[munti]

Për Kadarenë dhe Katedralen
U kthyen peticionet. Njëherë e bën një për Ismail Kadarenë, e më vonë e morën edhe Kadarenë edhe e bën një tjetër për Katedralen.

Berat Buzhala

Kam menduar se ka mbaruar koha e peticioneve të nënshkruara nga intelektualët. Ky fenomen ka qenë pjesë e pandashme e jona në vitet e 90-ta, por për çudi ka filluar të shfaqet prapë.
Herën e parë, para nja dhjetë ditësh, disa shkrimtarë dhe intelektualë u pajtuan që t'i dalin zot, Ismail Kadaresë.
U frikësuan se akuzat që po i bëhen në të majtë e në të djathtë do ta përbaltin shkrimtarin më të madh shqiptar.
Njëkohësisht edhe më të lexuarin. Të tmerruar nga sulmet kundër Kadaresë u ngjallën përkrahësit e tij dhe rrufeshëm e bënë listën me emra dhe e nënshkruan.
Është interesant se si ne si shoqëri mobilizohemi shumë shpejt kur janë në pyetje protestat, peticionet, nënshkrimet.
Sipas të gjitha gjasave këtë shkathtësi e kemi fituar duke qenë 10 vjet në gjendje të gatishmërisë së lartë. Kështu ngjau edhe me Kadarenë. Mua personalisht nuk më ka fascinuar peticioni. Përkundrazi në momentin kur atij i dolën në mbrojtje, fillova të dyshoj nëse vërtet paska diçka të papastër tek shkrimtari. Dyshova gjithashtu në mos vet Ismail Kadare ka kërkuar ndihmë prej miqve të tij, sepse fundja a nuk kemi të drejtë të gjithë të japim opinione për çdo gjë në botë. Nëse është e kundërta çfarë kuptimi ka debati, liberalizmi, fjala e lirë. Ismail Kadare më së shumti që mund të jetë është një shkrimtar i madh, por që në kontekst global ne duhet ta pranojmë që ai nuk i ka dhënë ndonjë gjë deficitare planetit tonë. Pajtohem që shkruan mirë, ose mund ta cilësojmë edhe më tutje - shkruan shumë mirë. Kaq.
Në botë sulmohen edhe figura të tjera që janë shumë më specifike se Kadare. Ta zëmë tallen me Krishtin,Muhamedin, Budën, Nënën Terezë e më shumë kënd tjetër. Madje disa prej talljeve që bëhen me ndonjërin prej figurave që përmenda kanë çmim jashtëzakonisht të lartë
- shkaktojnë dridhje politike - edhe viktima.
Mirëpo as numri i viktimave e as luftërat nuk janë arsye që dikush të mos e thotë mendimin. E aq më larg kur ajo që thuhet mund të jetë e vërtetë.
Duke i lënë anash të gjitha këto, shtrohet pyetja pse duhet të insistohet për një konsensus për të rënë në dashuri i gjithë kombi me Kadarenë, i cili, për mendimin tim, sapo e bëri një gabim të mërkurën kur bashkë me një tufë intelektualësh nënshkroi një peticion drejtuar institucioneve të Kosovës për të përshpejtuar procedurën për fillimin e punëve në ndërtimin e Katedrales.
Kaq banal sa peticioni i parë është edhe ky i dyti. Ky akt si dhe ideja e përdorimit të objekteve fetare për ta përmirësuar, ndryshuar ose paraqitur ndryshe një popull tingëllon në kundërshtim me frymën kristiante. Kjo do të duhej të fyente secilin besimtar që është rritur dhe edukuar në frymë religjioze. E mbaj mend kur është ndërtuar një kishë në fund të viteve të 80-ta në fshatin Dobërdol. Ndërtimi i asaj kishe paraqiste problem, sepse shteti i atëhershëm komunist promovonte ateizmin si ushqim shpirtëror,kurse intelektualët e asaj kohe frikësoheshin t'i prinin kësaj iniciative që mund t'u kushtonte në karrierë. Mirëpo projekti megjithatë u realizua, sepse komuniteti i atij fshati dhe fshatrave përreth e demonstruan, edhe me nënshkrime, se vërtet kanë nevojë për një tempull religjioz.
Pra e nënshkruan kërkesën për ndërtimin e kishës dhe ia dorëzuan autoriteteve të atëhershme komuniste. Për dallim prej nënshkrimit të tashëm për Katedrale, atëherë nënshkrimi ka qenë i imponuar nga nevoja që ndienin fshatarët për ndërtimin e një kishe. E tash ky nënshkrimi
i fundit është një farsë. Si mund të mos jetë farsë kur aty kanë vënë nënshkrimet persona shumica prej të cilëve asnjë lidhje nuk e kanë me Prishtinën, e besa as me religjionin në përgjithësi. Si mund të shpjegohet ky fenomen nuk e kam të qartë, apo ndoshta ata që nuk janë pjesë e Prishtinës po ndiejnë nevojë shpirtërore për ta pasur një Katedrale në Kryeqendrën e Kosovës, sepse me telepati do të vijnë të shohin meshën e së dielës ose të rrëfehen nga prifti i kishës.
Gjëja që më ka pëlqyer më së shumti në tekstin të cilin e kanë nënshkruar intelektualët, është pjesa ku ata e shprehin revoltën. Thonë se ndihen të fyer se si në oborrin ku është planifikuar ndërtimi i Katedrales është shndërruar në autoparking. Sikur vetëm pak ta pyesnin vetën do ta gjenin arsyen e vërtet pse ai parking qëndron aty. Sepse nuk ka të tillë në qytet. Prishtina vuan nga mungesa e hapësirave të lira për parking, ndërsa nuk vuan nga mungesa e një kishe të madhe - qoftë ajo edhe Katedrale. Po të
ishte e kundërta moti do të shkruheshin peticione për ndërtimin e saj, por jo nga ju intelektualë të dashur – nga qytetarët.