VITI I SKENDERBEUT (1405 - 2005)

[hasanmehmeti]

Argumentet praktike mund të përmblidhen:

1-Pavarësisht si është e vërteta për Skënderbeun, duke e paraqitur
si mbrojtës të Evropës, shqiptarët përfitojnë përkrahjen e Evropës
për synimet e veta politike të kohës;
2-Pavarësisht si është e vërteta duke e paraqitur Skënderbeun si
mbrojtës të krishtërimit, shqiptarët fitojnë përkrahjen politike të
kristianëve përinteresat e kohës;
3-Pavarësisht nga rrjedhojat që ka sjellë politika e Skënderbeut dhe
figura e tij duhet të ruhet për shkak të frymëzimit që jep tek
shqiptarët për luftën për liri dhe për pavarësi.

Ndaj të gjitha këtyre argumentave janë paraqitur argumenta
alternative, të tjera, që do të përshkruhen më hollësisht në vijim,
po ashtu në të dy dimensionet: teorike dhe praktike.

1-Skënderbeu për çerek shekulli është mbrojtës i Evropës në kuptimin
ushtarak dhe në kuptimin e mbrojtjes së qytetërimit evropian,
qytetërimit perëndimor përballë barbarisë lindore osmane. Ky
argument thotë se Skënderbeu e mbrojti Evropën drejtpërdrejtë , duke mos
lejuar kalimin e pushtuesve osmanë islamikë nga bregdeti shqiptar
dhe territori i zotëruar prej tij në Evropë dhe tërthorazi duke
angazhuar forca të mëdha ushtarake osmane në luftë kundër vetes dhe
shqiptarëve dhe kështu duke dobësuar fuqinë e saj pushtuese
ushtarake ndaj Evropës. Duke e mbrojtur Evropën nga pushtimi ushtarak osman,
Skënderbeu ka mbrojtur qytetërimin evropian perëndimor.

Ndaj këtij argumenti janë bërë vërejtje të shumta dhe janë
paraqitur argumente lternative:
së pari, a nuk kishte rrugë të tjera Perandoria Osmane për pushtimin e Evropës, por vetëm nga Shqipëria e Mesme (e sotme) dhe nga Durrësi ?
Në periudhën e Skënderbeut, Perandoria Osmane shtrihej në gjithë Bosnjen e Serbinë deri afër Beogradit (që mbahej nga hungarezët) prej nga mund të depërtonte në Evropë nëpër
luginën e Danubit dhe po ashtu, kishte mundësi të kalojë Adriatikun
në vendkalimin më të ngushtë, Otranto, e nuk kishte pse të kalonte
patjetër nga Durrësi. Së dyti, pse nuk e pushtoi Evropën pas vdekjes
së Skënderbeut, kur nuk mbrohej më prej tij ? Pas vdekjes së
Skënderbeut fuqia pushtuese e Perandorisë Osmane nuk kishte rënë,
por përkundrazi përparoi deri afër Vjenës. Për më tepër, megjithëse
e futi në dorë bregdetin shqiptar, përparimin kah Evropës e ndoqi në
rrugë tokësore, bregut të Danubit deri afër Vjenës dhe nuk ndërmori
sulme kundër Italisë e papatit nga Durrësi. Së treti, a duhej të
mbrohej qytetërimi dhe kultura perëndimore e asaj kohe ?
Qyetërimi dhe kultura evropiane e asaj periudhe dhe shumë më pas, ishin ndër
të tjera, qytetërimi dhe kultura e kryqëzatave, inkuizicionit, djegies
së rreth 700 mijë plakave të pafajshme të akuzuara si shtriga, e
shfarosjes së hebrejve etj., etj.
Vetë evropianët kishin filluar dhe pak pas vdekjes së Skënderbeut i kishin shpallur luftë qytetërimit dhe kulturës së deriatëhershme evropiane, elementëve thelbësorë
të mesjetës të cilën e quanin periudhë të "vdekjes" dhe përpiqeshin
ta zëvendësonin me "rilindjen", periudhë dehumanizmi dhe përpiqeshin
ta zëvendësonin me humanizmin, periudhë të errësirës dhe flakjen e
saj e quajtën periudhë të ndriçimit (iluminizmit) . Mund të thuhet se
Skënderbeu mbrojti kushtet që evropianët vetë të fillojnë luftën
kundër kësaj kulture perëndimore, por ky interpretim nuk qëndron,
sepse lufta evropiane kundër kulturës evropiane mori vrull pikërisht
pas vdekjes së Skënderbeut. Nga kjo rastisje në kohë ndoshta nuk del
as se Skënderbeu ishte pengesë e vrullit të humanizmit, rilindjes
dhe iluminizmit evropian, por vetëm se Skënderbeu nuk kishte rol të
rëndësishëm as për mbrojtjen, as për ndryshimin e kulturës
evropiane.
Sidoqoftë, sipas vetë evropianëve, gjëja që duhej më së paku të
bëhej në atë ishte mbrojtja e kulturës së atëhershme evropiane,
perëndimore etj., etj.

[hasanmehmeti]

2-Skënderbeu është mbrojtës i krishtërimit perëndimor.
Ky argument thotë se luftërat antiosmane të Skënderbeut kanë qenë njëkohësisht
luftra për ruajtjen e kristianizmit perëndimor kundër islamizmit, se
Skënderbeu ishte projektuar të vihej në krye të kryqëzatave, se
është vlerësuar "Atleti i Krishtit", se këshilltar kryesor kishte
peshkopin Pal Engjëlli dhe se përfundimisht në orientimin e vet politik ishte
thellësisht kristian perëndimor.

Ndaj këtij argumenti janë paraqitur kundërargumente të prirjeve të
ndryshme që tregojnë marrëdhënie më të ndërlikuara ndërmjet
Skënderbeut dhe kristianizmit.
Së pari, historigrafia enveriste është përpjekur të zvogëlojë motivin fetar kristian të Skënderbeut duke nxjerrë pavarësinë e vendit si motiv të parë të luftërave të tij,
duke treguar pabesitë e papës ndaj Skënderbeut etj.
Së dyti, cilin kristianizëm perëndimor mbronte Skënderbeu ?
Edhe në qoftë se Skënderbeu ishte mbrojtës i katolicizmit papnor,
nuk del se është mbrojtës i kristianizmit perëndimor, sepse
kristianizmi perëndimor ishte ndarë në drejtime që nuk pranonin
katolicizmin papnor dhe autoritetin e papës së Romës. Pak para
periudhës së luftërave të Skënderbeut, konflikte kishin shpërthyer
madje edhe ndërmjet vetë kandidatëve për selinë e papës, një prej
të cilëve e zhvendosi atë në Avinjon të Francës, e në të njëjtën kohë
ekzistonin tre papë që lëshonin mallkime kundër njëri-tjetrit.
Gjatë periudhës së Skënderbeut kishin filluar dhe jo shumë pas vdekjes së
tij morën vrull lëvizjet reformiste në Gjermani me Martin Luterin,
në Francë me Kalvinin etj., për shkëputjen e kishave nga
katolicizmi papnor që përfunduan në luftëra të përgjakshme si masakra kundër
hugenotëve në natën e Shën Bartolemeut, inkuizicioni, luftërat
ndërmjet Spanjës dhe Hollandës etj., etj.
Njëri pas tjetrit kisha dhe popuj evropianë ishin shkëputur nga katolicizmi dhe autoriteti
papnor duke krijuar kishën anglikane, protestantët, kalvinistët,
luterianët, baptistët etj., etj., kështu që termi "mbrojtje e
katolicizmit" nuk mbulon termin "mbrojtje e kristianizmit
perëndimor", por vetëm tregon marrjen e anës së njërës palë
kristiane në luftën kundër palës tjetër kristiane perëndimore.

Së treti, a ishte luftë për mbrojtjen e kristainizmit kundër
islamizmit pjesëmarrja e Skënderbeut në luftën e një princi kristian
(psh princit të Napolit) kundër një princi tjetër po kristian në
gadishullin italik ?
Skënderbeu del se ka zhvilluar luftëra edhe
kundër kristianëve dhe kjo mund të interpetohet si luftë e
Skënderbeut kundër kristianizmit (siç interpretohet si luftë për
mbrojtjen e tij, meqenëse është në anën e një udhëheqësi kristian)
jo vetëm kur ishte në shërbim të sulltanit, por edhe kur ishte
kundërshtar i tij, ose mund të interpretohet se në politikën e
vetë Skënderbeu nuk udhëhiqej nga motivi fetar, por i forcimit të
fuqisë së vet ose se Skënderbeu ishte një palë kristiane në luftën
kundër islamizmit dhe kristianizmit tjetër perëndimor etj., etj. Po
ashtu, si mbrojtës i kristianizmit perëndimor, Skënderbeu nuk del as
kur bën aleanca me princër dhe mbretër të kristianizmit ortodoks
lindor si ata serbë, bullgarë, grekë etj.
Së katërti, devotshmëria katolike e Skënderbeut është e dyshimtë,
sepse vetë ai një kohë të gjatë kishte jetuar si mysliman, sepse
familja e tij ishte e njohur nga njëra anë për ndërrimet e shpeshta
fetare dhe nga ana tjetër, pjesa më e madhe e familjes së tij ishte
nën ndikimin ortodoks të nënës që shprehet në ortodoksë-sllavë të
vëllezërve dhe motrave si Reposhi, Konstantini, Vllajka, Jella
etj., deri tek varrimi i vëllait të tij me nderim të madh në manastirin e
shenjtë e Hilanadarit në Greqi.
Siç u tha edhe në prirjet politike tek Skënderbeu konstatohen prirje drejt kristianizmit ortodoks lindor.
Së pesti, Skënderbeu mund të interpretohet si udhëheqësi
shqiptar që përuroi fillimin e luftërave fetare ndërmjet
shqiptarëve. Kështu mund të interpretohet sjellja e tij ndaj
besimeve të tjera fetare në Shqipëri pas kthimit në Krujë, kur kërkoi nga
kolonistët dhe të konvertuarit në myslimanë të zgjedhin ndërmjet
kristianizmit e vdekjes dhe të gjithë ata që nuk pranuan të
braktisin islamin i masakroi. Masakra masive si këto nuk janë kryer
gjatë gjithë periudhës së sundimit osman dhe përgjithësisht kjo
sjellje e Skënderbeut nuk u pasua nga udhëheqës të tjerë (ndoshta me
përjashtim të Pjetër Bogdanit dhe ndonjë rasti tjetër të rrallë)
e nuk u shndërrua në traditë tek shqiptarët. Përkundrazi, traditë u
bë toleranca fetare që është një përvojë dhe karakteristikë tipike
shqiptare.
Por në qoftë se do të ishte vazhduar qëndrimi i Skënderbeut,
atëherë atij do t'i takonte merita e themeluesit të intolerancës dhe
luftërave fetare ndërmjet shqiptarëve. Sidoqoftë nga të gjitha këto,
sjellja e Skënderbeut nuk mund të përmblidhet nën termin "mbrojtës
I kristianizmit perëndimor", as nën termin "mbrojtës i
kristianizmit" , sepse në veprimtarinë e tij ka edhe luftëra kundër kristianëve,
sidomos kundërshtarëve të Papës, edhe aleanca me ortodoksinë që nuk
është kristianizëm perëndimor etj. Sigurisht, në krahasim me
islamizmin, të gjitha format e kristianizmit kanë diçka të
përbashkët, por kjo e përbashkët është e pamjaftueshme që
veprimtaria e Skënderbeut të përfshihet nën termin "mbrojtës i
kristianizmit" edhe kur lufton kundër kristianëve.

vazhdon me piken 3-Pavarësisht nga rrjedhojat që ka sjellë politika e Skënderbeut dhe
figura e tij duhet të ruhet për shkak të frymëzimit që jep tek
shqiptarët për luftën për liri dhe për pavarësi.

[premium]

Mirë paska thonë Sami Frashëri , por t'ish kan me qu Samin nga vorri të shiqon si është zbrazur Kosova nga lufta në vitin 1999 , ish shokuar .
Ma mirë mos ta ngucim atdhetarin Sami mos të sheh edhe Mitrovicën e ndarë nga një grusht shkie , kish ra në depresion .

per fatkeq kështu eshte ne Kosovë .

[Zero Cool]

XHAMARIA BIEMI DHE MITI PËR SKËNDERBEUN





Avni Alcani


Me rastin e 544-vjetorit të vdekjes së Skënderbeut

Cilido shqiptar, studiues apo lexues i thjeshtë që e ka lexuar, studiuar dhe hulumtuar jetën dhe veprën e Gjergj Kastriot Skënderbeut, do ta kishte shumë të vështirë të dilte nga miti që është krijuar për figurën e Heroit Kombëtar, pasi ky mit është krijuar ndër vite nga të gjithë shqiptarët për vetë shqiptarët.

Por ky mit është ushqyer edhe nga një lloj literature aventureske, e cila është krijuar në shekujt e kaluar, siç është, p.sh., libri “Istoria di Giorgio Castrioto detto Scander-begh” (Breshia, Giam, Battista Bossino 1742), i një autori italian të shekullit të 18, priftit nga Breshia, Xhamaria Biemi, vepra e të cilit është vlerësuar si “vepra mashtruese e hileqare” dhe vetë autori i saj si jo serioz dhe si një falsifikator profesionist.

* * *

Historianë shqiptarë të shek. të 20, të cilët janë marrë me studimin e figurës së Skënderbeut, në lidhje me Xh. Biemin dhe veprën e tij të sipërpërmendur, janë ndarë në dysh, duke pasur mendime dhe opinione të ndryshme nga njëri-tjetri. Dy prej historianëve më të njohur shqiptarë, që kanë shkruar libra për historinë e Skënderbeut, siç janë Fan S. Noli dhe Kristo Frashëri, e pranojnë Biemin dhe veprën e tij, kurse disa historianë të tjerë (Aleks Buda, Dhimitër Shuteriqi etj.), e kundërshtojnë si Biemin, por edhe veprën e tij.

Noli, në librin “Gj. K. Skënderbeu. 1405-1968” (Tiranë 1967), shkruan se burimet që janë nxjerrë nga libri i Biemit janë shumë të besueshme. Kjo, sipas tij, pasi Biemi paska shfrytëzuar librin e një biografi të vjetër shqiptar, që është quajtur Anonimi i Tivarit dhe se “Biemi është i pari dhe i vetmi historian që e përdori librin e Tivarasit, i cili duket se ka humbur përfundimisht” (Noli, faqe 158). Të njëjtin qëndrim me Nolin, për Xh. Biemin dhe veprën e tij, mban edhe historiani i mirënjohur Kristo Frashëri në librin “Skënderbeu. Jeta dhe vepra”, (Tiranë 2002).

Kundërshtarët e Biemit hedhin dyshime në të dhënat autentike që jep ky autor në veprën e tij për Skënderbeun. Dh. S. Shuteriqi, në shkrimet kushtuar aranitëve, shpeshherë e ka përmendur edhe Biemin si biograf të Skënderbeut, por ai shkruan për abatin breshian se “Biemi… ka fantazuar shumë”. Kurse historiani i shquar shqiptar, Aleks Buda, në parathënien e librit të F.S. Nolit, “Gj. K. Skënderbeu 1405-1968”, shkruan se “Një e metë që mbështetet akoma në punimin e ri të Nolit është fakti se ai vazhdon të përdorë si burim të dorës së parë disa burime tregimtare shumë të dyshimta. E kemi fjalën për historinë e të ashtuquajturit “Tivaras”, për të cilin historianë me autoritet kanë shprehur mendimin e argumentuar se kemi të bëjmë me një falsifikim të një falsifikatori profesionist të shek. XVIII, Xhamaria Biemi” (Buda, “Fan S. Noli, historian i Skënderbeut”, Parathënie e librit: “Gj.K.Skënderbeu. 1405-1968”, Tiranë 1967, faqe 8). Buda e vijon më tej kritikën ndaj Nolit, kur thotë se “për shkak të këtij burimi kaq të dyshimtë, Noli lë qëllimisht pas dore një burim si biografinë e hartuar nga shqiptari Marin Barleti, të cilin kërkimet e reja po e vërtetojnë gjithnjë e më tepër si një burim në kuptim të plotë autentik e të dorës së parë (Buda, po aty, faqe 8).

Përse një historian me përmasa si Fan Noli “gabon” në përdorimin e burimeve historike për Skënderbeun nga një autor i dyshimtë, si është Xh. Biemi?! Kjo ka ndodhur, sipas mendimit tim, sepse Fan Noli ishte i mbrujtur me idealet e rilindësve shqiptarë, të cilët, për qëllimet e tyre atdhetare, e kishin glorifikuar dhe mitizuar figurën e Skënderbeut që ai t’i “udhëhiqte” drejt idealit të tyre madhor, çlirimin e Shqipërisë nga pushtimi i gjatë turk.

* * *

Kundërshtari më i “rreptë” i Xh. Biemit dhe i veprës së tij ka qenë një historian jo shqiptar, Frans Babinger (1891-1967), profesor i njohur gjerman i historisë në Universitetin e Mynihut (Gjermani). F. Babinger është autor i disa librave për historinë e otomanëve. Ai ka shkruar disa artikuj e libra edhe për historinë e Shqipërisë. Veprat e tij më të njohura janë librat: “Mehmet Pushtuesi”, “Elbasani” dhe “Fundi i arianitëve”.

Ne në këtë shkrim do të fokusohemi te libri “Fundi i arianitëve”, botim i Akademisë së Shkencave të Bavarisë dhe i Shtëpisë Botuese të Akademisë së Shkencave të Bavarisë (Mynih 1960). Në vitin 2004 libri u përkthye edhe në gjuhën shqipe nga Shtëpia Botuese “Plejad”, në kolanën: “Plejada e Mendimit Botëror, Histori”. Libri i kushtohet Kostandin Aranitit, djalit të dytë të Gjergj Aranitit, i cili ishte një personalitet i madh dhe një prej emrave më të lakuar në oborrin papnor, të mbretërve të Francës dhe të Gjermanisë, në fund të shek. XV dhe deri në fillim të shek. XVI. Veprimtaria e tij diplomatike në shërbim të mbretit Maksimilian I të Gjermanisë dhe të Kurisë Romane të Vatikanit, ishte tepër e rëndësishme dhe vendimtare. Falë lëvizjeve të tij të zgjuar dhe nuhatjes së mprehtë prej diplomati, Kostandini fitoi pushtet, prona dhe u bë personaliteti më i preferuar i Papa Julianit II. Pak kohë para se Juliani II të vdiste, e caktoi Kostandin Aranitin Kapiten i Përgjithshëm i trupave të Këshillit të Gjithëmbarshëm të Lateranit.

Që në faqet e para të librit, në parathënien e tij, lexuesi ndeshet me një qëndrim kritik të Babingerit ndaj historianëve shqiptarë dhe i bën fajtorë ata për vlerësimin jo të denjë që i kanë bërë figurës së Gjergj Arianitit, atit të Kostandinit, si dhe për errësimin e nënvlerësimin në dobi të dhëndrit të tij, Gjergj Kastriot Skënderbeut. Babinger shkruan: “Për sa ka të bëjë, së fundi, me historinë e Shqipërisë, para sundimit përfundimtar osman, mbi këtë popull aq të dhënë pas lirisë, nga faqet e hyrjes së këtij shkrimi ka të ngjarë të shihet qartë se, ndofta, roli i Gjergj Arianitit është errësuar në mënyrë të dyshimtë në të mirë të dhëndrit të tij, të mbiquajtur së fundi “capitano generale dei Signori d’Albania” (Gj. Muzaka) Gjergj Kastrioti, i quajtur Skënderbej” (Babinger, faqe 9). Babinger shpreh një konsideratë të veçantë për Gj. Arianitin, duke e cilësuar atë si një gjeneral dhe mbrojtës të vendit të tij. Gjergj Arianiti, shkruan Babingeri: “del në dritë jo vetëm të historisë së Shqipërisë, por dhe të historisë së Perëndimit, si dhe lavdinë e të cilit, si gjeneral dhe mbrojtës të vendit të arnautëve nga turqit që i binin në qafë e që vetëm mbas vdekjes së tij qe lënë në hije dhe, së fund qe errësuar krejtësisht nga ajo e dhëndrit të tij, Gjergj Kastrioti, i quajtur Skënderbe”, (Babinger, faqe 21-22). Duke krahasuar sukseset e Arianitit me ato të dhëndrit të tij, Babinger ka shprehur mendimin se: “sukseset ushtarake të Gjergj Arianitit, para së gjithash ushtria e tij në luftën e vogël, vështirë se mund të mbeten pas atyre të burrit të vajzës së tij” (Babinger, faqe 22). Por, “pas vitit 1455”, shkruan Babinger, çuditërisht “zhduket emri i tij nga vjetarët e Historisë së Shqipërisë, që këtej e tutje lavdëronin vetëm emrin e burrit të vajzës së tij, Gjergj Kastriotit”, (Babinger, faqe 25).

