[Kercovari]

Internet shfletuesit

Cilin shfletues duhet të zgjedh?
Shfletues të internetit (angl.browser) janë një nga komponentet kyqe dhe kryesore për përdorim të sigurt të internetit. Shfletuesi është pika hyrëse për përdorimin e internetit, po edhe shumë tërheqëse për hakerat, duke përdorur dobësitë ne shfletuesin, ato pa kompromis mund të futen në të dhënat e ndjeshme të përdoruesit të një kompjuteri personal. Për të mbrojtur përdoruesit nga problemet e padëshiruara me shfletuesit, e nevojshme është për të patur parasysh disa gjëra.



Që në fillim është e këshillueshme për të zgjedhur një shfletues që ka një numër më të vogël të përdoruesve,sepse kjo është edhe arsye që për keqbërësit shfletues të tillë janë largë syve për të synuar të marrin ndonjë haker sulm. Nga web browser(Shfletues)që rekomandohen janë,Mozilla Firefox, Opera dhe të Google Chrome. Vlen gjithashtu dhe është e nevojshme për të u përmendur Microsoft Internet Explorer,i cili edhe zakonisht është shfletues më i përdorur i internetit. Versione të vjetra të Internet Explorer kanë qënë dhe janë të lidhura me dobësitë e shumta dhe që janë korrigjuar në versionet e fundit,dhe në rastin e përdorimit, rekomandohet përdorimi i Internet Explorer 8.

Për disa shfletues ka edhe shtesa, (anglisht add-ons,extensions( zgjerime),të cilit rrisin më tej sigurinë. Në imazh shihet lista e veçantë e sigurisë për shfletuesit më të popullarizuar.
Në fund të kapitullit është për të u theksuar rëndësia e jashtëzakonshme e rindërtimit me rregulla të reja të Internet shfletuesit . Shumë nga këto shfletues,dobësitë e freskëta të shfletuesit arrnohen në kohë të shkurtër, dhe është absolutisht e domosdoshme për të përmirësuar shfletues versionin më të fundit,dhe të eliminohen dobësitë e sigurisë që janë edhe port i hapur për keqbërsit. Nese akoma sherbeheni me një ueb shfletues të vjetër,jeni në rrezik më të madh të sigurisë!



Faqe me përmbajtje personale
Internet Shërbimet e popullarizuara
Interneti sot konceptualisht përbëhet nga një grup i madh i shërbimeve që janë në dispozicion të përdoruesit dhe një numër i madh i përdoruesve që përdorin një shërbim të veçantë. Shërbimet nuk mund të përcaktohen veç e veç po as edhe të përshkruhen, por është e mundur që të përcaktohen disa grupe të njohura të këtyre shërbimeve dhe të përshkruhen më hollësisht.

Fenomen më i zgjeruar dhe sherbime të zakonshme komercijale janë vendosja e ueb faqeve dhe mirëmbajtja e tyre. Përdoruesi(user) për të ngritur vetë faqen e internetit , duhet të gjejë vendin ku edhe fizikisht do të ruhet nga shërbyesi (server-provider). Sot, më të popullarizuar nese mund të quhet kështu janë Web Hosting shërbime , ku kompania në fjalë ofron shërbime dhe infrastrukturën e plotë dhe të sigurtë për përdoruesit,dhe që është përgjegjës për ecuri dhe mirmbajtje të ueb faqes tuaj. Po me të njetin parim punojnë edhe blog hosting dhe wiki hosting shërbimit ku ofruesi i shërbimit i lejon përdoruesit të krijojnë blogun e tyre ose wiki (faqen e internetit të redaktuar nga shumë njerëz).

Përdoruesit e avancuar mund të krijojnë ueb faqet e tyre të cilat do të ruhen në kompjuterin e tyre dhe do të kenë lirinë për të zgjedhur mjetet me të cilat do të kryejnë funksionet e dëshiruara, por kjo liri ka edhe koston e mirëmbajtjes të kompjuterëve dhe arnim të dobësive të reja në aplikim mjetet e zgjedhura për krijimin e faqeve. Për shumicën e njerëzve që përdorin zgjidhje të gatshme, rekomandohet për të përdorur hoste të njohur dhe te përdorur zakonisht shpesh si blog dhe wiki host shërbimet,nga vetë faktit se shërbimet dhe mirëmbajtja janë më të mira, dhe për këtë arsye edhe më të sigurt.



Në fillim Interneti ka qëne rrjet bashkëpunimi për shkëmbimin e informacioneve të dobishme. Me rritje të numrit të përdoruesve dhe rritjen e cilësisë së rrjetit dhe infrastrukturës, Interneti u ngrit në faktin origjinal në një shoqeri sociale të komunitetit të madh,një emër që përfshihet në rrjetet shoqërore të rrjeteve sociale ( angl.social networks). Më të njohurit dhe më të vizituara janë rrjetet shoqërore Facebook, YouTube, Flickr, MySpace, Twitter dhe LinkedIn. Pavarësisht faktit se rrjetet sociale kanë investuar shumë në mekanizmat e sigurisë, ju duhet të kujdeseni për të dhënat që këmbeni dhe të mbroni identitetin tuaj,temë, e cila do të diskutohet më vonë në tekst.

Interneti gjithnji e më shumë përdoret në forma të ndryshme të biznesit që përfshin edhe pazaret në internet, menaxhimin elektronik financiar dhe bankar. Edhe pse ekziston një paragjykim se transaksionet financiare nëpërmjet internetit janë të pasigurta,me respektimin e një bazë te sigurisë dhe disa rregulla të domosdoshme,ky lloj biznesi bëhet shumë më i sigurt. Për të u mbrojtë komunikimi ndërmjet përdoruesit dhe serverit, krijohet një kanal i sigurisë në të cilin komunikimi është e koduar dhe nuk mund të shkohet lehtë në përmbajtjen e saj. Shumë nga shfletuesit modern, përkrahen nga SSL (TLS) encryption sistem i(çdrrynosur) që përdoret për të komunikuar me server. Faqet që kërkojnë komunikim të kryptuar(drrynosur) në vend HTTP protokollit do të përdorin protokollin HTTPS,kjo më së miri shihet në fushën e adresës, ku në vend të http:// është shkruajtur në https: / /.