VITI I SKENDERBEUT (1405 - 2005)

[arton121]

Postimi origjinal është bërë nga Vin-Diesel

Pershendetje juve !!

Per momentin gjindem ne wein, dhe nje dite shkova ne Muzeun shtetror te Austris!
Aty ne hyrje te Muzeut pash qe ishin edhe mjetet e Luftetarit Skenderbeu.
Aty gjindej Shpata, Rrobat edhe Kapelja...

Qka mendoni ju se a jan ato Mjete Luftarake ne nje Muezum te duhur,Apo duhet te jen ne ndonje Muzeumet Shqiptare!!Kujt i takon qe keto mjete ti kerkoj nga Austria dhe te dergohen ne vendlindjen e luftetarit Skenderbeu??

ma mir jan atje se fatkeqsisht ne shqiptart skemi kultur,shkoll te duhur e mjete per ti pasur ato ne shqipri...

[arber145]

te pershendes se pari Une them se duhet te jene ne Shqiperi ato mirepo ne anen tjeter me mire qe jane atje ne austri sepse me pas qene ne shqiperi deri tash ishin zhduk!!!

[Tomori]

Postimi origjinal është bërë nga arber145

te pershendes se pari Une them se duhet te jene ne Shqiperi ato mirepo ne anen tjeter me mire qe jane atje ne austri sepse me pas qene ne shqiperi deri tash ishin zhduk!!!

arber' si mendon se ishin zhduk..?!! mos je i dehur zotrote,,,,

[SoKoLi-i-Maleve]

I nderuar!
E keni fjalen per herojn tone Kombtar,(emri i te cilit asht) Gjergj Gjon Kastrioti / Skenderbeu ,apo ndoj tjeter

[Psikologu]

Fjalët e fundit të Skënderbeut

Dr. Shan Zefi

Nga një letër që ruhet nga ky Pa-ë, do të mjaftonte të shihet se çfarë qëndrimi kishte ai ndaj shqiptarëve që përjetonin terrorin dhe që detyroheshin ta-shmë ta braktisnin atdheun:
"S'mund të shikohen pa lot këto anije, që duke lënë rivierat e detit shqiptar arrijnë në portat e italianëve, këto familje të mjerueshme e të zhveshura, që të dëbuara nga shtëpitë e tyre, rrinë në plazhet e detit, duke i shtrirë duart nga qielli e duke mbushur ajrin me rënkime, me një gjuhë të pakuptueshme".
Këto ishin rrëfimet e prekshme të një Kryeprifti që kishte respekt të thellë e dashuri për popullin shqiptar, që falë ndihmës së tij, ishte e mundshme të vazhdohej rezistenca me armë. Mirëpo, pikërisht gjatë epo-kës së këtij Pape do të ndodhë fillimi i eksodit shqiptar, duke filluar pra, nëse jo më herët, në vitin 1467 e ku do të emigrojnë nëpër vende të Italisë, ndërsa dita më e zezë, që u përmend në fillim të këtij studimi, do të jetë një vit më vonë, më 17 janar 1468, kur Gjergj Kastriotit i pushoi zemra së rrahuri, që për dy dekada e gjysmë luftoi për komb e për fe të të parëve të tij. Shpejt përfituan turqit nga kjo vdekje e Heroit Kombëtar e Martirit të krishterimit dhe sollën shumë njerëz në skllavëri. Shkodra e Kruja ende rezistonin, gjë që dëshmon se shpirti i Gjergj Kastriotit ende ishte i gjallë te bashkatdhetarët e tij.
Pali II, edhe pas vdekjes së Gjergj Kas-triotit vazhdoi ta bënte atë që ishte e mun-dur. Në ditën e Zonjës së Papërlyer e publikoi një apel të paqes mes shteteve italiane, që ishin shpeshherë në mosmarrëveshje, du-ke e emëruar Bartolomeun Colleoni gjeneral në luftë kundër turqve në Shqipëri, me një stipendi prej 100 mijë fiorinësh.
Derisa rreziku i turqve bëhet edhe më i madh, ndërkohë vdes edhe ky Papë filosh-qiptar, më 22 korrik 1471, duke u lënë pa-sardhësve të Selisë së Shenjtë ta vazhdojnë edhe më tutje luftën e drejtë për liri, ashtu siç bëri më parë edhe vetë i Madhi Gjergj, kur në çastin e vdekjes u lë këtë testament gruas së vet Donikës e birit të tij Gjonit:"Donicë grueje e ême e dashtuna, e ti Gjon biri êm i perzêmerti, t'a dijni se un e ndiej vetin aq keq, sa m'a merr se jam ngjat me u dà kso jete, po ndolli kta, do t'i shtrohemi vullndesës hyjnore. Mbasi pra ti, o Gjon, jé tepr i ri, e s'kishe me kênë i zoti me qeverisë shtetin t'onë, as me e mprojtë prej anmiqve t'onë, e sidomos prej Turkut, qi âsht shum i fuqishem, kam dà me të lânë nen mprojtje të Venedikut, sikurse disa heresh më ka kshillue e porositë i dashtuni vllau i êm, i Përndritshmi Pàl Ejllori, Arçipeshkvi i Durcit, të cilin, po i pëlqej të Madhit Zot me më marrë prej kso jete në jetë mâ të mirë, po e lâ në vend t'êmin e në zyren t'ême.
T'urdhnoj pra, o djali i êm, mos me u shmangë kurr prej tij, as prej qortimeve e urdhnimeve të tija, perse tuj bâ gjishçka mbas vullndesës e këshillit të tij, s'ké kurr me gabue, tuj kênë ai nierë shumë i pershpirtshem, shum i dijshem, i urtë e i mirë kejet.
Tuj bâ kshtu jam i sigurët se s'ka me të dalë kurr puna keq, a me u dà me marre, shnjerzim e dam sado të vogel, pse i drejt-uem prej tij, kurr s'ké me u pendue. Jam ma-ndej i sigurët, se se ai per hater t'êm, kà me të dashtë, e ka me t'a pasë kujdesin, si t'ishe shi djali i tij. E po i pelqej të Madhit Zot qi un të dahem tashti prej kso jete, po të thom qi mbasi të m'i késh mbyllë syt e mi, meihe-rë të vesh në Pulje, në kshtjellet t'ona, në të cilat ké me banue deri sa të burrnohesh. Ké me shkue mandej në Venedik, e ké me bâ gjithshka ka me t'u vu barrë prej atij Senati, i cili jo veç se ka me të kqyrë me sy të mirë, por kà me të kthye shtetin tand, e ka me t'a sigurue at sundim, tuj të mprojtë prej çdo persone qi kishe me u rrekë ma t'a marrë. Po të porosis për se forti të gjith nenshtetasit t'onë, të cilët më jânë mbajtë perherë bes-nikë, e më kanë dashtë; e mundou sidomos me bà qi mâ fort të duen se të druen, shka ke me muejt letas me ia mbrrijtë, por kje se të gjith njinji pà hater e pajë ké me qeverisë, e ké me bâ me u shikjue per së forti drejtsija.. Mbi çdo tjter të késh, o biri i êm, para syve t'u frigen e të Madhit Zot, e dashtnin ndêj fqij. Të jésh i ardhshem e i ambel me të gji-th nenshtetast t'u e mundoni, si të thaçë sy-pri, me bâ qi ma fort të duen se të druen. Nder të gjitha rasat ké me u drejtue mbas këshillit e mësimit të sypri permendunit Pa-lit, Arçipeshkev, e tuj bâ kshtu s'ké kurr me gabue. Ké me kênë besnik e mik i sinçerët i Republikës së Venedikut".
Edhe nga ky testament i fundit mund të shihet se çfarë ishte qëndrimi i Gjergj Kas-triotit ndaj Kishës (Katolike) që, Donikën, Gjonin e shtetin e vet ia beson atij që vazh-dimisht e kishte përkrahur e mbajtur mora-lin e popullit dhe të tij, pra ai që e shkroi formulën e pagëzimit në shqipe, i përndritshmi argjipeshkëv Pal Engjëlli.

[hawk]

Postimi origjinal është bërë nga Psikologu

Fjalët e fundit të Skënderbeut
Dr. Shan Zefi

kur Gjergj Kastriotit [...] luftoi për komb e për fe të të parëve të tij. Shpejt përfituan turqit nga kjo vdekje e Heroit Kombëtar e Martirit të krishterimit. Shkodra e Kruja ende rezistonin.
Pali II, edhe pas vdekjes së Gjergj Kas-triotit vazhdoi ta bënte atë që ishte e mun-dur.
Edhe nga ky testament i fundit mund të shihet se çfarë ishte qëndrimi i Gjergj Kas-triotit ndaj Kishës (Katolike) [...] pra ai që e shkroi formulën e pagëzimit në shqipe, i përndritshmi argjipeshkëv Pal Engjëlli.