Le t’i rikthehemi çështjes sonë, atë të kritikës që i ka bërë F. Babinger priftit italian Xhamaria Biemi dhe libri të tij të titulluar “Istoria di Giorgio Castrioto detto Scander-begh” (Breshia, Giam, Battista Bossino 1742). Babinger është tepër i ashpër në qëndrimin e tij ndaj Biemit dhe e etiketon priftin breshian si “mashtruesi i pacipë” dhe librin e tij si “vepra mashtruese e hileqare e abatit breshian” (Babinger, faqe 9). Ai i këshillon historianët shqiptarë që “studimet historike shqiptare (duhet) të çlirohen nga vepra mashtruese e hileqare letrare e Istoria di Giorgio Castrioto detto Scander-begh e Gianmaria Biemit” (Babinger, faqe 9). Babinger ka vërtetuar se nuk ka qenë botuar asnjë libër i shkruar nga një Anonim i Tivarit. Ky libër është një sajesë e Xh. Biemit. Qysh në vitin 1933 Babinger e kishte nxitur mikun e tij, Kurt Ohly, një specialist i inkunabulave,) që të gjente një libër të të ashtuquajturit “Anonimi Tivaras”, i cili pretendohej se ishte botuar që në vitin 1480 dhe mbi të cilin abati breshian kishte sajuar historinë e tij për Skënderbeun. Babinger shkruan se “Kurt Ohly, me nxitjen time, e demaskoi mashtrimin e paciptë të abatit breshian te Vjetari i Gutenbergut 1933, te faqe 53-61, nuk do të përdorej në mënyrë të vazhdueshme si një burim i besueshëm dhe kështu do t’i bëhej shkencës një shërbim me të vërtetë i mirë” (Babinger, faqe 10). Këtë e pohon edhe vetë Noli në librin e tij të historisë së Skënderbeut, se Kurt Ohly “nuk ka mundur të gjejë asnjë provë që një libër si i Tivarasit të ketë qenë botuar ndonjëherë në Venedik, prej Radolit të Augusburgut” (Noli, “Gj.K.Skënderbeu. 1405-1968”, Tiranë 1967, faqe 160).

Fan S. Noli, si një përkrahës i veprës së Biemit, pati debatuar me Babingerin, duke e akuzuar studiuesin gjerman se ai ka nxjerrë “përfundime të nxituara” nga Biemit dhe veprës së tij dhe se Babingeri “ka shumë të ngjarë ta ketë lexuar tek-tuk librin e Biemit” (Noli, faqe 160). Këtyre akuzave të Nolit profesori i historisë u është përgjigjur, se “po qe se peshkopi shqiptar Fan Stilian Noli (Boston) në librin e tij George Castrioti Skanderbeg (1405-1468) (New York, 1947), në faqen 41 ankohet për këtë... e gjitha kjo e nderon pak dashurinë për të afërmin, të këtij titullari të kishës dhe aq më pak i shërben ai, në këtë mënyrë, studimit të ndërgjegjshëm historik” (Babinger, faqe 10).

* * *

Historianët dhe gjithë krijuesit shqiptarë e mitizuan figurën e Skënderbeut. Ai përshkruhej si nëpër legjenda, me kalin që kapërcente malet dhe me shpatën që nuk e mbanin dot as dhjetë burra etj., etj. Mitizimi i figurës së tij mori përmasa të jashtëzakonshme në shek. e 19, gjatë periudhës së Rilindjes Kombëtare shqiptare. Rilindësit shqiptarë kërkonin të zgjonin te shqiptarët ndjenjat e kombëtarëve, për t’i mobilizuar të ngriheshin në luftë për çlirimin e vendit të tyre nga pushtimi i gjatë 5 shekullor otoman. Ata kërkonin një figurë heroi që t’ua paraqisnin shqiptarëve, që ta kishin si shembull. Figura më e përshtatshme ishte e Skënderbeut, një figurë historike e shek. të 15, që u kishte bërë qëndresë të jashtëzakonshme ushtrive turke për 25 vjet rresht dhe kishte përballuar ushtrinë më të madhe dhe më të fortë në botë. Krijuesit e parë që u morën me figurën e Skënderbeut dhe për “Motin e Madh” ishin shkrimtarët arbëreshë të Italisë, si De Rada, Gavril Dara, Zef Serempe, B. Bilota etj. Poeti kombëtar i shqiptarëve, Naim Frashëri, shkroi “Istori e Skënderbeut”, që e pati marrë frymëzimin nga vepra e M. Barletit. Poema pati një jehonë të madhe në Shqipëri, por edhe te krijuesit e tjerë shqiptarë, të cilët pothuajse të gjithë shkruan dhe patën në tematikën e krijimeve të tyre figurën e Skënderbeut.

Për fat të keq mitizimi i Skënderbeut dhe mbivlerësimi i figurës së tij u bë gati nga të gjithë historianët shqiptarë të shek. të 20. Skënderbeu u përshkrua si “një udhëheqës i shquar i kryengritjes çlirimtare të shek. XV kundër zgjedhës osmane, si një strateg gjenial që korri vazhdimisht fitore ushtarake kundër sulltanëve turq, si një farkëtar dorëfortë që krijoi shtetin e përqendruar kombëtar shqiptar, si një burrë shteti, i cili me luftën e tij një çerekshekullore konsolidoi identitetin kombëtar të shqiptarëve, si një personalitet i historisë mesjetare, i cili në të njëjtën kohë mbrojti edhe qytetërimin e Europës humaniste”. (Prof. Kristo Frashëri, “Skënderbeu i shpërfytyruar”, Dudaj, 2009).

Para disa viteve shpërtheu një polemikë e ashpër kundër botimit të një biografie të re të Skënderbeut nga historiani zviceran Oliver Jens Schmitt, profesor në Universitetin e Vjenës. Schmitt-i pati “guxuar” që të “zbresë” nga froni i mitologjisë, ku e kishin vendosur historianët shqiptarë heroin e tyre, dhe të tregonte se ai ishte një kryengritës i zakonshëm kundër sulltanit. Por, a mund të konceptojë gjykime të tilla lexuesi shqiptar, që është i mbrujtur qysh në bankat e shkollës me heroizmat legjendare të Heroit të tyre Kombëtar?!

Përshkrimet mitologjike që e mbivlerësuan Skënderbeun, e patën dëmtuar jo vetëm figurën e heroit, por ato errësuan qëllimisht dhe në dëm të bashkëluftëtarëve të tij. Në një bisedë që kam pasur me të ndjerin prof. Dh. Shuteriqi, ai më pati thënë se mbivlerësimi i figurës së Skënderbeut pati “errësuar” (eklipsuar) bashkëluftëtarët e tij, si Gjergj Arianitin, Moisi Golemin, Tanush Topinë, Muzakën e Angjelinës, Lekë Dukagjinin, Kont Uranin etj., të cilët ishin gjeneralë të shquar dhe po aq të zotë sa edhe vetë Skënderbeu.

Kohët e fundit është folur për rishkrimin e historisë. Për fat të keq kjo thirrje ka ardhur nga politika. Historia e Shqipërisë dhe e shqiptarëve do të rishkruhet drejt kur ajo të mos jetë më e ndikuar nga koniunkturat politike dhe të pastrohet nga burimet e atyre veprave të autorëve që janë cilësuar si “falsifikatorë dhe mashtrues hileqarë”.

[Zero Cool]

Sot shënohet përvjetori i 544-të i vdekjes së Skënderbeut






Krujë, 17.01.2012 10:39

Sot shënohet përvjetori i 544 i vdekjes së Gjergj Kastriot Skënderbeut. Ditën e sotme pritet të ketë aktivitete në qytetin e Krujës, por edhe në qytete të tjera për nder të heroit tonë kombëtar, ku nuk përjashtohen edhe homazhet në varrin e tij që ndodhet në qytetin e Lezhës.

Me këtë rast aleanca "Kuq e Zi" do të organizojë sot në Kalanë e Krujës një aktivitet në përkujtim të vdekjes së heroit tonë kombëtar dhe sipas aleancës këtij aktiviteti do t`i bashkohet edhe pinjolli i familjes së Gjergj Kastritotit Skënderbeut Flavio Misasi.

Gjergj Kastrioti ka hyrë në histori si një nga gjeneralët më të mëdhenj të kohës, si një strateg i shquar i luftimeve mbrojtëse, si një burrë i madh shteti, që udhëhoqi luftën për pavarësi të kombit te tij kundër pushtuesit osman, i cili punoi edhe për bashkimin politiko-shtetëror të popullit shqiptar .

E pikërisht me Kuvendin e Lezhës më Gjergj Kastrioti Skënderbeu vuri themelet e një shteti arbër të organizuar, as para tij as pas tij princat shqiptarë nuk mundën të gjenin rrugën e bashkimit. Për 25 vjet me radhë Skënderbeu mbrojti lirinë e popullit dhe të vendit të tij dhe lufta e tij pengoi përhapjen osmane drejt Evropës.

Për shqiptarët emri i Skënderbeut ka qenë një burim frymëzimi për rilindasit, shembull i ndritur për t`u pasur në betejat e ndryshimeve për t`i kthyer popullit lirinë, dinjitetin, bashkimin e hapur, rrugën e përparimit.

Në figurën e pavdekshme të Gjergj Kastriotit Skënderbeut, populli shqiptar kurdoherë ka shembullin dhe simbolin e bashkimit, të vëllazërimit, të lirisë, të atdhedashurisë, të harmonisë e të demokracisë.

[Zero Cool]

Kisha ku vuri Skënderbeu kurorë me Donikën





Vlorë, 28.02.2012 11:39
Sipas historisë, në 23 prill të vitit 1451, Gjergj Kastrioti Skënderbeu kurorëzoi martesën me Donikën (Andronikën), vajzën e madhe të Gjergj Arianitit, kryezotit të Kaninës, në afërsi të Vlorë.

Kjo martesë, sipas historianëve, shërbeu edhe për të forcuar aleancat e Skënderbeut në jug të Arbërisë. Në atë vit, Skënderbeu ishte 46 vjeç, ndërsa Donika, 23 vjeçe. Shpura e madhe e dasmorëve, që mbërriti në Kaninë në 23 prill, do të qëndronte aty tre ditë.

Në ndryshim nga studiues të tjerë, historiani vlonjat, prof.dr.Bardhosh Gaçe, thotë se "ceremonia e vendosjes së kurorës (bekimit ungjillor), u zhvillua në një kishë të vogël, që ndodhet pranë Kaninës, rreth 2-3 km në lindje të saj".

Sipas tij, kjo kishë, për shkak të konstruksionit me gurë të bardhë, është emërtuar ndryshe edhe Kisha e Bardhë, që i ka dhënë emrin edhe një fshati që ndodhet pranë saj, Qishbardhë. Me këtë emër vazhdon të njihet sot ky fshat, që është ndanë rrugës që bashkon Vlorën me krahinën e Lumit të Vlorës (një pjesë e Labërisë).

Por, shumë pak prej banorëve të këtushëm e dinë origjinën e emrit të fshatit të tyre e aq më pak, historinë që lidhet me emrin e Heroit tonë Kombëtar dhe princeshën e Arbërisë e të Kaninës.

Gaçe nënvizon se "kjo kishë e vogël dhe e bardhë, që ndodhet e fshehur në një shpat mali, që qarkon një luginë të thellë, u bë pikënisja e historisë martesore të bashkëshortëve të famshëm. "Nuk ishte manastiri i Ardenicës, por Kisha e Bardhë, vendi ku vendosi kurorë Skënderbeu me Donikën", thekson historiani Bardhosh Gaçe.

Në fakt, ceremonitë fetare që nisën këtu, vazhduan më pas edhe në Ardenicë, si edhe në Berat. Ndërkohë, vetë Kisha e Bardhë, nga një pjesë e banorëve të moshuar vendas njihet edhe si një ish- manastir shumëshekullor. Madje edhe me një emër tjetër; Manastiri i Kllogjerit, që vjen nga fjala "kallogjer"-murg.

Me këtë informacion, u nisa një ditë në drejtim të vendit, ku mendoja se do të gjeja kishën e famshme. Mësova se ai vend ishte braktisur prej dekadash. Gjithashtu, një grua e moshuar, deri vonë vazhdonte të ndizte qirinj në mjediset e kësaj kishe, ku shkonte e vetme dhe humbiste një ditë dhe një natë. Prej vitesh, në këtë vend, nuk shkelte askush. Kjo edhe për shkak të terrenit tepër të thyer, ku mungojnë edhe ato që në terminologjinë popullore, quhen "shtigje dhish".

Duke pyetur banorët vendas, në afërsi të fshatit Qishbardhë së bashku me një mikun tim, u shkëputëm nga rruga kryesore dhe vazhduam në drejtim të jugut, përmes një segmenti të ndërtuar me çakëll, për të shfrytëzuar një kavë guri.

Vazhduam për disa kilometra, aq sa mund të lëviznim me makinë dhe më pas e lamë atë në një lëndinë, pranë disa kodrave të larta. Vazhduam përreth 500 metra në këmbë në një mjedis shkurresh, duke ndjekur një shteg të ngushtë. Lëvizja sa vinte dhe vështirësohej, ndërkohë që në horizont nuk dukej asgjë. U kthyem. Mendova se gjithçka ishte vetëm një legjendë dhe në realitet nuk mund të kishte mbetur asgjë nga kisha e famshme mbi 7 shekullore.

Teksa shpresëthyer po nisja autoveturën në rrugën e kthimit, dy banorë të zonës, që po prisnin dru në luginën e një përroi të vogël, na rikthyen besimin. "Manastirin e Kllogjerit kërkoni(?) Po, është në atë drejtim, por do t’ju duhet të lodheni ca, sepse është në një shpat mali të lartë, ku me zor mund të ngjitesh".

Më i moshuari prej tyre, një 65 apo 70 vjeçar, kishte qenë aty vite më parë. Më tregoi madje, se mbante mend që ekzistonin ende muret e kësaj kishe, apo manastir siç e quante ai. Duke mbajtur një sëpatë të vogël në dorën e djathtë, ai na tregoi drejtimin se ku mund të ecnim. Me më tepër besim, korrigjova itinerarin e mëparshëm. Ecja në këmbë bëhej gjithnjë e më e vështirë.

Një shteg i ngushtë mes shkurreve të dendura, që vendasit i quajnë "xina" apo "përralla", humbiste diku. Gjurmët e dhive zhdukeshin gjithashtu. Kishin kaluar dy orë, kur në një mjedis natyror ku perspektiva e luginës vazhdonte pambarim, arritëm të dallonim muret e bardhë. Ato ngriheshin shumë pranë kreshtës së asaj kodrine(mali) të lartë, në një mjedis shkëmbor.

Na duhej të linim drejtimin e lëvizjes dhe të ngjiteshim pingul shpatit, duke u mbajtur fort pas shkurreve. Në mesditë ishim pranë objektivit. Muri perëndimor i godinës së kishës apo manastirit, ishte i ruajtur në një gjendje shumë të mirë. Gurët e latuar, të marrë nga ky mjedis shkëmbor, ku ngrihej edhe vetë kisha, ishin të lidhur me gëlqere, sipas teknologjisë dhe traditës së zonës. Në fasadën e godinës, në pjesën jugore të saj, dera kryesore e dikurshme, përfaqësonte tashmë një si "gojë" të hapur, përmes së cilës futesh në sallën kryesore të kësaj kishe. Është një hapësirë me përmasa 3x4 metra. Përgjatë mureve, pjesërisht të rrëzuara, dallohen kthinat që i ndeshim rëndom në kishat ortodokse.

Më tej, vazhdojnë edhe dy dhoma të tjera, njëra prej të cilave e ruan ende çatinë prej guri. Brenda saj mund të hysh përmes një tuneli tepër të ngushtë, ku mund të kalohet vetëm duke u zvarritur. Mjedisi është tepër mistik dhe nga lartësia e mureve të kishës, dallohet kalaja e famshme e Kaninës, 2-3 km në perëndim.

Për të ardhur prej saj këtu, nuk duhen më shumë se 2 orë. Më tej, në horizont, spikasin me radhë ishulli i Sazanit, Zvërneci, Narta. Ndodhemi në një lartësi mbi 450 metra mbi nivelin e detit, rreth 50 më shumë se Kanina dhe pamja që ofrohet është mahnitëse. Gjithë zona shfaqet si në pëllëmbë të dorës.

Pak më tej mureve të kishës, në rrëzë të shkëmbinjve, dallon një tjetër mur guri. Ai vazhdon për dhjetëra metra gjatësi dhe qarkon një hapësirë më të madhe. Mesa duket është muri rrethues, që duhet të ketë pasur edhe një funksion tjetër, atë të mbrojtjes së këtij mjedisi nga rrëshqitja e gurëve dhe e shkëmbinjve.

Përgjatë shekujve, nuk përjashtohet mundësia që kisha e dikurshme e bardhë, të jetë shndërruar në një manastir. Sipas historianëve, ndoshta kjo shpjegon edhe ndryshimin e emërtimit të saj, në atë që disa banorë vendas e quajnë Manastiri i Kllogjerit(Kallogjerëve-murgjve). Madje, këtë e përforcojnë edhe dimensionet e vetë kësaj godine, ende të ruajtur, si dhe e hapësirës që qarkohet nga muri rrethues, shumë më e madhe se e një kishe të zakonshme.

Gjithsesi, pavarësisht ndryshimit të emërtimit të shekuj të saj, nga "Kisha e Bardhë", në "Manastiri i Kllogjerit", sipas një pjese të vendasve, ajo ka një histori, që do t’ia kishin zili mjaft objekte të tjera të ngjashme, sepse lidhet me një moment të rëndësishëm të jetës së Heroit tonë Kombëtar, Gjergj Kastriotit Skënderbeut.

Prej dekadash, këtu nuk shkel këmbë njeriu. Madje, askush nuk e di me siguri se kur është braktisur ajo, kur janë larguar prej këtu murgjit e fundit për të mos u kthyer më. Ndoshta para 50 vjetësh, ndoshta më shumë se kaq. Por, ajo që është e sigurt, është historia që lidhi jetën e Kryezotit të Krujës me Princeshën e Kaninës dhe të Arbërisë, Donika Kastriotin.

[Guri i madh]

Armët e Skënderbeut nga Austria në Muzeun Kombëtar

Në këtë 100 vjetor të Pavarësisë, kryeministri i vendit, Sali Berisha, nga mbledhja e qeverisë tha se do të bëhet e mundur kthimi i armëve të heroit kombëtar Gjergj Kastriot Skënderbeu nga Austria për një periudhë të caktuar.
Skënderbeu, sipas kreut të mazhorancës, ishte ikona e shqiptarëve. “Shqiptarët mund t’i vizitojnë dhe t’i shohin nga afër armët e prijësit të tyre të përjetshëm. Do të lobojmë për kthimin e armëve të Skënderbeut në muzeun historik kombëtar. Skënderbeu është ikona e identitetit shqiptar, i krenarisë së shqiptarëve, i qëndresës së tyre. Këto vendime janë miratuar nga qeveria dhe do te merren masat e nevojshme për administrimin e tyre në muzeun tonë kombëtar”, u shpreh Kryeministri Berisha gjatë mbledhjes së qeverisë.


Armët e Skënderbeut në muzeun e Vjenës në Austri.