[Zero Cool]

Gjykimi i “Çakallëve” dhe terrorizimi i Pejës në emër të Serbisë - II




“T’i vrisni të gjithë nga mosha 12-70 vjeçare”

Kur hynë në fshatin Qyshk, nga një derë dalin dy shqiptarë të moshuar me duart e tyre të ngritura dhe pyesin se çfarë po kërkojnë. Ata u vranë nga ‘Mrtvi’ dhe ‘Vampiri’. Askush nuk gjuante në ne. Askund nuk kam parë terroristë. Atëherë u shpërndanë në fshat. Nisi beteja. Fillimisht dëgjohen të shtënat nga të gjitha anët. Atëherë kam parë flakë, shtëpitë digjeshin. Nisen gratë, fëmijët dhe pleqtë - refugjatë. Fëmijët piskasin nga tmerri. Nuk jam në gjendje t’ua përshkruaj atë skenë, sepse nuk e keni përjetuar. Ishte si në filmat rreth Luftës së Vietnamit, kur amerikanët i dëbojnë ata aziatikët. Të gjithë i dëbojnë për në Shqipëri.

Atëherë Zoran Obradovic ‘Buba’ e ka marrë një veturë që e vodhi. Pastaj ‘Mrtvi’ ka shtënë në atë veturë. ‘Buba’ ra në pamëshirë, sepse ka vrarë një fëmijë në rrugën Pejë-Kullë-Rozhajë. Edhe ekzekutorët më të mëdhenj në njësit u neveritën me këtë. Ai shpjegonte se si bëhen ‘lëvizjet’. Shqiptarit i afrohesh pas shpine, me një kënd të saktë i shkrepet plumbi në kokë që të shihet mirë se si truri dhe kafka i fluturon. Bata Lekic i këpuste zinxhirët e arit dhe kërkonte para. Dëbimi i shqiptarëve zgjaste.

Pastaj udhëheqësit e grupeve kthehen me ushtri, shtëpitë digjen dhe dëbimi vazhdon. ‘Mrtvi’ tha: ‘T’i vrisni të gjithë nga mosha 12-70 vjeçare’. Aty ,‘Cale’, Srecko Popovic, ekzekutoi tre shqiptarë për muri, ‘për Serbinë’. Ranko ‘Bosanac’ u tha atyre që të mos kenë frikë, se po vjen autobusi që do t’i dërgojë në SUP-in e Pejës. U tha atyre që të hedhin çdo gjë nga xhepat e tyre, orët, byzylykët, unazat, letërnjoftimet. ‘Mrtvi’ i tha një fëmije që t’i mbledh ato. Nuk mund ta shpjegoj frikën e atij fëmije. Ai dridhej, ishte pshurrë dhe dhjerë nga frika. ‘Vampiri’ ia vendosi tytën e kallashnikovit në kokë. ‘Mrtvi’ i thotë: ‘Lëre, le të mbetet që shqiptarëve nesër t’ju rrëfejë këtë’.

Pastaj, Ranko, ‘Sumadija’ dhe Mladjo Vukovic hynë në një shtëpi. Dëgjohen rafalët. ‘Sumadia’ doli nga shtëpia me të sharën e tij famshme: ‘Ta q... xhaminë dhe orkestrën e xhamisë’. Mladjo e dogji shtëpinë. E kemi bërë një pauzë dhe shkuam të freskohemi. Atëherë ‘Mrtvi’ urdhëroi të vazhdojmë tutje, që të ‘dëbohet llumi’.

Shkuam në Pavlan dhe Zahaq. Aty u organizuam në dy trupe, në 15 deri 20 veta. Në grupin e parë ishin ‘Cale’ dhe ‘Sumadija’, e në të dytin ‘Mrtvi’ dhe ‘Bosanac’.

Gjatë rrugës ishte i ulur një plak shqiptar, të cilin e pyetën se pse nuk ka ikur. Ai tha se kjo është shtëpia e tij, dhe e vranë. E pash ‘Bubën’ tek vret edhe qentë.

Tmerri në Zahaq

Në Pavlan e pash Ranko ‘Bosancin’ se si kryen marrëdhënie seksuale me një shqiptare. Ajo ishte para kauçit, e strukur. Atëherë na pyet: ‘A doni edhe ju pak’? Ajo rënkon, nuk gjëmon. Kur mbaroi, e pastroi në të, e pastaj ia vuri kallashnikovin dhe e pushkatoi.

