Tefsir-(komentim suresh)

[valiii]

Komentimi i kaptinës “El-Ihlas”

1. “Thuaj: Ai, Allahu është Një!

2. Allahu është Ai, të Cilit krijesat i drejtohen (mbështeten) për nevojat e tyre.

3. As s’ka lindur kë, as nuk është i lindur.

4. Dhe askush nuk është i barabartë me Atë.”


Kaptina “El-Ihlas” është kaptinë mekase, e zbritur pas sures “En-Nas” dhe ka gjithsej 4 ajete. Në radhitjen e Mus’hafit mban numrin 112.




Emërtimi i kësaj kaptine

Kjo kaptinë njihet me shumë emra, por më i njohuri ndër ta është emërtimi “El-Ihlas”, sepse kjo kaptinë kryesisht flet për Tevhidin e pastër (Njëshmërinë) e Allahut xh.sh. dhe zhveshjen e Tij nga cilësitë që nuk përkojnë me Qenien e Tij hyjnore, të cilat ia mveshin njerëzit nga injoranca. Kjo sure është distancim i hapur nga shirku (politeizmi) dhe thërret në besimin monoteist e të pastër në një Zot të vetëm, Sunduesi i Universit.

Emërtimet e tjera të kësaj kaptine janë: “Et-Tefrid”, “Et-Texhrid”, “Et-Tevhid”, “En-Nexhat”, “El-Vilajetu”, “El-Ma’rifetu”. Pastaj njihet edhe me emërtimin po ashtu shumë të njohur ”El-Esas”, sepse kjo sure në vete përmban bazamentet themelore të besimit islam. Fahru Rraziu ka numëruar deri njëzet emërtime të kësaj sureje fisnike. Përveç emërtimeve që cekëm, ai përmend edhe këto: “En-Nisbetu”, “El-Ma’rifetu”, “El-Xhemal”, “El-Mukashkashetu”, “El-Meudhetu”, “Es-Samed”, “El-Maniatu”, “El-Muhdar”, “El-Munfiretu”, “El-Beraetu”, “El-Mudhekkiretu”, “En-Nur” dhe “El-Eman”.[1]



Vlera e kësaj kaptine


Vetë emërtimet e shumta të kësaj kaptine tregojnë për vlerën e madhe të saj, mirëpo për vlerën e mirëfilltë të saj ka treguar edhe vetë i Dërguari i Allahut në shumë hadithe, të cilat gjenden pothuaj në të gjitha koleksionet e mëdha të Hadithit.

- Transmetojnë Muslimi, Darimiu dhe Nesaiu nga Ebu Derdaja të ketë thënë: “Ka thënë i Dërguari i Allahut: “(Kul huvallahu ehad), është e barabartë me 1/3 e Kur’anit”[2]

- Transmetojnë Muslimi dhe Tirmidhiu nga Ebu Hurejra r.a. të ketë thënë: “Ka thënë i Dërguari i Allahut s.a.v.s.: “Tubohuni (afrohuni), sepse do t’jua lexoj 1/3 e Kur’anit”. Kur njerëzit u tubuan, i Dërguari a.s. doli para masës dhe lexoi: (Kul huvallahu ehad…), pastaj hyri brenda, kurse ne shikuam njëri-tjetrin me habi dhe thamë: I Dërguari i Allahut na tha se do të na lexonte 1/3 e Kur’anit dhe tha se ky njoftim i kishte ardhur nga qielli?! – thotë Ebu Hurejra. Pas pak kohe, vazhdon ai, i Dërguari i Allahut doli prapë dhe na tha: “Unë ju thashë se do t’jua lexojë 1/3 e Kur’anit, pra dijeni se kjo (kaptina El-Ihlas) është sa 1/3 e Kur’anit”.

- Transmeton Buhariu nga Ebu Seid el Huderiu r.a. të ketë thënë: “U tha Resulullahu s.a.v.s shokëve të vet: “A mund ta lexojë dikush prej jush 1/3 e Kur’anit për një natë”. Ishte kjo një gjë e vështirë për ashabët, të cilët i thanë: O i Dërguar i Allahut, cili prej nesh mund ta përballojë këtë, për se i Dërguari a.s. u tha: “Kul huvallahu ehad…” është 1/3 e Kur’anit”

- Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi me sened të saktë nga Aishja r.a. të ketë thënë: “I Dërguari i Allahut dërgoi njërin prej shokëve të vet si kryesues të një ekspedite vëzhguese, i cili gjatë qëndrimit në terren, shokëve të vet në çdo namaz ua këndonte kaptinën “El-Ihlas”, me të cilën po ashtu edhe përfundonte namazin. Kur u kthyen në Medinë, ata ia përmendën këtë veprim të tij Pejgamberit a.s., për se ai u tha: “Pyeteni shokun tuaj përse ka vepruar kështu?”. Kur e pyetën shokun e vet përse kishte vepruar kështu, ai u përgjigj: E dua këtë sure, meqenëse në të përmenden cilësitë e Mëshiruesit, dhe për këtë arsye e fal namazin me të. Atëherë i Dërguari i Allahut u tha atyre: “Shkoni e thuani shokut tuaj se edhe Allahu xh.sh. e do atë.”[3]

- Transmeton Buhariu nga Aishja r.a. të ketë thënë: “Çdoherë që i Dërguari a.s. binte për të fjetur, mblidhte shuplakat e tij, u frynte atyre dhe lexonte: ‘(Kul huvallahu ehad…), (Kul eudhu bi rabbil felek) dhe (Kul eudhu bi rabbi-n-nas)’, pastaj me shuplaka prekte trupin a tij aq sa arrinte, duke filluar prej kokës dhe fytyrës së tij. Këtë veprim e përsëriste tri herë radhazi.”[4]

- Dijetari i madh, Shejhul Islam-Ibn Tejmije ka thënë: “Një grup dijetarësh kanë thënë se Kur’ani famëlartë përmban tri dimensione tematike: 1/3 – ka zbritur për Tevhidin-Njëshmërinë e Allahut, 1/3 tjetër përmban tregime-rrëfime për popujt dhe për pejgamberët e kaluar, kurse 1/3 e fundit përmban urdhra dhe ndalesa. Duke u nisur nga fakti se kaptina “El-Ihlas” përmban në vete konotacionet e dimensionit të Njëshmërisë së pastër të Allahut, d. m. th. Tevhidit, atëherë mund të thuhet me plot të drejtë se kjo sure simbolizon vërtet 1/3 e Kur’anit, ashtu siç ka pohuar edhe vetë i Dërguari a.s.”[5]


Shkaku i zbritjes së kësaj kaptine


Transmetojnë Imam Ahmedi, Tirmidhiu dhe Ibn Xheriri nga Ubejj bin Ka’bi të ketë thënë: “Idhujtarët i thanë të Dërguarit të Allahut s.a.v.s: O Muhamed, tregona prejardhjen (gjenealogjinë) e Zotit tënd? – për se Allahu xh.sh. zbriti këtë kaptinë: (Kul huvallahu ehad…)”

- Katadeja, Dahaku dhe Mukatili transmetojnë e thonë: “Erdhën një grup çifutësh tek i Dërguari i Allahut dhe i thanë: Na e përshkruaj Zotin tënd, sepse Zoti ynë e ka përshkruar Veten në Tevrat, prandaj na trego se prej çkaje është Ai? Prej cilit lloj është? A është nga ari, nga bakri apo nga argjendi? A ha dhe a pi Ai? Prej kujt e ka trashëguar këtë botë dhe kush do ta trashëgojë atë prej Tij?, dhe Allahu xh.sh., si kundërpërgjigje për këto pyetje, zbriti këtë kaptinë: (Kul huvallahu ehad…)”[6]




Lidhmëria e kësaj kaptine me disa nga kaptinat paraprake, sidomos me atë “El-Kafirun”, është shumë e fuqishme, mu për faktin se surja “El-Kafirun”, është kaptinë në të cilën kishte një distancim të hapur nga pabesimtarët (idhujtarët) dhe besimi i tyre i gabuar, kurse në suren “El-Ihlas” shohim vërtetësimin e Njëshmërisë së Allahut xh.sh., i Cili dallohet për cilësi të përkryera e të përhershme, të cilat tregojnë për pafillimësinë dhe pambarimësinë e Krijuesit, tregojnë se Allahu është i zhveshur nga çdo e metë dhe është larg çdo përgjasimi me krijesat.

Mu për këtë arsye, shpeshherë, këto dy kaptina këndohen së bashku në namaz .

- Është përcjellë me transmetime të sakta se i Dërguari i Allahut këto dy sure i këndonte në namazin e sabahut, në namazin pas tavafit rreth Qabesë, në namazin e “Duhasë”, në synetin e akshamit dhe në namazin e udhëtarit.[7]

[valiii]

Koment:

قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ

1. “Thuaj: Ai, Allahu është Një!

Besimi i drejtë në Allahun xh.sh., ishte boshti i tërë revelatave hyjnore. Ishte kjo pikë kyçe e misionit të të gjithë pejgamberëve të Allahut, që të thërrisnin popujt e tyre në besimin e drejtë në Krijuesin e Vetëm të kësaj ekzistence. Por, mjerisht, njerëzit, të nxitur nga lakmia dhe epshet e tyre, dhe gjithmonë të cytur nga shejtani i mallkuar, shpeshherë ranë pre e këtyre grackave, kështu që humbën e devijuan nga rruga e vërtetë e besimit në një Zot..

Disa të tjerë humbën arsyen dhe verbërisht ndoqën rrugën e idhujtarisë, duke i bërë shok Allahut xh.sh. Ishte kjo një besëtytni që u zhvillua nëpër shekujt e kaluar e që vazhdon pa ndërprerë edhe sot e kësaj dite, me të gjitha format dhe mënyrat e mundshme, ani pse tash në mënyrë shumë më të sofistikuar.

Allahu xh.sh., njeriut nuk ia imponoi me dhunë besimin në Të, por e la të lirë për ta gjetur e zgjedhur të vërtetën, të cilën Ai sa e sa herë e sqaroi në Librat e Shenjtë dhe përmes të dërguarve të Tij të zgjedhur.

Në kohën e dërgimit të Muhammedit a.s., ky devijim besimesh kishte arritur kulmin. Njerëzit kishin humbur arsyen dhe besimin e drejtë e të mirëfilltë në një Zot. Në këtë gjendje të një kaosi të përgjithshëm, çifutët dhe të krishterët, si pjesëtarë të “Ehli Kitab-it”, kishin bastarduar tërësisht parimet e besimit të drejtë në Njëshmërinë e Allahut të Plotfuqishëm. Të parët, duke pohuar në mënyrë të palogjikshme se Allahu-Zoti ishte zot personal vetëm i tyre dhe se Uzejri a.s. ishte “djalë” i Tij, kurse të dytët, kishin shkuar edhe më larg në këtë devijim, duke pohuar se Allahu është një Qenie hyjnore e përbërë prej tri komponenteve të pandashme: Ati, Biri dhe Shpirti i Shenjtë, të cilët në të njëjtën kohë përbëjnë edhe tërësinë unikate hyjnore !!! Që absurdi të ishte edhe më i madh, këta i mveshën Isait a.s. (Jesuit) atribute hyjnore, se ai gjoja qenkësh djalë i Zotit apo edhe vetë Zoti, i formësuar në njeri, që paskësh zbritur në këtë botë për t’u sakrifikuar për mëkatet e mbarë njerëzimit!!!

Grupi i tretë e këtij mozaiku të shëmtuar atëbotë, ishin idhujtarët (mushrikët) e Siujdhesës Arabike, të cilët së bashku me popujt e tjerë të atëhershëm, si persianët, indianët, kinezët e të tjerët, besonin në idhuj, në planete, në fenomene të ndryshme natyrore, në zjarr, në njerëz të cilët i kishin mitizuar dhe pastaj prej tyre kishin krijuar legjenda e më pas edhe i kishin hyjnizuar, si Buda, Brahma, Konfuçio etj.

Dhe, erdhi momenti i së vërtetës, erdhi drita që çau këtë errësirë shekullore, e cila kishte ngulfatur deri në skajshmëri arsyen e shëndoshë njerëzore. Zbriti Fjala e Allahut, që përundimisht të vinte në vend të vërtetën, të dallonte besimin e drejtë, në një Zot, nga ai i shtrembër, në shumë zota. Mu për këtë arsye thirrja e parë në Islam iu përkushtua mbëltimit dhe rrënjosjes së realitetit të Njëshmërisë së Allahut xh.sh. në zemrat dhe mendjet e njerëzve. Kjo zaten ishte forma më e përsosour e cila besimin e drejtë e fuqizoi në shpirtin, mendjen dhe zemrën njerëzore.

Allahu xh.sh. i zhvleftësoi të githa besimet e kota e të gabueshme, kur zbriti fundamentet bazë të fesë islame dhe tregoi qartë, në shumë kaptina kuranore, sidomos në këtë sure, se Ai nuk ka shok në Njëshmërinë e Tij, nuk ka lindur askënd dhe nuk është i lindur nga askush, dhe me Të askush nuk është i barabartë në sundim dhe as që është i ngjashëm me Të.

Allahu xh.sh. në fillim të kësaj sureje, në formë urdhri i drejtohet Muhammedit a.s. me fjalët: “Thuaj!” që t’ua bënte me dije idhujtarëve dhe pjesëtarëve të “Ehli Kitab-it” se Allahu nuk është ashtu siç e përshkruani ju, por është Një, i Vetëm dhe i Pashoq.

Ai ka atribute dhe cilësi me të cilat e ka cilësuar dhe përshkruar Veten, dhe këto atribute në terminologjinë islame quhen “Esmaul Husna”-“Emrat e bukur hyjnorë” - ose “Sifatullah”-“Cilësitë e Zotit”.

Kjo sure fillon me të përmendurit e emrit më të madh hyjnor “Allah”, i cili argumenton për Qenien më të Lartë Absolute dhe përfshin të gjithë emrat e tjerë të bukur, që përshkruajnë Madhështinë hyjnore dhe Lartmadhërinë e Krijuesit.

Emri i dytë i ndritur i Zotit në këtë sure, është emri hyjnor “El-Ehad”, i cili tregon Njëshmërinë e Allahut xh.sh., dhe është shumë më përfshirës sesa emri tjetër i përdorur në disa vende të tjera - “El-Vahid”, i cili po ashtu do të thotë –“Një”, sepse emri “Ehad” përmban elementet plotësuese të emrit “Vahid”- i cili simbolizon Njësinë Absolute…[8]





. اللَّهُ الصَّمَدُ

2. Allahu është Ai, të Cilit krijesat i drejtohen (mbështeten) për nevojat e tyre.

Emri i bukur i Allahut “Es-Samed”, nënkupton Qenien Absolute, tek i Cili ka nevojë të drejtohet çdo krijesë. “Fjala “Es-Samed” do të thotë edhe zotëri, që nënkupton faktin se Allahu xh.sh. është Zotëria dhe i vetmi Sundues i Cili përmbush nevojat dhe kërkesat e krijesave.[9] Të gjithë janë të varur nga Ai, ndërkohë që Ai nuk është i varur prej askujt. Tek mëshira e Tij gjen strehim secili që i drejtohet. Atij i përulen dhe i janë nënshtruar ç’ka në qiej dhe në Tokë:

وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَظِلَالُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ

“Gjithçka ka në qiej e në Tokë i bën sexhde vetëm Allahut me dëshirë ose me dhunë, (i bëjnë sexhde) edhe hijet e tyre në mëngjes e mbrëmje” (Err-Rra’d, 15).

Allahu xh.sh. është Absolut në sundim. Në dorën e Tij është çdo gjë. Ai merr e jep, shpërblen e ndëshkon, ngjall e vdes krijesat e Tij.

Ky ajet: “Allahu është Ai, të Cilit çdo krijesë i drejtohet (i mbështetet) për çdo nevojë”, është një përgjigje shumë e qartë nga ana e të Plotfuqishmit se kush vërtet është Zotëria i këtij Universi. Nuk ka idhull, krijesë njerëzore e as engjëllore që mund të pretendonte një gjë të tillë. Këto janë vetëm shpifje dhe fjalë të idhujtarëve, po edhe të “Ehli Kitab-ëve”, të cilët i bënë shok Allahut në hyjni. Tek Allahu nuk ka nevojë për kurrfarë ndërmjetësimi. Tek mëshira e Tij hyjnore mund të gjejë strehim dhe prehje shpirtërore secili që i drejtohet me përultësi e sinqeritet, që e pranon Atë për Zot dhe Krijues. A nuk thotë Allahu xh.sh. në shumë vende në Kur’anin famëlartë, që vetëm Atij t’i drejtohen lutjet, sepse vetëm Ai është që i pranon ato, si f.v. në ajetet:

وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِي إِذَا دَعَانِي
فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ
“E kur robët e Mi të pyesin ty për Mua, Unë jam afër, i përgjigjem lutjes kur lutësi më lutet, pra për të qenë ata drejt të udhëzuar, le të më binden Mua dhe le të më besojnë Mua”. (El-Bekare, 186);

pastaj:

وَقَالَ رَبُّكُمْ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ
“Zoti juaj ka thënë:”Më thirrni Mua, Unë ju përgjigjem…” (Gafir, 60)

dhe:

ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ

Luteni Zotin tuaj të përulur e në heshtje…” (El-Aë’raf, 55)

Në këtë mënyrë, Allahu xh.sh. mënjanon të gjitha ndërmjetësimet, vetëm e vetëm që lutja të drejtohet tek Ai që duhet, sepse vetëm Ai i di hallet e robërve të Vet dhe ka mundësi t’ua plotësojë nevojat e tyre.

Në një hadith të Resulullahut s.a.v.s. thuhet: “Nuk ka musliman që e lut Allahun, me kusht që në atë lutje të tij të mos ketë mëkat ose shkëputje farefisi, e që Allahu të mos i japë njërën prej këtyre tri gjërave: Ose t’i përgjigjet shpejt lutjes së tij, ose t’ia plotësojë atë lutje më vonë, ose t’i largojë nga ai ndonjë dëm të ngjashëm me atë që e ka goditur”.[10]

Ndërsa, nga praktika e Resulullahut s.a.v.s., i cili gjatë lutjeve të tij, me përultësinë më të madhe i drejtohej të Vetmit Strehimtar, i Cili dëgjon lutjet dhe përdëllimet, na është përcjellë kjo dua: “O Zoti im, më udhëzo në rrugën e drejtë, në të cilën i ke udhëzuar robët e Tu! Më fal mua siç i ke falur robët e Tu. Kujdesu për mua ashtu siç kujdesesh për të dashurit e Tu. Më beko në çdo gjë që më jep. Më ruaj nga të këqijat që më afrohen, sepse vetëm Ti përcakton gjithçka dhe askush nuk mund t’i përcaktojë veprimet e Tua, Ai që është nën mbrojtjen Tënde, nuk poshtërohet kurrë, i Madhëruar e i Lartësuar je vetëm Ti, o Zoti ynë”.[11]

[valiii]

3. As s’ka lindur kë, as nuk është i lindur.

Ky ajet është ndër ajetet më madhështore nëpërmjet të cilit Allahu xh.sh. zhvishet nga çdo mangësi, e në këtë rast nga një proces që është i veçantë vetëm për krijesat - lindja. Ky proces është karakteristik për njerëzit, exhinët dhe për gjallesat e tjera që jetojnë në Tokë. Mirëpo, Allahu ua bëri me dije tërë njerëzve se besimet që Ai mund të ishte baba i dikujt, siç pretendonin hebrenjtë dhe të krishterët kur thoshin se Uzejri dhe Isai a.s. janë djem të Zotit, apo siç pretendonin idhujtarët se melaiket janë bija të Zotit, janë vetëm shpifje e trillime, të cilat nuk kanë asgjë të përbashkët me të vërtetën.

Ja se ç’thotë i Lartmadhërishmi në Kur’an:

بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُنْ لَهُ صَاحِبَةٌ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

“Ai (Allahu) është që krijoi (pa kurrfarë shëmbëllimi) qiejt e Tokën ( e duke qenë i tillë), e si do të ketë Ai fëmijë kur nuk pati bashkëshorte? Çdo send e krijoi Ai, dhe është më i dijshmi për të gjitha gjërat” (En’am, 101).

Nga kjo kuptohet se Allahu është vetë Shpikësi dhe Krijuesi i kësaj ekzistence. Ai është Absolut, i përhershëm pa fillim, dhe i përhershëm pa mbarim. As nuk ka lindur kush prej Tij dhe as nuk është i lindur. I lartësuar qoftë në madhërinë dhe shenjtërinë e Tij!

Se sa të shëmtuara ishin fjalët e atyre që i shpifën Allahut fëmijë e bashkëshorte, më së miri na e ilustrojnë këto ajete kuranore:

وَقَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمنُ وَلَدًا. لَقَدْ جِئْتُمْ شَيْئًا إِدًّا. تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْهُ وَتَنشَقُّ الأَرْضُ وَتَخِرُّ الْجِبَالُ هَدًّا. أَنْ دَعَوْا لِلرَّحْمنِ وَلَدًا. وَمَا يَنْبَغِي لِلرَّحْمَنِ أَنْ يَتَّخِذَ وَلَدًا. إِنْ كُلُّ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ إِلا آتِي الرَّحْمَنِ عَبْدًا. لَقَدْ أَحْصَاهُمْ وَعَدَّهُمْ عَدًّا. وَكُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَرْدًا.

“Ata edhe thanë: I Gjithëmëshirshmi ka fëmijë! Ju (O pabesimtarë) vërtet sollët një fjalë shumë të shëmtuar. Aq të shëmtuar, sa gati u copëtuan qiejt e pëlciti Toka dhe sa nuk u shembën kodrat nga ajo (fjalë e shpifur). Për shkak se të Gjithëmëshirshmit i shpifën fëmijë. E të Gjithëmëshirshmit nuk i takon të ketë fëmijë. Nuk ka tjetër, vetëmse të gjithë, ç’ka në qiej e në Tokë, kanë për t’iu paraqitur Zotit si robë. Ai me diturinë e Tij i ka përfshirë të gjithë, dhe ka numëruar e evidencuar çdo gjë të tyre në mënyrë të saktë. Dhe në Ditën e Kiametit, secili prej tyre do t’i paraqitet Atij i vetmuar (i vetëm).” (Merjem, 88-95)

. وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ

4. Dhe askush nuk është i barabartë me Atë.”

Allahut nuk i ngjet askush. Madhështisë së Tij nuk mund t’i afrohet askush. Çdo gjë në këtë ekzistencë u nënshtrohet ligjeve të Tij, me dëshirë ose jo, dhe në çdo proces të kësaj gjithësie, Vullneti i Tij realizohet, ashtu siç e ka planifikuar Ai. Ai nuk ka nevojë për bashkëshorte dhe as fëmijë.