Lexova kete postim te percjecllur me autoresi te nje "Dr." shkencash. Ne Itali, ku doktorohen prifterinjte dhe ku ka me shume te tille se ne Shqiperi apo Kosove, nuk nodh qe titulli, nese mund ta quajme laik "dr." te shoqeroje emrin e klerikut. Tek ne nodh, qe titulli fetare te zevendesohet fare. Edhe Papa aktual ka doktorature, por a keni vene re t'i derjtohet njeri me "Dr."?! Kjo tregon, qe ne fillim se cfare ngjyre do te kete shkrimi dhe cfare qellimi ka postimi. Megjithate mua me pelqen pasi verteton se Zefi nuk eshte studjues serioz, por vetem prfit i zellshem i mgleur pak ne Mesjete.

Me tej, ne fjalet ne "corsiv" qe jane te vetmet te priftit Shan Zefi, nuk zhgenjehem nga mendimi im i mesiperm.

Ka disa ide qe rrjedhin nga analiza e dokumentit. Duhet thene ne fillim, se per nje dokument eshte i nevojshem burimi dhe disa referenca e jo "testameti i filanit" sepse te tille shkruan cdo njeri, sic ishte testamenti i Kostandinit, ku i linte Kishes autoritet politiko-fetrare dhe territore, e ne te veretete u zbulua pas 1200 vitesh, se ishte nje fallso. Pra, zakonisht nga "doktoret", kerkohet edhe justifikim i seriozitetit te fushes ku jane doktoruar. Shohim qe Zefi eshte ne prift ne sherbim te Kishes dhe asgje me teper.

Ky pohim vertetohet, sic thash nga fjalet e tija, si komenti i figures se Skenderbeut. Ai e quan "Martirit të krishterimit" dhe evidenton "qëndrimi i Gjergj Kas-triotit ndaj Kishës (Katolike)". Tek citimi i fundi kembengul ne kllapa, te percaktoje cilen Kishe, pasi ajo tjetra eshte e jashteligjshme. Skenderbeu ne fakt lidn si ortodoks ne nje familje ortodokse ku i Ati kishte sponsorizuar per nje nga manastiret e famshme te malit Atos ne Greqine e sotme. Kruja kishte nje bazilike ortodokse dhe e gjitha familja e Gjergjit, ka antroponimi ortodokse. Prifti Zefi, kete nuk e shikon fare, e anashkalon edhe pse eshte doktoruar si studjues, edhe pse si prift duhet te tregoje te verteten.
Nuk do hyj me shume ne detajet e qendrimit te Skenderbeut ndaj Kishes Katolike, por do kujtoja se nje qendrim i tille ben Heroin Kombetare nje Hero Kishtare duke e larguar nga atdheatrizmi dhe nacionalizmi i quajtur shqiptarizem, per intersa te ngushta te priftit Zefi. Zoteria ben nje lapsus banal kur pohon se luftoi "për fe të të parëve të tij" ne njekohe qe me poshte percakton Kishen Katolike, kur feja pararendese e Kastriotit ishte ortodosksia! Po keshtu edhe e familjes se bashkeshortes Donikes; e burrit te motres qe shkoi tek Crnojeviçet; e motres qe shkoi tek Muzakajt; dhe e gura se vete djalit te Skenderbeut, qe u martua me nje ortodokse. Nuk jane rastesi keto. Kjo eshte feja e te pareve te Skenderbeut. Keshtu Zefi, tregon se vlerat e larta si studjues.

Nuk mjafton kjo, Ai shkruan se luftoi per "komb "! Ku kishte Komb ne Mesjete?! Serbet e bejne nje pretendim te tille, te nisur nga arsye shovinsite, por ta beje nje studjues qe pretendon se eshte edhe perendimore, eshte qesaharake. Mbase Ai eshte koshient se nuk ka komb, por nje Skenderbe qe lufton vetem per Kishe, do te ishte i shemtuar dhe pasi Zefi nuk i heq dot "luftoi per Kishe" eshte i detyruar te shtoje edhe "luftoi per Komb". Ky eshte motivi i pare, ndersa i dyti eshte se,per Zefin Kombi shqiptare duhet te jete domosdoshmerisht Katolik, te tjeret jane joshqiptare sebashku me origjinat iliro-pagane.

