[Psikologu]

Lojalitet, trimëri, sinqeritet dhe besnikëriThonë se shqiptarët në Perëndim, e kanë humbur sot reputacionin e mirë që kishin, si pasojë e hajnave, të cilët janë duke e dëmtuar imazhin tonë botë. Si qëndronte puna me arnautët e Rumanisë, para disa shekujsh? Duke shfletuar dokumente fare pak të njohura në jug të Danubit, kuptojmë se ?Në vitin 1614, në Shqipërinë e veriut mbahet një konferencë sekrete gjenerale ballkanike, ku marrin pjesë përfaqsues nga Shqipëria, Greqia, Bosnja, Hercegovina, Dallmacia, Bullgaria dhe Maqedonia, dhe e cila ka për qëllim shpalljen e një kryengritjeje të përgjithshme, objektiv i së cilës do të jetë dëbimi i osmanllinjve nga Evropa dhe çlirimi i Konstantinopojës?. Për shekujt XVII dhe XVIII, dokumentet u referohen arnautëve si tregtarë, në lidhje me autoqefalinë e kishave, dhe me siguri, të zotërimeve të vojvodëve nga familja Gjika, dhe ajo e sundimtarit të Moldovës, Vasile Lupu (1634-1653), i njohur si Vasile Shqiptari, me prejardhje shqiptare. Shqiptarët përnga karakteri, besnikëria dhe trimëria, përgjatë shekujve do të gëzojnë një admirim të hatashëm në rradhën e banorëve të vendit. Ata i gjen në Vllahi, Transilvani, Munteni., Moldovë dhe Besarabi. Marrin pjesë në arradhat e Tudor Vladimireskut dhe në revolucionin e tij të vitit 1821. Thonë se ?Jashi asokohe ishte plot shqiptarë?. Ndoshta duket i ekzagjeruar ky konstatim i studjuesit shqiptar Petraq Pepo, por dihet se artisti francez Auguste Raffet, në kuadrin e Skicave të Bukureshtit (1837), vizatonte edhe shqiptarë që bënin pjesë në shoqërinë bukureshtare. Në romane e monografi si Domnia Arnautului (Al Hashdeu, Bukuresht, 1936), Ciocoii vechi si noi (Nicolae Filimon, Bukureshti, 1964), Calpuzanii (Silviu Angelescu, Bukuresht 1987), Bucurestiul albanez (Adrian Majuru, Bukuresht 2002), dhe në vepra tjera të panumërta, jepen burime të shumta mbi arnautët, mjeshtritë, besnikërinë, sinqeritetin, lojalitetin dhe trimërinë e tyre. Efekti i parë i infiltrimit të tyre në veri të Danubit, u bë i dukshëm edhe nga përdorimi i shpeshtë i mbiemrave me prejardhje etnike, apo i komuniteteve nga vinin: Arghirocastritul, Tetovanlëul, Ohërdeanul, Beratliul, Dibranul, etj. Studjuesi bukureshtar Adrian Mazhuru, në librin e tij ?Bukureshti shqiptar?, bën fjalë për jetën kulturore shqiptare të Bukureshtit, për revitalizimin e kësaj jete edhe në vendlindje, për tregtarët me prejardhje shqiptare, që në krahasim me serbët, ishin shumë më të shumtë, si në Bukuresht, poashtu edhe në qendrat, dhe fshatrat e shumta të Rumanisë.