Shiko Postimin Tek
Vjetėr 30-11-08, 11:03   #3
~AnnA~
The End !
 
Avatari i ~AnnA~
 
Anėtarėsuar: 11-11-08
Vendndodhja: atje ku ndjehem e huaj...
Postime: 7,509
~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm~AnnA~ i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Imuniteti aktiv dhe ai pasiv

IMUNITETI I LINDUR (JOSPECIFIK)



I. PASQYRĖ E SISTEMIT IMUNOLOGJIK

Ne vazhdimisht jemi nė kontakt me agjentėt infektivė dhe nė shumicėn e rasteve jemi nė gjendje t’u rezistojmė kėtyre infeksioneve. Kėtė rezistencė ndaj infeksioneve na e mundėson sistemi ynė imunologjik. Sistemi imunologjik ėshtė i pėrbėrė nga dy nėnnjėsi: sistemi imunologjik i lindur ose jospecifik dhe sistemi imunologjik i fituar ose specifik (figura 1). Sistemi imunologjik i lindur ėshtė linja e parė mbrojtėse kundėr mikroorganizmave invadues, ndėrsa sistemi imunologjik i fituar vepron si linjė e dytė e mbrojtjes dhe po ashtu e fuqizon mbrojtjen gjatė ekspozimit tė pėrsėritur ndaj tė njėjtit patogjen. Tė dy nėnnjėsitė e sistemit imunologjik kanė komponentėt qelizorė dhe komponentėt humoralė me tė cilėt ato realizojnė funksionin mbrojtės (figura 1). Po ashtu, sistemi imunologjik i lindur ka strukturat anatomike, tė cilat funksionojnė si barriera ndaj infeksionit. Edhe pse kėto dy njėsi tė sistemit imunologjik kanė funksione tė ndryshme, ekziston bashkėveprim midis kėtyre sistemeve (p.sh. komponentėt e sistemit imunologjik tė lindur ndikojnė nė sistemin imunologjik tė fituar dhe anasjelltas).

Edhe pse sistemi imunologjik i lindur dhe sistemi imunologjik i fituar funksionojnė sė bashku nė mbrojtjen kundėr mikrooorganizmave invadues, ata ndryshojnė nga njėri tjetri nė disa aspekte. Sistemit imunologjik tė fituar i nevojitet njė kohė pėr tė reaguar ndaj njė organizmi invadues, ndėrsa sistemi imunologjik i lindur pėrfshin mekanizmat mbrojtjės, tė cilėt, nė pjesėn mė tė madhe, janė pjesė pėrbėrėse dhe tė gatshme pėr t'u mobilizuar me rastin e infeksionit. E dyta, sistemi imunologjik i fituar ėshtė antigjen-specifik dhe reagon vetėm ndaj organizmave qė kanė shkaktuar atė pėrgjigje. Kurse, sistemi imunologjik i lindur nuk ėshtė antigjen-specifik dhe reagon nė mėnyrė tė njėjtė ndaj organizmave tė ndryshėm. Nė fund, sistemi imunologjik i fituar demonstron memorien imunologjike. Ai "mban mend" kontaktin e mėparshėm me njė organizėm invadues dhe reagon mė shpejt pas kontaktit tė sėrishėm me tė njėjtin organizėm. Ndėrkaq, sistemi imunologjik i lindur nuk demonstron memorie imunologjike.

Tė gjitha qelizat e sistemit imunologijk kanė origjinė nga palca e eshtrave dhe kėtu bėjnė pjesė qelizat mieloide (neutrofilet, bazofilet, eozinofilet, makrofagjet dhe qelizat dentritike) dhe qelizat limfoide (limfocitet B, limfocitet T dhe qelizat vrasėse natyrore (ang. natural killer cells- figura 2), tė cilat diferencohen nė rrugė tė ndryshme (figura 3). Nga qeliza paraardhėse (amė) mieloide nė palcėn e eshtrave zhvillohen eritrocitet, trombocitet, neutrofilet, monocitet / makrofagjet dhe qelizat dentritike, ndėrsa nga qeliza amė limfoide zhvillohen qelizat NK, limfocitet T dhe limfocitet B. Pėr zhvillimin e limfociteve T, paraardhėsit e limfociteve T duhet tė migrojnė nė timus ku ato diferencohen nė dy lloje tė limfociteve: limfocite T ndihmėse CD4+ dhe limfocite T precitotoksike CD8+. Nė timus prodhohen dy lloje tė limfociteve T ndihmėse: limfocitet TH1, tė cilat ndihmojnė limfocitet CD8+ precitotoksike tė diferencohen nė limfocite T citotoksike, dhe limfocitet TH2, tė cilat ndihmojnė limfocitet B tė diferencohen nė plazmocite, tė cilat sekretojnė antitrupa.

