[Zero Cool]

Më qenë së numri i refugjatëve të strehuar në Maqedoni arriti në mbi 300.000
veta dhe së qeveria maqedonase pa rreshtur insistonte para bashkësisë
ndërkombëtare që të zvogelohej ky numër më motivacionin djallëzor së po i
rrezikohet siguria e
e shtetit për shkak të prishjes së baraspeshes
nacionale, për çka kohë pas kohe e mbyllte kufirin. Shumë shtete vendosen të
pranojne numër të
caktuar të refugjatëve. Në kuader të kësaj iniciative, SHBA muren vendim
të pranojnë 20.000 refugjat shqiptarë nga Kosova, të vendosur në Republiken e
Maqedonisë.

Bashkë më shumë bashkëkombas tjerë refugjatë , përkosisht u
strehuam në SHBA. Mikëpritje e sinqert në kontaktin e parë më përsonelin e
Aeroportit Kenedy në Njujork, e dy orë më vonë në Aeroportin e Detroitit. Në
aeroportin e Detroitit takuam dhjetra shqiptarë që jetojnë në Amerikë që kishin
dalur më na deshiruar mirëseardhje. Pritja ishte madhështore, sa harruam
shkurtazi përipetit e udhtimit.
Më gjasë këjo ishte një traditë e kahmotshme
e shqiptarve këtu. Shqiptarët në Amerikë edhe pse jetojnë kaq largë nga
vendlindja më perkushtim ruajne zakonet e traditat e vendlindjes dhe janë të
mishnuar më jetenë kosovare. Vizita të përditëshme. Miq dhe dashamirë të njohur
e të panjohur vinë për të na shprehë mirëseardhje në Amerikë. Ftesa në ndeje e
soliminitete familjare. Bujari e mirëkuptim. Të gjithë mundohen në mnyren e vetë
më na ndihmuar.
Kujdes të veqant për refugjatët nga Kosova kishin anëtaret e Kishës
Luteriane, e cila ishte sponzor për
ardhjen tonë në Amerikë. Këshilli i
Kishës kujdesej për jeten tonë, për vendosje, paime më gjëra elementare për
jetë, orendi shtepijake, ndihma financiare dhe për sherbime të tjera. Kjo
bashkësi fetare kristjane të njejtin sherbim e kishte bërë, më parë, edhe për
refugjatët musliman nga Bosnja.
Në Detroit e rrethinë jeton e vepron komunitet i madhë nga të gjitha trojet
etnike shqipëtare. Në këto vite të vështira për popullin shqiptarë të Kosovës,
ky komunitet i bashkuar si një bashkësi familjare më tërë potencialin e vetë
kombëtarë në mnyrë përmanente ishte i angazhuar rreth çështjes kosovare. Kohë
pas kohe, në momentët e këthesave të ndryshme të politikës ndërkombëtare,
organizonin dhe merrnin pjesë në shumë proteste e demostrata në Uashigton e
Njujork për të sensibilizuar opinionin, organizonin kontakte e konsullta më
shumë kongresist, senator dhe zyrtar
tjerë amerikan për ti angazhaur rreth
zgjedhjës së çeshtjes së Kosovës, dergonin ndihma materiale e financiare
popullatës kosovare dhe Ushtrisë Çlirimtare.
Shtetet e Bashkura të Amerikës
të gjithë refugjatëve shqiptarë nga Kosova u dhanë status të banorëve më
qendrimit të përhershem. Jemi shumë mirënjohes dhe kemi shumë falënderime që nuk
i përkasin vetëm ardhjes sonë në Amerikë, por për shumçka tjetër,
për atë që
qeveria amerikane dhe qytetarët e sajë e bënë dhe po e bëjnë për popullin
shqipëtar të Kosovës, kur Amerika, për herë të dytë në historinë e këtij
shekulli i mbrojti interesat e kombit tonë, falë drejtësisë
dhe principeve
amerikane të lirive dhe të drejtave të popujve të vegjël.
Previlegjen që të bëhëm banor të përhershem të Amerikës nuk duam ta pranojmë,
nga se e shohim vetin larg andrrave tona, larg çdo gjëje që na bënë të lumtur.
Këtu jeta është ndryshe. Niveli i jetesës është shumë më i ngritur, por neve nuk
na nevojtet kjo. Jetojmë për ardhmerin që nuk do të jetë këtu, por atje ku
shpirti i ynë pushon. Në këtë moment na duket se jetojmë pa ndjenja. Prej ditës
së parë që jemi këtu, dashurin qe kemi për të afermit është dyfishue. I
përkujtojmë të gjithë më radhë më shumë mall. Hija e tyre na ndjek pa pushim.
Nuk dimë sa do ti perballojmë kësaj gjendje psikologjike, nga së e kemi lënë
shpirtin tonë atje.
Mendojmë së e kemi një përgjigjje. Përgjigjja qendron në
këthimin tonë. Këthimin tonë të përhershem në tokën e andrrave tona. Këto janë
idealet tona. Pa ideale e dashuri jeta është e humbur në errsirë.
Deshirojmë qe te afermit tonë, qe per t`i ikur dhunes serbo-sllave këtu u
strehuan dhe njerzit qe na rrethojnë të na mirekuptojnë dhe te kenë përcaktim se
vendi në të cilin jemi lindur, është vendi ku duhet të vdesim. Toka e jonë e
vertet është ajo në të cilen prindrit tanë na e dhuruan jeten tonë, ajo e cila u
takon atyre qe na kane rritur. Të felluar në këto mendime, si pa dashje,
kujtohen thenjet kuptimplota të poetit tonë të madh:
……" Në gjuhë shqipe nanat tona
shih prej djepit na kanë thanun,
se adht
një Zot, qe do ta dona;
njatë, qi jeten na ka dhanun;
edhe shqyp na thanë
se Zoti
për shqyptarë Shqypninë e fali,
se sa t`endet stina e moti,
do
ta gzojn kta djalë mbas djali….."
At. Gjergj Fishta

Këtu përgjithmonë do të jemi të huaj, edhe për njëqind vjet nese kalojnë.
Mendoj që ata qe mendojnë ndryshe do të jenë humbës në të gjitha aspektet. Do të
jetojnë pa emër, pa identifikim. Askush nuk do ti njofë ç`janë. Do të jetojnë
pergjithmon të huaj. Trashigimtarët e tyre kanë rrezik potencial të asimilohen,
gradualisht ti humbin vyrtytët e shtrenjëta që populli shqiptar i posedon, pra
ato vertyte të cilat njeriu i ka
shpallur të shenjëta. Do të përvetsojnë
gjuhen
e "bukës", por ekziston rreziku që gradualisht ta humbin gjuhen e
"zemrës".
"…Po dëshe me ia falë orës s`ligë ditës s`zezë fmminë, o Shqyptar,e mos t`ja
shohish nneren as ti as komi, dergoje nner msojtore t`hueja sa t`jetë
m`kamë
t`vogla, o kee me mrrii me paa t`zezën t`anne:
maa t`parin tyy ka
me t`pasë gjak nner syy,
manej nanën e vet, vllazent, e motrat, atdheun e
komin e gjuhen e vet…"*
At Shtjefen Gjeqovi