Grupacionet kryesore tė Islamit

Shumica e myslimanėve nė botė, i takojnė drejtimit Sunni, qė njihet edhe si Ehli Sunnet. Sunnitėt preferojnė termin "sekt" pėr tė gjitha grupacionet e tjera. Njė numėr i madh i grupacioneve, janė tė degėzuara nė nėngrupe tė ndryshme, njė pjesė e tė cilave sot janė inekzistente, mirėpo ende gjenden nėpėr libra tė ndryshme. Gjithsejt numri i sekteve dhe nėngrupeve tė tyre arrin nė 73.
Sektet islame, nė shumicėn e rasteve janė krijuar me qėllime politike, gjatė mosmarrėveshjeve tė grupeve tė interesit, nė caktimin e halifėve (kalifėve), prijėsve tė myslimanėve. Sektet, janė njė mėnyrė tjetėr e besimit, nga ajo qė besojnė shumica e myslimanėve. Sot feja islame numron 73 sekte tė shpėrndara nė tėrė rruzullin toksor.

Disa nga sektet kryesore janė :
*Shi'izmi (Rafidizmi). Qė beson se pas Muhamedit, Kalifati Islam i ka takuar Aliut. Ky sekt, ka shtuar disa pjesė nė Kur'an, dhe pretendon se janė pjesė tė Librit tė Shenjtė. Numri mė i madh i shiitėve, besojnė edhe nė 12 imamė (kalifė) tė tjerė pas Aliut.
*Havarixhėt. Njė grupacion politik i krijuar pas vrasjes sė kalifit tė tretė Othmanit. Besojnė se personi i cili nuk i kryen detyrimet fetare ka dalė nga Feja Islame. Ky sekt, mori vendim qė tė vrasė Aliun dhe Muaviun gjatė luftės sė tyre pėr pushtet, por arritėn tė vrajnė vetė, Aliun. Idetė ė tyre janė frymėzim pėr disa lėvizje bashkohore islame, si dhe pėr disa lėvizje terroriste. Omani si shtet, praktikon njė version tė kėtij sekti, me emrin Ibadije.
*Murxhi'et. besojnė se Besimi Islam realizohet vetėm me zemėr dhe gjuhė. Kryerja e obligimeve fetare sipas tyre nuk e largon askend nga rradhėt e Islamit.
*Mu'tezilėt. Nuk e besojnė Caktimin e Zotit (sipas mėnyrės tradicionale sunnite), nuk i besojnė Cilėsitė dhe Emrat e Allahut dhe janė tė prirur nga filozofia dhe racionalizmi.
*Vehabizmi Kėsaj lėvizjeje i parapriu njė lėvizje tjetėr, ajo e Ibn Tejmijes nė shek. XIV, dhe e nxėnėsit tė tij Ibn Kajjim El-Xhevziut, tė cilėn Muhammed Ibn Abdulvehhabi e ndoqi nė masėn mė tė madhe tė mundur. Lėvizja e vehabistėve pėr herė tė parė futi nė pėrdorim edhe shprehjen selefije (selefizmi), nė kuptimin qė do ta bartė deri nė ditėt e sotme, e ai ėshtė jomedhhebizmi. Deri atėherė dijmė pėr selefi salihinėt, tė cilėt janė ndekur nga tė gjitha medhhebėt e gjithėpranuara.
*Esharizmi. ėshtė njė devijim i Ehli Sunnetit nė drejtim tė ideve mu'tezilite. Pjesėtarėt e kėtij sekti, konsiderohen si pjesė e familjes sė madhe sunnite.
*Maturidizmi. Si ide, ėshtė nė mes tė esharizmit dhe Ehli Sunnetit. Edhe pjesėtarėt e kėtij sekti, konsiderohen si pjesė e familjes sė madhe sunnite. Ideja e maturidizmit ėshtė ideja kryesore tek myslimanėt e trojeve shqiptare. Tė gjitha medresetė qė veprojnė nė kuadėr tė bashkėsive islame nė Shqipėri, Kosovė e Maqedoni, besimin islam e mėsojnė nė bazė tė ideve tė Maturidiut, qė ėshtė shumė i afėrt me Ehli Sunnetin.
*Sufizmi. Ky sekt ėshtė i prirė nė drejtim tė ideve filozofike shpirtėrore (qė tek sunnitėt pėrmbledhen nė termin Zuhd). Por me kalimin e kohės, sufizmi u formėsua si sekt mė vehte, duke u degėzuar edhe nė 12 tarikate - shkolla filozifike mistike. Edhe pjesėtarėt e kėtij sekti, konsiderohen si pjesė e familjes sė madhe sunnite.
*Bektashizmi (Alevizmi). Sekt qė paraqet njė devijim tė Islamit nė drejtim tė Krishterimit Ortodoks Lindor. Bektashizmi u krijua me qėllim tė sintetizimit tė dy feve qė mbizotėronin Perandorinė Osmane. Ishte fe zyrtare e jeniēerėve (fėmijė tė krishterė qė trajnoheshin pėr njėsinė speciale ushtarake tė Perandorisė Osmane). Bektashizmi me kalimin e kohės ka shpallur veten si fe, e cila ėshtė tėrėsisht nė kundėrshtim me Islamin. Nga tė gjitha grupacionet myslimane, Bektashizmi nuk konsiderohet si pjesė e Islamit.
*Ahmadiyya ėshtė bashksi fetare e cila beson nė ardhjen e Mesiut dhe Mahdiut tė premtuar.


Shkollat juridike islame

Shkollat juridike, merren me interpretimin juridik tė rregullave tė Islamit, qė nxjerren nga burimet kryesore tė Fesė Islame, Kur'anit dhe Sunnetit si dhe disa burimeve tė tjera. Janė katėr shkolla juridike islame qė respektohen nga sunnitėt dhe njė shkollė juridike qė respektohet nga shiitėt. Shkollat juridike njihen edhe me emrin medh-heb.
*Medh-hebi Hanefi, i pėrhapur nė Pakistan, Banglladesh, Indi, pjesėn kryesore tė Turqisė, Ballkan, nė njė pjesė tė Sirisė dhe Irakut etj.
*Medh-hebi Shafi, i pėrhapur nė Egjipt, disa pjesė tė Afrikės Veriore dhe nė disa pjesė tė Sirisė dhe Turqisė.
*Medh-hebi Maliki, i pėrhapur nė Maroko dhe disa pjesė tė Afrikės Veriore.
*Medh-hebi Hanbeli, i pėrhapur nė Arabinė Saudite, Kuvajt, Emirate, Bahrejn, Katar, Jemen e tė tjerė.
*Medh-hebi Xha'aferi, i pėrhapur nė Iran, ne pjesėn shiite tė Irakut dhe nė pėrgjithėsi tek shiitėt.


Historia e Islamit nė tokat Ilire

Kontaktet e shqiptarėve me botėn islame, janė relativisht mė tė vona se ato tė pjesės mė tė madhe tė popujve evropianė. Islami u shfaq pėr herė tė parė nė kontinentin e vjetėr nė fund tė mijėvjeēarit tė parė (shek. 9-10-tė). Nga kontaktet e spanjollėve me arabėt dhe kulturėn e tyre lindi eposi i Sidit, nė tė cilin konflikti themelor ėshtė ai i kalorėsve hispanikė me maurėt (arabėt). Nga kontakti i frankėve me arabėt lindi epopeja kombėtare e francezėve “Kėnga e Rolandit”, nė tė cilėn konflikti zhvillohet midis morėve (arabėve) dhe vendėsve. Disa shekuj mė vonė arabėt do tė ishin tė pranishėm nė tragjeditė e Shekspirit (Othello, “arapi i zi”, nė tragjedinė me tė njėjtin emėr). Nė kėtė kohė (fundi i periudhės bizantine dhe pragu i pushtimit otoman) shfaqen pėr herė tė parė arabėt tė fiksuar nė kulturėn tradicionale shqiptare, nė baladėn e vėllait qė ngrihet nga shtrati i vdekjes pėr tė mbrojtur nderin e motrės nga “nji bajloz i zi” (a “nji harap i zi”) qė ka dalė prej detit. Historikisht kontaktet ndėrfetare midis shqiptarėve tė krishterė dhe pelegrinėve pėrhapės tė islamit i takojnė shekullit tė 13-14-tė. Me pushtimin otoman nis faza mė aktive e pėhapjes sė islamit.

Qytetet e shenjta Islame


Mekka
Medina
Al-Kuds

Zero Cool
02-10-11, 15:20
Medh-hebi Hanefi

Imam Ebu Hanifja

Imam E’dham Ebu Hanife, Nu’man ibn Thabit ibn Zuta el-Kufi njihet si themeluesi i Medhhebit Hanefij. Prejardhjen e ka nga Persia ėshtė themeluasi i medhhebit Hanefij. Ėshtė lindur nė vitin 80 , kurse ka vdekur nė vitin 150 hixhrij. Ka jetuar nė fund tė dinastisė Emevite dhe nė fillim tė asaj Abasite. Thamė se i takon gjeneratės sė tabiinėve, sepse i ka takuar disa as’habė. Dihet me siguri se e ka takuar Enes ibn Malikun dhe prej tij e transmeton hadithin e Pejgamberit a.s. qė ka thėnė : “Kėrkimi i diturisė ėshtė obligim pėr ēdo mysliman”.
Ai ėshtė imam i shkollės racionaliste nė Irak. Juristi islam mė i njohur i kohės sė vet. Imam Shafiu duke u impresionuar me njohjen e tij tė fikhut, ka thėnė: “Njerėzit janė tė varfėr nė fikh nė krahasim me Ebu Hanifen”. Ka qenė tregtar i tekstilit nė Kufe. Ka mėsuar hadith dhe fikh nga dijetarėt mė tė njohur tė kohės sė tij, kurse i ka kaluar 18 vjet si nxėnės special te dijetari Hammad ibn Sulejman, kurse Hammadi e ka patur mėsues Ibrahim Nehiin. Ka qenė i rreptė nė pranimin e hadithit. Ka pasur kriteriume tė ashpra, sepse ekzistonte numėr i madh gėnjeshtarėsh, tė cilėt trillonin hadithe dhe ia pėrshkruanin tė Dėrguarit Muhammedit a.s.. Shumė e ka shfrytėzuar Kijasin dhe Istihsanin. Themelet mbi tė cilat e ka ndėrtuar medhhebin e tij janė:

Kur’ani
Hadithi
Ixhmai
Kijasi
Istihsani

Zero Cool
02-10-11, 15:22
Bashkėsia Islame e Kosovės


Bashkėsia Islame e Kosovės ėshtė institucion/bashkėsi i/e pavarur i/e myslimanėve tė Kosovės. Kjo bashkėsi ka pėr qėllim organizimin e jetės sė myslimanėve nė Kosovė nė bazė tė ligjeve islame, ku nėn pėrgjegjėsi tė vetė ka xhamitė e Kosovės dhe imamėt e kėtyre xhamive si dhe medresetė dhe fakultetin e shkencave Islame nė Kosovė.


Institucionet fetare-arsimore tė Bashkėsisė Islame tė Kosovės

Medreseja e mesme “Alauddin” nė Prishtinė
Ka filluar punėn nė vitin 1951, nė kuadėr tė sė cilės veprojnė edhe disa paralele tė ndara fizike: ato tė djemve nė Prizren dhe nė Gjilan, dhe tė vajzave nė Prishtinė e Prizren. Medreseja me tė gjitha paralelet e ndara numėron afro 700 nxėnės. Qė prej themelimit tė saj, nė Medrese kanė diplomuar mbi 2.000 nxėnės. Medreseja pėr dekada tė tėra ka shėrbyer si institucioni i vetėm arsimor ku janė shkolluar kuadro nga tė gjitha viset shqiptare dhe nga Sanxhaku. Mėsimi qė nga themelimi ėshtė zhvilluar vetėm nė gjuhėn shqipe.
Medreseja si shkollė e mesme, njihet si ekuivalente nga tė gjitha universitete islame kudo nėpėr botė, si dhe nga Universitetet e tjera jo islame, nė vend dhe nė botė. Nga nxėnėsit e diplomuar nga kjo shkollė, sot ka doktorė shkencash, magjistra, punonjės tė ndryshėm shkencorė, teologė, mjekė, inxhinierė etj, tė shpėrndarė nė tė katėr anėt e botės.
Medreseja amė nė Prishtinė, ėshtė shkollė moderne, e pajisur me salla kompjuteri, kabinete tė gjuhėve tė huaja, sallė sportive, bibliotekė, nė tė cilėn ruhen manuskripte dhe dorėshkrime tė vjetra disa shekullore nga e kaluara jone islame dhe kombėtare. Medreseja ka po ashtu konviktin i cili mund tė strehojė 270 nxėnės, tė cilėt e shfrytėzojnė edhe mensėn pėr ushqim.
Nxėnėsit e Medresesė nxjerrin edhe fletushkėn e tyre “Nurul Kur’an-Drita e Kur’anit”. Gjatė luftės sė fundit nė Kosovė, 16 medresantė kanė rėnė dėshmorė nė fushėbetejė.
Deri mė sot Medreseja ka pasur kėta drejtorė:
Ahmet Mustafa
Bajram Agani
Muharrem Adili
Shemsi Salihu
Rashit Osmani
Sherif Ahmeti
Resul Rexhepi
Qazim Qazimi
Naim Tėrnava
Ekrem Simnica
Bahri Simnica


Fakulteti i Studimeve Islame
Duke parė nevojėn e madhe pėr shkollimin e kuadrove me kualifikim superior islam, Kuvendi i Bashkėsisė Islame tė Kosovės, pas pėrgatitjeve tė duhura tė ekspertėve tė fushave tė ndryshme, me vendim tė posaēėm Nr. 443/92 themeloi Fakultetin e Studimeve Islame nė Prishtinė, i cili filloi punėn nė dhjetor tė vitit 1992. Ligjėratėn e parė nga lėnda e Akaidit-apologjetikės islame e ka mbajtur doajeni i publicistikės islame nė Kosovė H. Sherif Ahmeti, i cili pėr tri vjet me radhė ligjėroi lėndėn e Akaidit.
Dekan i FSI-sė u zgjodh Dr. Rexhep Boja, prodekan Mr. Qemajl Morina kurse sekretar-Sabri Bajgora.
Nė vitin akademik 2005/06 pritet tė zgjidhen edhe drejtuesit e ri tė FSI-sė, meqenėse tash edhe kuadri profesional ėshtė begatuar me profesorė qė posedojnė tituj dhe grada shkencore.
Nė ditėt e fillimit, kuadri i FSI-sė natyrisht qė ishte modest me teologė tė paktė qė posedonin grada e tituj shkencorė. Kishte vetėm njė doktor shkencash dhe njė magjistėr dhe disa teologė tė tjerė tė aftė, tė cilėve nuk u mungonte dija, vullneti dhe entuziazmi pėr ta shpėnė pėrpara kėtė amanet tė madh. Dhe, me kalimin e viteve tė vėshtira tė mbijetesės, nėpėr tė cilat kaloi arsimi shqiptar si dhe krejt populli i Kosovės, edhe FSI-ja mbijetoi, madje dita–ditės duke e pasuruar kuadrin profesional, dhe nė vitin 2002 kur u festua 10 vjetori e rritės sė FSI-sė, ka 3 doktorė shkencash, nga Kosova, 1 doktor shkencash islame nga Maqedonia, 5 magjistra, dhe 6 ligjėrues - teologė, tė cilėt nė kėtė vit dhe nė vitin e ardhshėm pritet tė fitojnė titujt shkencorė nė metropolet e ndryshme islame si nė Kajro, Bejrut, Aman e Damask. Numri i gjithėmbarshėm i regjistruar i studentėve kalon 500, ndėrsa deri mė sot kanė diplomuar 140 studentė.
Studentėt vijnė nga tė gjitha trojet shqiptare, nga Kosova, Maqedonia, Mali i Zi, Shqipėria dhe Lugina e Preshevės.
Studentėt e FSI-sė kanė Shoqatėn e tyre studentore, e cila merret me aktivitete tė ndryshme, duke organizuar shumė shpesh tribuna shkencore me profesorė tė FSI-sė dhe tė jashtėm. Studentėt e FSI-sė nxjerrin edhe njė revistė tė tyre “Zgjimi Islam”.
Nė kuadėr tė FSI-sė funksionon edhe biblioteka me disa qindra dorėshkrime tė vjetra dhe disa mija tituj fetarė, tė cilat vazhdimisht janė nė shėrbim tė ngritjes intelektuale tė studentėve. Fakulteti i Studimeve islame ėshtė garancia mė e mirė pėr njė tė ardhme mė tė ndritshme tė Islamit nė Kosovė dhe mė gjerė. Me aftėsitė e pėrfituara profesionale, tė diplomuarit nga FSI-ja mund tė kyēen nė tė gjitha mekanizmat fetare-profesionale, dhe administrativo-juridike nė kuadėr tė BI-sė. Prej studentėve tė diplomuar tani kemi edhe magjistra, tė cilėt mėsimet i vazhduan nė Damask, Kajro, Prishtinė etj.


Objektet fetare tė Bashkėsisė Islame tė Kosovės

Kosova gjendet nė njė hapėsirė gjeografike ku u gėrshetuan kultura tė ndryshme gjatė historisė. Secili popull qė kaloi kėtej pari la edhe gjurmėt e veta, por pa dyshim, gjurmėt mė tė mėdha nė kėto hapėsira i kanė lėnė osmanlinjtė, tė cilėt ndėrtuan xhamia, mektebe, imarete, ura guri e monumente tė tjera. Prej xhamive tė vjetra qė kanė karakter monumental nė Kosovės kemi disa sish. Po i pėrmendim vetėm ato mė kryesoret:
Xhamia “Sulltan Murat”-(Xhamia e Ēarshisė) (1440),
Xhamia “Sulltan Mehmet Fatih” (1461),
Xhamia “Ramadanije” (1470),
Xhamia “Jashar Pasha” (1830),
Xhamia “Pirinaz” (1470),
"Tyrbeja e Sulltan Muratit",
"Sahat Kulla" nė komunėn e Prishtinės';
Xhamia e "Ēarshisw Bajrakli" (1471),
Xhamia "Gjylfatyn" (1497),
Xhamia e "Defterdarit" (1570),
Xhamia "Kurshumli" (1577),
Xhamia e "Hamamit" (1587)
"Hamami i Xhaxhi Beut" (1587) nė Pejė;
Xhamia e “Sinan Pashės” (1615),
Xhamia e “Gazi Mehmet Pashės” (1549),
Xhamia e “Suzi Efendiut” (1512)
Xhamia e “Iljaz Kukės” (1534) nė Prizren;
Xhamia e “Hadumit” (1595)
Xhamia e “Hasan Agės” nė Rogovės tė Hasit (1580), nė komunėn e Gjakovės;
Xhamia “Gazi Ali Beg” (1410)
Xhamia “Karamanli” (1675) nė Vushtrri;
Xhamia “Gazi Isa Beg” (1465)
Xhamia “Mazhiqit” (1468) nė Mitrovicė;
Xhamia “Atik” (1609)
Xhamia nė fshatin Miresh (ish Dobėrēan) (1526) nė komunėn e Gjilanit, e cila gjatė luftės sė fundit u dogj me themel, dhe shumė xhami tė tjera nėpėr komuna tė ndryshme tė Kosovės, tė cilat kanė vlera monumentale dhe janė tė ndėrtuara nė shekujt XV, XVI, XVII e mė vonė.
Namaz-xhahu ne Prizren eshte nder objektet me te lashta te proveniences muslimane ne Kosove, i ndertuar menjehere pas Betejes se Kosoves, per nevojat e personelit ushtarak dhe civile te ushtrise osmane. I kesaj lastesie eshte edhe Xhuma-Xhamia ne Prizren, aktualisht e konvertuar dhunshem ne Kishe ortodokse. Kete e deshmon tabela ku shenon viti 1410. Per fat te keq, historiografia serbe dhe ajo laike antiislame e heshtin kete fakt.

Zero Cool
02-10-11, 15:23
Bashkėsia Islame e Shqipėrisė

Qė nga 11 Prilli 2005 Kėshilli i Komunitetit Mysliman nė Shqipėri thirret Bashkėsia Islame e Shqipėrisė ose me shkurtesėn BISH.


Forumi Musliman i Shqipėrisė

Forumi Musliman i Shqipėrisė (FMSH) nuk ėshtė njė organizatė fetare, por qytetare themeluar pranė gjykatės sė Tiranės nė prill tė vitit 2005, nga njė grup intelektualėsh dhe besimtarėsh myslimanė shqiptarė, me qėllim ; mbrojtėn e imazhit tė fesė Islame nė Shqipėri dhe nė botė, dhe tė drejtave tė besimit dhe demonstrimit tė tij, sipas kushtetutės sė Republikės sė Shqipėrisė dhe Kartave Ndėrkombėtare tė Mbrojtjes tė tė Drejtave tė Njeriut dhe Besimit.
Forumi Musliman i Shqipėrisė synon tė rrisė vėmendjen e politikės dhe publikut shqiptar nė luftė kundėr Islamofobisė dhe racizmit, monitorojė incidentet e Islamofobisė dhe racizmit, dhe tė punojė pėr tė eliminuar diskriminim fetar dhe racor, dhe tė lobizojė pėr ēėshtje me interes pėr myslimanėt e Shqipėrisė dhe komunitetet e tjera tė vendit.
Forumi Musilman i Shqipėrisė synon tė luftojė tė gjitha format e racizmit, ksenofobisė, diskriminimit pėr shkak tė besimit qė ekzistojnė nė Republikėn e Shqipėrisė dhe mė tej.
Nėpėrmjet komunikimit publik, intelektual dhe politik, FMSH synon tė ruajė imazhin historik, kulturor dhe fetar tė myslimanėve nė Shqipėri dhe tė fesė Islame dhe thyejė tabutė e politikės nė Shqipėri dhe interesave te huaja qe operojnė ne vend, te cila nė vitet e fundit e kane portretizuar Islamin si rrezik pėr Shqipėrinė dhe integrimin e shqiptarėve nė Evropė. FMSH refuzon dhe denoncon klithjet e racistėve dhe islamofobėve nė Shqipėri tė cilėt kėrkojnė tė kthejnė myslimanėt shqiptarė nė tė krishterė, grekė etj.

Zero Cool
02-10-11, 15:25
Bashkėsia Islame nė Republikėn e Maqedonisė


Bashkėsia Fetare Islame e Ish Republikės Jugosllave tė Maqedonisė, ėshtė organizatė fetare e tė gjithė myslimanėve tė cilėt jetojnė nė hapėsirėn e Ish Republikės Jugosllave tė Maqedonisė. Ėshtė institucion kompetent dhe pėrgjegjės pėr zhvillimin e jetės fetare mbi baza tė shėndosha islame; organizon mbarėvajtjen e punėve fetare tė besimtarėve dhe pėrcakton detyrat dhe obligimet e tyre. Bashkėsia Fetare Islame mbron dhe kultivon thesarin e ēmueshėm tė vlerave morale, sociale, ekonomike, kulturore, arsimore etj, tė prestarėve tė saj. Ajo i pėrfaqėson myslimanėt e kėtij nėnqielli nė vend dhe jashtė dhe i mbron interesat e tyre nė tė gjitha sferat e jetės. Prej paraqitjes sė Islamit nė trojet tona, myslimanėt e Maqedonisė pandėrprerė kanė qenė njė tėrėsi shpirtėrore islame e pandarė, tė cilėt kanė trashėguar mėsimet e Librit tė fundit tė shpallur - Kur’ani Kerimit dhe Sunnetit tė Pejgamberit a.s. Pėr tė realizuar detyrat e veta fetare, myslimanėt janė lidhur pėr tė vetmen Bashkėsia Fetare Islame pavarėsisht nga pėrkatėsia e tyre nacionale apo etnike.
Organizimi i jetės fetare gjatė kohės sė Shtetit Osman ka qenė nėn jurisdikcionin e Shejhul-Islamit nė Stamboll, ndėrkaq pas luftėrave ballkanike, respektivisht pas Luftės sė Parė botėrore jeta fetare e myslimanėve ishte nėn jurisdikcionin e Reisul Ulemasė me seli nė Sarajevė-Bosnjė dhe Hercegovinė, pėrndryshe BFI e Maqedonisė ishte pjesė pėrbėrėse e BFI nė Mbretėrinė Jugosllave dhe mė pas nė Republikėn Federative Socialiste tė Jugosllavisė. Pas shpėrbėrjes sė bashkėsisė shtetėrore tė mėparshme dhe me mėvetėsimin e Republikės sė Maqedonisė, BFI vazhdon tė veprojė si bashkėsi fetare e pavarur nė Republikėn e Maqedonisė dhe kėtė e dėshmojė me sjelljen e Kushtetutės sė Bashkėsisė Islame nė vitin 1994.
Bashkėsia Fetare Islame e Republikės sė Maqedonisė ėshtė organizatė e vetme e cila organizon jetėn fetare tė myslimanėve nė vend dhe jashtė. BFI veprimtarinė e vet e mbėshtet nė Kur’an, nė Sunnet, nė kėtė Kushtetutė dhe nė aktet normative qė dalin nga e njėjta. BFI ėshtė e pavarur nė organizimin e jetės fetare, nė edukimin dhe arsimimin fetar, nė vakėfet, veprimtarinė administrativo-financiare si dhe nė veprimtaritė tjera qė dalin nga kjo Kushtetutė. Nė zbatimin e detyrave islame, nė fushėn e ibadeteve, kjo Bashkėsi aplikon Shkollėn juridike Hanefite. Selia e BFI-sė ėshtė nė Shkup. Qėllimi i BFI-sė ėshtė ngritja e vetėdijes fetare, organizimi i kryerjes sė ibadeteve si dhe format e tjera me tė cilat shprehen ndjenjat dhe jetėsimi i Islamit te myslimanėt.


Preambula e BFI-sė

“ Nė emėr tė All-llahut Mėshiruesit Mėshirbėrėsit!
All-llahu i Lartėmadhėrishėm nė Kur`anin Famėlartė thotė:
“...Pėr ēdo (ummet) Ne caktuam ligj e program...”
(El-Maide, 48)
Prej paraqitjes sė Islamit nė trojet tona, myslimanėt e Maqedonisė pandėrprerė kanė qenė njė tėrėsi shpirtėrore islame e pandarė, tė cilėt kanė trashėguar mėsimet e Librit tė fundit tė shpallur - Kur’ani Kerimit dhe Sunnetit tė Pejgamberit a.s., Pėr tė realizuar detyrat e veta fetare, myslimanėt janė lidhur pėr tė vetmen bashkėsi fetare Islame pavarėsisht nga pėrkatėsia e tyre nacionale apo etnike.
Organizimi i jetės fetare gjatė kohės sė Shtetit Osman ka qenė nėn jurisdikcionin e Shejhul-Islamit nė Stamboll, ndėrkaq pas luftėrave ballkanike, respektivisht pas Luftės sė Parė botėrore jeta fetare e myslimanėve ishte nėn jurisdikcionin e Reisul Ulemasė me seli nė Sarajevė-Bosnjė dhe Hercegovinė, pėrndryshe BFI e Maqedonisė ishte pjesė pėrbėrėse e BFI nė Mbretėrinė Jugosllave dhe mė pas nė Republikėn Federative Socialiste tė Jugosllavisė.
Pas shpėrbėrjes sė bashkėsisė shtetėrore tė mėparshme dhe me mėvetėsimin e Republikės sė Maqedonisė, BFI vazhdon tė veprojė si bashkėsi fetare e pavarur nė Republikėn e Maqedonisė dhe kėtė e dėshmojė me sjelljen e Kushtetutės sė Bashkėsisė Islame nė vitin 1994.
BFI e Maqedonisė me kėtė Kushtetutė dėshmon lidhshmėrinė historike nė kuptimin juridik dhe ėshtė e vetmja trashėgimtare e tėrė veprimtarisė historike si dhe ėshtė e vetmja pronare e cila trashėgon pronėn e tundshme dhe tė patundshme nga Bashkėsitė Fetare Islame tė cilat kanė vepruar nė kėto troje.
Kjo Kushtetutė e Bashkėsisė Fetare Islame ka pėr qėllim tė sigurojė zhvillimin e jetės fetare tė myslimanėve tė Republikės sė Maqedonisė pa kurrfarė pengesash njėherit tė kultivojė vlerat Islame nė jetėn e pėrditshme dhe pėrkujdesje dinjitoze pėr kulturėn shpirtėrore dhe materiale tė tyre.”
BFI qėllimet e veta i realizon pėrmes:
mėsimit dhe kultivimit tė vlerave Islame,
themelimit dhe mirėmbajtjes sė xhamive, mesxhideve, qendrave Islame, teqeve dhe mektebeve.
themelimit dhe veprimit tė institucioneve edukativo-arsimore,
themelimit dhe veprimit tė institucioneve shkencoro-kulturore,
themelimit dhe mirėmbajtjes sė bibliotekave, hanikaheve, arkivave, muzeve, instituteve dhe institucioneve tė ndryshme,
themelimit dhe mirėmbajtjes sė varrezave,
themelimit dhe veprimit tė institucioneve bamirėse,
themelimit tė vakėfeve, mirėmbajtjes dhe mbrojtjes sė pronės sė BFI-sė,
promovimit tė sė mirės dhe luftės kundėr sė keqes.
organizimit tė veprimtarisė botuese,
kultivimit dhe bashkėpunimit tradicional me tė gjitha bashkėsitė Islame, institucionet, asociacionet dhe organizatat e ndryshme nė botė, tė cilat kultivojnė vlera islame.
bashkėpunimit me bashkėsitė tjera fetare, organizatat joqeveritare dhe organet shtetėrore nė vend, dhe
pėrmes ēdo veprimtarie fetare, kulturore, shkencore, shėndetėsore dhe socio-ekonomike pėr avancimin e popullatės myslimane.
BFI veprimtarinė e vet e mbėshtetė nė parimet e:
drejtėsisė
transparencės,
debateve para sjelljes sė vendimeve tė organeve kolektive,
konsultave nė kryerjen e punėve,
zgjedhjeve tė lira, kufizimit tė mandateve, rizgjedhjeve, pėrgjegjėsive, shkarkimeve tė funksionarėve dhe revokimeve tė organeve.

ORGANIZIMI I BFI-sė

BFI ka organet dhe institucionet e veta. Organet e BFI-sė janė:
Muftinia,
Rijaseti i BFI-sė,
Reisul-Ulema,
Kuvendi i BFI-sė,


Muftinia
Muftinia ėshtė organ themelor i Bashkėsisė Fetare Islame. Organi i Muftinisė numron prej pesė deri nė pesmbėdhjetė anėtarė, varėsisht nga numri i organeve ndihmėse tė saj, pra xhemateve nė territorin pėrkatės. Numrin e anėtarėve tė Muftinisė, pėr ēdo muftini e cakton Rijaseti.
Nė organin e Muftinisė mė sė paku 1/3 e anėtarėve duhet tė jetė nga xhemati. Organi i Muftinisė pėrbėhet nga Muftiu, Kryeimami dhe Sekretari sipas pozitės, 2/3 prej tyre propozohen nga Mexhlisi i xhematit, kurse 1/3 prej tyre caktohen nga Myftiu.
Tė propozuarit nė mėnyrė proporcionale, duhet tė mbulojnė territorin e Muftinisė. Mandati i anėtarėve tė zgjedhur zgjatė katėr vjet.
Xhemati ėshtė grup besimtarėsh ku organizohet jeta fetare: nė bashkėsi, nė vend tė caktuar, nė territor tė caktuar dhe realizon detyrat dhe tė drejtatat e veta konform kėsaj Kushtetute dhe akteve tė tjera normative.
Xhemati pėrbėhet prej tė gjithė besimtarėve qė kanė arritur moshėn tetėmbėdhjetėvjeēare e qė janė anėtarė tė tė njejtit xhemat.
Kėshilli i xhematit ėshtė trup ndihmės i muftinisė. Mexhlisin e xhematit e pėrbėjnė: nėpunėsit fetar tė muftinive, mutevelinjtė e xhamive dhe tė punėsuarit nė operativėn e Muftinisė.
Mexhlisi i xhematit ėshtė kuorum i gjėrė konsultativ i Muftinisė.
Me mbledhjen e Mexhlisit tė xhemateve udhėheq Muftiu.
Me Muftininė udhėheq Muftiu. Kryeimami emėrohet nga Reis ul Ulemaja me propozim tė Muftinisė. Muftiu dhe Kryeimami, duhet tė jen me arsimim sipėror islam dhe me pėrvojė pune sė paku pesė vjet nė radhėt e BFI-sė. Nė muftinitė ku nuk ka kuadėr sipas kushteve tė parapara, emėrohet kordinator.
Muftinia kandidon kandidatė tė mundshėm pėr mufti, Rijaseti i BFI-sė bėn emėrtimin e muftive, kurse Reis ul Ulema verifikon emėrtimin dhe u lėshon Murasele. Mosdhėnia dhe tėrheqeja e Muraseles obligon Muftininė nė afat prej tridhjetė ditė tė propozon kandidatė tė mundshėm pėr mufti.
Muftiu pėrgjigjet vetem para Reis ul Ulemasė. Muftiu ėshtė personaliteti mė i lartė nė territorin e Muftinisė dhe e pėrfaqėson ate nė territorin e vet. Nėnshkruan aktet e Muftinisė dhe i obligon shėrbimet fetare pėr zbatim.
Muftinia:
- zbaton vendimet e Rijasetit dhe tė organeve mė tė larta tė BFI-sė,
- kujdeset pėr mbarėvajtjen e punėve dhe tė jetės fetare nė territorin e vet,
- siguron mjete pėr funksionimin e BFI-sė,
- propozon Rijasetit buxhetin dhe llogarinė pėrfundimtare tė Muftinisė,
- paraqet raport dhe program vjetor pėr punėn e vet para Rijasetit tė BFI-sė.
- mbikėqyr drejtpėrdrejtė punėn e nėpunėsve fetarė nė territorin e vet,
- propozon emėrimin dhe shkarkimin e nėpunėsve tė Muftinisė,
- kujdeset pėr realizimin e detyrave ndaj organeve dhe institucioneve tė BFI-sė,
- i propozon Rijasetit tė BFI-sė formimin e xhematit tė ri dhe ndėrtimin e xhamisė sė re,
- informon Mexhlisin e Xhemateve pėr punėn e vet,
-udhėheq me pasurinė e tundshme dhe tė patundshme nė
territorin e vet sipas rregullores gjegjėse,
-bashkėpunon me shėrbimin e vakėfeve pėr ruajtjen,
kultivimin dhe ekonomizimin e tė mirave tė saj,
-propozon themelimin e institucioneve arsimore.
Muftinitė kanė shėrbimet e veta profesionale. Muftinitė formojnė komisione tė veta tė pėrkohshme dhe tė pėrhershme.
Muftinia mban mbledhje tė rregullta mė sė paku njė herė nė muaj.
Mbledhjen e Muftinisė e konvokon Muftiu, nė raste tė veēanta, atė e konvokon, me kėrkesė tė Rijasetit tė BFI-sė dhe tė njė tė tretės sė anėtarėve tė Muftinisė.
Detyrat dhe obligimet e tjera tė Muftinisė, xhematit dhe Mexhlisit tė xhemateve pėrcaktohen me rregullore tė veēantė.
Objektet fetare tė BFI-sė janė:
xhamitė – mesxhidet - qendrat Islame.
mektebet,
teqetė,
gusullhanet,
varrezat,
tyrbet.
Sahat Kullat.
Nė tė gjithė territorin e Maqedonisė ekzistojnė mė se mbi 600 xhami. Kurse numri i qendrave Islame nė diasporė numėron mbi 150 qendra.

Zero Cool
02-10-11, 15:26
Rijaseti i BFI-sė
Rijaseti i BFI-sė ėshtė organ i cili vendos pėr ēėshtje islamike.
Rijaseti i BFI-sė pėrbėhet prej Reis ul Ulemasė, Sekretarit tė Pėrgjithshėm tė BFI-sė, muftinjve, drejtorėve dhe dekanėve tė institucioneve arsimore, kryetarėve tė shoqatave tė Bashkėsisė Fetare Islame dhe dy anėtarėve tė caktuar nga ana e Reis ul Ulemasė me pėrvojė nė organizimin e jetės fetare nė radhėt e BFI-sė.
Fushėveprimi i Rijasetit tė BFI-sė nė vend dhe jashtė:
- Organizimi i jetės fetare,
- Zhvillimi i njohurive edukativo-arsimore, kulturoro-shkencore dhe informative.
- Ndėrtimi dhe mirėmbajtja e objekteve islame.
- Strukturėn organizative dhe veprimtarinė e organeve tė BFI-sė.
- Bashkėpunimi me organizatat dhe institucionet islame nė botė.
- Puna juridiko-administrative dhe financiaro-ekonomike.

Rijaseti i Bashkėsisė Fetare Islame:
- Propozon, zgjedh dhe shkarkon Reis ul Ulemanė,
- cakton numrin e muftinive dhe bėn emėrimin e muftive.
- emėron Sekretarin e Pėrgjithshėm me propozim tė Reis ul Ulemasė.
- zgjedh anėtarė tė komisionit disiplinor dhe prokurorin publik tė BFI-sė.
- formon komisione dhe kėshilla tė pėrhershme dhe tė pėrkohshme.
- verifikon mandatet dhe shpall zgjedhjet e rregullta dhe tė parakohshme.
-kujdeset pėr jetėn e pėrgjithshme fetare dhe veprimtarinė
e BFI-sė tė mbėshtetur mbi parimet e Sheriatit dhe nė pėrputhshmėri me sistemin juridik tė BFI-sė.
- organizon dhe autorizon kuadrin fetar nė diasporė.
- mbikėqyr punėn e organeve, enteve dhe institucioneve.
-miraton plan-programet e institucioneve edukativo-
arsimore si dhe programet dhe tekstet e mėsim-besimit.
-angazhohet pėr mbrojtjen e tė drejtave fetare tė myslimanėve.
- themelon ente dhe institucione.
- sjell vendim pėr themelimin e vakėfit.
-sjell vendim pėr ndėrrimin e pasurisė sė vakėfit, nė bazė tė propozimit tė organit gjegjės, nėse ėshtė nė pajtueshmėri me rregullat e Sheriatit.
- vendos pėr ankesat e organeve mė tė ulta tė BFI-sė.
- i propozon Kuvendit planin vjetor financiar dhe llogarinė pėrfundimtare pėr miratim.
- organizon grumbullimin e mjeteve nga zeqati, sadekatul-fitrit dhe tė hyrave tė tjera.
- ėshtė organizator kryesor dhe i vetėm nė realizimin e kryerjes sė Haxhit dhe Umrės.
- emėron, ndėrron dhe shkarkon nėpunės tė Rijasetit.
- lejon rregullat e tarikateve, mbikqyrė punėn e tyre dhe verifikon zgjedhjen dhe emrimin e shehlerėve.
- lejon botimin e literaturės Islame.
- nė kushte tė jashtėzakonshme kryen edhe detyra tė organeve tė tjera.
Rijaseti i BFI-sė mban mbledhje sė paku njėherė nė muaj. Mbledhjen e Riajsetit tė BFI-sė e konvokon dhe e udhėheq Reis ul Ulemaja, nė raste tė veēanta atė e konvokon me kėrkesė tė 1/3 tė anėtarėve tė Rijasetit.

Rijaseti ka shėrbimet e veta profesionale. Rijaseti formon komisione tė pėrhershme dhe tė pėrkohshme.


Reis ul Ulema
Reis ul Ulema ėshtė organ dhe kryepar i BFI-sė.
Reis ul Ulema pėrfaqėson unitetin fetarė tė pjesėtarėve tė Islamit.
Reis ul Ulema, sipas nevojės ka tė drejtė tė thėrrasė mbledhje me tė gjitha organet, institucionet, organizatat dhe shoqatat e BFI-sė.
Pėr Reis ul Ulema mund tė propozohen dhe tė zgjedhen personat tė cilėt kanė tė kryer fakultete islame, qė kanė pėrvojė pune tė suksesshme dhjetėvjeēare nė radhėt e BFI-sė dhe kanė moshė mbi dyzetvjeēare.
Zgjedhja e Reis ul Ulemasė behet konform Rregullorės mbi zgjedhje tė Reis ul Ulemasė.
Reis ul Ulema:
- pėrfaqėson Bashkėsinė Fetare Islame nė vend dhe jashtė;
- jep murasele (autorizim) pėr kryerjen e punėve fetare, pa tė cilėn tėrheq kontest tė legjitimitetit;
- emėron dekanėt, drejtorėt dhe mėsimdhėnėsit tė institucioneve arsimore tė BFI-sė dhe mėsimdhėnėsit e lėndės sė mėsim-besimit nė shkollat publike.
- organizon dhe mbikėqyr punėn e shėrbimeve profesionale tė BFI-sė.
- konvokon dhe udhėheq seancat e Rijasetit dhe kujdeset pėr zbatimin e vendimeve tė tij;
- ndėrmjet dy mbledhjeve tė Rijasetit, kryen punė tė domosdoshme qė janė nė kompetencė tė Rijasetit dhe pėr kėtė informon Rijasetin nė seancėn e radhės.
- nėnshkruan aktet e Rijasetit;
- nėnshkruan aktet pėr punėsim nė BFI;
- viziton regjionet nė tė cilėt jetojnė pjesėtarėt e fesė islame; qė tė njihet drejtpėrdrejtė me gjendjen dhe propozon masa pėr zhvillimin dhe avansimin e jetės fetare;
- lejon pushimet e muftive, dekanėve, drejtorėve tė medreseve, drejtorėve dhe kryetarėve tė institucioneve, shoqatave tė cilat janė nė mbikqyrje tė Rijasetit;
- ka tė drejtė tė pengojė ekzekutimin e vendimeve tė organeve dhe tė institucioneve tė BFI nėse konstaton se tė njejtat janė kundėrshtim me parimet islame dhe tė njėjtat t’i kthejė nė rishqyrtim, kurse vendimin pėrfundimtar e sjell Rijaseti i BFI-sė.
- dekreton vendimet e marrura nga Rijaseti i BFI-sė.

Kuvendi i BFI-sė
Kuvendi i Bashkėsisiė Fetare Islame ėshtė organ mė i lartė juridiko-finansiar.
Kuvendin e BFI-sė e pėrbėjnė njėzet e shtatė anėtarė:
- nga Shkupi pesė,
- nga Tetova katėr,
- nga Gostivari tre,
- nga Kumanova dy,
- nga Kėrēėva dy,
- nga Dibra dy,
- nga Struga dy,
- nga Shtipi dy,
- nga Manastiri njė,
- ngaVelesi njė,
- nga Ohri njė,
- nga Prilepi njė dhe
- nga Resnja njė
Tė deleguarit pėr anėtarė tė Kuvendit tė BFI-sė nga ana e organit tė Muftinisė bėhet pėrmes sistemit njė plus njė sipas rregullores sė veēantė pėr Kuvendin.

Anėtarėt e Kuvendit tė BFI-sė me 2/3 duhet tė jen me arsimim sipėror nga profilet juridiko-administrativo-ekonomik.
Kuvendi i BFI-sė: Nė mbledhje tė pėrbashkėt me Rijasetin e BFI-sė miraton Kushtetutėn e BFI-sė, ndryshimet dhe plotėsimin e saj.
- miraton plan-programin vjetor dhe raportin e punės sė Rijasetit tė BFI-sė.
- miraton planin financiar dhe llogarinė pėrfundimtare tė Rijasetit tė BFI-sė,
- verifikon miratimin e planeve financiare dhe tė llogarive pėrfundimtare tė muftinive tė BFI-sė.
- miraton rregulloren pėr punė tė Kuvendit tė BFI-sė si dhe akte tė tjera normative tė BFI-sė.
Kuvendi i BFI-sė punon nė seanca. Seancat e Kuvendit tė BFI-sė mbahet mė sė paku njė herė nė vit.
Nė mbledhjen e parė konstituive Kuvendi zgjedh kryetarin dhe nėnkryetarin e vet.
Me seancat e Kuvendit tė BFI-sė udhėheq Kryetari i Kuvendit tė BFI-sė. Kryetari i Kuvendit ėshtė i detyruar tė konvokojė seancė tė Kuvendit tė BFI-sė me kėrkesė tė Reis ul Ulemasė, Rijasetit tė BFI-sė dhe me kėrkesės tė 1/3 sė anėtarėve tė Kuvendit tė BFI-sė.

Mandati i Kuvendit tė BFI-sė zgjat katėr vjet.


INSTITUCIONET E BFI-sė

Bashkėsia Fetare Islame, qėllimet dhe detyrat e saja i realizon nė bazė tė Kushtetutės, qė ėshtė akti mė i lartė i kėtij institucioni qė cakton norma pėr organizimin e jetės fetare, madje pėrcakton detyrat dhe obligimet e saj ndaj besimtarėve dhe anasjelltas. Ajo maksimalisht angazhohet pėr ndėrtimin dhe mirėmbajtjen e objekteve fetare islame, qendrave edukative arsimore si dhe tė institucioneve shkencore, kulturore e humanitare. Bashkėsia Fetare Islame ka trupat, organet, institucionet dhe entet, siē janė: Institucioni i Reisul Ulemasė, Rijaseti i BFI-sė, Kuvendi i BFI dhe Muftinitė. Nė kuadėr tė Rijasetit veprojnė sherbimet profesionale: sherbimi fetar-arsimor, shkencor-kulturor, informativ-botues, juridik-administrativ, financiar dhe ai pėr pronėn e vakfit. Gjithashtu veprojnė edhe institucionet fetare, kulturore e arsimore, siē janė: Shkolla e Mesme Islame ”Medreseja Isa Beu” (me kater paralele tė shtrira), Biblioteka “Isa Beu” tani e transferuar nė; FSHI, Fakulteti i Shkencave Islame dhe Shoqata “Ilmije”. Pra, Bashkėsia Islame, me tė gjitha njėsitė e saja organizative, kontribuon dukshėm nė avancimin e vlerave islame, si nė aspektin fetar, po ashtu edhe nė atė kulturor.
Institucionet e BFI-sė janė:
Drejtoria e vakėfeve,
Shkollat e mesme - medresetė,
Fakultetet Islame,
Qendra shkencore-kėrkimore,
Institutet Islame,
Bibliotekat,
Muzeumet,
Arkivat, hanet dhe hamamet,
Qendra informative - botuese,
Ndėrmarrjet tregtare, prodhuese, shėrbyese dhe financiare,
Organizata bamirėse
Organizatat shėndetėsore,
Shoqata profesionale,
Nė BFI, funksionojnė edhe institucionet edukativo arsimore:
Medreseja e Isa Beut - Shkup
Paralelja e shtrirė e Medresesė sė Isa Beut, dega e djemve – Shtip
Paralelja e shtrirė e Medresesė sė Isa Beut, dega e vajzave – Shkup
Paralelja e shtrirė e Medresesė sė Isa Beut, dega e vajzave - Tetovė
Paralelja e shtrirė e Medresesė sė Isa Beut, dega e vajzave - Gostivar
Fakulteti i Shkencave Islame - Shkup

