PDA

View Full Version : Kanceri dhe duhani tė lidhur gjenetikisht


~AnnA~
29-05-09, 00:49
Pėr mjekėt e gjithė tė tjerėt, njė pyetje vazhdon tė mbetet pa pėrgjigje; pėrse njė person qė kurrė nuk ka pirė duhan preket nga kanceri nė mushkėri, ndėrkohė qė njė tjetėr person qė ka pirė duhan pėr dhjetra vjet, nuk ka asnjė shenjė kanceri?
Pėrgjigja, thonė shkencėtarėt, mund tė fshihet thellė nė pėrbėrjen gjenetike tė secilit prej nesh.
Tre grupe tė ndryshme kėrkimore, duke punuar veēas, gjetėn njė lloj gjeni qė shton rrezikun e prekjes nga kanceri nė mushkėri.
Njė grup arriti nė pėrfundimin se nė qoftėse njė person e ka kėtė lloj gjeni dhe pi duhan, ai/ajo ka tė ngjarė tė pijė mė shumė cigare nė ditė sesa njė tjetėr qė pi duhan por qė nuk e ka kėtė gjen. Dhe ky ėshtė gjeni qė e shtyn njeriun tė pijė duhan.
Mjeku Keri Stefanson thotė se ky gjen duket se nuk e bėn njeriun tė fillojė cigaren, por nėse personi pi cigare, ky gjen e bėn atė tė pijė mė shumė.
Autorėt e studimit nuk janė tė njė mendimi nėse shtimi i rrezikut tė kancerit nė mushkėri ndodh sepse personat me kėtė lloj gjeni pijnė mė shumė cigare apo nėse vetė ky gjen ēon nė shkaktimin e kancerit.
Shkencėtarėt thonė se rėndėsia e studimit ėshtė se tani ata do tė jenė nė gjendje tė kuptojnė kėto dallime gjenetike dhe nė tė ardhmen mund tė bėjnė punė mė tė mirė pėr parandalimin e fillimit pirjes sė duhanit dhe pėr tė ndihmuar ata qė pijnė qė ta lėnė atė.
Studime tė tjera nė tė ardhmen rreth kėtij lloj gjeni mund tė sqarojnė edhe shumė gjėra si pėr shembull; pėrse disa njerėz pėrpiqen ta lėnė cigaren, por pa sukses.

Gjeni i jetėgjatėsisė pėrgjegjės pėr trupin e shkurtėr

Shkencėtarėt mendojnė se jeta e gjatė dhe trupi i shkurtėr janė tė lidhur. Sipas tyre, njė gjen qė afekton hormonin e rritjes apo zgjatjes sė trupit duket se ndihmon pėr tė patur njė jetė mė tė gjatė. Ata thonė se ky gjen ndeshet shpesh tek gratė me shtat jo mė tė lartė se 1 metėr e 50 centimetra dhe qė jetojnė mbi 100 vjeē
101 vjeēarja Adele Lerner po i bėn sfidė moshės. Ajo bisedon dhe kalon kohėn me vajzėn e saj, Terri, ndėrkohė viziton vajzėn tjetėr, Karen, nė njė shtet tjetėr, duke pėrdorur kamerėn nė internet apo WEB CAM.
Ajo shpreh dėshirėn pėr tė njohur ēdo gjė. Gjithmonė nė kėrkim tė diēkaje, pa u ndalur kurrė.
Dhe pikėrisht sepse 100 vjeēarė si Adele duken tė palodhura, e shtyu shkencėtarin Nir Barzilai qė tė merrej me studimin e gjeneve tė personave tė tillė. Ai dhe grupi i punės kėrkimore qė ai kryeson kanė gjetur njė ndryshim nė njė gjen qė lidh jetėgjatėsinė me trupin e shkurtėr tek disa persona qė kanė jetuar mbi 100 vjeē, pėrfshi Adele Lerner, me njė gjatėsi trupore jo mė shumė se njė metėr e gjysmė. Kėto ndryshime gjenetike afektojnė pėrgjigjen e organizmit nndaj hormonit tė rritjes, thotė doktor Barzilai pranė kolegjit mjekėsor Albert Anshtajn. Sipas tij, nė sajė tė gjenit tė ndryshuar, tek hormoni i rritjes krijohet njė pandjeshmėri. Kjo bėn qė hormoni tė mos kryejė mjaftueshėm funskionin e vete dhe kėshtu trupi tė mos zgjatet mė.
Studimet e mėparėshme tek kafshėt nė laborator e kanė lidhur kėtė ndryshim gjenetik me jetėgjatėsinė. Por nė studimin e tij, doktor Barzilai thotė se ndryshimet gjenetike u gjetėn vetėm tek gratė 100 vjeēare dhe shton se ky ishte vetėm njė prej gjeneve qė lidhet me jetėgjatėsinė.
Sipas tij, kjo nuk do tė thotė se tė gjithė njerėzit qė jetojnė mbi 100 vjeē duhet tė kenė nė pėrbėrje kėtė gjen tė ndryshuar.
Ndėrkohė, Adele Lerner, e cila nė moshėn 83 vjeē mori njė diplomė universitare pėr artet e bukura, duket se nuk shqetėsohet nga vitet mbi supe. Mosha, thotė ajo, nuk ėshtė gjė, pėrderisa ndjehesh e re nė mendime.

bert
31-05-09, 20:42
jo sjane. gjyshi im eshte 104 vjec dhe akoma nje pakete ne dite pin.

~AnnA~
31-05-09, 20:45
jo sjane. gjyshi im eshte 104 vjec dhe akoma nje pakete ne dite pin.

Behet fjale per lidhjen gjenetike bert :) Pra,eshte semundje e trasheguar...Nese njeri ne familje e ka pasur kete lloj kanceri edhe mos te pishe duhan prekesh nga kjo semundje...
Rastet jan te rralla,sepse kanceri te shumten e rasteve vjen nga duhani..

bert
02-06-09, 14:31
kanceri ska lidhe me duhanin ana. duhani lufton kancerin

Tomori
13-06-09, 21:17
kanceri ska lidhe me duhanin ana. duhani lufton kancerin

Egzakte berte shum e vertete qe duhani lufton kancerin biles edhe Tumoret po i lufton ..
Njeri qe konzumon duhanin me imune eshte kjo esht Fakt.

turisti
14-06-09, 09:48
Egzakte berte shum e vertete qe duhani lufton kancerin biles edhe Tumoret po i lufton ..
Njeri qe konzumon duhanin me imune eshte kjo esht Fakt.

Hm,ka perparue :biggrin: shkenca :biggrin: ,s'ka shaka,hahahahahahahahahahahahaha.

Kercovari
15-06-09, 07:29
Hm,ka perparue :biggrin: shkenca :biggrin: ,s'ka shaka,hahahahahahahahahahahahaha.

Skan faj shoki..nje kimioterapi te u jap ketyre adhuruesve te duhanit te mos flas per operacionin ne mushkuri 7 ore dhe pasojat me dhimbje pas,me pastaj radioterapi rrezatimi per cdo dite 2 muaje rradhasi,dhe kur te kuptonin se jetojne te gjalle ne mes te vdekurve duhanin do te shikonin armik me te madh se cdo armik tjeter fizik.

Tomori
15-06-09, 19:19
Skan faj shoki..nje kimioterapi te u jap ketyre adhuruesve te duhanit te mos flas per operacionin ne mushkuri 7 ore dhe pasojat me dhimbje pas,me pastaj radioterapi rrezatimi per cdo dite 2 muaje rradhasi,dhe kur te kuptonin se jetojne te gjalle ne mes te vdekurve duhanin do te shikonin armik me te madh se cdo armik tjeter fizik.
Cflet orr Miku im Kercovari shum gabim e ke tash ta them seriozishte ti po flet ne prizmen tende se nuk e konzunon duhanin..Sa per njohuri un duhanin e konzumoj shum heret kam mar duhanin 14 vjeq kam pi rregullishte..sot e kesaj dite u knaqa shoki ..jeta pa duhan nuk ka asnje vler..nga mengjesi prej kaffes se para po nuk pat duhan krejt e kot kafja e dita krejt kotnas
Kjo esht duhani suptanca me e preferuar i globit arsyja ; duhani esht i pazavendsushem.

turisti
16-06-09, 21:48
Skan faj shoki..nje kimioterapi te u jap ketyre adhuruesve te duhanit te mos flas per operacionin ne mushkuri 7 ore dhe pasojat me dhimbje pas,me pastaj radioterapi rrezatimi per cdo dite 2 muaje rradhasi,dhe kur te kuptonin se jetojne te gjalle ne mes te vdekurve duhanin do te shikonin armik me te madh se cdo armik tjeter fizik.

Te besoj,por a seshte jeta e cuditshme ?? Sa ban dam me nje ane,aq tjeret po knaqen dhe kurre nuk kan problem ne jete,a personalisht kam njoft 1 Kaēanikli qe ka pas 95 vjet ku ka vdek a ka konsumue dhe duhan te mykt- interesan dhe kure ska pas problem............a nashta ne jete funksionojne - sendet e gabuara si budallaqet ...........?:rolleyes:

turisti
16-06-09, 21:49
Cflet orr Miku im Kercovari shum gabim e ke tash ta them seriozishte ti po flet ne prizmen tende se nuk e konzunon duhanin..Sa per njohuri un duhanin e konzumoj shum heret kam mar duhanin 14 vjeq kam pi rregullishte..sot e kesaj dite u knaqa shoki ..jeta pa duhan nuk ka asnje vler..nga mengjesi prej kaffes se para po nuk pat duhan krejt e kot kafja e dita krejt kotnas
Kjo esht duhani suptanca me e preferuar i globit arsyja ; duhani esht i pazavendsushem.

Duhani eshte me i rrezikshem kur nuk pihet............

~AnnA~
17-06-09, 00:19
Te besoj,por a seshte jeta e cuditshme ?? Sa ban dam me nje ane,aq tjeret po knaqen dhe kurre nuk kan problem ne jete,...........?:rolleyes:

S'do them qe s'kan probleme z.Dekan :smile:
Problemi me aktual eshte,se v'a kan ndaluar kudo pirjen e duhanit(ne vendin e punes,neper restorante e kafene) vetem ne rruge i kan vendos rralle neper qoshe ca korpa e behen aty koke me koke duhanxhinjt ...kete s'do e quaj kenaqesi :smile:

Po te flas me gjuhen e mjekesise,do e quaja Duhanin"rruge per vetevrasje te ngadalshme" .Gjithashtu edhe ndikimi i duhanit ne sistemin nervor qendoror eshte shume i madhe.Tek personat me pervoj te gjate te pierjes se duhanit mund te lindin tumore malinje te ndryshme....Duhanxhinjte vdesin 5-8 vjet me heret se ata qe nuk pijne dhe i ekspozohen rrezikut dy here me shume nga semunjda fatale e zemres...

Jana
04-09-09, 01:03
Shkencėtarėt britanikė kanė gjetur mė shumė dėshmi qė ndryshimet e trashėguara nė gjene e shtojėn rrezikun pėr kancerin e mushkėrive te personat duahnpirės.

Njė ekip studiuesish nga Instituti pėr kėrkime tė kancerit (Cancer Research UK), ka analizuar ADN-nė e 1.900 personave tė cilėt vuanin nga kanceri i mushkėrive, dhe ADN-nė e 1.400 personave tė shėndoshė.

Pas krahasimit tė rezultateve, shkencėtarėt kishin vėrejtur ndryshime gjenetike te personat tė ciėlt vuanin nga kanceri i mushkėrive dhe ishin duhanpirės.

Mirėpo, personat tė cilėt i kishin trashėguar kėto ndryshime gjenetike, dhe nuk janė duhanpirės, nuk e kanė tė shtuar rrezikun pėr t’u sėmurė nga kanceri.

Autorėt thonė se me anė tė kėtij studimi kanė arritur tė dėshmojnė atė qė ėshtė menduar mė herėt, se duhanpirja dhe trashėgimia gjenetike, janė nga faktorėt e rrezikut pėr shfaqjen e kancerit tė mushkėrive.

Kercovari
04-09-09, 04:36
Ke be mire qe ke sjelle kete shkrim ketu.
Expertet mendojne dhe dyshojne ne te dhena te tilla po asesi te argumentojne.Jam nje nder te prekurit nga kanceri ne mushkeri dhe te dhenat patallogjike dhe ADN analiza aspak nuk e lidhen kete me gjenin tim dhe nuk ka se si kur ne familje askush nuk ka qene i semure nga kanceri jam i pari une dhe ishalla i fundit.
70%pirje duhani
20%ndotje ambienti
10%kontakti qe kam pas me lende kimike.
Nje i ri me kombesi turke 24 vjec poashtu i eshte kry operacion i njejte si mua,kure ne jete nuk kish pi duhan,poashtu nje zvicerian 30 vjec,dhe ketyre u ishte thene se kan qene duhan pires pasiv.
Jam i mendimit se edhe perkrah te ariturave te medicines moderne,fakti i semundjeve kanceroze akoma mbetet mister,dhe per te besuar kete qe them une,cka duhet te mendojme per kancerin ne miter te femres,ne zorre te trashe,ne gji,dhe kanceri i lekures dhe palces kurrizore(Leukemia).

Jana
04-09-09, 12:00
Ke be mire qe ke sjelle kete shkrim ketu.
Expertet mendojne dhe dyshojne ne te dhena te tilla po asesi te argumentojne.Jam nje nder te prekurit nga kanceri ne mushkeri dhe te dhenat patallogjike dhe ADN analiza aspak nuk e lidhen kete me gjenin tim dhe nuk ka se si kur ne familje askush nuk ka qene i semure nga kanceri jam i pari une dhe ishalla i fundit.
70%pirje duhani
20%ndotje ambienti
10%kontakti qe kam pas me lende kimike.
Nje i ri me kombesi turke 24 vjec poashtu i eshte kry operacion i njejte si mua,kure ne jete nuk kish pi duhan,poashtu nje zvicerian 30 vjec,dhe ketyre u ishte thene se kan qene duhan pires pasiv.
Jam i mendimit se edhe perkrah te ariturave te medicines moderne,fakti i semundjeve kanceroze akoma mbetet mister,dhe per te besuar kete qe them une,cka duhet te mendojme per kancerin ne miter te femres,ne zorre te trashe,ne gji,dhe kanceri i lekures dhe palces kurrizore(Leukemia).

Se pari ishalla Zoti te ndimon dhe te Kalon....
Kam pas rastin mi pa gati te gjitha Llojet e Kancerit...dhe kam pas Pacienta te till...eshte fakt qe smundesh me dhene nje definicjon pi nga vjen Kanceri...se ka persona qe jan shum te kujdeshem dhe kan Kancer...
Mendoj qe eshte e shkruar...ndersa kto tjerat munden mi ndimu ne zhvillim..

Jana
04-09-09, 12:03
http://www.mjeksia.net/wp-content/kanmush2.jpg

Cfare eshte kanceri i mushkerive?

Kanceri i mushkerive eshte kanceri i trakese, bronkeve (rrugeve te ajrit) ose i alveolave (qeseve te ajrit). Me i shpeshte eshte kanceri i bronkeve.

Vrasesi me i madh
Kanceri i mushkerive eshte kanceri me i madh vrases ne Europe dhe ne te gjithe boten. 20% e vdekjeve nga kanceri i perkasin kancerit te mushkerive ( 28% ne burra dhe 10% ne gra).
Ne grate, kanceri i gjirit eshte shkaktari kryesor i vdekjeve nga kanceri (18%), por ne disa vende si p.sh. ne Angli vdekjet e grave nga kanceri i mushkerive jane me te lartea nga vdekjet prej kancerit te gjirit.

Format e kancerit te mushkerive

Jane dy forma kryesore te kancerit te mushkerive: Kanceri i
mushkerive me qeliza jo te vogla (NSCLC-non-small lung cancer) dhe kanceri i mushkerise me qeliza te vogla (SCLC-small cell lung cancer)
Forma me e shpeshte e kancerit te mushkerive eshte ajo me qeliza jo te vogla(NSCLC),e cila ka mbijetese me te gjate se kanceri i mushkerive me qeliza tevogla (SCLC), qe ka tendence te perhapet me shpejt.

Cfare e shkakton kancerin e mushkerive?

Duhanpirja eshte pergjegjese per afersisht 90% te rasteve me kancer te mushkerive.
Duhanpirja pasive rrit rrezikun per kancer te mushkerive tek ata qe nuk pijne duhan.
Faktore te tjere (“ cancerogjene”) mund te rrisin rrezikun e kancerit te mushkerive vete ose ne kombinim me duhanpirjen (p.sh. asbestoza, rrezatimi dhe substance te ndryshme kimike). Numri i rasteve qe keto te fundit shkaktojne eshte krejt i vogel ne krahasim me kancerin e mushkerive qe shfaqet tek duhanpiresit.

Trajtimi i kancerit te mushkerive
Zbulimi i hershem te kancerit te mushkerive mund te permiresoje mbijetesen, por kjo nuk eshte akoma plotesisht e percaktuar.

Menyrat e trajtimit

Trajtimi mund te perfshije kirurgjine, rrezatimin dhe kemioteapine, te ndara ose te kombinuara me njera tjetren. Trajtimi duhet te jete individual ne varesi te tipit dhe stadit te semundjes.
Kirurgjia
Kirurgjia per heqjen e kancerit pulmonar eshte e mundur vetem ne nje numer te kufizuar rastesh. Nuk eshte e percaktuar nese kanceri eshte perhapur ne pjeset e tjera te trupit ose eshte ne nje pjese te mushkerive qe e ben heqjen e tij te pamundur.

Rrezatimi/kemioterapia

Rrezatimi dhe/ose kemioterapia mund te perdoren per reduktimin e mases tumorale para operacionit ose si mjekim ndihmues ne stadet e avancuara te semundjes.
Kemioterapia eshte kurative vetem ne nje numer te kufizuar rastesh (~5%).

Perhapja ne Europe

Ne Angli te dhenat tregojne se 1 burre ne 13 burra dhe 1 grua ne 23 gra do te vuajne nga kanceri pulmonar.

Rastet e reja

Numri me i madh i rasteve te reja eshte pare ne vendet e Federates Ruse, pasi atje edhe numri i duhanpiresve eshte edhe me i madh.

http://www.mjeksia.net/wp-content/kanmush1.jpg

Shpenzimet

Kostoja mesatare e trajtimit te nje pacienti me kancer pulmonar me qeliza te vogla (SCLC) eshte vleresuar me 17 000 euro.
Hospitalizimi perfshin rreth 50% te ketyre shpenzimeve , ndersa kostoja e kujdesit dhe kemioterapia perfshin 13% te tyre.
Kemioterapia mund te permiresoje shenjat e semundjes dhe cilesine e jetes. Ka pak efekt ne zgjatjen e mbijeteses por aktualisht rralle eshte kurative.

Fushat per veprim
• Parandalimi
Fushata te vazhdueshme qeveritare dhe jo qeveritare per reduktimin e pirjes se duhanit.
• Diagnoza dhe mjekimi
Permiresimi i metodave per zbulimin e hershem te kancerit pulmonar jane te nevojshme per rritjen e numrit te pacienteve qe mund te perfitojne mjekim kirurgjikal, qe eshte provuar se kjo e fundit e redukton vdekshmerine.

Jana
04-09-09, 12:06
Kanceri dhe duhani te lidhur gjenetikisht


Per mjeket e gjithe te tjeret, nje pyetje vazhdon te mbetet pa pergjigje; perse nje person qe kurre nuk ka pire duhan preket nga kanceri ne mushkeri, nderkohe qe nje tjeter person qe ka pire duhan per dhjetera vjet, nuk ka asnje shenje kanceri? Pergjigja, thone shkencetaret, mund te fshihet thelle ne perberjen gjenetike te secilit prej nesh. Tre grupe te ndryshme kerkimore, duke punuar vecmas, gjeten nje lloj gjeni qe shton rrezikun e prekjes nga kanceri ne mushkeri. Nje grup arriti ne perfundimin se ne qofte se nje person e ka kete lloj gjeni dhe pi duhan, ai/ajo ka te ngjare te pije me shume cigare ne dite sesa nje tjeter qe pi duhan por qe nuk e ka kete gjen. Dhe ky eshte gjeni qe e shtyn njeriun te pije duhan. Mjeku Keri Stefanson thote se ky gjen duket se nuk e ben njeriun te filloje cigaren, por nese personi pi cigare, ky gjen e ben ate te pije me shume. Autoret e studimit nuk jane te nje mendimi nese shtimi i rrezikut te kancerit ne mushkeri ndodh sepse personat me kete lloj gjeni pine me shume cigare apo nese vete ky gjen con ne shkaktimin e kancerit. Shkencetaret thone se rendesia e studimit eshte se tani ata do te jene ne gjendje te kuptojne keto dallime gjenetike dhe ne te ardhmen mund te bejne pune me te mire per parandalimin e fillimit pirjes se duhanit dhe per te ndihmuar ata qe pine qe ta lene ate. Studime te tjera ne te ardhmen rreth ketij lloj gjeni mund te sqarojne edhe shume gjera si per shembull; perse disa njerez perpiqen ta lene cigaren, por pa sukses.

Gjeni i jetegjatesise pergjegjes per trupin e shkurter
Shkencetaret mendojne se jeta e gjate dhe trupi i shkurter jane te lidhur. Sipas tyre, nje gjen qe afekton hormonin e rritjes apo zgjatjes se trupit duket se ndihmon per te pasur nje jete me te gjate. Ata thone se ky gjen ndeshet shpesh tek grate me shtat jo me te larte se 1 meter e 50 centimetra dhe qe jetojne mbi 100 vjec. 101-vjecarja, Adele Lerner po i ben sfide moshes. Ajo bisedon dhe kalon kohen me vajzen e saj, Terri, nderkohe viziton vajzen tjeter, Karen, ne nje shtet tjeter, duke perdorur kameren ne internet apo eEB CAM. Ajo shpreh deshiren per te njohur cdo gje. Gjithmone ne kerkim te dickaje, pa u ndalur kurre.
Dhe pikerisht sepse 100-vjecare si Adele duken te palodhura, e shtyu shkencetarin Nir Barzilai qe te merrej me studimin e gjeneve te personave te tille. Ai dhe grupi i punes kerkimore qe ai kryeson kane gjetur nje ndryshim ne nje gjen qe lidh jetegjatesine me trupin e shkurter tek disa persona qe kane jetuar mbi 100 vjec, perfshi Adele Lerner, me nje gjatesi trupore jo me shume se nje meter e gjysme. Keto ndryshime gjenetike afektojne pergjigjen e organizmit ndaj hormonit te rritjes, thote doktor Barzilai prane kolegjit mjekesor Albert Anshtajn. Sipas tij, ne saje te gjenit te ndryshuar, tek hormoni i rritjes krijohet nje pandjeshmeri. Kjo ben qe hormoni te mos kryeje mjaftueshem funksionin e vete dhe keshtu trupi te mos zgjatet me. Studimet e meparshme tek kafshet ne laborator e kane lidhur kete ndryshim gjenetik me jetegjatesine. Por ne studimin e tij, doktor Barzilai thote se ndryshimet gjenetike u gjeten vetem tek grate 100 vjecare dhe shton se ky ishte vetem nje prej gjeneve qe lidhet me jetegjatesine. Sipas tij, kjo nuk do te thote se te gjithe njerezit qe jetojne mbi 100 vjec duhet te kene ne perberje kete gjen te ndryshuar. Nderkohe, Adele Lerner, e cila ne moshen 83 vjec mori nje diplome universitare per artet e bukura, duket se nuk shqetesohet nga vitet mbi supe. Mosha, thote ajo, nuk eshte gje, perderisa ndjehesh e re ne mendime.