Unë kam bërë një reformë të vetëdijes sime. Nuk mund të ketë justifikime. Keqbërësi është keqbërës.

Atëherë shkuam në Zahaq. Aty një djalë nga Kragujevci i hipi gomarit dhe gjuante me kallashnikov. Srecko Popovic i thotë: ‘Po lëreni djalin, se po shfryhet’. Në Qyshk gjithçka ishte e organizuar, në Zahaq ishte mbaja si të duash. Aty u ‘debatuan’ ‘Mrtvi’ dhe Ranko se si shqiptari flet më së shpejti. ‘Mrtvi’ tha kur nxehet hekuri për hekurosje dhe ia vë ashtu të nxehtë shqiptarit, ndërsa teksa hekuri djegë, ai flet. E, Ranko thoshte se shqiptari flet më shpejtë kur e godet me kondak në kokë, kur truri i luan, e flokët ia shkulë me rrënjë nga koka. Në këtë njësit jo të gjithë njerëzit kanë kryer krime .

Aty ishim deri në ora 15:00. Nga atje jemi nisur me nja 20 vetura të vjedhura. Ranko ‘Bosanac’ kishte një certifikatë bosh ku nënshkruanin shqiptarët se ia dhurojnë veturat vetëm që të mos vriten. Srecko Popovic dhe ‘Sumadia’ në një hambar vranë dy shqiptarë.

Kur u kthyem, ktheheshim me këngë, me tre gishta të ngritur lart. Më vonë kuptova se shkuarja kryesore në fshat ishte Agim Çeku. Atëherë e dëgjova Sinisën tek i thotë ‘Mrtvit’: ‘Hallall k... kumbarë, se si e ke prerë, nuk kam pasë nevojë as ta vras’. Atëherë ‘Mrtvin’ e dërgova në shtab tek Toplica Miladinovic. Kjo ndodhi atë ditë, aty isha prezent dhe gjithçka kam parë”, ishte dëshmia në gjyq e Zoran Raskovicit.

Krimi në fshatin Qyshk është përmendur edhe në gjyqin kundër Slobodan Milosevicit në Hagë, ndërsa e kanë studiuar edhe Human Rights Watch, Fondi për të Drejtën Humanitare dhe American RadioWorks. Disa raporte, përgjegjës për masakrën në Qyshk i kanë cilësuar grupin policor “Munja” nga Peja, që vepronte në kuadër të MUP-it (Ministrisë së Punëve të Brendshme të Serbisë - v.j.), që njihej për dhunë dhe krim. Përveç grupit ‘Munja’, në Qyshk thuhej se ishin “Frenkit”, Grupi Operativ (OPG) - një njësi elite e policisë serbe - si dhe Njësiti i III-të i ashtuquajtur Anti-Terrorist i Ushtrisë së Jugosllavisë. Banorët e mbijetuar, me emër e mbiemër kanë identifikuar dy anëtarë të forcave serbe, për të cilët thuhet se ishin në Qyshk më 14 maj: Srecko Popovicin. I dyshuari kryesor, Nebojsa Minic “Mrtvi”, i cili komandonte me formacionin e armatosur “Çakallët”, është arrestuar më 2005 në Argjentinë me një urdhër të ICTY-së (Tribunalit të Hagës), por gjatë procedurave të ekstradimit vdiq nga AIDS-i.

Minic ishte polic rezervë në Pejë dhe i përkiste grupeve paramilitare “Munja” dhe “Grupa 77”.

Në aeroportin e Lubjanës, më 16 shkurt 2007, arrestohet atëherë 32-vjeçari Igor Golubovic, qytetar i Sllovenisë dhe i Serbisë. Ai u arrestua me urdhër të Interpolit të Sllovenisë, për pjesëmarrje në masakrën në Qyshk dhe për krimet tjera të kryera në rrethinën e Pejës. Golubovic ishte anëtar i njësitit “Munja” dhe një nga bashkëpunëtorët e afërt të Vidomir Salapurës (Shalipuri famëkeq i Pejës, i cili është vrarë gjatë luftimeve me UÇK-në). Gjykata e Qarkut në Lubjanë, më 12 tetor 2009 e dënoi Golubovicin me 20 vjet burg për vrasjen e së paku katër shqiptarëve në Qyshk, për plaçkitje, dëbim të dhunshëm, plagosje dhe maltretim të banorëve shqiptarë në Pejë. Me vendim të Gjykatës së Lartë në Lubjanë, më 21 dhjetor 2011 atij i zbritet dënimi nga 20 në 12 vjet burg.

