doGzona
24-10-05, 21:59
Kronologjia e ngjarjeve qe nga 360 para Krishtit deri me sot.
( shėnime historike ) Gjush Sheldija (1902 - 1976)
Shkodėr, 1957-1958
K R O N O L O G J I A
Nga legjendat:
Pellazgėt themelojnė Dodonėn.
Kelkėt themelojnė Ulqinin.
Pirro Neoptolemi, i biri i Akilit, bahet mbret i Epirit dhe themelues i dinastisė sė Paridėve.
Heleni, i biri i Priamit, themelon Butrintin.
Kliniku, i biri i Hyllit, mbret ilirėsh, u ēon 72 anije grekėve pėr rrethimin e Trojės.
Enea zbret ndėr brigje t'Epirit, nė Butrint.
Selėt ruejnė orakullin e Dodonės.
Tre vllazen ngrehin kėshtjellėn Rozafat nė Shkodėr.
Nga historia:
635 para Krishtit - Gorgi, i biri i Ēipselit, me korēirasit themelon Artėn.
627 para Krishtit - Korēirasit themelojnė Durrėsin; ma vonė Korinthasit themelojnė Himarėn, Pojanin e Qerfozin.
- Dionizi i Sirakuzės themelon Lezhėn
600-550 para Krishtit - Segovezi, prijėsi i Galėve, pushton Epirin.
435 para Krishtit - Durrėsi dhe Arta, sė bashku me korintas e taulantė luftojnė kundėr korēirasve.
- Galėt pėrshkojnė dhe grabisin Ilirinė.
- Lekė Mollosi sundon n'Epir.
350 para Krishtit - Disa fise ilire mėsyjnė Filipin e Maqedonisė, i cili i then.
356 para Krishtit - Agroni shtron Epirin dhe merr Qerfozin.
356 para Krishtit - Lindė Leka i Madh.
356 para Krishtit - Bardhyli, mbret i ilirėve mėsynė Maqedoninė.
355 para Krishtit - Lufta me "Lidhje".
336 para Krishtit - Leka i Madh hypė nė fron.
334 para Krishtit - Tė bijtė e Bardhylit, Kliti e Glauku ēohen kundra Lekės sė Madh.
326 para Krishtit - Vdes Lekė Mollosi.
326 para Krishtit - Vdes Leka i Madh.
305 para Krishtit - Pirroja nė luftė t'Ipsit kundėr Dhimitėr Poliorcetit.
287 para Krishtit - Pirroja mund romakėt e Kartagjenasit pushtojnė "Magna Greacia", Lybien. Pirroja themelon Berenicen (Prevezen).
280 para Krishtit - Pirroja mund romakėt nė Herakle.
279 para Krishtit - Pirroja nė krye tė ushtrisė greko-siēiliane kunder Kartagjenasve e Mamertinėve.
275 para Krishtit - Lufta nė Benevent.
272 para Krishtit - Vdekja e Pirros n“Argos. Vijnė mbas tij Leka, Pirroja II e Ptolemeu.
250 para Krishtit - Ilirėt fitojnė pavarėsinė nėn Glaukun, mbas tij vjen i biri Pleurati.
- Agroni pushton Epirin, Qerfozin e lufton kundėr "Lidhjes etolike".
- Shkodra kryeqytet i Ilirisė.
232 para Krishtit - Teuta sundon Ilirinė nė emėn tė Pineut
230 para Krishtit - Teuta shtron ishujt e Dalmacisė e tė Liburnies. Teuta pushton Durrėsin dhe Qerfozin. Teuta pret krenarisht tė derguemit romakė, C. Junius dhe L. Coruncanius; ky i fundit vritet nė kthim.
229 para Krishtit - Ilirėt luftojnė kundėr romakėve qė duen me i pushtue.
228 para Krishtit - Roma i shpall luftė Teutės.
221 para Krishtit - Vdes Teuta; Dhimitri pushton krejt Ilirinė e romakėt vejnė Pineun.
220 para Krishtit - Ilirėt shklasin pėrsėri Maqedoninė.
219 para krishtit - Etolianėt mėsyjnė Epirin e rrethojnė tempullin e Dodonės.
216 para Krishtit - Dhimitri pushton Vlonėn e tjera qytete tė Ilirisė.
205 para Krishtit - Paqja e Durrėsit.
200 para Krishtit - Fillojnė luftat kundėr Ilirisė.
198 para Krishtit - Genci hypė nė sundim.
168 para Krishtit - Genci ndryhet nė Shkodėr dhe dorėzohet nė Medeon (Medun). Iliria dhe Epiri provincė romake.
167 para Krishtit - Vdes Genci n“Iguvium (Spolet) Itali.
153 para Krishtit - Kryengritja e madhe ilire nėn kryesinė e trimit Bato qė zgjati 6 vjet.
83 para Krishtit - Vlona qendėr shkencash; kėtu kryen mėsimet Oktaviani.
48 para Krishtit - Mark Antoni zbarkon nė Nymphaeu (Shėn Gjin) del nė Lezhė nė ndihmė tė Pompeut.
II. 48 para Krishtit - Mark Antoni pushton Lezhėn.
31 para Krishtit - Oktaviani themeloi Nikopolin (Prevezen).
- Lindja e Jezu Krishtit
59 mbas Krishtit - Sh'Pali pėrshkon Ilirinė dhe Epirin me Maqedoni dhe Sh. Ndreu nga Akaja kalon n'Iliri.
98 mbas Krishtit - Vdiq i martirizuem Sh“Asti, ipeshkėv i Durrėsit.
178 -193 mbas Krishtit - Shėn Eleuteri epirotas, Papė shqiptar.
267 mbas Krishtit - Gotėt shklasin Ilirinė.
Shek. III mbas Krishtit - Martirizimi i Shėn Izaurit dhe i Inoēentit athinas nė Pojan sė bashku me Bardhin e Porozvinin e Herminin pojanas.
287 mbas Krishtit - Vizigotėt pėrshkojnė Ilirinė.
282 mbas Krishtit - Probi, peranduer romak dhe fis iliras, nėnshtron Gotėt n'Iliri.
283-296 mbas Krishtit - Karli Papė, nga Salona e Ilirisė.
3.II.316 mbas Krishtit - Martirizimi i Shėn Vlashit nė Sebaste t'Arbėnit.
III.320 mbas Krishtit - Martirizimi i 40 martirėve nė Sebaste t“Arbėnit.
368 mbas Krishtit - Sundon Valentiniani, i fisit Iliras. Valentiniani dekreton ligjin qė populli i vogėl i krahinės iliriane tė ketė nga njė "defensor plebis" (Mbrojtės).
370 mbas Krishtit Krishtėnimi i pėrhapun gjithkund nėpėr Shqipni dhe i organizuem plotėsisht.
374 mb. Kr. Kuadėt e Sarmatėt shklasin Shqipninė.
376 mb. Kr. Gotėt me leje tė Arkadit bijnė nė Epir.
387 mb. Kr. Shkodra Seli Arqipeshkvnore.
395 mb. Kr. Iliria bahet krahinė romake e thirret Praevalitane.
395 mb. Kr. Shqipėria nėn mbreten romakė tė Bizantit, sundon Honori.
396 mb. Kr. Durrėsi metropol i Ilirisė.
Shek.IV-Shėn Donati ipeshkėv i Evoresė n'Epir (kohėn e Theodozit tė Madh). Shėn Prokuli e Shėn Martiri (kohen Liēinit) nė Ulpianėn e Dardanisė-Iliri.
402-417- Rufi, ipeshkėv i Salonikut, sundon dioqezet e Ilirisė dhe t'Epirit.
30.IX. 420-Vdekja e Shėn Jeronimit, iliras nga Stridonja.
431- Imzot Senecioni, Arqipeshkėv i Shkodrės merr pjesė nė Konēilin e Efezit.
481- Ostrogotėt rrethojnė Durrėsin. Njė pjesė Shqipnie nėn Teodorikun.
493- Justiniani, sundon pėr do kohė nė Ballkan. Nė Epir ngrehė kėshtjellėn dhe ndėrton njė akuedukt.
Shek.V- Shėn Niēeta, ipeshkėv nė Remezianė (kohėn e Shėn Paulinit nga Nola.
553 - Justiniani, me fis iliras, dėbon Ostrogotėt nga Iliria.
600 - 650 - Serbėt, mandej Kroatėt dynden nė Shqipni.
601 - Shkodra seli ipeshkvnore.
640 - 642 - Gjoni IV papė iliras nga Dalmacia.
687 - Kononi papė nga Thrakja.
920 - Simeoni car i Bullgarėve shtrinė sundimin deri nė Butrint, Himarė e Vlonė.
990 - Samueli i Bullgarisė pushton Durrėsin.
Shek.XI - Normanėt, tė primė nga Robert Guiskardi e i biri i tij Boemundi, pushtojnė Shqipninė.
1019 - Bizantinėt i thėrrasin shqiptarėt albanoi, fis tė cilin e pėrmend Ptolemeu mė 150 mbas Krishtit.
1050 -1080 - Shqipnia e Veriut nėn Serbinė.
1081 - Durrėsi, Vlona, Janina dhe Shkupi nė dorė tė Normanėve.
1085 - Venecianėt mundin Normanėt afėr Butrintit ku vdiq Guiskardi. Bizantinėt prapė pushtojnė Shqipninė, por Durrėsin dhe pak qytete.
1094 - Emni Albanoi pėrmendet ndėr kombe perėndimore.
1110 - Thema Dyrrachion provincė nė vedi me kryeqytet.
1180 - Mbreti serb Stefan Nemanji, pushton Durrėsin.
1185 - Guljemi II norman, merr Durrėsin, Shkodrėn, serbėt zaptojnė Shqipninė.
1202 - Mėhill Ejlluer Komneni pushton Epirin.
1210 - Venediku pushton Durrėsin e brigjet e Detit Adriatik.
1215 - Theodor Ejllori qet venedikasit jashtė Shqipnie.
1218 - Abati Pjeter Dokne asiston nė themelimin e Kishės sė Shirqit.
1218 - 1241- Jovan Ahseni II Car i Bullgarėve pushton Shqipninė e Eperme.
1240 - Themelimi i Kuvendit Franēeskan tė Lezhės.
1245 - Mbahet Konēili i Lionit.
1259 - Mėhill Ejllori i jep sė bijės, Helenė, si pajė Vlonėn, Janinėn, Beratin, Durrėsin dhe Qerfozin.
1271 - Mėhilli II dhespot n'Epir.
1272 - Karl Andoni merr Durrėsin dhe Beratin.
1272 - Themelohet Kisha e Shėn Rrokut.
1274 - Durrėsi rrenohet prej termetit.
1330 - Stefan Uroshi II pushton Shqipninė e mesme dhe Epirin. Vdiq n“Uri i Lumi Franēesk.
1288 - Franēeskanėt ngrehin sė parit Kuvendin e tyne nė Shkodėr.
1290 Helena e Rashės nderton kishėn e Shirqit
9.IV.1302 - Me urdhėn tė Senatit tė Venedikut lirohet Ambasadori i Turqisė i arrestuem nė Lezhė nga proveditori i atij qyteti.
1304 - Filipi, princ i Tarantit merr Durrėsin.
1312-1318-Shqiptarėt lidhen me Filipin e Tarantit kundra Uroshit II e e ngushtojnė nė Shkup me i dhanė liri.
1319 - Shqiptarėt e veriut hidhen kunder Milutinit dhe me armė nė dorė nxjerrin disa tė drejta tė mohueme deri atėherė.
1336 - Kryengritje kundėr Car Dushanit.
22.I.1346 - Kunorėzimi i Car Dushanit.
1346 - Ndėr dokumentat e Klementit VI pėrmendet Katedralja e Shkodres.
1358 - Pjetėr Loshė Mazrreku dhespot i Nartės.
1358 - Nisė sundimi i derės sė Balshajve.
1361 - Vdes Balsha I
1361 - 1401 - Tė bijtė e Balshės I pushtojnė Republikėn e Tivarit dhe vejnė selinė nė Shkodėr.
1363 - Karl Topia pushton Durrėsin dhe mbytė Niceforin.
1370 - Balshajt pushtojnė Kaninėn dhe Vlonėn.
