[uck_aksh]

Trembëdhjetë rregulla për ruajtjen e boshtit kurrizor
Dhimbja në shpinë është fenomen i shpeshtë, ndërsa shkaku më i shpeshtë është dëmtimi i boshtit kurrizor, edhe pse p.sh. shumica e të sëmurëve mendojnë që secila dhimbje në shpinë është dhimbje e veshkave.



Në dhimbjet e përsëritura në shpinë më së shpeshti ankohen të sëmurët e moshës mes 30 dhe 40 vjet, pra këta janë persona në kondicionin më të mirë të punës dhe jetës, ndërsa për shkak të dhimbjeve shpesh mungojnë në punë.

Si shkaktohet kjo dhimbje? Gjatë një lëvizje të pavërejtur, uljes ose sforcimit të shpejtë me ç'rast papritmas ndien dhimbje të madhe në shpinë e cila nuk lejon drejtimin e kurrizit. Dhimbjet shkaktohen gjatë lëvizjeve më të vogla, kollitjes, teshtitjes, qeshjes ose sforcimi gjatë zbrazjes së zorrëve (defekacioni).

Dhimbja shkaktohet kur indi kërcor (disku intervertebral) që gjendet në mes trupave të unazave, depërton unazën ligamentoze të tij dhe bën presion në rrjetën e pasur të fijeve të ndieshme nervore.

Përveç shërimit dhe tretmaneve tjerë mjekësor, i sëmuri i tillë duhet pasur kujdes për mënyrën e jetës dhe sjelljen gjatë aktiviteteve të përditshme.

Ja disa këshilla elementare:

1. Mos ngritni peshë vetë.

2. Kur diç ngritni, bëjeni këtë nga pozita ulur (duke u shërbyer me forcën e muskujve të këmbës, kompensohet dhe mbrohet boshti kurrizor). Gjatë ngritjes boshti kurrizor duhet të drejtohet (ngritja e peshës prej 50 kg, presioni në diskuse të pjesës lumbale të kurrizit është 3,5 herë më i madh nëse e ngritim me kurriz të lakuar).

3. Për fjetje, shërbehuni me krevat dhe jastëk të cilët mundësojnë kurrizi të jetë drejtë dhe i shkarkuar (kërca ripërtërihet dhe rritet gjatë fjetjes).

4. Nga krevati duhet ngritur duke u mbështetur në duar, e jo duke sforcuar muskujt e stomakut.

5. Shërbehuni me pozitën e Williamsit gjatë të cilës kurrizi është i shkarkuar (gjunjët gjysmë të lakuar).

6. Uluni drejtë me jastëk pas shpinës.

7. Rregulloni sipërfaqen e punës kështu që ajo gjatë uljes të jetë në lartësinë e bërrylave, ndërsa gjatë ngritjes në lartësinë e pelvikut.

8. Largohuni nga lëvizjet e shpejta (veçanërisht rotatore) gjatë hyrjes dhe daljes nga vetura (bartja e ndonjë peshe, etj.).

9. Merruni me sport (not, ecje, etj.).

10. Me kohë dhe mbikëqyrjen e mjekut korrigjoni deformitetet e lindur dhe të mëvonshëm.

11. Ushtrohuni rregullisht duke forcuar muskujt e shpinës, ushtroni drejtë muskujt e stomakut, mbani elasticitetin e nyjeve.

12. Me kohë filloni prevenimin dhe terapinë kundër osteoporozës. Kjo më së shpeshti është problem te gratë në menopauzë, por prevenimi fillon shumë më herët.

13. Rregullisht 1-2 herë në vit, përsëritni programin e terapisë fizikale.



Përhapja e dhimbjes

Te rrëshqitjet e vogla të diskut intervertebral, dhimbja lokalizohet në pjesën lumbale të kurrizit. Mirëpo, nëse rrëshqitja (hernia) është më e madhe e pjesës së diskut intervertebral, dhimbja është më intensive dhe shpesh projektohet në gjysmën e pasme, përgjatë femurit dhe nëngjurit deri te shputa, me mpirje të anës së jashtme të shputës ("ishiasi"). Paraqitja te mjeku specialist (neurokirurgu) është e domosdoshme.




Përktheu dhe përshtati:
Prim.dr.med.sc. Ali F. Iljazi