Shiko Postimin Tek
Vjetėr 07-05-07, 18:13   #40
valiii
 
Anėtarėsuar: 24-12-06
Postime: 3,777
valiii e ka pezulluar reputacionin
Gabim Komentimi i kaptinės “El-Mesed”

Komentimi i kaptinės “El-Mesed”







تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَب َّ(1) مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَب َ(2) سَيَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَب ٍ(3)

وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَب ِ(4) فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِنْ مَسَد ٍ(5)



1. “Qoftė i shkatėrruar Ebu Lehebi, e ai tashmė ėshtė shkatėrruar

2. Atij nuk i bėri dobi pasuria e vet, as ajo ēka fitoi!

3. Ai do tė hudhet nė zjarr tė ndezur flakė,

4. e edhe gruaja e tij, qė bartte thashetheme (fjalė),

5. nė qafėn e saj do tė ketė njė litar tė pėrdredhur (nga zjarri.”




Kaptina “El-Mesed” ėshtė kaptinė mekase, e zbritur pas sures “El-Fatiha” dhe ka gjithsej 5 ajete. Nė radhitjen e Mus’hafit mban numrin 111.

Transmeton Ibn Merdevije nga Ibn Abbasi, nga Ibn Zubejri dhe nga Ajshja r.a. tė kenė thėnė: ”Ka zbritur kaptina “Tebbet jeda...” nė Mekė”.[1]



Emėrtimi i kėsaj kaptine

Kjo kaptinė ėshtė emėrtuar “El-Mesed”, sepse nė ajetin e pestė tė saj pėrmendet litari i pėrdredhur-(El Mesed), me tė cilin gruaja e Ebu Lehebit, Ummu Xhemil, motra e Ebu Sufjanit do tė tėrhiqet zvarrė nė Xhehennem.

Kjo kaptinė njihet edhe me disa emra tė tjerė, si “Tebbet”, fjalė tė cilat janė tė pėrmendura qysh nė ajetin e parė tė kėsaj sureje.

Pastaj njihet edhe me emėrtimin “Ebi Leheb” dhe me emėrtimin tjetėr “El-Leheb”



Shkaku i zbritjes sė kaptinės
- Transmetohet nga Seid bin Xhubejri e ky nga Ibn Abbasi tė ketė thėnė: “Kur Allahu xh.sh. zbriti ajetin: “Dhe tėrhiqja vėrejtjen farefisit tėnd mė tė afėrt” (Esh-Shuara’ė, 213), i Dėrguari i Allahut u ngjit nė bregoren e Safasė dhe filloi t’i thėrriste njerėzit qė tė afroheshin. Disa pyetėn: Kush ėshtė ky qė thėrret? “Ėshtė Muhammedi”, thanė tė tjerėt, dhe u afruan pėr ta dėgjuar. Ata qė nuk patėn mundėsi tė shkonin personalisht, dėrguan nga njė njeri tė tyre pėr tė dėgjuar se ē’do t’u thoshte ai. Atėherė Muhammedi a.s. iu drejtua tė pranishmėve duke i thirrur emėr pėr emėr tė gjitha familjet autoritative tė Mekės: “O bijtė e Abdu Menafit, o bijtė e Abdul Muttalibit, o bijtė e Fihrit, o bijtė e Luejjit, o bijtė e Galibit, o bijtė e Murres…! Ē’mendoni nėse do t’ju lajmėroja se nė luginėn e kėsaj kodre ka ardhur njė kalorėsi armike pėr t’ju sulmuar, a do tė mė besonit?” “Po, - i thanė tė pranishmit, - sepse tek ti kurrė nuk kemi provuar ndonjėherė gėnjeshtrėn. “Atėherė dijeni pra, unė vėrtet po ju paralajmėroj se gjendeni para njė dėnimi tė tmerrshėm (tė madh)”. Ndėrkohė qė turma ende nuk kishte bėrė ndonjė koment, u ngrit Ebu Lehebi, axha i Pejgamberit a.s., i cili, duke shkundur shuplakat e duarve, me zė tė lartė tha: “Qofsh i shkatėrruar, a pėr kėtė na paske mbledhur?!”. Si kundėrpėrgjigje ndaj kėtij mallkimi tė Ebu Lehebit, Allahu xh.sh. zbriti: “Qoftė i shkatėrruar Ebu Lehebi, e ai tashmė ėshtė shkatėrruar…” deri nė fund tė kaptinės.[2]


Lidhmėria e kėsaj kaptine me atė paraprake “En-Nasr”
Kjo kaptinė ka njė lidhmėri tė fuqishme me atė paraprake “En-Nasr” , sepse nė suren “En-Nasr” shohim shpėrblimin e atij qė u bindet urdhėrave tė Allahut, nė kėtė rast tė Dėrguarit tė Allahut, me fitore dhe ngadhėnjim, kurse nė kėtė sure - nė“El-Mesed” shohim dėnimin e tmerrshėm dhe turpėrimin qė do ta shijojnė pabesimtarėt nė kėtė botė dhe nė botėn tjetėr, nė kėtė rast Ebu Lehebi, i cili me fyerje tė vrazhda, e rėndonte vazhdimisht Muhammedin a.s. gjatė thirrjes sė tij.



Koment:

تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَب
1. “Qoftė i shkatėrruar Ebu Lehebi, e ai tashmė ėshtė shkatėrruar

Fjala “Tebbet” nė aspektin gjuhėsor do tė thotė shkatėrrim, humbje. Ndėrsa nė pjesėn vijuese tė ajetit ku janė cekur “dy duart e Ebu Lehebit”, nuk nėnkuptohet e pjesėrishmja – duart, por tėrėsia, do tė thotė shkatėrrimi i tėrė trupit (qenies).

Nė kuptimin sipėrfaqėsor ky ajet do tė mund tė pėrkthehej edhe si “Iu thafshin duart Ebu Lehebit e ato tashmė iu kanė tharė”, mirėpo megjithatė versioni mė i pranuar nga dijetarėt ėshtė se fjala “Tebbet” nė kėtė ajet, vjen nė kuptim tė shkatėrrimit dhe humbjes.

Ajeti i parė i kėsaj kaptine fillon me njė kėrcėnim tė ashpėr ndaj Ebu Lehebit, axhės sė Resulullahut s.a.v.s, i cili qėndrimin e tij armiqėsor ndaj tij nuk e fshehu pėr asnjė ēast. Emri i vėrtetė i kėtij armiku tė pėrbetuar tė Islamit ishte Abdul Uzza bin Abdul Muttalib. Vetė emri i tij “Rob i Uzzasė”, njėrit prej idhujve kryesorė tė idhujtarėve arabė, flet mė sė miri pėr qėllimet dhe qėndrimet armiqėsore qė pati ai ndaj Islamit, qė nga shfaqja e dritės sė tij. Ai assesi tė bindej se adhurimi i vetėm njė Zoti mund tė zėvendėsonte adhurimin e mbi 300 idhujve, tė cilėve atėbotė u besohej.

Pėr armiqėsinė e tij kaq tė madhe ndaj Muhammedit a.s. kemi edhe njė transmetim nga Rebiate bin Ubbad, i cili rrėfen e thotė: “Gjatė kohės sa isha i ri, dhe ende idhujtar, dola sė bashku me babanė tim nė tregun “Dhil Mexhaz” dhe aty e pashė tė Dėrguarin e Allahut duke thėnė: “O ju njerėz! Thoni “La ilahe il-la Allah, qė tė shpėtoni…”, kurse njerėzit, tė grumbulluar pranė tij e dėgjonin. Pas tij qėndronte vazhdimisht njė njeri me fytyrė tė skuqur, me sy tė zgurdulluar e tė vėngėr, me dy bishtaleca flokėsh, i cili pas tij u thoshte njerėzve: “Ky ėshtė njė renegat gėnjeshtar, mos u besoni fjalėve tė tij…”. Nė ēdo vend qė shkonte i Dėrguari i Allahut, ai njeri e pėrcillte atė si njė hije. Pastaj, vazhdon Rebiate bin Ubbadi, e pyeta babanė tim: Kush ėshtė ky njeri qė i shkon pas? Axha i tij, Ebu Lehebi - mė tha ai”.[3]

Meqenėse Muhammedi a.s. nė fillim u ballafaqua me vuajtje tė papėrshkruara dhe me njė indiferentizėm e armiqėsi mu nga tė afėrmit e tij, nė radhė tė parė nga axha Ebu Lehebi, Allahu xh.sh. e shpalli kėtė sure si kundėrsulm kundėr fushatave tė tyre armiqėsore. Sejjid Kutbi kėtė moment na e pėrshkruan nė mėnyrė tė lartė stilistike, kur thotė: “nė kėtė rast, vetė Allahu xh.sh. mori komandimin e betejės, kur zbriti : “Qoftė i shkatėrruar Ebu Lehebi, e ai tashmė ėshtė shkatėrruar.”

