Shiko Postimin Tek
Vjetėr 15-11-06, 20:00   #20
Studenti1
"Jam kėtu"
 
Avatari i Studenti1
 
Anėtarėsuar: 04-03-06
Vendndodhja: n'Bote.
Postime: 383
Studenti1 me shokė shumeStudenti1 me shokė shume
Gabim

Piramidat
Edhe pas kaq kohėsh, ende mister mėnyra e ndėrtimit
Ēudia e shkencėtarėve pėr ndėrtimin e piramidave


A keni dėgjuar pėr piramidat? Po tė keni qenė nė kontakt tė afėrt me to do tė kuptoni frymėn e madhėshtisė qė i rrethon.
Edhe pas kaq shumė vjetėsh ende nuk ėshtė shpjeguar sekreti i ndėrtimit tė tyre. Njė pėrshkrim tė hollėsishėm pėr kėtė e sjell kėtė tė shtunė gazeta “Panorama”. Udhėtojmė nė Egjipt, mes piramidave tė mrekullueshme, aty ku akoma shkenca e sotme jo vetėm nuk arrin me metodat e veta tė realizojė tė njėjtėn mrekulli, por nuk arrin as ta shpjegojė misterin e ndėrtimit tė piramidave tė famshme, tė njohura deri mė sot 110 prej tyre. Kėto janė varret madhėshtore tė faraonėve, tė cilat fillimisht ishin mastaba, por mė pas ato u pasuruan dhe u vendosėn shumė tė tilla mbi njėra-tjetrėn, duke realizuar kėshtu piramidat e famshme. Janė vėrtet monumente qė i pėrkasin nė kuptimin e plotė lashtėsisė, duke qenė se janė ndėrtuar qė nė vitin 2700 para erės sonė, me arritjen e idenė e parė tė Imhotep, vezirit tė mbretit Djosis, qė duke vėnė shumė mastaba (varret tradicionale tė fisnikėve tė Egjiptit) mbi njėra-tjetrėn, arriti tė krijonte piramidėn e parė, varrin qė ishte rruga e pėrjetėsisė pėr mbretėrit e tyre. Kjo, nė fakt, quhet njė piramidė jo e vėrtetė, pėr shkak tė asimetrisė sė formės sė saj. Piramida mė e madhe e realizuar nė periudhėn e mrekullueshme tė mbretėrisė sė lashtė ėshtė piramida e mbretit Khufu apo ndryshe Keops. Kjo piramidė simbolizon monumentin e lashtė qė ka hyrė nė mrekullitė e botės. Variantet pėr ndėrtimin e piramidave janė nga mė tė ndryshmet, tė gjitha janė tė pasura me fantazi, duke qenė se realizimi i tyre duket aq i pabesueshėm sa edhe i mrekullueshėm. Si u ndėrtuan piramidat e mrekullueshme tė Egjiptit, ka qenė njė ēėshtje qė ka stimuluar debate pėr mijėra vjet. Fakti ėshtė se askush nuk e di ekzaktėsisht se si ato u ndėrtuan. Llogaritjet e bėra nė bazė tė rrymave tė tanishme shkencore, dalin nė pėrfundimin se ėshtė dashur njė forcė prej 4000-5000 burrash 20-vjeēarė pėr tė ndėrtuar piramidat e mrekullueshme, duke pėrdorur kavo, rrotull, devijim, zotėsi dhe forcė kafshėrore. Dhe fare mirė, ky mund tė ketė qenė shkaku. Ka njė pasazh intrigues nė tekstet e historisė arabe tė shekullit tė X, Abul Hasan Ali al-Masudi, i njohur si Herodoti i Arabėve. Al-Masudi ka udhėtuar nė pjesėn mė tė madhe tė botės sė njohur para se tė vendosej nė Egjipt dhe ka shkruar 30 vėllime mbi historinė e botės. Ai u godit shumė nga mrekullia e piramidave egjiptiane dhe shkroi pėr mėnyrėn se si kėta gurė tė stėrmėdhenj transportoheshin. Sė pari, shkruante ai, njė “papirus magjik” (letėr) vendosej poshtė gurit, i cili duhej tė transportohej. Mė pas, guri goditej me njė thupėr metalike qė shkaktonte ngritjen e tij nė ajėr dhe lėvizjen e tij sipas rrugės sė shtruar me gurė dhe gardhuar nga tė dyja anėt me shufra metalike. Guri do tė udhėtonte sipas udhės, shkruante Al-Masudi, nė njė distancė prej 50 metrash dhe mė pas do tė sistemohej nė tokė. Procesi do tė pėrsėritej, derisa ndėrtuesit t’i kishin vėnė gurėt aty ku dėshironin. Duke konsideruar faktin se piramidat ishin mijėvjeēare, kur Al-Masudi shkroi shpjegimin e tij, na lind pyetja se ku e gjeti ai kėtė informacion. A shkaktonte goditja e gurit vibrime qė sillnin si rezultat ngritjen nė ajėr nė mėnyrėn zanore? Nėse ėshtė vėrtet kėshtu, dalim nė pėrfundimin se metodat shkencore tė asaj kohe janė mė tė avancuara dhe tė panjohura pėr shkencėn e ditėve tona.
  • Mė e lashta ndėr piramidat
    Piramida mė e vjetėr ėshtė ajo e quajtur “Step Pyramid” e mbretit Djoser, faraoni i dytė i dinastisė sė tretė, rreth 4600 vjet mė parė. Ajo ishte njė sistem kompleksi korridoresh, me njė ndarje varri tė rrethuar me granit tė trėndafiltė rreth 28 metėr nėn tokė. Hyrja ishte e mbyllur me njė bllok graniti 3 tonėsh. Pranė ishte Tempulli Mortual, njė shesh i madh dhe struktura tė tjera. Ajo u dizenjua dhe u drejtua nga veziri i Djoser-it, Imhotep, qė mė vonė u quajt njė zot.
  • Deri tani 110 varre mbretėrore tė zbuluara
    Ka rreth 110 piramida tė njohura deri tani nė Egjipt. Shumė prej tyre janė nė njė gjendje tė pariparueshme dhe pothuajse nuk njihen. Shumė janė ndėrtuar nė formėn e varreve pėr mbretėrit dhe tė tjera pėr mbretėreshat. Njė piramidė, gjithashtu ka kuptimin e njė shkallė qė i shėrben mbretit pėr t’u ngjitur nė parajsė. Njė mundėsi tjetėr ėshtė simbolika e tyre me njė grumbull gurėsh tė lashtė, ku mendohet se zoti diellkrijues lindi.
  • Piramida e kuqe
    Piramida e Djoserit hyri nė kategorinė e piramidave jo tė vėrteta, pėr shkak tė formės sė tyre josimetrike. Piramida e parė e vėrtetė u realizua pėr mbretin Sneferu gjatė dinastisė sė katėrt tė mbretėrisė sė vjetėr. Quhet ndryshe piramida e kuqe pėr shkak tė ngjyrės sė saj. Apo piramida e veriut pėr shkak tė pozicionit tė saj nė Dashur, jugu i Kairos. Ėshtė rreth 105 metra e lartė me anėsoret 220 metra.
  • Gropat e thella, varkat
    Piramidat e vogla, varret pėr mbretėreshat qėndrojnė afėr piramidės madhėshtore. Nė vitin 1954, njė varkė e madhe e stilit kedėr u zbulua nė njė nga gropat e thella, varret e mbretėreshave, u nxorr dhe mė pas u riformua. Tani ajo ekspozohet pas piramidės. Njė varkė e dytė ka mbetur e copėtuar nė njė nga gropat e thella tė mbuluara. Varkat janė ndėrtuar pėr udhėtimin e mbretit nė botėn e pėrtejme.
  • Legjenda e Sfinksit
    Pas tempullit tė mbretit Khafre, qėndron 73 m i gjatė Sfinksi. Besohet se ėshtė ndėrtuar rreth 7000-5000 vjet para erės sonė. Njė mit egjiptian thotė se princi Thutmosis IV, u zgjua nga gjumi nga perėndia Horemakhet, mbrojtės i Sfinksit qė i tha se nėse ai do ta zbulonte atė, nė atė kohė i mbuluar me rėrė, do tė bėhej zoti tjetėr i Egjiptit. Thutmosis IV njihet si egjiptologjisti i parė i vėrtetė!
  • Mbretėria e Re
    Koha e piramidave tė mėdha ka kaluar, disa piramida tė vogla u ndėrtuan nė Mbretėrinė e Re pėr varre private dhe superstruktura pėr faltore funeralesh. Shembuj tė tillė tė restauruar ekzistojnė nė Deir el-Medina, fshati i punėtorėve qė konstruktuan varret mbretėrore nė Luginėn e Mbretėrve. Piramida gjithashtu, u ndėrtuan nė jugun e Egjiptit nė tė lashtėn Nubia (veriu i Sudanit), ku nė numėr janė mė shumė se nė Egjipt.


P.S. Marre nga: www.panorama .com
Studenti1 Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė