Pyetje,Përgjigje rreth Gjuhës Letrare,Foljet ETJ.

[ARVANITI]

Postimi origjinal është bërë nga Odise

***bukur Arvaniti! Tash (se tani, eshte greqizem, mbase nuk ben ne gramatike, te thohet KOHA E TANISHME, PO KOHA E TASHME) si po shoh, jeni i mendimit, te jemi ma te hapet e jo lakonik.

Me fjale tjera: a duhet ta pranojme konceptin e ri GJUHA STANDARDE, mbi te gjitha dialektet, si huazim te panevojshem, si koncept diktati e mendjemadhesie, kur kemi konceptin shekullor GJUHA SHQIPE, qe percakton unitetin linguistik te te dy dialekteve kryesore, tok me te gjitha nendialektet tjera? Po, a jo! Pse, po apo, pse jo!

A e pranuat edhe Ju, se ma afer Shqipes eshte folja - me hanger, se sa folja - per te ngrene (kur beme zgjedhimin e foljes neper veta te vetorit?
Si emer e kemi - ngranja, ngrenja, nga folja - ha (ha une, han ti, ai shikon:)
Ky ishte vetem nje prej mijera shembujve tjere... E ti thua, ''nuk kemi c'te bejme, eshte gjuha e njesuar, gjuha-flamur!''

Ne indo-europianishte, ekziston termi - Gheg*- ne studimet e profesionisteve (si zanafill). Ku eshte e si thirret termi - Toskë, ne indo-europianishten? Dhe, a ka nje ethymologji te sigurte shqipe, apo te huaj, per keto dy terma: gege e toske ? Tevona, pastaj vijojme...

Odise

Thuhet "Koha e Tashme" dhe jo e "Tanishme"

Dy dialektet kryesore Geg dhe Tosk, duhet ta pranojme qe jane (si shume) te ndryshem.

Dialekti tosk eshte me afer latinishtes, per sa i perket zgjedhimit. Ndersa dilekti geg, per sa i perket zgjedhim, eshte me pak i evoluar (si anglishtja p.sh.)

Gjuhet latine, foljen e zgjedhojne ne shume menyra dhe me mbaresa te ndryshme per cdo kohe apo menyre. Ndersa anglishtja dhe ne pergjithesi gjuhet gjermaike, perdorin nje mbarese (kryesisht) per disa kohe (ose zgjedhime)

Ne Toskerishte thuhet:

Une duhet te shkoj
Ti duhet te shkosh
Ai duhet te shkojë
...
...

Ne Gegerishte thuhet:

Une duhet me shku(e)
Ti duhet me shku(e)
Ai duhet me shku(e)
...
...
...

==E shikoni se sa ndryshim ka.

Prandaj termi GJUHA STANDARTE (SHQIPE) duhet te jete me gjithperfshirese, duke qene se dy dialektet baze kane ndryshime te ndjeshme midis tyre.

Une, personalisht, mendoj se gjuhe e njesuar, duhet te jete e folmja e Elbasanit ose e Tiranes, meqe eshte perzierje e dy dialekteve (mqs jane zona ne kufi mes dy dialekteve).

***

Kam lexuar diku, ndoshta te Nermin Vlora Flaski, se "Toske" ka lidhje me "Etruske" dhe kjo e fundit me "E trojes" apo "Trojan".

***

Gjuha e njesura (standarte) nuk eshte nje ceshtje kaq e lehte.

[Odise]

Postimi origjinal është bërë nga ARVANITI

Thuhet "Koha e Tashme" dhe jo e "Tanishme"

Dy dialektet kryesore Geg dhe Tosk, duhet ta pranojme qe jane (si shume) te ndryshem.

Dialekti tosk eshte me afer latinishtes, per sa i perket zgjedhimit. Ndersa dilekti geg, per sa i perket zgjedhim, eshte me pak i evoluar (si anglishtja p.sh.)

Gjuhet latine, foljen e zgjedhojne ne shume menyra dhe me mbaresa te ndryshme per cdo kohe apo menyre. Ndersa anglishtja dhe ne pergjithesi gjuhet gjermaike, perdorin nje mbarese (kryesisht) per disa kohe (ose zgjedhime)

Ne Toskerishte thuhet:

Une duhet te shkoj
Ti duhet te shkosh
Ai duhet te shkojë
...
...

Ne Gegerishte thuhet:

Une duhet me shku(e)
Ti duhet me shku(e)
Ai duhet me shku(e)
...
...
...

==E shikoni se sa ndryshim ka.

Prandaj termi GJUHA STANDARTE (SHQIPE) duhet te jete me gjithperfshirese, duke qene se dy dialektet baze kane ndryshime te ndjeshme midis tyre.

Une, personalisht, mendoj se gjuhe e njesuar, duhet te jete e folmja e Elbasanit ose e Tiranes, meqe eshte perzierje e dy dialekteve (mqs jane zona ne kufi mes dy dialekteve).

***

Kam lexuar diku, ndoshta te Nermin Vlora Flaski, se "Toske" ka lidhje me "Etruske" dhe kjo e fundit me "E trojes" apo "Trojan".

***

Gjuha e njesura (standarte) nuk eshte nje ceshtje kaq e lehte.

***ARBANITI, nuk te pyeta a i pranojme dy dialektet, po konceptin e ri GJUHA STANDARDE, edhe si jane ne origjinal ne indo-europianistike, termat: gege e toske. Gaboheni kur thoni se 'toskerishtja eshte me afer latinishtes, kurse gegenishtja me afer anglishtes'. Vetem nje nga mijera shembuj: lat. ov=veja, gege. vo=veja... e, si mund te thuash se gegenishtja eshte ma pak e evoluar... latinishtja eshte komplet dialekt i illirishtes, e illirishtja eshte ma se perafermi - Arbanishtja, pikerisht ajo gjuha arbanite (arvanite), si pikepjekja e dy dialekteve tona edhe mos i be krejtesisht te ndryshme, sepse perderisa sipas teje, toskerishtja na qenka ma afer latinishtes, e gegenishtja ma afer anglishtes, po anglishtja a eshte gjuhe gjermanike - latine? Pse siellesh rrotull panevoje, e nuk pergjegjesh direkt ne pyetje te mia?

***per ethymologjine e emrave: gege e toske, e ke tek Çameria ketu, poashtu edhe si teme e re - Etruria, poketu ne forumin Gjuha Shqipe.

Vllazerisht,

Odise

[Odise]

Nezir Myrta - ETHYMOLOGJIA E FJALËVE – GEGË E TOSKË

Sipas mendimit tim, etninomet – gegë dhe toskë, të cilët përbëjnë etninomin e sotëm gjeneral – shqiptar, ende janë pa një ethymologji të sigurtë dhe sikur duken si koncepte të veçuara gegënishte e toskërishte të shqipes, mendoj se kemi arritur në një ethymologji të sigurtë me këtë theori:
Arbanishtja është Gegënishtja e cila formohet nga etninomi – gegë, që ka kuptimin – gjegjë, ai që gjegjet (Gega geget), gjegjet, përgjegjet, ku edhe u formua toponomi – Gegënia e Dradhanisë illire.
Kurse – Arbërishtja është Toskërishtja, e cila fjalë vie nga fjala – toskë, me prejardhje nga Etruskishtja, që ethymologjia e fjalës – etrosk-etrusk, vie nga shprehja – e trojës (E Trojës, Troja illire – Hillioni – Illioni i Dardhanisë PIE), ku nga shprehja – e trojes, me kuptimin – ajo popullësi e Trojës Hillire, është thirrë – e Trojës – etrojes – etroske – etruske, nga rrënja fono-morfologjike - etrosk - etrusk (etruskan – Etruria, sot krahinë në Italinë e lashtë). Mbase, nga fjala e formuar – etrosk-etruskë, rrodhi fjala e shkurtë emërtuese – tosk – toskë – Toska – Toskëria e sotme shqiptare dhe (Toskana, toponom i sotëm në Itali), nga etninomi - toskë, toskan), si dhe toponomi i lashtë – Etruria, nga gjuha etruske (etroske – e trojes), në lidhje gjenealogjiko-linguistike me Amën illirishte paraballkanike, që sot është rrënja e saj – Toskërishtja, dialekti i Shqipes. Sepse Trojanët, pas Luftës së Trojës u shpërngulen sëpari në Ballkan nga Troja (Hillioni hillirian) dhe vijuan shtegëtimin në Apenine, ajo popullësia e Trojes – etroskët (etruskët), ku edhe formuan gjuhën dhe kulturën etruske të lashtë, e cila në realitet është një Arbërishte e lashtë.
Fjala – toskë, sipas kësaj theorie, vjen duke u formuar në etapa kohore linguistike nëpër këto faza të të folurit: e Trojes –> e trosk –> etrosk (etrusk) –> trosk –> tosk –> toskë –> toska –> Toskëria -> Toskërishtja.

Pra, emri – toskë, lidhet me Trojën PIE, me zgjërim onomastik dhe onomasiologjik në ujdhesat: Sicilia, Sardenja e Korzika, nga jugu italian i sotëm, me përhapje të gjërë Apenine, si rrjedhë e popullëzimit illiro-pellgazgjik, ku na dalin disa emërtime etninomesh – etrosk (etrusk) – arbëresh – latin – romak – ital (Italia e sotme), tëvona vijnë zgjërimet demografike – gal, galët (Galia - Franca e sotme) – sak (sakët, saksonët - Saksonia) - dhe – skot (skotët – Skotllanda e sotme), – si formë e arritjes dykrahëshe historike, përmes vijes gjenealogjike ballkanike dhe apenine, duke u takuar historikisht me rrënjet gjermanike (saksone, istveone dhe allemane) – nga përhapjet dardhane gege përmes Ballkanit, në zemër europiane me gjermanikët, e deri në pjesën veriore europiane të sotme.

***

[ARVANITI]

Postimi origjinal është bërë nga Odise

***ARBANITI, nuk te pyeta a i pranojme dy dialektet, po konceptin e ri GJUHA STANDARDE, edhe si jane ne origjinal ne indo-europianistike, termat: gege e toske. Gaboheni kur thoni se 'toskerishtja eshte me afer latinishtes, kurse gegenishtja me afer anglishtes'. Vetem nje nga mijera shembuj: lat. ov=veja, gege. vo=veja... e, si mund te thuash se gegenishtja eshte ma pak e evoluar... latinishtja eshte komplet dialekt i illirishtes, e illirishtja eshte ma se perafermi - Arbanishtja, pikerisht ajo gjuha arbanite (arvanite), si pikepjekja e dy dialekteve tona edhe mos i be krejtesisht te ndryshme, sepse perderisa sipas teje, toskerishtja na qenka ma afer latinishtes, e gegenishtja ma afer anglishtes, po anglishtja a eshte gjuhe gjermanike - latine? Pse siellesh rrotull panevoje, e nuk pergjegjesh direkt ne pyetje te mia?

***per ethymologjine e emrave: gege e toske, e ke tek Çameria ketu, poashtu edhe si teme e re - Etruria, poketu ne forumin Gjuha Shqipe.

Vllazerisht,

Odise

Odise,

Toskerishtja eshte me afer latinishtes per nga zgjedhimi i foljeve. Ne cdo kohe folja zgjedhohet ne forme te ndryshe (per nga mbaresat).

Ndersa Gegerishtja eshte me afer anglishtes, po prap per nga zgjedhimi i foljeve (jo nga fjalet).
Anglishtja foljet nuk i zgjedhon sipas menyres latine, mgjth eshte gjuhe gjermanike-latine.

[Odise]

1. A pranoni se koncepti - gjuha standarde, eshte gabim dhe panevoje te merret fjala - standarde, per gjuhen?

2. cfare don te thuash me kete:

Ne Toskerishte thuhet:

Une duhet te shkoj
Ti duhet te shkosh
Ai duhet te shkojë
...
...

Ne Gegerishte thuhet:

Une duhet me shku(e)
Ti duhet me shku(e)
Ai duhet me shku(e)
...
e si na qenka ne latinishte, zgjedhimi i foljes - shkoj?

Une duhet te shkoj

.........................si eshte ne lat. mbase toskerishtja qenka ma afer lat.?


***
Arbaniti shkroi:
Prandaj termi GJUHA STANDARTE (SHQIPE) duhet te jete me gjithperfshirese, duke qene se dy dialektet baze kane ndryshime te ndjeshme midis tyre.

*** si nuk e dallon termin nga koncepti, ky nuk eshte term, po koncept
edhe pse koncepti GJUHA STANDARDE (SHQIPE), ne kllapa, c'eshte kjo dokerr?

