Shiko Postimin Tek
Vjetėr 24-10-09, 14:50   #70
Murgesha
Administratorėt
 
Avatari i Murgesha
 
Anėtarėsuar: 24-10-03
Vendndodhja: Diku nėpėr botė....
Postime: 40,346
Murgesha i pazėvėndėsueshėmMurgesha i pazėvėndėsueshėmMurgesha i pazėvėndėsueshėmMurgesha i pazėvėndėsueshėmMurgesha i pazėvėndėsueshėmMurgesha i pazėvėndėsueshėmMurgesha i pazėvėndėsueshėmMurgesha i pazėvėndėsueshėmMurgesha i pazėvėndėsueshėmMurgesha i pazėvėndėsueshėmMurgesha i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Vjehrra dhe nusja ne dit te sotit..?

Mevlude Zejnullahu


Ndikimi i vjehrrave nė prishjen e martesave

E premte, 18 Shtator 2009 11:47


Cila ėshtė mė "shtrigė" vjehrra apo nusja?
Modeli i familjes sė madhe nė Kosovė ka qenė dhe ėshtė i pėrhapur mė sė shumti nė Evropė, por dhe pėrgjithėsi nė Botė. Familjet kosovare kanė bėrė kėtė tip jetese, tė zgjeruar, pėr arsye se kanė pasur mė lehtė tė jetuarit. Ato, pėrveē pėrparėsive dhe tė mirave materiale, qė janė tė pamohueshme, kanė pėsuar disa rrjedha tė jetės tė cilat kanė ndikuar tek individėt, sė pari nė kontekstin social, psikik, fizik, kulturor, dikur nė atė ekonomik e ku ta dimė tjetėr.

Nė familje tė tilla ka sunduar burri dhe zakonisht janė bėrė diferenca dhe padrejtėsi sociale sipas pėrkatėsisė gjinore dhe moshės. Kėto rrethana i kan shkuar pėr shtati individėve "vendas", kurse i ka diskriminuar "tė ardhurat" qė kryesisht janė gratė.


Mungesa e njė hapsire intimiteti mes bashkėshortve ėshtė diqka qė mungon nė kėto familje, burri dhe gruaja "takohen" vetėm nė mbrėmje. Nė tė tilla familje, nėse gruaja ka ndonjė nevojė
ose kėkesė, sė pari ėshtė njoftuar vjehrra dhe varėsishtė ajo si e ka pa "seriozitetin" e ēeshtjes, mandej e ka njoftuar apo jo burrin. Edhe vjehrrat dihet se kan qen tė ardhura por nė raport me nuse e duke pasur parasysh vitet qe i kan kaluar nė atė shtėpi, ato "leshojnė" rrėnje dhe behėn "vendase".

Edhe pse nė mas shumė tė madhe kan ndryshuar fenomenet edhe mbrenda familjes, fenomeni vjeherr-nuse, mbetet ai qe u reziston tė gjitha kohėrave. Ėshtė e ditur se nusja dhe vjehrra janė nė rivalitet tė pėrjetshėm, dhe nuk ėshtė fenomen me tė cilin ballafaqohet vetėm shoqėria jonė por, ėshtė problem tė cilin e njohin gjithė shoqėritė e botės.


Ērregullimi i raporteve ndėrfamiljare ėshtė pasojė e ndryshimeve strukturore nė institucionin e familjes kosovare, dhe ėshtė e natyrshme qe tė riprodhojė raporte kundėrthenese midis vjehrrave dhe nuseve qė vijnė nė shtepitė e tyre.
Konfliktet krijohen edhe si pasojė e stereotipeve te vjetra mbi martesėn qe nė shumė raste dinė tė bėhen edhe shkak kryesor i divorceve midis dy tė rinjėve. Ne fakt, vjehrra ardhjen e nuses sė re nė shtėpi e sheh si pasiguri dhe nusen e projekton jo si anėtare tė rregullt dhe tė barabart por si anėtare qė ka pretendime monopoliste nė familjėn e saj. Pra , nė mendjen e sajė zakonisht paraqiten pengesa tė cilat me kalimin e kohės mund tė shėndrrohen nė pasione per ta margjinalizuar nusen e re. Tek nėna funksionon dhe agresiviteti mėmėsor kur shikon se fėmija i saj orientohet, ose i jepet dikujt tjetėr. Natyrisht, kėsaje situate konfliktuoze dhe tensionuese patjetėr i kontribon edhe nusja e re qe hyne nė shtepinė e vjehrrės, me shumė sjellje: siq janė psh: indeferenca, sjellja agresive, pastaj tendencat pėr ta kontrolluar tė birin e sajė dhe tė bėhet "First Lady" e shtėpisė.


Ne fakt, divorcet e sotit mund t'i adresohen edhe raporteve tė keqėsuara midis kėtyre dy subkulturave sociale. Ndryshimi i sistemit tė vlerave ka bėrė qė edhe raportet midis gjeneratave tė ndryshojnė.


Bota perėndimore ka gjasa qe me "leht" ta pėrballoj kėtė problem, pėr shkak tė kushteve tė mira ekonomike, sociale e kulturore. Prindėrit nė njė moshė tė caktuar i mundėsojnė femijės tė zgjedh vetė nese do tė jetojė me ta apo do tė dalė nė jetėn e tij. Nė kėto raste fėmiju (djali nė rastin tonė) duke qenė i lirė bėhet i aftė tė merr pėrsiper pėrgjegjėsi qė nuk do ti merrte po tė jetonte me prindėrit, duke fituar pavarėsin ne shumė aspekte jetėsore. Kėto janė ndoshta ēėshtje tjera , pėr tė cilat do tė mundemi ti pėrmendim nė tema tjera, mirėpo, ajo qė ndėrlidhet kėtu ėshtė se nė kėto raste, nėna pėrkatėsisht vjehrra, i pėrballon mė lehtė martesės sė djalit pasiqė nuk e ka pasur nėn kontroll jetėn e tij.


Te shoqėria jonė ndodh e kundėrta (pėr shumė arsye ekonomike e kulturore), jeta e individėve mbrenda tė sė njėjtės familje, ėshtė e lidhur shumė pėr njėri tjetėrin.


Nė luftėn e pėrjetshme vjehėrr-nuse, nuk i hidhet faji vetėm njėres apo tjetrės. Nga secila palė ka raste qė i kontribojnė paqės e po ashtu dinė tė ndezin luftė. Edhe nuset jo rrallė, dinė ta prishin lumturinė e familjes, din tė luajn role tė ndryshme pėr ti arritur qėllimet e tyre, shpeshherė edhe banale.


Sidoqoftė, kjo ėshtė njė "luftė globale" , e qė mos tė pėsojmė tronditje tė mėdha, shoqėrisė sonė i duhet tė kontribojė nė aspektin ekonomik e kulturor. Ndėrkohė, lufta do tė vazhdon , sepse
e para nuk do tė humbasė territorin qė ka patur, e dyta nuk do tė humbasė territorin qė ka fituar.
__________________
Mė duaj ose mė urrej, sepse qė tė dyja janė nė favorin tim. Nėse mė do, do jem gjithnjė nė zemren tėnde, nėse mė urren do jem gjithmonė nė mendjen tėnde!
Murgesha Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė