Të drejat e fëmijëve

[Bjeshka1]

TË DREJTAT E FËMIJËVE



Nadie Ahmeti

Fëmijët kosovarë nuk i gëzojnë të drejtat e tyre në nivelin e duhur dhe shumica prej tyre madje as që i njohin të drejtat që u takojnë. Kështu kanë thënë sot përfaqësues të organizatave joqeveritare, në Ditën Ndërkombëtare të Fëmijëve. Arbena Kuriu, nga Fondi për Zhvillim i Kombeve të Bashkuara për Fëmijë, tha se të drejtat e fëmijëve janë të drejtat themelore të njeriut, por dallimi është se fëmijët kanë nevoja të veçanta dhe rrjedhimisht, edhe të drejtat e tyre janë të veçanta. Sipas zonjës Kuriu, faktorë për shkeljen e të drejtave të fëmijëve janë kushtet e vështira sociale dhe ekonomike, por edhe vetëdija e ulët e njohjes së këtyre të drejtave. “Konventa për të drejtat e fëmijëve inkorporon të gjitha të drejtat në një dokument, të drejtat civile, politike, ekonomike, sociale dhe kulturore. Pra, fëmijët kanë të drejtë si të rriturit”, shpjegon Arbena Kuriu. Dina Morina, nxënëse e klasës së pestë në shkollën fillore “Gjergj Fishta” në Prishtinë, pohon se fëmijët megjithatë i njohin të drejtat e tyre, por realizimi i tyre është i vështirë. Dina thotë se të drejtat e fëmijës mund të mbrohen vetëm në ambientin familjar dhe jo jashtë këtij ambienti. “Të drejtat tona janë që arsimtarët dhe prindërit të mos përdorin dhunë ndaj fëmijëve. Por, ne duhet të lexojmë dhe ta shprehim atë që kemi”, pohon Dina. Ali Bajgora, nga Qendra për të Drejtat e Fëmijëve, thotë se po të bëhet një krahasim në mes të Konventës Ndërkombëtare për të Drejtat e Fëmijëve dhe realitetit aktual në Kosovë, standardet ndërkombëtare janë larg përmbushjes. “Nuk mund të jemi të kënaqur me standardet dhe respektimin e këtyre të drejtave, doemos edhe pse ka qasje pozitive dhe lëvizje pozitive në këtë drejtim. Por, do të mbetet edhe shumë për t’u bërë në arritjen e standardeve ndërkombëtare, që kanë të bëjnë me respektimin e të drejtave të fëmijëve”, shprehet zoti Bajgora. Mosrespektimi i Konventës ka rezultuar që fëmijëve t’u shkelen të drejtat në shumë fusha, tha Arbena Kuriu nga UNICEF-i. “Dihet që fëmijët, në çdo kohë, kanë të drejtë për arsim primar, pa pagesë, kanë të drejtë për shërbime kualitative shëndetësore dhe sociale pa pagesë, kanë të drejtë që të kenë trajtim të veçantë nëse kanë nevojë të posaçme, pra fëmijët me nevoja të veçanta. Dhe, kanë të drejtë të marrin pjesë në proceset e ndryshme shoqërore”, pohon zonja Kuriu. Një segment, ku më së shumti shkelen të drejtat e fëmijëve dhe rrezikohet shëndeti i tyre, janë punët e rrezikshme që ata detyrohen t’i bëjnë, tha Ibrahim Selmanaj, ministër i Punës dhe Mirëqenies Sociale. Sipas tij, ministria tashmë ka formuar mekanizma për të sanksionuar të gjithë personat, që i detyrojnë fëmijët të marrin pjesë në aktivitete të rrezikshme. “Do të merren sanksione shumë të ashpra për njerëz të pandershëm, për prindër të pandergjegjshëm, për arsimtarë të pandërgjegjshëm dhe për qeveritarë të papërgjegjshëm, para përgjegjësive që kanë për qytetarin e Kosovës”, theksoi ministri Selmanaj. Puna e fëmijëve dëmton shëndetin dhe në të shumtën e rasteve pengon procesin arsimor, thotë Arbena Kuriu. Ajo pohon se punësimi i fëmijëve ka ndikuar edhe në rritjen e numrit të atyre që braktisin shkollimin. “Fëmijët e kanë vendin në shkollë, në familje, në një ambient miqësor, ku mund të zhvillohen deri në maksimumin e potencialeve të tyre. Kështu që puna shpesh dëmton shëndetin, pengon procesin arsimor”, thotë zonja Kuriu. Një gjë të tillë e pohojnë edhe zyrtarë të Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë. Habib Aliu, nga kjo ministri, thotë se ministria është përpjekur të krijojë një ambient të përshtatshëm për të gjithë fëmijët, por kushtet e vështira ekonomike po ndikojnë në braktisjen e shkollimit. “Ministria është munduar nëpërmes mekanizmave të vet, që të bëjë të mundur, madje ta bëjë joshës ambientin, për të regjistruar fëmijët, për të mos braktisur shkollën. Do të thotë, të bëjmë ambient më të bukur, shkolla në aspektin teknik, fizik të jetë më e bukur”, shprehet zoti Aliu. Ndryshe, 33 për qind e popullatës së përgjithshme të Kosovës janë fëmijë nën moshën 15 vjeçare. Në një gjendje më të rëndë, në kuptimin e rrespektimit të të drejtave të fëmijëve, sipas organizatave joqeveritare, gjenden fëmijët e komunitetit rom, ashkali dhe egjiptas.

[lyra2]

Postimi origjinal është bërë nga Bjeshka1

TË DREJTAT E FËMIJËVE



Nadie Ahmeti

Fëmijët kosovarë nuk i gëzojnë të drejtat e tyre në nivelin e duhur dhe shumica prej tyre madje as që i njohin të drejtat që u takojnë. Kështu kanë thënë sot përfaqësues të organizatave joqeveritare, në Ditën Ndërkombëtare të Fëmijëve. Arbena Kuriu, nga Fondi për Zhvillim i Kombeve të Bashkuara për Fëmijë, tha se të drejtat e fëmijëve janë të drejtat themelore të njeriut, por dallimi është se fëmijët kanë nevoja të veçanta dhe rrjedhimisht, edhe të drejtat e tyre janë të veçanta. Sipas zonjës Kuriu, faktorë për shkeljen e të drejtave të fëmijëve janë kushtet e vështira sociale dhe ekonomike, por edhe vetëdija e ulët e njohjes së këtyre të drejtave. “Konventa për të drejtat e fëmijëve inkorporon të gjitha të drejtat në një dokument, të drejtat civile, politike, ekonomike, sociale dhe kulturore. Pra, fëmijët kanë të drejtë si të rriturit”, shpjegon Arbena Kuriu. Dina Morina, nxënëse e klasës së pestë në shkollën fillore “Gjergj Fishta” në Prishtinë, pohon se fëmijët megjithatë i njohin të drejtat e tyre, por realizimi i tyre është i vështirë. Dina thotë se të drejtat e fëmijës mund të mbrohen vetëm në ambientin familjar dhe jo jashtë këtij ambienti. “Të drejtat tona janë që arsimtarët dhe prindërit të mos përdorin dhunë ndaj fëmijëve. Por, ne duhet të lexojmë dhe ta shprehim atë që kemi”, pohon Dina. Ali Bajgora, nga Qendra për të Drejtat e Fëmijëve, thotë se po të bëhet një krahasim në mes të Konventës Ndërkombëtare për të Drejtat e Fëmijëve dhe realitetit aktual në Kosovë, standardet ndërkombëtare janë larg përmbushjes. “Nuk mund të jemi të kënaqur me standardet dhe respektimin e këtyre të drejtave, doemos edhe pse ka qasje pozitive dhe lëvizje pozitive në këtë drejtim. Por, do të mbetet edhe shumë për t’u bërë në arritjen e standardeve ndërkombëtare, që kanë të bëjnë me respektimin e të drejtave të fëmijëve”, shprehet zoti Bajgora. Mosrespektimi i Konventës ka rezultuar që fëmijëve t’u shkelen të drejtat në shumë fusha, tha Arbena Kuriu nga UNICEF-i. “Dihet që fëmijët, në çdo kohë, kanë të drejtë për arsim primar, pa pagesë, kanë të drejtë për shërbime kualitative shëndetësore dhe sociale pa pagesë, kanë të drejtë që të kenë trajtim të veçantë nëse kanë nevojë të posaçme, pra fëmijët me nevoja të veçanta. Dhe, kanë të drejtë të marrin pjesë në proceset e ndryshme shoqërore”, pohon zonja Kuriu. Një segment, ku më së shumti shkelen të drejtat e fëmijëve dhe rrezikohet shëndeti i tyre, janë punët e rrezikshme që ata detyrohen t’i bëjnë, tha Ibrahim Selmanaj, ministër i Punës dhe Mirëqenies Sociale. Sipas tij, ministria tashmë ka formuar mekanizma për të sanksionuar të gjithë personat, që i detyrojnë fëmijët të marrin pjesë në aktivitete të rrezikshme. “Do të merren sanksione shumë të ashpra për njerëz të pandershëm, për prindër të pandergjegjshëm, për arsimtarë të pandërgjegjshëm dhe për qeveritarë të papërgjegjshëm, para përgjegjësive që kanë për qytetarin e Kosovës”, theksoi ministri Selmanaj. Puna e fëmijëve dëmton shëndetin dhe në të shumtën e rasteve pengon procesin arsimor, thotë Arbena Kuriu. Ajo pohon se punësimi i fëmijëve ka ndikuar edhe në rritjen e numrit të atyre që braktisin shkollimin. “Fëmijët e kanë vendin në shkollë, në familje, në një ambient miqësor, ku mund të zhvillohen deri në maksimumin e potencialeve të tyre. Kështu që puna shpesh dëmton shëndetin, pengon procesin arsimor”, thotë zonja Kuriu. Një gjë të tillë e pohojnë edhe zyrtarë të Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë. Habib Aliu, nga kjo ministri, thotë se ministria është përpjekur të krijojë një ambient të përshtatshëm për të gjithë fëmijët, por kushtet e vështira ekonomike po ndikojnë në braktisjen e shkollimit. “Ministria është munduar nëpërmes mekanizmave të vet, që të bëjë të mundur, madje ta bëjë joshës ambientin, për të regjistruar fëmijët, për të mos braktisur shkollën. Do të thotë, të bëjmë ambient më të bukur, shkolla në aspektin teknik, fizik të jetë më e bukur”, shprehet zoti Aliu. Ndryshe, 33 për qind e popullatës së përgjithshme të Kosovës janë fëmijë nën moshën 15 vjeçare. Në një gjendje më të rëndë, në kuptimin e rrespektimit të të drejtave të fëmijëve, sipas organizatave joqeveritare, gjenden fëmijët e komunitetit rom, ashkali dhe egjiptas.

..athua po interpretohen drejt dhe kuptohen drejte,me duket mua se e kan kaluar tej mase me keto "te drejta " dhe na kane pru deri ne nje nivel ku e kane shkele cdo rregull respekti dhe mirsjellje ,mendoj se te drejtat fitohen mbas nje moshe te caktuar ...

[Preshevar]

Një fëmi qe të thot "kam Drejta" ta dini se aj është i pa-DICIPLINUAR !

[ARI_03]

" E dij që peshku e han peshkun sepse nuk ka tru,por njeriu.........!!!?"

Nën nismën e ish sekretarit të OKB-s. z.Kofi Annan është publikuar raporti i dhunës së ushtruar ndaj fëmijve,për të cilën raport kanë punuar katër grupe të specializuara.Rezulton se çdo vit rreth 150 million fëmijë apo 14 % e popullsisë së brrishtë në planet janë viktimë e abuzimeve seksuale..Po sipas studimeve thuhet se rreth 80-93 %të fëmijve dënohen fizikisht nëpër shtëpit e tyre,edhe pse shum prej tyre kan turp të tregojn dhe nuk flasin për shkak te mungesës se besimit ne insititucionet ligjore.Po në këtë raport del se rreth 62 milion vajza martohen pa mos i mbushur 18 vjet,(të kushtëzuara nga prindërit)dhe më pas dhunohen edhe nga vet partnerët e tyre.Ndërsa ajo që është më e tmerrshme, sipas studimit Kombeve të Bashkuara, është fakti që në 106 vende të botës lejohen ligjërisht ndëshkimet fizike në shkollë. Në bazë të këtyre të dhënave duket qartë që dhuna ndaj minorenëve në botë është e pranueshme dhe shpesh edhe me bekimin e institucioneve, ndërkohë që duhej të ishte një akt ligjërisht i dënueshëm. "Shumë njerëz, edhe fëmijët e pranojnë dhunën si pjesë të paevitueshme të jetës",- thuhet në "Corriere della Sera. "Kjo dhunë e ushtruar,- nënvizojnë autorët e studimit,- mund të lërë shenja të rënda psikologjike për një kohë të gjatë në jetën e këtyre fëmijëve. I bëj thirrje shteteve që të parandalojnë çfarëdo lloj forme të dhunës, duke filluar që nga ajo e dënimit fizik, praktikat tradicionale si martesës që detyrojnë vajzat të martohen në moshën minorene, dhuna seksuale si dhe torturat dhe trajtimet apo ndëshkimet e pamëshirshme dhe diskriminuese",- thuhet në raportin e Kombeve të Bashkuara.

Unë edhe pse jam askushi për këtë raport kaq të globalizuar për të dhënë një mendim të sakt,por duke lexuar edhe mendimet e të tjerve këtu shihet qart se të drejtat e fëmijve mungojn...sidomos (nofkën preshevari) ku tregon se Liria "të drejtat" te fëmijet sjellin"pa diciplinë "
Preventiva është gjithmon më e mirë se shërrimi.

Miqësisht!
Ari_03

[Albanian eX|PerT]

Ari pse o lala nuk e botove kete shkrim tek ndonje gazet, bile do futej ne biografine tende nje shkrim per te drejtat e femijeve, se ketu lales s'behet dot ndonje ekzemplar qe futet ne kapitullin e jetes, ketu era i merr shume shpejt shkrimet.

p.s. Ma dergo ne e-mail ta botoj tek gazeta ime

[Pupi]

Postimi origjinal është bërë nga Albanian eX|PerT

Ari pse o lala nuk e botove kete shkrim tek ndonje gazet, bile do futej ne biografine tende nje shkrim per te drejtat e femijeve, se ketu lales s'behet dot ndonje ekzemplar qe futet ne kapitullin e jetes, ketu era i merr shume shpejt shkrimet.

Duket se nuk i marrka edhe aq shpejt se sa mendohet !

Edhe Fëmijët Shqiptar/Kosovarë kanë të drejt të gëzohen

Në Prishtinë u organizuan dy koncerte për fëmijë ku u ndanë edhe dhurata për ta që ishin donacion nga fëmijët e Anglisë.\22.12.07\

Sot është dita e parë e stinës së dimrit e cila shënoi temperatura shumë të ulta, por që nuk i ndaloi fëmijët e kryeqytetiti të ishin pjesë e dy koncerteve që u organizuan me rastin e festave të fund vitit nga dy organizata të krishtere.Në këto dy koncerte u ndanë rreth 4 mijë pako dhuratash.
Veç 4 mijë dhuratave që u ndanë për fëmijët prishtinas në këto dy koncerte, këngëtarët e vegjël krijuan atmosferë shumë gazmore për publikun,ndërsa fëmijët ishin të lumtur që patën fatin të pranojnë pako me gjësende, dhuratë nga fëmijët e Anglisë.
Fëmijët, prishtinas uruan që të gjithë fëmijët në Kosovë t'u gëzohen dhuratave të babadimrit.Ndërsa njerëzit vullnetë mirë i lutën që fëmijët e familjeve me kushte të vështira ekonomike ti gëzojnë ata. rtv21.tv\22.12.07\

[Albanian eX|PerT]

Permbajuni temes!

Te drejat e femijeve jane te pamohueshme, dhe ato sigurisht ne menyre defenzive femijet duhet t'i kerkojne, porse sigurisht kjo nuk duhet te jete shkak qe tek ata te mbjellet mendjemadhesia dhe mosperfillja, porse duhet te jete shkak qe influencon per te qene me te ndegjueshem, me te mire, e me te sjellshem. Ja per shembull, ç'faj kane femijet atje ne Perendim, -statistikat e fundit na tregojne- se 60% e femijeve atje ne Perendim jetojne pa nje prind te pakten, dhe mbi 50% e kesaj statistike ka te beje me rastet e divorceve, qe cdo dite vecse shtohen. Vallë, pse nuk punon dikush per keta femije, qe edhe keta na ndiejne kenaqesine e ngrohtesine prinderore (qe shumices atje ne Perendim i mungon)? Vallë a ekziston dashurija atje ne Perendim - perderisa divorci ne krahasim me vendet tona eshte sikur oqeani i madh ne krahasim me lumin e vogel te nje fshatit tone, pra ka rritje teper te madhe-? Ne, populli shqiptar, ndoshta nuk kemi ditur e as qe dijme te kalojme ditet shume romantike sikur atje ne Perendim, e ndoshta femijet tane nuk dijne t'i kerkojne te drejtat e tyre si atje ne Perendim porse ne dime te ia mbjellim dashurine ne zemer femijes, dhe te jetojme tere jeten te lumtur me bashkeshortet tona te cila jane shembelltyre e moralit e fisnikerise dhe e sinqeritetit, pa keqkuptime e nervoze, edhe nese jemi shume te varfer, prap ekziston harmonija familjare e mirekuptimi i ndersjellte (po flas gjeneralisht, sigurisht ka edhe raste qe duhen perjashtur, pra njerez te eger qe punojne me kanune diskriminuese, qe burreri e quajne torturen ndaj gruas dhe femiut).

Krejt miqesisht,
Experti!

[Shqiptare]

Postimi origjinal është bërë nga Shqiptare

Ktynehere ku ka pas "te drejta femijesh" , por rapseprap edukata ka qene ne vend si duhet. E sot, mo Zot ma keq, edhe prindin e marrin neper kembe e kush s'guxon me i than ma tutje femijes!!!!!!!

Shtojce: kush s'guxon me i thane ma tutje femijes, edhe ate ne emer te te drejtave te femijes!!!!

[rilinda]

Konventa e Kombeve të Bashkuara
mbi
Të Drejtat e Fëmijës

Konventa e Kombeve të Bashkuara mbi të Drejtat e Fëmijës është një nga marrëveshjet për të drejtat e njeriut më e pranuar gati në të gjithë botën. Ajo është e nënshkuar nga 191 shtete dhe përbëhet prej 154 nenesh.

Këto janë të drejtat tua (të fëmijëve). Ti ke përgjegjësi ndaj njerëzve të tjerë që ata t'i gëzojnë të drejtat e tyre, ashtu siç ata kanë përgjegjësi ndaj teje.

Këto janë të drejtat për të gjithë fëmijët nën moshën 18 vjeç (neni 1).
Ato janë të zbatueshme për cilindo, pa diskriminim (neni 2).


Ti ke të drejtë:

1. Për mbrojtje nga diskriminimi
2. që interesi më i mirë të marrë një rëndësi të veçantë kur të rriturit marrin vendime për ty
3. që të drejtat tua të realizohen nga qeveria
4. të marrësh udhëheqjen e duhur nga prindërit dhe familja
5. për të jetuar
6. për një emër dhe shtetësi
7. për identitet
8. të jetosh me prindërit tu, me përjashtim të rasteve kur është keq për ty
9. të largohesh nga çdo vend dhe të shkosh në vendin tënd për të jetuar me prindërit tu
10. të jesh i mbrojtur nga rrëmbimet dhe largimet prej vendit tënd
11. të thuash çfarë mendon dhe të dëgjohesh nga të rriturit kur ata marrin vendime që kanë të bëjnë me ty
12. të marrësh informacion dhe të shprehësh çfarë mendon, me përjashtim kur është kundër të drejtave të njerëzve të tjerë
13. të mendosh çfarë të duash dhe të mbash besimin fetar që dëshiron, nën udhëheqjen e prindërve
14. të takohesh me të tjerë, t'u bashkangjitesh ose të krijosh klube, me përjashtim kur është kundër të drejtave të njerëzve tjerë
15. për intimitet (vetmi ose jetë private)
16. të marrësh informacion. Informimimbi mediat, siç janë radiot, gazetat, librat, televizioni, etj. duhet të jenë të nevojshme dhe jo të dëmshme
17. të rritesh nga prindërit tu nëse është e mundur
18. të mbrohesh nga lëndimet, dhuna, abuzimi ose mospërfillja
19. për kujdes të veçantë dhe mbrojtje nëse nuk mund të jetosh me prindërit tu
20. të kesh kujdesin më të mirë nëse je i adoptuar
21. për mbrojtje të veçantë dhe ndihmë nëse je refugjat
22. për kujdes të veçantë dhe edukim që të ndihmon të zhvillohesh dhe të udhëhiqesh nëse ke ndonjë paaftësi
23. për gjendje shëndetësore sa më të mirë dhe kujdes mjekësor
24. të kesh ekzaminim shëndetësor periodik nëse do të jesh nën kujdestari larg shtëpisë
25. për ndihmë nga qeveria nëse je i varfër ose në rast nevoje
26. për një nivel jetese të mjaftueshëm për t'u zhvilluar si duhet
27. për arsimin
28. për arsimim që përpiqet të zhvillojë personalitetin dhe aftësitë sa më shumë që është e mundur dhe të inkurajon për të respektuar të drejtat dhe vlerat e njerëzve tjerë
29. të përdorësh gjuhën tënde dhe të praktikosh kulturën dhe fenë tënde
30. të argëtohesh dhe të kesh kohë të lirë
31. për mbrojtje nga puna që është e rëndë për shëndetin dhe arsimimin tënd
32. të jesh i mbrojtur nga përdorimi, prodhimi dhe tregëtia e drogave të rrezikshme
33. të jesh i mbrojtur nga shfrytëzimi seksual
34. të mos rrëmbehesh apo shitesh
35. të mbrohesh nga çdo lloj forme tjetër shfrytëzimi
36. të mos ndëshkohesh në mënyrë mizore ose torture. Të mos vendosesh në të njejtin burg me të rriturit
37. të mos marrësh pjesë në veprimet luftarake pa mbushur moshën pesëmbëdhjetë vjeç. Nëse je i prekur nga lufta të merren masat për mbrojtje
38. të marrësh ndihmën e duhur nëse keni qenë të lënduar, mospërfillur ose trajtuar mizorisht
39. të ndihmohesh në rast se të duhet të mbrosh vetveten, dhe të të merret mosha në konsideratë nëse je i akuzuar për shkelje të ligjit
40. në çdo të drejtë me ligj në vendin tuaj ose të drejtën ndërkombëtare të cilat të japin të drejta më të mira se këto
41. Çdo njeri duhet të dijë për të drejtat sipas kësaj Konvente, të rritur apo fëmijë, dhe qeveria duhet t'i informojë njerëzit për këto

Nenet tjera janë pë qeverinë dhe organizatat ndërkombëtare se si duhet të punojnë për t'u ofruar fëmijëve të drejtat e tyre.

______________________________

Për më shumë informacion ju lutem kontaktoni:
Save the Children në Kosovë
Rr: Nazmi Hikmet 8
Arbëri (Dragodan) I
Prishtinë

Tel: ++381 38 248 177 /8
Fax: ++381 38 248 179
E-mail: [email protected]