Nga drita e diellit:perfiton dhe rrezikon!

[~AnnA~]

Per nje kohe te gjate na eshte thene te ruhemi nga rrezet e diellit dhe te mbrojme veten nga ndikimi qe dielli ka ne lekure,por e verteta ndoshta nuk eshte as e thjeshte e as e hidhur.Drita e diellit ka edhe perfitime edhe efekte demtuese qe vijne nga ekspozimi i tepruar. Efektet e drites se diellit shkaktohen fale rrezeve ultraviolet. Keto rreze te thjeshta pergjithesisht ndahen ne tre lloje ne perputhje me gjatesine e vales-UVA(me gjatesine me te madhe te vales dhe energjine me te paket ne secilen njesi drite),UVB me nje gjatesie vale me te shkurter) dhe UVC (me nje gjatesie vale akoma me te shkurter por me nje energji shume te larte).


PERFITIMET E RREZEVE TE DIELLIT.
Nese ekspozimi ne diell eshte i ekuilibruar atehere perfitimet tejkalojne rreziqet. Mbi te gjitha drita e diellit ka nje efekt pozitiv per shendetin mendor dhe mireqenien e trupit, kjo per shkak te drites se dukshme qe leshohet si dhe te efektit te ngrohjes.
Rrezet UVA ne driten e diellit stimulojne prodhimin e vitamines D ne lekure. Kjo vitamine eshte e rendesishme per formimin normal, rritjen dhe rigjenerimin e kockave. Nivelet e uleta te vitamines D ne trupin e njeriut bejne qe kockat te humbin kalciumin dhe per pasoje te dobesohen e te hollohen. Kerkimet me te fundit zbulojne se shume njerez nuk e marrin ne nivele te mjaftueshme kete vitamine.
Kerkimet me te reja gjithashtu sugjerojne se nje sasi me pak ekstreme e drites se diellit nuk perben mundesi per shfaqjen e kancerit te lekures. Perkundrazi, ne sasi me pak ekstreme ekspozimi ne diell duket se ndihmon ne parandalimin e kancereve te tipeve te ndryshme, sidomos ne parandalimin e kancerit te gjoksit, te shtylles kurrizore dhe te prostates.
Perfitimi qe shume njerez dine se kane kur bejne banjo dielli eshte efekti i nxirjes. Kjo shkaktohet nga rrezet UVA te cilat stimulojne qelizat melanin-formuese ne lekure te prodhojne pigmentin ngjyre kafe te melanines. Nje sasi e larte melanine mbron lekuren nga demtimet qe shkaktojne rrezet e diellit duke krijuar mundesine qe te merrni me shume rreze dielli para se te fillojne efektet e demshme. Rrezet e diellit gjithashtu stimulojne trashjen e shtreses se pare te lekures dhe kjo gje e ben lekuren me te forte perballe demtimit te mundshem. Per aq kohe sa kjo trashje nuk kalon ne ekstrem mbetet nje efekt pozitiv ne vetevete.


RREZIQET NGA RREZET E DIELLIT
Rreziku me i dukshem qe vjen nga ekspozimi i tepert ne diell eshte efekti i djegies qe shkaktohet nga rrezet UVB. Ky efekt realizohet kryesisht per shkak te qelizave imunitare qe ndodhen ne lekure dhe qe leshojne histaminen. Histamina nga ana e vet ben qe enet e gjakut te zgjerohen duke u shfaqur edhe simptoma te tjera te inflamacionit akut. Disa qeliza mund te demtohen kaq shume nga ekspozimi i tepert ne diell saqe ne nje fare pike arrijne vdekjen, duke bere qe shtresa e siperme e lekures te bjere.