1372 - Balshajt u marrin serbėve Pejėn, Prizrenin, Ohrin dhe Kosturin.
1375 - Gjin Bue Shpata pushton Morenė e bahet sundues i saj.
1383 - Balshajt pushtojnė Durrėsin.
1385 - Otomanėt qesin Balshajt jashta Durrėsit ku hyn Karl Topia. Vdes Balsha II i mbytun.
1389 - Gjergji II Balsha ikė nė Ulqin e Tivar.
1392 - Turqit duken pėr herė tė parė nė afėrsinat e Shkodrės. Venedikasit marrin Durrėsin prej Gjergj Topisė.
1393 - Niketė Toia nė Krujė.
1393 - Dukagjinasit pėrmendėn si derė sunduese.
1394 - Ndertohen tė parat saranxha nė kėshtjellėn Rozafat.
II.1395 - Gjergj Strazimir Balsha i shfaqė dishirin Venedikut me i lėshue Shkodrėn.
IV. 1396 - Gjergji II Balsha then Radiq Cernojeviqin e Malit tė Zi. Gjergji II Balsha ia shet Shkodrėn e Drishtin Venedikut. Venediku pushton Shkodrėn.
21.VI.1399- Meremetime nė kėshtjellė tė Lezhės. Vdes Gjin Bue Shpata. Vjen mbas tij Maurik Bue Shpata, dhespot nė Nartė. Venediku merr Vlonėn, Butrintin dhe Pargėn.
1401 - Venediku merr masa mbrojtėse nė kėshtjellė tė Shkodrės.
2.II.1403 - Gryka e Bunės forcohet nga Venediku. Maurik Bue Shpata qet grekėt jashtė Janine.
6.V.1403 - Nga sundimtari venedikas merrėn masa mbrojtėse pėr Shkodrėn.
1408 - Helena Balsha dhe Strazimir Balsha zgjedhin kontin Topia si arbiter pėr ēashtjet e linduna nė mes tyne dhe Venedikut.
1409 - Shkodra ēohet me armė kundra Venedikut. Venediku ēon ushtri pėr mbrojtje tė Shkodres dhe t'Ulqinit nga kercnimi i turqve.
1412 - Lindja e Gjergj Kastriotit nė Krujė.
1422 - Mbahet Konēili i Kostancės.
1418 - Karl Toēi mbytė Maurik Bue Shpatėn e bashkon dhespotatin e Janinės e t'Artės.
1419 - Gjon Kastrioti, princi i Krujės mundet prej Evrenoz Pashės tė cilit i jep peng kater bijtė.
31.I.1430 - Humanisti shkodran Gjon Gazulli merr doktoratėn n'Universitetin e Padovės. Venediku ēon fuqi tė reja pėr mbrojtjėn e Shkodrės e t'Ulqinit nga turqit.
1431 - Janina bie nė duer tė turqve.
1434 - Shqipnia Veriore ēohet nė luftė kundėr Turqisė.
1443 - Skanderbegu largon Turqit nga Sfetigradi
1.III.1444 - Lidhja e Lezhės ku marrin pjesė edhe Dukagjinėt, Shpatėt, Dushmanėt, Altisferėt e Dejės, Arianitėt, etj.
12.VII.1445- Skanderbeu i shpallė luftė Sulltan Muratit II.
1447-Skanderbeu, mbas luftės me Venedikun, xen rob nė Mirditė Mustafė Pashėn.
22.VI.1449 - Skanderbeu ban paqe me Venedikun. Skanderbeu then Muratin II. Zjarr i madh n'Shkoder qė mbėrrin deri nė dyert e kėshtjellės.
II.1452 - Pal Dukagjini shpėrblehet prej Venedikut me merita patriotike.
1453 - Skanderbeu then Hamza Kastriotin e Mois Golemin.
4.I.1454-Sundimtarėt venedikas mblidhen nė Durrės pėr tė bisedue mbi masat mbrojtėse dhe fortifikuese kundėr Turqisė dhe shtrohet se si me i ndihmue Skanderbeut.
6.II.1453-Rektori i pėrgjithshėm venedikas urdhėnohet me bashkue forcat me Skanderbeun kunder turqve.
1459- Skanderbeu shkon nė ndihmė tė Ferdinandit t'Aragonės nė Bari.
1460-1461-Skanderbeu kthehet me vrull nga Italia dhe mund katėr ushtri turke njena mbas tjetrės.
1461-Bahen fortifikime nė kėshtjellėn e Shkodrės.
1462-Formula e Pagėzimit.
VIII.1463 - Skanderbeu then ushtritė turke afėr Ohrit.
1464-Afėr Gurit tė Bardhė Jakup Pashė Arnautin Skanderbeu e then dhe e mbytė.
1466 - Skanderbeu then ushtrinė turke i primė prej Ballaban Badėr Pashės qė mbet vdekun n'at luftė.
1467-Skanderbeu then sulltan Mehmetin dhe e ngushton me dalė prej Shqipnie i koritun. Mblidhet Kuvendi II i Lezhės.
I.1468-Vdes nė Lezhė Gjergj Kastrioti, Skanderbeu. Imzot Pal Ejllori, Arqipeshkėv i Durrėsit merr sundimin e Shqipnisė.
17.V. 1474 - Qarkimi i parė i Shkodrės nga turqit, sundimtar Anton Loredani.
20.6.1478-Turqit pushtojnė Krujėn dhe mbysin Kontarinin dhe Lekė Dukagjinin. Mbas njė lufte tė rreptė Lezha bie nė dorė tė turqve.
1479 - Shkodra nė dorė tė turqve tė cilėt bajnė lidhje me Venedikun.
1480 - Pushtimi i plotė i Shqipnisė nga turqit.Sulltan Mehmeti del n' Otranto.
1481 - Gjon Kastrioti II pushton shumė vende tė Shqipėnisė me ndihmėn e himariotėve.
1481 - 1492 - Mergimi i shqiptarėve nė Siēili (Itali).
1488 - Gjon Kastrioti mundohet me i dėbue turqit nga Shqipnia.
1493 - Themelimi i ma sė parės shtypshkronjė n'Obot afer Rijeke, ma e para nė Ballkan.
1499 - Fr. Bernardini, frat shkodran, i shkruen Senatit tė Venedikut tue e lutė tė formonte njė ushtri e tue bashkue me forcat shqiptare nėn urdhėnat e Skanderbeut tė ri, tė birit tė Gjergjit dhe me pjesėmarrjen e Dukagjinasve, t“u forcojshin nė Lezhė e prej andej me mėsye Shkodrėn dhe Krujėn.
1501 mb. Kr.- Durrėsi nė dorė tė turqve.
1503 - Kanė fillue luftat e papreme tė shqiptarėve kundėr turqve.
1504 - Gjergji Negro, ambasador i Venedikut nė Stambollė, cakton kufijtė e Shqipnisė sė Veriut dhe ato t'Ishullit tė Lezhės.
1505 - Ishulli i Lezhės bie nė duer tė Turqve.
1545-47 - Mblidhet Konēili i Trentit.
1555(5.I.) - Del nė dritė "Meshari" i Gjon Buzukut.
1566 - Lindė Dom Pjetėr Budi nga Guri i Bardhė.
1571 - Turqit marrin Ulqinin e Tivarin.
1572 - Shqiptarėt ēohen kundėr Turqisė. Ibrahim Pasha i Pejės ēohet kundėr Turqisė.
1577-Kryengritje e madhe dhe lufta kundėr Turqisė nė Shkodėr te Lama e Spahijve. Vendosja si sundimtar vendas e Begollejve tė Pejės.
1583 - Franēeskanėt kanė pesė kuvende; nė Rubik, Lezhė, Sebaste, Kep tė Rodonit dhe nė Memel (Hajmel apo Mėnelė).
1592 - Kryengritje e pėrgjithshme nė Shqipėni.
23.7.1602 - Mbledhje e madhe nė Sh'Llezhdėr tė Mirditės ku marrin pjesė 2656 krenė dhe kėrkojnė lidhje me Venedikun kundėr Turqisė dhe mbrenda tri ditėve mblidhen 100.000 luftėtarė, por Venediku nuk bėzanė.
1606 - Lindė nė Sapė Frang Bardhi, shkrimtar dhe autor i njė fjalori nė gjuhėn shqipe.
1607 - Njė tjetėr kryengritje popullore kundėr Turqisė.
1614 - Hoti, Kuēi e Shkreli lidhin besėn kundėr Turqisė dhe rrokin armėt pėr liri.
1621 - Imzot Pjetėr Budi organizon njė kryengritje kundėr Turqisė ku marrin pjesė 300.000 vetė.
1623 - 38-Fiset e Kelmendit ēohen kundėr Turqisė dhe thejnė Sulejman Pashėn. Me tź bashkohet edhe Kuēi.
1624 - Martirizimi i Dom Mark Kishaj, famullitar i Shkodrės.
1630 - Lindė Imzot Pjetėr Bogdani, nė Gur tė Hasit tė Thatė tė Dukagjinit.
1626 - Imzot Frang Bardhi nė Venedik i pėrgjigjet Imzot Gjon Tomak Maranoviqit, tue mbrojtė shqiptarizmin e Skanderbeut.
1638 - Hoti ēohet nė luftė kundėr Turqisė.
1644 - Franēeskanėt misionarė P. Pali nga Mantova dhe P. Salvatori nga Affida, qenė mbytė e hjedhė nė Cem. Ai vend sot quhet Pellgu i Fratit. Mbytė me thika.
1648 - P. Ferdinandi nga Albisola e P.Jaku nga Sarnane, misionarė franēeskanė, ngulun mbi huj pėr fe nė Pazar tė Shkodres nga Turqit. P. Ferdinandi ndei gjallė tri ditė tue predikue.
1645 - Kelmendasit qesin jashtė Turqit.
1674 - Dom Nikollė Vladanji thotė meshėn e parė nė Kishėn e Pdhanės. Me 1693 bahet ipeshkėv i Lezhės.
1687 - Kelmendi e Kuēi dhe Himarjotėt ēohen kundėr Turqisė.
1696 - Mbarė krahina e Hotit lufton kundėr Venedikut pėr ēėshtjen e Ulqinit.
1698 - P. Filip Shkodra ēelė shkollė nėfamiljen Kamsi, nė Shkoder.
1699 - Kelmendi nė luftė kundėr Turqisė, bashkohet me tź Ulqini e Tivari.
1700 - Imzot Anton Zezaj (Negri), ipeshkėvi i Shkodres, vjerrė nė konop pėr fe nė pazar - Teqe.
1700 - Klementi XI Albani Papė shqiptar i lindun n'Urbino.
1703 - Konēili i Parė Shqiptar nė Mėrqi i kryesuem nga Imzot Zmajeviqi, arqipeshkėv i Tivarit.
1718 - P. Antoni nga Sora, franēeskan, varė nė konop pėr fe, afėr Shkodre.
1739 - Malėsorėt e Mbishkodres vrasin Mahmut Pashė Begollin prej Peje.
1740 - Zi e madhe buke nė tė gjithė Shqipėninė. Don Karlo i Napolit dergon grunė. Ēmimi: Njė kalė arrinė 16.000 aspra, ēeniku i orizit 40 oka e djathė 40 aspra dhe oka e mishit 20 aspra.
1743 - Dom Gjon Nikollė Kazazi boton librin e tij.
1745 - Pėrmendėn nga rregjistri i Imzot. Pal Kamsit kėta lagje dhe rrethe tė Shkodres, Tophana, Rėmaji, Kazena, Sh'Lavrendi, Qafa, Kishaj, Zarufa, Shiroka dhe Kepi i Madh.
1747 - Kryengritje e madhe kundėr Turqisė.
1755 - Ēaushollajt qiten jashtė Shkodre.
1764 - Themelohet nė Shkodėr shoqnia e Shėn Andout.
1769 - Mehmet Pashė Plaku i Derės Bushatlijve emnohet sundimtar i Shkodrės.
1775 - Pėr tre muej rresht shi i madh e dame tė panumėr sidomos nė Pult, Shosh, Nikaj- Mertur, Selcė, Drisht. Shkodra u mbyt n'ujė. Dom Jak Tanushi Zorba, nderton Kishėn e Shkrelit. Mehmet Pasha me tė birin e me 15.000 ushtarė niset me zhbi Kuēin.
1778 - Mustafė Pasha shkon nė More e vdes.
1779 - Prej 6 Kallnorit deri me 29 prill asnjė pikė shi dhe u bā korrje e ganishme.
1784 - Pazari i Shkodrės mbushet me drithė dhe ēmimi qė ishte prej 3000-2400 aspra huni, ra nė 1500-1200 dhe ky bollėk vazhdoi deri mė 1789.
1786 - Kara Mahmuti then ushtrinė turke qė kishte ardhė me rrethue Shkodrėn.
1787 - Kara Mahmuti pajtohet me Mirditė.
1787 - Imzot Gjergj Radovani shuguron ipeshkėv Imzot Frano Borcin, prift shkodran, nė kishėn e Shėn Mėrisė Magdalenė.
1787 - Nė qafė Dardhė xehet nė befasi dhe i pritet kryet Kara Zeqir Pashės, Vezir i Rumelisė prej anmiqve tė tij.
1887 - Mahmut Pasha me sulm del e zbret nga kėshtjella ku ishte ngujue, then ushtrinė qarkuese, vret Mehmet Pashė Ēaushollin dhe ndjek ushtrinė boshnjake deri nė Kotorr.
1787 - Mehmet Pashės i pritet kryet.
IV. 1788 - Vritet Tahir Agė Juka dhe i biri i kapidan Pashė Shpuzės, anmiq tė Mahmut Pashės.
1788 - Mbėrrijnė nė Shkodėr tre delegatė tė Zefit II t'Austrisė dhe ndryhen nė kėshtjellė pėr bisedime me Mahmut Pashėn.
1788 - Tė pėrcjellun prej besnikėve tė Mahmut Pashės,tre delegatėt austriakė nisen kah Kraja, por afėr Muriqit, vriten nė befasi, u priten krenėt dhe i vorrosin nė Mjet, nė njė gropė ndėr suka tė Liqenit; Mahmut Pasha i ēon nė Stambollė krenat e tyne.
1789 - Kremtime tė mėdha nė Shkodėr, pėr gėzim qė Sulltani kishte falė Shkodrėn. Kėshtjella u ndez flakė nga krismat e topave, qė shprazeshin me galdim.
1789 - Mahmut Pasha niset me shtypė levizjen e Bosnjes; popullit tė krishtenė i vehen taksa tė randa; pasanikėve 150 grosh, tė mesemve 70-80 grosh, tė vorfenve 30 grosh, ndersa klerit katolik, ndėr tė cilėt priftenve tė Tophanės, ipeshkvijve tė Lezhės, famullitarėve tė Lezhės, Merqisė, Manatisė, Bulgrit nga 100 grosh. Zadrimės i muer dy herėsh pagesat e taksavet.Pėr t'u shtie tmerrin atyne qė s'kishin ndigjue me shkue nė luftė, si edhe atyne qė dezertojshin, me 7 shtator i qe pre kryet njė katolikut nga Shpori dhe me 9 tė atij mueji njė myslimanit nga Myselimi.
1789 - Bollėk i madh nė Shkodėr. 6 pare oka e miellit tė grunit, 2 pare ajo e misrit. Lagjja Bahēellek thirret Babaik.
1789 - Mahmut Pasha shkon me tė nipin nė Bosnje, Novi Pazar e Vidin.
1791 - Mahmut Pasha i pret kryet Kolė Mirditorit.
1792 - Mahmut Pasha shkon nė Prizrend e Prishtinė.
1796 - Kara Mahmutit i pritet kryet nė luftė.
1796 - Mahmut Pasha shkon nė Pipėr ku mbet i vramė.
1796 - Vdes nė Piper tė Kuēit bashkė me Mahmut Pashėn, nipi i tij.
1798 - Mehmet Pashė Bushati shkon nė Vidin. Nė Shkodėr bie murtaja.
1801 - Dom Simon Kamsi i mbiquejtun Signoreja kah fundi i dhetorit mbledhė nė Shkodėr njė sasi tė madhe tė hollash pėr tė pague haraēin e madh qė sundimtari u kishte vu fshatarėve laramanė tė Jubanit, Ganjollės, Gajtanit, Gurit tė Zi e Rrencit.
1803 - Bie murtaja nė Shkrel.
1804 - Brahim Pasha shkon nė Anadoll me luftue pėr Sulltanin.
1809 - Vdes Brahim Pashė Bushati.
1814 - Shkreli ēohet kundėr Mustafė Pashė Bushatit.
1815 - Sulejman Hoti mundohet me mbytė Mustafė Pashėn, por vret kushrinin e tij, Tahir Pashen.
1817 - Murtajė e madhe nė Shkodėr e Shkrel; viktimė e shėrbimit fetar e shoqnor, vdes Dom Jak Tanush Zorba nė Shkrel.
1819 - Ali Pashė Tepelena, si shtron krejt Epirin, merr Pargėn.
1820 - Mustafė Pashė Bushati, i emnuem vezir, shkon me luftue nė More.
1821 - Dy ushtri turke mėsyjnė Shqipninė.
1821 - Nėn kryesinė e Mark Boēarit, shqiptarėt luftojnė pėr lirinė e Greqisė.
1822 - Hurshit Pasha i Moresė xen e mbytė trathtish Ali Pashėn e Janinės.
1823 - Prengė Bibė Doda shtron Dibrėn, Llezhi i Zi, princ nė Mirditė.
1829 - Mustafė Pasha shkon nė Vidin nė luftė.
1830- Lindė P.Leonard de Martino, italo-shqiptar, franēeskan i cili qe misionar nė Zadrimė. Me 1881 botoi veprėn "Arpa" e njė italo- shqiptari; mėsoi edhe nė shkollėn franēeskane nė Shkodėr.
1831 - Mustafė Pasha i shpallė luftė Turqisė, i del para ushtrisė turke nė Perlep me 20.000 vetė.
1831 - Mustafė Pasha dorėzohet dhe ēohet nė mėrgim nė Stambollė.
1835 - Kryengritje e madhe nė Shqipėni.
1834 - Kryengritje fshatare kundėr Turqisė kryesue nga Dasho Shkreli, Osman Pasha ndryhet nė kėshtjellė dhe i shtrenguem jep disa lehtėsina.
1827 - Lindė Pashko Vasa, shkrimtar i Rilindjes.
1837 - Termet i fortė nė Shkodėr.
1839 - Malazezėt mėsyjnė Hotin dhe Kelmendin, Grudėn.
1840 - Mblidhet Kongresi i Londrės. Mehmet Ali Pasha, shqiptar.
1848 - Kryengritje e madhe kundėr Tanzimatit.
1849 - Kryengritje fshatare kundėr Turqisė.
1852 - Tjetėr kryengritje malsore kundėr Turqisė.
1854 - Kryengritje e armatosun nė Shkodėr. Mirditasit dallohen nė luftėn turko-ruse nė Krime.
1855 - Termet i fortė nė Shkodėr.
1856 - Kremtime tė mėdha nė Shkodėr pėr nėnshkrimin e paqes. Pėr njė orė rreth u zbrazen top e pushkė nga kėshtjella e kodrat e Tepes.
1856 - Hamz Agė Kazazi u prinė disa fanatikėve me shkue e me rrethue Seminarin Papnuer tė Jezuitėvet.
1856-Arrijnė nė Shkodėr pesė delegatėt e qeverisė austriake dhe u ndryen nė kėshtjellė ku biseduen me sundimtarin pėr ēėshtjen e damtimit tė Kolegjes dhe me 16 dolėn nga Shkodra pa u marrė vesh se ēka u vendos.
1856-Vjen nė Shkodėr i derguemi fuqiplotė i Stambollės dhe pati bashkėfjalime me Konsullin e Austrisė, Ipeshkėvin e Pashėn. Mustafė Pashė Menehmeni dergon nė mėrgim Hamz Agė Kazazin me disa parėsi Shkodre. Mali i Zi pushton Kuēin. Krijohet nė Shkodėr Komisioni Xhibalit nė krye tė tė cilit vihet Haxhi Agė Lohja.
1857 - Qeverija turke zbret nga Kėshtjella e zen vend nė shtėpi tė Dervish Beg Koplikut.
1858 - Hidhet guri i parė i themelit tė Katedrales sė Shkodres.
1858 - Kushė Micja ēelė shkollėn pėr vajza shkodrane.
1859 - Lindė nė Shkodėr poeti i Rilindjes Filip Shiroka.
1859 - Themelimi i Seminarit Papnuer tė Shkodrės me nxanėsat: Prengė Doēi, Ndue Bytyēi.
1860 - Lindė nė Shkodėr artisti piktor Kolė Arsen Idromeno.Vdiq me 12. XII. 1919.
VIII.1861- Franēeskanėt ngrehin Kuvendin e tyre nė Shkodėr.
1862 - Lidhja shqiptaro-greke pėr kryengritjen nė Janinė e Durrės. Lufta e Konicės me humbje tė Turqisė. Oficerėt e kėshtjellės lejohen me ndejė lirisht nė qytet, me urdhen tė Ferik Mustafė Pashės. Shugurimi i Imzot Dario Bucciareli nė Katedralen e Shkodrės nga Imzot Karl Pooten. Dalin nė dritė botimet e Dom Ejėll Radojės.
1864 - Lindė nė Shkoder arsimtari e shkrimtari Mati Logoreci.
2.1866 - Lindė nė Shkodėr poeti e shkrimtari Dom Ndre Mjedja.
5.1866 - Vdes nė Kallmet shkrimtari Dom Pjetėr Zarishi.
12.1866 - Krijohet i Treti Urdhėn nė Shkoder.
II.1867 - Shkodra bahet Seli Arqipeshkvnore.
1870 - Dom Pashko Junki boton librat e tij.
1871 - Zef Jubani Ndokillia boton disa rapsodi shqiptare.
1.XI. 1871 Konēili II Shqiptar, kryesuem nga Imzot Karlo Pooten, Metropolit i Tivarit dhe Arqipeshkėv i Shkodrės.
10.1874 - Ēelet shkolla e Shirokės nga Dom Zef Ashta.
1869 -1870 - Mbas shinave dhe vershimeve tė shumta Drini kthen nė shtratin e vjetėr kah Shkodra.
12.1874 - Shkrepė moti n“oren 5.15 nė depon e municionit tė kėshtjellės qė merr flakė dhe mbesin tė vdekun 97 vetė.
24.6.1875 - Lindė Imzot Benardin Shllaku.
7.1875 - Themelohet Kuvendi i Franēeskanėve nė Gjuhadol.
X.1875 - Themelohet Kongregacioni i Zojės Nunciatė nė Shkodėr.
X.1877 - Jezuitėt ēelin Kolegjen Saveriane nė Shkodėr.
2.1878 - Malet e Veriut protestojnė kundėr qeverisė sė Athinės pėr ēėshtjen e Epirit.
4.1878 - Themelohet "Lidhja e Prizrendit".
1878 - Fuqitė e armatosuna tė "Lidhjes" mėsyejnė Malin e Zi qė don me pushtue Plavė e Guci.
1878 - Lidhja e Prizrenit proteston me memorandum kundėr vendimeve tė Kongresit tė Berlinit. Shkodra proteston pranė Kongresit tė Berlinit pėr shkėputjen e Podgoricės, Tivarit, Plavės dhe Gucisė.
18.6.1878 - Mirdita, Malsia e Lezhės dhe Lura i luten Kongresit tė Berlinit me i dhanė autonominė.
13.7.1878 - Traktati i Berlinit i lėshon Malit tė Zi, Ulqinin e Tivarin, Plavė, Guci e Triepsh dhe Greqisė njė pjesė tė Epirit.
11.1878 - Nga frika qeveria turke rrethon Shkodrėn me 20.000 ushtarė.
2.1879 - Lindė nė Shkodėr patrioti dhe shkrimtari Luigj Gurakuqi.
1879 - Ushtritė malazeze thehen keqas nga vullnetarėt shqiptarė qė mbrojnė Plavė e Guci.
1880 - Plavė e Guci i hiqen Malit tė Zi.
1880 - Malit tė Zi i lėshohen vendet qė nga Tivari deri nė Breg tė Bunės. Vdes nė Venedik Imzot Ejėll Radoja, shkrimtar e famullitar i Shkodrės. Tina e Nikės ēelė shkollėn e punės sė dorės pėr vajza. Botohet libri i Dom Ndre Logorecit "Doktrina e Krishtenė". Ulqini bie nė dorė tė Malit tė Zi. Arta i lėshohet Greqisė. Atė Jak Jungu boton "Kulshedren e Shpirtit" dhe disa poezi tė Dom Ndre Mjedės: "Shahiri elierz". Ma vonė nė vitin 1895 boton edhe fjalorin "Shqip-Italisht". Dom Pashko Babi (Sheqeri) boton nė Shkodėr "Vakinat e tė shkruemit shejtė". Lidhja Hot-Grudė-Shkrel-Kastrat me shty kufinin e Shqipnisė.
1879 - Krijohet Kuvendi i Murgeshave Stigmatine nė Shkodėr. Themelimi i shkollės Stigmatine pėr vajza.
1882 - Ēelet Kolegja Serafike Franēeskane nė Shkodėr.
1885 - Lindė nė Shkodėr shkrimtari Hilė Mosi.
1887 - Shugurohet nė Kishė tė "Zojės sė Shkodrės" Imzot Ndre Logoreci, ipeshkėv e mandej me 24.8. 1887 Arqipeshkėv i Shkupit. Themelohet Kongregacioni i Zojės sė Lurdit pėr gra.
1887 - Krijohet Kuvendi i Franēeskanėve te Arra e madhe (Shkodėr).
1888 - Krijohet Misioni Shėtitės nė Shkodėr.
1899 Imzot Prengė Doēi, Abat i Mirditės themelon nė Shkodėr Shoqninė Letrare "Bashkimi".
1889 - Themelohet Kompania e "Zojės Rruzare" te Arra e Madhe.
1889 - Krijohet shoqnia bamirėse "Rrethi i Shėn Jozefit" nė Kolegjėn Saveriane.
1889 - Vdiq Imzot Pashko Junki, famullitar i Shkodrės e shkrimtar.
1889 - Ēelet spitali i Motrave tė Mėshirės nė Shkodėr.
6.1895-Konēili III Shqiptar nėn kryesinė e Imzot Pashko Guerinit, Arqipeshkėv Metropolit i Shkodrės.
28.6.1897 - Murgeshat Stigmatine ēelin kopshtin pėr fėmijė tė vogjėl me drekė, falas.
1899 - Vdes Atė Jak Jungu, shkrimtar, themelues i Kongregacionit tė "Zojės Nunciatė", tė Kongregacionit tė "Zojės sė Lurdit" dhe tė Uratores sė "Zemrės sė Krishtit."
1902 - Shkolla franēeskane jep mėsimet nė gjuhėn shqipe.
1903 - Me alfabet tė Shoqnisė "Agimi" shtypen tekstet e shkollave fillore.
1903 Shtjefen Maēi mėsues nė Dajē tė Bregut tė Bunės.
1904 - Lush Kola nga Barbullushi mėson nė fshatin e tij. Pse pėrhapė idena nacionale, pushohet nga puna.
1904 - Hilė Agustini ēelė shkollėn nė Bushat.
13.6.1904 - Imzot Jak Serreqi krijon qelėn e re famullitare nė Serreq.
6.I.1905 - Termet i madh nė Shkodėr, nė oren 5,30 tė mengjesit. Dame tė mėdha nė Shkodėr.
8.12.1905 - Bekimi i Kishės Franēeskane tė Gjuhadolit.
1907 - Themelohet azili i jetimėve nga motrat Saleziane nė Shkodėr; ma vonė dhe i pleqve tė vorfėn.
1908 - Vėllaznit e shkollave Schulbrüder hapin internatin pėr fėmijėt e vorfėn nė Shkodėr.
31.8.1908 - Shpallja e Konstitucionit nga Sulltan Hamiti. Kremtime tė mėdha nė Shkodėr.
1908 - Shkodra merr pjesė nė Kongresin e Monastirit ku dergohen: Fishta, Gurakuqi, Dom Ndre Mjedja, Mati Logoreci, Hilė Mosi.
- Krijohet klubi "Gjuha Shqipe" nė Shkodėr.
1909 - Zef Ndoc Ndreka, fshatar nga Spaēi i Mirditės mėson aty.
1909 - Del nė Shkodėr gazeta "Koha" e "Bashkimi". Kėrkohet nga Shkodra njohja zyrtare e kombit, e arsimit tė detyrueshėm, shėrbimi ushtarak nė vend, e njė sundimtar i pėrgjithshėm shqiptar...
24.7.1910 - Xhavid Pasha me 20 taborre (batalione) vjen me shtrue Shkodrėn.
1910 - Luftė nė Kaēanik ndermjet shqiptarėve dhe turqve. Kryengritje e Malsisė sė Madhe.
26.7.1910 - Shefqet Turgut Pasha vjen nė Shkodėr me shtrue Malsinė. Luftime tė pėrgjakshme nė Qafė t'Agrit e nė Qafė Shtamė tė Shalės ndermjet dukagjinasve dhe ushtrisė turke.
1911 - Plasė kryengritja e Malsisė sė Madhe, nė Kastrat.
6.4.1911 - Dedė Gjo' Luli ngulė nė Bratile nė majė tė Deēiqit flamurin kombėtar dhe Malsia e Madhe lufton pėr pavarėsi e liri.
18.5.1911 - Kryengritėsit shqiptarė i pėrgjigjen Shefqet Turgut Pashės se nuk pėrulen e se do tė luftojnė tue derdhė gjakun deri nė fitimin e plotė tė lirisė.
5.7.1911 - Kryengritje e pėrgjithshme kunder Turqisė pėr liri.
X.1912 - Plasė lufta Ballkanike. Nė Shkodėr shprazen tre topat e fundit turq pėr shpallje lufte.
X. 1912 - Niset rrethimi i Shkodres nga malazezėt.
28.11.1912 - Shkodra merr pjesė me Luigj Gurakuqin nė Shpalljen e Pavarėsisė shqiptare nė Vlonė, nė Qeverinė e pėrkohshme nėn kryesinė e Ismail Qemalit.
30.1.1913 - Esad Pashė Toptani shtien e vret trathtisht Hasan Riza Pashėn, dalėzotės i Shkodrės, i cili donte me ngritė flamurin kombėtar shqiptar nė kėshtjellė e nė kumbonare tė Katedrales sė Shkodrės.
2 3. 4.1913 - Esad Pasha ia shet Shkodrėn malazezve pėr dy milion florinta, tė cilėt futen nė qytet nė tri drejtime: nga Taraboshi, nga Fusha e Shtojit e nga Bardhanjorėt.
14.4.1913 - Malazezėt djegin Pazarin e Shkodrės, mbasi e grabitėn, dhe dalin kėtej tue i a lėshue vendin nė dorė t'ushtrisė nderkombėtare (austriake, italiane, franceze, angleze, gjermane).
13.6.1913-Naltohet nė kėshtjellė tė Shkodrės Flamuri Kombėtar Shqiptar atdhetari Karlo Suma mban fjalimin. 7.1913 - Esad Pasha shpallet sundues i Shqipnisė sė Mesme.
12.3.1914 - Princ Vilhelm von Wied, vjen nė Shqipni si princ i shqiptarėve dhe zbret nė Durrės.
14.5.1914 - Padėr Marian Prela themelon shoqninė "Tė Bijat e Zojės".
15.6.1914 - Ushtria kombėtare me malsorėt e Mbishkodrės luftojnė nė rrethina tė Durrėsit kundėr trathtarėve, ku vdes koloneli holandez Thomson.
4.7. 1914 - Plasė Lufta I Botnore.
5.9. 1914 - Princ Wiedi len Shqipninė.
X. 1914 - Esad Pasha futet nė Durrės.
1914 - Vdes Atė Dedė Pasi, themelues i "Misionit Shtetitės shqiptar".
1915 - Nė Shkodėr ngrehet njė qeveri e perkohshme, por āsht ma tepėr anarki. Zhvillohen luftime midis lagjeve ndėrmjet nacionalistave dhe pėrkrahėsve tė Esad Pashė Toptanit.
4.1915 - Kryengritje kundėr Esadit nė Durrės, i cili ikė andej.
5.6. 1915 - Krajl Nikolla Petroviq I, krajl i Malit tė Zi, sė bashku me ushtrinė e tij pėrshkohet nėpėr Shkodėr e del n“Itali.
2.1915 - Vdes nė Shkodėr Pader Anton Xanoni, shkrimtar i lindun nė Durrės me 1863.
6.1915 - Ushtritė serbe tė thyeme pėrshkohen nėpėr Shkodėr.
6.1916 - Rusia proteston kundėr veprimeve tė paligjshme tė malazezėve nėpėr Shqipni. Imzot Bernardin Shllaku, ipeshkėv i Pultit, shpėton Dukagjinin nga rrethimi kėrcėnues i ushtrive serbo-malazeze nė ikje e sipėr.
1916 - Pararoja e ushtrisė austriake futet nė Shkodėr.
23.1.1916 - Ushtritė austro-hungareze, si pushtojnė Shqipėninė e Veriut, Serbinė e Malin e Zi, dalin nė Durrės.
3.1916 - Vizitė zyrtare nė Shkodėr nga ana e Arqidukės Karl Salvator i Habsburgve.
1917 - Krijohet nė Shkodėr "Komisija Letrare".
30.X. 1918 - Ushtritė austro-hungareze lanė Shkodrėn e Shqipėninė.
11.1918 - Hyjnė nė Shkodėr ushtritė aleate.
11.1918 - Hoti e Gruda, me njė Memorandum dergue nė Washington, Londėr, Paris e Romė, lypin lirinė.
1919 - Themelohet Shoqnia "Bogdani".
1920 - Kongresi i Lushnjes ku Shkodra dėrgon pėrfaqėsuesi e vet.
2.1920 - Dalja e ushtrisė franceze nga Shkodra. Shkodra bashkohet me qeverinė qendrore kombėtare. Lufta e Koplikut.
3.1920 - Hapet i pari Parlament Shqiptar.
4.1920 - Avni Rustemi vret nė Paris Esad Toptanin.
1920 - Themelohet Orfanotrofi i "Zemrės sė Krishtit" nga Atė G. Della Pietra.
8.1920 - Lufta e Vlonės.
12.1920 - Legata shqiptare nė Konferencėn e Paqes nė Versailles, nė tė cilėn ban pjesė Imzot Luigj Bumēi e Luigj Gurakuqi, Fishta mbrojnė tė drejtat e kombit shqiptar. Lidhja e Kombeve pranon Shqipninė si anėtare tė saj.
1921 - Kryengritja e Mirditės.
5.1921 - Plasė kryengritja e Matit.
1.1922 - Arriti nė Shkodėr i pari delegat apostolik nė Shqipni Imzot Ernest Cozzi.
21.1.1924 - Hapet Asambleja Konstituente nė Tiranė.
- Revolucioni borgjez kryesue nga Fan Stilian Noli.
12.1924 - Kthimi i Ahmet Zogut nė Shqipni. Nė Shkodėr krijohet gjyqi ushtarako-politik. Fillojnė burgimet, internimet kundėr nacionalistave.
2.2.1925 - Vritet nė Bari, Itali, patrioti Luigj Gurakuqi.
11.1926 - Kryengritja e Shalės kundėr rregjimit tė Zogut. Gjyqi denon me varje disa pjestarė tė kryengritjes.
8,1937 - Vdes nė Shkodėr poeti lirik Dom Ndre Mjedja.
1929-Vritet nė Zymb, Pader Shtjefėn Gjeēovi arkeolog dhe pėrpilues i "Kanunit tė Lekė Dukagjinit".
4.1939 - Luftime tė rrepta te Ura e Drinit kundėr ushtrive fashiste qė vijnė me pushtue Shkodrėn.
1939 - Vdes Imzot Pjetėr Gjura, Arqipeshkėv i Durrėsit.
30.7.1952 - Aprovohet Statuti i Kishės Katolike Shqiptare, nėn kryesinė e Imzot Bernardin Shllaku.
