Gruaja shqiptare dje, sot dhe neser Heroinë

[legenda]

ne shenje RESPEKTI dhe LAVDIE,per heroinen kosovare SHOTE GALICA,me rastin e 80 vjetorit te vdekjes se saj,po e hap kete teme,
-te pasurojme kete teme me HEROINAT E PUSHKES dhe te PENDES.
dje,sot dhe neser....
-------------------------------------------------------
secila NENE qe lind nje,apo me shume HERONJE dhe HEROINA ,,,eshte NENE HEROINE.



SHOTE GALICA-QERIME (HALIL) RADISHEVA (1895-1927)
-------------------------------------------------------
NE 80 VJETORIN E SHOTE GALICE - QERIME HALILI RADISHEVA 1895 - 1927



Mehmet BISLIMI


Gruaja dhe nëna shqiptare, jo pak herë u përball me ashpërsitë e jetës. Mbi të rëndoi pesha e shekujve të robërisë dhe varfërisë, pesha e kanunit dhe padrejtësisë, kobi e zia, loti dhe gjaku... Por, për asnjë çast ajo nuk u nënshtrua para sfidave të shumta gjatë jetës. Dinjitetin dhe krenarinë e saj nuk e mposhti as robëria shekullore e as goditjet e njëpasnjëshme që ajo i mori nga ashpërsitë e jetës së rëndë e me plot halle. Gruaja dhe nëna shqiptare, në vend të parfumeve evropiane, përdori barotin, stolitë e saja ishin koburja dhe gjerdani me fishekë, ajo ishte dhe mbeti në shërbim të atdheut. Gruaja shqiptare si nënë, atdheut i fali nga shtatë ushtarë lirie, i fali nga shtatë zana mali, që pushtuesit i morën gjak në vetull si: Teuta, Donika, Nora, Tringa, Shota..... e deri tek Gjevë Lladrovci e ditëve të sotme dhe pa dyshim nënëmadhja, nënëlokja Zahide Jashari - nëna e Komandantit tonë Legjendar Adem Jashari!

Nënat tona, gatuan bukën për çlirimtarët, thurën çorapet që të mos ngrijnë ata, i bekuan rrugët e tyre të përgjakshme, i puthen ata në ballë duke ua dhanë uratën në rrugët tona të vështira, por të lavdishme të lirisë. Ato i vizituan bijtë e tyre nëpër syrgjynet otomane e kazamatet serbe, duke u thënë: ”Mbahuni bijtë e mi, mos u ligështoni para dushmanit, mbahuni për hatër të vatanit!”... Ishin këto fjalët e nënave tona, që na dhanë forcë dhe bënë që populli ynë të triumfoj fuqishëm mbi tmerrin shekullor të robërisë, mbi planet asimiluese, mbi planet gjenocidiale që pushtuesit tanë i zbatuan egërsisht mbi popullin shqiptar. Nuset e reja i pritën trimat e tyre me vite të tëra, nga syrgjynet, nga internimet, nga burgimet... e kujë nuk vunë! Ato fëmijët nuk i lanë vetëm e shpinën nuk ua kthyen për një copë dashuri. Jo, ato këtë nuk e bënë kurrë, ato u gjakosen krah burrave për këtë tokë të zhuritur! Ato hynë në histori me qëndresën e tyre, ato hynë në këngë me bujarinë e tyre, ato u mitizuan për besnikërinë dhe sakrificat e tyre si Rozafa e kalasë prej guri, si Doruntina... E kur bijtë tanë u kthyen të gjakosur nga lufta, fjala e nënës ua mikloi plagët e tyre. Ato nuk lejuan që loti të iu shkoj në faqet e tyre të ndritura- jo as një herë!... O zot, po cilat nëna në botë, janë më të sprovuara, më të forta, më bujare se nënat tona? Ishte nëna dhe gruaja shqiptare ajo, që i rezistoi të gjitha këto dhe nuk u dorëzua. Asaj, dhe vetëm asaj i dedikohen të gjitha, para së cilës populli ynë me respektin më të madh duhet të përkulet deri në gjunjëzim - para qëndresës dhe heroizmave të NËNËS Shqiptare!

I gjithë ky respekt për nënat tona, sot përcillet në emrin e nënës, në emrin e gruas dhe në emrin e heroinës sonë kombëtare – SHOTE GALICËS, ky emër kaq i madh që zuri vend po aq të madhërishëm e lavdishëm në historinë tonë kombëtare. Emri Shotë Galica është emër nderi e krenarie, është emër mburrje e emër lirie për të gjithë shqiptarët kudo që janë. Është dashuri për atdheun, pasion dhe inspirim i qindra Shotave të reja që ranë me pushkë në dorë rreshtuar në radhët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Ato luftuan për çlirimin e atdheut - ashtu si Shotë Galica dikur, dhe ranë për atdhe sa herë e kërkoi domosdoshmëria e lufta çlirimtare, ato ranë me emrin e Shote Galicës në gojë!

Qerime Shotë Galica e inspiruar në bëmat e trimëreshave shqiptare e bindur thellë në të drejtën e popullit tonë për të qenë të lirë e vuri pushkën krahut dhe për 12-të vjet me radhë nuk u nda nga burri dhe bashkëluftëtari i saj Azem Galica, dhe nga shokët e tij. Për 12-të vjet me radhë Shote Galica luftoi kundër pushtuesve serbë, austrohungarezë e bullgar.

Shota e Radishevës, ishte motër e gjashtë vëllezërve. Babai i saj Halili, ngase e kishte të vetmen vajzë, nuk e ndau nga djemtë e tij për asnjë çast. E merrte me vete nëpër kuvende e ndeja burrash, ku pati fatin të shohë me sytë e saj trimat e kohës si: Isa Boletinin, Shaqir Smakën, Kamer Loshin, Nak Berishën, Azem Bejtën, Mehmet Deliun, Shak e Ramadan Radishevën, Halit Bajramin, Xhemë Tërnavin, Fazli Baranin, Emin Latin - Mehën, Shaban Mikushnicën, Bajram Zenë Mehën e shumë trima tjerë. Nëpër ato kuvende e ndeja merreshin vendime që të kërciste pushka mbi pushtuesin serb. Aty edhe këndohej kënga e binte çiftelia për trimëritë e trimave tanë. Shota i binte mirë çiftelisë, si edhe çarkut të hutës

Këndonte si zanë mali, sa edhe të tmerronte me zërin e kushtrimit:”Ooo, Prite, prite Azem Galicën, o hejjj”...
-------------------------------------------------------
albanur.net

[legenda]

Shote Galica
(1895 - 1927)
Luftëtare e shquar e çetave kryengritëse kosovare për çlirimin dhe bashkimin kombëtar të të gjitha viseve shqiptare dhe për një regjim shtetëror demokratik në Shqipëri, Heroinë e Popullit. Pa përfillur terrorin e armikut dhe ligjet e ashpra të fesë e të kanunit luftoi heroikisht për 12 vjet me radhë kundër pushtuesve serbë, austrohungarezë e bullgarë.
Shote Galica mori pjesë në më shumë se 40 aksione të rëndësishme kundër armikut. Kundërshtoi me konsekuencë politikën e dhunës e të terrorit të regjimit shovinist të Beogradit ndaj popullsisë shqiptare, shpronësimin e shpërnguljen e saj dhe kolonizimin sllav të trevave shqiptare. Më 1919 mori pjesë në Kryengritjen e Rrafshit të Dukagjinit, ndërsa më 1922-1923 luftoi për mbrojtjen e Zonës Neutrale të Junikut, e cila shërbente si bazë për kryengritjen e Kosovës e të Malësisë. Në korrik 1924 mori pjesë në mbrojtjen e zonës së lirë të Drenicës (Arbanisë së Vogël). Në korrik 1924 pas vdekjes së të shoqit Azem Galicës, vazhdoi luftimet në krye të çetës së tij. Së bashku me qindra luftëtarë të Kosovës në dhjetor të 1924 luftoi kundër ushtrive intervencioniste serbe e bjellogardiste dhe mercenarëve të Ahmet Zogut. Humbi në luftime nga masakrat e shovinistëve serbë 22 anëtarë të familjes.
Nga fundi i vitit 1926 Shote Galica u vendos në Shqipëri, ku vdiq në Fushë Krujë e braktisur nga regjimi zogist.




SHOTA me AZEMIN

[rilinda]

Nënë Tereza

Ishte fëmija i tretë i prindërve Kolë Bojaxhiu (Nikollë Bojaxhiu) me origjinë nga Mirdita dhe Drane Bojaxhiu (mbiemri i vajzërisë Barnaj) nga Novo Sella e Gjakovës. Lindi në Shkup, me datë 26 gusht 1910. Një ditë pas lindjes u pagëzua në kishën e Zemrës së Krishtit nga famulltari i atëhershëm Dom Zef Ramaj. Kola dhe Drania kishin 5 fëmijë, dy u vdiqën në fëmininë e hershme. Frikë të madhe kishte nënë Drania mos Gonxhja i vdiste menjëherë pas lindjes, sepse me trup dukej e dobët dhe shëndetligë.[/right]Gonxhja kishte një vëlla dhe një motër. Vëllai quhej Lazër Bojaxhiu dhe studioi në Grac të Austrisë në Akademinë Ushtarake, por për shkaqe politike emigroi qysh herët në Itali. Kurse motra quhej Age Bojaxhiu.

