Hartim!

[Pupi]

Sa dijë unë Hartimi-et bëhen ashtu që të mos ketë emra njerzish, data historike (data fare).
E gjitha që e benë një Hartim të mirë, janë:
Drejtshkrimi i gjuhës,
Përshkrimi i një ngjarje,
Apo, dhe imagjinim i natyrës.
Pa përmbajtje metaforike, apo të ngjare Historike!
Ka edhe ca të tjera ?
Na i thoni JU Lutëm.

[Naki]

Postimi origjinal është bërë nga Fshatari

Zakonisht, hartimi ka pamjen e një proze të shkurtër : rrëfen se si lind, zhvillohet përfundon një tregim.
Ndërkaq, hartimi i Nakit rrëfen pak, përshkruan shumë dhe karakterizohet me një procede të njohur poetik e kinematografik që ka për emër :"flash-back" (kthehem në një moment në të kaluaren). Hartimin e këtij autori (jo se asht moderator...!)nuk ngurroj ta kualifikoj si poemë në prozë sepse i gjason një pikture relativisht statike që na ofron një mori detajesh brenda një kuadri mirë të kufizuar. Çfarë ngjan në atë kuadër ? Pak gjëra : pak folje(veprime) që do dinamizonin tregimin dhe e këthenin në prozë. Shumë emra e mbiemra(cilësor) që janë shprehje e rëndomt e artit poetik. Madje edhe përdorimi i disa foljeve në të kryeren e thjesht funkcionojnë pothuaj si lloj "përshkrimesh" sepse veprimi që shprehin është i shkurtër (doli, m'u drejtua...) dhe nuk tejkalojnë kuadrin e "çarçafit".
Emri Qefsere përkon mirë me vitet e 70-ta! po tani është i demoduar. Ky është motivimi i këtij emri, mendoj...!VEZHBANKAT janë konotacion pejorativ po realist i atyre viteve kur përdhunohej gjuha shqipe. Edhe metafora e "një qarqaf të bardhë kristalor..." ia shton edhe më tepër acarin periudhës në fjalë.
Nuk desha të kalojë në heshtje as emrin Binak që në këtë kontekst është polisemik : Çfarë kanë të përbashkët Binak e Nak-i ?!
Hartimi përfundon në mënyrë jo eksplicite po ne ia qëllojmë se nota e hartuesit është shembullore...!
E, unë fshatari, përshkrova në disa rreshta përshtypjet që më bëri hartmli i Nakit!

Përshendetje miqësore,
fshatari

Sqarim,sikurse parashkruesit e mi edhe unë dëshirova të sjellë përkujtimet, rrethanat në një formë mini filmike të përshkrimit nga bankat shkollore te ciklit të ulët shkollor,dhe specifikat rreth Hartimit.
Në të vertetë më vjenë keq çë nuk ju ofrova në formë proze temen çë kisha shkruar para 30 viteve.Koha dhe lufta mi asgjesojë thesarin e ruajtur në biblotekën personale, çë për mua kishin një vlerë të madhe.

I nderuari Fshatari,ndjehem i respektuar për kritiken dhe analizen letrare,ju faliminderit !


Naki

[Fshatari]

Postimi origjinal është bërë nga Murgesha

Se ç`mu kujtua sot rastësisht e befasisht një orë hartimi nga gjuha shqipe nga kohë thuaja të harruarra, por që si duket ato jetojnë ende diku nëpër qoshet e kujtesës sonë e në një ditë pa ngjarje dalin në sipërfaqe.
Po pra atë ditë kishim Hartim nga Gjuha e ëmbël shqipe.
Nuk më kujtohet tema për të cilën duhej të shkruanim por më kujtohet fare mirë që edhe mund të zgjidhnim një temë të lirë.
Sillja lapsin në dorë pa mundur të filloja të shkruaj, ishte ajo një ditë kur mendja ime i ngjante Saharës e asnjë mendim nuk mund ta vendosja në letër.
Në gjysmë orëshin e fundit u përcaktova për njërën prej temave, më mjaftuan 10 minuta ta mbaroj, se edhe nuk isha aq e interesuar të shkruaj e lexova njëherë dhe e mbylla fletoren e Hartimit. Shoqja në bankën mbrapa më prek në sup, e mu dok se po e di se çka po don?
I hodha tinëzisht një sy e pash se fletën ende e kishte të bardhë fare, pa shkruar asnjë fjalë në te.
Shpejt e shpejt nxorra një fletë dhe fillova të shkruaj për temën e lirë.
U përcaktova për një ditë e lirë nga jeta jonë.
Për 15 minuta e shkrova e i mbeteshin asaj diku 8 minuta për ta kopjuar e shkruar në fletoren e saj. Ja hudha letrën e shukatur dhe u ngrita e dola jashtë që të ndizja një cigare.

Pas një jave profesori na i solli hartimet tona.
Më kishte lënë një 3+ e kur më dorëzoi fletoren më shikoi i zhgënjyer, por aq më bënte

Kjo ngjarje sigurisht do të harrohej me kohë, e nuk do ta kujtoja kurr, si që i kam harru sa e sa orë hartimesh tjera, por befasia ishte se të gjithëve na i dorëzoi hartimet toan e në dorë mbante fletoren e Hartimit të shoqes sime...
E ftoi ate të dilte e ta lexonte hartimin e saj dhe në daq besoni e në daq jo ai Hartim u shpall si më i miri i njërit nga gjysmëvjetori i parë apo i dytë nuk më kujtohet në gjithë shkollën.
Kur shoqja lexoi hartimin e saj profesori mbante sytë tek unë, nuk di kurr në e ka kuptuar apo jo se unë isha autorja e atij hartimi por edhe kurr nuk e kam harruarr zhgënjimin që e shifja në sytë e tij...

__________________________________________________

Ju ftoj të gjithëve të shpalosni hartimet e tuaja që ndoshta edhe pse mendoni se i keni harruarr prap se prap flejnë diku në kujtesat tuaja.

Edhepse jetoj në fshat, siç e kam saktësuar disa herë, lexoj me ëndje edhe autorë shqiptar edhe të të huaj.
Para disa vitesh, kam lexuar veprën e një shkrimtari francez, Marcel Proust, që ka për titull "A la Recherche du temps perdu"(Duke kërkuar kohën e humbur). Shkollarët francez e mbajnë mend Proust-in për një detal : bëhet fjalë për një llojë ëmbelsire që në rrethin e Parisit e quajnë "madeleine"! Autori na tregon se kur "zhyttëte? një "madeleine" në një gotë me çaj, i vinin në mendje shumë kujtime që konsideroheshin si të humbura për gjithëmonë.
Përderisa të Prousti është "medelein"-a ajo që mundëson daljen në sipërfaqe të disa ndjenjave e mendimeve të vjetra, te Murgesha na del "zhgënjmi" i dyfisht edhe i profesorit edhe i vetë Murgeshës. Nuk jam psikolog por jam i prirur të besoj që i vetmi person vërtet i zhgënjyer në atë moment është vetë Murgesha e cila lexon zhgënjimin e vetë të thellë në "sytë e profesorit"! Intensiteti i momenteve të tilla zbehet me kohën po nuk e braktis totalisht qenjen tanë... e kohëpaskohe na troket në derë.

PS.Përafrimet e paralelizmat mund të jenë jo të qëlluar. Përvoja e përshkruar nga Murgesha më përkujtoi shkrimtarin francez.

[AKT]

Në lidhje me këtë temë do tregoja një rast të çuditshëm që më ka ndodhur në vitin e dytë të gjimnazit dhe ka të bëj me një profesoresh shumë rigoroze të asaj kohe,të gjuhës shqipe.Pasi isha mësuar që nga bankat e para shkollore që nga gjuha shqipe gjithmon të kisha notën e rezervuar,kuptohet ate maksimale,fal hartimeve dhe njohjes së letërsis , erdhi koha që për her të parë të më jap mësim profja më e rreptë dhe unë fitova 1-njësh edhe ate në ditarë dhe goxha të madh për arsye krejtësisht banale!Nuk dija të flas asgjë për Asdrenin sidomos datëlindjen.Fillova të ankohem dhe justifikohem që për mua është e rëndësishme vetëm se cilës periudhë dhe drejtim i përket ai apo ajo krijuese etj etj por nuk ndikova në vendimin e profes elegante...
Erdhi koha të përcaktohen referuesit e gjysmëvjetorit të parë...Romanin "ndjekja" të mihaillo llalliqit nuk donte ta merrte askush për referim.Arsyet subjektive...tematikë dhe stil i rëndë,nuk shtyn ta lexosh etj etj...nxënësit si nxënësit.Profja më jep mua atë "nder" dhe më cakton që unë të referoj këtë roman...shumë mirë thashë me vehte...do bëj çmos që ta rikthej notën e "gj.shqipe" dhe fitoj besimin e saj...Lexova gati 35 minuta.Ajo më ndigjonte me vëmendje.Qetësi në klasë...të gjithë qeshnin,e dinin qëllimin tim...kur përfundova ajo nuk merr ditarin të më notoi siç kishte premtuar por më kërkon ta ulesha fletoren në bankën e saj dhe të ulesha në vend.E mori me vehte dhe shkoi në fund.Mezi prisja ta dija se çka po ndodhë.Orën tjetër më vuri notën 5 , më dorëzoi fletoren dhe më tha...falënderohu të gjithëve,nga mësuesi yt i parë,arsimtarët e gjuhës shqipe dhe profesoresha e vitit të parë sepse për mua vetëm 4-ërsh do fitoje sepse nuk meriton kush notën maksimale pa njohur mirë gramatikën dhe letërsin me datëlindje të të gjithë krijuesve letrar.I kishte fiksim datlindjet kurse unë shpëtova nga ajo sepse e kisha bezdi ta dija kur lindi apo kur vdiq shkrimtari...asnjëher nuk më lodhi më...

[LOJETARI]

Nëse më lejohet ,unë do të parashtroja temën e hartmit ,ku ju të interesuarit do të postoni hartimin tuaj dhe në fund do të zgjedhim së bashku hartimin më të mirë i cili do të marrë edhe një shpërblim modest nga forumi.

Tema:Një natë pa gjumë .

[Murgesha]

U pa puna, tash po mu dashka me ndejt dy tre netë pa gjumë deri sa ta thurri këtë temë.

[Pupi]

Postimi origjinal është bërë nga Pupi

Adip Krasniqi

BUZË BISTRICËS

http://mitglied.lycos.de/metafora/po...ipkrasniqi.htm


Eh se çmu kujtua Migjeni i Kosoves.

Hartimin e pare qe kisha sjellur te profesori ime i nderuar, dukej ta kishte zhgenjyer.
Arsye ndoshta pse u ule ne banken time per ti hedhur nje veshtrim per se afermi.
Nuk pati folur shume, sepse dukej se u bind qe e kuptova, nuk pati folur shume sepse priti ta kuptoja me pak fjale.
Te gjitha Hartimet u anuluan asaj bote, te gjitha!
Nje jave me pas pasuan Hartime te reja.
Migjeni i Kosoves dukej sikur tashme ishte i kenaqur, i qeshte balli nga Krenaria per ne.
Eh ç'kohera, nostalgji i thone kesaj Mik-e.
p.s diteve te ardhshme/te diellen sjell une nje nga ato( mos pritni shume, koherat kan ikur, e me to edhe freskia leterare).

E une e urrej Premtimin, por e paguaj borxhin!

[DEA]

Postimi origjinal është bërë nga LOJETARI

Nëse më lejohet ,unë do të parashtroja temën e hartmit ,ku ju të interesuarit do të postoni hartimin tuaj dhe në fund do të zgjedhim së bashku hartimin më të mirë i cili do të marrë edhe një shpërblim modest nga forumi.

Tema:Një natë pa gjumë .

Na ke myte me kete teme tash, frymzimi ne podrum shkoj ahahhaah. Si ti kujtoj netet pa gjume e vetmja gje qe me sillet neper koke, ndrrimi i nates/puna, kane kalu koherat kur rrisha pa gjume duke e sjell edhe njehere ne koke qdo detaje te dites.

[Fshatari]

Postimi origjinal është bërë nga LOJETARI

Nëse më lejohet ,unë do të parashtroja temën e hartmit ,ku ju të interesuarit do të postoni hartimin tuaj dhe në fund do të zgjedhim së bashku hartimin më të mirë i cili do të marrë edhe një shpërblim modest nga forumi.

Tema:Një natë pa gjumë .

Një natë pa gjumë do të diskriminojë sëpakut një forumiste që e njoh mirë shumë; ka shumë cilësi të mira po e ka edhe një të keqe: vendndodhja : në shtrat.
Nuk është e zoja të kalojë një natë pa gjumë.
Mjaft zgjati suspensi: Gjumashja, pra!
PS. Lus Lojtarin t'i lejojë Gjumashës Një ditë pa gjumë, nëse kjo e fundit mund të qendrojë pa fjetë edhe gjatë ditës...!
NB. Për momentin, po hartoj... po hartoj gjithë natën kam me hartue!

[4peace]

*


Posa m’u kujtua…

Iu përshëndes në fillim


Siç e paska cekë edhe vet nikoqirja e kësaj teme, posa m’u kujtua një rast lidhje me hartimin (me shkrim). Shpeshherë na ndodhë në raste hartimesh me shkrim që, ose nuk na kujtohet çka të shkruajmë ose nuk na kujtohet ndonjë fjalë në fjali. Në këtë mënyrë, një i njohur imi, përndryshe një a dy gjenerata pas meje, kishte pasur për temë pranverën. E shkruan i shkreti gjithë hartimin por e frenon me atë rast hartimi i një fjalie të vetme. Nuk iu kujtohej „në pranverë çelin lloj-lloj lulesh“, kështuqë, në vend që ta shënonte „lloj-lloj“ ai e shënon „tërrli-tërrli“ („Në pranverë çelin tërrli-tërrli lulesh“). Në këtë mënyrë, sa herë takohemi e rrijmë bashkë e ngacmojmë me „tërrli-tërrli“ dhe shqepemi së qeshuri…


Me t’mira!


***

[Kronisti]

[FONT='Verdana','sans-serif']Shtatë palë zingjirë i kam të lidhur në këmbë dhe në krah, prandaj zvarë jam ngritur në majë të pyrgut të dëshprimit për t'i krijuar hapësirë shpirtit që të fluturojë deri te ti.

Përkulem para teje nëse të kam lënduar me heshtje!

Se zura dot asnjë yll për ta thurur gjerdanin e kurorës, sepse secili yll e kishte marrë nga një emër përpara se të arrija unë i lidhuri me pranga në duar.

Nëse do të ndjehesh e dëshpruar përkulem para teje!

Ndeza zjarr për ta djegur lakun e ngritur në udhën për të arritur deri te ti, zjarr në të cilin po digjem.

Edhe nëse arrij deri te ti si hi mbetur rrëzë këmbëve të tua, përkulem para teje!

Nëse do të ma tretin trupin zingjirët, prangat dhe zjarri në udhën për tek ti kjo do të ndodhë për të ta falur shpirtin ti cilit nuk i beson.

Atëherë do ta ndjesh të ngrohtë përbrenda teje.[/FONT]

[Kronisti]

Qëndrova një kohë të gjatë, me shikim në bardhësinë e ekranit. U mundova të flas me kujtimet, u mundova t’ i thërras në ndihmë copëzat e ëndrrave të ëndërruara tashmë, por s’ndodhi as biseda me kujtimet dhe as ardhja qoftë edhe e trishtë e fragmenteve të pejsazheve që s’i gjeja dot në jetë, e më ishin shfaqur aq reale. Në ekran hapja faqe të Wordit të mbushura me shkronja që në këtë natë s’më thonin asgjë, ndërsa nga vetja, në vete, se hapja dot asnjë faqe, asnjë...E dëshiroj... dëshiroj të gërmoj në vete, dëshiroj të jem i gatshëm që të depërtoj në thellësinë më të madhe të mundshme, për ta nxjerrë në faqen e bardhë të kompjuterit atë që do të doje ta lexosh... por ja që se bëra dhe se bëjë dot, këtë herë jo, sepse një kohë relativisht të gjatë ndërroj veç shikime të bardha me ekranin e kompjuterit, bardhësi e cila ka shkaktuar një ftohtësi që shëmbëllen para meje si një virtyt që njeriu ia krijoi kompjuterit dhe nga ai filloi ta bart në vetvete në fundshekullin e shkuar dhe vijon ta bëjë të njëjtën edhe në shekullin e ri.

[legenda]

.....ma trego shperblimin,,,....sheeeetttttt,mos te ndegjojne te tjeret,ahaha....
sa per inspirim,se per shperblime modeste,zor qe inspirohem,ahaha....


.....vjeshta,mori me vete,gjithe shirat dhe gjethet e semura qe perplaseshin trotuareve,....e ne nje nate te thelle pa gjume,,, neper kapilar gjaku rridhte si margaritaret blu-i ngrire,,,nje DIMER _I_EGER po afrohej,........

Postimi origjinal është bërë nga LOJETARI

Nëse më lejohet ,unë do të parashtroja temën e hartmit ,ku ju të interesuarit do të postoni hartimin tuaj dhe në fund do të zgjedhim së bashku hartimin më të mirë i cili do të marrë edhe një shpërblim modest nga forumi.

Tema:Një natë pa gjumë .