11.1956 - Vdes Imzot Bernardin Shllaku, ipeshkėv i Pultit.
( shėnime historike ) Gjush Sheldija (1902 - 1976)
Shkodėr, 1957-1958
K R O N O L O G J I A
Nga legjendat:
Pellazgėt themelojnė Dodonėn.
Kelkėt themelojnė Ulqinin.
Pirro Neoptolemi, i biri i Akilit, bahet mbret i Epirit dhe themelues i dinastisė sė Paridėve.
Heleni, i biri i Priamit, themelon Butrintin.
Kliniku, i biri i Hyllit, mbret ilirėsh, u ēon 72 anije grekėve pėr rrethimin e Trojės.
Enea zbret ndėr brigje t'Epirit, nė Butrint.
Selėt ruejnė orakullin e Dodonės.
Tre vllazen ngrehin kėshtjellėn Rozafat nė Shkodėr.
Nga historia:
635 para Krishtit - Gorgi, i biri i Ēipselit, me korēirasit themelon Artėn.
627 para Krishtit - Korēirasit themelojnė Durrėsin; ma vonė Korinthasit themelojnė Himarėn, Pojanin e Qerfozin.
- Dionizi i Sirakuzės themelon Lezhėn
600-550 para Krishtit - Segovezi, prijėsi i Galėve, pushton Epirin.
435 para Krishtit - Durrėsi dhe Arta, sė bashku me korintas e taulantė luftojnė kundėr korēirasve.
- Galėt pėrshkojnė dhe grabisin Ilirinė.
- Lekė Mollosi sundon n'Epir.
350 para Krishtit - Disa fise ilire mėsyjnė Filipin e Maqedonisė, i cili i then.
356 para Krishtit - Agroni shtron Epirin dhe merr Qerfozin.
356 para Krishtit - Lindė Leka i Madh.
356 para Krishtit - Bardhyli, mbret i ilirėve mėsynė Maqedoninė.
355 para Krishtit - Lufta me "Lidhje".
336 para Krishtit - Leka i Madh hypė nė fron.
334 para Krishtit - Tė bijtė e Bardhylit, Kliti e Glauku ēohen kundra Lekės sė Madh.
326 para Krishtit - Vdes Lekė Mollosi.
326 para Krishtit - Vdes Leka i Madh.
305 para Krishtit - Pirroja nė luftė t'Ipsit kundėr Dhimitėr Poliorcetit.
287 para Krishtit - Pirroja mund romakėt e Kartagjenasit pushtojnė "Magna Greacia", Lybien. Pirroja themelon Berenicen (Prevezen).
280 para Krishtit - Pirroja mund romakėt nė Herakle.
279 para Krishtit - Pirroja nė krye tė ushtrisė greko-siēiliane kunder Kartagjenasve e Mamertinėve.
275 para Krishtit - Lufta nė Benevent.
272 para Krishtit - Vdekja e Pirros n“Argos. Vijnė mbas tij Leka, Pirroja II e Ptolemeu.
250 para Krishtit - Ilirėt fitojnė pavarėsinė nėn Glaukun, mbas tij vjen i biri Pleurati.
- Agroni pushton Epirin, Qerfozin e lufton kundėr "Lidhjes etolike".
- Shkodra kryeqytet i Ilirisė.
232 para Krishtit - Teuta sundon Ilirinė nė emėn tė Pineut
230 para Krishtit - Teuta shtron ishujt e Dalmacisė e tė Liburnies. Teuta pushton Durrėsin dhe Qerfozin. Teuta pret krenarisht tė derguemit romakė, C. Junius dhe L. Coruncanius; ky i fundit vritet nė kthim.
229 para Krishtit - Ilirėt luftojnė kundėr romakėve qė duen me i pushtue.
228 para Krishtit - Roma i shpall luftė Teutės.
221 para Krishtit - Vdes Teuta; Dhimitri pushton krejt Ilirinė e romakėt vejnė Pineun.
220 para Krishtit - Ilirėt shklasin pėrsėri Maqedoninė.
219 para krishtit - Etolianėt mėsyjnė Epirin e rrethojnė tempullin e Dodonės.
216 para Krishtit - Dhimitri pushton Vlonėn e tjera qytete tė Ilirisė.
205 para Krishtit - Paqja e Durrėsit.
200 para Krishtit - Fillojnė luftat kundėr Ilirisė.
198 para Krishtit - Genci hypė nė sundim.
168 para Krishtit - Genci ndryhet nė Shkodėr dhe dorėzohet nė Medeon (Medun). Iliria dhe Epiri provincė romake.
167 para Krishtit - Vdes Genci n“Iguvium (Spolet) Itali.
153 para Krishtit - Kryengritja e madhe ilire nėn kryesinė e trimit Bato qė zgjati 6 vjet.
83 para Krishtit - Vlona qendėr shkencash; kėtu kryen mėsimet Oktaviani.
48 para Krishtit - Mark Antoni zbarkon nė Nymphaeu (Shėn Gjin) del nė Lezhė nė ndihmė tė Pompeut.
II. 48 para Krishtit - Mark Antoni pushton Lezhėn.
31 para Krishtit - Oktaviani themeloi Nikopolin (Prevezen).
- Lindja e Jezu Krishtit
59 mbas Krishtit - Sh'Pali pėrshkon Ilirinė dhe Epirin me Maqedoni dhe Sh. Ndreu nga Akaja kalon n'Iliri.
98 mbas Krishtit - Vdiq i martirizuem Sh“Asti, ipeshkėv i Durrėsit.
178 -193 mbas Krishtit - Shėn Eleuteri epirotas, Papė shqiptar.
267 mbas Krishtit - Gotėt shklasin Ilirinė.
Shek. III mbas Krishtit - Martirizimi i Shėn Izaurit dhe i Inoēentit athinas nė Pojan sė bashku me Bardhin e Porozvinin e Herminin pojanas.
287 mbas Krishtit - Vizigotėt pėrshkojnė Ilirinė.
282 mbas Krishtit - Probi, peranduer romak dhe fis iliras, nėnshtron Gotėt n'Iliri.
283-296 mbas Krishtit - Karli Papė, nga Salona e Ilirisė.
3.II.316 mbas Krishtit - Martirizimi i Shėn Vlashit nė Sebaste t'Arbėnit.
III.320 mbas Krishtit - Martirizimi i 40 martirėve nė Sebaste t“Arbėnit.
368 mbas Krishtit - Sundon Valentiniani, i fisit Iliras. Valentiniani dekreton ligjin qė populli i vogėl i krahinės iliriane tė ketė nga njė "defensor plebis" (Mbrojtės).
370 mbas Krishtit Krishtėnimi i pėrhapun gjithkund nėpėr Shqipni dhe i organizuem plotėsisht.
374 mb. Kr. Kuadėt e Sarmatėt shklasin Shqipninė.
376 mb. Kr. Gotėt me leje tė Arkadit bijnė nė Epir.
387 mb. Kr. Shkodra Seli Arqipeshkvnore.
395 mb. Kr. Iliria bahet krahinė romake e thirret Praevalitane.
395 mb. Kr. Shqipėria nėn mbreten romakė tė Bizantit, sundon Honori.
396 mb. Kr. Durrėsi metropol i Ilirisė.
Shek.IV-Shėn Donati ipeshkėv i Evoresė n'Epir (kohėn e Theodozit tė Madh). Shėn Prokuli e Shėn Martiri (kohen Liēinit) nė Ulpianėn e Dardanisė-Iliri.
402-417- Rufi, ipeshkėv i Salonikut, sundon dioqezet e Ilirisė dhe t'Epirit.
30.IX. 420-Vdekja e Shėn Jeronimit, iliras nga Stridonja.
431- Imzot Senecioni, Arqipeshkėv i Shkodrės merr pjesė nė Konēilin e Efezit.
481- Ostrogotėt rrethojnė Durrėsin. Njė pjesė Shqipnie nėn Teodorikun.
493- Justiniani, sundon pėr do kohė nė Ballkan. Nė Epir ngrehė kėshtjellėn dhe ndėrton njė akuedukt.
Shek.V- Shėn Niēeta, ipeshkėv nė Remezianė (kohėn e Shėn Paulinit nga Nola.
553 - Justiniani, me fis iliras, dėbon Ostrogotėt nga Iliria.
600 - 650 - Serbėt, mandej Kroatėt dynden nė Shqipni.
601 - Shkodra seli ipeshkvnore.
640 - 642 - Gjoni IV papė iliras nga Dalmacia.
687 - Kononi papė nga Thrakja.
920 - Simeoni car i Bullgarėve shtrinė sundimin deri nė Butrint, Himarė e Vlonė.
990 - Samueli i Bullgarisė pushton Durrėsin.
Shek.XI - Normanėt, tė primė nga Robert Guiskardi e i biri i tij Boemundi, pushtojnė Shqipninė.
1019 - Bizantinėt i thėrrasin shqiptarėt albanoi, fis tė cilin e pėrmend Ptolemeu mė 150 mbas Krishtit.
1050 -1080 - Shqipnia e Veriut nėn Serbinė.
1081 - Durrėsi, Vlona, Janina dhe Shkupi nė dorė tė Normanėve.
1085 - Venecianėt mundin Normanėt afėr Butrintit ku vdiq Guiskardi. Bizantinėt prapė pushtojnė Shqipninė, por Durrėsin dhe pak qytete.
1094 - Emni Albanoi pėrmendet ndėr kombe perėndimore.
1110 - Thema Dyrrachion provincė nė vedi me kryeqytet.
1180 - Mbreti serb Stefan Nemanji, pushton Durrėsin.
1185 - Guljemi II norman, merr Durrėsin, Shkodrėn, serbėt zaptojnė Shqipninė.
1202 - Mėhill Ejlluer Komneni pushton Epirin.
1210 - Venediku pushton Durrėsin e brigjet e Detit Adriatik.
1215 - Theodor Ejllori qet venedikasit jashtė Shqipnie.
1218 - Abati Pjeter Dokne asiston nė themelimin e Kishės sė Shirqit.
1218 - 1241- Jovan Ahseni II Car i Bullgarėve pushton Shqipninė e Eperme.
1240 - Themelimi i Kuvendit Franēeskan tė Lezhės.
1245 - Mbahet Konēili i Lionit.
1259 - Mėhill Ejllori i jep sė bijės, Helenė, si pajė Vlonėn, Janinėn, Beratin, Durrėsin dhe Qerfozin.
1271 - Mėhilli II dhespot n'Epir.
1272 - Karl Andoni merr Durrėsin dhe Beratin.
1272 - Themelohet Kisha e Shėn Rrokut.
1274 - Durrėsi rrenohet prej termetit.
1330 - Stefan Uroshi II pushton Shqipninė e mesme dhe Epirin. Vdiq n“Uri i Lumi Franēesk.
1288 - Franēeskanėt ngrehin sė parit Kuvendin e tyne nė Shkodėr.
1290 Helena e Rashės nderton kishėn e Shirqit
9.IV.1302 - Me urdhėn tė Senatit tė Venedikut lirohet Ambasadori i Turqisė i arrestuem nė Lezhė nga proveditori i atij qyteti.
1304 - Filipi, princ i Tarantit merr Durrėsin.
1312-1318-Shqiptarėt lidhen me Filipin e Tarantit kundra Uroshit II e e ngushtojnė nė Shkup me i dhanė liri.
1319 - Shqiptarėt e veriut hidhen kunder Milutinit dhe me armė nė dorė nxjerrin disa tė drejta tė mohueme deri atėherė.
1336 - Kryengritje kundėr Car Dushanit.
22.I.1346 - Kunorėzimi i Car Dushanit.
1346 - Ndėr dokumentat e Klementit VI pėrmendet Katedralja e Shkodres.
1358 - Pjetėr Loshė Mazrreku dhespot i Nartės.
1358 - Nisė sundimi i derės sė Balshajve.
1361 - Vdes Balsha I
1361 - 1401 - Tė bijtė e Balshės I pushtojnė Republikėn e Tivarit dhe vejnė selinė nė Shkodėr.
1363 - Karl Topia pushton Durrėsin dhe mbytė Niceforin.
1370 - Balshajt pushtojnė Kaninėn dhe Vlonėn.
1372 - Balshajt u marrin serbėve Pejėn, Prizrenin, Ohrin dhe Kosturin.
1375 - Gjin Bue Shpata pushton Morenė e bahet sundues i saj.
1383 - Balshajt pushtojnė Durrėsin.
1385 - Otomanėt qesin Balshajt jashta Durrėsit ku hyn Karl Topia. Vdes Balsha II i mbytun.
1389 - Gjergji II Balsha ikė nė Ulqin e Tivar.
1392 - Turqit duken pėr herė tė parė nė afėrsinat e Shkodrės. Venedikasit marrin Durrėsin prej Gjergj Topisė.
1393 - Niketė Toia nė Krujė.
1393 - Dukagjinasit pėrmendėn si derė sunduese.
1394 - Ndertohen tė parat saranxha nė kėshtjellėn Rozafat.
II.1395 - Gjergj Strazimir Balsha i shfaqė dishirin Venedikut me i lėshue Shkodrėn.
IV. 1396 - Gjergji II Balsha then Radiq Cernojeviqin e Malit tė Zi. Gjergji II Balsha ia shet Shkodrėn e Drishtin Venedikut. Venediku pushton Shkodrėn.
21.VI.1399- Meremetime nė kėshtjellė tė Lezhės. Vdes Gjin Bue Shpata. Vjen mbas tij Maurik Bue Shpata, dhespot nė Nartė. Venediku merr Vlonėn, Butrintin dhe Pargėn.
1401 - Venediku merr masa mbrojtėse nė kėshtjellė tė Shkodrės.
2.II.1403 - Gryka e Bunės forcohet nga Venediku. Maurik Bue Shpata qet grekėt jashtė Janine.
6.V.1403 - Nga sundimtari venedikas merrėn masa mbrojtėse pėr Shkodrėn.
1408 - Helena Balsha dhe Strazimir Balsha zgjedhin kontin Topia si arbiter pėr ēashtjet e linduna nė mes tyne dhe Venedikut.
1409 - Shkodra ēohet me armė kundra Venedikut. Venediku ēon ushtri pėr mbrojtje tė Shkodres dhe t'Ulqinit nga kercnimi i turqve.
1412 - Lindja e Gjergj Kastriotit nė Krujė.
1422 - Mbahet Konēili i Kostancės.
1418 - Karl Toēi mbytė Maurik Bue Shpatėn e bashkon dhespotatin e Janinės e t'Artės.
1419 - Gjon Kastrioti, princi i Krujės mundet prej Evrenoz Pashės tė cilit i jep peng kater bijtė.
31.I.1430 - Humanisti shkodran Gjon Gazulli merr doktoratėn n'Universitetin e Padovės. Venediku ēon fuqi tė reja pėr mbrojtjėn e Shkodrės e t'Ulqinit nga turqit.
1431 - Janina bie nė duer tė turqve.
1434 - Shqipnia Veriore ēohet nė luftė kundėr Turqisė.
1443 - Skanderbegu largon Turqit nga Sfetigradi
1.III.1444 - Lidhja e Lezhės ku marrin pjesė edhe Dukagjinėt, Shpatėt, Dushmanėt, Altisferėt e Dejės, Arianitėt, etj.
12.VII.1445- Skanderbeu i shpallė luftė Sulltan Muratit II.
1447-Skanderbeu, mbas luftės me Venedikun, xen rob nė Mirditė Mustafė Pashėn.
22.VI.1449 - Skanderbeu ban paqe me Venedikun. Skanderbeu then Muratin II. Zjarr i madh n'Shkoder qė mbėrrin deri nė dyert e kėshtjellės.
II.1452 - Pal Dukagjini shpėrblehet prej Venedikut me merita patriotike.
1453 - Skanderbeu then Hamza Kastriotin e Mois Golemin.
4.I.1454-Sundimtarėt venedikas mblidhen nė Durrės pėr tė bisedue mbi masat mbrojtėse dhe fortifikuese kundėr Turqisė dhe shtrohet se si me i ndihmue Skanderbeut.
6.II.1453-Rektori i pėrgjithshėm venedikas urdhėnohet me bashkue forcat me Skanderbeun kunder turqve.
1459- Skanderbeu shkon nė ndihmė tė Ferdinandit t'Aragonės nė Bari.
1460-1461-Skanderbeu kthehet me vrull nga Italia dhe mund katėr ushtri turke njena mbas tjetrės.
1461-Bahen fortifikime nė kėshtjellėn e Shkodrės.
1462-Formula e Pagėzimit.
VIII.1463 - Skanderbeu then ushtritė turke afėr Ohrit.
1464-Afėr Gurit tė Bardhė Jakup Pashė Arnautin Skanderbeu e then dhe e mbytė.
1466 - Skanderbeu then ushtrinė turke i primė prej Ballaban Badėr Pashės qė mbet vdekun n'at luftė.
1467-Skanderbeu then sulltan Mehmetin dhe e ngushton me dalė prej Shqipnie i koritun. Mblidhet Kuvendi II i Lezhės.
I.1468-Vdes nė Lezhė Gjergj Kastrioti, Skanderbeu. Imzot Pal Ejllori, Arqipeshkėv i Durrėsit merr sundimin e Shqipnisė.
17.V. 1474 - Qarkimi i parė i Shkodrės nga turqit, sundimtar Anton Loredani.
20.6.1478-Turqit pushtojnė Krujėn dhe mbysin Kontarinin dhe Lekė Dukagjinin. Mbas njė lufte tė rreptė Lezha bie nė dorė tė turqve.
1479 - Shkodra nė dorė tė turqve tė cilėt bajnė lidhje me Venedikun.
1480 - Pushtimi i plotė i Shqipnisė nga turqit.Sulltan Mehmeti del n' Otranto.
1481 - Gjon Kastrioti II pushton shumė vende tė Shqipėnisė me ndihmėn e himariotėve.
1481 - 1492 - Mergimi i shqiptarėve nė Siēili (Itali).
1488 - Gjon Kastrioti mundohet me i dėbue turqit nga Shqipnia.
1493 - Themelimi i ma sė parės shtypshkronjė n'Obot afer Rijeke, ma e para nė Ballkan.
1499 - Fr. Bernardini, frat shkodran, i shkruen Senatit tė Venedikut tue e lutė tė formonte njė ushtri e tue bashkue me forcat shqiptare nėn urdhėnat e Skanderbeut tė ri, tė birit tė Gjergjit dhe me pjesėmarrjen e Dukagjinasve, t“u forcojshin nė Lezhė e prej andej me mėsye Shkodrėn dhe Krujėn.
1501 mb. Kr.- Durrėsi nė dorė tė turqve.
1503 - Kanė fillue luftat e papreme tė shqiptarėve kundėr turqve.
1504 - Gjergji Negro, ambasador i Venedikut nė Stambollė, cakton kufijtė e Shqipnisė sė Veriut dhe ato t'Ishullit tė Lezhės.
1505 - Ishulli i Lezhės bie nė duer tė Turqve.
1545-47 - Mblidhet Konēili i Trentit.
1555(5.I.) - Del nė dritė "Meshari" i Gjon Buzukut.
1566 - Lindė Dom Pjetėr Budi nga Guri i Bardhė.
1571 - Turqit marrin Ulqinin e Tivarin.
1572 - Shqiptarėt ēohen kundėr Turqisė. Ibrahim Pasha i Pejės ēohet kundėr Turqisė.
1577-Kryengritje e madhe dhe lufta kundėr Turqisė nė Shkodėr te Lama e Spahijve. Vendosja si sundimtar vendas e Begollejve tė Pejės.
1583 - Franēeskanėt kanė pesė kuvende; nė Rubik, Lezhė, Sebaste, Kep tė Rodonit dhe nė Memel (Hajmel apo Mėnelė).
1592 - Kryengritje e pėrgjithshme nė Shqipėni.
23.7.1602 - Mbledhje e madhe nė Sh'Llezhdėr tė Mirditės ku marrin pjesė 2656 krenė dhe kėrkojnė lidhje me Venedikun kundėr Turqisė dhe mbrenda tri ditėve mblidhen 100.000 luftėtarė, por Venediku nuk bėzanė.
1606 - Lindė nė Sapė Frang Bardhi, shkrimtar dhe autor i njė fjalori nė gjuhėn shqipe.
1607 - Njė tjetėr kryengritje popullore kundėr Turqisė.
1614 - Hoti, Kuēi e Shkreli lidhin besėn kundėr Turqisė dhe rrokin armėt pėr liri.
1621 - Imzot Pjetėr Budi organizon njė kryengritje kundėr Turqisė ku marrin pjesė 300.000 vetė.
1623 - 38-Fiset e Kelmendit ēohen kundėr Turqisė dhe thejnė Sulejman Pashėn. Me tź bashkohet edhe Kuēi.
1624 - Martirizimi i Dom Mark Kishaj, famullitar i Shkodrės.
1630 - Lindė Imzot Pjetėr Bogdani, nė Gur tė Hasit tė Thatė tė Dukagjinit.
1626 - Imzot Frang Bardhi nė Venedik i pėrgjigjet Imzot Gjon Tomak Maranoviqit, tue mbrojtė shqiptarizmin e Skanderbeut.
1638 - Hoti ēohet nė luftė kundėr Turqisė.
1644 - Franēeskanėt misionarė P. Pali nga Mantova dhe P. Salvatori nga Affida, qenė mbytė e hjedhė nė Cem. Ai vend sot quhet Pellgu i Fratit. Mbytė me thika.
1648 - P. Ferdinandi nga Albisola e P.Jaku nga Sarnane, misionarė franēeskanė, ngulun mbi huj pėr fe nė Pazar tė Shkodres nga Turqit. P. Ferdinandi ndei gjallė tri ditė tue predikue.
1645 - Kelmendasit qesin jashtė Turqit.
1674 - Dom Nikollė Vladanji thotė meshėn e parė nė Kishėn e Pdhanės. Me 1693 bahet ipeshkėv i Lezhės.
1687 - Kelmendi e Kuēi dhe Himarjotėt ēohen kundėr Turqisė.
1696 - Mbarė krahina e Hotit lufton kundėr Venedikut pėr ēėshtjen e Ulqinit.
1698 - P. Filip Shkodra ēelė shkollė nėfamiljen Kamsi, nė Shkoder.
1699 - Kelmendi nė luftė kundėr Turqisė, bashkohet me tź Ulqini e Tivari.
1700 - Imzot Anton Zezaj (Negri), ipeshkėvi i Shkodres, vjerrė nė konop pėr fe nė pazar - Teqe.
1700 - Klementi XI Albani Papė shqiptar i lindun n'Urbino.
1703 - Konēili i Parė Shqiptar nė Mėrqi i kryesuem nga Imzot Zmajeviqi, arqipeshkėv i Tivarit.
1718 - P. Antoni nga Sora, franēeskan, varė nė konop pėr fe, afėr Shkodre.
1739 - Malėsorėt e Mbishkodres vrasin Mahmut Pashė Begollin prej Peje.
1740 - Zi e madhe buke nė tė gjithė Shqipėninė. Don Karlo i Napolit dergon grunė. Ēmimi: Njė kalė arrinė 16.000 aspra, ēeniku i orizit 40 oka e djathė 40 aspra dhe oka e mishit 20 aspra.
1743 - Dom Gjon Nikollė Kazazi boton librin e tij.
1745 - Pėrmendėn nga rregjistri i Imzot. Pal Kamsit kėta lagje dhe rrethe tė Shkodres, Tophana, Rėmaji, Kazena, Sh'Lavrendi, Qafa, Kishaj, Zarufa, Shiroka dhe Kepi i Madh.
1747 - Kryengritje e madhe kundėr Turqisė.
1755 - Ēaushollajt qiten jashtė Shkodre.
1764 - Themelohet nė Shkodėr shoqnia e Shėn Andout.
1769 - Mehmet Pashė Plaku i Derės Bushatlijve emnohet sundimtar i Shkodrės.
1775 - Pėr tre muej rresht shi i madh e dame tė panumėr sidomos nė Pult, Shosh, Nikaj- Mertur, Selcė, Drisht. Shkodra u mbyt n'ujė. Dom Jak Tanushi Zorba, nderton Kishėn e Shkrelit. Mehmet Pasha me tė birin e me 15.000 ushtarė niset me zhbi Kuēin.
1778 - Mustafė Pasha shkon nė More e vdes.
1779 - Prej 6 Kallnorit deri me 29 prill asnjė pikė shi dhe u bā korrje e ganishme.
1784 - Pazari i Shkodrės mbushet me drithė dhe ēmimi qė ishte prej 3000-2400 aspra huni, ra nė 1500-1200 dhe ky bollėk vazhdoi deri mė 1789.
1786 - Kara Mahmuti then ushtrinė turke qė kishte ardhė me rrethue Shkodrėn.
1787 - Kara Mahmuti pajtohet me Mirditė.
1787 - Imzot Gjergj Radovani shuguron ipeshkėv Imzot Frano Borcin, prift shkodran, nė kishėn e Shėn Mėrisė Magdalenė.
1787 - Nė qafė Dardhė xehet nė befasi dhe i pritet kryet Kara Zeqir Pashės, Vezir i Rumelisė prej anmiqve tė tij.
1887 - Mahmut Pasha me sulm del e zbret nga kėshtjella ku ishte ngujue, then ushtrinė qarkuese, vret Mehmet Pashė Ēaushollin dhe ndjek ushtrinė boshnjake deri nė Kotorr.
1787 - Mehmet Pashės i pritet kryet.
IV. 1788 - Vritet Tahir Agė Juka dhe i biri i kapidan Pashė Shpuzės, anmiq tė Mahmut Pashės.
1788 - Mbėrrijnė nė Shkodėr tre delegatė tė Zefit II t'Austrisė dhe ndryhen nė kėshtjellė pėr bisedime me Mahmut Pashėn.
1788 - Tė pėrcjellun prej besnikėve tė Mahmut Pashės,tre delegatėt austriakė nisen kah Kraja, por afėr Muriqit, vriten nė befasi, u priten krenėt dhe i vorrosin nė Mjet, nė njė gropė ndėr suka tė Liqenit; Mahmut Pasha i ēon nė Stambollė krenat e tyne.
1789 - Kremtime tė mėdha nė Shkodėr, pėr gėzim qė Sulltani kishte falė Shkodrėn. Kėshtjella u ndez flakė nga krismat e topave, qė shprazeshin me galdim.
1789 - Mahmut Pasha niset me shtypė levizjen e Bosnjes; popullit tė krishtenė i vehen taksa tė randa; pasanikėve 150 grosh, tė mesemve 70-80 grosh, tė vorfenve 30 grosh, ndersa klerit katolik, ndėr tė cilėt priftenve tė Tophanės, ipeshkvijve tė Lezhės, famullitarėve tė Lezhės, Merqisė, Manatisė, Bulgrit nga 100 grosh. Zadrimės i muer dy herėsh pagesat e taksavet.Pėr t'u shtie tmerrin atyne qė s'kishin ndigjue me shkue nė luftė, si edhe atyne qė dezertojshin, me 7 shtator i qe pre kryet njė katolikut nga Shpori dhe me 9 tė atij mueji njė myslimanit nga Myselimi.
1789 - Bollėk i madh nė Shkodėr. 6 pare oka e miellit tė grunit, 2 pare ajo e misrit. Lagjja Bahēellek thirret Babaik.
1789 - Mahmut Pasha shkon me tė nipin nė Bosnje, Novi Pazar e Vidin.
1791 - Mahmut Pasha i pret kryet Kolė Mirditorit.
1792 - Mahmut Pasha shkon nė Prizrend e Prishtinė.
1796 - Kara Mahmutit i pritet kryet nė luftė.
1796 - Mahmut Pasha shkon nė Pipėr ku mbet i vramė.
1796 - Vdes nė Piper tė Kuēit bashkė me Mahmut Pashėn, nipi i tij.
1798 - Mehmet Pashė Bushati shkon nė Vidin. Nė Shkodėr bie murtaja.
1801 - Dom Simon Kamsi i mbiquejtun Signoreja kah fundi i dhetorit mbledhė nė Shkodėr njė sasi tė madhe tė hollash pėr tė pague haraēin e madh qė sundimtari u kishte vu fshatarėve laramanė tė Jubanit, Ganjollės, Gajtanit, Gurit tė Zi e Rrencit.
1803 - Bie murtaja nė Shkrel.
1804 - Brahim Pasha shkon nė Anadoll me luftue pėr Sulltanin.
1809 - Vdes Brahim Pashė Bushati.
1814 - Shkreli ēohet kundėr Mustafė Pashė Bushatit.
1815 - Sulejman Hoti mundohet me mbytė Mustafė Pashėn, por vret kushrinin e tij, Tahir Pashen.
1817 - Murtajė e madhe nė Shkodėr e Shkrel; viktimė e shėrbimit fetar e shoqnor, vdes Dom Jak Tanush Zorba nė Shkrel.
1819 - Ali Pashė Tepelena, si shtron krejt Epirin, merr Pargėn.
1820 - Mustafė Pashė Bushati, i emnuem vezir, shkon me luftue nė More.
1821 - Dy ushtri turke mėsyjnė Shqipninė.
1821 - Nėn kryesinė e Mark Boēarit, shqiptarėt luftojnė pėr lirinė e Greqisė.
1822 - Hurshit Pasha i Moresė xen e mbytė trathtish Ali Pashėn e Janinės.
1823 - Prengė Bibė Doda shtron Dibrėn, Llezhi i Zi, princ nė Mirditė.
1829 - Mustafė Pasha shkon nė Vidin nė luftė.
1830- Lindė P.Leonard de Martino, italo-shqiptar, franēeskan i cili qe misionar nė Zadrimė. Me 1881 botoi veprėn "Arpa" e njė italo- shqiptari; mėsoi edhe nė shkollėn franēeskane nė Shkodėr.
1831 - Mustafė Pasha i shpallė luftė Turqisė, i del para ushtrisė turke nė Perlep me 20.000 vetė.
1831 - Mustafė Pasha dorėzohet dhe ēohet nė mėrgim nė Stambollė.
1835 - Kryengritje e madhe nė Shqipėni.
1834 - Kryengritje fshatare kundėr Turqisė kryesue nga Dasho Shkreli, Osman Pasha ndryhet nė kėshtjellė dhe i shtrenguem jep disa lehtėsina.
1827 - Lindė Pashko Vasa, shkrimtar i Rilindjes.
1837 - Termet i fortė nė Shkodėr.
1839 - Malazezėt mėsyjnė Hotin dhe Kelmendin, Grudėn.
1840 - Mblidhet Kongresi i Londrės. Mehmet Ali Pasha, shqiptar.
1848 - Kryengritje e madhe kundėr Tanzimatit.
1849 - Kryengritje fshatare kundėr Turqisė.
1852 - Tjetėr kryengritje malsore kundėr Turqisė.
1854 - Kryengritje e armatosun nė Shkodėr. Mirditasit dallohen nė luftėn turko-ruse nė Krime.
1855 - Termet i fortė nė Shkodėr.
1856 - Kremtime tė mėdha nė Shkodėr pėr nėnshkrimin e paqes. Pėr njė orė rreth u zbrazen top e pushkė nga kėshtjella e kodrat e Tepes.
1856 - Hamz Agė Kazazi u prinė disa fanatikėve me shkue e me rrethue Seminarin Papnuer tė Jezuitėvet.
1856-Arrijnė nė Shkodėr pesė delegatėt e qeverisė austriake dhe u ndryen nė kėshtjellė ku biseduen me sundimtarin pėr ēėshtjen e damtimit tė Kolegjes dhe me 16 dolėn nga Shkodra pa u marrė vesh se ēka u vendos.
1856-Vjen nė Shkodėr i derguemi fuqiplotė i Stambollės dhe pati bashkėfjalime me Konsullin e Austrisė, Ipeshkėvin e Pashėn. Mustafė Pashė Menehmeni dergon nė mėrgim Hamz Agė Kazazin me disa parėsi Shkodre. Mali i Zi pushton Kuēin. Krijohet nė Shkodėr Komisioni Xhibalit nė krye tė tė cilit vihet Haxhi Agė Lohja.
1857 - Qeverija turke zbret nga Kėshtjella e zen vend nė shtėpi tė Dervish Beg Koplikut.
1858 - Hidhet guri i parė i themelit tė Katedrales sė Shkodres.
1858 - Kushė Micja ēelė shkollėn pėr vajza shkodrane.
1859 - Lindė nė Shkodėr poeti i Rilindjes Filip Shiroka.
1859 - Themelimi i Seminarit Papnuer tė Shkodrės me nxanėsat: Prengė Doēi, Ndue Bytyēi.
1860 - Lindė nė Shkodėr artisti piktor Kolė Arsen Idromeno.Vdiq me 12. XII. 1919.
VIII.1861- Franēeskanėt ngrehin Kuvendin e tyre nė Shkodėr.
1862 - Lidhja shqiptaro-greke pėr kryengritjen nė Janinė e Durrės. Lufta e Konicės me humbje tė Turqisė. Oficerėt e kėshtjellės lejohen me ndejė lirisht nė qytet, me urdhen tė Ferik Mustafė Pashės. Shugurimi i Imzot Dario Bucciareli nė Katedralen e Shkodrės nga Imzot Karl Pooten. Dalin nė dritė botimet e Dom Ejėll Radojės.
1864 - Lindė nė Shkoder arsimtari e shkrimtari Mati Logoreci.
2.1866 - Lindė nė Shkodėr poeti e shkrimtari Dom Ndre Mjedja.
5.1866 - Vdes nė Kallmet shkrimtari Dom Pjetėr Zarishi.
12.1866 - Krijohet i Treti Urdhėn nė Shkoder.
II.1867 - Shkodra bahet Seli Arqipeshkvnore.
1870 - Dom Pashko Junki boton librat e tij.
1871 - Zef Jubani Ndokillia boton disa rapsodi shqiptare.
1.XI. 1871 Konēili II Shqiptar, kryesuem nga Imzot Karlo Pooten, Metropolit i Tivarit dhe Arqipeshkėv i Shkodrės.
10.1874 - Ēelet shkolla e Shirokės nga Dom Zef Ashta.
1869 -1870 - Mbas shinave dhe vershimeve tė shumta Drini kthen nė shtratin e vjetėr kah Shkodra.
12.1874 - Shkrepė moti n“oren 5.15 nė depon e municionit tė kėshtjellės qė merr flakė dhe mbesin tė vdekun 97 vetė.
24.6.1875 - Lindė Imzot Benardin Shllaku.
7.1875 - Themelohet Kuvendi i Franēeskanėve nė Gjuhadol.
X.1875 - Themelohet Kongregacioni i Zojės Nunciatė nė Shkodėr.
X.1877 - Jezuitėt ēelin Kolegjen Saveriane nė Shkodėr.
2.1878 - Malet e Veriut protestojnė kundėr qeverisė sė Athinės pėr ēėshtjen e Epirit.
4.1878 - Themelohet "Lidhja e Prizrendit".
1878 - Fuqitė e armatosuna tė "Lidhjes" mėsyejnė Malin e Zi qė don me pushtue Plavė e Guci.
1878 - Lidhja e Prizrenit proteston me memorandum kundėr vendimeve tė Kongresit tė Berlinit. Shkodra proteston pranė Kongresit tė Berlinit pėr shkėputjen e Podgoricės, Tivarit, Plavės dhe Gucisė.
18.6.1878 - Mirdita, Malsia e Lezhės dhe Lura i luten Kongresit tė Berlinit me i dhanė autonominė.
13.7.1878 - Traktati i Berlinit i lėshon Malit tė Zi, Ulqinin e Tivarin, Plavė, Guci e Triepsh dhe Greqisė njė pjesė tė Epirit.
11.1878 - Nga frika qeveria turke rrethon Shkodrėn me 20.000 ushtarė.
2.1879 - Lindė nė Shkodėr patrioti dhe shkrimtari Luigj Gurakuqi.
1879 - Ushtritė malazeze thehen keqas nga vullnetarėt shqiptarė qė mbrojnė Plavė e Guci.
1880 - Plavė e Guci i hiqen Malit tė Zi.
1880 - Malit tė Zi i lėshohen vendet qė nga Tivari deri nė Breg tė Bunės. Vdes nė Venedik Imzot Ejėll Radoja, shkrimtar e famullitar i Shkodrės. Tina e Nikės ēelė shkollėn e punės sė dorės pėr vajza. Botohet libri i Dom Ndre Logorecit "Doktrina e Krishtenė". Ulqini bie nė dorė tė Malit tė Zi. Arta i lėshohet Greqisė. Atė Jak Jungu boton "Kulshedren e Shpirtit" dhe disa poezi tė Dom Ndre Mjedės: "Shahiri elierz". Ma vonė nė vitin 1895 boton edhe fjalorin "Shqip-Italisht". Dom Pashko Babi (Sheqeri) boton nė Shkodėr "Vakinat e tė shkruemit shejtė". Lidhja Hot-Grudė-Shkrel-Kastrat me shty kufinin e Shqipnisė.
1879 - Krijohet Kuvendi i Murgeshave Stigmatine nė Shkodėr. Themelimi i shkollės Stigmatine pėr vajza.
1882 - Ēelet Kolegja Serafike Franēeskane nė Shkodėr.
1885 - Lindė nė Shkodėr shkrimtari Hilė Mosi.
1887 - Shugurohet nė Kishė tė "Zojės sė Shkodrės" Imzot Ndre Logoreci, ipeshkėv e mandej me 24.8. 1887 Arqipeshkėv i Shkupit. Themelohet Kongregacioni i Zojės sė Lurdit pėr gra.
1887 - Krijohet Kuvendi i Franēeskanėve te Arra e madhe (Shkodėr).
1888 - Krijohet Misioni Shėtitės nė Shkodėr.
1899 Imzot Prengė Doēi, Abat i Mirditės themelon nė Shkodėr Shoqninė Letrare "Bashkimi".
1889 - Themelohet Kompania e "Zojės Rruzare" te Arra e Madhe.
1889 - Krijohet shoqnia bamirėse "Rrethi i Shėn Jozefit" nė Kolegjėn Saveriane.
1889 - Vdiq Imzot Pashko Junki, famullitar i Shkodrės e shkrimtar.
1889 - Ēelet spitali i Motrave tė Mėshirės nė Shkodėr.
6.1895-Konēili III Shqiptar nėn kryesinė e Imzot Pashko Guerinit, Arqipeshkėv Metropolit i Shkodrės.
28.6.1897 - Murgeshat Stigmatine ēelin kopshtin pėr fėmijė tė vogjėl me drekė, falas.
1899 - Vdes Atė Jak Jungu, shkrimtar, themelues i Kongregacionit tė "Zojės Nunciatė", tė Kongregacionit tė "Zojės sė Lurdit" dhe tė Uratores sė "Zemrės sė Krishtit."
1902 - Shkolla franēeskane jep mėsimet nė gjuhėn shqipe.
1903 - Me alfabet tė Shoqnisė "Agimi" shtypen tekstet e shkollave fillore.
1903 Shtjefen Maēi mėsues nė Dajē tė Bregut tė Bunės.
1904 - Lush Kola nga Barbullushi mėson nė fshatin e tij. Pse pėrhapė idena nacionale, pushohet nga puna.
1904 - Hilė Agustini ēelė shkollėn nė Bushat.
13.6.1904 - Imzot Jak Serreqi krijon qelėn e re famullitare nė Serreq.
6.I.1905 - Termet i madh nė Shkodėr, nė oren 5,30 tė mengjesit. Dame tė mėdha nė Shkodėr.
8.12.1905 - Bekimi i Kishės Franēeskane tė Gjuhadolit.
1907 - Themelohet azili i jetimėve nga motrat Saleziane nė Shkodėr; ma vonė dhe i pleqve tė vorfėn.
1908 - Vėllaznit e shkollave Schulbrüder hapin internatin pėr fėmijėt e vorfėn nė Shkodėr.
31.8.1908 - Shpallja e Konstitucionit nga Sulltan Hamiti. Kremtime tė mėdha nė Shkodėr.
1908 - Shkodra merr pjesė nė Kongresin e Monastirit ku dergohen: Fishta, Gurakuqi, Dom Ndre Mjedja, Mati Logoreci, Hilė Mosi.
- Krijohet klubi "Gjuha Shqipe" nė Shkodėr.
1909 - Zef Ndoc Ndreka, fshatar nga Spaēi i Mirditės mėson aty.
1909 - Del nė Shkodėr gazeta "Koha" e "Bashkimi". Kėrkohet nga Shkodra njohja zyrtare e kombit, e arsimit tė detyrueshėm, shėrbimi ushtarak nė vend, e njė sundimtar i pėrgjithshėm shqiptar...
24.7.1910 - Xhavid Pasha me 20 taborre (batalione) vjen me shtrue Shkodrėn.
1910 - Luftė nė Kaēanik ndermjet shqiptarėve dhe turqve. Kryengritje e Malsisė sė Madhe.
26.7.1910 - Shefqet Turgut Pasha vjen nė Shkodėr me shtrue Malsinė. Luftime tė pėrgjakshme nė Qafė t'Agrit e nė Qafė Shtamė tė Shalės ndermjet dukagjinasve dhe ushtrisė turke.
1911 - Plasė kryengritja e Malsisė sė Madhe, nė Kastrat.
6.4.1911 - Dedė Gjo' Luli ngulė nė Bratile nė majė tė Deēiqit flamurin kombėtar dhe Malsia e Madhe lufton pėr pavarėsi e liri.
18.5.1911 - Kryengritėsit shqiptarė i pėrgjigjen Shefqet Turgut Pashės se nuk pėrulen e se do tė luftojnė tue derdhė gjakun deri nė fitimin e plotė tė lirisė.
5.7.1911 - Kryengritje e pėrgjithshme kunder Turqisė pėr liri.
X.1912 - Plasė lufta Ballkanike. Nė Shkodėr shprazen tre topat e fundit turq pėr shpallje lufte.
X. 1912 - Niset rrethimi i Shkodres nga malazezėt.
28.11.1912 - Shkodra merr pjesė me Luigj Gurakuqin nė Shpalljen e Pavarėsisė shqiptare nė Vlonė, nė Qeverinė e pėrkohshme nėn kryesinė e Ismail Qemalit.
30.1.1913 - Esad Pashė Toptani shtien e vret trathtisht Hasan Riza Pashėn, dalėzotės i Shkodrės, i cili donte me ngritė flamurin kombėtar shqiptar nė kėshtjellė e nė kumbonare tė Katedrales sė Shkodrės.
2 3. 4.1913 - Esad Pasha ia shet Shkodrėn malazezve pėr dy milion florinta, tė cilėt futen nė qytet nė tri drejtime: nga Taraboshi, nga Fusha e Shtojit e nga Bardhanjorėt.
14.4.1913 - Malazezėt djegin Pazarin e Shkodrės, mbasi e grabitėn, dhe dalin kėtej tue i a lėshue vendin nė dorė t'ushtrisė nderkombėtare (austriake, italiane, franceze, angleze, gjermane).
13.6.1913-Naltohet nė kėshtjellė tė Shkodrės Flamuri Kombėtar Shqiptar atdhetari Karlo Suma mban fjalimin. 7.1913 - Esad Pasha shpallet sundues i Shqipnisė sė Mesme.
12.3.1914 - Princ Vilhelm von Wied, vjen nė Shqipni si princ i shqiptarėve dhe zbret nė Durrės.
14.5.1914 - Padėr Marian Prela themelon shoqninė "Tė Bijat e Zojės".
15.6.1914 - Ushtria kombėtare me malsorėt e Mbishkodrės luftojnė nė rrethina tė Durrėsit kundėr trathtarėve, ku vdes koloneli holandez Thomson.
4.7. 1914 - Plasė Lufta I Botnore.
5.9. 1914 - Princ Wiedi len Shqipninė.
X. 1914 - Esad Pasha futet nė Durrės.
1914 - Vdes Atė Dedė Pasi, themelues i "Misionit Shtetitės shqiptar".
1915 - Nė Shkodėr ngrehet njė qeveri e perkohshme, por āsht ma tepėr anarki. Zhvillohen luftime midis lagjeve ndėrmjet nacionalistave dhe pėrkrahėsve tė Esad Pashė Toptanit.
4.1915 - Kryengritje kundėr Esadit nė Durrės, i cili ikė andej.
5.6. 1915 - Krajl Nikolla Petroviq I, krajl i Malit tė Zi, sė bashku me ushtrinė e tij pėrshkohet nėpėr Shkodėr e del n“Itali.
2.1915 - Vdes nė Shkodėr Pader Anton Xanoni, shkrimtar i lindun nė Durrės me 1863.
6.1915 - Ushtritė serbe tė thyeme pėrshkohen nėpėr Shkodėr.
6.1916 - Rusia proteston kundėr veprimeve tė paligjshme tė malazezėve nėpėr Shqipni. Imzot Bernardin Shllaku, ipeshkėv i Pultit, shpėton Dukagjinin nga rrethimi kėrcėnues i ushtrive serbo-malazeze nė ikje e sipėr.
1916 - Pararoja e ushtrisė austriake futet nė Shkodėr.
23.1.1916 - Ushtritė austro-hungareze, si pushtojnė Shqipėninė e Veriut, Serbinė e Malin e Zi, dalin nė Durrės.
3.1916 - Vizitė zyrtare nė Shkodėr nga ana e Arqidukės Karl Salvator i Habsburgve.
1917 - Krijohet nė Shkodėr "Komisija Letrare".
30.X. 1918 - Ushtritė austro-hungareze lanė Shkodrėn e Shqipėninė.
11.1918 - Hyjnė nė Shkodėr ushtritė aleate.
11.1918 - Hoti e Gruda, me njė Memorandum dergue nė Washington, Londėr, Paris e Romė, lypin lirinė.
1919 - Themelohet Shoqnia "Bogdani".
1920 - Kongresi i Lushnjes ku Shkodra dėrgon pėrfaqėsuesi e vet.
2.1920 - Dalja e ushtrisė franceze nga Shkodra. Shkodra bashkohet me qeverinė qendrore kombėtare. Lufta e Koplikut.
3.1920 - Hapet i pari Parlament Shqiptar.
4.1920 - Avni Rustemi vret nė Paris Esad Toptanin.
1920 - Themelohet Orfanotrofi i "Zemrės sė Krishtit" nga Atė G. Della Pietra.
8.1920 - Lufta e Vlonės.
12.1920 - Legata shqiptare nė Konferencėn e Paqes nė Versailles, nė tė cilėn ban pjesė Imzot Luigj Bumēi e Luigj Gurakuqi, Fishta mbrojnė tė drejtat e kombit shqiptar. Lidhja e Kombeve pranon Shqipninė si anėtare tė saj.
1921 - Kryengritja e Mirditės.
5.1921 - Plasė kryengritja e Matit.
1.1922 - Arriti nė Shkodėr i pari delegat apostolik nė Shqipni Imzot Ernest Cozzi.
21.1.1924 - Hapet Asambleja Konstituente nė Tiranė.
- Revolucioni borgjez kryesue nga Fan Stilian Noli.
12.1924 - Kthimi i Ahmet Zogut nė Shqipni. Nė Shkodėr krijohet gjyqi ushtarako-politik. Fillojnė burgimet, internimet kundėr nacionalistave.
2.2.1925 - Vritet nė Bari, Itali, patrioti Luigj Gurakuqi.
11.1926 - Kryengritja e Shalės kundėr rregjimit tė Zogut. Gjyqi denon me varje disa pjestarė tė kryengritjes.
8,1937 - Vdes nė Shkodėr poeti lirik Dom Ndre Mjedja.
1929-Vritet nė Zymb, Pader Shtjefėn Gjeēovi arkeolog dhe pėrpilues i "Kanunit tė Lekė Dukagjinit".
4.1939 - Luftime tė rrepta te Ura e Drinit kundėr ushtrive fashiste qė vijnė me pushtue Shkodrėn.
1939 - Vdes Imzot Pjetėr Gjura, Arqipeshkėv i Durrėsit.
30.7.1952 - Aprovohet Statuti i Kishės Katolike Shqiptare, nėn kryesinė e Imzot Bernardin Shllaku.
11.1956 - Vdes Imzot Bernardin Shllaku, ipeshkėv i Pultit.