[Pause_Print_Scroll]

GJIRITLI MUSTAFA NAILI PASHA
Është nga sadriazemët (kryeministrat) e kohës së Sulltan Abdylmexhid Hanit. Lindi në fshatin Bojanë që ndodhet në kazanë dhe sanxhakun e Korçës të vilajetit të Manastirit në Shqipëri. Rrjedh nga një familje e vjetër vezirësh. Meqë një kohë të gjatë qëndroi në vilajetin e Kretës , u bë i njohur me pseudonimin Gjiritli. Bashkë me Ismail Beun, baba i tij, iu bashkua Plasali Tahir Pashës të cilin e kishte dajë. Ia mësyen Egjiptit me ushtri me qëllim që t'i përzënë francezët nga Egjipti. Tahir Pasha pasi që u bë vali, vdiq aty. Vëllai i tij Hasan Pasha u bë komandant (serkerde) me gradën mirmiran në kohën e valiut të ndjerë Mehmed Ali Pashës. Edhe ky, biografia e të cilit po shkruhet këtu, pat mbetur me të. Shkoi në Hixhaz bashkë me ushtrinë egjiptiane e cila u drejtua nga ana e Mehmed Aliut për të kundërshtuar vehabitët.
Meqë tregoi trimëri në luftërat të cilat zgjatën 5 vjet, arriti të marrë gradën serkerde (komandant). Për të shuar kryengritjen që u paraqit në Kretë dhe, për të kthyer paqë e qetësi këtu, në vitin 1237/1821 Hasan Pasha i lartpërmendur u urdhërua që me ushtrinë egjiptiane të shkojë në Kretë me të cilin shkoi edhe ky (Mustafa Naili Pasha - M.P.). Pa kaluar shumë kohë Hasan Pasha vdiq. Komandimi iu besua këtij, biografia e të cilit po shkruhet këtu, i cili mbante gradën mirmiran. Atëherë, si shpërblim për shërbimet që i bëri në More me ushtrinë egjiptase të Ibrahim Pashës, kur iu besua Mehmed Ali Pashës së sipërpërmendur qeverisja e ishullit të Kretës, këtij biografia e të cilit shkruhet këtu, iu vazhdua detyra si vali. Pati sukses në zhdukjen dhe shtypjen e bandave plaçkitëse si dhe në vendosjen e barazisë dhe bashkëjetesës në mes popullit musliman dhe të krishterë.
Pasi që u muar me udhëheqjen e punëve shtetërore si në atë egjiptase dhe si, pastaj, drejpërdrejtë në atë të Shtetit Osman, hap pas hapi, plot tridhjetë vjet, shumë mirë qeverisi ishullin e Kretës. Pat arritur të marë poste në ministri, të fitojë dekorata dhe shpërblime të tjera. Më 1265/1848 e shuajti shpejt dhe plotësisht një kryengritje që përsëri shpërtheu në Kretë. Meqë pati sukses në vënien e rendit dhe qetësisë, për suksesin e jashtëzakonshëm, qe graduar edhe me gradën ministër (vezir). Më 1267/1850 u ndërrua nga detyra. Erdhi në Stamboll, ku u caktua anëtar i Këshillit të Lartë për çështje të drejtësisë (Mexhlis-i Vâlâ-i Ahkâm-i Adlije), e pastaj edhe anëtar i Kryesisë supreme (Rijasetit). Qe shpërblyer me dekorata: Mexhidijen e dytë e pastaj edhe me Mexhidijen e parë . Më 1269/1852 ishte emëruar kryeministër (sadriazem). Pasi shërbeu në këtë post 1 vjet e 26 ditë, më 1270/1853 u ndërrua nga ky post dhe u caktua të punojë në Këshillin e posaçëm të ministrave (Mexhlis-i Hass-i Vukela). Ndërsa në vitin 1273/1856 për të dytën herë bëhet kryeministër (sadriazem), por, pas afër tre muaj në këtë pozitë, përsëri u ndërrua. U tërhoq anash që të pushojë, por përsëri, po atë vit, u angazhua të punojë në Këshillin e Lartë shtetëror (Mexhalisi-i Alije). Më 1278/1861 në kohën e Sulltan Abdulazizit u shpërblye edhe me dekoratën e parë të Shtetit Osman. Më 1289/1872 në moshën 76 vjeçare ndërroi jetë. Është varrosur në oborrin e xhamisë Fatih.
Shumë mirë i ka ditur gjuhët: turke, arabe, greke dhe shqipe. Ka qenë i njohur edhe për bujari, respekt dhe paqëdashësi .