Babai i saj merrej me tregti dhe mblidhte në shtëpinë e tij artistë dhe patriotë shqiptarë. Mësimet e para i bëri në një shkollë shqipe në Shkup, ndërsa gjimnazin, po në atë qytet, në gjuhën serbo-kroate. Pasionet e saj të rinisë ishin tre: të bëhej mësuese, të shkruante dhe të recitonte poezi, të kompozonte dhe të luante muzikë. Emrin Tereza e mori kur ishte 18 vjeçe dhe u dorëzua murgeshë.

Nënë Tereza u largua nga me 26 shtator 1928 nga Shkupi në drejtim të Dublinit, Irlandë. Prej kësaj dite, nënë, bijë e motër nuk do të shiheshin më kurrë. Më 12 shtator 1928, Gonxhja kishte shkruar këtë letër drejtuar tezes së saj: “Shkup 12. 09. 28 E dashtuna Tezja Lis! Më 26 t’kti mujit po nisem prej Shkupit. S’po muj mos me ju shkrue dy tri reshta tuj da prej jush. Lamtumir; e dishroj qi Zoti ju nep shka tju dishron zemra. Pritni t’faluna ma t’përzemerta Gonxhja”.

Ky ishte momenti kur ajo u nda përfundimisht me familjen dhe vetëm pas 30 vitesh, do të takohej me të vëllanë, Lazrin. Kurse nëna Drania dhe motra Age, shkuan në “atdhe”, në Shqipëri, qysh para Luftës së Dytë Botërore.

Moter Tereza u vendos ne Kalkuta (Indi) ku fillimisht u be mesuese dhe shume shpejt drejtore e shkolles se vajzave. Nënë Tereza e Kalkutes e quajten kur themeloi urdhrin "Misionaret e Dashurise" (1951) për t'u sherbyer me te varferve dhe me te pashpreseve te Kalkutes, Indise dhe gjithe planetit. Në vitin 1979, kur mori çmimin Nobel për Paqe, e gjithe bota mesoi se Nënë Tereza ishte shqiptare. Por Shqiperia heshtte. Republika Popullore Socialiste e Shqiperise nuk i kishte dhene vize nobelistes se ardhshme as sa për të parë nënen e saj qe jetonte në Tirane, as për te marre pjese ne varrimin e saj me 1974, as... për të parë varrin. Madje kete vize nuk ia dhane as kur fama e saj kishte marre dhene ne te kater anet e botes deri ne fillim te viteve '90. Shqiptarja trupvogel ishte kthyer ne nje legjende te gjalle. Ajo ishte nene kujdestare e 7 500 femijeve ne 60 shkolla, ishte nene qe mjekonte 960 000 te semure ne 213 dispanseri, ishte e vetmja në bote qe trajtonte 47 000 viktima te lebrozes ne 54 klinika, kujdesej për 3 400 pleq te braktisur e te lene rrugeve, ne 20 shtepi pleqsh, kishte biresuar 160 femije ilegjitim e bonjake. Keto janë shifrat e mesit te viteve '80. Deri sa Nene Tereza ishte gjalle dhe sot e kesaj dite shifrat kane ndryshuar shumë.

Nënë Tereza nuk qe ndonjë perëndeshë dhe me të mund të fliste çdonjëri. Madje ajo kishte edhe adresë të saktë: një godinë ngjyrë hiri në Bose Road, të ndërtuar rishtas në një lagje të zhurmëshme dhe çjerrëse, të stërmbushur me njerëz, e cila vlonte nga çajbërësit, shitësit dhe tregtarë të tjerë të pjesëve më të ndryshme këmbyese si dhe lëngështrydhësit. Këtu, mu në qendër të Kalkutës shtrihej shtabi i përgjithshëm i Rregullit, „Shtëpia e Nënës", pranë portës të së cilës qe vendosur një tabelë druri ku shkruante: „Mother Teresa. IN/OUT".

Në shtëpinë e Nënë Terezës kishin hyrë edhe vetë mbretëresha britanike, pastaj njerëz të tillë siç janë kryetari amerikan Georg Bush, ish kryetari amerikan Jimmy Carter, Yasser Arafati, princesha Diana e shumë të tjerë.

[rilinda]

Kishin kaluar rrafsh gjashtë vjet nga botimi i librit "Nëna jonë Terezë", nga pena e artë e zotit Dom Lush Gjergji- nga Prizreni ynë historik: kur i ra ndërmend (nën trysnitë ndërkombëtare!) ta shkruajë reçensionin te "Rilindja" kritiku ynë letrar, z. Vehap Shita. Edhe atëherë aty shprehej njëfarë soj vetëkritike, por absurditedi ishte tepër i madh për një vetëkritikë tepër të vonuar e tepër të përciptë!!??
Ky libër "që njëkohësisht u botua edhe në gjuhën kroate në Zagrep, po me atë titull: "Nasha Majka Tereza", që është i pajisur me foto për zonjën Gonxhe Bojaxhiu, që nga mosha e saj e re, 16 vjeçare kur iu përkushtua Kishës.
Pra, libri na mësonte se Gonxhe Bojaxhiu është e bija e Kolë Bojaxhiut nga Prizreni, familja e së cilëvet ishte shpërnbulur në Shkup. Kolë Bojaxhiu ishte deputet i Shkupit, të cilin e helmuan në parlament, në Beograd. Dhe helmimi ishte aq i fortë, sa që vdes për 4 ditë nga hemorragjia e brendshme, që ia kishe gri e shkatërruar rropullitë. Kjo mizori ishte në traditën e zezë serbiane, ku pësonin deputetët joserbë: shqiptarë, kroat...
Për një përvjetor të Ditës së Flamurit, Tribunët e popullit tonë: Isa Boletini, Bajram Curri, Hasan Prishtina..., e festojnë në shtëpinë e Kolë Bojaxhiut, në Kryeqytetin e Vilajetit të Kosovës, në Shkup: duke hedhur në dysheme secili shkrepësen e vet, dhe me t'i ndezur, bënë një flakë gjer në plafon!
Flaka e festës dhe dëshira e dashuria jonë për liri e pavarësi kombëtare, do të lëpinte edhe zenitin dhe shtatë kontinente: Nëna jonë Terezë, më 1979, merr çmimin e merituar "Nobel për Paqe". Për të janë botuar mbi 100 libra, në gjuhë të ndryshme të botës; dhe kjo grua shqiptare, misevogël, u bë digë e pakalueshme për propagandën shpifëse e shfrenuese serbiane, se kinse shqiptarët na qenkeshin të egër e dhunues. Kanibal!!!
Gjysmë shekulli më parë, Nënë Tereza u bë mjeke e arsimtarëve në pjesën e varfër të qytetit të madh- Kalkuta.
Aty atëherë, e deri në momentin e vdekjes, ushqeu dhe arsimoi të varfërit pa asnjë lloj pagese as shpërblimi. Të sëmurët, nga një sëmundje e rrezikshme- ngjitëse e lëkurës "gërbula", i merrte tok me motrat e veta të nderit, i lante dhe i mjekonte. Njëri i sëmurë, të cilin ua kishe rrëmbyer nga kthetrat e qenëve, kur u gjet në spital i rrethuar me kujdes, pati thënë:"Kam jetuar si qen e po vdes si engjëll!!!"
Gazeta e atëherëshme kishtare maqedonase "Blagovest", duke tentuar që ta përvetësonte Nënë Terezën, e mbiquante Ganxhe Bojaxhievsi!!
Kështu të huajt kanë tentuar që ta përvetësojnë edhe Migjenin...madje edhe Skënderbeun!!!
Edhe tejet interesant dhe pakufishmërisht e çuditshme, se pas atyre të huajve shkojnë edhe disa "tanët" me dashje e me qëllime të këqija antikombëtare, qoftë nga mosdija e nga mosinteresimi, apo injoranca idiotike: duke përkthyer tekste nga të huajt. Në këtë grackë ka rënë edhe zonja Mirela Zoto (ashtu çka mund ta ketë Naim Zoton!?- një hiçgazetar...), duke marrë nga revista italiane "Gola" të 1 shtatorit 1996 e të botuar te "Revista Familjare" NR. 33 (100) në faqet 4-5, me mbititull "Nënë Tereza e Kalkutës"!! që do të ishte e barabartë me konstatimet arbitrare: Migjeni i Malit të Zi!!! Skënderbeu i Stambollit apo i Anadollit!!! As "Rilindja" nuk ngeli prapa. Ajo konstatoi se Nënë Tereza është "katolike romane"!!!
Kur unë po e përfundoja "Kurorën sonetike", të burgosurit politik me në krye mësuesin e tyre Hydajet Hysenin (Esmeralda falltore!!) nuk lenin gjë pa e sha Gonxhe Bojaxhiun e pa më përbuzur mua që merreshkam me kotësira!!! Kurse Kadri Veselaj në Letrën, në 10 faqe, të shkruar me makinë me rreshta të shpeshtë (të cilën po ia prezantoi Radaksisë), të datës 3.11.1996, shkruan tekstualisht, pa ia përmirësuar gabimet injorantit konservator- antikombëtar: "Te arriturat e pluralizmit tënd mund t'i vresh edhe në pullat postale që mi dërgove në zarfin e fundit. Tri pulla postale (...) kishte Nënë Terezën (faqezezën) që si pa asnjë të mirë populli i vet. Përmes dorës së saj është zgjatur filantropia e agjenturave të huaja, të cilën e çmojnë ata dhe e përkrahin me zell me qëllimin e saj të ndytë. Nuk shërohen njerëzit me lëmosha ashtu si nuk hiqet uria me lutje e mashtrim".
Jo. Nëna Terezë nuk mund të ishte as maqedonase, as serbiane: se ato nuk janë mikëpritëse, as bukëdhënëse; madje edhe e shajnë bukën "jebemti lebac"!!- shprehej shkina plakë e Leskovcit.
Atëherë vie konkluzioni ynë: Asgjë nuk lind rastësisht. Pra, Nëna jonë Terezë është një jehonë- sintezë e mikëpritjes dhe e trimërisë tradicionale shekullore shqiptare.
Populli ynë duhet ta thadrojë në kokë se Prizreni dhe Shkupi i takonin Vilajetit të Kosovës dhe tok me trevat tjera të pushtuara i takojnë Shqipërisë Verilindore edhe Toplica.
Ajo nuk e kishte emrim-Anjeza!! As ishte bijë e një afaristi të thjeshtë!- sikur shkruan revista e huaj, e ne e marrim ashtu pa kriter: aty vetëm sa përmendet me majë të gjuhës: "Vajza e vogël e një afaristi shqiptar"!
Vërtet rezultate të mrekullueshme, Nënë Tereza me motrat e nderit, në historinë e urdhërit "Murgeshave të Lira" sot kanë 537 filiale në 137 vende të botës.
Punë e madhe humane kjo, por edhe me rrezik: kartela e varur në mur paralajmëron: "Mos puth as mos përqafo fëmijët për arsye shëndetësore". Kurse kartela tjetër, anash shkruan me shkronja të mëdha:"Nga të gjitha gjërat e bukura që ka bota, më e bukura është Nënë Tereza..."
Ndërsa për abortin e foshnjave, Nënë Tereza ka thënë: "Aborti është shenjë e çartë se vendi që e pranon, njerëzit të cilët e bëjnë janë të varfër në shpirt; që don të thotë se njerëzit kanë frikë për të ushqyer edhe një fëmijë, prandaj më parë se të lindin, e mbysin.Sot ka shumë vende në botë që e përdorin abortuesin, sterilizimin dhe mjete të tjera për t'ju shmangur jetës, për ta mbytyr jetën në fillim të saj: kjo është shenja më evidente se këta janë popuj më të varfër ndër të varfërit, sepse s'kanë guxim ta pranojnë edhe një jetë më tepër. Rreziku më i madh për paqe sot është abortuesi (mbytja e fëmijëve të palindur), sepse nëse nëna mund ta shkatërrojë jetën, nëse nëna mund të jetë gjakatare e fëmijës së vet, çka të themi atëherë për vrasjet tjera, të shumta në botë? Për këtë vrasja gjithnjë e më tepër përhapet në botë. Njerëzit sot në botë nuk e duan njëri-tjetrin, nuk kanë kohë për shoqi-shoqin, e shih këtu edhe është fillimi. Abortuesi është fillimi i të këqijave në botën e sotme...Ajo familje, ai popull, i cili nuk frigohet prej fëmijëve, prej jetës së re s'ka pse të ketë frigë prej ardhmërisë."...
Ndërkaq me rastin e pritjes madhështore në Shkup, zoti Nikë Prelaj shkruan: "O ti Shkup! Pas tërmetit të parë dhe sidomos pas tërmetit të dytë, që e lëvize ti Nëna Tereze, o ti komb, prej të cilit ke dalur ti, nuk je më më i vogli në botë,se mbarë bota të nje përmes Nënës Tereze"
Dhe lajmi i gëzuar: Nënë Tereza qytetare nderi e Shteteve të Bashkuara Amerikane!!!
Dhe lajmi i hidhur: Nënë Tereza- vdiq!
Dita e shtunë, 6 shtatori 1997: vdiq Nëna Terezë! Bamirësja 87 vjeçare shqiptare: Hej shqiptarë! Mos u kalamendni, sikur që nuk u kalamend engjëllushja jonë! Një grua e zakonshme kur vdes dhe i lë një tufë fëmijësh, thonë se Hëna e Dielli ndalen për një hop! Po tash që vdiq një nënë e madhe, e jashtëzakonshme: do të shqetësohet hëna e dielli, yjet e qielli e zogjtë e malit, fëmijët jetëdashës e njerëzit lirigrishës!
Vdiq Nëna shqiptare, Nëna e Shqipërisë! Por edhe e Kalkutës dhe e gjithë Botës!! Në prag të Vitit të Ri Shkollor: zilet cingërrojnë, por nëpër korridoret e shkollave, as në pargjet e dyerve të klasave nuk po shihej Mësuesja- Nënë e Nëna- Mësuese!! E nxënësit- varfanjakë shqetësohen tamam sikur zogjtë e shpupëluar, kur iu vonohet nëna-shpend: ata shpresëthyer e sqephapur, kalamendshëm presin e dridhen mornicash! Nuk po shihej Mësuesja... e syçkat e përlotura të voshnjave e të nxënësve e kërkojnë... Nuk duket engjëlli, por shihet hija e heton fryma- frymëzuese e afshit pranveror! Afsh ngrohtësie në gjirin kombëtar! Më kot fëmijët flokëshpupurishur so t'i sjellin kokat e vockla andej-këndej e do ta kërkojnë me sy e do ta grishin me zemër e me shpirt: Mësuesen e Nënën e tyre të dashur e të pazëvendësueshme... Ajo nuk i lindi, por i rriti!!! I rriti me bukë dhe i ndriçoi me rrezet e diturisë së saj të pakufishme... Ajo nuk duket, po aty është! Është fryma e saj e mëshirës dhe e dashurisë: në klasë, në kuzhinë, në sofër, në shijen e vezës, e në afshin e çajit të nxehtë...është nëpër depot e ushqimore të Kryqit të Kuq Kombëtar e Ndërkombëtar...në hartën gjeografike është...në zemrat e të gjitha ngjyrave e racave njerëzore...pa dallim e pa kufi, amshueshmërisht...nëpër saksia lulesh është...Në çdo syth mali... Gonxheja: lëng jetëdhënës e çdo gonxheje në shpërthim pranverash... nektar në çdo lule, e mbi krahët e çdo blete punëtore.
Sa herë që do të bie shi e do të nxejë dielli; do të përpiqet të paraqitet ylberi- sar e sari- ylber, mbi fytyrën Nënë së Botës... e të gjithë Globit tokësor- njerëzor! Fytyrat e zemrat liridashëse do të galdojnë (tek-tuk) shpendët e arësirës, do të histerizojnë me këngët e shpendkeqëve...) me një emër në buzë e në gjuhë, në zemër e në shpirt...Vlerat, virtytet e karakteret njerëzore ishin tripëzuar në kurimin e saj: fryma e saj është midis nesh, ngrohje dhe mbrojtje, diell dhe ozon!! E kemi në vjershë sot e nesër...në Abetare e kemi...në Leksion, në Ekcikplopedi- Nënën tonë Enciklopedike!!!
Dhe Kometa- ra! Po jehu i saj po na ndriçon e do të na ndriçojë amshueshmërisht...
Vdiq Nëna e Shqipërisë- po JO- Nëna Shqipëri!! Me jetën dhe vdekjen e Nënës Gonxhe, Nëna Shqipëri u sforcua Kombëtarisht e Ndërkombëtarisht...Një minut heshtje!- Përjetësisht dhembje e pakompenzueshme...

Kadri Mani

[rilinda]

Ish presidenti i SHBA-ve – Bill Clinton : "Nënë, ndjehem krenar dhe i çliruar në shpirt, që Zoti na ndihmoi dhe ta çova në vend amanetin! Tashmë populli yt në Kosovë është i lirë dhe po ndërton demokracinë"

Shkruan: Engjëll KOLIQI



Atëherë kur epoka e gjatë mbi pesëshekullore e pushtuesve otomanë, mbi tokat arbërore, po venitej dhe po fundosej në perëndimin e përgjithmonshëm dhe Agu i Ditës së Madhe të Shqipërisë po afrohej, Dielli i kësaj dite të re i lëshoi rrezet në Shkupin tone të lashtë. Aty lindi Dielli, që për më se një gjysmë shekulli do të nxente botën mbarë me rrezet më të forta të dashurisë dhe të mirësisë e do t'i rijetësonte të sëmurit, të varfërit dhe të braktisurit, të të gjitha racave njerëzore, anembanë planetit tonë. Kjo ndodhi pikërisht më 26 gusht 1910, kur Drane e Kolë Bojaxhiut u lindi një vajzë, si një lule e bukur, të cilën e pagëzuan me emrin simbolik – GONXHE. Agëja e Lazri ia kishin përcjelur motrës së vogël vlerat e larta edukative të marra nga prindërit, ia kishin mësuar lojërat fëmijënore dhe e kishin ndihmuar që të bëhej nxënësja më e dalluar në shkollë dhe ylli më i ndritshëm në veprimtaritë kulturore-artistike. Gonxhja e bukur rritej duke shpërndarë nga Shkupi iVjetër vezullima dhe aromë dashurie e njerëzie, në të gjitha tokat arbërore.

Familja Bojaxhiu, si shumë familje katolike, gjatë muajve të verës, pushonin në Letnicë të Karadakut, ku përveç rekreacionit zhvillonin edhe veprimtari fetare e lutje, në Shenjtoren e Zonjës së Madhe, që populli e quan edhe "Zoja Cërnagore". Si bijë e një familjeje të devotshme dhe të spikatur – përparimtare e patriotike, Gonxhja, disa vjet me radhë (1922 – 1928), një pjesë të pushimeve verore në këtë malësi i kalonte në Stubëll, duke i nderuar kështu Martirët e Karadakut dhe Vatrën e Parë të Arsimit Shqiptar në Kosovë. Siç kanë dëshmuar nxënës të "Shkollës së Dom Mikelit", Gonxhe Bojaxhiu ishte inkuadruar edhe në programet kulturo-artistike të nxënësve të kësaj shkolle.

Mbas gjashtë vjet lutjesh të posaçme, larg syve të të gjithëve, para trupores së Zonjës së Madhe, në Letnicë, kur po mbushte 18 vjet, pikërisht më 14 gusht 1928, Gonxhe Bojaxhiu ndjen në shpirt Thirrjen e Shpirtit të Shenjtë dhe vendos që rininë e gjithë jetën e Saj t'ia kushtojë Zotit, në shërbim të njeriut nevojtar – të sëmurë, të varfër, të braktisur… Mbasi merr bekimin e familjes, Gonxhja përgatitet dhe më 26 shtator 1928 niset në Udhën e Shenjtërisë, e cila, pasi kalon nëpër Zagreb e Dublin, e shpie në Indinë e largët, pikërisht në Kalkutë, ku nis Misionin e Saj të Dashurisë e të Shenjtërisë dhe prej nga përhapi rreze të mirëfillta dashurie, mirësie e njerëzie, në të katër anët e botës.

Atë që nuk mund ta bënin as autoritetet shtetërore, as institucionet në Kalkutë, në shërbim të njerëzve nevojtarë, e bëri Nëna Tereze dhe murgeshat e Kongregatës "Misionaret e Dashurisë", që u shpërndanë dhe vazhdojnë shërbimet për të sëmuarit, të varfërit e të braktisurit, në mbarë botën, pa dalluar raca, kombe, besime apo përkatësi të tjera. Hindusët, myslimanët dhe katolikët, në Kalkutë, të parët e thirrën këtë bijë shqiptare Nënë, për t'u njohur pastaj si nënë e të gjithëve, kudo Ajo dhe murgeshat e Saj vepruan, në mbarë botën. Ishte veprimtaria e shenjtë e Saj, që solli vendimin historik: kur Nëna Tereze, më 5 shtator 1997 ndërroi jetë, në selinë themeltare dhe qendrore të Misionareve të Dashurisë, autoritetet shtetërore dhe fetare të Kalkutës kanë vendosur që Ajo të varroset me ceremoni të trefishtë mortore – katolike, myslimane dhe hinduse.

Nuk kishte lider as regjim që mund ta mohonte, të mos e pranonte. Kudo mirëpritej, sepse ishte e dashur për të gjithë. Edhepse diktatori komunist Enver Hoxha ia kishte keqtrajtuar Nënën Drane dhe Motrën Age, me të cilat nuk ia kishte lejuar komunikimin, duke mos i lejuar as pjesëmarrjen në varrimin e tyre, Nëna Tereze sapo kish mbërrijtur në Tiranë, për të parën here (më 15 gusht 1989 – mu në Ditën e Zonjës së Madhe), bashkë me të vejën Nexhmije Hoxha, shkoi dhe luti mbi varrin e Enver Hoxhës, duke u treguar kështu të gjitha qenieve arbërore, madje edhe njerëzimit mbarë, se Ajo nuk e njohu urrejtjen dhe se arma më e fuqishme dhe më efikase për luftimin e urrejtjes dhe përgjithësisht të keqes, është dashuria dhe besa në Zotin.

Personalitetet botërore pranonin, se kur takoheshin me Nënën Tereze, ndjenin në shpirt një shkëndijë të fuqishme dashurie dhe shihnin sigurtë optimizmin. Ish presidenti i SHBA-ve Ronald Regan, në një rast kishte thënë: "S'është e mundshme të jesh në praninë e një personaliteti, siç është Nëna Tereze, dhe të mos jesh optimist. E kemi dëgjuar dhe vështruar në heshtje, me vëmendje dhe dashuri, si heroinë të kohës sonë". Me rastin e marrjes së Çmimit Nobel për Paqe, në dhjetor 1979, në Oslo, kryetari i Komitetit Nobel për Paqe – John Sannes, kishte thënë: "Nëna Tereze dhe motrat e Saj janë: jetë në varfëri të plotë, punë tejet e vështirë ditenatë, një jetë kushtuar Zotit dhe njeriut që vuan". Ndërkaq sekretari i Komitetit Nobel për Paqe – Egil Aarvik, kishte thënë: "Ajo na ka dëshmuar se çka do të thotë altruizmi, dashuria për të varfër, vepra më e lartë dhe me bujare njerëzore, dashuria që s'pret asgjë, që beson ç do gjë…"

Ish presidenti i SHBA-ve – Bill Clinton, sapo kishte mbaruar lufta e NATO-s kundër agresorit gjenocidial të Beogradit në Kosovë, dhe Kosova ishte çliruar nga hordhitë kriminele e barbare serbiane, që në formacione ushtarake e paraushtarake, të dirigjuara nga kupola e regjimit të Beogradit, ushtronin spastrim etnik me gjenocid në tokat tona, kishte shkuar në Kalkutë dhe duke u lutur mbi varrin e Nënës Tereze, ndër të tjera i kishte thënë: "Nënë, ndjehem krenar dhe i çliruar në shpirt, që Zoti na ndihmoi dhe ta çova në vend amanetin! Tashmë populli yt në Kosovë është i lire dhe po ndërton demokracinë".

Papa Gjon Pali II, që konsiderohet se ishte shenjti polak që me shenjtëreshën shjqiptare jetuan në mesin tone, duke na e mësuar udhën e paqes, të dashurisë dhe të flijimit për mirësi, më shumë se një here ka thënë se ka ndjerë në shpirt një dashuri të jashtëzakonshme ndaj Nënës Tereze, që me të gjitha fuqitë fizike dhe shpirtërore-shenjtërore, ishte vënë në shërbim të njeriut nevojtar. Papë Wojtyla, më shumë se një here kishte deklaruar publikisht, duke thënë: "Falë dashurisë së jashtëzakonshme ndaj kësaj shenjtëreshe të gjallë në mesin tone, menjëherë mbas popullit tim polak, thellë në zemër e kam popullin shqiptar, që është një popull i madh, sepse nuk mund të jetë i vogël një komb që botës ia ka dhuruar shenjtëreshën e madhe – Nënën Tereze".

Janë të shumta çmimet kombëtare e ndërkombëtare, që në të gjitha kontinente i janë ndarë Nënës Tereze dhe Kongregatës së Misionareve të Dashurisë. Në shenjë mirënjohjeje e devocioni për veprat madhore me frymë shenjtërie, ndaj njeriut nevojtar – të sëmurë, të varfër, të lënë… Çmimi më i dashur për Nënën Tereze ishte "Urdhëri i Artë Nder i Kombit" dhënë nga Dr Sali Berisha, kur ishte president i Shqipërisë, që më pare i ishte ndarë vetëm Gjergj Kastriotit – Skënderbeut. Nëna Tereze është shpallur shtetase dhe qytetare nderi e shumë shteteve dhe qyteteve botërore, në të gjitha kontinentet. Por ajo që është më kryesore, Ajo edhe sot vazhdon të jetë banuese nderi e përjetshme në miliarda zemra njerëzore, anekënd planetit tone. Fryma e Saj e dashurisë, përmes mijëra motrave – Misionare të Dashurisë dhe misionarëve e veprimtarëve të tjerë, vazhdon të depërtojë në zemrat e njerëzve të thjeshtë dhe të personaliteteve anekënd botës. Ajo është ambasadorja e përjetshme e kombit tone, në të gjitha mbretëritë e botës, por edhe në mbretërinë hyjnore në qiell, ku i prin Valles Shenjtërore të Dashurisë, në Parajsë.

Ne – motrat dhe vëllezërit e Saj duhet të krenohemi dhe të mburremi gjithmonë, që patëm fat e nder ta kemi Motër, Nënën e Botës Mbarë – Shenjtëreshën e Dashurisë! Në shenjë nderi e falënderimi, mendoj se e kemi obligim moral, që 5 Shtatorin – Ditën e Nënës Tereze, ta shpallim kremte kombëtare në të gjitha trojet arbërore. Gëzuar!

[rilinda]

Ibe Palikuqi
(1927- 1944)

Veprimtare e vendosur e Luftës ANÇ, Heroinë e Popullit. Lindi në qytetin e Dibrës. Që nga 1942 shtëpia e saj u bë bazë shokësh ilegalë dhe ajo vetë propagandiste trime e ideve të luftës çlirimtare. U arrestua së bashku me nënën dhe u burgos (1943). Pasi doli nga burgu, vijoi veprimtarinë revolucionare. U rreshtua në batalionin partizan të Dibrës dhe me organizimin e Brigadës XVIII S (1944) u caktua zëvendëskomisare kompanie. Në të gjitha luftimet u shqua për guxim e trimëri të rrallë. Ra heroikisht në luftë kundër nazistëve gjermanë dhe tradhtarëve për çlirimin e Kërçovës në Maqedoni, më 23 shtator 1944..

[legenda]

Mutter Theresa & Prinzessin Diana

[quote=rilinda]

[Dilaver]

GRUAJA QË GJITHË JETËN E SAJ IA KUSHTOI SHQIPERISË

DHE ÇESHTJES SHQIPTARE

NERMIN VLORA (FALACHI)

(1921 - 2004)
Nermin Vlora ( Falaschi) është mbesa e Simbolit të Kombit tonë, Ismail Bej Qemalit (Vlora). Ajo ka mbaruar shkollën e mesme në Institutin Femënor "Nana Mbretneshë" në Tiranë. Gjatë pushtimit fashist ( 1939-1943 ), në moshen 17 vjeç ajo u njoh me oficerin e ushtrisë italiane Enzo Falaschi e u martua me te. Ka ikur nga Shqiperia, disa ditë para hyrjes së komunistëve në Tiranë. Pas kësaj, shumë pjestarë të familjës së saj, të mbetur në Shqiperi, janë përsekutuar nga regjimi i atëhershëm.
I shoqi, Renzo Falaschi, ka qenë për shumë vite, diplomat i karrierës e ka perfaqësuar shtetin italian në shumë vënde të botës. Gjatë kësaj kohe, Nermin Falaschi, ka studjuar e shkruar shumë e në gjini të ndryshme letrare. Por, pasioni i saj më i madh, ka qenë e mbetet studimi i "misterit etrusk". Ajo i'a ka kushtuar një pjesë të madhe të jetës, pikërisht studimeve për deshifrimin e shpjegimin e këtij "misteri" duke përfunduar në konkluzionin së, etruskishtja, mund të shpjegohet vetëm nëpërmjet idiomave të gjuhës shqipe. Pra,"çelesi" i dekriptimit e zbarthimit të saj është gjuha jonë.
...Për të mbrojtur këtë hipotesë, ajo ka botuar disa vepra të natyrës hulmutuese, etimologjike, gjuhësore, krahësuse e analitike, në më shume së 20 vjet të kërkimeve të saj.
... Një aspekt tjetër i personalitetit të Nermin Falaschi ( Vlora ) është edhe roli e pjesmarrja e saj në jetën shpirtërore e civile të shoqerisë shqiptare mbas rënjes së diktatures komuniste. Ajo, ishte Presidente Nderi e shoqates kulturore kombëtare "Ismail Qemali" me qendër në Vlorë si edhe mecenate e një serë krijuesish shqiptarë në Itali e gjetkë. Shquhej për atdhedashurinë e saj shëmbëllore, shpirtin e flaktë shqiptar, përhapjen e ndjenjës së tolerancës e paqes etj.
U nda nga jeta në ditën e shenjtë për shqiptarët me 28 nëntor 2004.

[legenda]

Bubulina, gave all for the liberation from Greece.

HEROINE ARVANITASE


BUBULINA

eshte emri ilustrativ,per HEROINEN ARVANITASE,e cila njihet si nje nder figurat me famoze ne historine e Greqise,....
HEROINE e detrave...

[luckyman]

Postimi origjinal është bërë nga Dilaver

GRUAJA QË GJITHË JETËN E SAJ IA KUSHTOI SHQIPERISË

DHE ÇESHTJES SHQIPTARE

NERMIN VLORA (FALACHI)

(1921 - 2004)
Nermin Vlora ( Falaschi) Gjatë pushtimit fashist ( 1939-1943 ), në moshen 17 vjeç ajo u njoh me oficerin e ushtrisë italiane Enzo Falaschi e u martua me te. Ka ikur nga Shqiperia, disa ditë para hyrjes së komunistëve në Tiranë.

Per mendimin timé nuk ja vlené qe ne Shqiptaret te krenohemi me ket person!!!!!



Pershendetje miqsore.

[emine]

Sa here e lexoi ket fjalen Heroin,mendja ime shkone tek Gjyshja ime,sa here mbremjev kur nuk kishim rryme kerkoja nga ajo te me rrfente jeten e saje,ajo i dinte vetem dy prralla,po jeta e saje ishte per mua ateher perralla me interesante qe degjoja apo lexoja
Ajo plak shtat shkurt tregone femijerin e saj se si ishte rritur tek dajet,babi saj ishte vrare ne lufte ,pastai kohen kur ishte ber nuse,nga nje familje pasanikesh kishte pas fatin te behej nuse e nje djali i cilli ishte teper i varfer ....rrefente se kishte kalu nje jave dhe se dinte kush ishte burri saje,gjersa nje mengjes ai kishte veshur gjamadanin qe i kishte punu kjo,dhe e pa ne mesin e gjithe atyre burrav se kush ishte burri saje qe kishte martu,,,,sa hapja syte dhe ateher ishte e pamundshme ti besoja nje ndodhije te tille,po fakti se martesat ate kohe kan qen me shkuesi dhe traditat e asaj kohe kan imponu mundsit tjera pos kape si macen ne thes e fute qaty,del ku te del
Pastai ajo kohe kure gjyshi kishte vdekur nga nje semundje e rende dhe ajo kishte mbetur e ve dhe i ishte fliju 5 femijev te saje jeten,Nje grua e cilla arriti te ndertoje nje shtepi te bukur,te rris dhe shkolloi 5 femijet e saje,nje grua qe tek ne thojme(nje meter e nje zhelet) po qe nga rrethanat e asaj kohe ishte teper veshtire te mbijetohet,po ajo kishte mbijetu,babi tregonte se kure merrshin ate kohe rruge te larget me qerre,ajo kishte ne shok nje allati,pistolet,kobure,se di as une si kan qen ato arme ,po ajo kishte dal nga shtepija gjithmone ashtu,,,,,
Ajo nuk pushonte duke tregu dhe pershkru luften,e cdo gje te jetes saje,per mua ka qen dhe do jete rromani me i dhimbshem dhe me i bukur qe kam lexu ndonjehere,
Si ta pershkruash ndryshe nje grua e cilla i mbijetoi veshtersive te asaj kohe,nuk braktisi femijet e saj,dhe muer persiper cdo torture dhe rrezik per hire te femijve te saj,qka te mendohet per ditet e sotme,per mundsit qe i ka nje femer te jetoi,e jo te luftoi per mbijetes,sote nga friga se sdo ken mashkull ne jete,ndodhe qe femra te braktis femijen e saj te lej ne duert e te tjereve dhe ik martohet bahet edhe rob i tortures vetem pse nuk mundet me u pajtu me faktin se jeta e nje femre eshte femija e jo buka apo krahu i nje mashkulli,,,,,

[Denim]

Gruaja shqiptare gjithmonë ka pasur moralin e saj, po sot ?

Jo, jo s'ka pasur moralin, por ka pasur frikën nga burrat e asaj kohe që sot nuk gjinden dotë.

[e-uritura]

Nënë Hatixheja - grua trime e Mulla Idriz Gjilanit

Jetoi në mes jetës e vdekjes, në mes dhunës dhe qëndresës, tamam ashtu siç iu pati hije grave tona të traditës.

Një kaptin të veçantë në historinë e popullit shqiptarë pa dyshim zënë edhe gratë. Ajo, asnjëherë nuk u pajtua me padrejtësitë, që i ndodhën gjatë historisë. Jo vetëm që nuk u pajtua me të, por lirisht mund të thuhet se ishte pjesëmarrëse aktive në të gjitha lëvizjet dhe organizimet, që u ndërmorën për daljen nga robëria shekullore, që populli shqiptar me sakrifica të mëdha pagoi çdo gjakim të lirisë. Ajo me dashurin që kishte për lirinë, gjeti mënyra dhe mundësi për tu aktivizuar në të gjitha format e rezistencës që u ndërmorën për lirinë e popullit, herë në mënyrë direkt, e herë në prapavijë, ajo me një dinjitet të lartë ishte aty, ku ishin burrat dhe ku vendosej për fatet e mprehta të vendit.

Pas vitit 1945, Gruaja shqiptare ishte po ajo grua e Rilindjes Kombëtare, vetëm ca më e avancuar në kuptimin e ngritjes arsimore. Ajo nuk mundi të qëndronte duarkryq duke i parë sulmet e një pas njëshme dhe masakrat e shumta, që ndodhnin ndaj popullsisë shqiptare. U angazhua duke treguar trimëri të rrallë në organizatat nacionaliste dhe luftoi me këmbëngulje për realizimin e qëllimeve më të larta kombëtare.

Numri i tyre, që dolën për të mbrojtur pragun e shtëpisë dhe lirin aq shumë të pritur ishte i madh. Vepruan ato, në mënyrë të organizuar, por edhe aty ku e lypte nevoja. Me formimin e organizatës Nacional Demokratike Shqiptare, në kuadrin e saj, në komitete komunale të NDSH-es, si formë organizimi, u aplikuan edhe komitetet e grave të NDSH-së, që vepronin kryesisht me gra, ndonëse ato vepronin edhe në forma të tjera, ngase në disa pjesë të Kosovës organizimi i tyre nuk ishte edhe aq i mundshëm.

Sipas shumë shënimeve që kemi, në Anamoravë nuk kishte ndonjë organizim të veçantë të grave. Por, duke hulumtuar në terren, del se gratë e kësaj pjese të Kosovës më tepër vepronin në kuadër të NDSH-së, por aktiviteti më i madh i tyre vije në shprehje në prapaskenat e veprimtarisë së NDSH-së, duke iu ndihmuar burrave në mënyra të ndryshme.

Vlen të përmendim se porosi e profesor Ymer Berishës dhe e krerëve tjerë të Lëvizjes kombëtare ishte dhe kërkonin me këmbëngulje që në radhët e NDSH-së të angazhohen dhe të përfshihen sa më shumë gra. Dhe si detyrë primare shtrohej që ato të angazhohen në bartjen e postës, në mbledhjen e ndihmave, në shpërndarjen e tyre, në shpërndarjen e afisheve në qytet, në grumbullimin e materialit sanitar, në vizitat e shumta që do t’u bëhen familjeve të anëtarëve që ishin të arratisur në male, që ishin të pushkatuar etj. Gruaja shqiptare rol të veçantë luajti në aspektin e propagandës, duke iu dhënë zemër grave të tjera se liria është afër dhe shumë shpejt do ta gëzojmë atë.

Në vitet 1945-1947, me zbulimin e anëtarëve të NDSH-së, u zbulua edhe aktiviteti i dendur anti-jugosllav i grave të Anamoravës. E dhe ato u ndodhën në bankat e zeza të gjyqit duke u dënuar me pushkatim dhe me vite marramendëse burgu[1]. Vlen të përmendim procesin gjyqësor në Prizren të Marie Shllakut, ku me 24 nëntor u ekzekutua me tre bashkëvendës të saj.

Një vit më vonë, në Gjilanin e Idriz Seferit, filloi një proces tjetër po aq makabër se ai i Prizrenit, ku para gjyqit dolën 36 atdhetar, për tu dënuar me vite drakonike nga pushtuesi jugosllav. Para trupit gjykues, në bankën e zezë me një krenari të paparë gjerë më atëherë, qëndronte kokëlartë amvisja e më vonë aktorja e njohur e Teatrit Kombëtar në Prishtinë, nga Ferizaj, Katarina Josipi- Pjetri, motra e devotshme e atdhetarit, Lazër Josipit, që edhe ai dënohej po në këtë proces gjyqësor. Gjykata e akuzonte se “ka qenë e ndërlidhur me organizatën e NDSH-së dhe në shtëpi e saj e ka fshehur ilegalin Hamdi Berishën si dhe armatimin e shumtë, municionin dhe materiale tjera të cilat ishin dedikuar për organizatën e NDSH-së[2].

Në kohen kur organizohej procesi, Katarina kishte vetëm 23 vjet, e martuar, por megjithatë rrezikoi çdo gjë vetëm e vetëm që ti ndihmoj lëvizjes së NDSH-së. Maria, Katarina e shumë të reja shqiptare dolën para gjyqit dhe në mënyrën më të vrazhdë u ballafaquan me realitetin historik, se liria megjithatë, pa sakrifica nuk mund të fitohet. Por, çfarë të thuhej për të gjitha ato gra që në mënyrë të tërthorët, duke qëndruar në prapavijë, e ndihmuan popullin, i fshehën dhe u kujdesën për krerët dhe anëtarët e tjerë të lëvizjes së rezistencës. Mund të themi se gruaja e Anamoravës gjatë tërë periudhave të historisë kishte zgjedhë një rrugë më pak ekspozuese, por që epte një kontribut të jashtëzakonshëm në lëvizjet kombëtare. Ajo me një devotshmëri u kujdes për fëmijët që ti edukojë në tabanin kombëtar, ruajti me krenari postulatet e të parëve për luftërat kundër robërisë, mbrojti familjen si gjënë më të shenjët dhe çdo gjë që nënkuptonte atributet më sublime etike e kombëtare.

Nëna Zarife nga Gjyrisheci i Dardanës ishte shembulli më tipik i një gruaje që sakrifikoi çdo gjë vetëm e vetëm që njëherë e përgjithëson ta shoh vendin e saj të lirë. Ajo edhe me kusht të flijimit të jetës dhe të tërë familjes, u kujdes dhe e ruajti me trimëri Mulla Idrizin- nga Gjilani, në sarkofagun e bërë në mur me gjatësi 397 cm e gjerësi 80 cm[3].

Në këtë sarkofag e ruajti plotë dy vjet luftëtarin e lirisë. Falë trimërisë dhe dashurisë së madhe të nënës Zarife, që kishte për atdheun, ajo u kujdes me devotshmëri për të, sikur ta kishte anëtar të familjes më të ngushtë. Zbulimin e hoxhës dhe arrestimin e tij, nëna Zarife e përjetoi rëndë. Ajo në momentin e arrestimit, duke mos e kuptuar qëllimin e mirë të Mulla Idrizit ndaj familjes së saj, ai dorëzohej pa e shkrepur asnjë fishek. E befasuar nënë Zarifja nga kjo sjellje e hoxhës, ajo kërkon nga ai që të mos dorëzohej ”pa luftë” dhe kërkon “hoxhë, pushka top le të bëhet, të lutem mos u dorëzo”. Duke mos ditur se hoxha me atë sjellje të qetë e të urtë, në të njëjtën kohë po e kursente atë dhe familjen e saj nga tragjedia më e madhe që mund të ndodhë.

Pas kësaj ngjarjeje edhe nënë Zarifja nuk u kursye nga fyerjet, maltretimet dhe ecejaket nëpër burgjet e ndryshme të Gjilanit e të Kamenicës. Ndërsa djemtë e saj u kalbën nëpër kazamatet jugosllave si bashkëpunëtorë dhe bashkëveprues të patriotit.

Nuk ishin rastet e rralla, kur gratë e luftëtarëve merreshin në burgje si peng vetëm e vetëm për të zbuluar burrin, vëllanë, djalin se ku fshihej ai, apo në ç’kohë ai vinte në shtëpi, apo nga ato kërkohej që të tregonte kush janë bashkëpunëtorët e tyre e shumë fshehtësi të tjera, e që në dosjet e UDB-es, ngelte pyetje pa përgjigje. Kishte raste të shumta kur nënat shqiptare me vite të tëra pritnin burrat që tu ktheheshin në shtëpi, duke i rritur dhe edukuar fëmijët me një taban kombëtar, dhe duke iu treguar atyre, se baballarët e tyre janë trima, se këta duhet të mburrën që janë fëmijët e tyre. Kishte raste edhe më tragjike, kur ata nuk ktheheshin fare nga burgjet jugosllave dhe as varret e tyre nuk arrinin ti mësonin[4].

Me depërtimin e një pjese të ilegales shqiptare për Greqi, shumë gra mbetën pa burrat e tyre, dhe për të gjallë kurrë nuk arritën të shiheshin ndërmjet veti, por ato, megjithatë u bënë ballë furtunave të jetës. Ato ishin të vetëdijshme për fatin e tyre, dhe e lanë amanet brez pas brezi se kush ishte shkaktar kryesor i fatkeqësisë së tyre familjare e kombëtare në përgjithësi.

Gratë shqiptare sikurse edhe burrat, qëndruan nëpër birucat e ndyra e të pista edhe, si peng për burrin, djalin e babanë. Rasti më flagrant, i cili gjithsesi duhet përmendur është ai i gruas së madhe të Mulla Idrizit- NËNË Hatixhes nga Gjilani.

Nënë Hatixheja ishte e lindur më 1915, në Gjilan. Ishte bija e Bajram Rexhep Nallbanit, një familje që ishte e njohur me traditë patriotike. Megjithëse ishte e pa shkolluar, por pas martesës me Mulla Idrizin, ajo mësoi shkrim-leximin nga burri, sepse ai ishte dashamirë i madh i arsimimit të femrave, ngase shpesh thoshte, se pa grua të shkolluar nuk mund të ketë as komb të ngritur, se mëkati më i madh i njeriut është po qe se gruan e lëmë të pa shkolluar.

Prej vitit 1937, ajo iu bë shoqe e ngushtë e jetës[5].

Ajo me sjelljen e një gruaje të pjekur, priti e përcolli shokët e burrit, e që nuk ishin të paktë si ata fetar e po ashtu edhe ata të lëvizjes patriotike kombëtare. Pranë burrit të vet, ajo u brumosë edhe më tepër me trimëri e përkushtim më të madh për çështjen atdhetare. Më 1944, respektivisht pas sulmit të Gjilanit, dhe arratisjes së burrit pa gjurmë, nënë Hatixhja ishte gruaja më e persekutuar në anën e Gjilanit e më gjerë. Në mungesë të burrit nënë Hatixhën e arrestuan, duke menduar se në këtë mënyrë më lehtë do të zbulohet Mulla Idrizi.

Por u mashtruan. Gruaja e Mulla Idrizit qëndroi e fortë para torturave, dhe maltretimeve që i bënë UDB-ashët. Edhe pse ishte shtatzënë, ata nuk e kursyen nga presionet e shumta si fizike, po ashtu edhe nga ato psikike. Sa qëndroi në burgun e Gjilanit, atë e vendosën të qëndronte në një dhomë me burra. Ajo qëndronte, stoike. Në shtëpi kishte lënë tre fëmijë të vegjël së bashku me nënë Hysnijen, e cila vizitorët më të shpeshtë i kishte UDB-ashët dhe sa herë që e vizitonin i kërcënoheshin asaj se atë- plakën, do ta likuidojnë së bashku me fëmijët, ata që i kishte në shkollë do t’i përjashtojnë nga shkolla, e shumë të zeza tjera do t’iu bëjnë po qe se nuk tregojnë se ku fshihet Mulla Idrizi.

Nënë Hatixheja ishte e njoftuar për të gjitha këto, por ajo me një qëndresë të paparë iu bënte ballë të gjitha këtyre mundimeve ngase ishte e vetëdijshme se edhe këtë qëndresë që e bënte , e bënte për burrin, për fëmijët dhe në fund e bënte për atdheun që aq shumë e donin ajo dhe burri i saj- Mulla Idrizi. Pas dy javëve të kaluara në burgun e Gjilanit atë e transferojnë për në burgun e Ferizajt. Edhe aty e vendosin në një dhomë me burra, që vetëm e vetëm të bënin presion të vazhdueshëm në të.

Por, siç thamë edhe më lartë, gratë shqiptare ishin raste të shpeshta, të cilat arrestoheshin si pengë për burrin e vëllain e tyre. Andaj edhe nënë Hatixhe në këtë burg nuk mbeti e vetme, si peng që ishte marrë, në mungesë të burrit. Në këtë burg iu bashkëngjitën edhe dy gra tjera, që ishin arrestuar po me të njëjtin qëllim si Nexhibe Tërpeza, gruaja e Hysen Terpezës nga Terpeza dhe dy gra të urta që ishin nga anë e Pejës dhe i kishin marrë si peng për burrat e tyre, e këto ishin Sofija dhe Maria, gra të patriotëve, i kujtohej nënë Hatixhës më vonë.[6]

Edhe ato në fillim i kishin vendosur në një dhomë me burrat, por më vonë i vendosin në një dhomë gjëja se të veçantë, në të vërtet i ndante një mur pa derë për mbyllje. Vlen të cekim se sa qëndroi nënë Hatixheja në burgun e Ferizajt, ajo asnjëherë nuk e hoqi mbulesën e fytyrës (peqen) dhe as dorëzat nga duart. Asnjëherë nuk u shtri për të fjetur, por zakonisht gjumin e bënte ulur, me duar të kryqëzuara para gjoksit që mezi nxirrte frymëmarrjen. Këtë grua që fati e sprovoi kaq keq, kishte një karakter të fortë, dhe pikërisht kjo qëndresë e saj në një mënyrë edhe burrave të burgosur iu dha forcë për rezistencë të mëtejshme.

Edhe pse vazhdimisht e merrnin në pyetje, në kohë e pa kohë, ata asnjëherë nuk arritën, t’ia shohin fytyrën, nuk arritën t’ia shohin mishtë e duarve, ata asnjëherë nuk arritën as t’ia dëgjonin zërin, e se çfarë ngjyre kishte. Asnjëherë nuk doli në oborr të burgut për t’u shëtitur. Në vizitë nuk i vinte askush, jo që nuk e donin apo e kishin harruar, por nuk kishte kush t’i vinte.

Nga ana e burrit gati të gjithë ia kishin vrarë. Vetëm një vëlla i kishte mbetur Mulla Idrizit, por edhe atë ia kishin burgosur. Nga ana e nënës nuk kishte mbetur askush. Andaj edhe i mungonin vizitat, ushqimi e rrobat e lara e shumëçka tjetër. Vetëm familja e Abdyl Durës e kishte vizituar, i kishin sjellë bukë dhe i kishte treguar se nuk është e harruar.

Pas pesë muaj qëndrimi në burg, e palarë, e paushqyer, e torturuar, UDB-ashët e nxorën nga burgu, e hodhën në rrugë, pa i siguruar as kthimin në shtëpi.. Një njëri e kishte njohur rastësisht se ishte gruaja e Mulla Idrizit , i pagoi një fiaker për ta sjellë në Gjilan. Nga papastërtia e madhe që mbretëronte në burgjet e atëhershme, e kishin mbuluar morrat dhe e kishin bërë mish të gjallë. Flokët i kishin rënë nga ushqimi i dobët. Kishte mbetur asht e lëkurë, dhe nëna Hysnije, kur e pa që hyri në derë, mendoi se i parafytyrohej e bija, por u gëzua fortë kur kuptoi se vërtet ishte e bija e saj. Fëmijët nuk e njohën.

Punëtorët e UDB-es edhe pse e kishin lirua nga burgu, torturat ndaj saja nuk i ndërprenë. E detyruan që në fshatrat e Gallapit të dal për të kërkua burrin. Të kota ishin bredhjet e gruas së gjorë. Pas dy javëve kërkese në fshatrat më të thella të Gallapit, ajo u kthye në Gjilan me këmbë të ënjtura e të gjakosura. Pas këtij tentimi thuajse në një masë u qetësuan shpirtrat e UDB-ashëve, dhe gruaja e gjorë më në fund mendoi se do ta lënë të qetë.

Por, u gabua, ato hije të zeza ishin të pranishme gjithkund, kudo që ndodhej nënë Hatixheja. Nga burri rrallë merrte ndonjë letër, edhe atë të adresuar nga Turqia. Ajo ishte e vetëdijshme se letrat që i merrte së pari i kontrollonte UDB-eja, dhe çuditej pse e kërkonin Mulla Idrizin kur e dinin se ai ishte në Turqi. Por në vitin 1947, diku në fillim të pranverës, në hanin e Hasan Nallbanit u duk një njeri nga Gallapi me një porosi që vetëm nënë Hatixheja e kishte kuptuar, dhe gëzimi i saj ishte i pa përshkruar, sepse më në fund ajo u bind se burri i saj për të cilin kishte menduar se është në Turqi, apo ndoshta i vdekur, ishte i gjallë, dhe diku fshihej në fshatrat e Gallapit..

Por, pas porosisë që e kreu gruaja, nuk vonoi shumë, shtëpia e tyre u rrethua me forca të mëdha policore. Në ndërkohë e njoftuan se Mulla Idrizi është arrestuar dhe është mirë që ti sjellin rroba e ushqim i thanë ata. Koka nuk i pushonte së menduari duke i shtruar njëmijë e një pyetje që në pamundësi ngelnin pa përgjigje. Athua çfarë do të ndodhë me të? Athua do e malltretojnë? Athua do ta pushkatojnë? Çfarë do të ndodhë me fëmijët? E shumë pyetje të tjera.

Dilemat, që e munduan nuk kaloi një kohë e gjatë e ato u sqaruan me 29 nëntor 1949, Mulla Idrizi u dogj i gjallë në burgun e Gjilanit. Shtrohet pyetja, se athua vërtetë Mulla Idrizi dogji veten, apo edhe kjo ishte vepër e kurdisur nga vetë UDB-ashët. Dhe, vërtetë edhe më tutje ngelin dilema. Por, një gjë është e vërtetë se vetë organet e UDB-es së Gjilanit i krijuan të gjitha kushtet që Mulla Idrizi të bëjë një vepër të tillë.

Nënë Hatixheja edhe më tej jetoi, po jetë i thënçin. Jetoi në mes jetës e vdekjes, në mes dhunës dhe qëndresës tamam ashtu siç iu pati hije grave tona të traditës. Por, mbi të gjitha ajo, deri në fund qëndroi trime e bujare. Me të mburreshin dhe mburren fëmijët dhe mbar populli shqiptar.

Nga Prof. Dr. Sabile Keçmezi- Basha

[legenda]

[quote=Dilaver]GRUAJA QË GJITHË JETËN E SAJ IA KUSHTOI SHQIPERISË

DHE ÇESHTJES SHQIPTARE

NERMIN VLORA (FALACHI)

Kush eshte Nermin Vlora?

Gazetarja, mikja ime e re, do te dije se kush jam une. Duket se do te bej hulumtime mbi jeten time te gjate me pervoja te shumta, ne fusha te ndryshme. Ne veshtrim te pare, per pyetjen se kush jam une, do t'i thoja:

Kush jam une?

Une jam vetem nji cast,

Huazuar nga gjithesia,

Per t'ia dorezuar, mandej,

Misterit te Madh.

Ate dite qe do te kaloj ne permasen tjeter, do te doja te shkruhej:

Kush isha une?

Une isha...

Por vendin e vendosjes ne Vlore te guackes sime, deshiroj qe ta vendose Shoqata Kulturore Mbareshqiptare "Ismail Qemali".

Tashti t'i fillojme hulumtimet: linda shtatanike, me peshe nje kg e gjysme, e zeze, plot rrudha ne mbare trupin dhe mjeket me dhane tri dite jete. Ketu na paraqitet teoria e relativitetit te Ajnshtainit: ne fakt, duket se ato tri dite nuk paskan kaluar ende! Sidoqofte, une mendoj se jeta ime karakterizohet me ngjyrat e Kombit tone: e kuqja dhe e zeza, meqe kam pesuar vuajtje te forta, ashtu si edhe satisfaksione te medha. Mund te themi se sapo dola nga cerdhja familjare dhe sapo kisha mbaruar shkollen e mesme, jeta me hodhi pertej Adriatikut, ku u detyrova te rritem shpejt dhe t'i perballoj vuajtjet e shfarosjes se familjes, me ate ulerime te shpirtit qe nuk degjohet ne asnje menyre, por qe te trondit pa mase. Jane ato periudha kur njeriu mund te behet i keq dhe te jetoje vetem per hakmarrje. Por nuk ndodhi keshtu me mua, per fat te mire. Me erdhen ne ndihme filozofet e vendeve te ndryshme qe, duke ma pasuruar shpirtin, me mesuan se hakmarrja nuk eshte rrugedalje pozitive. Ndihma me e madhe na vjen nga dashuria, se vetem me ane te dashurise mund te gjendet drejtimi pozitiv dhe ndertues. Pa dyshim, ky u be parim i jetes sime, ashtu si vazhdon te jete edhe sot. Kur ulem dhe mendoj, duket se me dalin perpara keta filozofe dhe personalitetet e ndryshme te kultures, te cilet me japin urdher te shkruaj, meqe vetem kultura e perparon njerezine dhe e ndricon shpirtin. Mund te te marrin gjithcka, vecse ate qe ke ne tru nuk mund ta marre askush.

E kishim fjalen per kulturen. Ajo filloi ne familje, qe ne muajt e para te jetes sime. Gjyshja ime e dashur thoshte: "Mund te te marrin cdo gje, por vetem ate qe ke ne mendje, n` tru, nuk ka mundesi ta marre askush". Fjale te shenjta! Ne te vertete, ajo me ka ndihmuar gjithmone, si ne periudha veshtiresie, ashtu edhe ne ato normale ose gezimi. Me keto parimet ne familje, gjyshja me fliste ne turqisht dhe nena ne frengjisht. Shqipen e mesoja duke lozur me femijet ne Tirane. Ne moshen pesevjecare, ime me me shpuri ne Greqi, ku banonte motra e vogel e gjyshes. Atje kaluam beharin dhe une pata mundesi ta mesoj edhe greqishten. Kur u kthyem nga Athina, une isha pese vjec e gjysme. Vendosen te me dergojne ne Shkollen e motrave Kiriaz. Shkolla ishte jashtezakonisht e bukur, si nga pikepamja e natyres, ne maj te kodres, plot pyje dhe fusha, ashtu edhe nga ajo e nderteses. Kishte banka te vecanta per cdo nxenese, dhoma gjumi vec e vec per mosha te ndryshme dhe banjo, ne cdo kat, me sherbimet perkatese. Kishte edhe gjenerator autonom per shkollen, ne menyre qe drita nuk mungonte kurre. Me thane te drejten, te gjitha keto te mira vinin si dhurate nga shqiptaret e Amerikes. Ishte periudha kur ne Shqiperi,

Mbreti Zog kishte urdheruar qe, per ta emancipuar nje vend, duhet te emancipohet gruaja,

meqe nje grua injorante rrit femije injorante.

Kur vajta ne Shkollen e Dakos "keshtu quheje asokohe ajo shkolle), kishte vetem nje nxenese te huaj, e cila ishte italiane, Dinora. Nuk dinte asnje fjale shqip. Rrinte gjithmone me mua, meqe frengjishtja ime bente qe te kuptoheshim. Keshtu ndodhi qe une e mesova edhe italishten. Kur erdhi mesuesja e italishtes, me mori si perkthyese. Pervec italishtes, duhet te mesonim edhe frengjishten dhe anglishten. Keshtu na detyronin qe te loznim nje jave me radhe me njerin prej ketyre gjuheve. Na kontrollonin dhe na denonin kur e perdornim shqipen gjate javes si nje gjuhe tjeter. Por, kur me ne fund vinte radha e shqipes, atehere shkallmoheshim me ritma neper ato fusha te bukura. Ky ishte, me te vertete sistemi me i mire per t'i mesuar gjuhet e ndryshme. Si e shtrova me pare, shkolla gjendej ne maj te kodres, kurse ne fund gjendeshin dy kampe tenisi. Atje loznin vajzat e rritura. Ne te voglat i binim rrotull, duke kenduar kenge ose vjersha ne gjuhe te ndryshme. Ajo ishte kenaqesi e madhe pee ne. Por, mandej vinte ora e pergatitjes se mesimeve te se nesermes per mbare shkollen ne nje salle te madhe.



Kujtimet e shkolles dhe Nexhmije Hoxha

E kam thene dhe e them, qe me Nexhmije Xhunglinin kam qene shoqe shkolle dhe e respektonim njera-tjetren. Por fatkeqesisht rruget tona ishin te ndryshme. Ajo do te behej gruaja e Enver Hoxhes, qe qeverisi per nje gjysme shekulli Shqiperine. Ndersa une do te merrja arratine dhe familja ime do te ndeshkohej ne menyren me barbare. E kam takuar 2-3 here shkurt, por shtruar me Nexhmijen qendrova dy vjet me pare ne shtepine e saj. Shkova, kur ajo vuante, pse e di se c'eshte vuajtja. Ajo kish boshllekun jo vetem te vdekjes se te shoqit, por edhe te pasojave qe pati pas rrezimit te regjimit, deri edhe ne burgosjen e saj. Nuk di te pergjigjem se cila eshte pergjegjesia e shoqes sime,

per cka beri Enver Hoxha mbi familjen time, pjesetare te familjes se Ismail Qemalit,

por
nuk dua ta besoj qe Nexhmija nuk eshte ne dijeni te kesaj historie te dhimbshme, te mbushur me vuajtje te pafundme. Ajo qe di sakte, eshte deshira qe realizova per ta takuar kete grua, qe nuk do te doja te vuante. Nje e falur publike e saj do ta clironte, do ta fuste ne rrjedhen e jet-_Kjo eshte keshilla ime si shoqe e rinise se saj. Te falesh eshte virtyt. Te kerkosh te falur, kur ke bere faje, eshte detyre e cilitdo. Te korrigjohesh, eshte ne dobine tende dhe te vendit tend. Zemra ime, i ka falur ata njerez mjerane qe nga padija, apo ligesia, bene tortura tek njerezit, perfshi edhe femijet e Ismail Qemalit, sidoqe me shkaktuan brengen e perjetshme dhe me zbardhen floket ne moshen 22-vjecare. Shqiperise, vendlindjes sime i jam mirenjohese, qe me dha jeten, kulturen, me beri te jem shqiptare dhe kete e kam per nder. Kete mirenjohje, vendit tim ia ka shperblyer me punen e perkushtimin tim, qe eshte ne vazhdim, per te bere aq sa te mundem

per te ngritur lart vlerat e Kombit te dashur, Shqiperise se shtrenjte


KOHA JONE - E perditshme e pavarur

[legenda]

Botohet në Prishtinë vepra e shkrimtares Nermin Vlora Falaski
3 Janar 2005


Prishtina

Akademia e Shkencave dhe Arteve të Kosovës ka botuar veprën e plotë të shkrimtares Nermin Vlora Falaski [Nermin Vlora Falaschi] në një vëllim ku bëjnë pjesë romane, poezi, ese, që Vlora Falaski i ka shkruajtur nga mesi i viteve '60-98.

Siç bën të ditur zëdhënësi i Akademisë së Kosovës, Andrea di Giacomo, ky botim shoqërohet nga një studim kritik i shkruar nga drejtuesi i kësaj Akademie, Ibrahim Rugova.

Nermin Vlora Falaski, artiste me një prodhimtari të madhe dhe shumëplanëshe është nderuar me shumë tituj e vlerësime ndërkombëtare, mes të cilëve

"Honoris causa" në linguistikë të krahasuar i dhënë nga World University of Benson [Arizona, USA].

Kjo shkrimtare e cila njihet edhe në Itali është dekoruar në vitin 1993 me titullin "Kalorës Nderi i Republikës Italiane".

Ajo ka shumë studime në fushën e linguistikës dhe të mbishkrimeve si edhe analiza dhe studime të thelluara për personalitete të shquara të historisë dhe kulturës shqiptare dhe botërore,

nga Dritëro Agolli [Takim me poetin Dritëro Agolli, Romë, 1985], tek piktorja Vera Blloshmi Mellet ["Vera", Romë 1998] dhe tek Lukrecia Borxhia ["Lucrezia Borgia", Bogota, 1978].

E dashuruar pas botës etruske, Nermin Vlora Falaski ka marrë pjesë në shumë konferenca që i janë kushtuar kësaj teme. Në kuadër të studimeve antropologjike ajo ka trajtuar disa herë figurën e gruas në qytetërimet antike,

"Rëndësia e figurës së gruas në Iliri", Romë, 1985 dhe

"Profili i grave shqiptare në histori", 1999.