Projekt për të “ngjallur” Detin e Vdekur

[Dilaver]

Projekt për të “ngjallur” Detin e Vdekur


Ermelinda Kurra
Zyrtarë nga Jordania, Izraeli dhe Autoritetet Palestineze janë takuar në një resort në brigjet e Detit të Vdekur për të hartuar një plan shpëtimi për këtë të fundit. Vitet e fundit uji i Detit të Vdekur po thahet, çka ka rritur shqetësimin mes vendeve që lagen nga brigjet e këtij deti. Plani konsiston në ndërtimin e një kanali, i cili do të mundësojë kalimin e ujit të Detit të Kuq drejt Detit të Vdekur. Niveli i Detit të Vdekur, që është deti me ujin më të kripur në botë në pikën më të ulët të Tokës, ka rënë me tre këmbë në vit gjatë 20 viteve të fundit si pasojë e evaporimit si dhe ndryshimit të rrjedhës së lumejve nga Siria dhe Izraeli. Deti i Vdekur dhe rrethinat e tij janë burimi i shumë historive sociale të njerëzimit dhe kanë lidhje me tre besime monoteiste, hebraizmin, krishtërimin dhe islamin.
Në vitin 2005, tre shtetet që kanë dalje në brigjet e Detit të Vdekur kërkuan nga Banka Botërore që të financonte studimin e fizibilitetet. Banka pranoi dhe po kërkon financim nga shtetet donatore. Katër shtetet donatore, Franca, Japonia, SHBA dhe Holanda kanë premtuar se do të japin 15 milionë dollarë për studimin e fizibilitetit të Detit të Vdekur. Studimi do të konsistojë në pasojat mjedisore dhe sociale që do të sjellë transferimi i ujit nga Deti i Kuq drejt Detin të Vdekur Ekspertët gjeologjikë kanë paralajmëruar se rënia e nivelit të ujit të Detit të Vdekur mund të shtojë tërmetet në zonat përreth tij. Po sipas tyre, Deti i Vdekur mund të zhduket fare pas 50 vjetësh nëse vazhdon thatësira e tanishme. Projekti për ndëtimin e kanalit që do të lidhë Detin e Kuq me Detin e Vdekur, parashikohet që të kushtojë mbi 1 miliardë dollarë. Nëse ky projekt realizohet, zona prej pothuaj 248 milje shkretëtirë që ndodhet mes dy deteve do të përfitojë nga kalimi i ujit të freskët dhe do ta kthejë rajonin në një oaz bujqësor, nga ku do të përfitojnë të tre shtetet.