Lėvizja vjetore e dukshme e Diellit .Ekliptika .Stinėt
Lėvizja ditore e Diellit ėshtė: Dielli lind nė mėngjes nga ana e lindjes, ngrihet lart mbi horizont kulmon nė mesdite (latėsia arrin vlerėn maksimale, kendi orar ėshtė 0h), zbret dhe perėndon nė mbrėmje nga ana e perėndimit. Pas kėsaj ne nuk e shohim mė atė, por ai vazhdon rrotullimin e tij, duke zbritur gjithnjė e mė poshtė nėn horizont, nė mesnatė arrin kulmin e poshtėm (latėsia arrin vlerė minimale, kėndi orar ėshtė 12h ), pastaj I afrohet horizoniti pėr tė lindur nė mėngjesin pasardhės. Por Dielli kryen dhe njė lėvizje tjetėr mė tė ngadalshme, qė nuk bie nė sy. Dielli nuk lind dhe nuk perėndon nė tė njėtat pika tė horizontit; nė verė ai I afrohet veriut, nė dimėr jugut. Edhe ne mesditė Dielli nuk arrin gjithnjė tė njėjtėn lartesi, nė verė kulmon mė latr, nė dimėr mė poshtė. Pra kjo tregon se Dielli pėson njė Zhvendosje nga Poli Verior I botės nė Polin Jugor dhe anasjelltas. Veē kėsaj Dielli zhvendoset edhe nga perėndimi nė lindje. Po tė kishim mundesi tė vrojtonim njėkohėsisht Diellin dhe yjet do tė vėrenim qė Dielli nuk kulmon gjithnjė me po ato yje, por me yje tė ndryshme. Zhvendosja ėshtė e tillė qė ai kulmon me yje qė mė parė ndodheshin nė lindje tė tij. Nė vend tė tyre mund tė vrojtojme yjet qė kulmojnė nė mesnatė. Kėta ndodhen ne njė rreth pjerrėsie me Diellin, por nė gjysmėn tjetėr tė tij. Nga kulmimi I kėtyre yjeve mund tė gjykojme pėrsėri pėr zhvendosjen e Diellit. Kjo ėshtė dhe arsyeja qė pamja e qiellit yjor ndryshon nga nga nata nė natė. Ato yje qė kulmojnė sonte nė mesnatė, nesėr nė mesnatė e kanė kaluar pak kulmimin, pasnesėr e kanė kaluar edhe mė shumė e mė tutje. Dhe pas njė muaji ato kulmojnė 2 orė para mesnatės, pas 6 muajsh 12 orė para mesnatės e pas njė viti kulmojnė pėrsėri nė mesnate. Pra lėvizja e dukshme ne sfonduin e yjeve e Diellit kryhet gjate njė viti, prandaj quhet lėvizje vjetore. Mė saktėsisht lėvizja vjetore zbulohet dhe studiohet duke matur kordinatat ekuatoriale α dhe δ tė tij.
Ne dimė qė kėto koordinata nuk ndryshojnė gjatė rrotullimit tė dukshėm ditor tė trupit qiellor, ndersa pėr Diellini ndryshojnė vazhdimisht. Gjė e cila tregon se pėrveē lėvizjes ditore Dielli kryen edhe njė lėvizje tjetėr. Rruga e dukshme vjetore e Diellit ėshtė njė rreth I madh I sferės qiellore qė quhet ekliptikė. Dhe plani I ekliptikės formon kėndin ε=23027’ me planin e ekuatorit qiellor Lėvizja e Diellit ne ekliptike ėshtė nė kah tė kundėrt me lėvizjen ditore, Gjė e cila kuptohet lehtė se ngritja e drejtė e tij rritet. Ekuatori dhe ekliptika priten nė dy pika, qė quhen pika tė ekuinokseve, njėra e ekuinoksit tė pranverės Ep, tjetra e ekuinoksit tė vjeshtės Ev. Nė pikėn Ep Dielli ndodhet aty nga 21 mars. Pėr shkak tė veēorive tė kalendarit tonė, kjo nuk ndodh ēdo vit nė tė njėjtėn orė tė 21 marsit, madje mund tė kalojė edhe nė ndonjė nga datat mė tė afėrta (20 ose 22 mars). Nė pikėn Ev. Dielli ndodhet aty nga 23 shtatori. Nė kėto pika δ=00, kurse α ėshtė pėrkatėsisht 0h ose 12h . Dy pika tė tjera tė shquara janė ato qė pėrgjysmojnė harqet e ekliptikės ndėrmjet pikave te ekuinokseve. Kėto janė pika e solsticit tė verės Sv ku Dielli ka pjerrėsinė mė tė madhe δ=23027’ dhe α=6h (rreth 22 qershorit), pika e solsticit te dimrit SD, ku Dielli ka pjerrėsinė mė tė vogėl δ=23027’ dhe α=6h (rreth 22 dhjetorit)
Lėvizja e dukshme vjetore e Diellit si pasqyrim I lėvizjes vjetore tė Tokės pėrqak Diellit.
Tanimė dihet qė nuk lėviz Dielli pėrqark Tokės, por Toka pėrqark Diellit. Duke lėvizur sė bashku me tokėn pėrqark Diellit, vrojtuesi nė ditė tė ndryshme tė vitit e projekton Diellin ne vende tė ndryshme tė sferės qiellore. Shihet qartė qė plani I orbitės sė Tokės puthitet me planin e ekliptikės. Ndėrkaq boshti I tokės nuk ėshtė pingul me planin e orbitės sė saj, por formon me tė kėndin 66033, dhe zhvendoset me veten e vet. Plani ekuatorial nuk pėrputhet me planin e ekliptikės, por formon kėndin ε=900-66033’=23027’. Edhe kėtė lėvizje sė bashku me Token pėrqark Diellit , ne nuk e ndiejmė .Nė vend tė saj na duket sikur Diellit lėviz gjatė vitit nėpėr ekliptikė.Ekliptika kalon nė 12 yjėsi qė mbajnė emra kafshėsh , prandaj brezi qė ato formujnė nė sferėn qiellore ,quhet brezi I zodiakut.
Burimi: Ikub.al
__________________
Ø°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØ°ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ °ŗ©©ŗ°ØØØØØØØ°ŗ©©ŗ
Kush me lendon me ben te forte...Kush me kritikon me ben te rendsishme...Kush me ka inat me ben te ēmuar..........
ø.“ø.“Ø) ø.*Ø)
(ø.“ (ø.“ .“ : (“ø.*“Æ`*-->>>>
~ A n n A ~
Ø"ŗŗ°"ØØ"ŗŗ°"ØØ"ŗŗ°"ØØØ"ŗŗ°"ØØØ"°
Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga ~AnnA~ : 20-11-10 nė 11:36
|