Krimet janë kryer nga formacionet shtetërore të Serbisë

Gjykata e Qarkut në Stokholm (Suedi), më 20 janar 2012 e dënoi Milic Martinovicin, ish-polic serb, me burgim të përjetshëm për rolin e tij në masakrën e Qyshkut. Martinovici, i cili u arrestua në Suedi në prill 2010, u shpall fajtor për krime të rënda kundër njerëzimit, përfshirë vrasje, tentim-vrasje dhe zjarrvënie, në lidhje me masakrën e sipërpërmendur.

I akuzuari Srecko Popovic, më 22 shkurt 2012, gjatë gjykimit pranë një gjykate të Beogradit, tha se njësia e tij, "Çakallët", ka qenë pjesë e njësisë për ndërhyrje policore brenda Njësisë së rregullt 177 të Ushtrisë jugosllave.

"Nëse duhet të më dënoni, më dënoni. Por, mos më shpallni për formacion paramilitar. Kjo është nën nderin tim. Unë jam ushtar”, ka thënë ai.

Mustafa Radoniqi, në fjalën përfundimtare thotë se “të akuzuarit ishin kryes të këtij plani monstruoz dhe se detyrën e kanë kryer në mënyrën më mizore”. Ata e kanë shfrytëzuar situatën që edhe të pasurohen me plaçkitje dhe vjedhje.

"Ata ishin të vetëdijshëm se po kryejnë një vepër që është kundër një grupi të caktuar etnik, se ata duhet dëbuar nga fshati, nga qyteti dhe nga tërë territori që është Atdhe i tyre. Qëllimi i tyre është që në mënyrën më mizore të dëbojnë shqiptarët, e që të krijohet bashkësia etnikisht e pastër serbe. Nuk ishte vetëm zbatimi i detyrave që ua kanë dhënë strukturat më të larta komanduese, por veprat e tyre dhe rezultati i vullnetit të tyre që ata ashtu të veprojnë. Mu për këtë, veprat e tyre janë vepra vullnetare të cilat me vetëdije i kanë kryer. Kështu, pra, mblidhen tri komponentë të fajësisë: përgjegjësia, qëllimi dhe vetëdija e plotë se ata po veprojnë në mënyrë të paligjshme.

Gjatë gjykimit, të akuzuarit nuk kanë treguar asnjë keqardhje për viktimat, e as nuk kishin respekt për të dëmtuarit që kanë dhënë dëshmitë këtu, ose përmes video-konferencës. Por, me qeshje dhe gjeste, e madje me fjalë të ulëta i kanë fyer dhe nënçmuar. Arrogancën e tyre e treguan edhe me veshje, me fanella me figura të ndryshme, e me mbishkrime për njëfarë ‘patriotizmi’, me çka i kanë irrituar edhe më shumë të dëmtuarit. Prandaj, për shkak të sjelljes së tillë, gjatë gjykimit jeni detyruar që disa herë t’ua tërhiqni vërejtjen, madje kishte edhe ndërprerje seancash. Të gjitha këto, Këshill i nderuar, mendoj se duhet t’i keni parasysh gjatë marrjes së vendimit për dënim.

Prandaj, në emër të të dëmtuarve, i bashkohem ndjekjes penale dhe fjalëve të përfaqësuesit të prokurorisë publike, që të akuzuarit të shpallen të fajshëm dhe të dënohen sipas ligjit. Natyrisht, në emër të të dëmtuarve e shtroj kërkesën për dëmshpërblim, për të cilën tash nuk jam në gjendje të përcaktohem për shkak të sasisë së madhe të dëmit të shkaktuar palëve të dëmtuara. Por, këto kërkesa do të dalin në dritë pas përfundimit të gjykimit dhe vendimit final, kur këtë do ta shtrojmë me akuzë të veçantë në procedurë gjyqësore”, përfundoi Radoniqi.