Mėsime nga KuraniBesimtarėt myslimanė mblidhen nė kėtė forum pėr tė diskutuar dhe ndarė me njėri-tjetrin mėsimet fetare dhe experiencat e tyre tė jetės.
Pėr ju qė agjeruat gjatė muajit tė Ramazanit All-llahu jau boft kabull.
***
Ditėt qė kaluan
Ne agjėruam
Ndigjuam Perendinė
Mposhtėm urinė
Lexuam Kur-anin
Forcuem imanin
Zotit iu afruem
Atij iu drejtuem
Larguam haramin
Mundėm shejtanin
Shpirtit dermanin
Me fat bajramin
Shpirtin pastruem
Trupin forcuem
Dhamė pasurinė
Larguam zilinė
Zotit iu drejtuam
Nga Ai kėrkuam
Afruam kojshinė
Ēfaqėm mirsinė
Dijmė ē’ėshtė me hjekė
Se duhet vdekė
Bajram mubarek
Melekėt thėrrasin
Kėndo qė hasin
Flasin shpejtoni
Mos u vononi
Sot ėshtė dita
qė s’hup merita
Sot Zoti juaj
Do t’ju paguaj
Lum ai qė pritė
Kėtė me arrijtė
Me fat kėto ditė
Iblisi thėrret
Ēiret,bėrtet
Thrret shok’t e vet
E pyesin ē’kėrkon
Qė po na fton
Kush t’ka hidhėrua
Vetėm na thuaj
Kurrkush ai thotė
Por Zoti sot
Dha rahmet mbi botė
Armikut tim
I dha shpėrblim
Vaj halli im
Zoti Muhammedit
Ia fali ymmetin
Ju keni detyrė
Nė ēdo mėnyrė
Nė sy ti mbani
Hiē mos vu ndani
I thirrni pa pra
Aheng me ba
Lėshoni muzikėn
Mos tė kenė frikėn
Epshet ju prekni
Thuanu na ndjekni
U jepni raki
N’kėtė ditė me pi
Se ata qė dehen
Nga Zoti urrehen
Pra t’kem kujdesin
Detyra na presin
Namaz dhe lutje
Tė bėjmė dhe tutje
Prindėrvet kujdesin
Derisa tė vdesin
Tė afėrmit tonė
Ti vizitojmė
Tė ruajmė kojshinė
Kem porosinė
Edhe t’festojmė
Por mos t’teprojmė
Se atė qė tepron
Zoti se don !
__________________
pause
Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga premium : 08-09-10 nė 18:49
Siē dihet muaji i Ramazanit pėr besimtarėt musliman trajtohet(ėshtė) njė muaj i veēant i vitit.Kėtė muaj e pėrjetojnė tė gjithė besimtarėt musliman(ata qė agjėrojnė) si muaj nė tė cilin dėshirat(urdhėrat) e Zotit pėr tė agjėruar, tė vlerėsuar lart.
Me dėshirėn mė tė madhe pėr tė gjithė ata besimtarė qė agjėrojnė, qė tė kenė agjėrime tė lehta edhe nė vitet e ardhshme ju pėrgėzojė dhe ju lartėsojė pėr kėtė veprim!
Tė nderuarė bashkėatdhetarė, tė nderuarė bashkėbesimtarė, tė nderuarė bashkėkombas, mė lejoni tė shtroj njė pyetje e cila vie nga Urimi i Myftiut Tėrnava pėr festėn e Fiter Bajramit, i transmetuar nė lajmet qėndrore tė datės 08.09.2010.
Njė nga fjalit e Urimit tė tij ishte:
" Tė gjithve atyre qė agjėruan kėtė muaj tė Ramazanit, do tė ju falet e tėra ēfarė kanė bėrė mė parė"
Pyetja:
Ēfarė mendoni rreth kėsaj fjalie, a ėshtė nė dijeni Myftiu i nderuar qė kjo ēka thotė ėshtė mė se e rrezikshme apo me qėllim nė formėn mė tė paskrupullt, Myftiu Tėrnava gėnjen bashkėbesimtarėt e tij, bashkėkombasit e tij, bashkėnjerzit e tij?
Ju kisha lutur nga Zemra qė mos tė reagoni sipas emocioneve por tė reagoni sipas sinqeritetit tė mendjes suaj.
Me Urim pėr festėn e Bajramit, ju pėrshėndet
Artisti
__________________
Te jesh i Sinqert,do te thote:
Edhe shokun me te ngusht,
duhet ta kritikosh
---kur e ka keq----
Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga Artisti : 08-09-10 nė 20:04
Siē dihet muaji i Ramazanit pėr besimtarėt musliman trajtohet(ėshtė) njė muaj i veēant i vitit.Kėtė muaj e pėrjetojnė tė gjithė besimtarėt musliman(ata qė agjėrojnė) si muaj nė tė cilin dėshirat(urdhėrat) e Zotit pėr tė agjėruar, tė vlerėsuar lart.
Me dėshirėn mė tė madhe pėr tė gjithė ata besimtarė qė agjėrojnė, qė tė kenė agjėrime tė lehta edhe nė vitet e ardhshme ju pėrgėzojė dhe ju lartėsojė pėr kėtė veprim!
Tė nderuarė bashkėatdhetarė, tė nderuarė bashkėbesimtarė, tė nderuarė bashkėkombas, mė lejoni tė shtroj njė pyetje e cila vie nga Urimi i Myftiut Tėrnava pėr festėn e Fiter Bajramit, i transmetuar nė lajmet qėndrore tė datės 08.09.2010.
Njė nga fjalit e Urimit tė tij ishte:
" Tė gjithve atyre qė agjėruan kėtė muaj tė Ramazanit, do tė ju falet e tėra ēfarė kanė bėrė mė parė"
Pyetja:
Ēfarė mendoni rreth kėsaj fjalie, a ėshtė nė dijeni Myftiu i nderuar qė kjo ēka thotė ėshtė mė se e rrezikshme apo me qėllim nė formėn mė tė paskrupullt, Myftiu Tėrnava gėnjen bashkėbesimtarėt e tij, bashkėkombasit e tij, bashkėnjerzit e tij?
Ju kisha lutur nga Zemra qė mos tė reagoni sipas emocioneve por tė reagoni sipas sinqeritetit tė mendjes suaj.
Me Urim pėr festėn e Bajramit, ju pėrshėndet
Artisti
Qė ta kuptosh Myftiun Tėrrnava, duhet te jesh i avancuar ne diturit islamike.
Kjo video i pergjigjet pyetjes tende.
Selam Alejkum,
__________________
La ilahe il-lall-llah - Nuk ka Zot tjetėr pėrveē Allahut !
Ndikimi i agjėrimit nė proceset biokimike dhe bioritėm
Autor: Dr.sc. Ali Iljazi E shtune 6 Gusht 2011 16:20 PM
Allahu i Madhėrishėm nė Kur'anin fisnik urdhėron e thotė: "O ju qė besuat, agjėrimi u ėshtė bėrė obligim sikurse qė ishte obligim edhe i atyre qė ishin para jush, kėshtu qė tė bėheni tė devotshėm." (El - Bekare, 18)
Muaji i Ramazanit ėshtė dhe vlerėsohet si kreator i energjisė shpirtėrore. Ėshtė muaji i faljes dhe mėshirės, nė tė cilin Allahu i Lartėsuar shpall amnistinė e Tij hyjnore pėr besimtarėt. Agjėrimi ėshtė institucion i edukimit shpirtėror dhe muaji i Ramazanit ėshtė periudha e lulėzimit tė vlerave shpirtėrore dhe humane.
Agjėrimi kultivon tek njeriu virtytin e ēiltėrsisė shpirtėrore, pėr arsye se individi kur agjėron, kėtė akt ia dedikon Zotit tė Gjithėsisė.
Individi qė e kryen kėtė ritual nė mėnyrė tė pėrpiktė, padyshim ėshtė njė njeri qė mund t'i disiplinojė dėshirat dhe pasionet e tij nga ngacmimet instiktive materiale. Ky person karakterizohet si njė personalitet dhe karakter tė lartė devocioni.
Institucioni i agjėrimit na ofron mundėsinė qė t'i akordojmė natyrės dhe karakteret tona dhe njėkohėsisht tė zhvillohen tek ai cilėsitė e durimit, ekuilibrit, kontrollit dhe vetėpėrmbajtjes.
Gjatė gjithė jetės njeriu dhe forca e besimit tė tij sprovohet me vėshtirėsi, fatkeqėsi e prova tė vėshtira, dhe njeriu nėse arrin tė triumfojė, atėherė tek ai do tė zhvillohet njė forcė shpirtėrore e cila do ta parandalonte nga mėkatet dhe dėshirat djallėzore.
