I takon historianėve tė thonė fjalėn e fundit pėr Enverin, kurse unė po them qė "nė gjdo tė keqe egziston diēka e mire dhe nė gjdo tė mirė ka diēka te keqe".
Enver Hoxha per Greket !!!
__________________
Asgjė nuk ėshtė e pamundur. Pamundėsinė apsolute e shkakton mosdija jonė reale.
nuk ka me lind me djal si Enver Hoxha ne Shqiptari ai ishte njeri i guximit i trimris dhe bashkimit
ai i bashkoi shqiptaret ku te gjith ishin vllezer ku nuk kishte urrejtje dhe nuk kishte zot zot ishin vet at, jo si ne sod qe armik e quajm vllaun shqiptar qe esht musliman apo katolik e vella e quajm katolikin italian, anglez etje dhe vlla e quajm muslimanin nga avganistani ,pakistani etj
do vie dit qe nje shtatore te Enver Hoxhes tja ngrisim ne qdo qytet shqiptar
RROFT vepra e Xhaxhit Enver
__________________
Ne shqiptaret e kemi tradit
Qe t'a duam njeriun me zemer e me shpirt
Jemi xheloze por kemi te drejt
Se dashuria e shqiptarve eshte shume shtrenjt
nuk ka me lind me djal si Enver Hoxha ne Shqiptari ai ishte njeri i guximit i trimris dhe bashkimit
ai i bashkoi shqiptaret ku te gjith ishin vllezer ku nuk kishte urrejtje dhe nuk kishte zot zot ishin vet at, jo si ne sod qe armik e quajm vllaun shqiptar qe esht musliman apo katolik e vella e quajm katolikin italian, anglez etje dhe vlla e quajm muslimanin nga avganistani ,pakistani etj
do vie dit qe nje shtatore te Enver Hoxhes tja ngrisim ne qdo qytet shqiptar
RROFT vepra e Xhaxhit Enver
Lejome te prek shkrimin tuaj UCK_AKSH,edhe shikoje si shenje respekti pa paragjykime edhe ironi.
Uck_aksh.
Ai zuri nje vend ne historine shqiptare,edhe sigurisht la gjurme pas.
Ato jane pozitive,edhe negative Uck_aksh.
Mos thuaj qe do i ndertojne permendore,sepse ia hoqen ato qe kish,edhe akoma vazhdojne.
Eshte venitur shume,,,,,,,,,shume eshte venit sa qe brezat e ardhshem s'do e njohin hic(fare)mos them kjo ndodh edhe tashme,sepse me keto tekstet shkollore te tashmes s'jam i sigurte a e permend dikush???
Pse gjyshi im kish qene BEU me mohonte arsimin mua o Uck_aksh.
Poete kalbi ne burgje per nje varg.
Donte te shkruanin per partine me Kadarete e tij,se ndryshe ish armiku.
Brezat e ardhshem e pesonin,sepse vallja s'ndalej aty.
Stalini: Shqiptarėt mund tė jenė me rrėnjė Etruske;
Enver Hoxha: Shqiptarėt me origjine pellazge,populli mė i lashtė i Ballkanit
Titulli: With Stalin: memoirs
Autori: Enver Hoxha
Edition 2
Botues: "8 Nėntori" Pub. House, 1981
(From the University of Michigan)
"Cila ėshtė origjina dhe gjuha e popullit tuaj?" mė pyeti ai, ndėr tė tjera, "A ėshtė popullsia tuaj e ngjashme me baskėt?" Dhe ai vazhdoi: "Unė nuk besoj se populli shqiptar ka ardhur nga brendėsia e Azisė, as se ėshtė me origjinė turke, sepse shqiptarėt janė fise mė tė lashta se turqit. Ndoshta, njerėzit tuaj kanė rrėnjė tė pėrbashkėta me ata etruskė qė mbetėn nė malet tuaja, sepse pjesa tjetėr shkoi nė Itali, disa u asimiluan nga romakėt dhe disa kaluan nė Gadishullin Iberik."
Unė iu pėrgjigj Shokut Stalin se origjina e popullit tonė ishte shumė e lashtė, qė gjuha e tij ishte e indo-europiane. "Ka shumė teori lidhur me kėtė ēėshtje," vazhdova, "por e vėrteta ėshtė se origjina jonė ėshtė ilire. Ne jemi njė popullsi me origjinė ilire. Ekziston edhe njė teori qė mbron tezėn se populli shqiptar ėshtė mė i lashti i Ballkanit dhe se Pellazgėt ishin etėrit e lashtė para-homerik tė shqiptarėve. "
Unė vazhdova tė shpjegoj se teoria Pellazge u mbrojt pėr njėfarė kohė nga shumė studiues, sidomos studiuesit gjermanė. "Ka edhe njė dijetar shqiptar" i thashė atij, "i cili ėshtė i njohur si njė ekspert mbi Homerin, qė ka arritur nė tė njėjtin pėrfundim, duke u bazuar mbi disa fjalė tė pėrdorura te Iliada dhe Odisea, tė cilat janė nė pėrdorim sot mes shqiptarėve, si pėr shembull, fjala gur, qė do tė thotė kamenj nė rusisht. Homeri e pėrdor kėtė fjalė si njė parashtesė pėr fjalėn greke, duke thėnė: Guri-Petra. Kėshtu, nė bazė tė disa fjalė tė tilla, duke pasur parasysh Orakullin e Dodonės, dhe disa dokumente ose etimologjinė e fjalėve, tė cilat kanė pėsuar ndryshime, sipas shumė interpretimeve filologjike, shkencėtarėt arrijnė nė pėrfundimin se etėrit tanė tė lashtė kanė qenė pellazgėt, tė cilėt jetonin nė Gadishullin Ballkanik pėrpara grekėve.
