[Psikologu]

Skënderbeu meremetoi kalanë e Prizrenit

Në vitet e 40-ta të shek. XV Sulltan Murati II u interesua për pushtimin e Hungarisë. Me këtë rast, trupat osmane të udhëhequra nga bejlerbeu i Rumelis Shehabedin Pasha u munduan më kot të pushtonin territoret hungareze në vitet 1441-1442 sulme të cilat përfunduan me disfatë. Pasiqë u thye miti mbi ushtërin osmane, hungarezët u pregatitën për “fushatën e gjatë” kundër osmanëve për të çliruar viset e pushtuara në Ballkan. Kësaj ekspedite i ndihmoi edhe sulmi i Ibrahim beut të Karamanis mbi qytetet e Anadollit.
Hungarezët të udhëhequr nga Janosh Huniadi princi i Transilvanis u lëshuan përgjat Danubit në territorin e despotatit të Rashës ku i’u bashkangjit edhe Gjergj Brankoviçi. Kështu në një letër që e dërgon Huniadi në Hungari thot se ushtëria e tij po rritej vazhdimisht me bullgar, “arbër”, vlleh, serbë etj, të cilët dëshirornin që të çliroheshin nga zgjedha osmane.
Te dy ushtërit u takuan në afërsi të Nishit më 3 nëntor 1443. Sipas Jozef von Hamerit në Historin e Perandoris
Osmane, vol I.ushtria osmane përbëhej prej tri kolonave të gjata të cilat komandoheshin prej bejlerbeut të Rumelisë, Kasem Pashës. Njëra kolonë ishte nën Ishak beun, nga familja e Evrenosëve, e dyta komandohej prej “një beu të panjohur” që ndoshta duhet të ketë qenë Skënderbeu. Dhe e treta nën Turhan beun, kolona të cilat u shpartalluan nga hungarezët. Pasi ushtria osmane pësoi disfatë të rëndë Skënderbeu shfrytëzoi rastin që te kthehet në vendlindjen e tij duke kaluar pikerisht nëpër Kosovë.
Sipas Kasem Biçokut, Gjergj Kastrioti takohet në Prizren me Stanishën për ta konsoliduar pushtetin administartivo-politk. Folkloristi i njohur Qamil Haxhihasani në “Tregime popullore për Skënderbeun” të mbledhura edhe në viset e Kosovës thuhet se në bazë të historisë gojore të trashëguar nga brezi në brezë se “Skënderbeu kishte shetitur dhe mbledhur gurë në lumin e Drinit dhe kishte meremetuar kalanë e Prizrenit”. Kjo kryengritje njëherit konsiston edhe me çlirimin e viseve të tjera shqiptare të Kosovës duke depërtuar në lindje deri në kështjellën e Zveçanit dhe Novobërdës. Zotërues të këtyre dy kështjellave sipas Konstantin Jireçekut, janë Pjetër Spani me birin e tij Aleks Spanin si sundimtarë të kësaj ane. Kurse qytetin e Prizrenit dhe të Pejës e kishin në duar Dukagjinasit. Për këtë arsye ai do të shprehet në Kuvendin e Lezhës se donte të rikrijonte shtetin e Balshajve.
Pas Prizrenit ai u drejtua nga Tetova e Dibra aty ku organizoi edhe planin për marrjen e kështjellës së Krujës me anë të një dredhie e cila është folur tash e sa here nga studiues të ndryshëm. Më 2 mars 1444 u organizua Kuvendi i Lezhës në të cilën Skënderbeu kishte rolin “PRIMUS INTER PARES” ( i barabartë në mesin e të barabartëve), ku u zgjodh komandant suprem i ushtrisë arbërore, kurse princat e tjerë u zotuan që do ta ndihmonin me ushtëri sa herë që të lypsej nevoja për të luftuar me osmanët. Dukagjinasit qysh gjatë ekspeditave të para ishin kyqur në mbrojtjen e kufijve të tyre. Në luftën me Venedikun 1447 Nikoll Dukagjini merr pjesë me trupat e tij në rrethimin e Danjës si dhe në vet betejën me venedikasit, por e veçant ishte përkrahja e Pal Dukagjinit për ti ndihmuar me një ushtrti prej 5000 vetash dhe për t’iu bashkangjitur Janosh Huniadit në Fushë-Kosovë.
Megjithëse, Marin Barleti e ngatërron betejën e dytë të Kosovës 1448, me Betjën e Varnës 1444, thekson gatishmërin e Palit në kuvendin që e organizoi Skënderbeu në Lezhë për qështjen e Huniadit, përkundër princave që e kundërshtonin Skënderbeun, Pal Dukagjini u ngrit duke i këshilluar princat, dhe duke përkrahur Gjergjin, për në këtë ekspeditë, ku shprehet se “do ti jep 5000 ushtarë e në krye me ta edhe vehten e vet”. Gjeostratigisht dihet se kufijt e tyre kufizoheshin me ato të Gjergj Brankoviçit diku në Drenicë dhe ishte në interes që t’i largonin osmanët nga domeni i tyre.