[Pause_Print_Scroll]

Hadithi dhe sunneti

Gjatë decenieve të fundit janë ofruar propozime të shumta reformatore, ndërsa shumë mjek shpirtëror janë orvatur ta gjejnë medikamentin përkatës për trupin e sëmurë të Islamit. Por, gjer më tani e tëra ka qenë e kotë, për shkak se të gjithë këta mjek të menqur - bile ata të cilët sot dëgjojnë - vazhdimisht kanë harruar, që së bashku me barërat e tyre, toniket dhe elikseret, t'ia përcaktojnë dijetën natyrore me të cilën është themeluar zhvillimi i hershëm i pacientit. Ajo dijetë, e vetmja të cilën trupi islam, qoftë i shëndoshë apo i sëmurë, mundet pozitivisht ta pranon dhe ta asimilon, është Sunneti i Pejgamberit tonë Muhammedit a.s. Sunneti është çelës për ta kuptuar përpjetëzën islame para katërmdhjetë shekujsh, e përse ky nuk do të ishte çelësi për ta kuptuar degjenerimin tonë të tanishëm? Të përmbajturit e Sunnetit, është sinonim për ekzistimin dhe progresin islam. Mospërfillja e Sunnetit, është sinonim për hedhje dhe shkatërrim islam. Sunneti është boshti çelikor i Shtëpisë së Islamit, e po e hiqët boshtin e ndonjë ndërtese, a mund të jeni të befasuar nëse ajo shembet, si kulla prej letrave të lojës?
Kjo e vërtetë e thjeshtë, të cilën e kanë pranuar gati njëzëri të gjithë njerëzit e ditur në historinë islame, siç e dimë mirë, sot është mjaft e jopopullarizuar nga arsyet e lidhura me rritjen e vazhdimshme të ndikimit të civilizimit perëndimor. Por megjithatë, ajo është e vërteta, e cila mund të na shpëtoj nga kaosi dhe turpi i shkatërrimit tonë.
Shprehja Sunnet, këtu përdoret në kuptimin e tij më të gjërë, me fjalë tjera, shembulli të cilin Pejgamberi a.s. na e ka lënë në qëndrimet, veprat dhe thëniet e veta. Jeta e tij e mrekullueshme, ka qenë ilustrim i gjallë dhe shpjegim i Kur'anit dhe ne nuk mund t’i bëjmë nderime më të madhe librit të Shenjtë sesa duke e pasuar atë, i cili ka qenë mjet i shpalljes së Tij11.
Kemi parë se një nga të arriturat kryesore të Islamit, ajo e cila e dallon prej të gjitha sistemeve tjera metafizike, është harmonia e plotë në mes aspekteve morale e materiale të jetës njerëzore. Ky ka qenë një nga arsyet pse islami në fillimin e vet ka pasur sukses aq triumfal kudo që është shfaq. Ai njerëzimit ia solli porosinë e re, se këtë botë nuk duhet urrejtur që të arrihet ahireti (bota e përjetshme). Kjo veçori e rëndësishme e Islamit shpjegon shkakun, përse Pejgamberi ynë në misionin e vet të udhëheqësit apostullor të njerëzimit, ka qenë aq thellë i preokupuar me jetën njerëzore në polaritetin e tij, si fenomeni shpirtëror e material. Prandaj, nuk tregohet të kuptuarit e thellë të islamit, nëse bëjmë dallim në mes të dispozitave, të cilat mirren thjesht me shfaqjet shpirtërore dhe të devocionit dhe atyre tjerave të cilat mirren me problemet e shoqërisë e jetës së përditshme. Pohimi, se duhet t’i pasojmë urdhërat, të cilat i takojnë grupit të parë, por jo edhe ato të grupit të dytë, është po aq i cekët dhe, sipas frymës së tij, po aq antiislam sikurse edhe ideja, se disa dispozita të përgjitshme të Kur'anit kanë qenë të dedikuara vetëm Arabëve të joarsimuar në kohën e shpalljes, e jo edhe zotërinjëve të rafinuar të shekullit të njëzet. Në rrënjen e kësaj thënjeje qëndron zhvleftësimi i çuditshëm i rolit të vërtetë të Pejgamberit a.s.
Pikërisht sikur që jeta e ndonjë muslimani duhet të jetë e drejtuar kah bashkëpunimi i plotë, e i parezervë ndërmjet Un-it të tij shpirtëror e atij trupor, poashtu edhe udhëheqja e Pejgamberit tonë përfshinë jetën si thelb të përbërë, tërësi të manifestimeve morale e praktike, individuale e sociale. Ky është kuptimi më i thellësishëm i Sunnetit. Kur'ani thotë:
"Për Zotin tënd jo, ata nuk janë besimtarë (o Pejgamber) derisa të mos zgjedhin ty për të gjykuar në atë konflikt mes tyre, e pastaj (pas gjykimit tënd) të mos ndiejnë pakënaqësi nga gjykimi yt dhe (derisa) të mos binden sinqerisht." (4:65)
"Thuaj (o Pejgamber): "Nëse e doni Allahun, atëherë pasomëni mua, që Allahu t'iu dojë e t'iu falë mëkatet tuaja; se Allahu është që fal shumë, mëshiron shumë!" Thuaj: "Bindjuni Allahut dhe të Dërguarit!" (3:31-32)
Pra, sipas kësaj, Sunneti i Pejgamberit është paralelisht me Kur'anin, burim i dytë i jurisprudencës islame. Në të vërtetë, Sunnetin duhet konsideruar si të vetmin shpjegim obligativ të mësimeve kur'anore, si mjet të vetëm për evitimin e keqkuptimeve e mospajtimeve të vazhdimshme të cilat kanë të bëjnë me komentimin dhe përshtatjen e zbatimit praktik. Shumë ajete të Kur'anit kanë kuptim alegorik dhe mund të kuptohen në mënyra të ndryshme. E pastaj, ka shumë çështje të rëndësisë praktike me të cilat Kur'ani nuk mirret eksplicitivisht. Fryma, e cila mbizotron në librin e Shenjtë padyshim, në çdo gjë është i uniformuar; por për të nxjerrur nga ai qëndrim praktik, të cilin duhet përvetësuar nuk është në çdo rast punë e lehtë. Gjithnjë derisa besojmë se ai Libër është Fjalë e Zotit, i përkryer sipas formës e kuptimit, i vetmi konkluzion logjik është se ai kurrë nuk ka qenë i dedikuar përdorimit pamvarsisht prej udhëheqjes personale të Pejgamberit, e cila është e përsonifikuar në sistemin e Sunnetit të tij; ndërsa arsyeja jonë na thotë, se asesi nuk do të mund të ketë shpjegues më të mirë të mësimeve Kur'anore sesa ai përmes, të cilit ato u janë shpallur njerëzimit.
Kështu arrijmë deri te çështja shumë e rëndësishme në aspektin e burimeve autentike, të cilat na e zbulojnë jetën e Pejgamberit dhe thëniet e tij. Burimet pra, janë hadithet, Traditat gojore të thënieve dhe veprimit të Pejgamberit, të cilat i kanë transmetuar as'habët e tij dhe të cilat i kanë mbledhur në mënyrë kritike në shekujt e parë të Islamit. Shumë muslimanë të sotëm, deklarojnë se do të ishin të gatshëm ta pasojnë Sunnetin sikur të ishin të bindur se do të mund të mbështeteshin në korpusin e haditheve, në të cilat ai bazohet. ثshtë bërë disi modë e këtyre ditëve, që në parim ta mohojmë autencitetin e shumicës së haditheve dhe sipas kësaj, tërë strukturën e Sunnetit.
A ekziston çfardo garance shkencore për qëndrim të tillë?A ekziston çfardo arsyetimi shkencorë për mospranimin e hadithit si burim i besueshëm i jurisprudencës islame? Mund të pandehet se kundërshtarët e mendimit ortodoks kanë qenë në gjendje të shtrojnë vërtetë argumente bindëse, të cilat njëherë e përgjithmonë do ta kishin konstatuar jobesueshmërinë e Traditave të përshkruara Pejgamberit. Por kjo nuk na ka ndodhur. Krahas gjithë përpjekjeve që të vihet në dyshim autenciteti i hadithit si korpus, këta kritik bashkëkohës, si të lindjes ashtu edhe të perëndimit, nuk qenë në gjendje ta mbrojnë subjektivitetin e vet të pastër kritik, me rezultate të hulumtimit të vërtetë shkencor. Do të ishte shumë vështirë për ta bërë ate, pasiqë hartuesit e kolekconeve të ndryshme të hadithit, e veqanarisht Buhariu e Muslimi, kanë bërë krejt çka është në mundësinë njerëzore që autencitetin e çdo Tradite ta vëjnë në prova mjaft rigoroze, shumë më rigoroze nga ato, të cilat zakonisht i përdorin historianët perëndimor për çfardo dokumenti historik.

vazhdon...