[Domira]

PREKJE LIRIKE

JAM AI QË JAM (Jackues Prevert,1905)
Vazhdimi.......................................... .................................................. ........

Tragjika e gjëllimit qet krye me fjalën e tij. Na është e afërt. Mbase ka mbirë mbarë ndër zemra. Ndër zemrat që mbajnë dhenë. Në synë e parë s’besohet. ”Se mjerisht është shumë e saktë, se babai është i jati i kësaj fëmije të fëmijës”. Herëherë na qaset fort mendjes. Perëndimi, Lindja, mbarë Dheu, mjerimi që ther, që vret, që mbyt. Të çon atje ku asnjëherë s’e ke ëndërruar. Mjerimi mbi dhe. Kështu të del vetja hujit. Mos i tha dikush këto pak fjalë të buta. Farë shpirt ferishtje, i padjallëzi e që kupton mirë. Qetë rënkon. Qetë e me gjembosje rënkon:

E varfëria
në qerret e veta të thata
që i heqin tri fëmijë bardhoshe
gërmadhat kapton
dhe kah deti shkon

Mjerimi s’humbet. Gjithherë del. Mbin. Dhe së pasmi, po, nxin. E bajnë mjerësorët në shpirt, në krahë. U shihen ndër buzë. Ua qet trupin copë. Nuk ka dorë të përkëdhelisë. Tashi kjo është gjetur. E dinë të gjithë. Sidomos kush ia ndien peshën. Varfëria...luksi...dicka e prishur, e qelbur. Çdo gjë e fituar me krahë të huaj është qelbësi. E mirë për disa sy cipëtrashë. Kush nuk sheh asgjë. Jeton! Të shikoj. Të mos shikoj. Të mos vërehet? Si ta marrësh. Mllefi i atij që thyen këngë e shpirt, të pushton. T’i përshkon damarët. Të kujton siç e di ai, siç e pa, siç e ndjeu. E ky është i butë. Nuk e ka zërin si të atyre që përpëliten nëpër dhe natën e ditën. I qeti është më i thellë. Të merr me ngadalë e s’kthehesh prapa dot. Po u zhyte në të. Do të dalësh më i thellë. Më i fortë. Të zë vetvetiu. Të kapëthen. Të ngjesh me veten. Me kë e do dhe e përkëdhel. Ja zbut zemrën. E bën të ecë pas Tij. T’ia dëgjojë fjalën me ëndje. Të qetin më vështirë e ndalojnë. Sepse i rrëmben edhe të dorës tjetër, të dorës që e zë për gjoksi. Atë që s’duhet. Djall o punë. Si të pagëzohet? Gjithkush dhe si të dojë. Kushdo mundet. Prapësori kungon të mbarin. Nuk thuhet ndryshe. Ua dredh: “Gomari, mbreti dhe unë, nesër do të vdesim”. E dikush vdes nga uria. Dikush nga mërzia. E nga çka jo. Ngjyrat e vdekjes janë të shumta, aq të shumta sa dhe vetë njerëzit, sa dhe krejt ajo që kap drita. Secilit i përket nga një ngjyrë. Nga një vdekje. Parajsa nuk prehëron askë.Edhe tash ëndërrohet për parajsa. Shpresa e mban ëndërrtarin. Ëndërrtarë s’duam. Duam njerëz të tokës. Parajsë e tokës. Vetëm ajo na është për gjallje. Pa shaka. Ca vdesin gomarë. Ca të “mëdhenj”. Ca të urritur. Para saj të gjithë i marrin shenjat e barazimit. Në jetë: ato të dallimit. Përgihet ndërsa e di se për çfarë e vras mendjen. Atë timen. Të marrën. Punë qejfi; i marri dhe i ndrituri bashkë. Kurrsesi. I marri ik! Përse të ikë? Secili në vend të vet. Palla i ndanë. Ua qet mëkatet në peshojë. Ndër ne. Ndër të mbarët. Në ç’kohë bindja: mendjen të mos e vrasim me çkado, me këdo? Për këdo. Njëmend. Veten e ëmbëlson me kujtime, me pikëllime. Njëpasnjë i sjell të rrojturit. Me gjirin, me shtjellën e dashurisë i vijnë shumë të mira dhe të goditura. E qërrojnë dhe e vrazhdësojnë. Herë e ngrisin në qiell, e herë e flakin në humnerë. Qan e qesh. Plandoset e kreshpërohet. Vështirë. Kështu e ka. E ndien ashtu, e ndien kështu, si t’i vie. E lut, e urren e zhbin.
Vazhdon........................................... ...........