Se fundit, nje ndalese e detyruar tek Pal Engjelli. Zefi nuk e percakton ate si njeri atdhetare, dhe nuk jep asnje hollesi, por evidenton "formulen e pagezimit". Valle eshte kjo formule shenje nacionalizmi, Kombi dhe cdo gje tjeter qe lidhet me laicizmin e Shqiptarizmit?! JO.
Pal Engjelli perktheu nje formule feare per t'i sherbyer komunitetit fetare, pra per qellimi teresisht fetare. Ai nuk perktheu Aristotelin sic behej ne Itali, madje nuk perktheu as Biblen sepse popullit (kjo) "nuk i duhej njohuria". I mjaftonte nje formule. Arsyeja e formules vjen si shqetesim i Pal Engjellit per ato familje, qe nuk kane mundesi te pagezojne femijet ne Kishe dhe mund ta bejne vete, ne kushte lufte, apo per ato prifterinj qe nuk njohin latinisht. Pra gjithmone per t'i sherbyer Krishterimit, me falni, Katolicizmit sepse vetem ky vlen per Zefin: Krishti i te tjereve eshte Djall.

******

Shan Zefi, nuk na mrekullon shume, por deshmon edhe nje here, nepermjet papagalleve se Feja eshte mbi gjithcka. Pra ky shkrim i sjelle ketu, eshte ploteisht antikombetare dhe totalisht monofetare. Do te shtoja, madje, se eshte nje shkrim ofendues ndaj figures madhore te Skenderbeut.

[sherri]

[Zero Cool]

Himni i trimave Shqiptar në kohën e Skendërbeut



Kalojmë në fusha, kalojmë në male
Kërkojmë kulla e tokë ...
Kjo ditë na ftonë edhe kush nuk ndalët,
Atdheu ne na fton, ne na fton Atdheu,
Athdeu ne na fton, Atdheu !
Atdheu ne na fton, ne na fton ...

Na pritë ô popull, na prit ô popull
Po vimë në shpëtim,
E le t'përhapët vallë rreth e rrotull,
Kjo këng si kushtrim, si kushtrim...
Kjo këng, kjo këng, si kushtrim, si kushtrim, kjo këng!
Kjo këng, si kushtrim, si kushtrim...

Të gjithë o burra mbas Kastriotit,
Luftojmë si vetima...
Në luftë bimë si burrat moti,
Në krujë, trima në krujë, trima në Krujë !
Në krujë, në Krujë trima në Krujë, në Krujë !
Në Krujë, trima n'Krujë, trima n'Krujë !

[Zero Cool]

[Psikologu]

A ka ekzistuar një portret i vërtetë i Skënderbeut

Portreti më i saktë, një punim venecian, është paraqitur nga Marin Barleti, në librin e famshëm "Historia de vita et Scanderbegi Epirotarum Princips", që është botuar në Romë

At Vinçens Malaj

Figura e shkëlqyer e heroit tonë Kombëtar Gjergj Kastriotit Skënderbeut, si një nga personalitetet më të rëndësishëm të historisë së popullit qiptar dhe roli i tij në mbrojtjen Kombëtare kundra pushtuesëve osmanë në shekullin e XV-të, është i njohur mjaft mirë nga biografitë e shumta të tijat dhe e ndriçuar deri diku nga dokumentat e kohës.

Në vitet e fundit, e sidomos në 1968-ën me rastin e 500 vjetorit të dekjes së tij, janë shoshitur dhe sqaruar në shumë pikpamje e sa e sa çështje të rrethanave, në lidhje me jetën, veprën, epokën dhe luftart e rezistencën e tij bashkë me princat e tjerë shqiptarë kundra armikut të përbashkët otoman. Ndër kumtesat e sudimet e shumta që janë mbajtur sidomos gjatë kremtimit të 500 vjetorit që ishte dhe vit jubilar i tij, vlejnë për tu përmenduar ato të Tiranës, Prishtinës, Romës, Palermos dhe disa qyteteve të tjera ku u ligjëruan ato. Në këto studime janë sqaruar shumë çështje historike, si dhe ndikimi i figurës së tij në literaturën botërore si
në prozë, poezi ashtu dhe inspirimi që ka dhënë vepra luftarake e
tij në muzikë dhe arte të tjera. Nisur nga këto, kanë dalë dhe vazhdojnë të dalin ende në dritë shumë dokumenta dhe botime të reja, të panjohura deri më tashti.

[Psikologu]

Parafytyrimi i Skënderbeut

Megjithkëtë ndër të tjera, ende nuk është sqaruar krejt mirë, ose është folë pak e gabimisht, mbi një problem që për shumë kënd paraqet interesim të madh. Ky problem, është çështja e autenticitetit dhe fytyrimit të Skënderbeut, ndër portretet e tija që sot gjenden të ruajtura ndër muzeumet e ndryshme europiane, siç janë ato të Firences, Milanos, Vjenës, Berlinit, Palermos etj. Duke pasur rastin të merrem me mbledhjen
bibligrafike të botimeve të shumta mbi Skanderbegun, që në mbarë botën janë shtypë dhe rishtypë me qindra e qindra që prej shekullit të XV-të e deri në ditët tona, të cilat ruehen në bibliotekat më të famëshme të qyteteve europiane, porsi përgatitje për të dhënë një kontribut modest të manifestimeve e përkujtimeve kastriotjane të Romës e Palermos, isha i ngarkuar nga Drejtori i Institutit të Studimeve Shqiptare të Universitetit të
Romës, Prof. Ernest Koliqit, që me materialin e mbledhur të hapja një ekspozitë në ato dy qytete.

Prej gojës së shumë vizitorëve ndjeja orë e çast pyetjen :" Cili është portreti më autentik i Skënderbeut dhe a ekziston një portret i tillë?" Nisur nga kjo gjë, po orvatem të jap një përgjigjie sqaruese, duke shtjellue njëkohësisht përfytyrimin e historianëve të ndryshëm mbi portretin e Skënderbeut, të ilustruem deri diku dhe nga ekspozitat që u hapën në Romë e Palermo. Para se të përshkruaj përfytyrimet e Skenderbeut, të cilat kanë mbërritur deri në ditët tona, desha të theksoj se deri më sot nuk e dimë me siguri se ekziston apo ka ekzistuar me të vërtetë në Shqipëri apo në botë një pikturë ose kopje e përfytyrimit të vërtetë autentik i Skënderbeut, që të ketë qenë i drejt për drejt që nga koha e tij. Të gjithë ato kopje që janë ruajtur deri në ditët tona, janë shumë më të vonëshme, ose janë kopje të bëra sipas ndonjë ekzemplari
më të vjetër, ose sipas përfytyrimit të përshkrimit që i ka bërë Marin Barleti e biografët e tjerë të tij. Por a është bërë ndonjë portret sipas kujtimit të atyre biografëve që e kanë njohur vetë personalisht Skënderbeun, nuk dihet asgjë me siguri, mbasi për këtë nuk ka dokumente të këtij lloji.

[Psikologu]

Përse nuk ka portret të Skënderbeut

Mungesën e një kopje të portretit të Skënderbeut, mund ta kuptojmë nëse shkojmë nëpërmend jetën dhe veprimtarinë e tij, i cili në kundështim me atë që bënin princat e tjerë e kapedanët e famshëm të Europës të epokëes së tij, ai nuk kishte kohë që të rrinte me duar në gji duke pozuar para piktorëve dhe artistëve të ndryshëm. Madje me bindje mund të themi se po t` ë i ishte ofruar ndonjë piktor Skënderbeut, ai me siguri do ti ngjeshte atij shpatën në vend të penelit. Po kështu nuk dihet, se gjatë kohës që Skënderbeu ka banuar në Romë dhe Napoli, a i është ofruar ndonjë piktor për ti bërë portretin. Lidhur me këtë gjë nuk
ekziston asnjë lloj informacioni. Është thënë se gjoja autor i një portreti të tij, mund të ishte piktori e portretisti i famshëm venecian Gentille Bellini (1429-1507), i cili në vitin 1479, simbas kërkesës së Sulltanit, që i bëri senatit të Venedikut, udhëtoi deri në Stamboll e aty u ndal për dy vjet, ku bëri edhe një portret të Mehmetit të Dytë, që sot ruhet në Londër. Por një pohim i tillë është i kotë, pasi nuk ka asnjë themel historik, e nuk pranohet nga kritika serioze. Ndër koleksionte botërore dhe private, ashtu ruajtur deri në ditët tona një numër i madh i portreteve të Skënderbeut, por mjerisht vjetërsia dhe kualiteti artistik i tyre, është mjaft i dobët. Ato janë të gjitha kopje, ose kopje të
kopjeve, të shumta të fundit të shekullit XVI-të, e të shekujve të XVII e XVIII-të

