[ARVANITI]

Krahasimi i disa fjalëve shqipe, homerike (që janë përdorur në poema nga Homeri) dhe greke (të sotme).

Shqipe* Homerike(Iliad.) Neogreke

sy ò-se1 máti
dor-ë, dor-a ekedeka-dor-o qheri
lesh lasios mala
heq elko pondaqi
marr (mar) mar-pto perno
edhe, dhe idhe, te qe
arë, ara arura horafi
qas, kias kio, qio simono
punë ponos dhulia
kalë kelis-tos álago
krye (krie) krithen qefali
re, retë Rea (perëndia e reve) sinefo
vesh, vishem ves-this, vesnimi 2 forae, foráo
anda (ënda) andha-no efkaristisi
lepur leporis lages
qen,qeni qion sqilos
rronjë (rroj, jetoj) ronio, ronimi zo, amakzo
iki, ike iko fevgo
ruaj, rojtar rio, ritor filáso
lig3 lig-ios, lig-es adhinatos
ethe (kam edhe) ethir, etheo piretos
rrah rahso, raso dherno, htipe
mjeshtër mistor tehnitis
ne (neve) noi emis
rri (qendroj) e –ri-dhome kathome
vend (ven, ved) ved-ops, vedh-ops edhafos, tops
mend, mendoj mendohem medhome, nus
më duket dhokei mi nomizo
errët )errësirë) ere-vos skotos
thërres (thrres-thrras) threo, throos fanozo
elbë, elbi alfiton krithari
para (përpara) paros4 mbrostá
për-apa (për-apsh) apsh, aps piso
për ty par ti ja sena
nëm, nam (mallkoj, Bjesh. e Nëmuan) neme-sis, neme-sao katara
vanë (shkuan) van pigan
hedh heo rihno, tinazo, sio
enë enimi ruho
dhe, dheu (tokë) jea, dhor, dha ji
udhë, udha udhos dhromos
nuk ni uk dhen
verë (stina e verës) vear kaloqeri
shkop skipon, skiptro ravdhi
torrë torno jiro
horr kiro thiro
mëri-mëni (dial. gegë) minis thimos
marrë (i marrë) margos treles
nisem nisome kseqine
flas flio, fliarae milao, omile
lehem (lind) leko, lohia jenieme
fryma-frima (dial. tosk) frimao fisima
shkel skel-os patao, patae
deti theti-s thalasa
ndaj-daj (dial. gegë) dheo, deo horizo
krua, kroi krunos vrisi
dru dris, drimos, driti ksilo
lutem litome parakale
nuse nisos, nios nifi
ter (thaj) ter-so stegneo
vesa-versa vesi dhrosos
dera thira porta
kall (djeg) kileo qeo
zien zei vrazi
loz-ljoz (arbër.) lizo pezo
bashkë ec vask ithi porevume
mjet mitos nima hondre
tata, ati, i jati tat, ata, jetas pateras

*Në fjalët shqip janë marrë jo vetëm fjalë të gjuhes letrare, por edhe disa dialektore dhe arbëreshe. Të keni parasysh se në greqisht mungon tingulli “y”, që kthehet në “i”: “sh”që kthehet në “s” . Gjithashtu “d” shqipe, në greqishten e lashtë (homerike) ka kaluar në “dh”
1- Folja përkatëse si në shqip ashtu dhe në greqishten e lashtë (homerike) është e zhdrejtë. Veta e parë në të tashmen është “shoh”, prej nga vjen dhe emri “sy”. E kryera e thjeshtë është “pashë” dhe ka të njëjtën rrënjë me grekën “opa”=syri, dhe e kryera e saj është “opa-pa” që do të thotë: kam parë (kam pa)
2- “F"-ja” është e ashtuquajtura “dygam”, shkronjë që u zhduk nga shekull VII, por që shqipja e ruan ende edhe sot në shumë fjalë.
3- Fjala “lig” (i lig) në gjuhën homerike ka dy kuptime. Do të thotë i keq dhe i dobët (i pashëndetshëm).
4- Në shqip ekziston fjala “i pari”, prej së cilës vjen edhe fjala “Paris” d.m.th. emri i rrëmbyesit të Helenës, së bukur, gjithashtu dhe fjala “aristos” (i shkëlqyeshëm). (Pari-tos, Fari-tos dhe së fundi Aristos). D.m.th., ai që kryeson, I pari (Paris te Homeri)


PO TË DONI MUND T’I VËRTETONI:
Iliada A 35, 105, 189, 115, 570 dhe f. 437, 209 dhe…285. Tek Odisea A 109, E 152, 457, f. 184…129 etj.