26. Dyshimi mė i madh mendohet tė jetė se ai ėshtė helmuar nė ushqim nga qarqe greke dhe italiane antishqiptare, qė e shikonin Ismail Qemalin si njė personalitet me influencė tė madhe pėr ēėshtjen shqiptare.
27. Kufoma e Ismail Qemalit ėshtė mbajtur nė Peruxha pėr dy javė pas vdekjes, me idenė e balsamosjes. Por kjo i shtoi edhe mė shumė dyshimet pėr helmim, pasi i kanė nxjerrė tė gjitha organet e brendshme pėr tė zhdukur ēdo shenjė pėr autopsinė.
28. Ismail Qemali ėshtė varrosur dy herė. Herėn e parė nė shkurt tė vitit 1919 nė Kaninė, vendin e lindjes dhe tė paraardhėsve tė tij, dhe herėn e dytė mė 28 Nėntor nė Vlorė, viti 1932.
29. Varrimi i dytė ėshtė bėrė me urdhėr posaēėrisht tė mbretit Ahmet Zogu, me rastin e 20-vjetorit tė Pavarėsisė. Zogu dhe partia e asaj kohe i kanė bėrė nderimet mė tė mėdha trupit tė Ismail Qemalit, duke ia vendosur eshtrat nė varrin qė ėshtė edhe sot nė Vlorė.
30. Ceremonia pėr rivarrosjen e eshtrave tė Ismail Qemalit ėshtė cilėsuar si njė nga ceremonitė mė tė mėdha qė ka organizuar Ahmet Zogu gjatė gjithė kohės qė ai ka qenė nė pushtet. Ai i ka bėrė nderimet mė tė mėdha atij qė u quajt babai i kombit.
31. Ismail Qemali ėshtė nga ata personalitete politike dhe shtetėrore qė ka shkruar kujtimet e veta. Por kujtimet e tij nuk janė botuar asnjėherė tė plota dhe kjo ėshtė ēudia qė e ka shoqėruar ēdo gjė nė jetėn e tij.
32. Akuza mė e madhe qė ėshtė hedhur ndaj Ismail Qemalit, ėshtė ajo se ai ideoi pas pavarėsisė ndarjen e Shqipėrisė nė kantone njė model si Zvicra. Por sipas njerėzve qė e hodhėn kėtė akuzė, kjo do tė bėnte qė fqinjėt ta kishin mė tė lehtė ndarjen dhe copėtimin e Shqipėrisė.
33. Pėr herė tė parė gjatė gjithė historisė sė shtetit shqiptar diskutohet qė tė hiqet emri i Ismail Qemalit nga njė institucion. Ky skandal ndodhi pikėrisht kur rektori i Universitetit tė Vlorės, Tanush Shaska, propozoi qė emri i Ismail Qemalit ti hiqej Universitetit tė Vlorės. Propozim ky qė ngjalli njė reagim mjaft tė ashpėr si nga politika, media, intelektualėt dhe publiku.
34. Pasardhėsit mė aktivė tė Ismail Qemalit nė ditėt e sotme janė Darling Vlora, Nedim Vlora dhe Ariana Vlora. Ndėrsa shumica e pasardhėsve tė tjerė kanė vdekur, kurse pjesa tjetėr ėshtė nė emigracion prej shumė vitesh.
35. Qamil bej Vlora (1895-1950) ishte djali dhe fėmija i fundit i Ismail Qemalit. Qamili ishte i vetmi djalė i Ismail Qemali qė nuk u largua nga Shqipėria. Edhe pse nuk u mor me politikė, mė 1946, pasi nuk pranoi bashkėpunimin me regjimin komunist, u arrestua me pretekstin armė mbajtje pa leje, pasi iu gjet njė revolver, mė shumė antik sesa funksional. Nė burg u bė me turbekuloz dhe vdiq nė moshėn 55-vjeēare.
36. Ismail Vlora dhe Xhevdet Vlora ishin dy nipėrit e Ismail Qemalit. Ata ishin poliglotė qė punuan pėr bukėn e gojės. Dy nipėrit e Ismail Qemalit nuk pranuan tė bashkėpunonin me regjimin komunist dhe nė kėtė mėnyrė u detyruan tė punonin nėpėr fshatra tė ndryshėm me punė krahu.
37. Ismail Qemali u martua dy herė dhe nė tė dy rastet me shtetase greke. Pėr herė tė parė me njė vejushė nga Konica, me tė cilėn nuk pati fėmijė, pasi vdiq gjatė lindjes sė bashku me vajzėn. Ndėrsa pėr herė tė dytė u martua nė vitin 1886, me Kleoniqi Surmeli, vajza e njė fisniku grek nga krahina e Edėrnesė.
38. Ismail Qemali u detyrua ta rrėmbente gruan e dytė pėr arsye se ligjet e ndalonim martesėn e njė myslimani me njė ortodokse. Siē shkruan nė kujtimet e veta Ismail Qemali, me kėshillėn e vjehrrit e rrėmbeu nusen e ardhshme, ndėrsa martesa u njoh zyrtarisht nė 1886-n, ai ishte 23 vjeē.
39. Nga martesa e dytė Ismail Qemali pati 9 fėmijė, tre vajza dhe gjashtė djem. Vajzat quheshin Myvedet, Alije, Ylvie. Ndėrsa djemtė ishin Mahmud Bej, Tahir Bej, Ethem Bej, Xhevdet Bej, Qazim Bej dhe Qamil Bej.
40. Fjalimi i Ismail Qemalit nė pasditen e 28 Nėntorit 1912, Vlorė, zgjati rreth pesė minuta. Fjalimi pėrmbante 450 fjalė dhe u ndėrpre disa herė nga thirrjet e njerėzve qė ishin mbledhur nė sheshin e qytetit. Ndėrprerja mė e gjatė e fjalimit tė Ismail Qemalit ėshtė nė momentin qė ai nxjerr flamurin dhe e valėvit atė nė ajėr dhe thotė Rroftė Shqipėria e Lirė!.
41. Fjalimi i Ismail Qemalit nė Shpalljen e Pavarėsisė u lexua i gjithi nė gjuhėn shqipe. Nė tė pėrmendet Shpallja e Pavarėsisė, lufta e Skėnderbeut, vuajtjet e shqiptarėve dhe sė fundi, njė lutje drejtuar Zotit qė tė mbrojė shqiptarėt dhe Shqipėrinė e Lirė.
42. Fjalia mė e veēantė e fjalimit tė Ismail Qemalit nė Vlorė ėshtė: Zotit tė Madh,
tė pranojė qė kėtej e tutje tė jem unė dėshmori mė i parė i Atdheut, ashtu siē pata nderin dhe fatin qė tė jem i pari ta puth e ta bėj tė valėvitet i Lirė. Flamuri i ynė, natdhenė tonė tė lirė.
43. Vendimi i parė i Ismail Qemalit pas firmosjes sė deklaratės sė Pavarėsisė dhe marrjes sė detyrės si kryeministėr, ėshtė dėrgimi i lajmit nė tė gjitha qarqet e vendit dhe dėrgimi i telegrameve nė shtetet e mėdha pėr njohjen e pavarėsisė.
44. Ismail Qemali ėshtė djali i Mahmut bej Vlorės qė disa herė u ndėshkua nga Porta e Lartė dhe i Hadije Hanėmit nga familja e njohur Alizoti e Gjirokastrės. Ismail Qemali kishte njė motėr dhe njė vėlla mė tė vogėl, Sulejmanin. Sulejmani vdiq gjatė internimit qė iu bė familjes nga turqit nė Selanik, rreth vitit 1871.
45. Kopja e dokumentit tė Shpalljes sė Pavarėsisė, e publikuar nė vitin 2007, mendohet se i pėrket Lef Nosit, i cili nė qeverinė e parė shqiptare ishte ministėr i Postė-Telegrafės. Teksti shqip i Deklaratės sė Pavarėsisė pėrbėhet vetėm prej katėr rreshtash dhe janė ato ku thuhet: Shqipėria tė jetė mė vete, e lirė dhe e mosvarme. Mė pas vijojnė dy rreshta nė turqishten e vjetėr.
46. Nga teksti dhe proklamata e Pavarėsisė, nga regjimi komunist janė hequr mjaft emra nga firmėtarėt e pavarėsisė. Por nė proklamatė janė hequr edhe disa pasazhe.
47. Kabineti i qeverisė sė Vlorės pėrbėhej nga 10 anėtarė. Kryeministėr Ismail Qemali, Zėvendėskryeministėr Nikoll Kaēorri, Ministėr i Jashtėm Myfit Libohova, i Luftės Mehmet Pashė Dėrralla, i Drejtėsisė Petro Poga, i Arsimit Luigj Gurakuqi, i Financave Abdi Toptani, i Bujqėsisė Pandeli Cale, i Post Telegrafit Lef Nosi.
48. Deri mė sot nuk ekziston asnjė fotografi nga momenti i Shpalljes sė Pavarėsisė mė 28 Nėntor tė vitit 1912. Ende nuk dihen shkaqet sepse ajo foto mungon. Ndėrkohė qė fotografia qė paraqet ngritjen e flamurit nė Vlorė nga Ismail Qemali nuk i pėrket datės 28 Nėntor 1912, por datės 1 dhjetor 1912.
49. Shpallja e Pavarėsisė sė Shqipėrisė nuk u njoh qė mė 28 Nėntor tė vitit 1912 nga Evropa. Pavarėsia e Shqipėrisė nga shtetet evropiane u njoh vetėm nė vitin 1913, gjithashtu nė kėtė vit u njoh edhe Ismail Qemali si kryeministėr i Shqipėrisė.
50. Ismail Qemali e shpalli Pavarėsinė pėr tė gjitha trevat shqiptare. Nė kėtė akt hyn Kosova, njė pjesė e Maqedonisė, Ēamėria dhe pjesa qė u shkėput mė vonė nga Mali i Zi.
Titulli: Flamuri shqiptar nga Skėnderbeu tek Ismail Qemali
Modė Lineare
