[LaDy_Diaspora]

Çka e shkakton depresionin post-natal?
Lindja e fëmijës është kohë kur bëhen ndryshime të mëdha. Nënat përjetojnë ndryshime biologjike, fizike, emocionale dhe sociale. Mund të ndodhë se depresioni post-natal shkaktohet nga përzierja ae tëgjitha ndryshimeve. Edhe ndodhitë tjera të vështira në të njejtën kohë mund të kontribojnë.

Ndryshimet biologjike
Lindja e fëmijës sjell ndyshime të hormoneve në trupin tuaj. Depresioni post-natal mund të jetë i lidhur me këto ndryshime. Por edhe pse kjo mund të jetë shkaku dëshmitë sygjerojnë se hormonet nuk janë shkaktar të vetëm. Rrethanat tuaja individuale dhe sociale janë poashtu me rëndësi. Megjithatë, ilaqet kundër depresionit dhe ilaqet e tjera mund të ju ndihmojnë. Bisedoni me mjekun për këto.

Ndryshimet fizike
Lindja e fëmiut është rraskapitëse dhe ndonjëhere mund të shkaktojë probleme fizike p.sh. nëse keni lindur fëmiun me operacion, dhëmbjet pas operacionit. Shërimi pas operacionit nuk është gjithmonë i lehtë. Kujdesi për foshnje e bënë të vështirë që ju të pushoni dhe të fleni sa duhet. Nëse keni fëmijë të tjerë ata mund të reagojnë duke kërkuar nga ju vëmendje më të madhe. Kjo mund të ju bëjë më të lodhur. Ndoshta ju nuk keni oreks të mirë dhe nuk hani sa duhet. Kur kjo ndodh është shumë lehtë të lodheni pa masë. Disa femra poashhtu ndjehen të pa sigurta dhe jo-atraktive përshkak se forma e tyre e trupit ndryshon dhe nuk kanë kohë të kujdesen për veten. Në të njejtën kohë disa femra të cilat vuajnë nga depresioni post-natal kujdesen për veten dhe foshnjen e tyre posaqrisht më shumë për të fshehur ndjenjat e dështimit që ndjejnë për shkak të depresionit. Kjo shkakton më shumë lodhje fizike.

Ndryshimet emocionale
Femrat shpesh nuk i përjetojnë ndjenjat që i kanë paramenduar kur lindin foshnjen. Kur ato marrin në duar foshnjen e tyre për të parën herë, një numër i madh i tyre nuk ndjenë atë emocione të nxituar të ‘dashurisë së nënës’. Ato vetëm ndjehen të lodhura dhe pak të shkëputura. Kjo është normale. Disa nëna e duan fëmijën në shikim të parë por disa mësohen ta duan fëmijën gradualisht. Por kryesorja është që mos të brengoseni apo të zghënjeheni nëse lindja e fëmiut nuk është si e keni paramenduar. Dhe është e vërtet se shumë femra thonë se pas lindjes së fëmiut ndjehen më të emocionuara kështu që kur gjërat nuk shkojnë mirë atëhere duken shumë më keq se zakonisht.

Ndryshimet sociale
Lindja e fëmiut mund të shkaktojë shumë ndryshime. Nevojat e foshnjes vështirsojnë vazhdimin e jetës aktive shoqërore. Poashtu mund të shkaktojë tendosje në marrëdhëniet e prindit sepse është vështirë të kalojnë kohë së bashku si çift. Për shkak se shumë njerëz nuk jetojnë afër anëtarëve të familjeve të tyre, prindët mund të ndjehen të izoluar dhe nënat nuk kanë ndihmë nga njerëzit e tjerë. Posaqërisht ato të cilat nuk i kanë nënat e tyre afër të ju ndihmojnë gjatë kësaj kohe të vështirë. Edhe ato që kanë familjet afër mund të kenë vështirsi të kërkojnë ndihmë praktike. Gazetat, revistat dhe programet televizive thonë se të lind fëmijë është përvojë e mrekullueshme por shpesh nuk përmendin pjesët e vështira. Për shkak se çka dëgjojmë nga mediat dhe se çka njerëzit tjerë tregojnë për lindjen e fëmiut, femrat ndonjëherë ndjehen se kjo kohë duhet të jetë e përkryer. Ato mendojnë që çdokush tjetër ia del mbanë të lind fëmiun në mënyrë natyrale dhe lehtë dhe menjëhere bëhet nënë e përkryer. Kjo ndikon të keni vështirë të kërkoni ndihmë. Por ky mit për amësinë është larg nga e vërteta për shumë njerëz. Lindja e fëmiut mund të jetë shumë e vështirë dhe të bëheni nënë është rol i ri që mësohet në jetë. Femrat këto ditë kanë më shumë kërkesa se nënat e të kaluarës. Ato ndoshta janë mësuar të dalin të punojnë dhe tani ndjehen të izoluara në shtëpi dhe i mungon takimi me kolegët e tyre. Por nëse vendosin të kthehen në punë ato mund të ballafaqohen me shumë mundime.