[ARVANITI]

Postimi origjinal është bërë nga Odise

*** si nuk e dallon termin nga koncepti, ky nuk eshte term, po koncept
edhe pse koncepti GJUHA STANDARDE (SHQIPE), ne kllapa, c'eshte kjo dokerr?

Gjuha standarte eshte term, nuk eshte (nuk mund te jete) koncept.

Postimi origjinal është bërë nga Odise

1. A pranoni se koncepti - gjuha standarde, eshte gabim dhe panevoje te merret fjala - standarde, per gjuhen?

2. cfare don te thuash me kete:

Ne Toskerishte thuhet:

Une duhet te shkoj
Ti duhet te shkosh
Ai duhet te shkojë
...
...

Ne Gegerishte thuhet:

Une duhet me shku(e)
Ti duhet me shku(e)
Ai duhet me shku(e)
...
e si na qenka ne latinishte, zgjedhimi i foljes - shkoj?

Une duhet te shkoj

.........................si eshte ne lat. mbase toskerishtja qenka ma afer lat.?

Fojlet ne zgjedhim, ne dy dialektet geg dhe tosk, zgjedhohen ndryshe. Shembulli im i mesiperm e tregon qarte.

[Odise]

Postimi origjinal është bërë nga ARVANITI

Gjuha standarte eshte term, nuk eshte (nuk mund te jete) koncept.

Fojlet ne zgjedhim, ne dy dialektet geg dhe tosk, zgjedhohen ndryshe. Shembulli im i mesiperm e tregon qarte.

***nese nuk e ke dijtur derisot: trem eshte nje fjale, psh. termi- standard, kurse koncept eshte nje fjali prej dy fjalesh: gjuha shqipe, pije standarde, bime mjekesore etj.

po na latinisht, nuk na shkrove si duket folja shkoj?

une duhet te shkoj (lakimi latinisht, neper veta te peremrave)

neper veta, te shohim sa eshte toskerishtja ma afer latinishtes?

ende nuk pranove konceptin - gjuhe standarde si huazim, e jo shqip!

[ARVANITI]

Lexo "Etrusket" te Nermin Vlora Falskit.

[Odise]

po bukur "Etrusket" e Vloras

shiko datat e botimeve me arbitalia.it - interventi culturali - Etruria

[ARVANITI]

E kam lexuar ne shqip.

Biles eshte botuar ne fillim nga nje shtepi botuese e Kosove.

Liber mahnites!

I papare!

[Kodra]

**********
**********
**********

Dy të nderuar Odise dhe Arvanit ju përshëndes shumë.

Odise të përkrah kur flet për Konceptin.Dhe është e vërtet që dy fjalë përbëjn një Koncept fjalësh.

Në këtë rast koncepti- ,,Gjuha Standarde,, , ,,bimë mjekësore,, që e spjegove i nderuar Odise.

Sa i përket konceptit ,,Gjuha Standarde,, , ,, Gjuha e Njësuar,, ,
,,Gjuha Unike,, , unë personalisht mendoj se nuk janë të përkryera
këto koncepte.

Po jap një shembull :

Gjuhë Standarde,Unike,Njësuar nuk ka,përarësye se çdo gjuhë ndrshon.
Në çdo kohë mund të ndrshoj gjuha,me pëlqimin e njerëzve të dijshëm,
në rastin tonë Albanologët.
Po them ndryshon,sepse çdo Revolucion i gjuhës ,sjell diçka të re,për atë edhe jo e NJËSUAR apo UNIKE apo STandarde.

Unik mund të thuhet për KOMBIN ,sepse Një KOMB , mund të shuhet ,por të ndryshoj kurrën e kurrës.

Kombi ynë e din më së miri,që duhet të jetë UNIK në arritjen e Rezultateve që kemi në Ëndërra.

Unë pajtohem me dhe punoj për konceptin ,, Gjuha Letrare,,.
Ky koncept quhet kështu sepse përdoret në Letërsi.
Letërsin e lexojn të gjithë shqiptarët pa marrë parasysh GEGË apo TOSK.


Duke shpresuar se do të na bashkangjiten më shumë Forumist në diskutimin,mësimin e gjuhës ju lë të Përshëndetur dy të nderuar :

..................................ODISE...........................
..................................ARVANIT........................



Me Nderime

Kodra

[ARVANITI]

Pershendetje Kodra,

Koncept eshte "Gjuha Shqipe" ndersa term eshte "Gjuha Standarte".

Por duhet ta dini qe "Gj. S." nuk eshte nje arke myllur hermetikisht qe nuk pranon ndryshime dhe fjalor te ri. Une jam plotesisht dakort qe kjo gjuhe e sotme e njesuar ka nevoje per do ndryshime dhe per nje fjalor te ri te ardhur nga pasuria e madhore e cdo dialekti. Kjo nuk mund te mohohet.

Gjuhetaret ose albanologet, per shembull, mund te zbulojne se nje fjale eshte shqipe e paster ne krahasim me nje fjale tjeter qe perdoret "zyrtarisht" ne gjihen standarte. Kjo eshte plotesisht e lejueshme.

P.Sh. fjala "tambel" eshte "me" shqip se fjala "Qumesht". "Tamel" shpjegohet "t'ambel=i ëmbel" ndersa fjala "qumesht" eshte fjale zhurmore (nga zhurma qe bejne piklat e qumeshtit/tamblit ne kove).

Ky ishte nje rast qe mu kujtua tashti. Shume fjale duhet te merren edhe nga "dialektet e vogla".

Por NJE KOMB KA NEVOJE PER NJE GJUHE TE NJESUAR; ÜASI KJO FORCON UNITETIN

Miqesisht

ARVANITI

[Kodra]

Postimi origjinal është bërë nga ARVANITI

Pershendetje Kodra,



Por duhet ta dini qe "Gj. S." nuk eshte nje arke myllur hermetikisht qe nuk pranon ndryshime dhe fjalor te ri.

Por NJE KOMB KA NEVOJE PER NJE GJUHE TE NJESUAR; ÜASI KJO FORCON UNITETIN



Miqesisht

ARVANITI

**********
**********
**********


Të përshëndes Arvanit,



Mu për atë që nuk është e mbyllur hermetikisht, që e thashë edhe unë

Në çdo kohë mund të ndrshoj gjuha,me pëlqimin e njerëzve të dijshëm,
në rastin tonë Albanologët.

nuk duhet të thuhet e ,,Njësuar,, .

Unë po e përsëris prapë ,, Gjuha Letrare,, është koncepti më i qëlluar.

Një spjegim i shkurtër i ,,NJËSUAR,,


,,Një,, është ,,Një,, , njëshi nuk mund të ndryshohet.

Kombi shqiptar është Kombi shqiptar,nuk mund të ndryshohet,për atë edhe për KOMB ,termi NJË,NJËSUAR,UNIK,BASHK



Me Nderime
Kodra

[ARVANITI]

Gjuha e Njesuar apo gjuha Standarte eshte tjeshte nje term.

[Odise]

Postimi origjinal është bërë nga ARVANITI

Gjuha e Njesuar apo gjuha Standarte eshte tjeshte nje term.

***Arvaniti, ti ke mendimin tend, ashtu sikurse ka secili te vetin, por Kodra ka te drejte ne mendimin e vet, sepse: as vet te shtruarit sintaksor te fjalise sate ''Gjuha e Njesuar apo gjuha Standarde eshte tjeshte nje term'' - nuk eshte ne rregull as logjikisht, as teorikisht sipas teorise se Shqipes, sepse fjalia e pare: gjuha e njesuar, eshte nje koncept edhe fjalia tjeter - gjuha standarde - eshte nje koncept tjeter. Te shkrova edhe ma larte se duhet kuptuar mire definicionet e fjaleve gjuhesore a linguistike, se cfare eshte, apo cfare kuptojme me fjalen - term, e cfare kuptojme me fjalen - koncept. Termi eshte vetem nje fjale, psh. tremi - buka, kurse koncepti perbehet prej dy fjaleve, psh. - buke gruri. Shkenca qe merret me studimin e termave, termineve, thirret Terminologjia, si pjese e Onomasiologjise.

Nuk e dij ende sa jemi te kjarte!

Arvaniti, mendoj se sigurit ke dashur te thuash, se: gjuha shqipe apo gjuha standarde, jane nje gje, nje kuptim, nje gjuhe - por jo nje term!

Odise