Atij nuk i ngjet askush, sepse Vetë i Lartmadhërishmi në Kur’anin famëlartë thotë:

لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ

“ Asnjë send nuk është si Ai…” (Esh-Shura, 11)

Prandaj, të gjithë ata që pandehën se ka më shumë se një Zot, ata kanë bërë shirk (politeizëm), me se kanë merituar hidhërimin dhe ndëshkimin e Allahut xh.sh.. Kjo zaten edhe është arsyeja që Allahu nuk e fal njeriun që i bën Atij shok, për se thotë:

إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ افْتَرَى إِثْمًا عَظِيمًا

“S’ka dyshim se Allahu nuk e fal (mëkatin) t’i bëhet shok Atij, e përpos këtij (mëkati), i fal kujt të dojë. Kush i bën shok Allahut, ai ka trilluar (shpifur) një mëkat të madh” (En-Nisa’ë, 48)

Po të ishin dy a më shumë zota, sigurisht që do të ndesheshin interesat dhe vullnetet e tyre, dhe kjo botë do të shkatërrohej si rezultat i kapricieve të ndonjërit prj tyre. Këtë gjë na e shpjegon më së miri Vetë Allahu xh.sh., kur thotë:



لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ

“Sikur të kishte në to (në qiej e në Tokë) zota pos Allahut, ato të dyja (Toka e qielli) do të shkatërroheshin. Larg asaj që i përshkruajnë, është Allahu, Zot i Arshit”, (El-Enbija’ë, 22).

Pastaj:

مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِنْ وَلَدٍ وَمَا كَانَ مَعَهُ مِنْ إِلَهٍ إِذًا لَذَهَبَ كُلُّ إِلَهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلا بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ

“Allahu nuk ka marrë për Vete kurrfarë fëmije (as nga engjëjt e as nga njerëzit), nuk ka me Të ndonjë zot tjetër, pse (sikur të kishte zot tjetër) atëherë secili zot do të veçohej për atë që ka krijuar, dhe do të dominonte njëri mbi tjetrin! I lartë, i pastër është Allahu nga ato që i shpifin.” (El-Mu’minun, 91)

Në koleksionin e Buhariut është i shënuar një hadith kudsi, të cilin e transmeton nga Ebu Hurejra r.a., ky nga i Dërguari a.s. e ky nga Allahu xh.sh. të ketë thënë: “Njeriu më ka përgënjeshtruar dhe më ka fyer, pa pasur të drejtë a ndonjë arsye. Përgënjeshtrimi i tij ndaj Meje është kur tha se Zoti nuk do të më rikrijojë ashtu siç më krijoi herën e parë, e pra krijimi i parë nuk është më i lehtë sesa rikrijimi (ringjallja), kurse fyerja e tij ndaj Meje është kur tha se Zoti ka fëmijë, kurse Unë jam i Vetëm, i panevojshëm për asgjë, nuk kam lindur kë, as nuk jam i lindur, dhe askush nuk më përngjet (nuk është i ngjashëm e as i barabartë me Mua).”[12]



Porosia e kësaj sureje:

- Kjo sure nga një këndvështrim i përgjithshëm, me meritë të plotë quhet surja “El-Ihlas”-“Surja e sinqeritetit”, sepse e zhvesh Allahun xh.sh. nga çdo mangësi ose përgjasim me krijesat.

- Allahu i Plotfuqishëm, me argumente të pakontestueshme, dëshmon se Ai është Një, i Vetëm dhe Absolut, i zhveshur nga çdo mangësi, e cila mund t’i mvishet. Kjo shihet nga ajeti i parë: “Thuaj: Ai, Allahu është Një!” - i cili bindshëm vërteton Njëshmërinë e Tij, dhe njëkohësisht mohon se Ai mund të ketë shok-rival në këtë Njëshmëri.

- Allahu është i Vetmi, për të Cilin ka nevojë çdo krijesë, përderisa Ai nuk ka nevojë për asnjë prej krijesave. Ai është i Domosdoshmi, në dorën dhe sundimin e të Cilit është çdo gjë. Këtë e vërteton ajeti i dytë: “Allahu është Ai, të Cilit krijesat i drejtohen (mbështeten) për nevojat e tyre”, - i cili në në njëjtën kohë mohon shpifjet se mund të ketë edhe një krijues tjetër përveç Tij.

- Allahu është i Përhershmi, pa fillim, dhe i Gjithëmonshmi, pa mbarim. Atij nuk i ka paraprirë mosekzistenca. Askush nuk ka lindur prej Tij dhe as nuk është i lindur prej dikujt. I lartësuar dhe i pastër është në madhërinë e Tij nga ajo që i shpifet. Këto premisa hyjnore i argumenton ajeti i tretë: “As s’ka lindur kë, as nuk është i lindur.”, i cili në të njejtën kohë zhvleftëson shpifjet e çifutëve se Uzejri është “djalë” i Zotit, të krishterëve se Isai a.s. është “djalë" i Zotit ose edhe vetë “Zoti”, dhe të idhujtarëve se melaiket (engjëjt) janë “bija” të Zotit.

Se askush nuk mund të jetë i barabartë me Allahun në madhështi, meqenëse Ai është i vetmi Krijues, këtë na e dëshmon ajeti i katërt i kësaj sureje: “Dhe askush nuk është i barabartë me Atë”, i cili zhvleftëson shpifjet e idhujtarëve, të cilët duke adhuruar shumë idhuj, i ngritën ata në zota të barabartë me Zotin e Vërtetë, i Cili nuk ka të barabartë askënd në sundim dhe në krijim, nuk ka as fëmijë dhe as bashkëshorte.

- Dijetarët kanë konstatuar se kjo sure ka zbritur për ta pastruar Allahun nga çdo mangësi që i mveshën pabesimtarët Madhështisë së Tij, ashtu si surja “El-Kevther” kishte zbritur për hir të Resulullahut, për ta zhveshur atë nga mangësitë njerëzore, të cilat ia mveshnin idhujtarët. Përderisa në suren “El-Kevther” idhujtarët e shihnin si të metë-mangësi, që Pejgamberi a.s. nuk kishte fëmijë djem (sepse ata i vdisnin të vegjël), në këtë sure shohim se shpifja e ndonjë fëmije për Allahun, është e metë dhe mangësi.[13]





--------------------------------------------------------------------------------

[1] Fahruddin err-Rraziu, “Et-Tefsirul Kebiir”, vëll. 32, fq 167.

[2] Transmetojnë: Muslimi në kapitullin “Namazi i udhëtarëve” (1/556); Darimiu (508); dhe Nesaiu në kapitullin “Puna e një dite dhe një nate” (nr.701).

[3] Ebu Bekr el Xhezairijj, “Ejseru-t-Tefasiir”, vëll V, fq. 628. Këtë hadith Buhariu e transmeton në “Kitabu-t-Tevhid”.

[4] E transmeton Buhariu dhe autorët e suneneve.

[5] Ibn Tejmije “Tefsir suretul Ihlas”, fq. 28. Kajro 1987.

[6] El-Vahidi en Nisaburi “Esbabun-n-Nuzul”, fq. 262-263.

[7] Dr. Vehbete ez-Zuhajli “Et-Tefsirul Munir”, vëll. XXX, fq. 461

[8] Sejjid Kutb, “Fi Dhilalil Kur’an”, vëll. VI, fq. 4002.

[9] El-Hafidh Ibn Kethir “Tefsirul Kur’anil Adhim”, vëll. IV, fq. 742. Ed-Dahijjetu-Kuvejt, 1998.

[10] Shevki Dajf “Suretu Rrahman ve suver kisar”, Kajro 1995

[11] Transmetojnë Ebu Davudi dhe Tirmidhiu

[12] “El-Ehadith el Kudsijje”, vëll. 1, fq. 33, Bejrut 1983; Këtë hadith kudsi e transmeton Buhariu në vëll. VI, fq. 160 - “Kitabu-t-Tefsir min suretul Ihlas”; Të njëjjtin hadith, me disa ndryshime në radhitje të fjalive, e transmeton edhe Nesaiu, po ashtu nga Ebu Hurejra, në Sunenin e tij, kapitulli “Ervahul mu’minin”, vëll 4. fq. 112.

[13] Fahruddin Err-Rraziu. “Et-Tefsirul Kebiir”, vëll. 32, fq. 185.

[valiii]

Komentimi i kaptinës “El-Felek”

1. “Thuaj: I mbështetem Zotit të agimit!

2. Prej dëmit të asaj që Ai krijoi,

3. dhe prej dëmit të natës kur ajo ngryset,

4. dhe prej dëmit të atyre që fryjnë (fjalë të magjisë) në nyja (të lidhura),

5. dhe prej dëmit të smirëkeqit kur sipas smirës vepron.”

(El-Felek, 1-5)



Kaptina “El-Felek” është kaptinë mekase-medinase, e zbritur pas asaj “El-Fil” dhe ka gjithsej 5 ajete. Në radhitjen e Mus’hafit mban numrin 113. Të këtij mendimi janë Hasen el Basriu, Atau dhe Ikrimja. Ky zaten është mendimi edhe i shumicës së dijetarëve të tjerë. Një mendim të tillë e përkrahin edhe komentatorët e mëdhenj të tefsirit, si Ibn Xherir et Taberiu, Muhamed Abduhu, Muhamed Reshid Ridaja, Sejjid Kutbi, Muhamed Ali Sabuni etj.

Në anën tjetër, Ibn Abbasi, Katadeja dhe një grup i konsiderueshëm i dijetarëve, përfshirë këtu edhe Ibn Merdevijen, Fahru Rraziun, Ibn Kethirin, Ebu Bekr el Xhezairiun etj., mendojnë se kjo sure është medinase, një mendim që po ashtu pranohet nga një numër i madh i dijetarëve.



Emërtimi i kësaj kaptine

Kjo kaptinë njihet me emërtimin “El-Felek”, që do të thotë “kaptina e agimit”, sepse ajeti i parë i kësaj sureje fillon me fjalët: “Thuaj: I mbështetem Zotit të agimit!”.


Vlera e kësaj kaptine
Për vlerën e madhe të kësaj kaptine dhe të asaj “En-Nas”, që ndryshe quhen edhe “El-Muavvedhetejn”, ka dhënë shenjë edhe i Dërguari i Allahut s.a.v.s., në shumë hadithe, të cilat janë shënuar pothuaj në të gjitha koleksionet e mëdha të Hadithit.

Ja disa prej këtyre transmetimeve:

- Transmetojnë Muslimi në Sahihun e tij si dhe Ahmedi, Tirmidhiu e Nesaiu nga Ukbe bin Amir el Xhuhenij të ketë thënë: “Më ka thënë i Dërguari i Allahut: “A nuk di se si ajetet që më kanë zbritur sonte (në këtë natë), kurrë nuk kanë zbritur të tilla më parë: “(Kul eudhu bi rabbil felek) dhe (Kul eudhu bi rabbi-n-nas).”

Transmetojnë Ahmedi, Ebu Davudi, Tirmidhiu dhe Nesaiu nga Ukbe bin Amiri të ketë thënë: ”Më ka urdhëruar i Dërguari i Allahut s.a.v.s., që t’i këndoj dy “muavvedhetejnët” pas çdo namazi”.

-Transmeton Nesaiu nga Ebu Abdullah bin Aish el Xhuhenij të ketë thënë: “Më ka thënë i Dërguari i Allahut: “O Ibn Aish! A të tregoj për lutjet më të mira (më të vlefshme), me të cilat kërkohet mbrojtje tek Allahu?” Po, si jo, o i Dërguar i Zotit, ia ktheva unë. Atëherë më tha: “Lexoji këto dy sure: (Kul eudhu bi rabbil felek…) dhe (Kul eudhu bi rabbi-n-nas…).”[1]

- Transmeton Nesaiu nga Xhabiri r.a. të ketë thënë: “I Dërguari i Allahut njëherë më tha: “Xhabir, thuaj (lexo)!” e unë e pyeta: Ç’duhet të them (të lexoj)? Ai u përgjigj: “Thuaj: (Kul eudhu bi rabbil felek…) dhe (Kul eudhu bi rabbi-n-nas…)”. Unë i lexova ato, e ai (i Dërguari a.s.) tha: “Lexoji ato, sepse kurrë nuk do të lexosh diçka të barabartë me to”. [2]

- Në një hadith të përcjellë nga Sudijj bin Ixhan, thuhet: “Më ka thënë i Dërguari i Allahut: “A t’i mësoj tri sure, sikur të cilat nuk kanë zbritur as në Tevrat, as në Zebur, as në Inxhil e as në Furkan (Kur’an)? Ato janë: (Kul huvallahu ehad…), (Kul eudhu bi rabbil felek…) dhe (Kul eudhu bi rabbi-n-nas…).”



Shkaku i zbritjes së kësaj kaptine

Në lidhje me këtë sure dhe atë “En-Nas”, nëse janë mekase ose medinase, siç theksuam më parë, dijetarët janë ndarë në dy grype: Disa prej tyre mendojnë se kjo kaptinë është mekase, kurse disa të tjerë se kjo është medinase.

Është fakt i pamohueshëm se që të dyja këto mendime kanë mbështetje në argumente dhe mund të konsiderohen si të sakta.

Fahru Rraziu në tefsirin e tij cek mendimet e disa dijetarëve që thonë se kjo sure është mekase, dhe si shkak të zbritjes së saj marrin një hadith në të cilin ceket se Xhibrili a.s. e ka paralajmëruar Muhammedin a.s. se një “ifrit” prej exhinëve është duke e përcjellë për t’i përgatitur një kurthë (intrigë), dhe si mbrojtje nga dëmi i tij, Allahu xh.sh. i zbriti në Mekë të Dërguarit të Tij dy “muavvedhetejnët”, me të cilët kërkohet mbrojtje nga Allahu prej dëmit të çdo krijese, qofshin exhinë, njerëz apo egërsira.

Fahru Rraziu sjell edhe një thënie që transmetohet nga Seid bin Musejjebi, i cili ka thënë se këto dy sure kanë zbritur në Mekë si mbrojtje nga mësyshi dhe zilia e kurejshëve ndaj Muhammedit a.s., të cilët nuk mund të pajtoheshin se ai një ditë të afërt do t’ua shkatërronte idhujt dhe pozitat e tyre privilegjuese.[3]

Mirëpo vetë Rraziu konsideron se kjo sure është medinase, dhe sjell si argument hadithin e gjatë që transmetohet nga Aishja r.a., ku ceket ngjarja e magjisë ndaj Muhammedit a.s.; hadithi gjendet pothuaj në të gjitha koleksionet bazë të hadithit.

Shumica prej atyre që mendojnë se kjo sure dhe ajo “En-Nas” janë mekase, nuk e përmendin fare ngjarjen e magjisë së çifutit Lebid ibn A’ësam ndaj Resulullahut s.a.v.s., madje shumë prej tyre edhe mohojnë kategorikisht një gjë të tillë. Prej dijetarëve bashkëkohorë, më të zëshmit në këtë drejtim janë Muhammed Abduhuja, Muhammed Reshid Ridaja e në një mënyrë edhe Sejid Kutbi, i cili ndër të tjera, në lidhje me këtë, thotë: “Janë cekur transmetime, disa prej tyre të vërteta (autentike), por jo edhe mutevatir (të përcjella nga shumë transmetues nga ashabët), se Lebid ibn A’ësam, një çifut nga Medina i kishte bërë magji dhe e kishte hipnotizuar Pejgamberin a.s. për disa ditë apo muaj… dhe se me zbritjen e këtyre dy sureve, i është larguar ajo magji e lidhur në nyja…mirëpo është e sigurtë se këto rrëfime e kundërshtojnë idenë e të mbrojturit të Pejgamberit a.s. në fjalë dhe në vepra… Që këtu ne i heqim nga mendja të gjitha këto rrëfime, në bazë të asaj se Kur’ani është arbitri përfundimtar dhe se hadithet e transmetuara individuale (ahad) lidhur me këtë ngjarje, nuk kanë pasur mbështetje të duhur dhe nuk mund të merren për argumentim në çështje të besimit. Ajo që këto rrëfime i bën edhe më të paqëndrueshme, është fakti se që të dy suret - “El-Felek” dhe “En-Nas”, u shpallën (zbritën) në Mekë, që është mendim më i pranuar i dijetarëve, prandaj transmetimet e tilla në këtë rast humbin nga pesha dhe konsiderohen si të dobëta”.[4]



Lidhmëria e kësaj kaptine me atë paraprake
Meqenëse Allahu xh.sh. në suren paraprake “El-Ihlas” sqaroi se Allahu është i pastër nga çdo gjë që nuk përkon me Madhërinë dhe cilësitë e Tij, dhe se vetëm Atij i drejtohet çdo krijesë për çdo nevojë a kërkesë, në këtë sure dhe në atë pasuese “En-Nas”, sqarohet, se duke u mbështetur në Allahun xh.sh., duhet të kërkojmë prej Tij që të na mbrojë prej dëmit të krijesave, prej dëmit të errësirës së natës së ngrysur, prej së keqes së magjistarëve e të ziliqarëve, prej dëmit të vesveseve dhe intrigave të shejtanit, dhe prej dëmit të tërë asaj që Allahu ka krijuar në përgjithësi, përfshirë këtu edhe dëmin e shkaktuar nga exhinët dhe nga njerëzit. Kjo është edhe arsyeja që tri suret e fundit në Kur’an të quhen “El-Muavvidhat”, ndërsa du suret e fundit “El-Muavvedhetejn”.

[valiii]

Koment:

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَق

1. Thuaj: I mbështetem (kërkoj mbrojtje prej) Zotit të agimit!

Kjo sure fillon me urdhrin hyjnor “Kul”-“Thuaj”, ashtu si në suren paraprake “El-Ihlas”, por tashti me një ton më të butë e më të mëshirshëm, sesa në “El-Ihlas”, që ishte urdhër i prerë.

Fjala “Thuaj” këtu shpreh formën e këshillës hyjnore të Krijuesit, i Cili e mëson të Dërguarin e Vet se kujt duhet t’i mbështetet për të kërkuar mbrojtje. E s’ka dyshim që më i merituari për të kërkuar mbrojtje e strehim është Vetë Allahu xh.sh., i cili është Krijues i botëve, Krijues i tërë asaj që e shohim dhe që nuk e shohim, Krijues i dritës dhe i errësirës, Krijues i çdo gjëje.

Fjala “Eudhu”, nga aspekti gjuhësor ka kuptimin: “kërkoj mbrojtje, strehim, mbështetje me qëllim të largimit të dëmit material si dhe të ligave e të këqijave të tjera të natyrës shpirtërore.”[5]

Fjala “felek” në aspektin etimologjik do të thotë: ndarje, çarje, por qëllimi i saj në kontekst të fjalisë do të thotë agim i mëngjesit, proces ky që simbolizon ndarjen e dritës nga errësira me fillimin e dritës së parë të agimit. Fjala “felek” mund të vijë edhe në kuptim të krijimit ose më saktësisht çdo gjë që shpërthen në jetë, si fjala vjen kur fara çahet dhe bima del mbi tokë ose uji kur shpërthen nga shkëmbinjtë, pastaj shiu kur bie e ndahet nga retë etj.

Në lidhje me këto kuptime do të sjellim ajetet kuranore si: “S'ka dyshim, All-llahu është zbërthyes i farës (i kokrrës së saj) dhe i bërthamës (së pemës). Ai nxjerr të gjallin nga i vdekuri dhe Ai është nxjerrës i të vdekurit nga i gjalli. Ky është All-llahu, e si shmangeni atëherë (nga besimi)? Ai është krijues i dritës së mëngjesit. Natën e bëri kohë pushimi, e Diellin dhe Hënën për llogaritje të kohës. Ky (rregull) është caktim i të plotfuqishmit, i të gjithëdijshmit.“ (El-En’am, 95-96).

Edhe Ibn Tejmije është i mendimit se kuptimi i fjalës “felek” ka një prej këtyre dy domethënieve: ose “Zot i agimit të mëngjesit” ,ose “Zot i tërë krijesave (d.t.th. i tërë asaj që është e krijuar)”, dhe hedh poshtë si të pabaza të gjitha mendimet e tjera, se fjala mund të jetë për ndonjë luginë ose shtëpi në Xhehennem, në të cilën do të ndëshkohen xhehennemlinjtë, sepse, sipas tij, këto transmetime nuk janë të vërteta dhe nuk janë të përcjella në mënyrë të drejpërdrejtë nga i Dërguari i Allahut.[6]

Pastaj rreth fjalës “felek” se ajo simbolizon agimin e mëngjesit, kemi argument edhe hadithin e Aishes r.a. për fillimin e shpalljes se “…i Dërguari a.s. në fillim nuk shihte ndonjë ëndërr (ru’ja) e të mos i dilte e qartë sikur agu i mëngjesit (ke feleki-s-subhi)….” etj.



مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ

2. Prej dëmit të asaj që Ai krijoi.

Gjatë komentimit të këtij ajeti, dijetarët kanë dhënë mendime të shumta se ç’mund të përfshihet me fjalët ”Prej dëmit të asaj që Ai krijoi”.

Dijetari i mirënjohur Fahrudin Rraziu sjell tri mendime, kuptimet e të cilave i synon ajeti në fjalë. Sipas Rraziut, ajo që është synuar në “mbrojtjen prej dëmit të çdo krijese”, në radhë të parë aludohet tek dëmi nga Iblisi (shejtani i mallkuar). Dhe, meqenëse kjo sure flet edhe për faktin se duhet të mbrohemi prej dëmit të magjistarëve e ziliqarëve, është e arsyeshme që në fillim të kërkojmë mbrojtje nga Allahu prej dëmit të shejtanit, i cili ka një lidhje të drejtpërdrejtë me magjinë (sihrin). Është fakt se nuk ka krijesë më të dëmshme se shejtani, i cili gjithmonë rri në pritë për ta larguar çdo njeri nga rruga e drejtë. Këtë mendim të tij e mbështet në një komentim nga Ibn Abbasi i cili thotë se ajeti synon mbrojtjen prej dëmit të Iblisit.[7]

Mendimi i dytë është se duhet të kërkojmë mbrojtje tek Allahu prej dëmit të Xhehennemit dhe të ndëshkimeve që gjenden në të, kurse mendimi i tretë i Rraziut përputhet me mendimin edhe të dijetarëve të tjerë, mendim të cilit i bashkohem edhe unë, se duhet të kërkojmë mbrojtje tek Allahu prej dëmit të çdo krijese që Ai ka krijuar, qoftë prej njerëzve, exhinëve, shtazëve të egra e të rrezikshme të të gjitha llojeve, me një fjalë prej dëmit të të gjitha atyre krijesave që mund të na bëjnë dëm. Në këtë lloj përfshihen edhe të gjitha sëmundjet dhe dhimbjet e shkaktuara prej tyre, të cilat në të njëjtën kohë janë sprovim i besimit tonë.



وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ

3. Dhe prej dëmit të natës kur ajo ngryset.

Fjala “gasik” do të thotë natë e errët, diçka që zbrazet apo shpërndahet me shpejtësi, e në këtë rast aludohet errësira e natës, e cila zbret shpejt në tokë dhe mbulon gjysmën e rruzullit tokësor, kurse fjala “vekab” do të thotë “ka hyrë (është shtrirë)”, dhe simbolizon shtrirjen e errësirës në tokë.[8]

Në kuptim të errësirës së natës fjala “gaseka” vjen edhe në ajetin kuranor: “Fale namazin kur zbret (nga zeniti) dielli, e deri në errësirën e natës…” (El-Isra’ë, 78).

Fjala “gasik” në një kuptim tjetër nënkupton edhe hënën në të sosur të saj, në fund të muajit, sepse në një transmetim të përcjellë nga Aishja r.a. thuhet që i Dërguari a.s. e kishte porositur atë me fjalët: “Kërko mbrojtje tek Allahu prej kësaj (hënës në të sosur), sepse kjo është “gasiku”- errësira kur ngryset”.[9]

Nata ose errësira nga vetë natyra e tyre janë trishtuese dhe të frikshme. Ndoshta sepse nën petkun e errët të natës mund të fshihen shumë dëme e të këqija të njerëzve kriminelë, exhinëve apo edhe të shtazëve gjakpirëse, të cilat presin prenë e tyre.

Nata është interval kohor kur njeriu duhet ta marrë pjesën e merituar të qetësimit dhe pushimit, por jo të gjithë njerëzit flenë e pushojnë. Ka prej tyre që presin errësirën e natës për të kryer veprat më të ndyra, për të vrarë a plaçkitur, që pastaj t’i fshehin më lehtë gjurmat e krimit të tyre.

Pastaj nata është një hapësirë kohore, kur edhe exhinët e shtrijnë dëmin dhe ndikimin e tyre, kështu që jemi të obliguar të mbështetemi për mbrojtje nga çdo frikë tek Ai që krijoi natën dhe ditën, Ai që krijoi tërë ekzistencën dhe e mbikëqyr rrjedhën e saj.

[valiii]

وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ

4. Dhe prej dëmit të atyre që fryjnë (fjalë të magjisë) në nyja (të lidhura).

Ky ajet kuranor flet për një grup të shëmtuar njerëzish që merren me magji, për t’u sjellë dëm të tjerëve. Me theksim të veçantë flitet për gratë që merren me magji, duke lidhur penj në nyja e duke fryrë në ta, që personit të caktuar t’i shkaktojnë dëm, por në përgjithësi mund të përfshihen edhe falltorët e magjistarët e ndryshëm edhe meshkuj, të cilët merren me punë të tilla të liga.

Marrja me magji, sipas parimeve islame, është haram, gjë e ndaluar rreptësisht, sepse nëpërmjet veprimeve magjike, shkaktohen çrregullime të ndryshme psiko-fizike tek personat, ndaj të cilëve drejtohet magjia. Madje me këso veprimesh të ndyra mund të shkaktohen edhe çrregullimi i harmonisë bashkëshortore, ndarjet, grindjet familjare etj. Mu për këtë arsye, edhe i Dërguari a.s. magjinë e ka vendosur të dytën me radhë prej atyre shtatë gjërave që janë shkatërrimtare për njeriun dhe imanin e tij, kur thotë: “Largohuni prej shtatë gjërave shkëtrruese. Ashabët i thanë: Cilat janë ato, o i Dërguari i Allahut? E ai tha: “Shirku (t’i bësh shok Allahut në krijim e sundim), magjia (sihri), mbytja e dikujt që e ka ndaluar Zoti, përveçse me arsye, marrja e kamatës, marrja (grabitja) e pasurisë së jetimit, ikja nga fushëbeteja dhe akuzimi i grave të ndershme e besimtare (për amoralitet)”[10]

Në lidhje me sihrin dhe realitetin e tij, dijetarët janë ndarë më dysh. Përderisa të gjithë dijetarët që përfaqësojnë Ehli-Synetin, janë unikë se sihri si realitet ekziston, meqenëse në Kur’an është përmendur në më se 60 vende, dijetarët e shkollës së mu’ëteziles (racionalistët) janë kategorikë se sihri nuk është një realitet, por vetëm një mashtrim optik. Këtë konstatim të mu’ëteziles e përkrahin edhe shumica e dijetarëve bashkëkohorë me në krye Muhammed Abduhunë, Reshid Ridanë, Sejjid Kutbin etj.

Sidoqoftë Ehli-Syneti, kanë mendim tjetër rreth magjisë, dhe thonë se ajo është një realitet, në të cilin bashkëveprojnë forcat e errëta djallëzore dhe ato njerëzore dhe për të ka dhënë shenjë edhe Allahu xh. sh. në Kur’an në kaptinën “El-Bekare” tek tregimi mbi dy engjëjt e dërguar në Babiloni si një “fitne-sprovë”, të cilët njerëzve ua mësonin disa veprime magjike, me anë të të cilave ata kishin mundësi të ndanin burrin nga gruaja, por me një porosi të qartë hyjnore: “Mos bëj kufër, sepse ne jemi vetëm sprovë”. (El-Bekare, 102).

Gjatë komentimit të këtij ajeti: “Dhe prej dëmit të atyre që fryjnë (fjalë të magjisë) në nyja (të lidhura)”, është e udhës të flasim pak më gjerësisht rreth sihrit ndaj Resulullahut s.a.v.s., duke shfrytëzuar edhe hadithin ku bëhet fjalë se si një çifut i Medinës (Lebid bin A’ësam) i kishte bërë magji të Dërguarit të Allahut, dhe kjo ngjarje konsiderohet edhe si shkak i zbritjes së kësaj sureje dhe asaj “En-Nas”.

Transmetohet nga Aishja r.a. të ketë thënë: “Me një rast i bëri magji Pejgamberit a.s. një njeri nga fisi beni-Zurejk, i quajtur Lebid ibn A’ësam, saqë Pejgamberit a.s. i dukej se kishte bërë diçka, ndërsa ai në realitet nuk kishte bërë asgjë. Derisa një ditë apo një natë, ai ishte tek unë, iu lut Zotit gjatë e gjatë dhe pastaj m’u drejtua e më tha: “Oj Aishe, po e ndiej se Allahu më dha përgjigje për atë që kam kërkuar. Më erdhën dy njerëz (engjëj), njëri më është ulur te koka, kurse tjetri te këmbët. Njëri prej tyre tha: Prej çfarë lëngon ky njeri?

- I është bërë magji, - tha tjetri.

- E kush i ka bërë magji ?, - tha i pari.

- Lebid ibn A’ësam, - tha tjetri.

- Në çka ? - pyeti i pari.

- Në krahër, në furkë dhe në kupë të palmës mashkullore - iu përgjigj tjetri.

- E ku janë ato gjësende - e pyeti i pari.

- Në pusin Dhervan- iu përgjigj tjetri.”

Dhe Pejgamberi a.s., me disa shokë të tij, shkuan e i nxorën ato gjësende prej aty. Pastaj i Dërguari i Allahut i kishte thënë Aishes: “Oj Aishe, pasha Allahun, uji i atij pusi sikur kishte marrë ngjyrën e kanasë, kurse palmat e tij u përngjanin kokave të shejtanëve”.

- A nuk i dogje ato, o i Dërguar i Allahut? – e pyeta unë, thotë Aishja.

- “Jo”, tha ai. “Sa më përket mua, Allahu më shëroi, por kam frikë se mos ajo do të ndikojë keq tek njerëzit”, prandaj urdhërova që ai pus të mbulohej së bashku me ato gjësende…”[11]

Në një transmetim tjetër transmetohet se në pus kishte qenë një pe i gjatë i lidhur në 11 nyja dhe me zbritjen e dy “muavvedhetejnëve” që përmbajnë 11 ajete, pas leximit të secilit ajet nga ana e Xhibrilit, zgjidhej nga një nyjë e sihrit, derisa u zgjidhën të gjitha nyjet dhe i Dërguari i Allahut e ndjeu veten të lehtësuar, sikur të ishte shkarkuar nga një barrë e rëndë. Pas kësaj, Xhibrili ia lexoi atij këtë dua: “Me emër të Allahut, kërkoj mbrojtje për ty nga çdo gjë që mund të të bëjë dëm, Allahu të shëroftë”.[12]

Hadithi argumenton qartë se të Dërguarit a.s. i është bërë magji, dhe se kjo magji i ka shkaktuar atij herë pas herë disa shqetësime fizike e psikike në formë të dhembjes së kokës.

Ky hadith është sahih (autentik), dhe është transmetuar nga Buhariu e Muslimi me isnade të sakta e besnike; është një hadith që në mesin e dijetarëve gjatë kohëve, ka ngjallur polemika të ashpra nëse i është bërë magji Resulullahut ose jo ?!

Dijetarë bashkëkohorë, si Abduhu, Ridaja, Sejjid Kutbi etj, mendojnë se ky hadith nuk është fare i vërtetë dhe mohojnë kategorikisht mundësinë që ndonjë lloj sihri-magjie të ndikonte në të Dërguarin e Allahut, aq më parë kur në Kur’an ka mjaft ajete të qarta në të cilat dëftohet se Muhammedi a.s. ishte vazhdimisht nën përkujdesjen e Allahut xh.sh. dhe se Ai i kishte thënë në Kur’an: “All-llahu të garanton mbrojtjen prej njerëzve (prej armiqve).” (El-Maide 67).

Këta dijetarë sjellin shumë shembuj se një gjë e tillë ishte e pamundur të ndodhte, sepse, po ta pranonim këtë si të vërtetë, atëherë do të pranonim fjalët e idhujtarëve se Muhammedi a.s. vërtet ishte një njeri i magjepsur e jo pejgamber. Këtë e mbështesin në ajetin kuranor: “…dhe kur ata zullumqarë thonë: Ju vetëm jeni duke e ndjekur një njeri që e ka zënë magjia!” (El-Isra’ë, 47).

Përkundër të gjitha këtyre mendimeve, ne anojmë nga ai mendim se Pejgamberit a.s. i është bërë magji, por ajo magji nuk ka ndikuar në aftësinë e të pranuarit të Shpalljes, dhe mendojmë se kjo aspak nuk e cenon autoritetin e tij si të mbrojtur nga këto ndikime. Kjo magji siç theksuam më lartë kishte ndikuar tek ai herë pas herë, vetëm në aspektin fizik, sepse megjithatë Muhammedi a.s. edhe pse ishte Pejgamber i zgjedhur, ai ishte njeri prej mishi sikur ne, dhe kjo nënkupton se gjëra të tilla mund të ndikojnë në aspektin fizik edhe tek ai. (Megjithatë Allahu e di më së miri të vërtetën).

وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ

5. Edhe prej dëmit të smirëkeqit kur sipas smirës vepron.”

Zilia a smira është një prej të këqijave më të mëdha, nga e cila po ashtu duhet të kërkojmë mbrojtje tek Allahu.

Fjala “hased”–“zili (smirë)” në gjuhën arabe nënkupton: “pasionin (dëshirën) për zhdukjen e mirësisë nga tjetri”.

S’ka dyshim që magjia dhe zilia kanë një lidhmëri të ngushtë në mes tyre dhe për këtë arsye Allahu xh.sh. i ka përmendur njërën pas tjetrës. E si të mos jetë kështu kur zilia qëllimkeqe, është mëkati i parë që është bërë në qiell, atëherë kur Iblisi xhelozoi ndaj Ademit a.s., duke bërë mendjemadhësi dhe mëkati i parë që është bërë në tokë, atëherë kur Kabili xhelozoi të vëllanë e tij, Habilin. Si rezultat i kësaj smire në rastin e parë ishte mallkimi i Iblisit nga ana e Allahut xh.sh., ndërsa në rastin e dytë ishte mbytja e të vëllait nga ana e Kabilit.

Mirëpo këtu pashmangshëm shtrohet një pyetje: A thua si mund të ndikojë smira-xhelozia për të keq? Përgjigjja është se në zemrën e njeriut ziliqar ekziston një burim i energjisë negative, e cila reflekton urrejtjen e madhe ndaj dikujt, kështu që ajo energji negative, kur zbrazet, e dëmton tjetrin. Natyrisht dëmi i saj mund ta prekë çdonjërin, dhe mu për këtë arsye jemi të obliguar të kërkojmë mbrojtje tek Allahu nga zilia dhe smira.

Kur’ani famëlartë në disa ajete na ka bërë me dije se ndaj muslimanëve dhe Islamit gjithmonë ka pasur e do të ketë zili dhe se hebrenjtë e të krishterët janë të parët që shfaqën haptazi zilinë e tyre ndaj Islamit dhe muslimanëve. Ja se ç’thotë Kur’ani për ta: “Shumë ithtarë të librit (jehudë e të krishterë), edhe pasi u është bërë e qartë e vërteta, nga vetë zilia e tyre personale dëshiruan që pas besimit tuaj t'ju kthejnë në pabesimtarë, pra ju lini ata dhe largohuni prej tyre derisa All-llahu ta sjellë urdhrin e Vet. All-llahu ka mundësi për çdo send.” (El-Bekare, 109).

Zili shprehën edhe idhujtarët kur xhelozuan Resulullahun s.a.v.s. për shpalljen që po i vinte : “A u kanë zili atyre njerëzve për atë që All-llahu u dha nga mirësitë e Tij?” (En-Nisa’ë, 54).

Për zilinë si një cilësi e shëmtuar, ka folur edhe Resulullahu s.a.v.s., i cili ndër të tjera ka thënë: “Tre vetave nuk u pranohet duaja: Atij që ha ushqimin haram, atij që përgojon të tjerët (i përqesh) dhe atij që në zemrën e tij ka zili (haset) ndaj muslimanëve.” [13]

Ndërsa në një hadith tjetër ka thënë: “Ruhuni nga zilia (të mos ju kaplojë ) sepse zilia (smira) i gllabëron veprat e mira ashtu siç i djeg zjarri drutë.”

Në anën tjetër, ekziston një zili (lakmi) e lejuar, me të cilën i lutemi Allahut xh.sh. që edhe ne të na e mundësojë arritjen e mirësisë, ashtu siç i ka dhënë të mira e begati ndonjë vëllai tonë musliman. Kjo lakmi–zili e lejuar, në gjuhën arabe quhet “gibtatun”. Në lidhje me këtë i Dërguari i Allahut s.a.v.s. ka thënë: “Nuk bën të ketë zili (muslimani ndaj muslimanit) përveçse në dy raste: zili (lakmi) ndaj një njeriu të cilit Allahu i ka dhënë pasuri dhe ia ka mundësuar që atë pasuri ta shpenzojë në rrugë të Tij e për mirësi, dhe zili (qëllimmirë) ndaj një njeriu, të cilit Allahu i ka dhënë urtësi (dije), me të cilën dije ai punon dhe gjykon ndërmjet njerëzve.”[14]

Pra, vetëm në këto dy raste lejohet zilia-lakmia qëllimmirë, sepse muslimani xhelozon me qëllim të mirë, që Allahu edhe atij t’ia mundësojë pasurinë dhe dijen, kurse hipokriti (munafiku) xhelozon me smirë, që Allahu t’i largojë mirësinë tjetrit.



Porosia e kësaj sureje:

Kjo kaptinë përmban në vete disa porosi të mëdha hyjnore, ndër to:

- Të kërkuarit mbrojtje dhe ndihmë vetëm prej Allahut xh.sh. nga dëmi i çdo gjëje, përfshirë këtu njerëzit, exhinët, egërsirat, errësirën e natës, mbrojtjen nga dëmi i magjistarëve dhe të atyre që kanë zili të keqe.

- Meqenëse zilia ishte mëkati i parë në qiell dhe i pari në tokë, dhe meqenëse idhujtarët xhelozuan të Dërguarin e Allahut për zbritjen e Shpalljes, si dhe hebrenjtë e të krishterët xhelozuan muslimanët dhe Islamin, kjo kaptinë dhe ajo “En-Nas” erdhën të radhitura në fund të Kur’anit, për të na bërë me dije se xhelozi të tilla ndaj nesh do të ketë deri në Ditën e Kiametit, prandaj duhet të jemi të kujdesshëm dhe të kërkojmë mbrojtje prej smirës dhe xhelozisë së armiqve.

- Nëse na godet ndonjë fatkeqsi a diçka e ngjashme, duhet të mbështetemi tek Allahu me durim e përkushtim, dhe vetëm prej Tij të kërkojmë largimin e asaj të keqeje, e kurrsesi të mos kërkojmë një gjë të tillë nga magjistarët apo falltorët.



Përfundim:

Nga praktika e të Dërguarit të Allahut, kemi shumë thënie e lutje me të cilat mund të kërkojmë nga Allahu të na mbrojë prej dëmeve dhe të këqijave, e këtu do t’i përmendim vetëm disa prej tyre. Ka thënë i Dërguari i Allahut:

- “Kërkoj mbrojtje me fjalët më të përsosura të Allahut nga hidhërimi i Tij, nga dëmi i robërve të Tij, nga vesveset e shejtanëve dhe nga prania e tyre.”[15]

- “O Zoti im, Njohës i së fshehtës dhe i së dukshmes, Krijues i qiejve dhe i Tokës, Zot i çdo sendi dhe Mbizotërues i saj. Dëshmoj se nuk ka të adhuruar tjetër përveç Teje. Kërkoj mbrojtjen Tënde nga e keqja e vetes sime, nga e keqja e shejtanit dhe nga shirku i tij, kërkoj të më mbrosh që vetvetes e as ndonjë muslimani të mos i bëj keq.”[16]

- “O Zoti im, kërkoj mbrojtjen Tënde nga brengat dhe dëshpërimi, nga paaftësia dhe dembelia, nga koprracia e frika si dhe nga zhytja në borxhe e mundjet e njerëzve.”[17]

- I Dërguari a.s. për nipat e tij Hasanin dhe Husejnin, bënte këtë lutje: “Lus Allahun me fjalët e Tij të plota që t’ju mbrojë nga çdo shejtan, nga çdo intrigë (e keqe) e tij dhe prej çdo syri të keq”.[18]

- Transmeton Buhariu dhe autorët e të gjithë suneneve nga Aishja r.a. të ketë thënë: “Çdoherë që i Dërguari a.s. binte në gjumë, u frynte shuplakave të tij dhe lexonte: (Kul huvallahu ehad…), (Kul eudhu bi rabbil felek) dhe (Kul eudhu bi rabbi-n-nas), pastaj me shuplaka prekte (përshkonte) trupin a tij aq sa arrinte, duke filluar prej kokës dhe fytyrës së tij. Këtë veprim e përsëriste tri herë radhazi.”[19]

- Po ashtu nga praktika e të Dërguarit a.s. është që, para se të biem në gjumë, të këndojmë suret “El-Ihlas, El-Felek, En-Nas, dhe ajetul kursinë (tespih dovën-ajeti 255 i kaptinës El-Bekare)”, në mënyrë që të jemi të mbrojtur edhe në gjumë nga shqetësimet që mund të na i shkaktojnë djajtë dhe exhinët nëpërmjet ëndrrave të këqija.



--------------------------------------------------------------------------------

[1] Ibn Kethir “Tefsiruul Kur’anil Adhim”, vëll. IV, fq. 745

[2] Sejjid Kutb “Fi Dhilalil Kur’an” vëll. VI, fq. 4006

[3] Fahruddin Er-Rraziu “Et-Tefsirul Kebir-Mefatihul Gajb” vëll. XXXII, fq. 187.

[4] Sejjid Kutb “Fi Dhilalil Kur’an”, vëll. VI. fq.4008.

[5] Emin Behrami “Përkthimi dhe komentimi i El-Istiadhesë, El-Besmelesë dhe i suretu-l-Fatihasë”, fq. 13, Prishtinë, 1998.

[6] Shevki Dajf “Suretu Rrahman ve suver kisar”, fq. 387

[7] Imam Fahruddin Er-Rraziu “Et-Tefsirul Kebir-Mefatihul Gajb” vëll 32, fq. 193.

[8] Muhammed esh-Shenkiti “Advaul Bejan fi Idahil Kur’ani bil Kur’an”, vëll. IX, fq. 160, Bejrut, 1995.

[9] Transmeton Tirmidhiu

[10] Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi nga Ebu Hurejra.

[11] Transmetojnë Buhariu vëll. 9/192 dhe Muslimi vëll. 4/1719

[12] Dr. Vehbete ez-Zuhajli “Et-Tefsirul Munir” vëll. XXX, fq. 476

[13] Kurtubiu, “El Xhamiu li ahkamil Kur’an” vëll. XX, fq. 260

[14] Muhammed esh-Shenkiti “Advaul bejan….” Vëll. IX, fq. 164.

[15] Transmeton Ebu Davudi 4/12; Tirmidhiu 3/171.

[16] Transmeton Ebu Davudi 4/317; Tirmidhiu 3/142.

[17] Transmeton Buhariu 7/158.

[18] Transmeton Buhariu 4/119.

[19] E transmeton Buhariu nr. i hadithit 4729, vëll. IV, si dhe autorët e suneneve.

[Konti1]

Cilit verset Kur’anor i frikohen më së shumti Izraelitet?
Thuhet se verseti Kur'anor që më së shumti i frikohen Izraelitët është verseti i 64 në El Maide ku theksohet mënyra e trajtimit të Izraelitëve nga ana e All-llahut të cilët mundohen ta "ndezin zjarrin për luftë."
E hënë, 12 Janar 2009 22:08

<DIV id=news_detail_content>Gjersa masakra dhe dhuna Izraelite po vazhdon kah anët më të errëta dhe më të liga, ditëve të sotshme një detaj shumë interesant rreth qasjes së tyre ndaj Kur'anit është raportuar.

Thuhet se verseti Kur'anor që më së shumti i frikohen Izraelitët është verseti i 64 në El Maide ku theksohet mënyra e trajtimit të Izraelitëve nga ana e All-llahut të cilët mundohen ta "ndezin zjarrin për luftë."

Këtu është përkthimi i kuptimit të këtij verseti Kur'anor:

Jehuditë thanë: "Dora e All-llahut është e shtrënguar!" Qofshin të shtangura duart e tyre dhe qofshin të mallkuar, pse thanë atë. Jo, duart e Tij janë të shlira. Ai furnizon ashtu si të dojë. Kjo që t'u zbrit ty do t'u shtojë disave nga ata (nga paria fetare) shumë largimin dhe mohimin. Ne ndërmjet tyre hodhëm armiqësi dhe urrejtje që do t'u vazhdojë deri në ditën e kijametit. Sa herë që ndezën zjarr për luftë, All-llahu e shuajti atë, e ata përpiqen për shkatërrime në tokë. All-llahu nuk i do ngatërrestarët.

timeturk/mesazhi.com

var tmp; tmp = document.getElementById("news_content").getElement sByTagName("a"); for(i=0; i

[Maxi]

KAMATA

sëmundje e rëndë shoqërore

{ الذين يأكلون الربوا لا يقومون إلا كما يقوم الذى يتخبطه الشيطان من المسّ ذلك بأنهم قالوا إنما البيع مثل الربوا و أحل اللـه البيـع و حرم الربوا فمن جـاءهُ موعظـةٌ من ربـه فانتهى فله ما سلف و أمره إلى الله و من عاد فأولئك أصحاب النار هم فيها خالدون. يمحق الله الربوا و يربى الصدقات و الله لا يحب كل كفّارٍ أثيم .إن الذين امنوا و عملوا الصالحات و أقاموا الصلوة و أتوا الزكاة لهم أجرهم عند ربهم و لا خوف عليهم و لا هم يحزنون . يا أيها الذين أمنوا اتقو الله و ذروا ما بقى من الربوا إن كنتم مؤمنين.فإن لم تفعلوا فأدنوا بحربٍ من الله و رسوله و إن تبتم فلكم رءوس أموالكم لا تَظلمون و لا تُظلمون. و إن كان ذو عسرة فنظرة إلى الميسرةٍ و أن تصدقوا خيرٌ لكم إن كنتم تعلمون. و اتقوا يوماً ترجعون فيه إلى الله ثم توفى كل نفسٍ ما كسبت و هم لا يُظلمون .}

“ Ata që e hanë kamatën, ata nuk ngrihen ndryshe veçse siç ngrihet ai i çmenduri nga të prekurit e djallit. Kjo ngase ata thanë:”Edhe shitblerja nuk është tjetër, por njësoj sikurse edhe kamata !” e Allahu e ka lejuar shitblerjen, por e ka ndaluar kamatën. Atij që i ka arritur këshillë (udhëzim) prej Zotit të Tij dhe është ndalur (prej kamatës), atij i ka takuar e kaluara dhe çështja e saj mbetet tek Allahu, e kush e përsërit (pas nadalimit), ata janë banues të zjarrit, ku do të mbesin përgjithmonë. Allahu e zhduk kamatën dhe e shton lëmoshën, Allahu nuk e do asnjë besëpremë e mëkatar.S’ka dyshim se ata që besuan dhe bënë vepra të mira, e falën namazin dhe e dhanë zeqatin, ata i pret shpërblim i madh te Zoti i tyre, ata nuk do të kenë kurrfarë frike as brengosje. O ju që besuat, kini frikë Allahun dhe, nëse jeni besimtarë të sinqertë, hiqni dorë prej asaj që ka mbetur nga kamata.
E në qoftë se nuk e bëni këtë (nuk hiqni dorë nga kamata) , atëherë binduni se jeni në konflikt me Allahun dhe të dërguarin e Tij. E nëse jeni penduar, atëherë juve ju takon kryet e mallit tuaj, askënd nuk e dëmtoni, as vetë nuk dëmtoheni. Po, në qoftë se ai (borxhliu) është në gjendje të vështirë, atëherë priteni deri sa të vijë në një çlirim (lehtësim). E t’ia falni (borxhin) në emër të lëmoshës, ajo nëse e dini, është shumë më mirë për ju. Dhe ruajuni një dite kur do të ktheheni tek Allahu, dhe secilit njeri i plotësohet ajo që e ka fituar, dhe atyre nuk u bëhet e padrejtë. “

Islami sendërton sistemin e vet ekonomik në bazë të një rregulli të përcaktuar, i cili simbolizon realitetin e vërtetë e të njëmendtë në këtë ekzistencë, realitet ky i cili bazohet së pari në faktin se Allahu është Krijues i kësaj gjithësie, se është Krijues i kësaj toke dhe i njeriut, të cilin e la mëkëmbës në të, duke ia nënshtruar atij shumë gjëra. Megjithatë, i Gjithëpushtetshmi tërë këtë nuk ia la rastësisë, dhe nuk e la jashtë kontrollit, që njeriu të bëjë ç’të dojë, por njeriut në atë lirinë e tij të pjesërishme të të zgjedhurit, i obligoi qeverisjen në tokë, konform me rregullat dhe me ligjet e përsosura të Programit Hyjnor.
S’ka dyshim se qeverisja absolute i takon vetëm Allahut të Plotfuqishëm, kurse njerëzit pushtetin e tyre e nxjerrin nga mënyra e zbatimit të Ligjit dhe Programit Hyjnor të Allahut xh.sh
Në këtë tërësi rregullash hyjnore hyn edhe qeverisja e drejtë e pasurisë që i jep Allahu njeriut në këtë botë. Allahu xh.sh. dëshiron që robi i Tij të punojë dhe të përpiqet që pasurinë e tij ta fitojë në mënyrë të ndershme, me djersën e ballit. Në të kundërtën, çdo pasuri e fituar pa mund dhe në kurrizin e tjetërkujt, dëmton misionin fisnik të njeriut në këtë botë, sepse edhe vetë Allahu xh.sh. në kaptinën En Nisaë , (ajeti 29), thotë :
{ يا أيها الذين أمنوا لا تأكلوا أموالكم بينكم بالباطل إلا أن تكون تجارة عن تراضٍ منكم ...}
“ O ju që besuat , mos e hani mallin e njëri - tjetrit në mënyrë të palejuar, përpos tregtisë në të cilën keni pajtueshmëri në mes vetes...”
Mu, duke u nisur nga ky fakt, kamata u ndalua, sepse është një veprim i shëmtuar,që automatikisht bie ndesh me rregullat islame.Kamata , jo vetëm që dëmton interesat njerëzore, por është edhe kundër të gjitha normave dhe parimeve morale sepse baza e saj është mashtrimi , grabitja dhe gllabërimi i pasurisë së tjetrit.
Sa e sa popuj e shoqëri pësuan degradime e nënçmime, si pasojë e veprimit me kamatën. Këto fakte relevante mbase do të jenë vërejtje serioze që të na ndërgjegjësojnë njëherë e përgjithmonë se ajo që Allahu ua ka ndaluar njerëzve, është me të vërtetë e dëmshme dhe është kundër interesave njerëzore.

( El Bekare 275 - 281 )

[Maxi]

Fjala “Er-Rriba” në kuptimin etimologjik do të thotë “ shtim, rritje ”, kurse në atë terminologjik do të thotë “ shtesa që merr huadhënësi nga huamarrësi për moskthimin e borgjit në kohë të caktuar, pa u prekur kryet e mallit“ . Allahu xh.sh. nëpërmjet këtyre ajeteve, dëshiron të na vërë në dijeni se ata që punojnë me kamatë, duke shfrytëzuar pamëshirshëm djersën e të tjerëve, do të ngrihen nga varrezat e tyre në Ditën e Gjykimit në një gjendje, siç është e atij që e “prek” shejtani me vesveset e tij, kështu që ai humb kontrollin mbi vetveten dhe mbi mendjen e tij.
Allahu i Gjithmëshirshëm bëri një shembëllim të tillë, për ata që lejojnë kamatën duke thënë se gjoja kamata është njëlloj sikurse shitblerja. Mirëpo Allahu xh.sh. ua demanton këtë pohim të tyre të pabazë, sepse shitblerja është me dobi reciproke , të cilën e ka lejuar Allahu, kurse kamata është shtesë e grabitur nga mundi i huamarrësit.
Kamata është e gjykuar të dështojë dhe të pakësohet, kurse shitblerja , zekati dhe sadakaja tek Allahu kanë vlerë shumë të madhe dhe shtohen. Meqë Allahu xh.sh. e ndalon kamatën decidivisht, dhe urdhëron largimin prej kësaj shëmtie, ai që nuk largohet prej saj, le ta dijë se është në luftë të hapët kundër Allahut dhe të Dërguarit të Tij, dhe se e meriton hidhërimin e Allahut në këtë botë dhe në botën tjetër.
Ajeti i fundit ( 281 ) i kësaj kaptine :
{ و اتقوا يوماً ترجعون فيه إلى الله ثمّ توفى كل نفسٍ ما كسبت و هم لا يظلمون .}
“ dhe ruajuni asaj dite kur do të ktheheni tek Allahu, dhe secilit njeri i plotësohet ajo që e ka fituar, dhe atyre nuk u bëhet e padrejtë.”
prej të gjithë komentuesve të Kur’anit, cilësohet si ajeti i fundit i Kur’anit që iu shpall Muhammedit a.s. nga ana e Allahut xh.sh. Pas zbritjes së këtij ajeti, Pejgamberi a.s. jetoi vetëm edhe 9 net, e pastaj u shpërngul pranë mëshirës hyjnore. Ky ishte kontakti i fundit i qiellit me tokën, deri në Ditën e Gjykimit.