Zero Cool
02-10-11, 15:27
Medreseja e Isa Beut - Shkup

Biografia e medresesė sė "Isa Beut" nė tė kaluarėn dhe sot
Shkolla e Mesme Islame “Medreseja Isa Beu” ėshtė shkollė e orientuar profesionale dhe bėn pjesė nė rangun e shkollave tė mesme. Ajo ėshtė e locuar nė Kondovė, nė pjesėn perėndimore tė Shkupit.
“Medreseja Isa Beu” vazhdon traditėn e medresesė se dikurshme me tė njėjtin emėr, e themeluar nė shekullin XV, me ardhjen e Osmanlinjve nė kėto troje. Ajo mban emrin e themeluesit tė saj Isa Beut, i cili ka qenė i biri i Is’hak Beut, serhat muhafizit ose mbrojtėsit tė njohur tė Shkupit. Kjo Medrese, nė tė kaluarėn ka prezantuar institucionin mė tė lartė arsimor dhe njihej si shkollė mė me famė nė Rumeli. Nga Vakėfnameja e Isa Beut kuptojmė se ai pėrveē Medresesė ka themeluar bibliotekėn dhe xhaminė qė mbajnė edhe sot e kėsaj dite emrin e tij. Xhamia e Isa Beut ėshtė ndėrtuar nė vitin 1475 dhe ėshtė njėra nga xhamitė mė tė bukura tė Shkupit. Medreseja qė nga themelimi e deri mė sot ka pushuar sė punuari disa herė, pėr shkak se godina e Medresesė ėshtė shkatėrruar nga luftėrat dhe fatkeqėsitė e tjera. Pėr herė tė parė ka pushuar mė 1689, kur gjenerali austriak, Pikolomini me ushtrinė e tij, e dogji Shkupin. Gėrmadhat e mureve tė godinės sė saj, pas kėtij shkatėrrimi, u ruajtėn deri nė fillim tė Luftės sė Dytė Botėrore.
Me tėrheqjen e Osmanlinjve nga trojet tona, Medereseja e Isa Beut, me iniciativėn e prijėsve fetarė dhe intelektualėve tė atėhershėm, mė 1932 u rindėrtua, kėshtu qė nė vitin 1936 u krijuan kushte pėr tė filluar me punė tė rregullt. Njėkohėsisht u reformua edhe programi i saj dhe ajo fitoi statusin e shkollės sė mesme. Pas Luftės sė Dytė Botėrore, ajo sėrish pushoi njė kohė tė gjatė, deri nė vitin 1979, kur Bashkėsia Islame solli vendimin pėr rindėrtimin e saj. Pas shumė peripecish objekti i ri u ndėrtua nė fshatin Kondovė dhe nė vitin shkollor 1984/85 filloi procesi edukativo-arsimor.
Gjatė shkollimit katėrvjeēar nxėnėsit dėgjojnė 30 lėndė, nga tė cilat si gjuhė amtare mėsohen maqedonishtja, shqipja dhe turqishtja; a arabishtja si gjuhė profesionale kurse anglishtja si gjuhė e huaj.
Qė nga fillimi, nė medrese punojnė mėsimdhėnės me pėrgatitje pėrkatėse profesionale. Shkollimi nė Medrese ėshtė falas. Edhe pėrkundėr ndėrprerjes sė punės gjatė historisė sė saj Medreseja “Isa Beu” ka luajtur njė rol tė rėndėsishėm nė ngritjen e nivelit edukativo-arsimor e fetar tė myslimanėve nė kėto troje, duke dhėnė kontribut tė ēmueshėm pėr pėrgatitjen e kuadrove tė ndryshme tė cilėt profesionalisht angazhohen nė prezantimin dhe kultivimin e kėtyre vlerave.
Pas vendimit tė cilėn e solli Mexhlisi Shura i BFI nė RM, qė kishte tė bėj me shkollimin e rregullt tė gjinisė femėrore, pasuan aktivitetet pėr hapjen e Degės sė femrave tė medresesė sė "Isa Beut", nga mė 24.06.2004 u mbajė provimi i parė pranues pėr Degėn e femrave, pėr vitin shkollorė 2004/2005. Ėndrra e kamotshme u realizua mė 31.08.2004, ku u bė hapja solemne e degės sė femrave tė Medresesė sė Isa Beut nė Tetovė. Vėrtetė ky ishte njė sihariq pėr tė cilin popullata myslimane prej kohėsh e priste.
Kjo paralele tani vazhdon me punė aktive, nga dhe vėrehen edhe frytet e para qė dalin nga aktivitetet e nxėnėseve nė sfera tė ndryshme edukativo kulturore. Gjinia femerore gjithnjė e mė tepėr po shfaqin interesim pėr tė mėsuar e studjuar shkecat islame, andaj, BFI ishte e detyruar tė ndėrmarr gjithēka pėr t'ua realizuar tė drejtėn e shkollimit fetar, pėr kėtė qėllim ėshtė nė ndėrtim e sipėr godina e re e Paraleles nė fjalė nė Tetovė qė do tė ket kapacitet nga 250-300 nxėnėse, kurse mė 29.07.2008 u bė hapja solemne e godines sė Paralels sė shtrirė tė Medresesė Isa Beu pėr vajza nė Gostivar me kapacitet prej 120-180 nxėnėse. Kurse nė Shkup aktualisht nė Paralelen e shtrirė tė Medresesė Isa Beu per vajza, po e ndjekin mėsimin mbi 80 nxėnėse. Lokali i kėsaj paralele ėshtė i huazuar dhe sė shpejti BFI do tė vendos gurthemelin e godinės sė re me kapacitet deri nė 300 nxėnėse.

Paralelja e shtrirė e Medresesė sė Isa Beut, dega e djemve – Shtip
BFI duke analizuar nevojėn e ngritjes fetare tė myslimanėve tė Maqedonisė Lindore vendosi qė tė bėj shtrirjen e medresesė sė Isa Beut nė Shtip. Ku pasi qė pėrfunduan punėt nė vendin e medresesė sė vjetėr “Hamidije”, para njė numri tė konsideruar tė myslimanėve tė kėtij nėnqielli, mė 03.06.2006 u bė hapja solemne e Paraleles sė shtrirė tė Medresesė Isa Beu nė Shtip.

Fakulteti i Shkencave Islame - Shkup

Fakulteti i Shkencave Islame ėshtė institucioni mė i lartė edukativo arsimorė i BFI-sė dhe njėherit ai ishte nevojė e kamotshme e myslimanėve tė kėtyre trojeve. Pėr njė fakultet tė tillė Bashkėsia Fetare Islame angazhohej vazhdimisht. Ajo e kuptoi imperativin e kohės dhe menjėherė ndėrmori iniciativėn pėr ndėrtimin e Fakultetit tė Shkencave Islame qė kryesisht do tė shėrbej pėr pėrgatitjen e kuadrove tė saj dhe pėr ngritjen e vetėdijes dhe ndėrgjegjes sė pastėr islame te pjesėtarėt e vet. Nė tė vėrtet nevoja pėr njė fakultet tė kėtillė u paraqit menjėherė pas diplomimit tė gjeneratės sė parė tė medresesė sė “Isa Beut”, te tė cilėt ekzistonte dėshira e madhe pėr ti vazhduar studimet.
Kėrkesa e parė mė 1990 pėr marrjen e lejes pėrkatėse pėr hapjen e Fakultetit tė Shkencave Islame u pėrcoll me peripeci tė ndryshme. Pas njė angazhimi tė mundshėm shumėvjeēar tė BFI-sė, leja pėr hapjen e Fakultetit tė Shkencave Islame u morr nė janar tė vitit 1995, ku edhe nė mėnyrė solemne nė Kondovė u vendos gurrėthemeli i kėtij institucioni tė lartė edukativo arsimorė. Viti i parė akademik filloi mė 1997/1998.

Guri i madh
02-10-11, 18:39
kemi mjaft tema per islamin per fen islame ku mundemi me bisedue her pas here edhe jan ngrit tensionet u mendoj se kjo tem esht sa per me i ngrit mosmarrveshjet ose me krijue urrejtje ndaj njeri tjtrit ,

kshtu qe e meriton me ja ngjit dryrin

Makresh
02-10-11, 23:40
E shifni tani gabimin tuaj ? Se ne vend qe ta ngrisni zerin per tu pajtuar muslimanet, per tu ber shembull jo per rajonin, por per boten mbar, ju jeni te paret qe mbjellni perēarje, dhe jeni te paret qe i kritikoni muslimanet si te kqinje ! Nuk guxon te ankohesh per somalezin e per irakianin per mos-praktikim te islamit, perderisa ti, si jep nje imazh te mir kesaj feje !

selvija
13-11-11, 17:38
30 vjet tė martuar, pa e parė asnjėherė nė fytyrė

Njė burrė nė Arabinė Saudite, jetonte plot 30 vjet me bashkėshorten e tij, por asnjėherė nuk ja kishte parė fytyrėn. Kjo, pėr shkak tė shamisė tradicionale qė ajoi mbante veshur, pasi tradita e saj familjare nuk e lejonte qė ta shfaqte asnjėherė fytyrėn e saj. Kėshtu kjo grua respektonte kushtet e vendosura dhe nuk e lejonte bashkėshortin t’i hidhte asnjė vėshtrim. Por njė mbrėmje burrit nuk ju durua mė. Kureshtar, gjatė kohės qė gruaja e tij po flinte, u pėrpoq t’i ngrinte shaminė pėr t’i hedhur njė sy. Por shikimi i tij ngriu, pasi bashkėshortja u zgjua menjėherė. Edhe pse i kėrkoi njė mijė herė tė falur, jeta e tyre ‘bashkėshortore’ kishte marrė tatėpjetėn. Tė nesėrmen ajo i kėrkoj atij divorc.

(http://www.albobserver.com/archives/author/ilirkonti)


http://www.albobserver.com/wp-content/uploads/2011/04/Fyra-e-mbuluar.jpg (http://www.albobserver.com/wp-content/uploads/2011/04/Fyra-e-mbuluar.jpg)

Arb
13-11-11, 17:41
30 vjet tė martuar, pa e parė asnjėherė nė fytyrė

Njė burrė nė Arabinė Saudite, jetonte plot 30 vjet me bashkėshorten e tij, por asnjėherė nuk ja kishte parė fytyrėn. Kjo, pėr shkak tė shamisė tradicionale qė ajoi mbante veshur, pasi tradita e saj familjare nuk e lejonte qė ta shfaqte asnjėherė fytyrėn e saj. Kėshtu kjo grua respektonte kushtet e vendosura dhe nuk e lejonte bashkėshortin t’i hidhte asnjė vėshtrim. Por njė mbrėmje burrit nuk ju durua mė. Kureshtar, gjatė kohės qė gruaja e tij po flinte, u pėrpoq t’i ngrinte shaminė pėr t’i hedhur njė sy. Por shikimi i tij ngriu, pasi bashkėshortja u zgjua menjėherė. Edhe pse i kėrkoi njė mijė herė tė falur, jeta e tyre ‘bashkėshortore’ kishte marrė tatėpjetėn. Tė nesėrmen ajo i kėrkoj atij divorc.

(http://www.albobserver.com/archives/author/ilirkonti)


http://www.albobserver.com/wp-content/uploads/2011/04/Fyra-e-mbuluar.jpg (http://www.albobserver.com/wp-content/uploads/2011/04/Fyra-e-mbuluar.jpg)

Kete kerkojne te behet tek Shqiptaret, edhe mazllumet, terrnavet, shefqot, edhe jashtetokesoret tjere.

emine
13-11-11, 18:00
30 vjet tė martuar, pa e parė asnjėherė nė fytyrė

Njė burrė nė Arabinė Saudite, jetonte plot 30 vjet me bashkėshorten e tij, por asnjėherė nuk ja kishte parė fytyrėn. Kjo, pėr shkak tė shamisė tradicionale qė ajoi mbante veshur, pasi tradita e saj familjare nuk e lejonte qė ta shfaqte asnjėherė fytyrėn e saj. Kėshtu kjo grua respektonte kushtet e vendosura dhe nuk e lejonte bashkėshortin t’i hidhte asnjė vėshtrim. Por njė mbrėmje burrit nuk ju durua mė. Kureshtar, gjatė kohės qė gruaja e tij po flinte, u pėrpoq t’i ngrinte shaminė pėr t’i hedhur njė sy. Por shikimi i tij ngriu, pasi bashkėshortja u zgjua menjėherė. Edhe pse i kėrkoi njė mijė herė tė falur, jeta e tyre ‘bashkėshortore’ kishte marrė tatėpjetėn. Tė nesėrmen ajo i kėrkoj atij divorc.

