Feja dhe Kombi!

[doGzona]

E Marte, 26 Janar 2010

Kushtrim Gashi


Ceshtja e perkufizimit te fese dhe kombit si nocione shoqerore, ne kohen tone eshte nje teme shume e rendesishme, per arsye se nje pjese e madhe e njerezve kane rezerva te paarsyeshme ndaj perkufizimit te njerit nocion apo te dyve. Dhe jo rrallehere edhe i ngaterrojne te kuptuarit e fese dhe kombit deri ne ate mase sa fillojne te mendojne se feja dhe kombi perballen dhe kundershtohen njera me tjetren. Shume shpesh ndodh qe dikush anon nga njera perballe tjetres duke krijuar keshtu nje beteje mes dy gjerave qe ato ne realitet nuk atakohen fare.

Feja dhe kombi jane dy ceshtje te nje drejtimi (rruge) qe assesi nuk konfrontohen ndermjet veti. Shembull tipik eshte familja e Komandantit legjendar Adem Jashari te cilet kane predikua fene islame dhe kane bere kthese historike ne historine e kombit shqiptar. Fe do te thote besim, njohuri, bindje. Feja domethene eshte sigurim, i cili buron nga te njohurit dhe bindja. Njeriu, i cili di dhe i cili eshte fort i bindur ne njesine e zotit, ne atributet e Tij, ne ligjin e Tij te shpallur, ne rregullat hyjnore mbi shperblimin dhe denimin, ai njeri quhet besimtar. Pra fe eshte program i Zotit i zbritur per njerezit, qe u meson atyre bazat e besimit si dhe menyren e jetesimit te atij besimi duke rregulluar raportet e njeriut me Krijuesin e tij, me veten dhe familjen e tij si dhe me shoqerine ne pergjithesi. Dikush megjithate mund te pyes se cili eshte kuptimi i islamit?

Ne kete bote shumica e religjioneve quhen sipas emrit te themeluesit te tij, apo popullit ne te cilin eshte paraqitur p. sh. krishterimi eshte emertuar sipas emrit te te derguarit te Krishtit; budizmi sipas emrit te themeluesit te tij Budes; judaizmi, religjioni i hebrenjve, sipas emrit te fisit juda (prej vendit Judeja), ku edhe eshte paraqitur. I ngjashem eshte edhe rasti edhe me religjionet tjera. Por krejt tjeter eshte rasti me islamin, i cili ka dicka unikale, qe nuk eshte i lidhur me asnje person a vend te posacem. Fjala "islam" nuk permban marredhenie te ketij lloji sepse ai nuk i perket njeriut, popullit apo vendit te posacem. Ai nuk eshte prodhim i mendjes se njeriut, ai nuk kufizohet me ndonje bashkesi te vecante. Ai eshte religjion universal, i cili ka per qellim te krijoje dhe te kultivoje cilesite dhe qendrimin islam. Ne te vertet, Islami eshte atribut (cilesor). Cdonjeri, pa marre parasysh i ciles race, vendi apo bashkesie eshte, e qe ka kete atribut, eshte musliman.

Pra islam eshte fjale arabe qe do te thote perulesi (nenshtrim), degjueshmeri, qetesi, siguri dhe pasterti nga mekatet. Si religjion, islami perfaqeson perulesi(nenshtrim), dhe degjueshmeri te plote ndaj Allahut, pikerisht per kete edhe quhet Islam.

Ndersa Komb eshte nje bashkesi e qendrueshme njerezish, e formuar historikisht ne baze te gjuhes, te territorit, te jetes ekonomike dhe formimit psikik qe shfaqet ne bashkesine e kultures. Pra kombi eshte nje bashkesi e madhe solidare, qe e lidh ndjenja e sakrifices se kryer dhe sakrificave, per te cilat eshte i gatshem edhe ne te ardhmen.

Kombi eshte i njohur shume vone ne histori, domethenia e tij ekziston prej shekullit 19 kur edhe jane formuar kombet. Ndersa feja eshte e njohur dhe daton me njeriun e pare, Ademin, lidhur me kete Kur'an-i thote:

"O njerez, padyshim Ne ju kemi krijuar prej nje mashkulli dhe nje femre dhe ju beme popuj e fise qe te njiheni e s'ka dyshim se tek All-llahu me i ndershmi nder ju eshte ai qe me teper i permbahet dispozitave".

Ka raste qe njerezit kane emeruar edhe kombin e tyre nga dashuria qe kane pasur per fene e tyre. Nje rast te tille kemi me cifutet qe e quajne kombin e tyre me nocionin e fese jehude, apo rasti i boshnjakeve qe quheshin myslimane. Dikush parasegjithash mund te thote se edhe feja shqiptarit eshte shqiptaria. Mirepo shqiptaria apo shqiptarizmi nuk eshte fe edhe askush nuk ka pretenduar se ai te jete i tille. Shqiptaria eshte nje teresi kombetare, te ciles i takojme ne si komb, dhe krenohemi se jemi te tille.

Nuk guxon njeriu i thjeshte e aq me pak ndonje intelektual qe t'i krijoje vetes nje komoditet duke u mbeshtetur ne ate se eshte nje atdhetar i mire dhe kjo gje do t'i mjaftoje, ashtu sikurse qe nuk mjaftojne qe te jesh nje besimtar i mire e te mos besh asgje per Atdheun sepse ne njeren ane nuk do te mund te kryesh ritualet fetare po qese nuk je i lire, ndersa ne anen tjeter do te jesh i humbur dhe jeta nuk do te kishte kuptim nese mbetesh pa qellim dhe besim ne Zotin e Madheruar.

Shumica e shqiptareve "mbyten" me hamendjen se a eshte feja me e rendesishme apo kombi! Sa cudi e madhe, a kemi ne kohe te merremi me problemet e llojit "cila eshte me e rendesishme koka apo trupi" ndersa te tjeret merren me organizimin e shteteve, integrimeve euro atlantike, sundimin e se drejtes, reformat ne arsim, politik, ekonomi, shendetesi, teknologji etj, etj.

Shqiptaret duhet ta kultivojne fene dhe kombin ne menyre paralele. Feja dhe kombi jane si dy ane te faqes se nje libri, pra te pandashme.

* Student i fakultetit Juridik, drejtimi civil-Master si dhe absolvent ne departamentin e shkencave politike dhe administrates publike prane UP-se


Marre nga Koha Jone

......

Mire qe kemi djem nene qe dine te scarojne....kurse jo te fese kuptoni se kombi nuk na qenka as i krishtere as musliman!

[Amina]

Postim shume me vlere te larte.

Ka qen shume hidherues fakti qe vendet perendimore kan besuar qe lufta ne Kosove ishte lufte feje e jo kombi!

[GURI SYLAJ]

Nje shkrim i mire !!?
Por, nga titulli qe sjell autori per veten ne fund te shkrimit ,len shume per te deshiru!
Une do te ndalem tek disa "IMTESI" qe autori ose i heshte me qellim ose nuk ka njohuri te mjaftueshme.
Kombi Musliman eshte thjeshte nje Komb politik dhe i formuar pikrisht nga armiqet e Boshnjakeve!!
,Kombi dhe Feja nuk jan dy faqet e nje libri por eshte nje liber neper faqet e te cilit TI mund te shkruash ate qe don!!Kurse Kapaket e keti libri eshte KOMBI ! Perndryshe ky LIBRI i shqiptareve do te na dilte LARAMAN .
Ka edhe shumecka tjeter qe duhet te thuhet dhe te marr formen dhe kuptimin MASTER por besoj qe do te kete debat edhe me tutje!!

[Makresh]

Ka kombe islame, ka krishtere, ka hebreje, budiste, hinduse, tribale, pagane... ka popuj me tradit, fe, rac, kultur, gjuhe e gjithcka te ndryshme nga njeri tjetri. Askush asnjeher s'ka then qe kombi i takon nje feje ne vecanti, te gjithe jemi qytetar te keti planeti qe e quajm Tokë !

Ky citim kur'anor ishte me vend ne kete artikull : "O njerez, padyshim Ne ju kemi krijuar prej nje mashkulli dhe nje femre dhe ju beme popuj e fise qe te njiheni e s'ka dyshim se tek All-llahu me i ndershmi nder ju eshte ai qe me teper i permbahet dispozitave".

[premium]

DoGzona, të lumt ajo gisht që paska kliku kete temë këtu ,, me vërtet eshte tema interesante të lexonin njerëzit e pafet kokforte te cilet nuk dijnë të vlersojn dallimin mes fejës dhe kombit.
e sidomos keto shenimet jane per dituri;
-Pra islam eshte fjale arabe qe do te thote perulesi (nenshtrim), degjueshmeri, qetesi, siguri dhe pasterti nga mekatet. Si religjion, islami perfaqeson perulesi(nenshtrim), dhe degjueshmeri te plote ndaj Allahut, pikerisht per kete edhe quhet Islam.
-Ndersa Komb eshte nje bashkesi e qendrueshme njerezish, e formuar historikisht ne baze te gjuhes, te territorit, te jetes ekonomike dhe formimit psikik qe shfaqet ne bashkesine e kultures. Pra kombi eshte nje bashkesi e madhe solidare, qe e lidh ndjenja e sakrifices se kryer dhe sakrificave, per te cilat eshte i gatshem edhe ne te ardhmen. -
-

"O njerez, padyshim Ne ju kemi krijuar prej nje mashkulli dhe nje femre dhe ju beme popuj e fise qe te njiheni e s'ka dyshim se tek All-llahu me i ndershmi nder ju eshte ai qe me teper i permbahet dispozitave".

[LABI]

Kombi eshte konstrukt, dukuri/fenomen MODERN dhe si te tille e hasim te formesuar/betonizuar ne fondamente te ndryshme te kontekstit gjeografik, historik, kulturore !

EPOKA E SHOQERISE MODERNE per dallim nga ajo MESJETARE dhe KLASIKE, ndryshon si ne "Ideale", "Vlera", "Organizim", "Strukturim"...

Shoqeria, Shteti, Politika Moderneee dallon thelbesisht nga format e organizimit shoqerore ne t'kaluaren (mesjete dhe antike) ne cdo aspekt ( natyrisht, perjashtim bene besimi/feja edhe pse padyshim sibmolikisht neper rituale kane ngjare ndryshime dhe ketu)

[LABI]

Postimi origjinal është bërë nga premium

-
1
Pra islam eshte fjale arabe qe do te thote perulesi (nenshtrim), degjueshmeri, qetesi, siguri dhe pasterti nga mekatet. Si religjion, islami perfaqeson perulesi(nenshtrim), dhe degjueshmeri te plote ndaj Allahut, pikerisht per kete edhe quhet Islam.

2
-Ndersa Komb eshte nje bashkesi e qendrueshme njerezish, e formuar historikisht ne baze te gjuhes, te territorit, te jetes ekonomike dhe formimit psikik qe shfaqet ne bashkesine e kultures. Pra kombi eshte nje bashkesi e madhe solidare, qe e lidh ndjenja e sakrifices se kryer dhe sakrificave, per te cilat eshte i gatshem edhe ne te ardhmen. -
-

3
"O njerez, padyshim Ne ju kemi krijuar prej nje mashkulli dhe nje femre dhe ju beme popuj e fise qe te njiheni e s'ka dyshim se tek All-llahu me i ndershmi nder ju eshte ai qe me teper i permbahet dispozitave".


4 ... (cili eshte mendimi/opinioni juaj per kombin dhe fene ) ????

Ke dicka tjeter per t'procesuar , apo plasuar si shkrim (JO te huazuar, citat, kopje)

Ne perifrazimin e pare e kuptova qe eshte citat i pararendesist tuaj ; ne ate te dyten (qe sjan as tuajat e as atij te dytit) POR KONCEPT i ERIC HOSBAUM dhe ne fund fareee .... tre; nj citat nga Kur'ani .


E thene, e lexuar, e shkoqitur me dekada, qe besa edhe me shekuj me pareee;

Asgje qe nuk dihet , apo qe nuk eshte thene/shkruar me pare !!!

[Kercovari]

Çfar nuk u pëlqen ju në këtë shkrim?Koha jonë është një gazetë prestigjioze me staf të specijalizuar dhe nëse ka diçka të huaj këtu nuk besoj të lejohet ne shtyp pa kalu celizat e redaktimit.
Pak me gjërësisht na sqaro Labi se jam kureshtarë të di...

[INPERATORE BT]

<<<FEJA E SHQIPTARIT ASHT SHQIPTARIA>>> e ka than veq nji njeri por e ka than per me e mbajt ne mend e ne zemer t'gjith shqiptart!!! mos haroni

[LABI]

Postimi origjinal është bërë nga Kercovari

Çfar nuk u pëlqen ju në këtë shkrim?Koha jonë është një gazetë prestigjioze me staf të specijalizuar dhe nëse ka diçka të huaj këtu nuk besoj të lejohet ne shtyp pa kalu celizat e redaktimit.
Pak me gjërësisht na sqaro Labi se jam kureshtarë të di...

Atehere le t'ndermarrin dickaa , le t'aaa shqyrtojne dioptrine... apo le ta installojne "Norton, Detector" Pllagiaturaaaa

Ne permbajtjet/shkrimet publicistike, eseistike (lexo "serioze"-- te nivelit profesional shkencore) - ne rast te huazimit te ndonje burimi - zakonisht (natyrshem- normesisht) ngjane te permenden "citohen" burimet e nje permbajtje (nocioni, fraze, perkufizimi)te cilen e perdore, apo me te cilen sherbehet (ne te kunderten, kjo ne Ligjin mbi drejten e autorit dhe pronesine intelektuale -- kete e quane me gjuhen e popullit "hajni" dhe si te tille e sanksionon )....
Perndryshee kjo fare "vjedhjaa e vepres intelektuale"--- biee ndesh me te gjithaa kriteret etike - profesionale, intelektualeee , ligjoreee !!

[Kercovari]

Labi
Une i cek burimet e Norton ose ndonje burim tjeter pa plagijatura..po sa shoh une se Koha Jone shgkruan." Student i fakultetit Juridik, drejtimi civil-Master si dhe absolvent ne departamentin e shkencave politike dhe administrates publike prane UP-se",a thua edhe koha jone meret me hajni si te gjithe shqiptaret?Ke te drejte nga ana ligjora te ankohesh nese ka dicka vertet qe ka toleru stafi i Koha Jone..

[filxhani]

Boshnjakët se kanë emëruar veten muslimanë,ashtu deshën ata që ishin në krye të atij shteti që jetonte vetëm kur kombëtarja nuk mund të dilte në sipërfaqe.Boshnjakët nëse nuk duam ti ofendojmë janë boshnjakë,e nëse i ofendojmë janë sllavë të besimit musliman.Dashuria e bosshnjakëve për fe është aq e madhe sa që ishte edhe dashuria e tyre për jugosllavi.Pra,sot vjen e nesër shkon.
Izraelitët janë izraelitë,e jahudi është emër që përdoret për nënçmimin e tyre,ose si pasqyrim i tillë.
Shqiptarët janë shqiptarë,por punë e madhe nëse dikush do të regjistrohet si musliman apo katolik bujrum,jepuni mundësi,të kemi prapë me çka të qeshemi,sot kur veç telashe kah të sillet koka!Por,e vërteta është se kush ka lindë shqiptar ka me vdekë si i tillë,me këtë apo atë fe;të ndërrojë pasaporta sa herë të do.
Kombi është diçka mbi ne,mund ti shërbejmë atij,por jo ai ne.Feja është diçka në ne,ne e kultivojmë,por ajo na shërben (ndihmon) të përballemi me jetën.
Ose,feja është ajo që na mbron nga Egoja jonë e keqe,kur ajo e mira nuk na jep aq vetëbesim të ecim si njerëz nëpër jetë.
Kombi e feja kanë një të përbashkët,etnitetet,që kombi i bën një,feja i ndanë!
E nëse njëmend këtu kush në Zot beson,atëherë mos barazoni këto dy gjëra se u then Ai qafën!
Sa më i shkollluar ai që ka shkruar atë artikull,aq më shumë më dhimbset,se shumë mund paska bërë e kot!E mjerë edhe ata që e mësuan,paskan gabuar profesionin!

[premium]

Postimi origjinal është bërë nga filxhani

Boshnjakët se kanë emëruar veten muslimanë,ashtu deshën ata që ishin në krye të atij shteti që jetonte vetëm kur kombëtarja nuk mund të dilte në sipërfaqe.Boshnjakët nëse nuk duam ti ofendojmë janë boshnjakë,e nëse i ofendojmë janë sllavë të besimit musliman.Dashuria e bosshnjakëve për fe është aq e madhe sa që ishte edhe dashuria e tyre për jugosllavi.Pra,sot vjen e nesër shkon.
Izraelitët janë izraelitë,e jahudi është emër që përdoret për nënçmimin e tyre,ose si pasqyrim i tillë.
Shqiptarët janë shqiptarë,por punë e madhe nëse dikush do të regjistrohet si musliman apo katolik bujrum,jepuni mundësi,të kemi prapë me çka të qeshemi,sot kur veç telashe kah të sillet koka!Por,e vërteta është se kush ka lindë shqiptar ka me vdekë si i tillë,me këtë apo atë fe;të ndërrojë pasaporta sa herë të do.
Kombi është diçka mbi ne,mund ti shërbejmë atij,por jo ai ne.Feja është diçka në ne,ne e kultivojmë,por ajo na shërben (ndihmon) të përballemi me jetën.
Ose,feja është ajo që na mbron nga Egoja jonë e keqe,kur ajo e mira nuk na jep aq vetëbesim të ecim si njerëz nëpër jetë.
Kombi e feja kanë një të përbashkët,etnitetet,që kombi i bën një,feja i ndanë!
E nëse njëmend këtu kush në Zot beson,atëherë mos barazoni këto dy gjëra se u then Ai qafën!
Sa më i shkollluar ai që ka shkruar atë artikull,aq më shumë më dhimbset,se shumë mund paska bërë e kot!E mjerë edhe ata që e mësuan,paskan gabuar profesionin!

Të njëjtën mendimi kane edhe Ateistet kështu ...
Kombin nuk mohoj ,por nuk dua të vdesi pa themelet e ritet fetare . (Muslimane)

-Feja me ushqen shpirtin ndera kombi gjakun .. njera pa tjetren nuk ban ..
ndersa te ti po bajke . hajerli koft. e gezofsh .

[hawk]

Postimi origjinal është bërë nga filxhani

Shqiptarët janë shqiptarë,por punë e madhe nëse dikush do të regjistrohet si musliman apo katolik bujrum,jepuni mundësi,të kemi prapë me çka të qeshemi,sot kur veç telashe kah të sillet koka!Por,e vërteta është se kush ka lindë shqiptar ka me vdekë si i tillë,me këtë apo atë fe;të ndërrojë pasaporta sa herë të do.
Kombi është diçka mbi ne,mund ti shërbejmë atij,por jo ai ne.

Kombi e feja kanë një të përbashkët,etnitetet,që kombi i bën një,feja i ndanë!

Nje person qe rregjistrohet "shqiptare" nuk do te thote qe identitetet e tjera zhduken. Feja, krahina, profesioni, familja, vendlindja, jane disa identitete te tjera te cilat i bartim perhere, jo vetem shqiptaret, por i gjithe njerezimi.

Njeriu ka 4 identitete territoriale:1 - identiteti i rrenjesimit, vendlindja e ngushte (fshati, qyteti); 2 - atashimit, vendi ku jetojme ne rast se ndryshojme vendlindjen (rrenjesimin); 3 - kombetare, territori socio-politik tek i cili jetojne njerez te pretenduar se ndajne disa vlera te perbashketa; 4 - mbishteterore, sic mund te jet BE-ja, apo nje identiet perandorak, Ballkanik etj.

Nje prishtnas do te kete si identitet rrenjesimi Prishtinen, atashimi Londren, kombi shqiptare, por qe eshte vetem nje pjese, pra Kosova dhe sefundit nje identitet mbishteterore, Ballkanik, Evropian etj.

Eshte e provuar statistikisht qe rrenjesimi eshte identiteti me i forte sepse aty njeriu meson eksperiencat e para te jetes, eshte ne kontekt me shoqerine, ka pejteimet e para emotive e keshtu me rralle. Kjo gjithmone nese individi dhe vendlindja e rrenjesimit jane te lidhura per nje kohe jo te shkurter (pra nese prishtinasi jeton ne Prishtine per disa vite me rralle nga ditelindja).
Eshte e konfirmuar nga psikologjia qe identiteti i atashimit, eshte kaq i forte ne disa raste, sa te menjanoje edhe rrenjesimin, pra individi e shikon vendlindjen me ftohtesi dhe fillon te vleresoje vendin ku jeton sepse aty e ka jeten.
Keto dy indetitete sebashku me identitetin mbikombetare/mbishteterore kane ndjekur njeriun gjate gjithe historise pasi Ai lind ne nje zone te caktuar em te cilet lidhet, mund te jetoje ne nje zone tjeter me te cilen atashohet, pse jo brenda kuadrit te nje organizmi ekstraterritorial sic eshte Perandoria Romake etj. Ne te gjithe historine e njerezimit, pervec ne dy shekujt e fundit, nuk ka shenja identiteti kombetare, pra Kombi ekziston qe prej krijimit te shtetit politik ne fillim te shekullit XIX.

Kjo do te thote se identiteti kombetare eshte sajese jo e natyrshme. Nje femije lind natyrshem ne nje familje dhe aty rrenjesohet gjithashtu natyrshem. Nese femija do te shkeputej nga prinderit biologjik ne nje moshe te vogel, eshte ne gjendje te atashohet me nje familje tjeter dhe t'i konsideroje prinder edhe pse jo biologjik. Nje i lindur shqiptare, shume mire mund te asimilohet nga nje komb tjeter pa dhune dhe me vetedije, pra deshqiptarizohet. Kjo eshte e thjeshte sepse gjaku ne venat e shqiptarit nuk eshte me i kuq se gjaku i gjermanit, apo kinezit, por sepse te jesh pjese e nje kombi do te thote te pervetsosh nje model tjeter socio-politik (jo pergjithesisht kulturore). Nuk eshte ceshtje gjenetike e ADN-se, por e perceptimit mendore i cili eshte i ndryshueshem.
Ashtu sic mune te vendosi femija te mbaje si prinder ato qe e rriten dhe i dhane nje model tjeter te ndryshem nga ai i prinderve biologjik, ashtu edhe kombesia e nenshtetesia zgjedhen.

Kombin e kane studjuar shume historian dhe asnjeri nuk gjeti dot rrenje, jo vetem antike, por as mesjetare. Mjafton te kujtoj se termi "shqiptare" nuk eshte shkruar me heret se 250 vite me pare, qe Barleti e konsideron Skenderbeun "epirotas" dhe (disa grupe) sllavet "ilire", qe Bogdani e quan veten epirotas, e keshtu me rradhe. Imagjinojme pastaj ndjesia e perkatasise kombetare. Kjo nuk do te thote se te tjere ishin Komb. Kishte vetem popuj.


I gjithe gabimi vjen nga koncepti i gabuar dhe i paqarte i identitetit, por mbi te te gjitha nga pikenisja se njeriu duhet te jete vetem monoidentitare dhe per hire te kesaj ndjesie duhet te lejoje shqiptarin, prishtinas, komshi, te se njejtes fe, te se njejtes gjuhe etj etj, t'i dhunoje familjen! E lejon njeri kete? E pra atehere, e shikoni se identiteti primare eshte ai individual dhe ekzistencial? Po cfare eshte individi qe kerkon vetem te ekzistoje pa vlera? Nje kafshe! Cfare eshte individi qe kerkon te monolpolizoje vlerat? I deshtuar dhe hipokrit qe tallet me veten.

Prandaj njeriu eshte bartes i nje pafundesie vlerash dhe identitetesh te cilat mund te behen primare vetem ne momente te caktuara kur ai identiet kerkohet. Shembull:

Nje pacient shqiptare shkon ne spital per t'u operuar. Sipas monopoliuesve te identitetit, ky pacient do te kerkoje me ngul te operohet nga roja i spitalit sepse ky na qenka shqiptare dhe jo nga nje kirurg? Sigurisht, pacienti do kerkoje mjekun. Ky i fundit edhe nese eshte (mjek) shqiptare, pacienti do ta kerkoje si mjek e jo si shqiptare, pra mjeku ne fjale shfaq identitetin profesional te mjekut; ne shtepi do te shfaqe ate te prindit; ne rruge apo diku tjeter, sipas kontekstit do te demostroje nje identitet tjeter. Kur ky mjek shqiptare kthehet ne shtepi dhe e pret femija i vogel, te jeni te bindur se nuk i drejtohet atij femije si shqiptare, pra nuk demostron identitet kombetare, por i drejtohet si prind dhe femija si baba, e jo si shqiptare. Ne kete rast del ne pah ne rol primare identiteti prinderore. Keshtu me rradhe...

[murrizi]

Postimi origjinal është bërë nga doGzona

E Marte, 26 Janar 2010

Kushtrim Gashi


Ceshtja e perkufizimit te fese dhe kombit si nocione shoqerore, ne kohen tone eshte nje teme shume e rendesishme, per arsye se nje pjese e madhe e njerezve kane rezerva te paarsyeshme ndaj perkufizimit te njerit nocion apo te dyve. Dhe jo rrallehere edhe i ngaterrojne te kuptuarit e fese dhe kombit deri ne ate mase sa fillojne te mendojne se feja dhe kombi perballen dhe kundershtohen njera me tjetren. Shume shpesh ndodh qe dikush anon nga njera perballe tjetres duke krijuar keshtu nje beteje mes dy gjerave qe ato ne realitet nuk atakohen fare.

Feja dhe kombi jane dy ceshtje te nje drejtimi (rruge) qe assesi nuk konfrontohen ndermjet veti. Shembull tipik eshte familja e Komandantit legjendar Adem Jashari te cilet kane predikua fene islame dhe kane bere kthese historike ne historine e kombit shqiptar. Fe do te thote besim, njohuri, bindje. Feja domethene eshte sigurim, i cili buron nga te njohurit dhe bindja. Njeriu, i cili di dhe i cili eshte fort i bindur ne njesine e zotit, ne atributet e Tij, ne ligjin e Tij te shpallur, ne rregullat hyjnore mbi shperblimin dhe denimin, ai njeri quhet besimtar. Pra fe eshte program i Zotit i zbritur per njerezit, qe u meson atyre bazat e besimit si dhe menyren e jetesimit te atij besimi duke rregulluar raportet e njeriut me Krijuesin e tij, me veten dhe familjen e tij si dhe me shoqerine ne pergjithesi. Dikush megjithate mund te pyes se cili eshte kuptimi i islamit?

Ne kete bote shumica e religjioneve quhen sipas emrit te themeluesit te tij, apo popullit ne te cilin eshte paraqitur p. sh. krishterimi eshte emertuar sipas emrit te te derguarit te Krishtit; budizmi sipas emrit te themeluesit te tij Budes; judaizmi, religjioni i hebrenjve, sipas emrit te fisit juda (prej vendit Judeja), ku edhe eshte paraqitur. I ngjashem eshte edhe rasti edhe me religjionet tjera. Por krejt tjeter eshte rasti me islamin, i cili ka dicka unikale, qe nuk eshte i lidhur me asnje person a vend te posacem. Fjala "islam" nuk permban marredhenie te ketij lloji sepse ai nuk i perket njeriut, popullit apo vendit te posacem. Ai nuk eshte prodhim i mendjes se njeriut, ai nuk kufizohet me ndonje bashkesi te vecante. Ai eshte religjion universal, i cili ka per qellim te krijoje dhe te kultivoje cilesite dhe qendrimin islam. Ne te vertet, Islami eshte atribut (cilesor). Cdonjeri, pa marre parasysh i ciles race, vendi apo bashkesie eshte, e qe ka kete atribut, eshte musliman.

Pra islam eshte fjale arabe qe do te thote perulesi (nenshtrim), degjueshmeri, qetesi, siguri dhe pasterti nga mekatet. Si religjion, islami perfaqeson perulesi(nenshtrim), dhe degjueshmeri te plote ndaj Allahut, pikerisht per kete edhe quhet Islam.

Ndersa Komb eshte nje bashkesi e qendrueshme njerezish, e formuar historikisht ne baze te gjuhes, te territorit, te jetes ekonomike dhe formimit psikik qe shfaqet ne bashkesine e kultures. Pra kombi eshte nje bashkesi e madhe solidare, qe e lidh ndjenja e sakrifices se kryer dhe sakrificave, per te cilat eshte i gatshem edhe ne te ardhmen.

Kombi eshte i njohur shume vone ne histori, domethenia e tij ekziston prej shekullit 19 kur edhe jane formuar kombet. Ndersa feja eshte e njohur dhe daton me njeriun e pare, Ademin, lidhur me kete Kur'an-i thote:

"O njerez, padyshim Ne ju kemi krijuar prej nje mashkulli dhe nje femre dhe ju beme popuj e fise qe te njiheni e s'ka dyshim se tek All-llahu me i ndershmi nder ju eshte ai qe me teper i permbahet dispozitave".

Ka raste qe njerezit kane emeruar edhe kombin e tyre nga dashuria qe kane pasur per fene e tyre. Nje rast te tille kemi me cifutet qe e quajne kombin e tyre me nocionin e fese jehude, apo rasti i boshnjakeve qe quheshin myslimane. Dikush parasegjithash mund te thote se edhe feja shqiptarit eshte shqiptaria. Mirepo shqiptaria apo shqiptarizmi nuk eshte fe edhe askush nuk ka pretenduar se ai te jete i tille. Shqiptaria eshte nje teresi kombetare, te ciles i takojme ne si komb, dhe krenohemi se jemi te tille.

Nuk guxon njeriu i thjeshte e aq me pak ndonje intelektual qe t'i krijoje vetes nje komoditet duke u mbeshtetur ne ate se eshte nje atdhetar i mire dhe kjo gje do t'i mjaftoje, ashtu sikurse qe nuk mjaftojne qe te jesh nje besimtar i mire e te mos besh asgje per Atdheun sepse ne njeren ane nuk do te mund te kryesh ritualet fetare po qese nuk je i lire, ndersa ne anen tjeter do te jesh i humbur dhe jeta nuk do te kishte kuptim nese mbetesh pa qellim dhe besim ne Zotin e Madheruar.

Shumica e shqiptareve "mbyten" me hamendjen se a eshte feja me e rendesishme apo kombi! Sa cudi e madhe, a kemi ne kohe te merremi me problemet e llojit "cila eshte me e rendesishme koka apo trupi" ndersa te tjeret merren me organizimin e shteteve, integrimeve euro atlantike, sundimin e se drejtes, reformat ne arsim, politik, ekonomi, shendetesi, teknologji etj, etj.

Shqiptaret duhet ta kultivojne fene dhe kombin ne menyre paralele. Feja dhe kombi jane si dy ane te faqes se nje libri, pra te pandashme.

* Student i fakultetit Juridik, drejtimi civil-Master si dhe absolvent ne departamentin e shkencave politike dhe administrates publike prane UP-se


Marre nga Koha Jone

......

Mire qe kemi djem nene qe dine te scarojne....kurse jo te fese kuptoni se kombi nuk na qenka as i krishtere as musliman!

Nuk e ka sqarue as ky studenti i i juridikës, dhe as Hawku, përkundër dëshirës së tyre që të jenë të sqarueshëm, të kjart dhe jo anues.

Rasti është mëse i nderlikuar ngaqë mendohet, mëse serioz ngase supozohet, dhe më besoni një vullkan që fle dy metra nën tokë.

Askush nga ne, e as unë këtu nuk po kërkoj që dikush të bëhet kështu apo ashtu, derisa "muslimanët" këtë e bëjnë, në forma të ndryshme, në mënyra të ndryshme, e deri aty sa ti quajn muslimanët anëkëndë botës vllezër.
(pa dashur të hudhë vajë në zjarrë, për ata që dijnë vetëm besimin, e për kombë nuk duan të dëgjojn fare).
Pra ky është në fakt problemi imë, dhe guxoj të themë i mbarë popullit shqiptarë.
Sa mirë që tema është e hapur të Kultura Kombëtare, e jo diku tjetër ?!
Sepse mu kjo kultura e një populli, e karakterizon atë me të qenurit Kombë, të identifikuarit si një Kombë.
Shpesh më ka rënë te dëgjojë tek disa njerëz që rrahin gjoks, e shesin përralla se si ata duan të mbesin gjithmonë me identitet Kombtar Shqiptarë të palëkundshëm. Derisa nga ana tjetër nuk duan të flasin për faktin se si në shtëpin e tyre komunikohet në gjuhë të huaj, apo edhe martesat e përziera të fëmijëve.
Pra nëse dikushi donë që këto virtyte të Kombit ti ruaj, pse jo edhe me fanatizëm, atëher këtu janë disa rregulla, pse jo duke u nisur që nga e shenjëta gjuha jonë Kombtare Shqipe.
Por ama asesi mjekkrrat e gjata sipas këtijë apo atij profeti, apo veshjet e ndryshme të fustanellave.


Hawku, e paska cek diku një shembull Gjaku, që për mua nuk është argument i mjaftueshëm, deria në kohërat e sotme dijm që banorë të një rajoni, edhe pse të zhdukur ndoshta me qindra mijëra vite mundë ti identifikosh në bazë të ADN-s fare leht, apo edhe natyrës fizike të statujes së tyre.

Pra as edhe rasti i kërkim operim shpëtimit të pacientit, nuk barazvlerësohet me një identitet të një Kombi, dhe as nuk e kam ndërmend të tallëm me askë (aq më pak me vetvehten).
Thjeshtë është përgjegjie e kohës, dhe homogjenizimit të identitetit Kombtarë Shqiptar.