"Megjithatė, unė nuk kam dėgjuar qė shqiptarėt janė me tė njėjtėn origjinė, si baskėt," i thashė Shokut Stalin. "Njė teori e tillė mund tė ekzistojnė, ashtu si teoria qė ju pėrmendėt, se disa nga Etruskėt kanė mbetur nė Shqipėri, ndėrsa pjesa tjetėr u nda pėr tu vendosur nė Itali, me disa prej tyre qė kaluan nė Gadishullin Iberik, nė Spanjė. Ėshtė e mundur qė kjo teori, gjithashtu, mund tė ketė mbėshtetėsit e saj, por unė nuk kam njohuri, mbi tė.
"Nė Kaukaz ne kemi njė vend tė quajtur Albania," mė tha Stalini nė njė rast. "Mund tė ketė ndonjė lidhje me Shqipėrinė?"
"Unė nuk e di," i thashė, por ėshtė njė fakt se gjatė shekujve, shumė shqiptarė, tė detyruar nga pushtimi i egėr osman, luftėrat dhe persekutimi i egėr i Sulltanėve dhe Padishahėve osmanė, u detyruan tė largohen nga vendlindja e tyre dhe tė vendosen nė tokat tė huaja ku ata kanė formuar fshatra tė tėrė. Kjo ėshtė ajo qė ka ndodhur me mijėra shqiptarė tė cilėt u vendosėn nė Italinė e Jugut nė shekullin e 15-tė, pas vdekjes sė heroit tonė kombėtar, Skėnderbeu, dhe tani atje ka zona tė tėra tė banuara nga Arbėreshėt e Italisė, tė cilėt ruajnė ende gjuhėn e tyre dhe zakonet e vjetra tė Atdheut tė tė parėve tė tyre edhe pse ata kanė jetuar nė njė vend tė huaj pėr 4-5 shekuj. Po kėshtu," i thashė unė shokut Stalin, "shumė shqiptarė u vendosėn nė Greqi, ku rajone tė tėra janė tė banuara nga Arbėreshėt e Greqisė, tė tjerėt u vendosėn nė Turqi, Rumani, Bullgari, Amerikė dhe vende tė tjera... Megjithatė, pėr nė vendin tuaj tė quajtur Albania, " thashė Unė nuk di asgjė konkrete...
"What is the origin and language of your people?" he asked me, among other things, "Are your people akin to the Basques?" And he continued, "I do not believe that the Albanian people came from the interior of Asia, nor are they of Turkish origin, because the Albanians are of a more ancient stock than the Turks. Perhaps, your people have common roots with those Etruscans who remained in your mountains, because the rest went to Italy, some were assimilated by the Romans and some crossed over to the Iberian Peninsula."
I replied to Comrade Stalin that the origin of our people was very ancient, that their language was Indo-European. "There are many theories on this question," I continued, "but the truth is that our origin is Illyrian. We are a people of Illyrian descent. There is also a theory which defends the thesis that the Albanian people are the most ancient people of the Balkans and that the Pelasgians were the ancient pre-Homeric forefathers of the Albanians."
I went on to explain that the Pelasgian theory was upheld for a time by many scholars, especially German scholars. "There is also an Albanian scholar" I told him, "who is known as an expert on Homer, who has reached the same conclusion, basing himself on some words used in the Iliad and the Odyssey, and which are in use today among the Albanian people, as for example, the word 'gur' (stone) which means 'kamenj' in Russian. Homer uses this word as a prefix to the Greek word, saying 'guri-petra'. Thus, on the basis of a few such words, bearing in mind the Oracle of Dodona, and some documents or etymologies of
words, which have undergone changes, according to many philological interpretations, the scientists conclude that our ancient forefathers were the Pelasgians, who lived on the Balkan Peninsula before the Greeks.
"However, I have not heard that the Albanias are of the same origin as the Basques," I said to Comrade Stalin. "Such a theory may well exist, like the theory you mentioned, that some of the Estruscans remained in Albania, while the rest branched off to settle in Italy, with some of them crossing over to the Iberian Peninsula, to Spain. It is possible that this theory, too, may have its supporters, but I have no knowledge of it."
"In the Caucasus we have a place called Albania," Stalin told me on one occasion. "Could it have any connection with Albania?"
"I don't know," 1 said, but it is a fact that during the centuries, many Albanians, forced by the savage Ottoman occupation, the wars and ferocious persecution of the Ottoman Sultans and Padishahs, were obliged to leave the land of their birth and settle in foreign lands where they have formed whole villages. This is what happened with thousands of Albanians who settled in Southern Italy back in the 15th century, after the death of our National Hero, Scanderbeg, and now there are whole areas inhabited by the Arbereshi of Italy, who still retain their language and the old customs of the Homeland of their forefathers al
though they have been living in a foreign land for 4-5 centuries. Likewise," I told Comrade Stalin, "many Albanians settled in Greece, where entire regions are inhabited by the Arbereshi of Greece, others settled in Turkey, Rumania, Bulgaria, America and elsewhere... However, as to the place in your country called 'Albania'," I said, "I know nothing concrete....."
__________________
Asgjė nuk ėshtė e pamundur. Pamundėsinė apsolute e shkakton mosdija jonė reale.
Tiranė, 31 janar - Nė jetėn e tij Fan Noli ka shkruar me mijėra letra, kartėpostale, telegrame etj. Sipas sekretares Mary Jones, Peshkop Noli ishte njė letėrshkrues i ndėrgjegjshėm. Ai harxhonte kohė dhe energji pėr letra . Kėshtu citon nė veprėn Letėrkėmbimi i Fan Nolit studiuesi dhe shkrimtari Nasho Jorgaqi. Njohėsi mė i mirė i njė prej figurave mė komplekse tė historisė dhe letrave shqipe, Fan S. Nolit, Jorgaqi na sjell njė tjetėr vepėr qė hedh dritė mbi kėtė personalitet. Ėshtė njė punė shumėvjeēare qėmtuese, qė e ēoi nė mbledhjen e njė dosje tė pasur me letėrkėmbimin e Nolit. Nė kėtė vepėr, botuar nga shtėpia botuese Erik, janė paraqitur 544 letra qė Noli ua ka dėrguar dhe ka marrė nga personalitet e njohura tė kohės sė tij apo edhe tė afėrmve. Mes tyre gjejmė njė koleksion tė pasur letėrkėmbimesh me Thanas Tashkon, Jani Vruhon, Lef Nosin, Asdrenin, Hil Mosin, por edhe Mbretit Ahmet Zog etj. Pasqyra mė e plotė e letėrkėmbimit tė pasur e tė gjerė tė Nolit janė tė dhėna qė na ofron biblioteka Fan Noli, e krijuar mė 1970 pranė shkollės sė Kryekatedrales Ortodokse Shqiptare tė Shėn Gjergjit nė Boston, ku gjendet edhe fondi i korrespondencės, me 3 mijė letra dėrguar Nolit nė vitet 1930-1965 dhe rreth 100 kopje letrash tė shkruara prej tij. Sipas njė dėshmie tjetėr, rezulton se fondi i letrave tė ardhura arrin nė 12 mijė letra, na informon Jorgaqi. Pėr mbledhjen e kėtyre letrave, ai thotė se janė shfrytėzuar tė gjitha burimet e mundshme, nė radhė tė parė tė brendshmet, kryesisht fondet e Arkivit Qendror tė Shtetit, por edhe ish-arkivi i PPSH, arkivi i Institutit tė Historisė, ai i Institutit tė Gjuhėsisė dhe Letėrsisė, nga muzeumet e vendit etj. Sipas Jorgaqit, pjesa mė e madhe e letrave janė kopjuar nga tekstet origjinale, tė tjera nga tekstet e botuara, ndėrsa disa syresh janė shqipėruar nga anglishtja, frėngjishtja apo gjuha greke. Pėr ti qėndruar sa mė besnik origjinalit, letrat janė sjellė me drejtshkrimin e kohės kur u shkruan, me ndryshime fare tė vogla, transmeton Panorama
Letrat
Mes 544 letrave tė sjella nė Letėrkėmbimin e Nolit, janė edhe rreth 30 syresh qė ai i ka dėrguar Enver Hoxhės, por edhe krerėve tė tjerė komunistė. Siē na bėn me dije qėmtonjėsi i letrave tė Fan Nolit, letėrkėmbimi i tij shtrihet nė njė periudhė kohore afro 60-vjeēare (1906-1965), tė cilat jo vetėm hedhin dritė mbi figurėn e tij, por edhe mbi momentet historike qė po kalonte vendi, nė kohėn kur ato u shkruan. Nė qoftė se letrat, po tė shpreheshim figurativisht, kthehen nė pasqyrė tė atij qė i shkruan, atėherė dhe letėrkėmbimi i Nolit ėshtė pasqyrė e personalitetit tė tij. Njė pasqyrė besnike, ku ai zbulon veten nė rrafsh diakronik dhe sinkronik, ashtu siē ka qenė nė tė vėrtetė, pa u fshehur dhe pa u zbuluar. Nga kėto letra, edhe pse tė shpėrndara nėpėr vite dhe tė ndėrkallura nė tri epoka, sėshtė e vėshtirė tė hiqet njė rezultante e qartė. Rezultantja e natyrės dhe e karakterit tė tij, e temperamentit dhe vetive psikologjike, po akoma mė shumė ajo e njeriut tė mendimit e tė veprimit, e fenomenit qė ai pėrfaqėson nė botėn shqiptare, thotė Jorgaqi. Dhe nė tė vėrtetė, mes kėtyre letėrkėmbimesh gjen Nolin antizogist, por edhe Nolin qė i shkruan Mbretit Zog pėr njė lidhje pensioni apo ndihmė pėr tė vazhduar studimet pėr muzikė; gjen hedhje-pritjet me Konicėn, por edhe plotėsuesin e amanetit tė kėtij tė fundit. Gjejmė njė Noli qė pėrkrah Frontin Demokratik nė vitin 1945 nė Shqipėri, qė i mbėshtet nė zgjedhje, madje dhe nė politikat e vėllazėrisė me Jugosllavinė. Nga letėrkėmbimi qė ka me Enver Hoxhėn, shohim njė atdhetar qė interesohet pėr ēėshtjen shqiptare, anėtarėsimin e Shqipėrisė nė OKB, njohjen e shtetit shqiptar. Shohim qė Noli ia lejon vetes ti japė kėshilla Enver Hoxhės, sa u pėrket rrugėve qė duhet tė ndjekė nė punė tė diplomacisė, ēnjerėz duhet tė dėrgojė si ndėrmjetės (rasti kėtu i letėr-ankesės pėr Tuk Jakovėn, tė cilin Noli e quan njė barbar dhe kėrcu tė pagdhendur).
__________________
Shqiptarėt do ti fitojn tė gjitha luftėrat, posa ta kenė pėrfunduar betejen e fundit mes vete.
Duhet shkrirė tė gjitha besimet e huaja, e bėrė detyrė kombėtare pėr mileniumin e ardhshėm qė (DEFINITIVISHT) tė bėhet Shqipėria.
Shqiptarėt e Shteteve tė Bashkuara dhe unė bashkė me ta kemi ndjekur me emocion tė thellė luftėn tuaj heroike dhe jemi tė gėzuar aq sa nuk shprehet me fjalė pėr sukseset tuaja tė shkėlqyera. Ne e ndiejmė veten krenarė pėr ju, sepse ju jeni i vetmi udhėheqės ushtarak nė kėtė luftė, i cili ia doli ta ēlirojė vendin nga pushtimi i huaj me forcat e veta, pa ndihmėn e ndonjė ushtrie ēlirimtare mike; ju jeni gjithashtu njė nga tė paktat qeveri qė mund tė qėndrojė me kėmbėt e veta, e pambėshtetur nga ushtri mike tė pushtimit. Pėr mė tepėr, ne e miratojmė me gjithė zemėr politikėn tuaj tė bashkėpunimit tė ngushtė me Jugosllavinė dhe me udhėheqėsin e saj tė madh, Mareshallin Tito, nėn udhėheqjen frymėzuese tė tė cilit ne shpresojmė tė kemi njė Federatė tė gjithė popujve tė Ballkanit, duke vendosur kėshtu njė paqe tė qėndrueshme nė gadishullin tonė tė shqetėsuar.
Ju lutem tu transmetoni pėrshėndetjet e mia tė pėrzemėrta gjithė kolegėve tuaj qė kanė marrė pjesė nė kryqėzatėn tuaj aq tė vėshtirė e aq me zotėsi dhe gjithė popullit shqiptar qė qėndroi i patundur e me besnikėri pėrkrah jush.
Perėndia ju bekoftė tė gjithėve.
Peshkopi F.S. Noli
Letėr e Enver Hoxhės
25 shtator 1945
I nderuar zoti Noli,
Mesazhi i pėrzemėrt qė mė dėrguat, mė preku shumė dhe ju faleminderit. Pėr mua, pėr shokėt e mi tė luftės dhe pėr gjithė popullin shqiptar, fjalėt Tuaja shprehin ndjenjat e larta patriotike dhe pasqyrojnė shpirtin demokrat tė vėllezėrve tanė tė dashur tė Amerikės dhe tuajat, qė keni qenė shpirti dhe mburrja e tyre. Nė vuajtjet e popullit tonė, nė zjarrin e rreptė pėr ēlirim. Ku hodhėm pa rezerva gjithė forcat tona pėr kauzėn e shenjtė tė atdheut dhe tė njerėzimit, ne mbanim tė pashuar nė zemėr kujtimin dhe dashurinė pėr ju, o vėllezėrit tanė tė Amerikės, qė nė ēdo moment keni luftuar pėr atdheun tonė tė shenjtė dhe tė pėrbashkėt.
Populli ynė heroik qė dha prova tė shkėlqyera nė kėtė luftė, me besim tė madh nė forcat e veta, i ėshtė pėrveshur punės pėr tė ndėrtuar njė tė ardhme tė lulėzuar. Dhe nė pėrpjekjet tona pėr tia arritur kėtij qėllimi do tė jemi tė gėzuar qė Ju, si njė luftėtar i palodhur pėr pavarėsinė dhe demokracinė shqiptare, tė jeni nė gjirin e ngrohtė tė popullit tuaj, pėr ti dhėnė ndihmėn tuaj tė ēmueshme dhe pėr tė kurorėzuar pėrpjekjet e vlefshme nė atdheun ku triumfuan idealet e popullit.
Mua ma do zemra qė nė zgjedhjet e afėrme pėr Asamblenė Kushtetuese, emri Juaj tė figurojė tok me tanėt dhe populli shqiptar, lirisht dhe demokratikisht tė sanksionojė pėrpjekjet dhe veprat tona tė pėrbashkėta. Ashtu si kemi qenė kurdoherė tė bashkuar me zemėr nė luftėn tonė, ashtu tė jemi dhe tani e pėrgjithmonė pėr tė mirėn e popullit tonė tė dashur dhe pėr mbrojtjen e paqes sė njerėzimit.
Gjeneral-Kolonel
Enver Hoxha
Letėr Gjeneral-Kolonel Enver Hoxhės
Me kėnaqėsi tė madhe mora mesazhin tuaj tė nxetė dhe bujar, si dhe letrėn e mikut tim tė mirė dhe kolegut tuaj Sejfulla Malėshova.
Kam dėshirė tė madhe tė jem aty me juve, po sot pėr sot nuk munt, pse udhėtimet janė tė kufizuara, pėrveē qė ka edhe pengesa tė tjera Mundet tė ju bėj njė vizitė pas Pashkėve, kėshtu do tė takoj pėrsėri me miqtė e mij tė vjetėr. Kam shumė arsye qė mė pengojnė tė vė kandidaturėn nė Shqipėri. Ju siguroj se ju kini pėrkrahjen time tė plotė dhe munt tė pėrdorni emrin tim nė fushatėn elektorale qė populli tė votojė pėr Frontin. Bashkė me kėtė, ju lutem tė drejtoheni tek unė pėr ēdo gjė qė munt tė bėj pėr kėtė ēėshtje. Si juve, ashtu dhe kolegėve tuaj ju uroj suksese, sikundėr e meritoni, nė zgjedhjen pėr Asamblenė Kushtetonjėse.
Perėndia qoftė me juve.
Peshkop Fan Noli
Letėr Kryepeshkopit Kristofor
25.X.1945
Tash qė konditat mė lejojnė, po ju dėrgoj pėrshėndetjet e zjarrta juve dhe shokėve tuaj anėtarė tė Kishės ortodokse Autoqefale tė Shqipėrisė si dhe mbarė Klerit.
Ju falėnderoj shumė pėr ndihmėn tuaj tė vlefshme qė i kini dhėnė Qeverisė Demokratike tė Gjeneral Enver Hoxhės. Jemi tė bindur qė do ti qėndroni besnikė atij dhe Frontit Demokratik dhe do tė ndihmoni qė tė pėrforcohet Qeverija, e cila ėshtė me popullin dhe punon pėr popullin.
Peshkop Fan Noli
Mesazh Enver Hoxhės
/27 mars 1946/
Sipas New York Times, datė 25 mars, Shqipėrisė iu mohua pranimi nė UNRRA me 23 vota kundėr 6. Disa shtete votuan kundėr pse Shqipėria nuk ėshtė anėtare e UNO-s. Delegati grek u ngrit kundėr pranimit tė Shqipėrisė, dyke thėnė se Shqipėria ėshtė akoma nė luftė me Greqinė dhe disa delegatė thanė se nuk mund tė pranohet njė vėnt qė ėshtė akoma nė luftė me njė nga anėtarėt e Kombeve tė bashkuara.
Ndihmės-Sekretar i Shtetit Bill Clayton, tha se Amerika ėshtė kundėr pranimit tė Shqipėrisė vetėm pse Amerika nuk e ka njohur Shqipėrinė nga shkaku se Shqipėria nuk siguron qė ka nėrment tė respektojė traktatet me Amerikėn. Ne kemi frikė qė kėrkesa shqiptare pėr pranimin nė UNO do tė ketė po kėtė fat veēse po tė merret vendim qė tė fitohet pėrkrahja e Amerikės dyke i dhėnė asaj sadisfaksion tė plotė nė ēėshtjen e trakteve.
Peshkop Fan Noli
Letra tjetėr e Enver Hoxhės pėr Nolin
Prill 1946
Hidhėrohemi tepėr kur shohim se shtypi amerikan dhe personalitete tė larta amerikane mbajnė njė qėndrim jo tė drejtė dhe armiqėsor ndaj Shqipėrisė, e cila luftoi me trimėri tė rrallė pėr kauzėn e pėrbashkėt. Ēėshtja e tė ashtuquajturit Vorio-Epir, e ngritur nga ana e fashistėve grekė, qė mbrohet dhe pėrkrahet nga ana e kėtyre personaliteteve, patjetėr nuk forcon miqėsinė e popullit shqiptar me Shtetet e Bashkuara. Mbrojtja e njė teze kaq tė marrė nga ana e tyre sjell me vete edhe pėrgjegjėsi ndėrkombėtare, pse tė mbrosh hajdutėt fashistė, qė kėrkojnė tė rrėmbejnė tokėn e tjetrit, do tė thotė tė bėhesh pjesėtar nė kėtė kusari. Tė gjithė duhet tė jenė tė bindur se me tė gėrthitura dhe me vendime rreth tryezave tė gjelbra nuk copėtohet kollaj Shqipėria. Po tė cenohen kufijtė e Shqipėrisė, ju sigurojmė se ne do ti mbrojmė deri nė njeriun e fundit dhe agresorėt fashistė nuk do tja arrijnė qėllimit. Kujt ja ka qejfi, mund ta diskutojė ēėshtjen e Shqipėrisė sė Jugut, por duhet tė mendojė se nė mes tė vendimit qė mund tė marrin fashistėt grekė e miqtė e tyre dhe zbatimit tė kėtij vendimi ndodhet njė kufi nė Shqipėrinė e Jugut qė do tė jetė zor tė kapėrcehet. Ne nuk vėmė nė diskutim atdheun tonė, por kėtė e mbrojmė kundėr ēdo agresori. Pėr kėtė, populli shqiptar ėshtė i gjithi nė kėmbė, ashtu siē jeni tė gjithė ju vėllezėrit tanė tė dashur nė Amerikė. Populli ynė do tė rrojė i lirė nė vendin e tij dhe nė marrėdhėnie tė mira me tė gjithė. Ne mendojmė dhe jemi tė sigurt se dhe ju mendoni si ne, se populli ynė luftoi jo pėr tu futur nė njė robėri tjetėr, por pėr tė rrojtur i lirė, pėr tė rrojtur i nderuar, ashtu sikundėr ai nderon tė tjerėt. Ai kėrkon ti respektohen tė drejtat e tij, ashtu sikundėr respekton tė drejtat e tjetrit. Ne jemi tė bindur se pėr mėmėdheun dhe pėr tė mbrojtur tė drejtat e tij do tė ngrihen edhe vėllezėrit tanė nė Amerikė, ashtu si kanė bėrė kurdoherė. Ne do tė fitojmė mbi ata fashistė tė rinj qė do tė kėrkojnė tė dėmtojnė vendin tonė, pse jemi nė tė drejtė. Nė kohėrat mė tė errėta tė luftės, populli shqiptar nuk u tremb dhe ca mė pak tani, pse ai ka besim nė forcat e veta dhe nė tė gjithė demokratėt e vėrtetė tė botės.
Gjeneral Kolonel
Enver-Hoxha
Gjeneral Enver Hoxhės
Kryeministrit tė Shqipėrisė nė Tiranė
30 shtator 1946
Zoti kryeministėr
Kolloneli Tuk Jakova, nė lamtumirėn qė botoi nė Diellin, 18 shtator tė mbyllur kėtu brenda, mė hapi luftėn me disa aktakuza dhe insinuata tė shėmtuara. Nuk mund ti pėrgjigjem botėrisht tani pėr tani, se nuk dua tė embarasoj guvernėn nė kėtė kohė kritike as tėrthorazi, dyke goditur delegatin tuaj. Do tė flas pasi tė shkonjė kriza. Sa pėr tani, nuk mė mbetet veēse tju qahem juve, qė na dėrguat kėtė kėrcu tė pagdhendur.
Pėr tė nisur, Kolloneli nuk di shqip, as gegėrisht as toskėrisht, nė ēdo dialekt qė i flisja ay nuk mė merrte vesh nga shkaku se ėshtė njė budalla pa kulturė. Kurrė nė jetėn time nuk jam dėshpėruar aq sa kur e pashė kėtė njeri si pėrfaqėsonjės tė Shqipėrisė sė Re. Me gjithė kėtė, posa arriu nė New York, i blatova ndihmėn time, dijen time dhe eksperiencėn time pa kondita, pa rezerva, dhe pa pritur as ndonjė ēpėrblim, as ndonjė memuriet po ay mė shikonte shtrėmbėr me mosbesimin instiktiv tė barbarit kundrejt njeriut tė mėsuar. Flas vetėm pėr Kollonelin, se delegatėt e tjerė ishin aq tė dominuar prej tij sa ay nuk i pėrfillte fare.
Nė mbledhjen e parė biseduam mi konferencat, qė do tė bėnin nėpėr kolonitė shqiptare. Mė dolli shpirti gjersa shtruam njė program, tė cilin pastaj Kolloneli e ndronte dhe e sakatonte, dyke dėgjuar mendjet e atyre qė u kishte besim, e ēiliminjve qė i njihte si vėllezėr nga mentaliteti. Konferencat vanė mjaft mirė sa kohė ishte kėtu z. Behar Shtylla, por kur ky shkoi nė Paris pushuan menjėherė. Duket se Kolloneli nuk i shijonte aspak.
Pas konferencave u hothmė nė veprimin diplomatik. E kėshillova Kollonelin tė kėrkonte menjėherė njė pjekje nga Sekretari i pėrgjithshėm, z. Trygve Lie. Ia gatita udhėn me anė tė profesorit Laugier, njė zyrtar tė lartė tė UNO-sė, i cili ėshtė ndihmės-sekretar pėr Punėt Shoqėrore dhe Ekonomike. Po Kolloneli e shihte me dyshim ēdo ēap qė i kėshillonja. Kujtonte se unė i vinja nonjė grackė. Mezi pranoi dhe bėri kabull ta shikonte Profesorin. Ky priti mirė delegatėt dhe ua rregulloi pjekjen me Trygve Lie-nė. Bashkėfjalimi u zvarris pak minuta me dy dragomanė. Kolloneli fliste shqip, Behari ia kthente frėngjisht, edhe njė dragoman i sekretariatit ia kthente Trygve Lie-sė anglisht, meqėnėse ky nuk dinte as frėngjisht, as shqip. Nga ky muhabet me dy terxhumanė, Kollonli hoqi konkluzjen groteske, qė hyrja e Shqipėrisė nė UNO ishte punė e mbaruar, telegrafoi nė Tiranė, dhe e vuri guvernėn nė gjumė me lajmėn e njė triumfi imagjinar. Un isha nė prakun e derės sė tij, gati qė ti shėrbenja si dragoman, po nuk mė thirri, se nuk mė kishte besim. Bėri vetėm njė pėrjashtim kur mė mori si pėrkthenjės nė pjesėn me delegatin amerikan. Pėr ēudi nuk i kishte besim as Alqit, edhe i vazhdoi bashkėfjalimet me dy dragomanė edhe nė disa raste tė tjera. Lajmėn qė Kolloneli e kishte vėnė guvernėn nė gjumė me fjalėt e bukura tė Trygve Li-sė e mėsova disa javė pas ngjarjes, se Kolloneli nuk mi tregonte sekretet diplomatike. I ēfaqa dyshimin qė fjalėt e ėmbla diplomatike nuk duhen marrė si senete, po ay veshin shurdhėr. Qė nė pjekjen e parė e kėshillova tė shkonte nė Uashington dhe tė hynte nė kontakt me Departamentin e Shtetit dhe me Kryqin e Kuq Amerikan. Nuk mė dėgjoi. I la kėto vizita kryesore pėr ditėn e funtme tė gushtit, dy muaj mė vonė.
Kur mori pyetjet nga Komisioni i Anėtarėsisė, Kolloneli mė bėri favorin tė mė pranojė si dragoman, dhe kėshtu e ndihmova nė formulimin e pėrgjigjeve dhe tė memorandėve, tė cilat mė kanė mbajtur pa gjumė disa net. Ditėn Kolloneli mi ndreqte, dyke insistuar jo vetėm nė esencėn, por dhe nė retorikėn e kulluar. Kur erdhi ēėshtja e traktateve, e kėshillova tė pyeste guvernėn pėrpara se tė pėrgjigjej me argumentin e vjetruar tė vendimeve tė Pėrmetit, tė cilave u kishte shkuar koha, pasi u shtrua projekt teksti i paqes me Italinė prej kėshillės sė ministrave tė Jashtėm nė Paris. Koloneli refuzoi tju pyeste, pse pretendonte qė jua dinte mejtimin. U ēudit kur mėsoi mė vonė qė ju e kishit rikonsideruar ēėshtjen dhe i kishit pranuar traktatet multilaterale pa kondita.
Nė fund tė gushtit Kolloneli shkoi nė Uashington dhe kur u kthye, mė siguroi se rilidhja e marrėdhėnieve midis Kryqit tė Kuq Amerikan dhe Kryqit tė Kuq Shqiptar ishte punė e mbaruar. Siē u muar vesh pastaj, Kolloneli u bė prapė viktima e naivitetit dhe e padijes sė gjuhės. Puna jo vetėm qė nuk ishte ndrequr, por ishte prishur fare. Tani Kryqi i Kuq Amerikan, sipas fjalės, i lidhi ndihmat e mbledhura kėtu, dhe nuk i la tė shkojnė nė Shqipėri.
Sa pėr ēėshtjen e bashkimit, ju lutem tė kėndoni njė komunikatė qė botoi Vatra nė Diellin, mė 25 shtator, tė mbyllur kėtu brenda. Nga kjo do tė merrni vesh qė Vatra ka bėrė njė propozim pėr tretjen e plotė tė dy organizatave dhe nuk ka marrė ndonjė pėrgjigjė nga Shqipėria e Lirė. Kėtė gjė e di fare mirė Kolloneli, po nuk e pėrmendi nė lamtumirėn. Veē kėsaj, ky propozim i Vatrės ėshtė akoma i hapur, dhe negociatat nuk janė prerė. Pėrse ahere Kolloneli i hapi luftė Vatrės edhe mua pa pritur pėrfundimin e kėtyre bisedimeve. Mė nė funt, rolli i nėrmjetarit ėshtė ti pajtonjė tė dy anėt jo tė pėrkrahė njėrėn anė dhe ti dekllaronjė luftėn anės tjetėr, siē bėri Kolloneli. Tani vinj nė konkluzjen: Nga budallallėket e Kollonelit nuk do ta ndryshonj qėndrimin tim pėrpara Shqipėrisė dhe guvernės suaj nė theori. Po nė praktikė puna ndryshon. Nė doni bashkėpunimin tim, duhet tė dėrgoni nj njeri, i cili tė mė ketė besim dhe i cili tė dijė tė paktėn shqip qė tė merremi vesh. Sa pėr tė huajt, duhet tė dijė tė paktėn anglisht, meqėnėqė kėtej nuk shkon shumė frėngjishtja. Nga ana tjetėr nuk duhet tė mė impononi zevzekė tė kėtushmė si bashkėpunėtorė, tė cilėt ju nuk mund ti njihni.
Dy fjalė pėr marrėdhėniet me Amerikėn, tė cilat janė kyēi i problemeve tuaj kėtu. U lodha dyke ju pėrsėritur qė duhet ti pranoni traktatet nė parim pa kondita, se fundi i fundit kjo nuk ėshtė vetėm njė ēėshtje formule pa rėndėsi praktike. Pasi tė lidhni marrėdhėnje diplomatike me Amerikėn, ahere ēėshtja e Kryqit tė Kuq Amerikan do tė zgjidhet vetvetiu me pak durim, dhe vetėm ahere do tė hapet udha pėr tė nisur njė fushatė serioze.
Njė fjalė pėr tė mbaruar. Koloneli kur mė hapi luftėn, nofta kishte harruar qė ishte delegati i Shqipėrisė. Po mileti kujtojnė qė ay flet nė emrin e guvernės. Tani, nė qoftė se nuk jeni nė njė mendje me Kollonelin, duhet ta kėshilloni ti marrė prapė akuzat qė mė ka bėrė. Nė mos i marrtė prapė, do tė jem i shtrėnguar tė konkludonj qė guverna e aprovon luftėn qė mė deklaroi Kolloneli. Ashtu e do logjika pėr fat tė keq. Dhe ahere bashkėpunimi ynė merr fund nė praktikė. Kam shpresė qė episodi i Kollonelit ėshtė vetėm makthi i njė nate tė keqe, dhe qė kurrė nuk kini patur qėllim tu bini me shkelmė miqve tuaj.
Mbetem,
Me tė fala vėllazėrore
Juaji me besė
Peshkop F.S.Noli
30 shtator 1946
__________________
Shqiptarėt do ti fitojn tė gjitha luftėrat, posa ta kenė pėrfunduar betejen e fundit mes vete.
Duhet shkrirė tė gjitha besimet e huaja, e bėrė detyrė kombėtare pėr mileniumin e ardhshėm qė (DEFINITIVISHT) tė bėhet Shqipėria.
Nuk duhet harruar edhe Skenderbeut- Gjergj Kastriotit, edhe Adem Jasharit u thane, ...edhe sot ka sosh qe akoma vazhdojn tu thone tradhtar.
Por ēeshtja kombetare nuk mbahet mende te kete shkuar perpara me shume, sa me keta patriot.
Punė e madhe qė politikat e ēastit mundė ti quajn diktaror, komunist e ku ta dije une.
Ēėshtjet madhore nuk llogariten me vite apo me dhjet viteshe/dekada, ato llogariten me vlera historike.
Nė kohen e Enverit nuk pati nė lushnjė shoqat serbe, e as bollano.... e tė ngjashėm, kush i moho kėto nga shqiptarėt (sepse pėr tė huajt i kuptojė) i bėnė padrejtėsi tė madhe qetėsis sė tijė shpirtėrore.
__________________
Shqiptarėt do ti fitojn tė gjitha luftėrat, posa ta kenė pėrfunduar betejen e fundit mes vete.
Duhet shkrirė tė gjitha besimet e huaja, e bėrė detyrė kombėtare pėr mileniumin e ardhshėm qė (DEFINITIVISHT) tė bėhet Shqipėria.
Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga murrizi : 07-02-13 nė 10:41
Nuk duhet harruar edhe Skenderbeut- Gjergj Kastriotit, edhe Adem Jasharit u thane, ...edhe sot ka sosh qe akoma vazhdojn tu thone tradhtar.
Por ēeshtja kombetare nuk mbahet mende te kete shkuar perpara me shume, sa me keta patriot.
Punė e madhe qė politikat e ēastit mundė ti quajn diktaror, komunist e ku ta dije une.
Ēėshtjet madhore nuk llogariten me vite apo me dhjet viteshe/dekada, ato llogariten me vlera historike.
Nė kohen e Enverit nuk pati nė lushnjė shoqat serbe, e as bollano.... e tė ngjashėm, kush i moho kėto nga shqiptarėt (sepse pėr tė huajt i kuptojė) i bėnė padrejtėsi tė madhe qetėsis sė tijė shpirtėrore.
Ne kohen e verit nuk kishte shoqate serbe, por ēetniket e themeluan partine komuniste te shqiperise si degė te qendres ne beograd, me milladin e me dushan e me zmaj e me rankoviq. Qysh mbet ēeshtja kombetare e Kosoves e Presheves e Shkupit e Camerise e Ulqinit kur enveri puthej me milladinin?
Apo, lexo njė leter wc-je ne internet pėr enverin e vlo si tamli i dhisė, nxeju e ftofu pėr dy sekonda si puna e teneqes.
Ne kohen e verit nuk kishte shoqate serbe, por ēetniket e themeluan partine komuniste te shqiperise si degė te qendres ne beograd, me milladin e me dushan e me zmaj e me rankoviq. Qysh mbet ēeshtja kombetare e Kosoves e Presheves e Shkupit e Camerise e Ulqinit kur enveri puthej me milladinin?
Apo, lexo njė leter wc-je ne internet pėr enverin e vlo si tamli i dhisė, nxeju e ftofu pėr dy sekonda si puna e teneqes.
jo jo une nuk vloj shpejt gabim e ke.
Por njė gjė duhet ditur saktėsisht sepse edhe ėshtė e vėrtetuar historikisht.
Me pėrfundimin e luftės sė dytė botėrore pati vetėm njė fitues, e ai ishte Иосиф Виссарионович Сталин.
Kryetari i Amerikės ishte i dyti, kėtė e dinte Stalini por edhe vete Trumani.
Churchillit qė ia kishte ėndja tė ishte superfuqi e tė tjeret ishin veq sa pėr fotografim nėpėr mbledhime.
Paramendo tash Enveri bėri me tė gjithė aleanca, sepse pėr ndryshe nuk di njeriu si ta sqaron tė madhin Enver Hoxha, sikur asokohe tė kishte mbajtur anėn e gabuar ?
Po korrospodenca me Nolin ? Sepse ti e solle Nolin duke llafosur me Zogun.
Enver Hoxha ishte njėjtė sa komunist edhe atdhetar, nė prapavijė ishte po aq Amerikan sa sot lideret shqiptar.
thuj jo.
__________________
Shqiptarėt do ti fitojn tė gjitha luftėrat, posa ta kenė pėrfunduar betejen e fundit mes vete.
Duhet shkrirė tė gjitha besimet e huaja, e bėrė detyrė kombėtare pėr mileniumin e ardhshėm qė (DEFINITIVISHT) tė bėhet Shqipėria.