(http://www.albobserver.com/archives/author/ilirkonti)


http://www.albobserver.com/wp-content/uploads/2011/04/Fyra-e-mbuluar.jpg (http://www.albobserver.com/wp-content/uploads/2011/04/Fyra-e-mbuluar.jpg)

dmth jete imtime kan pas,me rendsi mos me ja pa ftyren,le se me kapen te qeshurat,mos ndihi te ofenduar pore me duket qesharake

AlbaSoft
13-11-11, 18:11
30 vjet tė martuar, pa e parė asnjėherė nė fytyrė

Njė burrė nė Arabinė Saudite, jetonte plot 30 vjet me bashkėshorten e tij, por asnjėherė nuk ja kishte parė fytyrėn. Kjo, pėr shkak tė shamisė tradicionale qė ajoi mbante veshur, pasi tradita e saj familjare nuk e lejonte qė ta shfaqte asnjėherė fytyrėn e saj. Kėshtu kjo grua respektonte kushtet e vendosura dhe nuk e lejonte bashkėshortin t’i hidhte asnjė vėshtrim. Por njė mbrėmje burrit nuk ju durua mė. Kureshtar, gjatė kohės qė gruaja e tij po flinte, u pėrpoq t’i ngrinte shaminė pėr t’i hedhur njė sy. Por shikimi i tij ngriu, pasi bashkėshortja u zgjua menjėherė. Edhe pse i kėrkoi njė mijė herė tė falur, jeta e tyre ‘bashkėshortore’ kishte marrė tatėpjetėn. Tė nesėrmen ajo i kėrkoj atij divorc.

(http://www.albobserver.com/archives/author/ilirkonti)


http://www.albobserver.com/wp-content/uploads/2011/04/Fyra-e-mbuluar.jpg (http://www.albobserver.com/wp-content/uploads/2011/04/Fyra-e-mbuluar.jpg)
Hajde mendje hajde e cka pas gjith kesaj simbas teje Islami sta lejon me ja pa ftyren gruas nese me gjith mend e ke sjell ket per ndonje argumet un po shkrrihen per tok tu qesh me ty...

selvija
13-11-11, 18:47
Hajde mendje hajde e cka pas gjith kesaj simbas teje Islami sta lejon me ja pa ftyren gruas nese me gjith mend e ke sjell ket per ndonje argumet un po shkrrihen per tok tu qesh me ty...
Ti mos u shkrij me mu, apo sjellje, shko pyte ate erifin qysh u shkri kur ja pa...i ra fikt djalo

Diana007
13-11-11, 18:54
30 vjet tė martuar, pa e parė asnjėherė nė fytyrė

Njė burrė nė Arabinė Saudite, jetonte plot 30 vjet me bashkėshorten e tij, por asnjėherė nuk ja kishte parė fytyrėn. Kjo, pėr shkak tė shamisė tradicionale qė ajoi mbante veshur, pasi tradita e saj familjare nuk e lejonte qė ta shfaqte asnjėherė fytyrėn e saj. Kėshtu kjo grua respektonte kushtet e vendosura dhe nuk e lejonte bashkėshortin t’i hidhte asnjė vėshtrim. Por njė mbrėmje burrit nuk ju durua mė. Kureshtar, gjatė kohės qė gruaja e tij po flinte, u pėrpoq t’i ngrinte shaminė pėr t’i hedhur njė sy. Por shikimi i tij ngriu, pasi bashkėshortja u zgjua menjėherė. Edhe pse i kėrkoi njė mijė herė tė falur, jeta e tyre ‘bashkėshortore’ kishte marrė tatėpjetėn. Tė nesėrmen ajo i kėrkoj atij divorc.

(http://www.albobserver.com/archives/author/ilirkonti)


http://www.albobserver.com/wp-content/uploads/2011/04/Fyra-e-mbuluar.jpg (http://www.albobserver.com/wp-content/uploads/2011/04/Fyra-e-mbuluar.jpg)



Selvi ka dallim tradita familjare prej asaj fetare ,,,, mos i ngatro gjonat :smile:

Tarzani
13-11-11, 18:59
Selvi ka dallim tradita familjare prej asaj fetare ,,,, mos i ngatro gjonat :smile:
Hallall

O te llapijani han buk ti bijo.... hahaha mos kofsh edhe ti e llapit.

shnetje...

Ne forum secili mundohet te sjell shkrime qe mundohen ta njellosin islamin duke e ngatrrue fen me traditen e nje populli nje teritori te caktuar....,Albasofti paska regagur mire me vend.

Ps> Selvie mos e merr personalishte diqka.... sepse eshte edhe me u qudite por edhe nje argument qe kjo tregon tradite e vendit por jo edhe e islamit

AlbaSoft
13-11-11, 19:00
Selvi ka dallim tradita familjare prej asaj fetare ,,,, mos i ngatro gjonat :smile:
Po ke te drejte shoh qe disave n`ket forum ju kan perzi kabllat ose qellimisht i perzine.. sa per te kinse filozofu dicka...

Arb
13-11-11, 19:00
Selvi ka dallim tradita familjare prej asaj fetare ,,,, mos i ngatro gjonat :smile:

Kur t'martohet fisnikja ne Llap, ia nis me u bo e mecme.

Tarzani
13-11-11, 19:04
Kur t'martohet fisnikja ne Llap, ia nis me u bo e mecme.

Nuk o kollaj me honger buken e llapijanit jo.

Ti merre nje nuse te llapit ose jepe qiken ne llap diku te bon shpi e rod per kah feja edhe biznisi ju shkon bajagi.... veq marak kan me bo be qdo dyten fjal pasha Kuranin.


Ps: Veq kur o ne pytje biznesi parja llapi nuk te njeh qka te ka mik a jo a hahaha ta lshn kemren ku ku

Arb
13-11-11, 19:06
Nuk o kollaj me honger buken e llapijanit jo.

Ti merre nje nuse te llapit ose jepe qiken ne llap diku te bon shpi e rod per kah feja edhe biznisi ju shkon bajagi.... veq marak kan me bo be qdo dyten fjal pasha Kuranin.

Ps: Veq kur o ne pytje biznesi parja llapi nuk te njeh qka te ka mik a jo a hahaha ta lshn kemren ku ku

Mal pa thi nuk ka. Vec per Llapianet rralle degjon fjale te mire.

"Pasha Kuranin" e perdorin kur iu duhet me rrejt me shumice.

Kosova19
16-11-11, 21:33
Selvi ka dallim tradita familjare prej asaj fetare ,,,, mos i ngatro gjonat :smile:

Nuk mundet let njeriu me besua se ka kėsi njerze ....ky njeri pse kuka martua kur nuk ka drejt as ftyren me ja pa gruas dhe shka mundet mu fol pėr mardhanje seksuale ose puthje.

Hajra
19-11-11, 14:31
''Ne do tė shpallim ty fjalė tė rėndė''


E premte 18 Nėntore 2011 15:51
Nga: Dr. Salah El-Khalidi

Thotė Allahu xh.sh '' 1. O ti i mbėshtjellurė !2. Ngrihu pėr falje natėn, pėrveē njė pjese tė vogėl tė saj .3. Gjysmėn e saj ose diē mė pak se gjysmėn .4. Ose shto diē prej saj dhe Kur'anin lexoje me vėmendje .5. Ne do tė shpallim ty fjalė tė rėndė (tė madhe).''El-Muzemil 1-5.
Kėto citate fisnike janė fillimi i Kaptinės El-Muzemil, dhe prej citateve tė para qė kanė zbritur menjėherė pas shpalljes nė Meke, ku Allahu xh.sh i drejtohet tė Dėrguarit tė Tij pėr njė pėrgatitje shtesė, qė ti ndihmojė nė kryerjen e misionit dhe obligimeve, kjo pėrgatitje shtesė e kėrkuar ėshtė namazi i natės, dhe lutja e Allahut xh.sh nė fund tė natės, si dhe kėndimi i Kuranit me nėnshtrim dhe meditim.
Citati i fundit i kėsaj pėrmbledhje, i zbritur nga Allahu xh.sh drejtuar Pejgamberit tė Tij, bėnė sqarimin e tėrė kėsaj kėrkese, duke e cekur se urtėsia e tėrė kėsaj ėshtė pėrgatitja e Pejgamberit s.a.v.s pėr njė mision madhėshtorė, tė cilin Allahu e kishte zgjedhur pėr tė, e kishte obliguar qė ta kryente, pėr misionin e dėrgesės, pėr misionin e tė dėrguarve, pėr misionin e thirrjes, pėrmirėsimit, udhėzimit, ndryshimit, e tė edukimit.
Mė tė vėrtetė, lutja e Allahut xh.sh, namazi i natės, leximi i Kuranit, janė ato qė e pėrgatitin tė Dėrguarin s.a.v.s qė tė jetė nė gjendje tė e pranojė ''Fjalėn e rėndė'', tė jetė nė gjendje jo vetėm pėr ta pranuar por edhe pėr ta kuptuar, pėrmbajtur dhe pėr tė thirrur nė tė.
Le tė ndalemi pėr njė ēast me tė dashurit tonė, me djemtė dhe vajzat tona, qė ta kuptojmė kėtė citat fisnik '' Ne do tė shpallim ty fjalė tė rėndė(me vlerė) '', sė pari pėremri vetorė Ne, nė gjuhėn arabe njihet si pėremri i madhėshtisė dhe tė madhėshtuarit, dhe nuk ėshtė pėremėr i shumėsit, sepse Allahu xh.sh ėshtė Njė, i Vetėm, All-llahu ėshtė Ai qė ēdo krijesė i drejtohet(i mbėshtetet) pėr ēdo nevojė, dhe ėshtė Zotėrues pėr madhėritė, pėr kėtė kur flet fletė me Ne-nė madhėshtore, pastaj koha e ardhme e pėrdorur nė citat, nė gjuhen arabe jep tė kuptohet tė ardhmen e afėrt e qė siguron ndodhjen e saj, pra tė zbritjes sė ''Fjalės sė rėndė'', ndėrsa ishte dėshira dhe urtėsia e tė Urtit xh.sh, qė Kurani tė zbres nė mėnyre graduale dhe i ndarė, zbritje kjo qė zgjati pėr 23 vite, fillimi i zbritjes kishte filluar vetėm disa ditė para se tė zbriste kjo pjesė e Kuranit, pra para saj kishin zbritur pjesė nga Kaptina El-Alak, pastaj El-Kalem, pėr tė pasuar mė zbritjen e kėsaj pjese tė Kaptinės El-Muzemil, e pas saj Kaptina El-Mudethir, ndėrsa Kaptina El-Fatiha ishte e pesta nė renditje por e para e zbritur plotėsisht.
Ndėrsa fjala '' Do te tė shpallim (zbresim)'' kupton zbritjen e diēkaje nga njė vend nė njė vend tjetėr, e qė jep tė mėsohet se kemi tė bėjmė me prezencėn e dy personaliteve: Personalitetin e engjėllit Xhibril a.s, tė cilin Allahu xh.sh e ka ngarkuar me''Fjalėn e rėndė'', i cili me tė kishte zbritur qė ta kryente obligimin e tij, dhe personalitetin e tė Dėrguarit s.a.v.s, i cili e priste Xhibrilin a.s, dhe prej tij e pranojė kėtė shpallje(zbritje),e qė pasi e kuptojė, e mėsoi pėrmendėsh dhe, ua shpalli atė shokėve tė tij.
Dhe ''Fjalė'', ėshtė i cilėsuar, ndėrsa e ''rėndė'' cilėsi. Me ''Fjalė'' ėshtė pėr qėllim Kurani i Shenjtė, sepse Kurani ėshtė fjala e Allahut xh.sh, fjalė qė e ka thėnė vetė Allahu xh.sh, e prej Tij e ka marrė Xhibrili a.s, dhe nuk e dimė se si ia ka shpallur Allahu xh,sh, Xhibrilit a.s, dhe assesi se si e ka pranuar prej Tij xh.sh, sepse mendjet tona nuk janė tė gatshme dhe as tė pėrgatitura me shqisa tė pėrshtatshme pėr tė pranuar diē tė tillė, sepse kėto janė ēėshtje tė gajbijateve, dhe as qė na i ka bėrė Allahu xh.sh mendjet tona tė gatshme pėr tu thelluar nė kėto ēėshtje, e sikur tė kishte ndonjė dobi me siguri qė Allahu xh.sh do tė na njoftonte pėr tė.
Pra,Kurani ėshtė fjalė qė Xhibrili a.s ia ka thėnė tė Dėrguarit s.a.v.s,qė do tė thotė se nga goja e tij e ndershme kanė rrjedhur fjalė,shprehje,tinguj tė qartė tė cilėt i ka dėgjuar Pejgamberi s.a.v.s, e mu sikur kjo,kishin dėgjuar edhe Sahabėt nga i Dėrguari s.a.v.s, tė cilėt pasi qė e dėgjuan dhe e kuptuan filluan tė ua transmetojnė pasardhėsve tė tyre, dhe nė kėtė mėnyrė Kurani do tė mbetet fjalė e thėnė, shprehje e shqiptuar nga ēdo mysliman, duke u bartur kėshtu gjeneratė pas gjenerate deri nė ditėn e gjykimit.
Kėshtu pra, Allahu xh.sh e ka cilėsuar fjalėn e Tij si tė rėnd(me vlerė), por ēka do tė thotė tė jetė e rėnd?Ēka ėshtė urtėsia e tė cilėsuarit si ''Fjalė e rėnd''? Dhe ēka janė rezultatet dhe frytet e kėsaj peshe nė tė?
Nuk ėshtė pėr qėllim me ‘’i rėnd’’, pesha materiale e trupit, pra tė qenit Kurani fjalė e rėnd, nuk do tė thotė se ai ka peshė 10kg apo disa tonėsh, kjo as qė mund tė paramendohet e as qė ka diē prej saj, e edhe po tė peshoheshin fletėt qė ėshtė shkruar nė to Kurani, ndoshta nuk do tė arrinin as 2kg!
Kurani ėshtė i rėnd nė pėrmbajtjen e tij, rolin e tij, nė detyrėn e tij, nė dispozitat e tij, nė idetė e tij, ai ėshtė Kurani i urtė, madhėshtorė, serioz, i drejt, gjithėpėrfshirės, i sinqertė, i vėrtetė, kėto janė tipare qė e rėndojnė atė, pra ėshtė i ē'veshur nga ēdo e metė dhe gabim, pėrēarje dhe kundėrthėnie, nė tė nuk ka kotėsi dhe dėfrim, e as humbje e degjenerim, nė kohėn kur po pėrjetojmė njė laramani idesh, mendimesh, librash, botimesh tė kota, e kuptojmė mė mirė rendėsin dhe urtėsinė e tė cilėsuarit tė Kuranit si ''Fjalė e rėnd'', nė natyrėn e tij, metodologjinė e tij, rolin e tij, dhe ndikimin e tij.
Ndėrsa njė kuptim tjetėr rreth asaj se pse Kurani ėshtė i ''rėnd'' nė vetveten e tij, ėshtė vėshtirėsia e tij pėr ta sprovuar nė stabilitetin e tij, nė qėndrueshmėrinė e tij, dhe nė mbjelljen e tij, pėr kėtė arsye Allahu xh.sh e ka dėrguar Kuranin nė jetėn e njerėzve, dhe e mbjelli atė nė ekzistencėn njerėzore, kėshtu qė u stabilizua, u bė i qėndrueshėm, duke u mishėruar nė jetėn e pėrditshme, Allahu xh.sh e garantojė mbrojtjen dhe ruajtjen e tij, si dhe shkatėrrimin e armiqve tė tij, atyre tė cilėt e luftojnė atė dhe kanė pėr qėllim shkatėrrimin e tij, pėrpjekjet dhe mundi i tyre nuk kanė tė ndalur nė pėrpjekje pėr ta mposhtur Kuranin, por tė gjitha kėto janė tė kota, dhe ata janė tė shkatėrruar, tė humbur, tė kota janė edhe planet e tyre, kėshtu qė u themi jahudive, amerikanėve, dhe gjithė atyre qė janė me ta: Ndaloni nga pėrpjekjet tuaja pėr ta shkatėrruar Kuranin, kursejeni vetėn tuaj, sepse Kurani ynė ėshtė i rėnd, me vlerė, rrėnjėt e tij janė tė futura thellė nė jetėn njerėzore, e kėshtu qė tė gjitha mjetet dhe armėt tuaja janė tė paafta pėr ta shkatėrruar kėtė Kuran i cili pėrkundėr gjithė kėsaj vetėm sa i shtohet qėndrueshmėria.
Gjithashtu ua tėrheq vėmendjen djemve dhe vajzave tona, vėllezėrve dhe motrave tona, qė janė pjesėtar tė jetės kuranore, qė tė kenė kujdes me praktikimė real tė Kuranit tė rėnd, sepse ky Kuran i rėnd personifikohet realisht nė jetėn e myslimanit kuranor me vlerė( tė rėnd), pra mė tė vėrtet frytet e kėtij Kurani tė rėnd(me vlerė) do tė jenė Myslimanėt e rėnd(me vlerė)!
Pra duhet qė bartėsi i Kuranit tė rėnd – O tė zotėt e Kuranit- tė jenė tė rėnd, por nuk e kemi pėr qėllim peshėn trupore, tė mos me kuptojė dikush qė bartėsi i Kuranit duhet tė shtojė peshė nė mbi 120kg, sepse pesha e tepėrt dhe yndyrat trupore nuk janė tė shėndetshme!
Por, bartėsi i Kuranit( hafizat) duhet qė tė jenė tė rėnd nė personalitetin e tyre, serioz, me pėrkushtim maksimal, tė e merr vendin e vetė tė merituar, ta e bartė peshėn e obligushmerisė dhe tė detyrės, peshėn e pėrgjegjėsisė, peshėn e tė ardhmes, peshėn e punės, e tėrė kėto do tė japin si rezultat peshėn e personalitetit, pra vlerėn e tij, zotėruesi i Kuranit duhet ta dijė vlerėn e tij, vendin e tij, pėrgjegjėsin e tij, detyrat e tij, ta e dinė realitetin dhe armiq e tij, tė jetė vigjilent dhe syhapur pėr misionin e tij, tė i dijė rezultatet e gjithė kėsaj, e qė e tėrė kjo tė e nxis qė tė para-pėrgatitet sa mė tepėr, dhe tė jetė i kėnaqur me peshėn e personalitetit tė rėnd, gjegjėsisht me vlerėn e tij, qė tė mund t'i pėrshtatet personalitetit tė rėnd tė Kuranit.
Mė tė vėrtet nuk do tė mund ta e bartė kėtė Kuran tė rėnd dhe me vlerė vetėm se myslimani i rėnd dhe me vlerė, pra jeni tė rėnd dhe me vlerė nė personalitetin tuaj dhe detyrat tuaja, obligimet dhe punėt tuaja, nė qėllimet dhe planet tuaja, nė tė ardhmen tuaj... kėshtu qė Allahu xh.sh tė ju kaploje me mėshirėn e tij!!

Burimi : albosala (http://www.albosala)
Shqipėroi : Artan Musliu