[Psikologu]

Portreti më i mirë, në Firence

Portreti i Skënderbeut që e njohim më së miri dhe që zakonisht prej shumkujt konsiderohet më origjinali dhe mbi autencitetin e tij mund të diskutohet, është padyshim portreti me ngjyra i cili ruhet ende dhe sot, në "Galleria degli Uffizi" në Firence. Mund të thuhet se me të vërtetë ky është një ndër kopjet më të bukura të Skënderbeut, që kanë mbërritur deri në ditët tona, megjithse edhe ai portret i përket një piktori të dorës së dytë për nga ana artistike. Në këtë portret, Skënderbeu është i paraqitur në profil, i sjellun nga e djathta e me mjekër të gjatë e të thinjur, e cila valë valë i rrëshket hijshëm mbi parzëm që është e mbuluar me një gunë apo tallagan të rrethuar me lesh të zi e përqafore të kuqe. Në kokë ka një kësulë skarlati të kuq, të ashtquajtur "alla
Caramagnola", nën të cilën i rrëshqet një copë beze apo astar për ta mbrojtur nga djersa. Shikimi i tij në atë pikturë, është mjaft i theksuar e i mprehtë, por më fort i ëmbël se sa i vrazhdë. Balli është i gjerë dhe me rrudha e është i mbuluar deri në gjysëm nga kësula. Hunda është e madhe dhe pak e krrutë, e musteqet e bardha dhe të gjata i mbulojnë buzën esipërme, kurse buza e poshtëme është e spikatur e pak e lavjerrët. Syprina e kokës mban mbishkrimin :GEORGIVIS SCANDER BEK.

Prejardhja e portretit të Firences

Prejardhja e këtij portreti në Galerinë e Firences, duket se është nga koleksioni i Pal Jovit (Paolo Giovo 1483-1552) humanistit të përmendur, mjekut, historianit, shkrimtarit të famshëm, e ipeshkvit titullar të Noçerës, njërit ndër biografët e Skënderbeut. Ky person në vitin 1536 në brigjet e liqenit Lario afër Comos, ndërtoi një vilë simbas projektit të Giorgo Vasrit që njihet si "Villa Plianina", me afreske e kopshtije, ndër të cilat zunë vend koleksionet e qindra pikturave. Paolo Giovo aty ekspozoi
portrete të njerzëve më të përmendur, sidomos mbretërve, princërve, e kapedanëve të famshëm nga të gjitha kombet. Disa nga këto piktura të njerzëve të famshëm, Jovit ja patën dhuruar miqtë e shumtë të tij, kurse për të tjerat, ai organizoi piktorë që kopjuan e riprodhuan ato portrete që ruheshin ndër familjet princore. Kriteri i tij ishte që pikturat të ishin sa më origjinale e artistike, e kopjet sa më të përngjashme të modelit që ato
parafytyronin.

Miqësia e Jovit me shumë artista të kohës së vet, sikurse ishte dhe Giulio Romano, dishepulli i Rafaelos, bëri që ai të mblidhte një sasi të madhe pikturash të autorëve të njohur, siç ishin Rafaelo, Tiziani, Mikelanxhelo, Visari etj. Ndër këta ishte dhe portreti i Mehmetit të dytë, i pikturuar nga Gentillle Bellini. Deri në atë kohë, askush nuk kishte një kolesion të atillë, as dhe muzeu i Vatikanit nuk mund tu lavdëronte se kishte një koleksion
si ai i Jovit. Po kështu në atë kohë, shumë familje pasanikësh, me të vërtetë kishin nëpër sallonet e tyre portrete, por vetëm të pjestarëve të familjes dhe jo të princërve të tjerë. Për kopjen e portretit të Skënderbeut në këtë koleksion, nuk kemi të dhëna të sigurta se si ai erdhi në muzeumin e Jovit apo prej cilit piktor ishte punuar dhe si qe më vonë fati i asaj pikture. Po kështu, për atë që sot ruhet në "Galleria degli Uffizi" të Firences, nuk e dimë me siguri, se a është origjinali i muzeut Jovian, apo kopja e bërë prej piktorit Cristofano dell ` Altisimo gjatë viteve 1552-1556, sipas porosisë së Cosimo I De Medici, për galerinë e tij në Firence, që sot quhet "Degli Uffizi".

[Psikologu]

Kopje të tjera të portretit

Kopje të tjera që pak a shumë i ngjasin këtij portreti, por shumë më të dobta se ai portret, janë bërë dhe më vonë, sikurse ai që ruhet sot në Bibliotekën Ambroziane të Milanos. Kopje të tjera të portretit të Skënderbeut janë bërë nga mbarimi i shekullit të XVI-të, simbas urdhërit të Kardinalit federicho Borromeo (1564-1631) nga koleksionet e ndryshme të Romës, Firences, Torinos, e sidomos nga koleksioni i portreteve të Muzeut Jovian. Kjo kopje është shumë më e dobët se origjinali. Fytyra është më e rrumbullakët, kapelja më e madhe dhe e fryrë e mjekrra e lëmuar. Sipas këtij portreti, duket se është dhe njëri ndër ato dy portrete që ruhen në muzeumin e Vjenës, njëri që ruhet në
Pinakotekën e Seminarit të Monreale afër Palermos dhe një tjetër i Seminarit italo-shqiptar që është dhuruar nga familja Genzarelli etj. Imitime të portretit që ndodhej në muzeun Jovian, u bënë dhe nga Tobias Stimmer. Gjithashtu sipas portretit të muzeut të Jovian, është bërë përfytyrimi i Skënderbeut duke u imituar nga Domenico Custos, që është riprodhuar në librin e botuar në Oeniponti në 1601-in dhe në përmbledhjen e botuar nga J. Pretorio në "Augusta Bavaria" në 1602-in.

Ky i fundit është riporodhim i të parit, veçse e paraqet Skënderbeun deri në brez, ndërsa në botimin e parë, Skënderbeu është i paraqitun jo vetëm deri në brez, por krejt trupi në ngjasim truproje, i vendosur në një gungë me shtylla të qëndisura. Në dorën e djathtë ai mban shpatën, e me dorën tjetër e kallxon atë. Te kambët në anën tjetër, gjendet përkrenarja e Skënderbegut. Si përkrenarja ashtu dhe shpata, janë ato që sot gjindën në muzeumin e Vjenës, të cilat e kanë prejardhjen nga koleksioni i Arqidukës Ferdinand të Tirolit, për të cilin ishte botuar libri i lartpërmendur. Përkrenaren dhe shpatën e Skënderbeut, Arqiduka Ferdinand i pati blerë nga konti Ëolfang. Mbas këtij botimi janë bërë dhe imitime të tjera ndër libra, si "Georggius Bertoldus Pontanus a Braitenberg" të botuar në Hanover në 1609, në veprën e Jacobus Kockert e shumë e shum variante të tjera. Një kopje e pikturës së Skënderbeut në këmbë e me përkrenare e shpatë, i veshur me pancere dhe hekur, gjendet edhe sot në koleksionin e kështjellës Ambras në Tirol.

[hasanmehmeti]

MBI DEBATIN PER SKENDERBEUN
H. Feraj


Debati për mendimin politik të Skënderbeut është i hershëm. Orientimi i tij politik është vënë në dyshim dhe madje është kundërshtar nga një pjesë e shqiptarëve që për të gjallë dhe gjatë kohës së veprimtarisë së tij si nga Hamza Kastrioti, Dukagjinasit, Moisi Golemi etj., dhe ka vazhduar deri në ditët e sotme. Në dy vitet e fundit ky debat është rikthyer.

Shkas për rikthimin e debatit u bë libri politik "Skicë e mendimit politik shqiptar" botuar në Tiranë më 1998, por shkak edhe më i rëndësishëm janë rrethanat politiko-shoqë rore shqiptare, konflikti shqiptaro-serb e shqiptaro-grek, ndryshimi i sistemit politik në
Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni dhe përgjithësisht reflektimi i shqiptarëve mbi qenjësimin e vet politik të sotëm dhe të kaluar si përpjekje për të kuptuar gjendjen e vet të sotme dhe për të dhënë zgjidhje në rrethanat e sotme. Për të hyrë drejtpërdrejtë në temë, konteksti i debatit dhe çka thuhet në libër, megjithëse është element i rëndësishëm i kuptimit të këtij debati, do të lihet për në fund. Tani ia vlen të përmendet vetëm një moment sqarues: kundër përshkrimit në libër të mendimit politik në periudhën e Skënderbeut janë shprehur vetëm nivele të ulëta mendore, kryesisht në gazeta si "Zëri i Kosovës", "Balli Kombëtar" (i Abaz Ermenjit) dhe ndonjë organ tjetër i këtij niveli, ndërsa profesionistë t, studiuesit ose kanë heshtur, ose e kanë vlerësuar pozitivisht librin. Prandaj përfshirja në këtë debat u bë
e nevojshme për të sistemuar debatin, për të vënë rregull së paku përshkrues, sepse duke pasur nivel të ulët mendor, debatuesit i kanë bërë rrëmujë argumentet e veta. Kjo do të ketë rrjedhojë ndër të tjera përpjekjen time për t'u ulur në nivelin e kritikëve dhe
shmangien e disa karakteristikave të debatit profesional si referimet tek autorët e burimet, heqjen e përkufizimit të koncepteve, mospërmendjen e problemeve njohëse dhe epistemologjike, mungesën e shqyrtimit të teorive ndihmëse, metodologjisë etj., etj. Argumentet e paraqitura në debat nuk janë të miat, janë të shpërndara nëpër
autorë të ndryshëm, ndërsa merita ime është vetëm të përshkruaj qartë dhe në mënyrë të sistemuar debatin e shpërndarë.
Debati zhvillohet ndërmjet dy qasjeve:
1)njëra qasje ngul këmbë se Skënderbeu nuk duhet shqyrtuar në mënyrë kritike qoftë edhe sikur t'i ketë shkaktuar fatkeqësitë më të mëdha popullit shqiptar,
2)tjetra ngul këmbë se Skënderbeu duhet t'u nënshtrohet rregullave të të menduarit logjik dhe shqyrtimit kritik racional si çdo objekt tjetër i studimit.
Nuk ekziston ndonjë qasje konseguente e tipit të parë, dmth që Skënderbeu të mos shqyrtohet në mënyrë kritike, por më tepër është fjala për një qëndrim që thotë se "kur e kritikoj unë, kritika është e lejueshme dhe e drejtë, kur e kritikon tjetri, kritika nuk është e lejueshme dhe e drejtë".

Kështu për shembull, historiografia enveriste vetë e ka kritikuar Skënderbeun në shumë drejtime si për natyrën klasore, kufizimet ideologjike, naivitetin e besimit tek Vatikani etj., etj., por kur kritikohet nga ndonjë këndvështrim tjetër, për shembull ka këndvështrimi i logjikës nacionaliste, atëherë historianët enveristë dalin në mbrojtje të paprekshmërisë
së figurës së Skënderbeut, akuzojnë palën kritike se po fyen heroin kombëtar dhe ndjenjat e shqiptarëve, etj., etj. Megjithkëtë ky lloj qëndrimi këtu do të trajtohet si një qasje e vetme që thotë se Skënderbeu duhet përjashtuar nga shqyrtimi racional si objektet e tjera të studimit.

Gjatë gjithë historisë së debatit në mbrojtje të përjashtimit të Skënderbeut nga rregullat e studimit si çdo objekt tjetër janë sjellë dy llojë argumentash:
argumentet shkencore dhe
argumentet praktike, (ose me terma të tjerë, argumentet `prudenciale' , pragmatiste, politike).

Përmbledhtas janë sjellë këto argumente teoriko-shkencore:

1-Skënderbeu është mbrojtës i Evropës për çerek shekulli;
2-Skënderbeu është mbrojtës i krishtërimit;
3-Skënderbeu është krijuesi i miqësisë së popullit shqiptar me
popujt
e tjerë të Ballkanit (sllavët dhe grekët);
4-Skënderbeu është shëmbëlltyra e luftës së një populli për liri dhe
pavarësi;
5-Skënderbeu është krijues i shtetit shqiptar;
6-Skënderbeu është mit dhe simbol i shqiptarëve dhe teorikisht është argumentuar se mitet dhe simbolet duhet të lihen të kryejnë funksionin e tyre si të tilla.


vazhdon