[ZARATUSTRA]

Akademik Enes Kariq[1]

Jeta, vepra dhe idetë e Muhammed Ikballit

Muhammed Ikballi është i lindur në vitin 1877 në Sial­kot, qytetin e tanishëm pakistanez përbri kufirit me In­dinë. U shkollua në qytetin e lindjes, kurse arsimimin e tij universitar e arriti në Lahorë, ku e studioi filozofinë para islamistit britanik T. W. Arnoldit.
Sipas shënimeve dhe veprave biografike mbi Mu­ham­med Ikballin, ai në vitin 1905 niset për në Evropë ku në studimet postdiplomike studion filozofinë para Mac Taggartit. Në Munih doktoroi me tezën The De­ve­lop­ment of Metaphysisc in Persia (Zhvillimi i me­ta­fi­zi­kës në Persi), kurse pas kësaj qëndron në Londër ku një kohë të shkurtër studion shkencat juridike dhe punon në fushën e të drejtës dhe të avokaturës. Ikballi, në vitin 1908 kthehet në Lahorë ku merret me ligjërata dhe dhë­nie mësim në kolegjin shtetëror, por kohë pas kohe me­rret edhe me punë juridike.
Në vitin 1922 është dekoruar me kalorës (d.m.th. mori titullin Sir) për shkak të kontributit të tij, poezisë. (Faz­lur Rahman në një tekst të tij mbi Ikballin pohon se 60 % të poezisë së tij Ikballi e ka shkruar në gjuhën per­sish­te, kurse 40 % në gjuhën urde). Në vitin 1922 ai është zgjedhur në Kuvendin Legjislativ të Penxg[NI1]abit, kur në vitin 1930 mbajti bisedën historike, presidenciale, në seancën vjetore të Ligës Muslimane në qytetin Alla­ha­­bad, ku, sipas Fazlur Rahmanit, ka theksuar “se zonat me shumicë muslimane të Indisë verio-perëndimore du­het pa tjetër ta fitojnë autonominë në mënyrë që mus­li­ma­­nët të mund të qeverisin sipas normave islame, që është ideja e cila më vonë ka marrë formën e Pakistanit.
Gjatë viteve të vonshme të jetës së tij Ikballi u së­mu­rë dhe nuk paraqitej në publik pas muajit prill të vitit 1936. Vdiq më 21. prill 1938, kurse varrin e ka në xha­mi­në mbretërore në Lahorë.
Sot Muhammed Ikballi para së gjithash mësohet si poet islam, filozof islam, mendimtar i bashkëkohësisë mus­­limane dhe përkrahës i “mendimit dhe këndimit të çli­­rimit” mysliman.