Ndodhitë e vështira (me stres) jetësore
Ne gjithashtu njohim se njerëzit të cilët kanë përjetuar apo perjetojnë jetë me ndodhi të mundueshme mund të ju shfaqet depresionin post-natal pas lindjes. Për shembull, abortimet spontane në të kaluarën, vdekja e nënës, probleme financiare, vështërsi me banim. Përfundimisht është me rëndësi të mbani mend se njëra prej shkaqeve më të zakonshme të stresit janë ndryshimet në jetë, dhe asgjë më shumë se lindja e fëmiut nuk e ndryshon jeten.

Çka mund të të ndihmon?

Mos harroni se ndihma ekziston dhe ka mënyra se si ju mund t’i ndihmoni vetës. Hapat e parë

*Pranoni se diçka nuk është në rregull
*Bisedoni me burrin tuaj ose me ndonjë shoqe apo ndonjë nga anëtarët e familjes për ndjenjat që i përjetoni
*Mos harroni se ju do të bëheni më mirë
*Bisedoni me mjekun apo infermieren e shëndetit
...dhe tjetër
Siç po e shohim, mund të ketë shumë shkaqe të depresionit post-natal, dhe ka disa tretmane që ju ndihmojnë.

A ndihmojnë medikamentet?
Ilaçet kundër depresionit mund të jenë shumë të dobishme, mirëpo ju ndoshta nuk mund të merrni ilaçe përderisa jeni duke ushqyer foshnjen me gji. Bisedoni me mjekun për këtë. Ilaçet mund të jenë posaqërisht të dobishme nëse jeni duke përjetuar shumë simptome fizike të depresionit, si oreks të dobët, pagjumësi, mungesë të energjisë. Nëse mjeku juaj ju udhëzon medikamente kundër depresionit, mos harroni se ato fillojnë të kenë efekt pas dy javësh. Besohet se këto ilaçe zakonisht nuk janë zakon-formuese (adiktive), mirëpo si me çdo ilaç nuk duhet të ndërrpreni për njëhere. Është me rëndësi ta merrni dozën e plotë që zakonisht zgjat 6 muaj. Mjeku juaj do të bisedoj hollësisht me ju për këto çështje nëse mendon se ilaçet do të ju ndihmojnë.

A do të përjetojë efekte të padëshiruara nga medikamentet?
Disa njerëz përjetojnë efekte të padëshiruara si lodhshmëri dhe tharrje të gojës por këto simptome kalojnë pas dy javësh. Ndërkohë konsumoni i madh i ujit dhe thithja e ndonjë ëmbëlsirë mund të ju ndihmojë. Edhe pse këto efekte të padëshiruara mund të jenë jo te këndëshme dobia e ilaqeve e tejkalon këtë. Posaqërisht ndhmojnë me shumë nëse i merrni ilaqe kundër depresionit paralelisht me tretmanet e tjera biseduese për përjetimet tuaja me terapistin. Prap, mjeku do të ju informojë më hollësisht.

Po tretman tjetër?
Studimet vërtetojnë se terapija konsultuese është tretman shumë efektive për depresionin post-natal. Infermjerja e juaj e shëndetit është përsoni me të cilën mund të bisedoni, ajo mund të ketë trajnim në shkathtësi të konsultimit. Mjeku mund të ju drejtojë te një konsultues në klinikën lokale apo te psikologu, infermjerja psikiatër nga komuniteti. Konsultuesi juaj mund të shqyrtojë me ju çështjet nga e kaluara, të cilat ju mendoni se kanëlidhshmëri me ndjenjat që i përjetoni tani.