[Zana_ch]

Jetëshkrimi
Rrëfyesi i parë i Nënë Terezës

Dom Shtjefën Kurti u lind në Prizren, më 24 dhjetor 1898, prej prindërve Jak e Katrinë. Kryen shkollën fillore në Ferizaj dhe në shtatorin e vitit 1909 shkon në seminarin papnor në Shkodër, ku pasi mëson për një vit italishten me maestro Dolcin, hyn në seminar e më pas, kalon për filozofi. Vjeshta e vitit 1917 e gjen në Innsbruck, Austri, si konviktor në “Canisianum”, ku studion teologji. Me kapitullimin e Austro-Hungarisë në vjeshtën e vitit 1918, nuk kthehet më atje, por shkon në Romë, në kolegjin urban të Propagande Fides, ku kryen studimet deri në vitin 1921. Para se të shugurohet meshtar, i pajisur gjithnjë me ndjenja nacionaliste, kërkon që sapo të shugurohet, të kthehet në Arqidioqezën e Shkupit për të ndihmuar shqiptarët, por rektori i kolegjit, Imzot Paolo Giobbe, më pas kardinal, duke kuptuar rrezikun e mundshëm të ndjenjave të tij të theksuara nacionaliste, e këshillon të shkojë në Boston (SHBA) dhe të kujdeset atje për të mirën e shqiptarëve. Por Dom Shtjefni është i vendosur. Në korrik të vitit 1921 ndodhet në Kosovë e, pasi rri pak ditë te familja e tij në Ferizaj, prezantohet te ordinari, Imzot Lazër Mjeda, Arqipeshkv i Shkupit, me rezidencë në Prizren, që e emëron famullitar të Novoselës, degë e famullisë së Gjakovës. Por pasi e mban për një muaj në Arqipeshkvi, ai ndërron mendim dhe vendos ta marrë sekretar personal.
Më 13 maj 1921 shugurohet prift dhe fillon veprimtarinë baritore në Shkup të Maqedonisë. Aty, siç rezulton nga dokumentet, është rrëfyesi i parë i Nënë Terezës. Në nëntor të vitit 1921, Imzot Lazër Mjeda transferohet nga Selia e Shenjtë si Arqipeshkv në Shkodër dhe, në rrugën Shkup–Romë–Shkodër, ka me vete edhe Dom Shtjefën Kurtin. Në 21 prill 1938 merr në dorëzim famullinë e Tiranës. Pikërisht vitet e qëndrimit të tij në Shqipëri do të rezultonin më të vështirat dhe fatale. I arrestuar fillimisht më 27 tetor të vitit 1946 në Tiranë, ai vuajti 17 vjet burg, duke i shpëtuar kështu dënimit me vdekje. Me lirimin nga burgu në vitin 1963, nisi të punojë në kooperativë. Por viti 1971 do të sillte edhe fundin tragjik të Dom Shjefën Kurtit. Pas arrestimit të dytë ai u dënua me vdekje, sepse kishte pagëzuar një fëmijë në kohën kur feja ishte e ndaluar.



“Tirana e vlerësoi revoltën e Vatikanit për vrasjen e Kurtit, një antikomunizëm total”

Ndërsa vritej barbarisht në kushtet e një fshehtësie të plotë, ish-nacionalisti dhe kleriku i njohur, Dom Shtjefën Kurti, Tirana zyrtare dhe propagandistët komunistë përpiqeshin t’i përgjigjeshin reagimit të qarqeve perëndimore dhe veçanërisht Selisë së Shenjtë, të sensibilizuara nga ky akt makabër, me lloj-lloj justifikimesh e dogmash. As përpjekja e tyre për të zbutur efektet negative të kësaj vrasje barbare, duke e motivuar si një ndëshkim për sabotim dhe vepra të tjera penale, nuk do të mundte të zbehte qëndrimin kritik dhe parimor të opinionit ndërkombëtar ndaj kësaj barbarie të pashembullt në vitin 1971. Përballë këtyre akuzave që artikulonte media perëndimore, Tirana zyrtare do të turfullonte si puna e strucit, duke e etiketuar revoltën dhe protestën e ndaj pushkatimit të klerikut Kurti “antikomunizëm total”. Dhe kujtonte se e besonin. Paskrupuliteti i dogmave vulgare e identifikonte Shqipërinë komuniste si ferrin e të drejtave elementare të njeriut. Gjithsesi, Dom Shtjefni do të mbetej edhe pa varr. Vetëm në vitet e demokracisë atij do të mundej t’i bëhej nderimi, si një figurë e dobishme dhe atdhetare. Ka vite që në nderim të tij, në fshatin Gurëzi, është ngritur një memorial përkujtimi...