[Maxi]

Shkaku i zbritjes së ajetit
Sipas mufesirëve të Kur’anit, këto ajete kanë zbritur në lidhje me Abbasin dhe Halid bin Velidin, të cilët ishin ortakë në tregti, në kohën e injorancës. Këta të dy u jepnin para me fajde njerëzve të Thekifit. Dërgata e fundit hyjnore këta të dy i gjeti me pasuri të madhe të fituar nga kamatat. Mu për këtë shkak, Allahu xh.sh. zbriti :
{ يا أيها الذين أمنوا اتقوا الله و ذروا ما بقى من الربوا إن كنتم مؤمنين }
“ O ju që keni besuar, kini frikë Allahun dhe, nëse jeni besimtarë të sinqertë, hiqni dorë prej asaj që ka mbetur nga kamata. “ , dhe e ndaloi kamatën njëherë e përgjithmonë . Në këtë kontekst edhe Pejgamberi a.s. në Haxhin lamtumirës tha :
“ Ta dini se çdo lloj kamate prej kamatave të injorancës është anuluar , dhe të parën kamatë që e anuloj është kamata e Abbasit; çdo hakmarrje gjaku prej hakmarrjeve të injorancës është anuluar, e hakamarrja e parë që e anuloj është gjaku i Rebia ibnul Harith bin Abdul Mutalibit. “

[Maxi]

Etapat e ndalimit të kamatës
I Gjithëmëshirshmi deshi që një prej urtësive të Tij të jetë edhe ndalimi gradual i sëmundjeve të shëmtuara shoqërore, që mbretëronin në atë kohë. Ashtu siç u ndalua alkooli , poashtu edhe ndalimi i kamatës kaloi nëpër 4 etapa të ndalimit, derisa u ndalua përfundimisht.
Etapa e parë e ndalimit - është zbritja e ajetit 39 - kaptina Err- Rrum :
{ و ما أتيتم من رباً ليربوا فى أموال الناس فلا يربوا عند الله و ما أتيتم من زكاةٍ تريدون وجه الله فأولئك هم المضعِفون }
“ Dhe çka të jepni nga pasuria për ta shtuar e rritur (me kamatë), në pasurinë e njerëzve, ajo nuk do të shtohet tek Allahu, e çka të jepni nga sadakaja (bamirësia) me qëllim që t’i afroheni Allahut, të tillët janë ata që u shumëfishohet (shpërblimi) “
Ky ajet i takon zbritjes mekase, dhe në të nuk ka ndonjë shenjë të qartë se kamata ndalohet, por vetëm bën me dije se kjo nuk pëlqehet nga Allahu xh.sh., dhe se ai që merret me një punë të tillë, ajo nuk ka kurrfarë vlere as shpërblimi.Në këtë ajet bëhet thirrje e hapët për dhënien e zekatit, që tek Allahu shumëfishohet me shpërblime.
Etapa e dytë e ndalimit - është zbritja e ajeteve 160-161 - En - Nisaë :
{ فبظلمٍ من الذين هادوا حرمنا عليهم طيباتٍ لهم و بصدهم عن سبيل الله كثيرًا و أخذهم
الربواو قد نهوا عنه و أكلهم أموال الناس بالباطل و أعتدنا للكافرين منهم عذاباً أليماً }
“ Dhe për shkak të mizorisë së atyre që ishin hebrenj, dhe për shkak se penguan shumë nga rruga e Allahut, Ne ua ndaluam (ua bëmë haram) disa (lloje ushqimesh) të mira që u ishin të lejuara. Edhe për shkak të marrjes së kamatës , edhe pse e kishin të ndaluar atë, dhe të ngrënies së pasurisë së njerëzve në mënyrë të padrejtë. Ne kemi përgatitur dënim të mundimshëm për ata që nuk besuan prej tyre “
Këto dy ajete i përkasin zbritjes së hershme medinase, në të cilat shihet një qortim i ashpër ndaj hebrenjve, të cilët punonin me kamatë dhe e lejonin atë, ani pse këtë e kishin të ndaluar edhe me librat e tyre. Me këtë veprim të tyre, hebrenjtë vërtet merituan hidhërimin, mallkimin dhe ndëshkimin e Allahut xh.sh..
Që në këto ajete, mund të hetohen shenjat e para të ndalimit të kamatës dhe ato qenë një si parapërgatitje e njerëzve për ta pritur ndalimin e përhershëm të kamatës, që do të pasonte më vonë.
Etapa e tretë e ndalimit - është zbritja e ajetit 130 të kaptinës Ali Imran, në të cilin ndalohet ngrënia e kamatës së shumëfishuar:
{ يا أيها الذين أمنوا لا تأكلوا الربوا أضعافاً مصاعفةً و اتقوا الله لعلكم تفلحون }
“ O ju që besuat, mos e hani kamatën që po e shumëfishoni dhe kini frikë (dënimin e) Allahut ashtu që të gjeni shpëtim ”
Ky ajet i takon zbritjes medinase dhe me të bëhet ndalimi i pjesërishëm i kamatës, ose më saktë ndalimi i një prej shumë llojeve të kamatës -” kamatë e shumëfishuar” , e cila njihet edhe si “kamatë e ndytë” , sepse nga pamundësia e kthimit, borxhi shtohet më tepër se kryet e mallit për shumë herë.
Këtë lloj veprimi,Allahu xh.sh. e ndaloi duke thirrur për devotshmëri dhe drojtje ndaj Allahut të Madhërishëm. Nga ky ajet është më se e qartë se fushëveprimi i veprimit me kamatë u ngushtua dhe kufizua në një masë të konsiderueshme, mu ashtu siç qe kufizuar konsumimi i alkoolit me zbritjen e ajetit të tretë :
{ يا أيها الذين أمنوا لا تقربوا الصلوة و أنتم سكارى حتى تعلموا ما تقولون }
“ O ju që besuat mos u afroni në namaz duke qenë të dehur, derisa të dini se ç’flitni ... “
Pas të gjitha këtyre vërejtjeve, vjen edhe etapa e katërt dhe e fundit e ndalimit të kamatës me zbritjen e ajeteve 275-281 të kaptinës El Bekare :
“ Ata që e hanë kamatën, ata nuk ngrihen ndryshe veçse siç ngrihet i çmenduri nga të prekurit e djallit.Kjo ngase ata thanë : “ edhe shitblerja nuk është tjetër, por njësoj sikurse edhe kamata ! “ e Allahu e ka lejuar shitblerjen, por e ka ndaluar kamatën....o ju që besuat, kini frikë Allahun dhe, nëse jeni besimtarë të sinqert, hiqni dorë prej asaj që ka mbetur nga kamata...”.
Me zbritjen e këtyre ajeteve medinase, ndalohet përfundimisht kamata si një ves i shëmtuar dhe si një sëmundje e rëndë shoqërore. Ligji i përsosur islam , me një urtësi dhe largpamësi të pashoqe, në mënyrë graduale arriti të zhdukë nga mesi i shoqërisë islame vese të tilla të shëmtuara si, alkooli,bixhozi, kamata, prostitucioni etj, sëmundje shoqërore prej të cilave vuan pothuajse tërë bota. !

[Reana]

Te kota bre djale keto postime, e keto mesime, kurqe secili i lexon ddhe i interpreton ne menyren me esktreme!! Posaqerisht hoxhollarte qe e kane mbi shpinen e tyre intrepretimin adekuat te ketyre sendeve qe i ke shkruar, ata te praet e mesojne xhematin shtremte!!! bre bal, nuk e di si mundesh me jetu ne endrra-veq hapi syte dhe shiko dhe e sheh se ku eshte sikleti, ku eshte prapamebeturia, ku eshte primitivizmi, ku eshte baudallelku me i madh ne Bote!!! l

[Dardanesha]

Shtatë dobi nga fjala e All-llahut

"Në zemrat e tyre kanë sëmurje, e All-llahu u shton sëmundje edhe më shumë, e për shkak se ata përgënjeshtruan, pësojnë dënim të dhembshëm". (Kur’an 2:10.)

Dobitë e këtij ajeti:

1. Nëse njeriu nuk e pranon të vërtetën dhe zemra e tij është e sëmurë, ai dënohet me shtim të sëmundjes, për shkak të fjalës së Tij të Lartësuarit: ”Në zemrat e tyre kanë sëmurje, e All-llahu u shton sëmundje edhe më shumë..” (Kur’an 2:10), dhe kjo sëmundje e cila qëndron në zemrat e dyfytyrëshve (përbëhet nga): dyshime dhe epshe, ka prej tyre që e kanë kuptuar të vërtetën mirëpo nuk e don atë (pasimin e tij), dhe ka prej tyre që u është përzier ajo (e vërteta), ka thënë All-llahu në kaptinën En-Nisa: ”Vërtet, ata që besuan e pastaj tradhëtuan, përsëri besuan e pastaj tradhtuan dhe e shtuan mosbesimin, All-llahu nuk u falë atyre as nuk i udhëzon në rrugë të drejtë”. (En Nisa 137)

Pastaj tha në suren el-Munafikun: Ngase ata besuan (me gojë) e pastaj mohuan, andaj zemrat e tyre u mbyllën dhe ata nuk kuptojnë. (El-Munafikun, 3)

2. Që shkaqet për shkak që All-llahu e devijon robin, janë nga vet robi, për shkak të fjalës së Tij, të Lartesuarit: “Në zemrat e tyre kanë sëmurje, e All-llahu u shton sëmundje edhe më shumë...” (Kur’an 2:10)

E njejtë si kjo është fjala e All-llahut: “E kur ata u shmangën (nga e vërteta), All-llahu i largoi zemrat e tyre..” (Kur’an 61:5), dhe fjala e All-llahut: “Ne i rrotullojmë zemrat dhe të parët e tyre (prej besimit) ashtu sikundër nuk e besuan atë për herë të parë...” (Kur’an 6:110), gjithashtu fjala e All llahut: “Nëse ata refuzojnë (gjykimin tënd), ti dije se All-llahu ka për qëllim t’i ndëshkojë për disa mëkate të tyre”. (Kur’an 5:49)

3. Dhe se mëkatet dhe shthurjet shtohen dhe pakësohen, sikurse Imani që shtohet dhe pakësohet, për shkak të fjalës së Tij,të Lartësuarit: “e All-llahu u shton sëmundje edhe më shumë.” (Kur’an 2:10), dhe shtimi nuk kuptohet ndryshe vetëm si e kundërt e pakësimit, ashtu pra sikurse Imani që shtohet dhe pakësohet, ashtu edhe shthurja shtohet dhe pakësohet, edhe sëmundja shtohet edhe pakësohet.

4.Kërcënimi i ashpër për dyfytyrëshat për shkak të fjalës së Tij: ”(ata) pësojnë dënim të dhembshëm”. (Kur’an 2:10.)

5.Dënimet nuk vijnë vetëm se me shkaqë paraprake, pra All-llahu nuk e dënon askënd vetëm për shkak të mëkatit, për shkak të fjalës së Tij: “për shkak se ata përgënjeshtruan”. (Kur’an 2:10)

6. Munafikët (dyfytyrëshat) i kanë bashkuar dy cilësi, gënjeshtrën dhe përgënjeshtrimin, dhe kjo është gjendja më e ndytë.

7.Nënçmimi i gënjeshtrës dhe se ajo është shkak për dënim, sepse gënjeshtra është prej cilësive më të ndyta, dhe këtë e ka sqaruar i Dërguari i All llahut alejhi selam se gënjeshtra është prej cilësive të munafikëve, ai alejhi selam ka thënë: ”Shenjat e Munafikut janë tre: ”Kur të flet,gënjen..” (deri në fund të hadithit), dhe gënjeshtra është e nënçmuar në Sherijat, dhe gjithashtu e nënçmuar sipas natyrës njerëzore.

Muhamed ibn Salih el Uthejmin

Komenti i Kaptinës el-Bekare . v.1 . f.44-45

[AmonRa]

Qur'an (33:59) - "Tell thy wives and thy daughters and the women of the believers to draw their cloaks close round them..."

women are less of men ...
Qur'an (24:31) - Women are to lower their gaze around men, so they do not look them in the eye. (To be fair, men are told to do the same thing in the prior verse).

wife beating ...
Qur'an (38:44) - "And take in your hand a green branch and beat her with it, and do not break your oath..." Allah telling Job to beat his wife.


Qur'an