[Kalt]

Handke refuzon çmimin Heinrich Heine



Polemika rreth dhënies së çmimit të njohur Heinrich Heine të qytetit të Dyseldorfit shkrimtarit Peter Handke ka marrë fund. Pasi juria vendosi më 23 maj t'i japë autorit austriak çmimin e shoqëruar nga 50.000 euro, shpërtheu një diskutim i zjarrtë mes politikanëve dhe publicistëve rreth qëndrimit të Handkes gjatë luftës në ish Jugosllavi. Ai u kritikua në mënyrë pak a shumë direkte se kish qenë shumë pak kritik ndaj rregjimit të Millosheviçit. U fol për përqeshje të viktimave të këtij rregjimi nëse Handke do të merrte çmimin në fjalë. Të enjten Handke ka reaguar ndaj polemikave.
Shkrimtari austriak Peter Handke ka refuzuar çmimin Heinrich Heine të qytetit të Dyseldorfit. Nuk dëshiroj ta lidh personin dhe veprën time me fyerjet e politikanëve të partive, ka shkruar Handke në një letër drejtuar kryetari të bashkisë së Dyseldorfit, Joahim Ervin. Ervin ka shprehur keqardhje për refuzimin e Handkes: "Unë e kuptoj shumë mirë që pas asaj çfarë ka ndodhur ditët e fundit procedura mori tipare gati aventureske. Në letërsi kanë filluar të ndërhyjnë papritmas edhe amatorë. Politikanë të ndryshëm u përpoqën të hynin në diskutim ndoshta pa e lexuar aspak Handken. Natyrisht bëhej fjalë për një temë interesante. Unë besoj se Handke atëherë tha: përpara se emri im të ndyhet më tej më mirë heq dorë nga çmimi."
Nderimi për Handken i vendosur nga një juri e pavarur dhe e vënë në pikëpyetje nga këshilli bashkiak i qyetit të Dyseldorfit u kritikua ashpër për shkak të angazhimit të shkrimtarit në mbrojtje të politikës serbe nën Sllobodan Millosheviçin si dhe për pjesëmarrjen e Handkes në varrimin e ish pushtetarit të Serbisë. Në veçanti këshilli bashkiak i Dyseldorfit nuk e vlerësonte Peter Handken të denjë për çmimin dhe e refuzoi kandidaturën e tij. Në vijim shpërtheu polemika. Nga njëra anë juria, e cila mbronte Handken dhe nga ana tjetër këshilli bashkiak kundër poetit austriak. Refuzimi i Hankdes nuk është një zgjidhje e vërtetë mendon Anete Shteler nga këshilli bashkiak: "Do të kishte qenë me vlerë të çohej diskutimi deri në fund: të thuhej se kush e ka merituar çmimin e kush jo. Kjo ndoshta do të na kish lehtësuar edhe vendime të ardhshme. Ky konflikt mes njeriut politik dhe atij letrar ka egzistuar gjithmonë. Ndoshta ky do të kish qenë rasti për të sqaruar diçka."
Letra refuzuese e poetit prishi humorin e këshillit bashkiak. Peter Handke i propozonte ndër të tjera kryetarit të bashkisë shkarkimin e këshillit. Një mënyrë e papranueshme sjellje mendon njëri prej anëtarëve të tij, Gynter Karen Jungen: "Mënyra se si ofendohet këshilli bashkiak dhe supozimet që ngrihen ndaj tij janë krej të pakuptueshme. Sipas meje këtu bëhet fjalë për tentativën e heqjes së një pjese demokracie: një këshilli bashkiak të zgjedhur në mënyrë demokratike kërkohet t'i hiqet e drejta e fjalës për një çmim të cilin e jep vetë ky këshill. Po, dua të rikujtoj edhe njëherë se çmimin nuk e jep kryetari i bashkisë por këshilli bashkiak i qytetit të Dyseldorfit. Mënyra si flitet në letër për këtë këshill është e papërshkrueshme."
Çmimi Heine i cili shoqërohet me 50.000 euro është një nga më të dotuarit në letërsinë gjermane. Ai i jepet që prej vitit 1972 personave që me krijimtarinë e tyre intelektuale kontribuojnë në përparimin social dhe politik dhe i shërbejnë mirëkuptimit mes popujve. Polemika për dhënien e këtij çmimi e ka dëmtuar rëndë imazhin e tij dhe atë të qytetit të Dyseldorfit.

Waltraud Offermann
Deutsche Welle