Gjigandet boterore ia mësyjnë KEK-ut

[Dilaver]

Shpallja e tenderit për ndërtimin e termocentralit të ri pritet të bëhet në shtator të këtij viti. TC i ri do të ketë kapacitet deri në 2100 megavat dhe do të kushtojë 2.5 miliardë euro. Për të investuar në energjetikë janë të interesuar gjigandë botërorë si General Electric, Siemens, CEZ, Alatom e shumë kompani tjera.


Kushtrim Ahmeti

Ministria e Energjetikës dhe Minierave mund të ketë shumë punë pas zgjidhjes se statusit të Kosovës. Në strategjinë afatmesme energjetike parashihet ndërtimi i të paktën një termocentrali prej 1800-2100 megavatesh dhe i një mihjeje të re, çmimi i të cilave e tejkalon shumën investuese prej më tepër se 2.5 miliardë eurosh.
"Sipas studimeve dhe politikave të ministrisë, parashihet që TC i ri të ketë kapacitetin 1800-2100 megavat. Ky projekt do të arrinte shumën deri në 2,5 miliardë euro. Sidoqoftë, investitorët potencialë janë të informuar për kapacitetet e pritura të këtij TC të ri, andaj edhe projektet e tyre duhet të jenë në përputhje me kërkesën, tha Ilir Rama, koordinator i donatorëve dhe investitorëve të jashtëm në MEM.
Sipas burimeve të Express, shpallja e tenderit për termocentral të ri pritet të bëhet në shtator të këtij viti dhe përfundimisht në energjetikë do të futet kapitali privat.
Ndërtimi i këtij TC duket se nuk do të jetë ndonjë problematikë aq e madhe. Kjo mund të bëhet realitet shumë lehtë. Sipas Ramës, që nga themelimi i ministrisë janë takuar me rreth 30 kompani të ndryshme. "Nga kompanitë me të cilat jemi takuar, si më të rëndësishmet mund të përmendim General Electric, Siemens, Cez, Çalik, Enerji, Aes, Areva, Alstom etj," tha Rama për Express.
MEM ka përpiluar politikat rreth ndërtimit të Termocentralit (TC) C të ri dhe rehabilitimit të TC A si dhe hapjes së minierës së Sibovcit, dhe kërkohet që investitori t'u përshtatet politikave të MEM-it për TC të ri.
Sipas Ramës, një nga kriteret që duhet të përmbush investitori potencial është që pakoja e TC të ri të përfshijë edhe rehabilitimin e Termocentralit ekzistues Kosova A dhe hapjen e minierës së linjitit të Sibovcit.
Por, ndërtimi i kapaciteteve të reja nuk do të thotë edhe zhdukje e reduktimeve të rrymës në aspektin afatshkurtër. Për ndërtimin e TC të ri do të duhen 5-6 vite të plota.
"Politikat e ndërtimit varen nga kriteret që i vendos MEM. Pas zgjedhjes së investitorit, ndërtimi i TC të ri parashihet të zgjasë deri në 6 vite. Synimi është që njësitë e TC të ri të fillojnë me aktivitetet komerciale që nga viti 2012-2013. Gjithashtu edhe investitorët e zgjedhur do të kryejnë studime të veta rreth ndërtimit në të cilat përcaktohen afatet," tha Rama.
KEK gjatë këtij viti ka filluar të ketë edhe mungesë të furnizimit me thëngjill. Deri në vitin 2009 parashihet që të ndërtohet edhe mihja e re, e cila do të mbështesë kapacitetet ekzistuese. Ndërtimi i kësaj mihjeje parashihet të kushtojë mbi 800 milionë euro. KEK tashmë ka filluar t'i blejë tokat e sibovcasve.

[Dilaver]

Kosova ka shënuar një gol në Kupën Botërore të Energjisë

Opinion nga Dr. Ken Yamashita, drejtor i Misionit të USAID-it në Kosovë

Kohëve të fundit Ministria e Energjisë dhe Minierave (MEM), së bashku me UNMIK-un, arritën një marrëveshje me Bankën Botërore mbi politikat për të tërhequr kapitalin e jashtëm privat në sektorin e energjisë në Kosovë. Kjo është formalizuar me nënshkrimin e “Letrës për Politikën Zhvillimore” nga ana e PSSP-së dhe kryeministrit, të cilën ky i fundit ia dorëzoi kryetarit të Bankës Botërore z. Wolfowitz gjatë udhëtimit të fundit të kryeministrit në ShBA.

Koha e arritjes së këtij koncensusi nuk ka mundur të jetë më e përshtatshme, duke marrë parasysh interesin që është shprehur nga një numër investitorësh privatë të interesuar për të ndihmuar në nevojat afatshkurta dhe afatmesme të Kosovës për energji.

Kjo marrëveshje paraqet një zhvillim të rëndësishëm për resurset minerale të Kosovës dhe kapacitetet gjeneruese të energjisë dhe tregon kah një e ardhme përplot mundësi për rritje ekonomike.

Po si u arrit e tërë kjo? Së pari, u deshën vite të tëra të hulumtimeve dhe studimeve, shumë nga to të mbështetura nga USAID-i, për të prodhuar dokumentacionin e nevojshëm për të mundësuar formulimin e një politike të punës. Ky hulumtim ka siguruar se janë shikuar alternativat e ndryshme dhe se është promovuar produktiviteti i energjisë dhe konkurrenca. E dyta, një numër ekspertësh - për xehe, miniera, gjenerim të energjisë, distribuim dhe furnizim, dhe transmision - nga organizata dhe grupe të ndryshme po ashtu janë konsultuar gjatë një periudhe disavjeçare. Përvoja e tyre shumëvjeçare ka kontribuar shumë në qasjen e dhënë në dokumentin e politikës së MEM-it për tërheqjen e kapitalit të jashtëm privat në sektorin e energjisë.

E treta, donatorët, përfshirë USAID-in, AER-in, KfW dhe Bankën Botërore, në mes tjerash, kanë qenë të përfshirë në mbështetjen dhe përmirësimin e kornizës legjislative dhe operimeve në sektorin e energjisë, përfshirë përmirësimin e faturimit dhe arkëtimit.

Gjatë viteve në vijim do të formohet një Konsorcium i investitorëve për të realizuar të gjithë komponentët e projektit për energjinë — ndërtimi i një termocentrali të ri, rehabilitimi i pesë njësive të termocentralit Kosova A dhe hapjes së një miniere të re në fushën e Sibocit. Pritet që këta investitorë në përgjithësi të angazhojnë mbi 2.5 miliardë dollarë, që ky projekt të bëhet realitet.

Ky është vetëm fillimi për Kosovën, por nëse Ministria e Energjisë dhe Minierave, si dhe partnerët e saj mund të mbajnë këtë forcë, që është kruciale për këtë projekt, do të ketë shumë që do të përfitojnë në të ardhmen. Do të krijohen vende të reja të punës për qytetarët e Kosovës, buxheti do të përfitojë nga tatimet e reja, ndërsa Evropa Juglindore do të përfitojë energji nëpërmes eksportit nga ky termocentral i ri.

Zhvillimet e fundit në Kosovë nuk po kalojnë të pavërejtura nga vendet fqinje dhe nga Evropa Perëndimore, apo edhe në Amerikë e tutje. Kosova ka shënuar një gol të rëndësishëm për zhvillimin e ardhshëm të sektorit të saj të energjisë.

[Dilaver]

Miniera e parave
Sahadete ZOGAJ




PRISHTINË 29 GUSHT - Sipas të dhënave nga një studim i kryer nga Agjencia Evropiane, nga projekti “Ndërtimi i minierës së re të linjitit dhe kapacitetit të gjenerimit dhe bartjes së energjisë elektrike të lidhur me të, si dhe rehabilitimin e gjeneruesve ekzistues”, Kosova përfiton rreth 2.7 miliardë euro, 1500 vende të punës, qarkullim vjetor prej 650 milionë eurove dhe përafërsisht 150 milionë euro të hyra vjetore në Buxhetin e konsoliduar të Kosovës. Kështu u tha, gjatë prezantimit të këtij projekti nga Ministria e Energjisë dhe e Minierave (MEM), para punëtorëve të KEK-ut ku prezentë ishin edhe përfaqësues nga USAID, Banka Botërore, AER dhe KFW.
“Sot është fillimi i një epoke të re për Kosovën, është fillimi i një dite të rëndësishme, të një pasurie që del nga kombinimi i përvojës, historikut dhe zërit tonë në ndërtimin e një të ardhme me të mirë për Kosovën dhe qytetarët saj”, pohoi ministri i MEM, Ethem Çeku për të shtuar se MEM-i, në pajtim me politikat e saj, të Qeverisë dhe të Kuvendit në emër të komunitetit drejtues të projektit, ka publikuar një shprehje të interesimit ku përmblidhet projekti për zhvillimin e sektorit të energjisë.
Çeku tha se në këtë projekt janë të përfshira tri komponentë, ndërtimi i termocentralit të ri “Kosova C” dhe kapacitete të instaluara 1500- 2100 MW, ndërsa për fazën e parë 900-1000 MW, që pritet të fillojë në vitin 2008 dhe të përfundojë në vitin 2012.
“Zhvillimi i minierës së re të thëngjillit në fushën e Sibovcit do të përdoret për furnizimin e termocentralit elektrik në vend dhe rehabilitimi i njësive të vjetra të “Kosovës A” me kapacitete prej 800 MW”, tha Çeku.
Ai më tej tha se shprehja e interesit trason rrugën për kapitalin shumë të nevojshëm për të zhvilluar sektorin e energjisë dhe minierave të Kosovës, përmes një procesi ofertues të hapur dhe transparent, i cili lejon investitorët, të cilët tashmë kanë shprehur interesimin e tyre për zhvillimin e minierave të linjitit dhe gjenerimin e energjisë të Kosovës, që të aplikojnë zyrtarisht.
“Kosova si gjenerues i fuqishëm ka potencial që të zhvillojë lidhje tregtare në mes të Kosovës dhe Evropës Juglindore. Kontribuon në sigurimin e rajonit, ofron një burim të qëndrueshëm afatgjatë të të hyrave për të paguar programe zhvillimore dhe shërbime shumë të nevojshme për popullatën e Kosovës”, tha ai, duke shtuar se ky projekt, sipas ekspertëve, mund të shndërrojë Kosovën në një rajon të fuqishëm, të stabilitetit politik dhe ekonomik, që do të ndikojë edhe në Evropën Juglindore.
Ndërsa, Pranvera Dobruna, zv/drejtoreshë në KEK, tha se duhet ta njohë strategjinë e MEM-it, e cila e sheh zhvillimin e sektorit të energjisë në një periudhe afatgjatë, afatmesme dhe afatshkurtër.
“KEK-u, në kuadër të saj, ka paraparë nevojën e investimeve. Prandaj, strategjia e përfunduar, e aprovuar nga Parlamenti, ka paraparë nevojën e investimeve private në sektorin e energjisë”, tha Dobruna. Sipas saj, KEK-ut i nevojitet energji edhe nga “Kosova C”, në mënyrë që t’i përbushë obligimet për furnizimin publik të konsumatorëve, dhe se KEK-ut i nevojiten investimet e reja në infrastrukturë për t’u shndërruar në një kompani të vetë qëndrueshme.
Kanton Shankar, përfaqësues i Bankës Botërore, tha se strategjia e përgjithshme është në përputhje me strategjinë e participimit në sektorin privat të energjisë që është në rritje.
Ndërsa, Thierry Bernard Guele, përfaqësues i AER, tha se përparësitë e Kosovës janë asetet, pasuritë e saj të vlefshme. “Që nga viti 1999 kemi hasur në vështirësi, si rrëshqitja e tokës në minierat e thëngjillit etj. Por, përkundër vështirësive, kemi bërë fondet që janë në dispozicion. KEK-u duhet të punojë më shumë në furnizimin e energjisë si dhe ka nevojë të zhvillojë informatat mbi konsumatorët”, tha Guele.
Sipas këtij projekti, linjiti ka rëndësi të veçantë për prodhimin e energjisë, pasi që 97 % të energjisë në Kosovë prodhohet nga linjiti.

[Guri i madh]

fjala e juaj ne vesh te zotit po tutna se krejt paret qka i ka banka nderkombtare ata bosat e kekut i gelltitin nuk ju dalin po rrnofshin gjeneratoret

[Dilaver]

Rusët të interesuar për Kosovën C


Miliarderi rus Oleg Deripaska, me anë të firmës së tij Basic Element, sipas burimeve të Express, ka shprehur interesim që të ndërtojë termocentralin e ri Kosova C. Ministria e Energjisë dhe Minierave nuk pranoi të japë asnjë detaj.


Jasmin Rexhepi
Prishtinë, 09 shtator – Ministria e Energjetikës dhe Minierave ka shpallur shprehjen e interesit për ndërtimin e termocentralit Kosova C.
Burime të Express thanë se për ndërtimin e kapaciteteve të reja gjeneruese në Kosovë, në sektorin e energjisë është e interesuar të investojë kompania ruse Basic Element, pronar i së cilës është miliarderi Oleg Deripaska.
Pra, miliarderi Deripaska është i interesuar që të jetë pjesëmarrës në ndërtimin e termocentralit të ri Kosova C. Por ky termocentral nuk është objektiv i këtij miliarderi. Ai është i interesuar që të investojë edhe në dy termocentralet ekzistuese, pra në Kosovë A dhe B. Madje, vitin e kaluar firma e tij Basic Element i kishte drejtuar një letër institucioneve kosovare për ta informuar rreth ambientit të këtushëm ekonomik dhe mundësive për të investuar. Mësohet se target i Deripaskës është edhe Boksiti i Klinës, ndërmarrje kjo e futur në rrethin e 17 të privatizimit. Deripaska, sipas burimeve të Express, tashmë ka bërë investime multi-milionëshe në bregdetin malazez.
Kompania ruse Basic Element e drejtuar nga Oleg Deripaska, në veprimtarinë e saj është e njohur si industri e aluminit.
Njeriu i cili udhëheq këtë kompani në vitin 2005 ishte futur në listën e pasanikëve nga revista Sunday Times, pasuria e të cilit llogaritej prej 4.375 miliardë funtesh.
Oleg Deripaska llogaritet njëri ndër njerëzit më të pasur në Rusi, sipas revistës prestigjioze Forbes, e cila merret me vlerësimin e pasurive të miliarderëve. Pasuria e tij neto llogaritet në 7.8 miliardëdollarë. Në bazë të këtyreshifrave, Oleg Deripaska mundtë bëhet pronar i Kosovës C farelehtë.
Në pesë vitet e fundit supozohet se Deripaska ka kontrolluar aluminin rus që është vendi dominues në prodhimin e këtij metali. Tashmë kompania e tij aksionare Basic Element, ka në pronësi Russian Aluminum, prodhuesin e automobilave GAZ, fabrikën e prodhimit të aeroplanëve Aviacor, dhe kompaninë e sigurimeve Ingosstrakh.
Ai dallon nga miliarderi tjetër rus Roman Abramovich, ngase në vend që të likuidonte pasurinë e tij në Rusi, ai është duke investuar së tepërmi në bizneset e tij në këtë vend.
Por zyrtarë nga Ministria e Energjisë dhe Minierave nuk duan të flasin rreth interesimit të kompanisë Basic Element. Ata thonë se shprehja e interesit është hapur dhe sa i përket interesimit të dikujt që të investojë në termocentralin e ri, e në këtë rast të Deripaskës, është ende herët të flitet.
Projekti i investimit në fushën e energjisë përbëhet nga tri komponente, duke përfshirë ndërtimin e një termocentralit të ri Kosova C, hapjen e mihjes së re të linjitit në Sibofc dhe rehabilitimin e pesë blloqeve të termocentralit Kosova A.
Sipas këtij projekti, termocentralit i ri Kosova C parashihet të ketë kapacitet prej 1200 – 1800 megavatesh, prej të cilëve 900 deri në 1000 megavat do të ndërtohen gjatë fazës së parë.
Planin të cilin e ka bërë kjo ministri, parashihet që pas ndërtimit të tij, Kosova me kapacitetet e saja energjike jo vetëm që mund të prodhojë sa për të plotësuar nevojat e popullit të Kosovës, por fuqia e kapaciteteve të prodhimit do të jetë në gjendje edhe të eksportojë rrymë për vende të rajonit.
Sipas këtij plani, kërkesat e përgjithshme të vlerësuara për investime për ndërtimin e termocentralit të ri Kosova C, janë prej 2.3 miliardë euro, deri në 2.7. Në të parashihet edhe hapja e mihjes e cila do të kushtonte 237.5 milionë euro investime gjatë periudhës 2006 – 2012.
Në këtë projekt parashihen edhe riparimet e blloqeve të termocentralit Kosova A. Blloku A1 është paraparë që të riparohet, shuma e të cilit për riparim kap shifrën prej 9.45 milionë eurosh, blloku A2 nuk është përfshirë në studim, A3 ka koston prej 24.4 milionë eurosh, në A4 duhet të investohen 60.3 milionë euro dhe në A5 duhet të investohen po ashtu 60.3 milionë euro.

[Dilaver]

U shpallen ofertuesit për ndërtimin e termocentralit të ri Kosova C

Prishtinë, 5 dhjetor Dje pasdite u hapën ofertat e kompanive të ndryshme për ndërtimin e një termocentrali të ri në Kosovë që kishin ardhur nga Shtetet e Bashkuara, Britania e Madhe, Franca Gjermania, Italia, Çekia dhe Greqia, si dhe një nga Kazakistani, të cilat kanë shprehur interessimin për të investuar në ndërtimin e kapaciteteve të reja energjetike në Kosovë. Një projekt i hartuar nga Ministria e Energjisë dhe Minierave të Kosovës parasheh ndërtimin e termocentralit të ri me emrin Kosova C, i cili sipas parashikimeve do të prodhonte rreth 2000 megavatë orë energji elektrike. Projekti është mbështetur nga Banka Botërore, Agjencia Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar, Agjencia Evropiane për Rindërtim e të tjera. Në ceremoninë e 70 emrave të kompanive konkurruese, shefi i UNMIK ut Joakim Ryker tha se realizimi i këtij projekti, jo vetëm që do të zgjidhte problemin e furnizimit të Kosovës me energji elektrike, por do ta shndërrojë atë në furnizues edhe për rajonin. Ndërkaq, Presidenti i Kosovës, Fatmir Sejdiu tha se ky projekt do të ndikojë drejtëpërdrejt në stabilizimin e zhvillimit ekonomik të vendit dhe në rritjen e investimeve. Në anën tjetër, ministri i Energjetikës dhe Minierave, Ethem Çeku me rastin e hapjes së dhjetë materialeve kredenciale të kompanive të ndryshme ndërkombëtare për ndërtimin e një termocentrali të ri në Kosovë, tha se kjo është një arritur shumë e madhe për projektin i cili pritet të përfundojë në vitin 2008. Ndryshe, pas gjashtë muajsh, do të bëhet e ditur se cila kompani do të jetë fituese për ndërtimin e Termocentralit Kosova C, u tha me këtë rast.


QIK

[prishtinasi]

Në Kosovë janë duke u bërë plane për ndërtimin e kapaciteteve të reja termoenergjetike, të cilat, së bashku me zgjerimin e mihjeve ekzistuese të linjitit, do të ndikojnë dukshëm në përkeqësimin e cilësisë së mjedisit.
Eksploatimi i linjitit kërkon investime kapitale dhe krahas degradimit të mjedisit sjell edhe shumë efekte tjera negative: zë hapësirë të gjerë, gjeneron lëvizje të dhunshme demografike, zhvendosë vendbanime, varfëron fondin ujorë si dhe dëmton bujqësinë.
Është evidente se Kosova nuk mund ta ndërtojë një të ardhme të qëndrueshme pa e zhvilluar energjetikën. Ajo është e pasur me linjit dhe është e natyrshme që zhvillimi i ardhshëm të jetë i bazuar edhe në shfrytëzimin e këtij resursi të papërtëritshëm. Kjo analizë i hulumton mundësitë e këtij zhvillimi, duke i shqyrtuar planet aktuale të Qeverisë për të ndërtuar një termocentral të ri me kapacitet 2.100MW (‘Kosova C’). Pas analizës që i është bërë këtij plani, janë gjetur të paktën 13 arsye që dëshmojnë se ky projekt nuk është i qëlluar dhe nuk ofron zgjidhje të sigurt dhe të qëndrueshme për zhvillimin e energjetikës në Kosovë. Përkundrazi, në këtë analizë argumentohet se projekti ‘Kosova C – 2.100MW’ do ta ashpërsonte edhe më tej situatën edhe ashtu të rëndë mjedisore, me të gjitha pasojat që do t’i ketë në shëndetin e popullatës, nxitjen e konflikteve zhvillimore ndërmjet energjetikës, bujqësisë, zhvillimit urban dhe rural, si dhe do të nxiste lëvizje socialedemografike të pafavorshme për zhvillimet e ardhshme të shoqërisë kosovare.
Në këtë raport janë shtruar 13 çështje të cilat do të sjellnin probleme të caktuara nëse projekti ‘Kosova C’ do të realizohej. Këto çështje janë të strukturuara në disa kapituj, ku: i) analizohen problemet e paraqitura gjatë vendimmarrjes dhe promovimit të projektit, ii) pasqyrohet situata mjedisore aktuale dhe ajo pas ndërtimit të termocentralit Kosova C, iii) ofrohen informacione për konfliktet e mundshme ndërsektorale, iv) shqyrtohet skenari ekonomik i propozuar me projekt, v) prezantohen të dhëna për ndikimin e termocentraleve në shëndetin
e popullatës, dhe vi) analizohet pjesëmarrja e organizatave ndërkombëtare në zhvillimet e deritanishme në energjetikë, posaçërisht në raport me këtë projekt. Më vijim janë dhënë konstatimet kryesore të kësaj analize lidhur me çështjet e trajtuara në të:

[prishtinasi]

1. Është vendosur të ndërtohet termocentrali Kosova C – 2.100MW para se të bëhen studime dhe analiza ekonomike, sociale dhe, në rend të parë, ekologjike në rajonin ku do të ndërtohet. Thuhet se “më vonë do ta studiojmë dhe analizojmë” nëse ndërtimi i termocentraleve do të jetë i rrezikshëm për shëndetin e popullatës, përftues për ekonominë dhe i menaxhueshëm në aspektin social.

2. Vendimi për të ndërtuar termocentralin e ri me investim ekskluziv të operatorit të jashtëm është në kundërshtim me strategjinë e aprovuar nga Kuvendi i Kosovës. Janë dy çështje qenësore që kundërshtojnë vendimin e Kuvendit: i) do të ndërtohet më shumë se dyfishi i kapacitetit të paraparë me Strategji dhe ii) e tëra do të bëhet pa investime të përbashkëta, por vetëm me mjete të investitorit të jashtëm.

3. Pretendohet se projekti ‘Kosova C’ është duke u diskutuar publikisht, në ndërkohë që nuk është duke u përfillur asnjë rregull ndërkombëtar që e cakton përmbajtjen dhe mënyrën se si bëhet diskutimi publik për projekte të tilla madhore.

4. Propagandohet se cilësia e mjedisit pas ndërtimit të termocentralit Kosova C do të jetë më e mirë sesa që është tani! Është evidente se termocentralet Kosova A, B dhe C do të punojnë një kohë relativisht të gjatë së bashku. Gjatë kësaj periudhe ato do të jenë të vendosura shumë afër njëra tjetrës, dhe në këtë mënyrë do ta ndotin mjedisin me ”forca të përbashkëta”.

5. Kosova është një vend shumë i vogël për të absorbuar kapacitete të mëdha eksploatuese dhe për të ndërtuar industri intensive pa e rrezikuar dukshëm mjedisin e saj jetësor. Janë disa faktorë qenësorë kufizues që do të përcaktojnë kahet dhe mundësitë zhvillimore në të ardhmen: i) dendësia e madhe e popullatës, ii) resurset e kufizuara ujore dhe iii) resurset gjithnjë e më të vogla të tokës bujqësore për banor.

6. Aktualisht termocentralet Kosova A dhe B janë ndotës enormë të ajrit, sidomos në pikëpamje të pluhurit që emetohet nga këto termocentrale. Niveli i emisionit të pluhurit nga tymtarët e Kosova A është 40 herë më i lartë sesa që është përqendrimi maksimal i lejuar i me rregullativat e BE-së, ndërsa ai i emisionit nga Kosova B është 10 herë më i lartë. Pavarësisht nga teknologjitë e reja dhe ndotja më e ulët e ajrit që do të shkaktohej
nga Kosova C, situata e përgjithshme me cilësinë e ajrit do të përkeqësohej edhe më tej me ndërtimin e këtij termocentrali.

7. Ndotja enorme e lumit Sitnicë, si të vetmit lumë ku derdhen jo vetëm ujërat e ndotura të termocentraleve por edhe të objekteve tjera të mëdha industriale (Trepça dhe Ferronikeli), si dhe ujërat e zeza urbane të shumë vendbanimeve përreth tij, bën që ai praktikisht të rezultojë në një kolektor të hapur të ujërave të ndotura. Ujërat e ndotura që do të gjeneroheshin si pasojë e ndërtimit të termocentralit Kosova C dhe hapjes së minierës së re nuk kanë ku tjetër të derdhen përpos në këtë lum, gjë që do ta përkeqësojë edhe më tej cilësinë e tij.

8. Sipërfaqe të konsiderueshme të tokës bujqësore do të zihen me hapjen e minierës së re në Fushën e Sibovcit
- palosjen e shtresës së zbuluar, formimin e deponive për vendosje të hirit që del pas djegies së linjitit në termocentrale, vendosjen e shiritave për transportimin e linjitit dhe të hirit, dhe ndërtimin e objekteve të kompleksit të termocentralit të ri. Përveç kësaj, ato do të ndoten vazhdimisht, me shtrirje të gjerë përreth nga pluhuri që del nga tymtarët si dhe nga deponitë përkatëse të hirit. Sipërfaqet e ndotura arrijnë deri në 15% të territorit të përgjithshëm të Kosovës.

9. Propagandohet se Kosova do bëhet fuqi eksportuese, gjë që nuk qëndron. Pothuajse i tërë profiti i krijuar me eksport të rrymës do të shkojë në llogari të kompanisë që do të investojë dhe do ta operojë këtë termocentral. Ajo që Kosova do të ”eksportojë” është linjiti, i cili do të jetë i vetmi produkt që Kosova do ta shesë, edhe atë me një çmim shumë të vogël, nëse do të realizohet projekti i qeverisë në atë formë si është dhënë. Propaganda tjetër se se projekti ‘Kosova C’ është një projekt kombëtar është po ashtu larg realitetit; ky projekt ka shumë më shumë atribute ndërkombëtare sesa kombëtare: i) do të operohet nga kompania ndërkombëtare,) profiti i realizuar në pjesën më të madhe do të shkojë jashtë Kosovës, dhe ii) Kosova do të ketë telashe ndërkombëtare për t’iu përmbajtur normave mjedisore të përcaktuara ndërkombëtarisht.

10. Me hapjen e minierës sipërfaqësore në Fushën e Sibovcit dhe me ndërtimin e termocentralit Kosova C, një sipërfaqe e madhe do t’i merret bujqësisë, por edhe do të zvogëlohet dukshëm hapësira ku do të mund të zhvilloheshin vendbanimet ekzistuese. Kosova ka shumë pak hapësirë të lirë dhe është e varfër për të organizuar zhvendosje masive të vendbanimeve në zona tjera të lira dhe të pa rrezikuara. Shpërngulja e vendbanimeve nuk mund të bëhet shpejt në vendet e revitalizuara, ku më parë kanë qenë deponitë e hirit apo të djerrinave. Nevojitet të kalojnë afër 50 vjet për tu stabilizuar dheu i rivendosur në gropa, për të ndërtuar shtëpi mbi të, dhe afër 20 vjet për të ndërtuar infrastrukturë rrugore mbi këto sipërfaqe.

11. Të gjitha studimet e gjertanishme tregojnë se faktori më limitues zhvillimor i Kosovës do të jetë mungesa e ujërave. Në këtë kuptim, posaçërisht do të jetë i goditur rajoni ku ndodhet baseni i linjitit aktualisht në shfrytëzim, dhe ku janë të vendosura pothuajse të gjitha objektet e mëdha industriale të Kosovës, siç janë ato të kompleksit të KEK-ut, Trepçës, Ferronikelit, si dhe shumë objekte tjera më të vogla industriale, prodhuese dhe përpunuese. Termocentralet dhe mihjet e linjit janë jo vetëm shfrytëzues të mëdhenj të ujërave por edhe shkaktarë të ndryshimit të regjimit të rrjedhave ujore, si dhe ndotës të ujërave sipërfaqësore dhe nëntokësore.

12. Ndotja e ajrit që vjen nga termocentralet shkakton probleme serioze shëndetësore. Astma, sëmundjet respiratore, sulmet në zemër dhe vdekjet e parakohshme janë më të shpeshtat. Studimet e bëra nga autorët kosovarë tregojnë se ekziston një lidhje e drejtpërdrejtë ndërmjet emisionit të gazrave të ndryshme dhe pluhurit nga termocentralet Kosova A dhe Kosova B dhe shpeshtësisë së paraqitjes së sëmundjeve respiratore te punëtorët e termocentraleve dhe minierave, si dhe te popullata që jeton në zonën e ndikimit të këtyre impianteve energjetike. Me ndërtimin e termocentralit Kosova C situata do të përkeqësohet edhe më tej.

13. Meqë organizatat ndërkombëtare (Banka Botërore, AER-i, USAID-i, SIDA) kanë shpenzuar shumë në sektorin e energjisë deri tash duke ndihmuar riparimin e termocentraleve egzistuese si dhe në zhvillimin e energjetikës në përgjithësi, atëherë shumë vështirë mund të kuptohet pse nuk marrin qëndrim konkret karshi ndërtimit të termocentralit Kosova C, i cili në mënyrë të pariparueshme do të mund të ndikojë në zhvillimet e ardhshme në Kosovë, jo vetëm në mjedis, por edhe në ekonomi, bujqësi, zhvillime urbane, demografike, sociale etj. Këto organizata do duhej të prononcohen botërisht se a vërtet qëndrojnë prapa projektit ‘Kosova C – 2.100MW, ashtu siç po cilësohen nga MEM-i.

www.forumi2015.org

[4peace]

Postimi origjinal është bërë nga prishtinasi

Në Kosovë janë duke u bërë plane për ndërtimin e kapaciteteve të reja termoenergjetike, të cilat, së bashku me zgjerimin e mihjeve ekzistuese të linjitit, do të ndikojnë dukshëm në përkeqësimin e cilësisë së mjedisit.
Eksploatimi i linjitit kërkon investime kapitale dhe krahas degradimit të mjedisit sjell edhe shumë efekte tjera negative: zë hapësirë të gjerë, gjeneron lëvizje të dhunshme demografike, zhvendosë vendbanime, varfëron fondin ujorë si dhe dëmton bujqësinë.

Është vendosur të ndërtohet termocentrali Kosova C – 2.100MW para se të bëhen studime dhe analiza ekonomike, sociale dhe, në rend të parë, ekologjike në rajonin ku do të ndërtohet. Thuhet se [b]“më vonë do ta studiojmë dhe analizojmë”[/b[ nëse ndërtimi i termocentraleve do të jetë i rrezikshëm për shëndetin e popullatës, përftues për ekonominë dhe i menaxhueshëm në aspektin social.

Pershendetje prishtinasi
Artikulli qe solle ketu me duket se eshte mjaft korrekt. I shkoqita vetem dy citate, kurse te fundit te bere me bold si deshmi per ate se si te zgjedhurit me votat tona nuk mbajne kurrfare pergjegjesie. Nenvizimi i fundit po i bie sikur: kur te beheni per spital ne ua bejme analizat.

Cfare ironie?!
Cfare loje me fatin e njerezve?!


***

[Gentiani]

Nuk do ta komentoja më shumë atë dukurinë e tenderizimit të gjithçkaje në emër të privatizimit, rritjes së investimeve, mundësimit të zhvillimit ekonomik, hapjes së vendeve të lira të punës, mundësimit të konkurrencës në treg, si kjo e stabilizimit të furnizimit me energji elektrike!

Mirëpo, e gjithë kjo nuk ka ndryshe si të kuptohet, kur resorët e caktuar i udhëheqin njerëzit jokompetent dhe pa njohuri elementare, për sektorët që udhëheqin, historiani, si rasti i E`themit mundet të udhëheqë me minierat, nëse është fjala për objekte arkeologjike, por të drejtojë e të sjellë në gjendje aktive ato miniera që gjinden në Kosovë, nuk e besoj qoftë edhe nëse i jipet edhe 20 vite ai post në dispozicion, e njëjta është edhe me përgjegjësit tjerë nga resorët tjerë.

Në kohën, kur të gjitha shtetet e zhvilluara, bëjnë përpjekje të ruajnë ambientin dhe mjedisin me kufizime të caktuara për industritë e tyre si të CO2 dhe masave të tjera, surratat injorantë në emër të investimeve sjellin katastrofën ekologjike në zemër të Kosovës dhe me pasoja fatale si bombë e tempuar për popullësinë e saj!

Prandaj i mbetet në përgjegjësinë e popullit, që këtë kastë ministra injorantësh ta tenderizoj në zgjedhjet e ardhëshme dhe nuk ka rëndësi investitori i mundshëm, që interesohet për ta, me rëndësi është që të mos gjinden më, aty ku janë!

[Dilaver]

Sistemi energjetik në Kosovë është përfshirë nga kriza energjetike, e cila ka sjellë pasoja negative në shumë drejtime e posaqërisht në ekonomi.
Energjia elektrike në Kosovë prodhohet kryesisht nga termocentralet që punojnë me thengjill.
Potenciali hidrogjenik që posedon Kosova është shum i vogël aq sa edhe sikur të shfrytëzohej maximalisht nuk do të mbulonte kërkesat as 4%, energjia atomike nuk aplikohet, energjia diellore apo me erë i kan disa kushte dhe parametra të cilët duhet plotësuar më parë dhe nuk mund të prodhohen kapacitete të mëdha aq sa janë kërkesat e nevojat, për atë këto dy të fundit i përkasin një përspektive më të largët.
Si shifet e vetmja alternativ na mbetet prodhimi i energjis elektrike me thengjill.
Fusha e Sibofcit ka një sipërfaqe rreth 20 km dhe rezerva gjelogjike të linjitit 990 milion tonë, aq sa nuk mund të shfrytëzohen kurrë.
Tani shtrohet pyetja a duhet të ndërtohet termocentrali apo jo?
Jeta pa energji elektrike nuk mund të zhvillohet vetëm nëse deshirojmë të kthehemi në kohën e gurit, ose nëse shpresojmë në import, por as importi nuk është i sigurtë kurrë.
Nëse ia hedhim një sy bilancit të prodhimit të energjis gjatë vitit 2005 mund të shofim se; KEK-u ka prodhuar 22 milion €uro energji, ka faturuar vetëm 10 milion dhe nga këto ka arritur të mbledhë vetëm 7 milion euro nga konsumatoret.
Ec e bjeri në fije kësaj pune;
nuk duam termocentral të ri,
duam rrymë,
nuk paguajmë,
megjithatë duam rrymë!

[prishtinasi]

Postimi origjinal është bërë nga Dilaver

Sistemi energjetik në Kosovë është përfshirë nga kriza energjetike, e cila ka sjellë pasoja negative në shumë drejtime e posaqërisht në ekonomi.
Energjia elektrike në Kosovë prodhohet kryesisht nga termocentralet që punojnë me thengjill.
Potenciali hidrogjenik që posedon Kosova është shum i vogël aq sa edhe sikur të shfrytëzohej maximalisht nuk do të mbulonte kërkesat as 4%, energjia atomike nuk aplikohet, energjia diellore apo me erë i kan disa kushte dhe parametra të cilët duhet plotësuar më parë dhe nuk mund të prodhohen kapacitete të mëdha aq sa janë kërkesat e nevojat, për atë këto dy të fundit i përkasin një përspektive më të largët.
Si shifet e vetmja alternativ na mbetet prodhimi i energjis elektrike me thengjill.
Fusha e Sibofcit ka një sipërfaqe rreth 20 km dhe rezerva gjelogjike të linjitit 990 milion tonë, aq sa nuk mund të shfrytëzohen kurrë.
Tani shtrohet pyetja a duhet të ndërtohet termocentrali apo jo?
Jeta pa energji elektrike nuk mund të zhvillohet vetëm nëse deshirojmë të kthehemi në kohën e gurit, ose nëse shpresojmë në import, por as importi nuk është i sigurtë kurrë.
Nëse ia hedhim një sy bilancit të prodhimit të energjis gjatë vitit 2005 mund të shofim se; KEK-u ka prodhuar 22 milion €uro energji, ka faturuar vetëm 10 milion dhe nga këto ka arritur të mbledhë vetëm 7 milion euro nga konsumatoret.
Ec e bjeri në fije kësaj pune;
nuk duam termocentral të ri,
duam rrymë,
nuk paguajmë,
megjithatë duam rrymë!

Dilaver,
Termocentrali i ri, natyrisht se do te duhet te ndertohet, por jo me kapacitete 2100M! A e din pse? Pse si qytetare te rrafshit te Kosoves...assesi nuk pajtohemi qe ne dhe femijet tane te vuajne nga smundjet e frrymarjes e smundjet e tjera, vetem qe kompania e cila do ta fitoj tenderin te fitoj para te majme, duke shitur rryme ne Qipro, Rumani...etj! Edhe ashtu nga termocentrali Kosova C, bugjeti i Kosoves nuk do te perfitoj shume, do te shes thengjillin fituesit te tenderit, me nje cmime shume te lire...! Termocentral po...por se pari te behet studimi se si do te ndertohet...te gjindet nje lokacion...qe nuk e ndote ne mase te madhe ambientin...dhe nuk e rrezikon jeten e njeriut dhe te mos i kete 2100 megavate...nese MEM-i (ministria e energjise dhe minierave) deshiron qe Kosova te kete ende popullesi te shendosh!
"Une e kuptoj qe ti me zemer je per ndertimin e termocentralit Kosova C, por e kuptoj po ashtu qe trupin e ke ne nje vend me te sigurte" (Joking a)!

[legenda]

Reagimi i Ministrise per Energji dhe Miniera

ndaj FORUMIT 2015 ( I cili eshte nje projekt i fondacionit Soros dhe institutit Riinvest...)

....ne kete reagim thuhet se:

-"eshte e papranueshme qe nje i ashtuquajtur studim prej 70 faqeve,i kryer nga kushdo qofte,te zavendesoj me teper se 60
STUDIME te kryera ne periudhen 2000-2007 per sektorin e energjise,
studime keto te gjitha te financuara nga:
BANKA BOTERORE
AER
USAID
KfW
SIDA,etj.
......................"

http://www.ks-gov.net/mem/pdf/raporte/reagimndajdebatitforumi2015-180407.pdf

[jadore]

Postimi origjinal është bërë nga Gentiani

Nuk do ta komentoja më shumë atë dukurinë e tenderizimit të gjithçkaje në emër të privatizimit, rritjes së investimeve, mundësimit të zhvillimit ekonomik, hapjes së vendeve të lira të punës, mundësimit të konkurrencës në treg, si kjo e stabilizimit të furnizimit me energji elektrike!

Mirëpo, e gjithë kjo nuk ka ndryshe si të kuptohet, kur resorët e caktuar i udhëheqin njerëzit jokompetent dhe pa njohuri elementare, për sektorët që udhëheqin, historiani, si rasti i E`themit mundet të udhëheqë me minierat, nëse është fjala për objekte arkeologjike, por të drejtojë e të sjellë në gjendje aktive ato miniera që gjinden në Kosovë, nuk e besoj qoftë edhe nëse i jipet edhe 20 vite ai post në dispozicion, e njëjta është edhe me përgjegjësit tjerë nga resorët tjerë.

Në kohën, kur të gjitha shtetet e zhvilluara, bëjnë përpjekje të ruajnë ambientin dhe mjedisin me kufizime të caktuara për industritë e tyre si të CO2 dhe masave të tjera, surratat injorantë në emër të investimeve sjellin katastrofën ekologjike në zemër të Kosovës dhe me pasoja fatale si bombë e tempuar për popullësinë e saj!

Prandaj i mbetet në përgjegjësinë e popullit, që këtë kastë ministra injorantësh ta tenderizoj në zgjedhjet e ardhëshme dhe nuk ka rëndësi investitori i mundshëm, që interesohet për ta, me rëndësi është që të mos gjinden më, aty ku janë!

.. sot pas kaq kohesh , me duhet te them qe konkludimi i prognozes ishte i gabuar , ka kohe qe kemi rryme 24ore pa nderprere dhe ate me muaj te tere , eh pasi dihet qe shkatrimi ekollogjik ec me hapa te ngadalsuar , le ti bartin dhe pas pasojat gjeneratat e ri-ri ardheshme , atehere ne nuk do jemi ashtu si nuk jane as parapergjegjesit tane sot ....mjaftone qe ne zgjidhem problemet emergjente ...
pajtohesh me mua..?

[lirik]

Do të na mbytë turri n 'lakmi
-------------------
AUTORI XHELAL FERIZI
------------------------
Dë na mbytë turri në lakmi
turr e vrap kah me grabitë
sa ma shum me pi lavdi lavdi
mos le qst as të bardhë ndoj ditë
---------
të bardhë ndoj diq as qast nder mote
tokes së bardhë me shpirtë dardane
po qajn trojet kastriote
kahdo hiset iliriane
------
se në duar marrin resore
ata manjak për ndoj karrigë
prandaj qanë toka arbnore
nga drejtimi i ores së ligë
-------
se e historiani drejton miniera
pedagogu e mban tekniken
gjithqka fallco oj nanë e mjera
i pamoralshmi e flet etiken
--------
askund hiq nuk ka në vi
as gjë sa# rrin në vend të vet
sa gabimet mbi etni
po na shkon loti si det
------
e kshtu gjith e mjerë etnija
kah po vuan prej mercenari
në gjamë rënkon e mjerë shqipnija
se në treg po e qet tradhtari
-------
vuani vuani o ju troje
pedagog bëhet zdruktari
nuk po del jo kobi e loje
nga ky rreth ferri shqiptari
------------
Autori xhelal ferizi
-------------------------