Termi nė arabishte i pėrdorur: ”tebbet”-“ėshtė shkatėrruar”, i cili ėshtė pėrsėritur dy herė, nėnkupton sė pari apelin (mallkimin), ndėrsa nė pėrsėritjen e dytė implikon pėrmbushjen e atij apeli (mallkimi). Kėshtu, nė njė ajet tė shkurtėr, ėshtė realizuar njė veprim qė lėshon perden mbi skenėn e njė beteje tashmė tė pėrfunduar. Ajo qė mė tutje vijon, ėshtė vetėm njė pėrshkrim i asaj qė ka zėnė vend, pas mposhtjes, mundjes dhe mallkimit mbi Ebu Lehebin, sepse atij mė nuk i bėri dobi asgjė…[4]

مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَب َ
2. Atij nuk i bėri dobi pasuria e vet, as ajo ēka fitoi!

Ebu Lehebi ishte betuar se do ta shkrinte tėrė pasurinė e tij vetėm e vetėm qė ta luftonte Muhammedin a.s. dhe fenė islame, duke thėnė: “Nėse ajo qė flet djali i vėllait tim ėshtė e vėrtetė, atėherė unė do t’i shpėtoj dhe shmangem ndėshkimit nė Ditėn e Kiametit, me pasurinė dhe me fėmijėt e mi”[5]. Por Allahu xh.sh. ia bėri tė qartė shumė shpejt kėto pozicione duke i bėrė me dije se as pasuria, as fitimi e as fėmijėt e tij nuk i bėjnė dobi, sepse nė kėtė botė, disa ditė pas luftės sė Bedrit, nė tė cilėn nuk mori fare pjesė, nga frika e vdekjes, ai u godit nga njė sėmundje ngjitėse dhe vdekjeprurėse. Thuhet se trupi i tij i vdekur, qėndroi ashtu mbi tokė pėr tri ditė, derisa filloi tė qelbej, dhe djemtė e tij nga frika e ndonjė epidemie, e hodhėn trupin e tij si njė coftinė nė njė gropė duke e mbuluar me gurė.[6] Ja, ky pra ishte realizimi i premtimit tė Allahut nė kėtė botė, se Ebu Lehebi do tė vdiste i nėnēmuar e i poshtėruar, edhe pse kishte pasuri aq tė madhe, kurse nė botėn tjetėr Ebu Lehebi do tė ndeshet me njė dėnim shumė tė tmerrshėm…

سَيَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَب
3. Ai do tė hudhet nė zjarr tė ndezur flakė

Ky ėshtė dėnimi mė i merituar pėr njė armik tė Islamit. Ai nė lėkurėn e vet do ta shijojė dhembjen e dėnimit nga flakėt gllabėruese tė Xhehennemit, sepse i shkaktoi dhembje shpirtėrore e fizike tė Dėrguarit tė Allahut, madje duke e fyer dhe nėnēmuar se ishte jetim, ishte rritur nė shtėpitė e tė tjerėve, ishte njeri pa krahė, d.t.th. pa vėllezėr apo djem, etj.

وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَب

4. e edhe gruaja e tij, qė bartte thashetheme (fjalė)

Nė kėtė armiqėsi, Ebu Lehebi nuk ishte i vetėm. Atė e ndihmonte nė ēdo aspekt edhe gruaja e tij, Ummi Xhemil, emri i sė cilės ishte Erva bintu Harb. Ajo rridhte prej njė familjeje aristokrate tė Mekės dhe ishte motra e Ebu Sufjanit, prijėsit tė atwhershėm tė kurejshėve. As ajo kurrsesi tė pajtohej me faktin se Muhammedi a.s. ishte ngritur kundėr besimit tė tyre pagan, dhe dėshironte t’i barazonte robėrit e tė varfėrit me klasėn e lartė sunduese.

Nė kėtė ajet hasim nė njė metaforė tė fuqishme kuranore, kur pėr bartjen e thashethemeve (fjalėve) Allahu xh.sh. ka pėrdorur termin (hammaletel hatabi-bartėse e druve-ferrave). Figurativisht kjo do tė thotė se ashtu siē e ndezin drutė zjarrin, ashtu edhe shpifjet dhe fjalėt e saj tė helmatisura ndiznin dhe digjnin zemrat e njerėzve, me fjalė tė paqena, me shpifje dhe me intriga, kundėr Islamit dhe kundėr Muhammedit a.s.
valiii Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė