Lajmet me te reja nga Astronomia

[Neferta]

Astronomët amerikanë me ndihmën e observatorit orbital me rreze infra të kuqe WISE zbuluan në fqinjësi me Sistemin Diellor një yll rekord të ftohtë, temperatura e të cilit nuk i kalon + 25 gradë Celsius.
Ai i përket klasës së të ashtuquajturëve “yje të dështuar” ose xhuxhmaxhuxhë kafe, masa e të cilëve është shumë më e vogël se ajo diellore dhe e pamjaftueshme për reaksion termobërthamor. Përkatësisht shumë karakteristikave të veta këta trupa qiellorë janë të ngjashëm me planetet - gjigandët e gaztë si Jupiteri dhe Saturni. Studimi i xhuxhmaxhuxhëve kafe lejon ndjekjen e rrugës së formimit të yjeve në etapat e hershme të

[Neferta]

Pamje te nje vrime te zeze
Teleskopi i NASA-s “Chandra” për herë të parë fiksoi momentin e kapjes së resë së gazit nga forca gravitacionale e vrimës së zezë.
Vëzhgimet e bëra mund të ndihmojnë për dhënien e përgjigjes ndaj dy pyetjeve themelore të Astrofizikës bashkëkohore: si ndodh rritja supermasive e vrimave të zeza dhe ç’ndikim ushtron forca e tyre gravitacionale mbi materien.
Vrimat e zeza nuk rrezatojnë asgjë dhe ato është e pamundur të shihen, meqenëse çdo lloj energjie, madje edhe drita, nuk mund ti shpëtojnë dot fushës së saj gravitacionale. Astrofizikanët mësuan ti zbulojnë ato me anë të X-rrezatimit, që buron nga materia e tërhequr prej tyre.

[Neferta]

Asteroidi drejt tokes
Me një gjatësi sa dyfishi i lartësisë së malit më të lartë në botë, Everesti, asteroidi është më i madhi që është endur ndonjëherë kaq pranë planetit tonë.
I shikueshëm qartësisht nga teleskopët e NASA-s, trupi qiellor ka hyrë në një trajektore rreth Diellit dhe ka mundësi një në disa miliardë që të na godasë, diçka që do të sillte shkatërrimin e çdo forme jete.
Për herë të parë, asteroidi qarkullues rreth Diellit u zbulua në vitin 1807 dhe ai është skanuar në fundin e viteve 1990 nga teleskopi “Hubble”. Ajo që bie në sy mbi sipërfaqen e trupit qiellor janë krateret e shumtë.
Në kalimin e fundit pranë Tokës, asteroidi u afrua në një distancë deri rreth 2 500 kilometra, por ekspertët besojnë se kur ai të rikalojë pranë nesh pas disa vitesh, të kalojë edhe më pranë.

[Zero Cool]

“Bad Boy” kërcënon Tokën




Një pikël e zbuluar në Diell e që është 17 herë më e madhe se Toka ngadalë po rrotullohet drejt planetit tonë dhe kërcënon me flakadanët solar që do të mund të shkaktojnë stuhitë afatgjate radioaktive dhe të ndërprenë komunikimet në Tokë.
Ekipi i NASA-s që po e përcjell punën e satelitit SDO (Solar Dynamics Observatory) piklën gjigante e quajti me emrin “simpatik” Bad Boy, ndërsa ajo katër ditë më parë nxori një flakadanin solar. Fatmirësisht, stuhia ishte drejtuar në drejtimin e kundërt me atë të tokës kështu që pengesat ishin të padukshme, por nëse Dielli tani do ta lironte edhe një flakadan, ai mund të ndodhë të shkaktoj dëme shumë më të mëdha.

Me orientimin e duhur magnetik dhe me drejtim kah Toka, stuhia solare nga Bad Boy do të mund të shkatërronte sistemet e furnizimit me energji elektrike dhe satelitët në orbitë.

NASA gjatë dhjetë ditëve të ardhshme do të përcjell aktivitetet në sipërfaqen e Diellit me vëmendje të shtuar, për shkak se Bad Boy ka hyrë në pjesën e Diellit që mund ta shohim. /Telegrafi/

[Neferta]

U zbuluan dy planete te ngjajshme me token 1000 vjet drite larg
Jashtë Sistemit tonë Diellor u zbuluan dy planete të krahasueshme për nga përmasat e veta me Tokën, të cilët rrotullohen rreth një ylli të ngjashëm me Diellin. Ata u quajtën “Kepler-20e” dhe “Kepler-20f”. Trupat qiellorë ndodhen në konstelacionin Lira afërsisht një mijë vjet drite nga Toka. Të dy planetet janë pozicionuar shumë afër yllit të ngjashëm me Diellin dhe për këtë arsye ekzistenca e jetës në to është e pamundur.
Objektet në fjalë u zbuluan nga Teleskopi kozmik i NASA-s “Kepler”. Ai është projektuar për kërkimin e planeteve që rrotullohen rreth një ylli jashtë Sistemit tonë Diellor. Në fillim të dhjetorit “Kepler” gjeti planetin e parë potencialisht të banueshëm - “Kepler-22b”.

[Neferta]

Do të bie shi yjorë
Natën, në të gdhirë të 5 janarit, mbi Tokë do të derdhet një shi i ndritshëm yjor. Sipas fjalëve të astronomëve, banorët e Tokës i pret një pamje me të vërtetë fantastike, mbresëlënëse, sepse këtë vit shiun yjor nuk do ta eklipsojë Hëna e ndritshme dhe ai do të jetë veçanësisht i dukshëm.
Natën në të gdhirë të ditës së enjte në qiell mund të vërehen rënia e rreth 100 yjeve në orë. Por me shiun e fuqishëm të yjeve - rrebesheve meteorike të Quadrantids - do të kenë mundësi të kënaqin syrin vetëm banorët e Hemisferës Veriore, meqenëse në Hemisferën Jugore ai është pothuajse i padukshëm për shkak të agimit.
Rrebeshin e fuqishëm meteorik të radhës të Lyrids banorët e Tokës do të kenë mundësi ta shohin në muajin prill.

[Zero Cool]

Disa skenarë se si mund të arrihet deri tek fundi i botës


Siç dihet tashmë, nga kalendarët e civilizimeve të lashta të Majave shumë kanë kuptuar që bota jonë përfundon më 21 dhjetor të vitit 2012.

Megjithatë, ekzistojnë disa mënyra të shpjegueshme shkencërisht, sipas së cilave do të përfundonte bota të cilën e njohim. Ju sjellim disa skenarë të mundshëm të cilat i kanë paraqitur shkencëtarët.

Shkencëtarët pohojnë që ka më shumë gjasa që një erupsion i madh vullkanik të shkatërrojë botën, sesa një tërmet i madh, me gjithë dëmet e mëdha të shkaktuara gjatë viteve të fundit me lëvizjen e pllakave tektonike. Shkencëtarët pretendojnë që vullkani në parkun nacional Yellowstone do të ishte i mjaftueshëm që të shkatërrohej e tërë Amerika Veriore.

Para dy milionë e gjysmë vjetësh, erupsioni ka shkatërruar një pjesë të mirë të kontinentit, dhe nëse do të përsëritej do të ishte me pasoja katastrofike. Para 65 milionë vjetësh erupsionet vullkanike kanë shkatërruar dinozaurët, ndërsa vullkanet janë formuar në terrenin më të madh vullkanik në zonën e Indisë dhe atë të Siberisë.

Si arsye e zhdukjes së botës kryesisht përmenden asteroidet. Asteroidi i cili ka rënë në hapësirën e Meksikës së sotme është pjesërisht përgjegjës për vdekjen e dinozaurëve para 65 milionë vjetësh. Lajmërimi i shkencëtarëve që asteroidi Apophis ka më shumë se dy për qind shanse për të rënë në tokë në vitin 2029, ka frikësuar shumë njerëz duke ringjallur frikën e vjetër nga goditjet e trupave qiellorë që do të shkatërronin sipërfaqen e planetit tonë dhe gjithçka në të.

NASA ka paralajmëruar goditjet e disa asteroideve më të vogla që do të bëjnë dëme minimale, dhe sipas vlerësimeve të tyre, kryesisht do të përfundojnë në oqeane. Një ndër problemet më të mëdha për planetin mund t’i prodhojnë algat që banojnë në sipërfaqet e liqeneve, lumenjve dhe oqeaneve.

Këto mikrobe jetojnë nga energjitë që i prodhojnë vetë, mirëpo me ndryshime gjenetike algat mund të ndryshojnë sistemin e ushqyerjes dhe të fillojnë të hanë ushqim i cili është i nevojshëm për llojet e tjera të kafshëve dhe bimëve.

Po ashtu, mund të zgjedhin të hanë kripë, dhe pastaj të fillojnë të lëshojnë klorin helmues, i cili mund të shkatërrojë të gjitha llojet që banojnë sipërfaqet e ujit dhe me kohë të shkatërrojnë edhe të gjithë ujin e pijshëm. Ndryshimet që mund të shkaktohen në mënyrën e lëvizjes së planetëve rreth diellit po ashtu mund të shkatërrojnë tokën. Jupiteri është planet i madh i përbërë nga gazrat dhe si i tillë mund të shkatërrojë orbitën shumë më të vogël të Merkurit, çka do të shkaktonte që Merkuri të ndeshet me diellin, të shkrihet dhe të prodhojë eksplodim më të vogël. Por, nëse merkuri humb trajektoren e vet ai mund të ndeshet edhe me tokën, çka do të shkaktonte fundin e planetit tonë.

Shkencëtarët parashikojnë që për një miliard vjet dielli do të rrezojë për dhjetë për qind më fuqishëm se tani. Energjia shtesë do të nxehë planetin tonë në 93 shkallë celsius. Oqeanet do të avullojnë dhe të fillojnë të zhduken, ndërsa klima do të ndryshojë tërësisht për më pak se një muaj. Pikërisht për këtë shkak, shkencëtarët po tentojnë të gjejnë një planet të cilën do të mund ta popullzonin njerëzit në rast të katastrofave të tilla, bën të ditur Wired.

[Neferta]

Gjendet një planet si Toka, me gjysmën prej uji

Researchers scrutinised the GJ1214b planet using the NASA Hubble Space Telescope. Picture: AP Source: AP

Ai quhet GJ 1214b dhe është një planet si Toka ku ne jetojmë, por me përmasa më të mëdha.
I zbuluar në kostelacionin e quajtur “Gjarpri” nga astronomët, u konstatua se gjysma e tij është e përbërë nga uji.
Në fakt, më parë, ishte menduar se sasia blu që dukej nga larg tij mund të ishte një mjegull të dendur, e pasur me hidrogjen dhe helium.
Por kohët e fundit, shkencëtarët vunë re se bëhej fjalë or gjurmë të dukshme uji në sipërfaqen e tij.
“GJ 1214b është i ndryshëm nga të gjithë planetët e tjerë që ne njohim”, tha Berta Zachory, nga Qendra për Astrofizikën në Harvard, dhe autori kryesor i shkrimit në “Journal Astrophysical”.
Duke e konsideruar në të njëjtën kohë këtë planet, si të parin e një klase të tërë të re planetësh, që përbëhen kryesisht nga uji.

[Zero Cool]

Nëse dy metra borë e minus 30 gradë celsius është ngrohje globale, atëherë çka është ftohja globale? :P

[Zero Cool]

Njëmijë vite pritje për shiun e metanit në Titan





Në hënën e Saturnit Titan ekzistojnë vende ku shiu bie një herë në çdo një mijë vite, është konkluzion ky i një hulumtimi të fundit astronomik.


Toka dhe Titani janë botët e vetme në sistemin Diellorë, ku lëngjet bien nga lart në sipërfaqen e fortë – edhe pse në Titan bie metan, e jo ujë. Përllogaritja bazohet në gjetjet e sondave Cassini dhe Huygens rreth furtunave me shi të cilat ndodhën më 2004 dhe 2010.

Dr. Ralph Lorenz paraqiti detajet për punën e tij në Konferencën mbi njohuritë për hënat dhe planetet (LPSC) në Teksas, raportoi të enjten BBC. Titani fascinon me faktin se si është “i njëjtë, por i ndryshëm” nga Toka. Erërat dhe shiu kanë formuar sipërfaqen, duke krijuar kanalet e lumenjve, liqenet, bjeshkët dhe brigjet.

Por, atje hidrokarburet e lëngëta zënë vendin e ujit. Në Titan, temperatura e sipërfaqes ka vlerën mesatare prej -179 C.

“Mund të kalojnë shekuj në mes të dusheve, por edhe kur ndodhin ata, ata deponojnë disa dhjetëra centimetra ose madje edhe metra shi”, tha për BBC Dr. Lorenz nga Laboratori Johns Hopkins për fizikën aplikative (JHUAPL) në Maryland. “Kjo është në përputhje me kanalet e thella të lumenjve të cilat mund ti shohim”, shtoi ai.


NASA incizoi “shkatërrimin” e atmosferës në Titan





Sipas incizimeve në fjalë, duket se qielli mbi Titan po “bie” drejt sipërfaqes së kësaj hëne, shkruan Science News. Nga viti 2004, pjesa e sipërme e atmosferës së Titanit, është ulur për më se 100 kilometra, që sugjeron se ndryshimi i stinës së vitit në këtë hënë bën edhe diçka më shumë se vetëm krijimin e shiut.


Incizimet e para të Cassinit nga viti 2004 treguan se si mbështjellësi rreth Titanit arrin lartësinë prej 500 kilometra mbi sipërfaqe, por incizimet e reja tregojnë se ai ka “rënë” në 360 kilometra.

Lartësia momentale e mbështjellësit atmosferik rreth Titanit gati në tërësi përputhet me atë të cilën e ka shënuar Voyager i NASA-s në vitin 1981. “Për mua kjo është ngazëlluese”, theksoi Robert West nga laboratori Jet Propulsion në Pasadena.

Një vit në Titan zgjat sa 30 vite në Tokë kështu që kjo do të thotë se Titani, pak-a-shumë, duket njëjtë si në vitin 1981. Me përjashtim të vitit 2004, kur kishte atmosferën e “fryrë”. “Kjo është me të vërtetë spektakulare. E shihni se si ajo botë ndryshohet pikërisht para syve tuaj, e atëherë paraqitet ndonjë eveniment krejtësisht i papritur. Atëherë mezi prisni që të shihni se çfarë do të ndodhë pastaj”, përshkroi West.

Për momentin, shkencëtarët nuk kanë arritur të japin sqarim për ato që po ndodhin në Titan.

[Zero Cool]

Kalimi I Venerës Para Diellit, Ngjarja Astronomike E Vitit







Një fenomen i rrallë qiellor do ndodhë më 6 qershor 2012.
Që nga shpikja e teleskopit e deri tani kanë qenë vetëm 6 tranzite të Venerës, vëzhguar nga astronomët. Një ngjarje shumë e rrallë që do të rishfaqet vetëm pas 105 vjetësh në 2117.

Kalimi i saj para Diellit ndjek një kthim ciklik: kthehet dy herë gjatë verës në një interval prej tetë vjetësh, më pas duhen 105 vjet për të rishikuar këtë ngjarje, kështu që ky do të jetë tranziti i fundit i Venerës para Diellit në këtë shekull.

Transiti i fundit ka ndodhur më 8 qershor 2004, dhe i ardhshmi do të ndodhë më 11 dhjetor, 2117 Venera është planeti i dytë në sistemin diellor nga afërsia ndaj Diellit dhe planeti më i afërt me ne. Tranziti i Venerës do të manifestohet me eklipse të vogla diellore dhe do të zgjasë gjashtë ose shtatë orë. Në Evropë mund ta shikoni atë me disa vështirësi në agimin e 6 qershorit.

Duke pritur agimin e 6 qershorit 2012

Venera do të jetë e dukshme si një disk i zi në afërsi të bordit diellor. Shqipëria nuk duket të jetë e favorizuar në vëzhgimin e kësaj dukurie, e cila do të fillojë në mesin e natës dhe do të demonstrojë vetëm fazat e fundit në agim. Këshillohet të gjendet një vend vëzhgimi me horizontin veri-lindor të lirë nga pengesat – malet, kodrat, pemët, shtëpitë.

Si duhet vëzhguar kalimi tranzit i Venerës?
Mos vëzhgoni diellin pa mjetet e duhura mbrojtëse, pasi mund të ketë dëme të pariparueshme të syrit. Nuk rekomandohen dhe mjete e bëra në kushtet e shtëpisë. Rekomandohet përdorimi i teleskopëve dhe dylbive, të cilat duhet të jenë të pajisur me filtra solarë mbrojtës.

Drita e koncentruar e diellit që vjen përmes lenteve të instrumenteve optike mund të dëmtojë në pak sekonda shikimin e syve. Këshillohet që dhe me mjetet e duhura vëzhgimi të jetë i shkurtër.
Nëse nuk keni dylbi ose një teleskop të vogël, një metodë e sigurt dhe efektive për të respektuar diellin, është duke projektuar imazhin e tij mbi një fletë të bardhë, mundësisht karton.

Kërkoni një xham saldatorësh me densitet 14, do shihni diellin në ngjyrë të gjelbër, por do të mbani sytë tuaj të sigurt.

k.a.noa.al

[Neferta]

Kalimi i veneres pran diellit


Ultra-high Definition View of 2012 Venus Transit
(03:06)
Posted:06/06/2012

[Neferta]

Gëlltitja” e një planeti

Astronomët gjetën të dhëna të gëlltitjes së një planeti nga një yll, duke përforcuar kështu teorinë që parashikon se Toka do të pësojë të njëjtin fat pas disa miliarda vitesh.
Gjithashtu, ekspertët vlerësojnë se edhe një planet i të njëjtit sistem diellor ka ndryshuar në mënyrë anormale orbitën e tij, për shkak të ekuilibrave të reja të krijuar në forcat gravitacionale.
Detaje të hollësishme të punës studimore u publikuan të martën në “Gazetën Shkencore të Astro-Fisikës” në SHBA.
Një skuadër astronomësh amerikanë, polakë dhe spanjollë bëri zbulimin duke vëzhguar planetin BD+48 740, një prej Gjigantëve të Kuq, ose yjeve më të mëdhenj të njohur prej njeriu.
Vëzhgimet u realizuan nëpërmjet teleskopit “Hobby Eberly”, me qendër në observatorin shkencor McDonald, në Teksas.
Temperaturat në rritje në bërthamën e një ylli në fazën e fundit të jetës së tij bëjnë që përmasat e tij të rriten, duke “gëlltitur” planetet e afërta

[Neferta]

Teleskopët hapësinorë të NASA-s “Spitzer” dhe “Hubble” kanë zbuluar një galaktikë afërsisht 13,2 miliardë vite dritë larg.
(Një vit dritë=9, 66 trilion kilometër) Shkencëtarët bënë të ditur se ajo është galaktika më e largët e zbuluar deri më tani.

Sipas një studimi të ri të publikuar në revistën “Nature”, shkencëtarët mendojnë se galaktika e quajtur “MACS 1149-JD” është formuar 500 milion vite pas shpërthimit të madh.

“MACS 1149-JD” është galaktika më e vjetër dhe më e largët e zbuluar deri më tani. Ky zbulim do të na ndihmojë të kuptojmë mënyrën e zhdukjes së shekujve të errët dhe të studiojmë objektet më të vjetra “u shpreh Wei Zheng pjesëtar i ekipit vëzhgues nga departamenti i fizikës dhe astronomisë në Universitetin Johns Hopkins në SHBA”.

Specialistë të NASA-s mendojnë se galaktika e zbuluar nga teleskopët “Spitzer” dhe “Hubble” do të vëzhgohet më mirë me ndihmën e teknologjisë së zhvilluar të teleskopit hapësinor “James Webb”, i cili planifikohet të hidhet në hapësirë në vitin 2018.

Teoria e pranuar nga shkenca ka filluar me Shpërthimin e madh të përjetuar 13,7 miliardë vite më parë. Astronomët përpiqen të arrijnë qoshet më të errëta dhe të largëta të hapësirës duke përdorur teleskopët më të zhvilluar

[Zero Cool]

Kometa do t’iu dhurojë një show banorëve të Tokës





Drejt Tokës me shpejtësi të madhe po vjen një mysafir kozmik. Kometa e quajtur C/2012 S1 «u vu re» nga rusi Artem Noviçonok dhe bjellorusi Vitali Nevski. Pak më vonë, zbulimi i astronomëve amatorë u konfirmua nga profesionistët perëndimorë.

Aktualisht kometa ndodhet larg nga Toka, por po fiton peshë dhe po merr formë, transmeton ZR njoftimin. Sipas të dhënave të shkencëtarëve, nëse C/2012 S1 nuk do të digjet, banorët e Tokës do të mund të shohin një fenomen mahnitës. Kometë do të jetë 15 herë më e ndritshme se hëna dhe gjatë natës do të jetë tepër e bukur. Kjo shfaqje do të zgjasë rreth dy muaj.