[Fshatari]

Postimi origjinal është bërë nga Kronisti

Qëndrova një kohë të gjatë, me shikim në bardhësinë e ekranit. U mundova të flas me kujtimet, u mundova t’ i thërras në ndihmë copëzat e ëndrrave të ëndërruara tashmë, por s’ndodhi as biseda me kujtimet dhe as ardhja qoftë edhe e trishtë e fragmenteve të pejsazheve që s’i gjeja dot në jetë, e më ishin shfaqur aq reale. Në ekran hapja faqe të Wordit të mbushura me shkronja që në këtë natë s’më thonin asgjë, ndërsa nga vetja, në vete, se hapja dot asnjë faqe, asnjë...E dëshiroj... dëshiroj të gërmoj në vete, dëshiroj të jem i gatshëm që të depërtoj në thellësinë më të madhe të mundshme, për ta nxjerrë në faqen e bardhë të kompjuterit atë që do të doje ta lexosh... por ja që se bëra dhe se bëjë dot, këtë herë jo, sepse një kohë relativisht të gjatë ndërroj veç shikime të bardha me ekranin e kompjuterit, bardhësi e cila ka shkaktuar një ftohtësi që shëmbëllen para meje si një virtyt që njeriu ia krijoi kompjuterit dhe nga ai filloi ta bart në vetvete në fundshekullin e shkuar dhe vijon ta bëjë të njëjtën edhe në shekullin e ri.

Çfarë m'inspiron ky tregim i shkurtër lirik ?
Sëpari mungesën e dialogut të mirëfilltë që presupozon praninë e sëpakut dy a më shumë bashkëbiseduesish. Dialogu me vetëvetën është ilogjik e i pamundshëm. Përvoja e Kronistit është më se bindëse : kujtimet, ëndrrat, pejzazhet që dikur iu "ishin shfaqur aq reale", tani, kur i flas vetëvetës me zë të ulur, pothuaj të papërceptueshëm(kujdes nga decibelët se paguan gjobë...!)nuk janë më "linear"; vendi e koha kur më ishin shfaqur janë zbehur fare; struktura e tyre me duket e copëtuar, fragmentare, plot "hiatuse". Kronisti shkon edhe më larg dhe pastron edhe këtë strukturë të destrukturuar me bojen e bardhë : kjo e fundit është mungesë chromatike. Projektimi i një objekti të bardhë në një pëlhurë të bardhë është i padukshëm mu siç është e padukshme "bardhësia"(esenciale, kemi të bëjmë me emër e jo mbiemër).
Do të përfundoja "inspirimin tim" me këtë konstatim mjaft pesimist : shekulli i kaluar sikur i riu kanë shkaktuar një zhvendosje rrënjësore te raporteve të njeriut të sotëm: është privuar nga e kaluara e tij; komunikon me vetëvetën përmes ekranit të bardhë të cilit i mungon çdo shenjë jete në një ambient(dimension) ku mbretëron "bardhësia", "thellësia" dhe "ftohtësia", me një fjalë "vdekja".

Ky interpretim angazhon vetëm Fshatarin!

[Kronisti]

Postimi origjinal është bërë nga Fshatari

Çfarë m'inspiron ky tregim i shkurtër lirik ?
Sëpari mungesën e dialogut të mirëfilltë që presupozon praninë e sëpakut dy a më shumë bashkëbiseduesish. Dialogu me vetëvetën është ilogjik e i pamundshëm. Përvoja e Kronistit është më se bindëse : kujtimet, ëndrrat, pejzazhet që dikur iu "ishin shfaqur aq reale", tani, kur i flas vetëvetës me zë të ulur, pothuaj të papërceptueshëm(kujdes nga decibelët se paguan gjobë...!)nuk janë më "linear"; vendi e koha kur më ishin shfaqur janë zbehur fare; struktura e tyre me duket e copëtuar, fragmentare, plot "hiatuse". Kronisti shkon edhe më larg dhe pastron edhe këtë strukturë të destrukturuar me bojen e bardhë : kjo e fundit është mungesë chromatike. Projektimi i një objekti të bardhë në një pëlhurë të bardhë është i padukshëm mu siç është e padukshme "bardhësia"(esenciale, kemi të bëjmë me emër e jo mbiemër).
Do të përfundoja "inspirimin tim" me këtë konstatim mjaft pesimist : shekulli i kaluar sikur i riu kanë shkaktuar një zhvendosje rrënjësore te raporteve të njeriut të sotëm: është privuar nga e kaluara e tij; komunikon me vetëvetën përmes ekranit të bardhë të cilit i mungon çdo shenjë jete në një ambient(dimension) ku mbretëron "bardhësia", "thellësia" dhe "ftohtësia", me një fjalë "vdekja".

Ky interpretim angazhon vetëm Fshatarin!

Shume besnikerisht e kam pershkruar nje cast ne "hartimin" e siperm lirik, kurse ju edhe me sakt e keni "deshifruar"
Respekt