Funksioni kryesor i sistemit imunologjik ėshtė dallimi nė mes indit vetanak dhe indeve tė huaja. Kjo aftėsi pėr tė dalluar tė veten nga e huaja ėshtė e nevojshme pėr mbrojtjen e organizmit nga invazioni i patogjeneve dhe pėr tė eliminuar qelizat e veta tė ndryshuara ose tė modifikuara (p.sh. qelizat malinje). Meqenėse ka organizma, tė cilėt mund tė shumėzohen brenda qelizave (viruset, disa baktere dhe parazitė) ose jashtė qelizės (shumica e baktereve, mykrat dhe parazitėt), janė zhvilluar komponentė tė ndryshėm tė sistemit imunologjik pėr tė realizuar mbrojtjen kundėr llojeve tė ndryshme tė patogjeneve. Ėshtė e rėndėsishme tė mbahet mend se infeksioni me njė organizėm nuk nėnkupton patjetėr sėmundjen, me qenė se sistemi imunologjik nė shumicėn e rasteve do tė jetė nė gjendje ta eliminojė infeksionin para se tė paraqiten shenjat dhe simptomat e sėmundjes. Sėmundja paraqitet vetėm atėherė kur ka numėr tė madh tė shkaktarit tė infeksionit, kur organizmat invadues janė shumė virulentė ose kur sistemi imunologjik ėshtė i komprometuar. Edhe pse sistemi imunologjik, nė shumicėn e rasteve ka rol mbrojtės, po ashtu ka raste kur ky sistem ka efekte tė dėmshme. Gjatė inflamacionit, i cili ėshtė pėrgjigje ndaj njė organizmi invadues, mund tė ketė njė shqetėsim lokal dhe dėmtim tė indit tė shėndoshė pėrreth, si rezultat i produkteve toksike tė prodhuara nga vetė pėrgjigjja imunologjike. Po ashtu, nė disa raste pėrgjigjja imunologjike mund tė jetė e drejtuar ndaj indeve tė vet organizmit duke rezultuar me sėmundje autoimune.

II. IMUNITETI JOSPECIFIK

Sistemin imunologjik jospecifik (tė lindur) e pėrbėjnė: barrierat anatomike, molekulat sekretore dhe komponentėt qelizorė (tabela 2). Nė mesin e barrierave anatomike mekanike bėjnė pjesė lėkura dhe shtresat e brendshme epiteliale, lėvizjet e zorrėve dhe lėvizjet e cilieve bronkopulmonale. Tė shoqėruara me kėto sipėrfaqe mbrojtėse janė edhe agjentėt kimikė dhe agjentėt biologjikė.

A. Barrierat anatomike ndaj infeksionit

1. Faktorėt mekanikė

Sipėrfaqet epiteliale formojnė njė barrierė fizike, e cila ėshtė e palėshueshme pėr shumicėn e agjentėve infektivė. Prandaj, lėkura vepron si linjė e parė mbrojtėse kundėr organizmave invadues. Deskuamimi i epitelit tė lėkurės po ashtu ndihmon largimin e baktereve dhe agjentėve tė tjerė infektivė, tė cilėt ngjiten nė sipėrfaqet epiteliale. Lėvizjet pėr shkak tė prezencės sė cilieve ose peristaltikės ndihmojnė largimin e mikroorganizmave nga rrugėt e frymėmarrjes dhe traktit gastrointestinal. Efekti shpėrlarės i lotėve dhe i pėshtymės ndihmon parandalimin e infeksioneve nė sy dhe nė gojė. Efekti kurthues i mukusit, i cili mvesh traktin respirator dhe atė gastrointestinal, ndihmon mushkėritė dhe sistemin tretės nga infeksioni.

2. Faktorėt kimikė

Acidet yndyrore nė djersė frenojnė rritjen e baktereve. Lizozima dhe fosfolipaza nė lotė, pėshtymė dhe sekretin e hundės mund tė zbėrthejnė murin qelizor tė baktereve dhe destabilizojnė membranat bakterore. Aciditeti i lartė nė djersė dhe lėngun e lukthit parandalon rritjen e baktereve. Defensinat (proteina me masė tė vogėl molekulare) tė cilat janė gjetur nė mushkėri dhe traktin gastrointestinal kanė aktivitet antimikrobik. Surfaktanti nė mushkėri vepron sikur opsoninat (substanca tė cilat ndihmojnė fagocitozėn e grimcave nga fagocitet).


3. Faktorėt biologjikė

Flora normale nė lėkurė dhe nė traktin gastrointestinal mund tė pengojė kolonizimin e baktereve patogjene duke sekretuar substanca toksike ose duke garuar me baktere patogjene pėr materie ushqyese ose pėr t'u ngjitur pėr sipėrfaqe tė qelizės.
__________________
Ø°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ °ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ°ŗ©©ŗ
Kush me lendon me ben te forte...Kush me kritikon me ben te rendsishme...Kush me ka inat me ben te ēmuar..........
ø.•“ø.•“Ø) ø.•*Ø)
(ø.•“ (ø.•“ .•“ : (“ø.•*“Æ`*•-->>>> …~ A n n A ~…
ؘ"ŗ••ŗ°"˜Øؘ"ŗ••ŗ°"˜Øؘ"ŗ••ŗ°"˜ØØؘ"ŗ••ŗ°"˜ØØؘ"°
~AnnA~ Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė