Laiciteti dhe demokracia turke nuk mund tė rrezikohet aq lehtė nga njė parti fetare. Njėri ndėr simbolet mė tė forta tė laicitetit nė turqi ėshtė Pallati Presidencial apo shtėpia e birit tė shqipeve Kemal Mustafa Ataturk (si e quajnė Baba i kombit turk Ataturk) dhe ushtria.
Menjėherė pas zgjedhjes sė kryetarit, ushtria turke lėshoi njė paralajmėrim tė fortė duke i bėrė me dije se; do tė pėrmbysin qeverinė e zgjedhur nėse luan nė bisht. Ushtria ka njė memorie tė gjatė me ndėrhyrjen nė politikė, duke u pėrfshirė nėpėrmjet grushteve tė shtetit, pėrndryshe Qeveria turke u pėrmbys me grusht shtet katėr herė qysh prej vitit 1960 dhe tė paktėn dy herė ishin bijtė e shqipeve ata qė pėrmbysėn qeveritė; Dibrani, Kemal Mustafa e Preshevari, Kenan Evreni.
Gjenerali Jashar Bujukanit (Shef i forcave te armatosura turke) para zgjedhjes se kryetarit Gul si paralajmėrim ka graduar Erdal Cejlanoglu (me tė ndieme e kam edhe ky i rrept e i sertė si dy tė apostrofuarit dhe po thojn shype) nė rangun e gjeneralit tė plotė. Ky ėshtė i njohur pėr opinionin qė nga viti 1997 kur urdhėroi dėrgimin e tankeve nė njė distrikt tė Ankarasė si provė e qeverisė sė mėparshme (Erbakaniste).
Nė vazhdim fjalimet:
Jashar Bujukanit
"Ne jemi ende prapa asaj qė thamė nė 12 prill," u tha gazetarėve javėn e shkuar shefi i shtabit tė pėrgjithshėm gjenerali Jashar Bujukanit. "Nuk ka ndryshim nė kėtė."
"Kombi ynė ka vėzhguar sjelljen e separatistėve tė cilėt nuk mund tė durojnė strukturėn unike tė Republikės Turke dhe qendrat e tė keqes po pėrpiqen tė shkatėrrojnė sistematikisht strukturėn laike tė vendit," u shpreh Gjenerali Jasar Bujukanit. "Forcat e armatosura turke, po ashtu si kanė bėrė deri tani, nuk do tė lėkunden nga pozicioni i tyre i vendosur dhe nga detyra e tyre pėr tė mbrojtur dhe vėzhguar mbi Republikėn Turke demokratike dhe laike."
Abdullah Gul
"Nė njė demokraci qė ėshtė njė sistem i tė drejtave dhe lirive, laiciteti ėshtė njė nga principet thelbėsore tė Republikės sonė, ėshtė mė shumė njė model se njė liri e pėrforcuar pėr stile tė ndryshme jetese po ashtu siē ėshtė njė rregull pėr harmoninė sociale," tha ai. "Jo vetėm kaq; angazhimi ndaj principit tė laicitetit ėshtė po ashtu mėnyra mė e pėrshtatshme e daljes nga konfliktet e shfaqura dhe nga elementėt e grindjeve qė manifestohen herė pas here nė ēdo shoqėri.
"Kur ne mendojmė mbi realitetet dhe ndjeshmėritė e pandara nga gjeografia jonė, ne do ta kuptojmė mė mirė kuptimin e principit tė laicitetit i cili garanton gjithashtu lirinė e fesė dhe ndėrgjegjies," shtoi kryetari i ri i shtetit.
Gul, 56 vjeē, ėshtė njė myslyman i devotshėm dhe njė ish-anėtar i Partisė sė Mirėqėnies qė tani ėshtė e ndaluar. Sidoqoftė, ai premtoi se do tė mbėshtesė sistemin laik nė Turqi dhe do tė jetė presidenti i secilit, por por gruaja e tij ėshtė e njohur pėr veshjen e saj me shami koke nė publik.
__________________
Aj, qė shkon tuj mjellė e tuj hapė fjalė tė kqija e gergasa herė per njanin herė per tjetrin, me gojė tė kanunit thirret »Argat i keq«.
|