Ėshtė pikėrisht ky mesazhi kuptimplotė i agjėrimit. Tė agjėrosh prej tė ngrėnit, tė pirit, dėshirave tunduese, shikimeve provokuese, prej tė folurit pėrgojues, shpifjeve, ofendimeve, sharjeve, prej tė menduarit djallėzor, ndaj intrigave, komploteve dhe prapaskenave.
Ėshtė pikėrisht ky ridimensioni i vlerave tė karakterit njerėzor.
Agjėrimi vendos njė ekuilibėr tė pėrkohshėm mes trupit dhe shpirtit qė ata tė pėrjetojnė sėbashku njė ekzistencė tė harmonizuar paqėsore.
Kuptimi i vėrtetė i fjalės arabe es-saum (agjėrim) d.m.th. pushim, qetėsi. Kjo d.m.th. qė sistemi gastro-intestinal, gjenital, gjuha, sytė dhe veshėt, etj. u japim pushim.
Nė realitet, agjėrimi ėshtė njė siguri plotėsuese pėr proceset regjenerative nė organizėm. Procesi i regjenerimit tė trupit dhe trurit, duke pėrfshirė molekulat e memories, fillon kur trupi pushon, sidomos gjatė periudhės sė gjumit tė thellė. Gjumi gjatė ramazanit ėshtė shumė mė intenziv se gjumi nė periudhat tjera. Dy orė gjumė gjatė ramazanit janė mė tė ėmbėl dhe mė tė bukur se disa orė nė situata tjera. Meqė agjėrimi nuk kalon 14 orė nė ditė, gjendja stabile e organizmit ėshtė rezultat i mekanizmit tė koordinuar psikologjik. Pėr kėtė hulumtimet e bėra nė shumė qendra botėrore tė mjekėsisė tregojnė rezultate fantastike biokimike tė gjakut.
Gjatė agjėrimit, magneziumi nė serum rritet. Magneziumi ka efekt mbrojtės kardiak dhe shfrytėzohet nė prevenimin dhe shėrimin e sulmeve kardiake.
- Ai nė vete pėrmban cilėsi anti-platelitale dhe mbron nga pėrhapja e koagulimit.
- Ėshtė stabilizator i membranės i cili ndikon nė rrjedhėn e sodiumit, potasiumit dhe kalciumit nė nivelin e membranės. Pėr kėtė ai mbron nga disritmitė e zemrės dhe trurit.
- Agjėrimi nėpėrmes efekteve tė dobishme tė magneziumit, parapengon formimin e ateromeve dhe tretė pllakat ateromatike tė cilat janė pėrgjegjėse pėr sulme nė zemėr dhe tru. Pėr kėtė agjėrimi merr pjesė aktive nė revitalizimin e trupit.
- Magneziumi rrit aktivitetin fibrinolitik tė gjakut dhe prevenon dhe fibrinolizėn e koagulėve tė rinjė.
Ramazani ofron shpirt tė shėndoshė dhe trup tė shėndetshėm. Gjatė agjėrimit tajimi i hormoneve nėpėrmes gjėndrrės hipofizės rritet, ngase ekziston hormoni anabolik pėr sintezėn e proteinėve dhe kolagjenėve i cili prodhon barazpeshėn pozitive tė azotit. Ai gjithashtu stimulon eritropoezėn dhe sintezėn e kolagjenit.
Gjatė agjėrimit, namazit dhe pėrvojave tė ndryshme shpirtėrore nė Ramazan, substanca tė caktuara endogjene nėpėrmes trurit dhe palcės kurrizore lirohen nė organizėm.
Kėto substanca quhen opoide. Kėto pėrfshijnė enkefalinėn dhe endorfinėn qė janė pėrgjegjės pėr eufori, qetėsi dhe ēiltėrsi gjatė kėsaj periudhe.
Endorfina dhe enkefalina janė dominues natyral tė dhembjes. Endorfina ėshtė pėrgjegjės pėr ndjenjėn e kėnaqėsisė tė ciėn e pėrjetojnė shumė njerėz pas ushtrimeve tė sforsuara. Endorfina dhe enkefalina derivohen nga beta - lipotropina.
Gjatė lirimit ky ndahet duke formuar tre produkte aktiv kryesor qė quhen meta-enkefalina, gama-endorfina dhe beta-endorfina.
Beta-endorfina ėshtė mė aktivi. Ai ėshtė njėzet herė mė i fuqishėm se morfina.
Pėrveē qė eliminojnė dhimbjen kėta analgjetik narkotik shkaktojnė njė ndjenjė tė fuqishme tė euforisė. Kjo ndjenjė pjesėrisht ėshtė pėrgjegjėse pėr sjelljen psikologjike tė personave tė caktuar qė agjėrojnė.
Nėse, p.sh. njė atlet lėndohet gjatė garimit, ushtari gjatė luftės, ose personi qė agjėron, ndoshta edhe nuk e vėren plagėn, pėrderisa mundi i tyre nuk pėrfundon. Kjo ndodhė pėr arsye se truri prodhon sasi shumė tė mėdha tė endorfinės ose enkefalinės nė periudhėn e stresit intenziv, shqetėsimit ose gjatė agjėrimit. Agjėrimi nxit efektin natriuretik, qė e lejon trupin tė eliminojnė natriumin dhe ujin e tepėrt nga organizmi. Kjo lejon zgjidhjen e problemeve kronike me edem, dhe ndihmon nė uljen e volumit tė rritur tė gjakut, bashkė me presionin e lartė tė gjakut.
Rekalibrimi enzimatik: Gjatė agjėrimit, trupi shton ndryshimet enzimatike qė ndikojnė nė rregullimet e shumė sistemeve si detoksifikimi nga substancat helmuese, shpenzimin e rezervave dhjamore dhe rezervimin e proteinave. Ky ėshtė edhe shkaku i pėrmisimeve nė gjendjen klinike tė pacientėve.
Atmosfera shpirtėrore gjatė agjėrimit zvogėlon stresin. Stresi ndikon nė cilėsinė e jetės dhe ėshtė shkak potencial pėr shumė sėmundje.
Detoksifikimi: Agjėrimi lehtėson dhe mobilizon eliminimin e substancave tė dėmshme nga organizmi, si: kolesteroli, acidi urik, dioksina dhe mbetje tė tjera toksike.
Neuroadoptimi: Agjėrimi ndihmon senzorėt e shijes qė tė pėrshtaten me njė nivel mė tė ulėt tė kripės qė merret me ushqimin, kjo gjė i mundėson trupit tė adoptohet me shpejtėsi me njė dietė tė shėndetshme me mė pak kripė.
Agjėrimi ka njė ndikim normalizues nė sistemin nervor. Zvogėlon shqetėsimet nė sistemin tretės si dhe qetėson gjendjen e ankthit.
Hipertensioni ėshtė shkaktar kryesor qė kontribon nė vdekjet dhe dėmtimet nė shoqėritė e industrializuara.
Nė vitin 1984, qendra shėndetėsore "Tru North Health Center" nė SHBA, bėri njė studim me 174 pacientė me hipertension. Kurimi ishte qėndrimi pa ngrėnė, vetėm me ujė. 90% tė pacientėve u shėruan plotėsisht e nuk patėn mė nevojė pėr ilaēe.
Gjatė agjėrimit, palca e kockave (vendi ku prodhohet gjaku) ngacmohet dhe shtohet sasia e prodhuar e gjakut.
Gjatė agjėrimit ekuilibri i ujit mes qelizave dhe brenda tyre zbret nė minimum. Kėshtu nė funksionet qelizore ndodh njė qetėsim i rėndėsishėm.
Agjėrimi ndihmon nė ruajtjen e ekuilibrit mendor dhe trupor si dhe stabilizon efektet e tėrheqjes hėnore mbi organizėm.
Largimi i Hėnės nga Toka siē ndikon mbi detrat dhe oqeanet, po ashtu ndikon dhe mbi trupin e njeriut qė ka mbi 70% ujė.
Rekomandohet agjėrimi i ditėve 13-14-15 sipas kalendarit hėnor, pasi janė ditėt kur rritet nė maksimum tėrheqja hėnore dhe efektet e saj negative nė organizėm.
Agjėrimi ėshtė sekret i jetėgjatėsisė.
"Po ta dini agjėrimi ėshtė mė i dobishėm pėr ju." (El - Bekare, 184)
Nė realitet, qėllimi i vetėm i krijimit siē e pėrshkruan Kur'ani fisnik ėshtė adhurimi dhe lartėsimi i Zotit. Ai ėshtė motivi i njohjes, preceptimit tė sė vėrtetės, drejtėsisė, dashurisė, mėshirės, vėllazėrisė e moralit njerėzor.
Kjo vėrtetėsi e ka shoqėruar gjithnjė shoqėrinė njerėzore me anė tė shpalljes hyjnore.
Agjėrimi dhe bioritmi
Besimtari qė nga fėmirija ka agjėruar rregullisht ka qenė i ekspozuar situatave tė ndryshme, tė ndritshme e tė errėta, sė paku gjatė njė dite tė muajit lunar.
Pėr kėtė, padyshim ai shumė mė lehtė pėr shkak tė situatave tė ndryshme shumė shpejtė sinkronizon bioritmin e tij ditor, mujor dhe vjetor.
Kjo orė biologjike kryesore, e cila ka njė ciklus jetėsor prej 24 orėsh, ėshtė e vendosur nė nukleusin hipotalamik. E pėrbėrė prej 10.000 nervave, ndodhet tre centrimetra pas syrit (myasma opticus).
Myslimanėt tė cilėt kanė pasur ērregullim tė cikluseve ditore zgjuar/gjumė, gjatė njė viti hėnor, por rregullisht kanė agjėruar, mė shpejtė adaptohen nė kushtet e ndryshme tė udhėtimit ndėrkombėtar. Ata nuk kanė kurrfarė pengesa, pėrderisa kalojnė zonat kohore dhe nuk vuajnė nga sėmundjet dhe lodhjet tė cilat pėrjetohen pas udhėtimit tė gjatė me aeroplan.
Menjėherė posa tė pėrfundojė Ramazani, ritmi i ciklusit normal jetėsor i cili zgjat 24 orė te agjėruesit, ditėn e parė tė muajit tjetėr, shevval me shpejtėsi tė madhe ekuilibrohet.
Kjo d.m.th. qė bioritmi nė Bajram arrin tė njėjtin nivel para Ramazanit.
Pėr resikronizimin e punėtorėve nė ndrresat nevojitet periudhė prej tri javėsh.
Meqė myslimanėt tė cilėt agjėrojnė, vetvetiu adoptojnė procesin e resinkronizimit gjatė periudhės e cila zgjat katėr javė nė Ramazan, problemet shėndetėsore tė tyre (qė kanė punėtorėt nė ndrresa) janė tė parėndėsishėm.
Dobitė e namazit tė natės
Pėrveē kėsaj, kontaktet shoqėrore gjatė teravisė apo namazit tė natės si dhe aktivitetet tjera shoqėrore-shpirtėrore vepron si dhurues i kohės (zeitgeber). Ai rregullon ritmet biologjike tė desinkronizuara.
Gjatė vitit, myslimani i rėndomtė, kryen obligimin e tij ditor (namaz) pesė herė. Kjo praktikė i jep aftėsi fizike secilit muskul nė trup. Gjatė muajit tė agjėrimit namazet shtesė si i teravisė dhe i natės, shpenzon afėr 200 kalori.
Kjo praktikė shpenzon tė gjitha ekstra kaloritė qė futen gjatė iftarit. Njėkohėsisht glukoza nė gjak rritet, ndėrsa gjatė namazit ajo oksidohet nė CO2 dhe H2O.
Lėvizjet fizike gjatė nafilės japin ndjenjėn e fleksibilitetit, koordinimit dhe relaksimit. Ai, gjithashtu, zvogėlon stresin, mėnjanon brengėn dhe depresionin.
Gjatė faljes sė teravisė (kijam) tajitet adrenalini dhe moradrenalini. Ata janė pėrgjegjės pėr dinamizėm konstant i cili kombinohet me qetėsi dhe ēiltėrsi si pasojė e sekresionit tė enkefalinės, endorfinės, dinorfinės, etj.
Kjo e bėn namazin e natės unikal nė kuptim qė tė i njėjti individ kombinohet dinamizmi me ēiltėrsinė, euforinė dhe dignitet.
Ėshtė vėrejtur qė gjatė aktivitetit tė kontinuar, efekti i adrenalinės dhe moradrenalinės gjatė mbetet pas pėrfundimit tė namazit tė natės.
Bile edhe sjellja e nijetit pėr namaz ka pjesėmarrje nė aktivizimin e sistemit nervor simpatik.
Lėvizjet e rregullta dhe tė sinkronizuara tė trupit gjatė namazit ofrojnė fuqinė e muskujve, elasticitetin, fleksibilitetin e nyjeve dhe rezervės kardiovaskulare.
Lėvizjet e trupit ndihmojnė prevenimin e osteoporozės te tė moshuarit.
Forcimi i pompės sė muskujve tė nėngjunjėve me lėvizje aktive tė nyjeve nė kėmbė, prevenohet tromboza e thellė e venave.
Ushtrimet mbrojnė organizmin nga sėmundjet kronike tė zemrės duke shtuar tolerancėn e karbohydrateve si dhe prevencėn e diabetit tė tipit 2.
Rritja e nivelit tė hormoneve gjatė agjėrimit dhe ushtrimeve gjatė namazit tė natės, ėshtė i rėndėsishėm pėr formimin e kolagjenit i cili ėshtė faktor i rėndėsishėm pėr formimin e vonshėm tė rrudhave nė lėkurė.
Ushtrimet dhe lėvizjet qė bėhen gjatė namazit tė natės (kijamul-lejl) i japin njeriut disponim, meditim konstruktiv dhe sjellje markante.
Pėrsėritja e namazit, lutjet, dhikri dhe aktivitetet e muskujve, shkakton relaksim, zvogėlon konzenimin e oksigjenit dhe reduktimin e aktiviteteve kardiorespiratore.
Lutjet nė islam janė unikale, tė kombinuara me lėvizje ritmike tė trupit dhe meditim tė koncentruar, japin njė model tė veēantė tė relaksimit dhe qetėsisė fizikopsikike.
Roli edukativ i jetės ka karakter multidimensional nė aspektin moral. Ai krijon njė lidhje dhe marrėdhėnie devocionale mes njeriut dhe Zotit, mes individit dhe anėtarėve tė shoqėrisė dhe mes njeriut dhe natyrės sė tij tė brendshme shpirtėrore.
Nė kėtė mėnyrė agjėruesi kontrollon sjelljen e tij tė jashtme, shfaqjen dhe manifestimin e veprave tė tij, fjalėt, mendimet, ndjenjat e qėllimit dhe kėshtu roli i tij nė jetėn shoqėrore bėhet tejet i rėndėsishėm dhe konstruktiv.
Ai nė sjelljen dhe karakterin e tij, shpalos drejtėsinė, tė vėrtetėn dhe lufton padrejtėsinė dhe antivlerat.
Por, theksojmė se forca dhe energjia shpirtėrore nuk mund tė pėrfitohen nga agjėrimi dhe roli i tij edukativ nuk mund tė konceptohen, nėse ai nuk kryhet me bindje dhe pėrkushtim.
Meqė gjindemi sė bashku nė muajin e paqes, mėshirės dhe lutjes, t'i lutemi Atij me bindje e pėrkushtim qė tė na udhėzojė nė udhėn e drejtė tė idealit e tė na dhurojė paqe e begati dhe tė na bėjė tė devotshėm.
Titulli: Pėrparėsitė e muajit tė agjėrimit nėn prizmin psikologjik
Para se tė kaloj nė temė, do kisha dashur tė nėnvizoj rastin kur njėrit prej profesorėve tė mi iu drejtova me fjalėt: Profesor, kėtė pjesė qė shkruan nė Kuran, tashmė ka arritur ta vėrtetojė edhe shkenca. Mė la mbresa reagimi i tij, duke mė thėnė: Ajo qė ėshtė nė Kuran, ėshtė irrelevante, e vėrteton apo jo shkenca! Ėshtė pėr ta marrė lakmi njė personalitet tė kėtillė, aq i formuar nė aspektin profesional, tė posedojė gjithė kėtė iman!
Edhe pse po jua paraqes kėtė rast, (pėr mua tejet interesant), mendoj se ne duhet prezantuar edhe mė tej tė arriturat shkencore tė disiplinave tė caktuara, pėr rituale fetare tė caktuara. Muslimanėt janė tė detyrar ta kėrkojnė diturinė prej djepi deri nė varr, meqė imperativ i parė pėr to ėshtė Leximi, mėsimi dhe studimi .
Nė rreshtat nė vazhdim, nė kėtė punim simbolik, do tė mundohem tė hedh nė pah pėrparėsitė psikologjike tė agjėrimit, muajit tė Ramazanit. Vlerėsoj se nuk mund tė ketė protokol mė tė pėrpiktė, ku edhe sekonda ėshtė tejet e rėndėsishme. Njeriu nė njėfarė mėnyre, pjesė tė lindur (cilėsi) tė tij e ka lartėsimin e tė Lartmadhėrishmit. Askush nga ne, i urritur dhe i etur, nuk do tė respektonte rregull njerėzor, nė kohė kaq fikse, pos urdhėrit Hyjnor!
Psikologėt pranojnė pėrfitimet e agjėrimit nė aspekt fiziologjik (shėndetėsor), qėndrueshmėrisė fizike dhe asaj psikike. Si i tillė, agjėrimi ka ndikim tė drejtpėrdrejtė nė psikėn e personit qė agjėron. Duke pasur parasysh se Islami, kėrkon nga muslimani qė tė jetė i pastėr, vigjilent, i shkathėt dhe energjik, nuk mund tė gjejmė periudhė mė tė pėrshtatshme pėr ti gėrshetuar nė mėnyrėn mė tė mirė kėta komponentė, sesa gjatė agjėrimit tė Ramazanit.
Gjithnjė periudha nė tė cilėn jetojmė karakterizohet si periudhė tejet stresante, i madh e i vogėl; fjalėn stres apo shtres, edhe nėse nuk e dijnė realisht se ēfarė ėshtė, nė bisedat e tyre e gjejmė rėndom! Andaj, sipas studiuesve, agjėrimi ul stresin, duke pasur kėshtu ndikim normalizues nė sistemin nervor autonom. Duke u bazuar nė njė hulumtin tė realizuar nga Galup, nė Abu Dabhi, Duke, A. (2011), nga CNN, shkruan se pjesėmarrjet e shpeshta nė xhami dhe adhurimet e shtuara gjatė muajit tė Ramazanit, pakėsojnė stresin dhe ulin zemėrimin. Ndėrkohė, sipas njė studimi tjetėr, tė kryer nė vitin 1997 nė Departamentin e Shkencave Mjekėsore nė Kuvajt, nė tė cilin kishin marrė pjesė 265 studentė, thuhet se agjėrimi ndikon pozitivisht nė reduktimin e stresit, duke shikuar dhe dėgjuar programe fetare, nė njėrėn anė, dhe duke u marrė me aktivitete shpirtėrore siē janė lutjet dhe leximi i Kuranit, nė anėn tjetėr.
Edhe pse me pėrkatėsi fetare jomusliman, Randi Fredricks, tha: Agjėrimi ka fuqinė pėr tė ndryshuar individin, komunitetin po dhe botėn. A thua, vallė, ne muslimanėt mund tė gjejmė periudhė kohore mė tė pėrshtatshme pėr tu ndryshuar, nga seē e kemi Ramazanin?
Agjėrimi paraqet kontrollues tė dėshirave, tė disponimit, zhgėnjimit dhe lumturisė sė tepruar. Nė kėtė periudhė tek njeriu mė shumė se kurdoherė ngjallet ndjenja e frikėrespektit ndaj Krijuesit, duke kufizuar veten personi qė agjėron nė shumė aspekte dhe duke ulur kėshtu ndjenjat rebeluese. Duke kuptuar mė mirė se kurdoherė realitetin e botės, shtypim dėshirat tona tė kota e shfrenuese, duke i vėnė ato nėn kontroll, me anė tė adhurimit!
Ky muaj paraqet muaj tė vetėpėrmbajtjes, muaj nė tė cilin zhvillohet durimi dhe paqja e brendėshme. Agjėruesit janė tė urdhėruar qė nė qoftė se pėrballen me situata konfliktuoze, duke pėrdorur mekanizmin mbrojtės, unė jam agjėrueshėm, duhet vėnė nė pah personalitetin paqėdashės, ashtu siē duhet tė jenė gjithmonė!
Muaji i Ramazanit paraqet muaj nė tė cilin, si pasojė e mosimpenjimit se ēka duhet tė ha e ēka duhet tė pi, te muslimani ngjall kreativitet. Ai, mė shumė se kurdoherė tjetėr, mund tė mobilizohet pėr tu avansuar si nė planin personal, po dhe duke ndihmuar nė planin shoqėror. Ėshtė pikėrisht koha nė tė cilėn, edhe nė qoftė se njė njeri gjendet nė majėn mė tė lartė tė motiveve, e njohur nė psikologji si hierarki e nevojave tė Maslout - vetaktualizimi, e ka tė patjetėrsueshme tė kthehet brenda ditės, nė nivelin mė tė ulėt, nė tė cilėn paraqiten motivet kryesore (fiziologjike) apo fundamentale pėr jetesė! Ai nė kėtė rast, kujton personat tė cilėt nuk i kanė plotėsuar aspektet bazike pėr jetesė. Ramazani luan rolin e njė transformuesi tė karakterit (humanitetit), nga dorėshtėrnguar nė person me ndjenja altruiste. Kur ne ndjejmė uri nė veten tonė, ngjallen ndjenjat pėr tė ndihmuar tė varfėrit. Pra, i pasuri mendon mė racionalisht se kjo botė nuk ėshtė e tij, dhe eliminon tek ai ndjenjėn e tepruar tė krenarisė!
Dr. Wisniewski (2010), nga Universiteti Leiēester, thotė: Ramazani paraqet periudhė shumė tė rėndėsishme tė vetėpėrmirėsimit Agjėrimi ndihmon pėr tė krijuar fuqi, ndihmon zhvillimin e vetėrespektit, ngrit vetėkontrollin (si pasojė e mungesės sė tė cilit shumė deformitete ndodhin nė shoqėri) dhe mbi tė gjitha stimulon vetėbesimin si promotor tė suksesit nė jetė. Nė shoqėri shumė gjėra ndodhin si pasojė e mungesės sė vetėbesimit dhe vetėkontrollit. Si pasojė e mungesės sė kėtyre dy komponentėve mjaft tė rėndėsishėm, njeriu ballafaqohet me ndjenjėn e inferioritetit. Andaj, shkencėrisht ėshtė e vėrtetuar se ai qė nuk ka vetėbesim dhe vetėkontroll, nuk ka gjasa tė jetė njė lidership. Pra, roli dytėsor i agjėrimit nė kėtė rast ėshtė ai se muaji i Ramazanit stimolon veti tė lidershipit.
Nga ana tjetėr, pėr tė gjithė ata tė cilėt vlerėsojnė se pjesė tė tyre janė edhe shprehitė jo tė mira, ky muaj paraqet mundėsi tė mirė pėr largim tė shprehive negative. Duke iu referuar studimeve psikologjike tė cilat thonė se shprehitė janė mė tė lehta pėr t'u zėvendėsuar apo pėr t'u larguar nė njė periudhė kohore 30 ditore, konkludojmė se ėshtė rast tejet i volitshėm muaji i Ramazanit, pėr tė ndėrprerė sė konsumuari, pėr shembull, pirjen e duhanit!
Nė kohėn kur, si asnjėherė mė parė, nuk respektohen lidhjet farefisnore, nga kėndvėshtrimi i Psikologjisė sociale, ky muaj pėrforcom lidhjet sociale. Me kėtė rast, pavarėsisht rangut dhe prestigjit qė familjarėt tanė kanė nė shoqėri, nė kėtė muaj do tė tejkalonim stereotipet, barrierat e komplekset. Agjėrimi mund tė jetė njė praktikė e jashtėzakonshme transformuese shpirtėrore,- thotė Len Sperring.
Agjėroni, qė tė jeni tė shėndetshėm!. Agjėrimi ėshtė shėrim pėr shumė sėmundje; si i tillė, ai konsiderohet njė nga 26 ritualet mė tė njohura nė botė. I vetėdijshėm se edhe shumė aspekte mbetėn pa u prekur, apeli im i fundit deri tek tė gjithė ata tė cilėt nėpėr kafene pa fije turpi hanė dhe pinė, ėshtė: Agjėroni, sepse keni edhe shumė mėnyra mė dobiprurėse pėr tė qenė nė qendėr tė vėmendjes! Zoti nuk a ngarkon njeriun pėrtej mundėsive. Agjėrimi ėshtė obligim pėr tė shėndoshėt fizikisht dhe psiqikisht! Ti qė nuk agjėron dhe je i shėndoshė, pse e kategorizon veten si njeri jo i shėndoshė?!
Krijesa njerėzore ėshtė shumė e vogėl qė kėtė urdhėr Hyjnor tė mos e respektojė!
Muhamed JONUZI
__________________
Koha vjen pėr atė qė din ta pres.
Vendndodhja: Eshte e rendesishme te dihet jo cmimi, por vlera, pra jetoj ne atdheun tim...
Postime: 156
Titulli: Muaji I Ramazanit
Agjerim te lehte e te pranueshem- inshallah
__________________
Po qe se mes individėve tė njė kombi vjen puna qė dredhia, rrena dhe mashtrimi tė quhen zgjuarėsi, do tė thotė se atė komb e ka zėnė njė sėmundje, tashmė, e pashėrueshme.
Titulli: Muaji I Ramazanit
Modė Lineare
